ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية * - فهرس التراجم
الأنعام
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
1. پەسن و سوپاسی بۆ وی خودایی ئەوێ ئەرد و ئەسمان دایین و تاریاتی و ڕۆناهی [یان شەڤ و ڕۆژ یان باوەری و گاوری] چێكرین، پشتی ڤێ هەمییێ ئەوێت باوەری ب خودایێ خۆ نەئینایین هەڤبەران بۆ [خودایێ خۆ] ددانن، و بەرێ خۆ ژێ وەردگێڕن.
التفاسير العربية:
فَقَدۡ كَذَّبُواْ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ فَسَوۡفَ يَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
5. ڤێجا ب ڕاستی دەمێ ئەڤ ڕاستییە [كو قورئانە] بۆ وان هاتی، وان درەو دەرئێخست، نێزیك بەحس و خەبەرێت وان تڕانە پێ دكرن دێ بینن [دەمێ ئیزایا خودێ ڕۆژا قیامەتێ ب سەر واندا دئێت].
التفاسير العربية:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَأَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
6. ما نابینن چەند ملەت بەری وان مە بەرئاتاف كرینە، و مە ئەو هێز و شیان دابوو وان د ئەردیدا، یا مە نەدایییە هەوە، و مە بارانێت ب ڕێژ و بۆش ب سەر واندا باراندن و مە ڕویبار د ناڤ داروبارێ وانڕا و د بن وانڕا برن، بەلێ ژ بەر گونەهێت وان، مە ئەو بەرئاتافكرن، و شوینا وان مە هندە ملەتێت دی ئینان.
التفاسير العربية:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
7. [هەی موحەممەد] ئەگەر ئەم كتێبەكا وەسا ب سەر تەدا بینینە خوارێ [وەكی ئەو دبێژن] یا نڤێسی د كاغەزاندا، ئەو ب خۆ دەستێ خۆ بكەنێ، دیسا ئەوێت گاوربوویین هەر دا بێژن، ئەڤە ژ سێربەندییەكا ئاشكەرا پێڤەتر نینە.
التفاسير العربية:
وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ مَلَكٞۖ وَلَوۡ أَنزَلۡنَا مَلَكٗا لَّقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
8. گۆتن: دێ بلا ملیاكەتەك د گەل [موحەممەدی] هاتبایە هنارتن [دا مە ژی باوەر ژێ كربایە] و ئەگەر مە ملیاكەتەك هنارتبایە [وەكی ئەو دخوازن] نێ دا بیتە دویماهیكا وان، پاشی نەدهاتنە گیرۆكرن ژی.
التفاسير العربية:
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
12. بێژە: ئەرێ هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی، یێ كێیە؟ [نەشێن بەرسڤێ بدەن و دێ بێ دەنگ مینن] بێژە: یێ خودێیە، ئەوێ دلۆڤانی ل سەر خۆ نڤێسی. ب ڕاستی ئەو دێ هەوە ڕۆژا قیامەتێ كۆمكەت، چو گۆمان تێدا [د هاتنا وێدا] نینە. ئەوێت خۆ خوسارەت كرین ئەون یێت باوەری نەئینایین.
التفاسير العربية:
۞ وَلَهُۥ مَا سَكَنَ فِي ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
التفاسير العربية:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
14. بێژە: ئەرێ ئەز هاریكار و پشتەڤانەكی ژ بلی خودێ بگرم؟ و ئەو [ئانكو خودێ] چێكەرێ ئەرد و ئەسمانانە، و ئەو ڕزقی ددەت و ئەو ناخۆت [هەوجەیی ب هندێ نینە كەس خوارنێ بدەتێ]، بێژە: ب ڕاستی فەرمانا من هاتییە كرن ئەز موسلمانێ ئێكێ بم، و نەبمە ژ وان یێت هەڤپشكان بۆ خودێ چێ دكەن.
التفاسير العربية:
قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
التفاسير العربية:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
17. و ئەگەر خودێ زیانەكێ بگەهینیتە تە، كەس نینە ڕاكەت، ئەو نەبیت، و ئەگەر باشییەكێ بگەهینیتە تە [ژ خێر و بەرفرەهی و سلامەتییێ و... هتد كەس نینە ل تە ڤەگریت]، نێ هەر ئەوە دەستهەلاتدار ل سەر هەمی تشتان.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
التفاسير العربية:
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗۖ قُلِ ٱللَّهُۖ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَۚ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰۚ قُل لَّآ أَشۡهَدُۚ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَإِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
19. [هەی موحەممەد] بێژە: ئەرێ چ شادەیی ژ هەمییان مەزنترە؟! [پشتی وان خواستی ئێك شادەیییێ بۆ پێغەمبەری بدەت]، [و ئەگەر وان خۆ بێ دەنگ كر] بێژە: خودێ شاهدە د ناڤبەرا من و هەوەدا، كو ئەڤ قورئانە بۆ من هاتییە هنارتن، دا ئەز هەوە و هەچیێ دگەهیتێ پێ بدەمە ئاگەهداركرن و پێ بترسینم، ئەرێ هوین شادەیییێ ددەن كو پەرستییەكێ دی د گەل خودێ هەیە؟! بێژە: ئەز ب خۆ وێ شادەیییێ نادەم، تو بێژە: ب ڕاستی ئەو پەرستییە، خودایەكێ تاك و تەنیایە و ئەز یێ بەریمە ژ وێ شركا هوین دكەن، [یان ئەز یێ بەریمە ژ وان ئەوێت هوین بۆ خودێ دكەنە هەڤپشك].
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمُۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
20. ئەوێت مە كتێب دایینێ [مەخسەد ژێ جوهی و فەلەنە] پێغەمبەری دنیاسن [ژ سالۆخێت وی یێت د كتێبێت واندا هاتین] هەروەكی زاڕۆكێت خۆ دنیاسن، و ئەوێت خۆ خوسارەت كرین، ئەون یێت باوەری نەئینایین.
التفاسير العربية:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
22. [هەی موحەممەد بینە بیرا وان] ڕۆژا ئەم وان هەمییان كۆم دكەین [كو ڕۆژا قیامەتێیە]، پاشی ئەم دێ بێژینە هەڤپشك چێكەران، كا ئەو هەڤپشكێت هەوە، یێت هەوە ژ درەو دگرتن [كا ل كیڤەنە]؟.
التفاسير العربية:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَۖ وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
25. و ژ وان هندەك هەنە [وەختێ تو قورئانێ دخوینی] گوهدارییا تە دكەن، و دا چو [ژ قورئانێ] تێ نەگەهن، مە پەردە ئێخستینە سەر دلێت وان، و گرانی ئێخستییە د گوهێت واندا، و ئەگەر ئەو هەمی نیشانان ژی ببینن، هەر باوەرییێ پێ نائینن. و ئەگەر هاتنە دەڤ تە مەدەڕكییێ د گەل تە دكەن، و ئەوێت گاوربوویین دبێژن: ئەڤە ژ چیڤانۆكێت بەرێ پێڤەتر نینە.
التفاسير العربية:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
27. و ئەگەر تو وان ببینی وەختێ [ڕۆژا قیامەتێ] ل سەر ئاگری دئێنە ڕاوەستاندن [دا دیمەنەكێ ب ترس بینی]، ڤێجا دبێژن: خۆزی ئەم ڤەگەڕاندباینە [دنیایێ]، و مە نیشان و ئایەتێت خودایێ خۆ درەو نەدانابانە، و ئەم بووباینە ژ وان یێت باوەری ئینایین.
التفاسير العربية:
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُۖ وَلَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
28. [نە‌و.. وەسا نینە وەكی ئەو دخوازن] بەلكی [ڤێ خۆزییێ دخوازن] ژ بەر ئەوا وان بەری نوكە د دنیایێدا دڤەشارت [ژ گاوری و دوڕوییاتی و كریارێت خراب] بۆ وان دیار بوو [و زانین بێ گۆمان ئەڤرۆ ئەو بەرئاتافن]، و ئەگەر بێنە زڤڕاندن [بۆ دنیایێ] جارەكا دی دێ زڤڕنە وێ یا فەرمانا وان هاتییە كرن ژێ دویركەڤن، و ب ڕاستی ئەو درەوكەرن.
التفاسير العربية:
وَقَالُوٓاْ إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ
التفاسير العربية:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
30. و ئەگەر تو وان ببینی وەختێ ئەو بەرانبەر خودایێ خۆ ڕادوەستن [دێ تشتەكێ مەزن بینی] [كو خودێ] دبێژیت: ما ئەڤە نە ئەو ڕاستییە [ئەوا هەوە باوەری پێ نەدئینا]؟ دبێژن: بەلێ سویند ب خودایێ مە [ئەڤە ڕاستییە و هەقە] خودێ گۆت: دێ ڤێجا تامكەنە ئیزایێ ژ بەر وێ گاورییا هەوە دكر.
التفاسير العربية:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَهُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
31. ب ڕاستی ئەوێت دیدارا خودێ درەو دانایین خوسارەت بوون، هەتا ژ نشكەكێڤە ڕۆژا قیامەتێ ب سەر واندا هاتی، و بارێ وان یێ گونەهان یێ ل سەر پشتا وان و گۆتن: وەی بۆ ڤێ پەشێمانییێ ل سەر تەخسیری و سستییا مە كری، وەی چ بارەكێ پیسە ل سەر پشتا وان.
التفاسير العربية:
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَۖ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
33. ب ڕاستی ئەم دزانین ئەوا ئەو دبێژن: [كو تو سێرەبەندی یان خێڤزانكی یان هەلبەستڤانی یان دینی] تە ب خەم دئێخیت، نێ ئەو نە، تە درەوین ددانن، بەلكی ستەمكار باوەرییێ ب نیشان و ئایەتێت خودێ نائینن.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
34. ب ڕاستی بەری تە ژی [خەلكی] هندەك پێغەمبەر یێت ب درەوین ناڤكرین و دانایین ، بەلێ بێنا خۆ ل سەر درەودانانا خۆ فرەهكرن و هاتنە ئێشاندن، هەتا هاریكارییا مە بۆ وان هاتی، و چو گوهۆڕین بۆ پەیمانێت خودێ نینە [كو دێ هەر هاریكارییا خودان باوەران كەت]، و ب ڕاستی ژ بەحس و خەبەرێت پێغەمبەران بۆ تە هاتن [ئەو پێغەمبەرێت باوەری پێ نەهاتییە ئینان، و هاتینە ئێشاندن، و كا چاوا مە ئەو رزگار كرن و هاریكارییا وان كر].
التفاسير العربية:
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بِـَٔايَةٖۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
35. و ئەگەر ڕوی وەرگێڕانا وان [ژ ڤی دینی] ل سەر تە یا گران بیت، ڤێجا ئەگەر تە پێ چێ ببیت كو بنبیڤەكێ (نەفەقەكێ) د ئەردیدا چێكەی یان پێستركەكێ ب ئەسمانیڤە ببەی، دا نیشانەكێ [د ئەردیدا یان د ئەسمانیدا] بۆ وان بینی، بكە، [بەلێ تو نەشێی، ڤێجا خۆ هند ب خەم نەئێخە، و بلا هند ل سەر تە یا گران نەبیت] و ئەگەر خودێ ڤیابایە دا وان هەمییان ل سەر ڕاستەڕێیییێ كۆم كەت، ڤێجا نەبە ژ نەزانان.
التفاسير العربية:
۞ إِنَّمَا يَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسۡمَعُونَۘ وَٱلۡمَوۡتَىٰ يَبۡعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
36. ب ڕاستی ئەو دێ باوەرییێ ئینن ئەوێت [ب گوه و دلان] دبهیسن، و ئەوێت دلمری [ئانكو گاور] خودێ دێ وان پشتی مرنێ [ڕۆژا قیامەتێ] ساخكەتەڤە، پاشی هەر دێ ب بال ویڤە [ب بال خودێڤە] ئێنە زڤڕاندن.
التفاسير العربية:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
37. و گۆتن: كا بلا نیشانەك ژ خودایێ وی بۆ مە هاتبایە [وەكی ملیاكەتان، یان چیا بۆ بلند ببانە، دا مە باوەر ژێ كربایە]. بێژە وان: ب ڕاستی خودێ دشێت نیشانەكێ بینیت، [كو وان بڤێت نەڤێت باوەرییێ بینن، بەلێ خودێ ئەو د گەل هنارتنا پێغەمبەران سەربەست و ئازاد هێلایینە بۆ جەڕباندن]، بەلێ باراپتر ژ وان نوزانن [پشتی نیشانێ دێ چ ب سەرێ وان ئێت].
التفاسير العربية:
وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
38. نینە جانەوەرەك ل سەر ڕوییێ ئەردی بچیت یان بالەفڕەك ب چەنگێت خۆ، بفڕیت، هەكە ئەو ژی [د ژین، و مرن، و چێكرن، و ڤەژین و هەوجەیییا خۆدا] وەكی هەوە كۆم نەبن، و مە چو [ژ هەوجەیییێت هەوە] د كتێبێدا [مەخسەد پێ دەپێ پاراستییە] نەهێلایە و ژ بیر نەكریە، ڤێجا پاشی ئەو دێ ب بال خودایێ خۆڤە ئێنە كۆمكرن.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَبُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَمَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
39. و ئەوێت نیشان و ئایەتێت مە درەو دانایین ئەو كەڕ و لالن د تاریستانێدا، و هەر كەسێ خودێ بڤێت دێ گۆمڕا كەت و هەر كەسێ بڤێت دێ ڕاستەڕێ كەت.
التفاسير العربية:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
40. [هەی موحەممەد بێژە وان]: كا بۆ من بێژن: ئەگەر ئیزایا خودێ ب سەر هەوەدا هات، یان ڕۆژا قیامەتێ، ئەرێ هوین [د ڤی كراسیدا] ژ خودێ پێڤەتر دێ هەوارا خۆ گەهیننە ئێكێ دی؟! ئەگەر هوین ڕاست دبێژن.
التفاسير العربية:
بَلۡ إِيَّاهُ تَدۡعُونَ فَيَكۡشِفُ مَا تَدۡعُونَ إِلَيۡهِ إِن شَآءَ وَتَنسَوۡنَ مَا تُشۡرِكُونَ
41. نە‌و، هوین ژ وی پێڤەتر گازی كەسێ دی ناكەن [ئەگەر وی بڤێت] ئەوا هوین بۆ لاڤلاڤێ دكەن، دێ ژ سەر هەوە ڕاكەت، و ئەوێت هەوە كرینە هەڤپشك، هوین دێ ژ بیركەن [نە هەوارا خۆ دگەهیننێ و نە هوین ل هیڤییێنە ئیزایێ ژ هەوە بدەتە پاش، چونكی دێ بۆ هەوە دیار بیت چو مفا ئەڤرۆ د واندا نینە].
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَتَضَرَّعُونَ
42. ب ڕاستی مە پێغەمبەر بۆ ملەتێت بەری تە هنارتینە [چونكی دژی وان ڕاوەستیایینە، و نەگوهدارییا وان كرینە]، ڤێجا مە ژی ئەو ب هەژاری و نەساخییان هنگاڤتن، بەلكی [ل خۆ بزڤڕن] خۆ بۆ خودێ بشكێنن و لاڤلاڤێ ژێ بكەن.
التفاسير العربية:
فَلَوۡلَآ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَٰكِن قَسَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
43. بلا وەختێ ئیزایا مە گەهشتییە وان خۆ شكاندبان و لاڤلاڤ كربان، بەلێ دلێت وان ڕەق بوون، و ئەو كارێ وان دكر شەیتانی بۆ دخەملاند و ل بەر چاڤێت وان جوان دكر.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
44. ڤێجا وەختێ وان چام بۆ خۆ ژ تشتێ هاتییە سەرێ وان وەرنەگرتی و ژ بیرا خۆ بری، مە ژی دەرگەهێت هەمی تشتان بۆ وان ڤەكرن [ژ خێر و كەرەمان]، هەتا كەیفا وان هاتی ب ئەڤا بۆ وان هاتییە دان، ژ نشكەكێڤە مە هنگاڤتن و بەرئاتاف كرن، ڤێجا ژ نوی بێ هیڤی بوون.
التفاسير العربية:
فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْۚ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
التفاسير العربية:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَأَبۡصَٰرَكُمۡ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
46. [هەی موحەممەد] بێژە وان: بێژنە من ئەگەر خودێ هوین ژ چاڤ و گوهان كرن، و دلێت هەوە مۆركرن [تاری و كۆرە كرن] چ پەرستی ژ خودێ پێڤەتر دشێت [بهیستن و دیتنا هەوە] بۆ هەوە بینیتەڤە؟ بەرێ خۆ بدێ كا ئەم ب چەند ڕەنگان نیشانان [بۆ وان] دئینین، و ئەو هەر پاتكا خۆ ددەنێ.
التفاسير العربية:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۖ فَمَنۡ ءَامَنَ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
48. و ئەم پێغەمبەران ناهنێرین ئەگەر مزگینئین و ئاگەهداركەر نەبن، ڤێجا یێ باوەری ئینا و كار و كریارێت قەنج كرن، [ڕۆژا قیامەتێ] نە ترس ل سەر وان هەیە و نە ژی ب خەم دكەڤن.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَمَسُّهُمُ ٱلۡعَذَابُ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
التفاسير العربية:
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
50. بێژە: ئەز نابێژمە هەوە من خزینەیێت [گەنجینەیێت] خودێ یێت هەین، و ئەز غەیبێ (ڤەشارتیان) نوزانم، و ئەز نابێژمە هەوە ژی ئەز ملیاكەتم، ژ وەحییا بۆ من هاتی پێڤەتر، ل دویڤ چو یێ دی ناچم، بێژە [وان]: ئەرێ یێ كۆرە و یێ ب چاڤ وەكی ئێكن؟! ما هوین هزرا خۆ ناكەن.
التفاسير العربية:
وَأَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
51. و تو، ئەوێت دترسن ل دەڤ خودایێ خۆ بێنە كۆمكرن ب ڤێ قورئانێ ئاگەهدار و هشیار بكە، وان ژ وی پێڤەتر چو هاریكار و بەڕەڤان و مەهدەرچی نینن، دا ئەو پارێزكارییا خودێ بكەن.
التفاسير العربية:
وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
52. [هەی موحەممەد] تو ئەوێت سپێدە و ئێڤاران گازی خودایێ خۆ دكەن [و خودێ دپەرێسن] و [ب پەرستن و گازییا خۆ] قایلبوون و ڕازیبوونا خودێ دخوازن، دەرنەئێخە، نە چو حسێبا وان ل سەر تەیە و نە چو حسێبا تە ل سەر وانە، ڤێجا ئەگەر تو وان دەربێخی، دێ بییە ژ زۆرداران.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآۗ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
53. [ب ڤی ڕەنگی] مە هندەك ژ وان ب هندەكێت دی جەڕباندن، دا [گرەگر و كەنكەنە] بێژن: ئەرێ ئەڤەنە یێت خودێ د ناڤ مەدا كەرەم د گەل كری؟ ئەرێ ما خودێ شوكورداران چێتر نانیاسیت؟!
التفاسير العربية:
وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
54. و گاڤا ئەوێت باوەری ب نیشان و ئایەتێت مە ئینایین هاتنە دەڤ تە، بێژە: [وان] سلاڤ ل سەر هەوە بن، خودایێ هەوە دلۆڤانی ل سەر خۆ نڤێسییە، كو ب ڕاستی هەچیێ ژ هەوە ژ نەزانین خرابییەكێ بكەت، پاشی تۆبە بكەت و قەنجییێ بكەت [خودێ دێ وی ئازاكەت]، ب ڕاستی خودێ لێنەگر و دلۆڤانە.
التفاسير العربية:
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
56. [هەی موحەممەد] بێژە وان: ب ڕاستی ئەز ژ پەرستنا وان، ئەوێت هوین ژ بلی خودێ دپەرێسن، یێ هاتیمە پاشڤەلێدان [ئانكو پشت ڕاست بن ئەز وان ناپەرێسم] بێژە: ب ڕاستی ئەز ب دویڤ دلخوازییا هەوە ناكەڤم [ئەگەر ئەز ب دویڤ دلخوازییا هەوە كەڤتم]، وێ گاڤێ ئەز دێ د سەردا چم، و ئەز ژ وان نابم ئەوێت هاتینە ڕاستەڕێكرن.
التفاسير العربية:
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبۡتُم بِهِۦۚ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
57. [هەی موحەممەد] بێژە [وان] ب ڕاستی من نیشانەكا گۆمانبڕ ژ خودایێ خۆ هەیە [كو ب ڕاستی ئەز یێ ل سەر ڕێكا ڕاست] و هوین درەو ددانن. [و باوەرییێ پێ نائینن] و ئەوا (ئیزایا) هوین لەزێ لێ دكەن، نە ل دەڤ منە. بڕیار بەس یا خودێیە، و ئەوە ڕاستییێ دبێژیت و ڕۆن دكەت، و ئەوە چێترین حاكم.
التفاسير العربية:
۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۚ وَمَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَلَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَلَا رَطۡبٖ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
59. و كلیلێت (خزینەیێت) غەیبێ (نەپەنی و ڤەشارتییان) ل دەڤ وینە و ژ وی پێڤەتر (ژ خودێ پێڤەتر) كەس پێ نوزانیت و [خودێ] تشتێ ل سەر ئەردی و د ئاڤێدا هەی دزانیت، و بەلگەك [ژ جهێ خۆ] ناكەڤیت ئەگەر پێ نەزانیت، و چو دندك د ناڤ ئەردیدا نینن، و چو تەڕ و هشك نینن ئەگەر ئەو نەزانیت، و د دەپێ پارستیدا یێ نڤێسی نەبیت.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗىۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
60. ئەوە د شەڤێدا هەوە دنڤینیت، و دزانیت د ڕۆژێدا كا هەوە چ ب دەست و پێیان كرییە، و پاشی هەوە تێدا هشیار دكەت، دا [ڕۆژا هەوە] بگەهیتە وەختێ خۆ یێ دیاركری و تەمام بیت، پاشی زڤڕینا هەوە بۆ دەڤ وییە، پاشی ئەوا هەوە كری، دێ هەوە پێ ئاگەهداركەت.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۖ وَيُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَهُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
61. و هەر ئەوە زال ل سەر بەندەیێت خۆ سەردەست، و ئەوە ملیاكەتێت پارێزڤان ب سەر هەوەدا دهنێریت، هەتا دەمێ مرنا ئێك ژ هەوە دئێت هنارتییێت مە دمرینن [جانێ وی دكێشن]، و ئەو تەخسیری و كێماسییێ ناكەن.
التفاسير العربية:
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
63. [هەی موحەممەد] بێژە: كی هەوە ژ تەنگاڤییێت هشكاتی و ئاڤێ ڕزگار دكەت وەختێ ئاشكەرا و نەپەنی دبیتە لاڤلاڤ و هەوارهەوارا هەوە، [هەوە دگۆت] ب ڕاستی ئەگەر ڤێ جارێ ژی مە ڕزگار بكەت ئەم دێ ژ شوكورداران بین.
التفاسير العربية:
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَيُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
65. بێژە: ئەو [خودێ] دشێت هنداڤی هەوە یان د بن پییێت هەوەدا ئیزایەكێ ب سەر هەوەدا بینیت، یان ژی هەوە ژێكڤەكەت و بكەتە دەستەك دەستەك، و هندەكان ژ هەوە ب هندەكان بئێشینیت، بەرێ خۆ بدێ كا ئەم چاوا نیشانان ب هەمی ڕەنگان ئاشكەرا دكەین، دا تێ بگەهن [خرابییا خۆ بهێلن و بۆ خۆ تۆبە بكەن].
التفاسير العربية:
وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
68. و هەر گاڤەكا تە ئەو دیتن ئەوێت تڕانەیان بۆ خۆ ب نیشان و ئایەتێت مە دكەن، ڕوییێ خۆ ژ وان وەرگێڕە [و د گەل نەڕوینە] هەتا ئەو نەچنە سوحبەتەكا دی، ڤێجا ئەگەر شەیتانی ژ بیرا تە بر [كو دڤێت تو د گەل وان نەڕوینی و پاتكا خۆ بدەیێ]، پشتی بیرهاتنێ تو ل دەڤ ستەمكاران نەڕوینە.
التفاسير العربية:
وَمَا عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَلَٰكِن ذِكۡرَىٰ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
69. و چو حسێب و گونەها وان [ئەوێت تڕانەیان بۆ خۆ ب ئایەتێت خودێ دكەن] ناكەڤتە سەر ئەوێت پارێزكارییا خودێ دكەن [ئەگەر خۆ ژ وان پاراستن و ل جڤاتێت وان نەڕوینشتن] بەلێ شیرەتكرن و ئاگەهداركرن و بیرئینان ل سەر وانە [ئانكو پارێزكاران]، دا ل خۆ بزڤڕن و تڕانەیان بۆ خۆ ب ئایەتێت خودێ نەكەن.
التفاسير العربية:
وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَلَهۡوٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ وَذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ وَإِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْۖ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
70. تو [هەی موحەممەد] دەست ژ وان بەردە ئەوێت دینێ خۆ كرینە تڕانە و مژویلاهی و ژیانا دنیایێ ئەو د سەردا برین، و تو ب قورئانێ وان شیرەت بكە و بینە بیرا وان، دا كار و كریارێت كەسەكی خودانێ خۆ ب بەر ئیزایێ نەئێخیت، و وی ژ خودێ پێڤەتر چو بەڕەڤان و هاریكار و مەهدەرچی نینن، [و دا ژ ڤێ ئیزایێ ڕزگار ببیت] هندی ب پێش خۆڤە [مالی] بدەت ژێ نائێتە وەرگرتن، ئەڤە ئەون یێت كەڤتینە بەر ئیزایێ ژ بەر كار و كریارێت وان دكرن، ڤەخوارنا ئاڤەكا كەل و شاریایی و ئیزایەكا ب ژان و دژوار بۆ وان هەیە ژ بەر گاورییا وان دكر.
التفاسير العربية:
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَاۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ وَأُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
71. [هەی موحەممەد] بێژە: ئەرێ ئەم دێ چاوا ئێكی ژ بلی خودێ پەرێسین، نە مفایی دگەهینیتە مە و نە ژی زیانێ..؟ و جارەكا دی پاشداكێش ببین [مەخسەد ڤەگەڕینە تاریاتی و گاورییێ]، پشتی خودێ ئەم ڕاستەڕێ كرین، وەكی وی یێ شەیتانی ڕاكێشایی و ژ ڕێكا ڕاست دەرئێخستی، و پەریشان كری، و هندەك هەڤال هەبن ڤەخوینن بۆ ڕاستەڕێیییێ؟! بێژە ب ڕاستی، ڕاستەڕێیی، ڕاستەڕێیییا خودێیە [ئانكو ئیسلامە] و فەرمانا مە یا هاتییە كرن ئەم خۆ بسپێرینە خودایێ هەمی جیهانان.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ وَيَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُۚ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّۚ وَلَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
73. و هەر ئەوە ئەرد و ئەسمان ب ڕاستی چێكرین، و ڕۆژا بێژیت هەبە دێ بیت، گۆتنا وی ڕاستە. و خودانی و سەروەری یا وییە ڕۆژا بۆق دئێتە پفكرن، ئەوە زانایێ بەرچاڤ و نەبەرچاڤان، و هەر ئەوە شارەزا و كاربنەجهـ.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ نُرِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ مَلَكُوتَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلِيَكُونَ مِنَ ٱلۡمُوقِنِينَ
التفاسير العربية:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗاۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ
76. ڤێجا وەختێ شەڤ ب سەرداهاتی و تاری بوویی، ستێرەك دیت، گۆت: ئەڤە خودایێ منە [ئەڤە دا بەرسڤا وان بدەت و پیچ پیچە وان ب نك خۆڤە بینیت، و بۆ وان نەزانین و خەلەتییا وان دیار بكەت دەمێ ئەو ئێكێ دی ژ بلی خودێ دپەرێسن]. بەلێ دەمێ ئەو [ستێر] ئاڤا بوویی، [ئیبراهیمی] گۆت: ب ڕاستی من ئەو نەڤێن یێت ئاڤا دبن.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
77. ڤێجا گاڤا وی دیتی هەیڤ دەركەڤت، گۆت: ئەڤە خودایێ منە، بەلێ وەختێ ئاڤابوویی گۆت: ب ڕاستی ئەگەر خودایێ من، من ڕاستەڕێ نەكەت، ئەز دێ ژ ملەتێ بەرزەبوویی بم.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
78. و گاڤا وی دیتی ڕۆژ دەركەڤت، گۆت: ئەڤە خودایێ منە، ئەڤە مەزنترە، بەلێ وەختێ ئاڤابوویی، گۆت: گەلی ملەتێ من ب ڕاستی ئەز ژ وان یێ بەریمە ئەوێت هوین دكەنە هەڤپشك [بۆ خودێ].
التفاسير العربية:
إِنِّي وَجَّهۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ حَنِيفٗاۖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
79. ب ڕاستی من بەرێ خۆ دا وی [ئانكو من خۆ ب گیان و پەرستنڤە سپارتە خودێ] ئەوێ ئەرد و ئەسمان چێكرین، بەرێ خۆ ژ هەمی تشتان وەردگێڕم بۆ ئیسلامێ، و ب ڕاستی ئەز نە ژ وانم یێت هەڤپشكان چێ دكەن.
التفاسير العربية:
وَحَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنِۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡـٔٗاۚ وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
80. و ملەتێ وی [د ڕاستا خودێدا] جڕەبڕ و گەنگەشە د گەلدا كر، ئینا گۆت: ئەرێ هوین چاوا جڕەبڕێ د دەرهەقێ خودێدا د گەل من دكەن، و بێ شك وی ئەز یێ ڕاستەڕێ كریم؟. و ئەز ژ وان ناترسم ئەوێت هوین [بۆ خودێ] دكەنە هەڤپشك [كو زەرەرەكێ بگەهیننە من]، ئەو نەبیت یا خودێ حەزكری. زانینا خودێ هند یا بەرفرەهە هەمی تشتان دگریت [و بێی زانینا وی چو زیان و مفا ناگەهنە كەسێ]. ڤێجا ما هوین بۆ خۆ چو دەرس و چامەیان ناگرن.
التفاسير العربية:
وَكَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗاۚ فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
81. و ئەز چاوا ژ وان تشتان ئەوێت هوین دكەنە هەڤپشك بترسم؟! و هوین بێ ترس و بێی هەوە بەلگە و نیشانەك هەبیت هەڤپشكان بۆ خودێ چێ دكەن، ئەرێ كی ژ مە هێژاتری ئێمنییێیە ئەگەر هوین ئەو بن یێت دزانن؟!.
التفاسير العربية:
وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
83. ئەڤە بەلگە و نیشانێت مەنە، مە دایینە ئیبراهیمی دا هەمبەری ملەتێ خۆ سەربكەڤیت، مە كی بڤێت ئەم دێ وی پایەبلند كەین، ب ڕاستی خودایێ تە یێ كاربنەجهـ و زانایە.
التفاسير العربية:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ كُلًّا هَدَيۡنَاۚ وَنُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
84. و مە ئیسحاق و [كوڕێ ئیسحاق] یەعقووب دانێ، و مە هەمی ڕاستەڕێ كرن و مە بەری وان، نووح ژی ڕاستەڕێ كربوو، و ژ دویندەها وی ژی داوود و سولەیمان و ئەییووب و یووسف و مووسا و هاروون [مە ڕاستەڕێ كربوون] و هۆسا ئەم قەنجیكاران خەلات دكەین.
التفاسير العربية:
وَزَكَرِيَّا وَيَحۡيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلۡيَاسَۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
التفاسير العربية:
وَمِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡ وَإِخۡوَٰنِهِمۡۖ وَٱجۡتَبَيۡنَٰهُمۡ وَهَدَيۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَۚ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
89. ئەڤێت بۆری (پێغەمبەرێت بۆری) ئەون یێت مە كتێب و زانین و پێغەمبەراتی دایییێ، ڤێجا ئەگەر [قورەیشی] باوەرییێ [ب ڤان پێغەمبەران] نەئینن، ئێدی ب ڕاستی ئەم دێ ئێخینە بەرێ ملەتەكێ دی، كو قەت گاورییێ پێ نەكەن.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
90. ئەڤە ئەون یێت خودێ ڕاستەڕێ كرین، ڤێجا ل دویڤ ڕاستەڕێكرنا وان هەڕە، بێژە: ئەز [بەرانبەری پێغەمبەراتییا خۆ] چو كرێ ژ هەوە ناخوازم، ب ڕاستی ئەڤە [مەخسەد پێ قورئانە] شیرەت و بیرئینانە بۆ هەمی خەلكی.
التفاسير العربية:
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖۗ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَهُدٗى لِّلنَّاسِۖ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ وَعُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَلَآ ءَابَآؤُكُمۡۖ قُلِ ٱللَّهُۖ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
91. و ب ڕاستی وەختێ وان گۆتی: خودێ چو تشت بۆ چو مرۆڤان نەهنارتییە، وان [ئانكو ئسرائیلییان] ب دورستی وەك پێدڤی ڕێز ل خودێ نەگرتییە، [و ب دورستی وەك پێدڤی وان خودێ نەنیاسییە]، [هەی موحەممەد] بێژە: ئەرێ كێ ئەو كتێبا مووسا پێ هاتی، كو ڕۆناهی و ڕاستەڕێیییە بۆ خەلكی هنارتییە، ئەوا كو هوین پارچە پارچە ل سەر پەڕان دنڤێسن، [یا هەوە پێ خۆش] ئاشكەرا دكەن [بۆ خەلكی دبێژن] و گەلەكێ [ژ یا هەوە پێ نەخۆش] هوین ڤەدشێرن، و هەوە [ب وێ كتێبێ كو تەوراتە] ئەو زانی یا نە هەوە و نە دەیبابێت هەوە زانی؟. بێژە: خودێیە [یێ ئینایییە خوارێ]، پاشی وان بهێلە بلا د نەهەقییا خۆدا بلەیزن.
التفاسير العربية:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَاۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَهُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
92. و ئەڤە [ئەڤ قورئانە] كتێبەكە مە ئینایییە خوارێ، یا پیرۆز و پڕ خێر و بەرەكەتە [بۆ خەلكی] و ڕاستدەرئێخا كتێبێت بەری خۆیە، دا تو خەلكێ مەكەهێ و دەوروبەرێت وێ پێ ئاگەهدار بكەی و بترسینی، و ئەوێت باوەرییێ ب ڕۆژا قیامەتێ دئینن، باوەرییێ پێ (ب قورئانێ) دئینن و ئەو نڤێژا خۆ دپارێزن.
التفاسير العربية:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
93. ما كی ژ وی ستەمكارترە یێ درەوێ ژ كیسێ خودێ بكەت، یان بێژیت: وەحییا بۆ من هاتی و چو وەحی بۆ نەهاتییە، یان ژی ئەوێ بێژیت: ئەز ژی وەكی وێ یا خودێ ئینایییە خوارێ دێ ئینمە خوارێ. ڤێجا هەكە تو ستەمكاران ببینی وەختێ ئەو د سەكەراتا مرنێدا، و ملیاكەت دەستێت خۆ درێژ دكەنێ [دا جانێ وان بكێشن دا دیمەنەكێ عەجیب و ب ترس بینی] [ڤێجا دبێژنێ]: خۆ خلاس بكەن [خۆ ژ ڤێ سەكەراتێ دەربێخن، یان ژی خۆ ژ دەستێت مە ڕزگار بكەن یان ژی جانێ خۆ ب دەست مەڤە بەرنەدەن]، ئەڤرۆ هوین ب ئیزایەكا ب ژان و هەتكبەر دێ ئێنە جزاكرن، ژ بەر ئەوا هەوە ب نەهەقی د ڕاستا خودێدا دگۆت، و هەوە خۆ ل سەر نیشانێت خودێ مەزن دكر [و هەوە باوەری پێ نەدئینا].
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَتَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
94. ب سویند هوین هەمی دێ ئێك ئێكە بەر ب مە ئێن، هەروەكی مە جارا ئێكێ هوین دایین. و هەوە دەست ژ وێ بەردا و پشت دا وێ یا مە دایییە هەوە [ژ مال و سامان و خۆزی و كەل و پەلێت دنیایێ]، و كا مەهدەرچییێت هەوە، ئەوێت هەوە دگۆتن ئەڤە هەڤال و هەڤپشكێت خودێنە، كا ئەم د گەل هەوە نابینین؟ ب سویند ئەوا د ناڤبەرا هەوەدا نەما، و ئەوێت هەوە مەهدەرچی و پشتەڤان بۆ خۆ ددانان ل هەوە بەرزە بوون.
التفاسير العربية:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
95. ب ڕاستی خودێیە دندك و بەركان دپەقینیت [ئانكو ئەوە دندك و بەركان كەر دكەت و بستیك و كیزیكی ژێ دەردئێخیت دا شین ببیت]، زێندییان ژ مرییان دەردئێخیت و ژ مرییان زێندییان دەردئێخیت، ئەڤەیە خودێ، ڤێجا چاوا هوین خۆ ژ هەقییێ ددەنە پاش.
التفاسير العربية:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
96. ئەوە سپێدە دەرئێخ و ئەوە شەڤ كرییە جهێ بێنڤەدانێ (ئێورینێ)، و ڕۆژ و هەیڤ كرینە جهێ حسێبان [كو خەلك وەختێت خۆ پێ بزانن]، ئەڤێت هەنێ ژ دانانا خودایێ سەردەست و پڕزانایە.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
97. و هەر ئەوە ستێر بۆ هەوە دایین [ئێخستینە ئەسمانی] دا هوین ڕێكا خۆ د تاریستانێت هشكاتی و دەریایاندا پێ بزانن، ب ڕاستی مە نیشان باش و ب درێژی ئاشكەرا كرن بۆ وان یێت دزانن.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَمُسۡتَوۡدَعٞۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
98. و ئەوە هوین ژ ئێك جان دایین، پاشی هوین د پشتا باباندا بنەجهـ بوون و كەڤتنە د مالبچویكاندا، ب ڕاستی مە ئایەت و نیشان باش و ب درێژی ئاشكەراكرن بۆ یێت تێ دگەهن.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
99. و ئەوە باران ژ ئەسمانی (ژ عەوران) ئینایییە خوار، و مە ب وێ ئاڤێ زیلك و بستیكا هەمی تشتان دەرئێخستییە، و مە شینكاتی ژێ دا، و ژ وی شینكاتی دندكێت پێكڤە و ل سەرێك دەردئێخین، و مە [ب وێ ئاڤێ] دارقەسپ ژی دەرئێخستینە، و ژ گولییا وێ، ئویشی یێت پێدا شۆڕ و بەردەست دەردئێخین، و مە [ب وێ ئاڤێ] ڕەز و باغ ژی دەرئێخستینە، ژ تری و زەیتوین و هناران، یێت وەكی ئێك و نەوەكی ئێك [تەمەتی ئێك و ئێك ڕەنگ و نەئێك تام]، بەرێ خۆ بدەنە بەرێ وێ وەكی دەردكەڤیت و دگەهیت [كا چاوا دەردكەڤیت، بشكۆژكەكا بچویك و هەتا مەزن دبیت و دگەهیت]. ب ڕاستی د ڤاندا نیشانێت هەین بۆ یێت باوەری هەین.
التفاسير العربية:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
100. و وان ئەجنە، كو خودێ چێكرینە، كرینە هەڤپشك بۆ خودێ و ژ نەزانین كوڕ و كچ [ژ بێ بەختی] بۆ دانایینە، خودێ پاك و پاقژ و بلندە ژ سالۆخەت و نیشانێت ئەو دبێژن.
التفاسير العربية:
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
102. [ئەوێ پەسنكری ب سالۆخەت و نیشانێت بۆری] ئەو خودایێ هەوەیە، ژ وی پێڤەتر چو پەرستی [خودێ] نینن، ئەوە چێكەرێ هەمی تشتان، وی بپەرێسن، و ئەوە چاڤدێر ل سەر هەمی تشتان.
التفاسير العربية:
لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَهُوَ يُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ
103. چاڤ ناگەهنێ [ب دورستی نابینن، بەلێ ئاخرەتێ باوەریدار دێ بینن هەروەكی وی ب خۆ ژڤان پێ دایی ((وجوه یومئذ ناظرە إلی ربها ناظرە))]، و ئەو ب خۆ باش دبینیت، و ڕاستییا چاڤان ل بەر بەرزە نابیت، و ئەو هویربین و شارەزایە.
التفاسير العربية:
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
104. ب ڕاستی بەلگە و نیشانێت بەرچاڤ [كو وەحی و قورئانە] ژ بەرێ خودایێ هەوەڤە بۆ هەوە هاتن، ڤێجا هەر كەسێ ڕاستی دیت [باوەری پێ ئینا] بۆ خۆیە، و هەر كەسێ ژ دیتنا ڕاستییێ كۆرە ببیت زیانێ ل خۆ دكەت، و ئەز نە زێرەڤانم ل سەر هەوە [ئەز بەس پێغەمبەر و بانگهلدێرم].
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
105. و هۆسا ئەم بەلگە و نیشانان ب درێژی ئاشكەرا دكەین، و ئەو دبێژن [مەخسەد موشركن دەمێ گولێ دبن]، تە ئەڤە یا خواندی [ئانكو تە ئەڤە یا د كتێبێت فەلە و جوهییاندا خواندی] و دا بۆ ئەوێت دزانن ئاشكەرا بكەین.
التفاسير العربية:
وَلَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
108. و خەبەرا نەبێژنە وان ئەوێت شوینا خودێ دئێنە پەرستن [ژ بوت و پەرستییان]، ئەگەر ئەو ژی ژ زێدەگاڤی و ژ نەزانی و نەیارەتی دێ خەبەران بێژنە خودێ. ب ڤی ڕەنگی مە كار و كریارێت هەر ملەتەكێ د چاڤێت واندا خەملاندینە [هەر ئێك ب كار و كریارێت خۆ یێ شایی و ڕازییە]، پاشی زڤڕینا وان ب بال خودایێ وانڤەیە. ڤێجا دێ وان ب كار و كریارێت وان كرین ئاگەهداركەت.
التفاسير العربية:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَاۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
109. و ب خودێ سویند خوارن سویندێت خۆ یێت مەزن. ئەگەر ئایەتەك و موعجیزەیەك بۆ وان بێت دێ باوەرییێ پێ ئینن، بێژە: [مەخسەد پێغەمبەرە] ب ڕاستی نیشان و موعجیزە ل دەڤ خودێنە. ما هوین چ دزانن ئەگەر نیشان و موعجیزە بۆ بێن دێ باوەرییێ ئینن [ئانكو ئەگەر موعجیزە و نیشانان ب چاڤێ سەرێ خۆ ببینن هەر باوەرییێ نائینن].
التفاسير العربية:
وَنُقَلِّبُ أَفۡـِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
110. و ئەم دل و چاڤێت وان دێ وەرگێڕین [كو هەقییێ تێ نەگەهن و نەبینن، هەكە موعجیزە بۆ بێن ژی] هەروەكی جارا ئێكێ باوەری پێ نەئینایین، و ئەم دێ وان هێلین د خرابییا خۆدا بزڤڕن.
التفاسير العربية:
۞ وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
111. و ئەگەر مە ملیاكەت بۆ وان هنارتبانە، و مری ژی د گەل وان ئاخڤتبانە، و مە هەمی تشت ل بەر چاڤان كۆمكربانە، هەر باوەری نەدئینان، ئەو نەبن ئەوێت خودێ ڤیایی باوەرییێ بینن، بەلێ باراپتر ژ وان نوزانن [كو ڕاستەڕێكرن ژ خودێیە].
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
112. و ب ڤی ڕەنگی مە بۆ هەر پێغەمبەرەكی شەیتانێت مرۆڤ و ئەجنەیان كرینە دژمن، ژ بۆ سەردابرنێ ئاخڤتنێت خەملاندی و جوانكری د گوهێ ئێكدودا دبێژن. و ئەگەر خودایێ تە ڤیابایە وان وەنەدكر [ئانكو دژمنییا پێغەمبەران نەدكر]. ڤێجا [ژ بەر هندێ] وان و درەوێت وان بهێلە.
التفاسير العربية:
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
114. [هەی موحەممەد بێژە:] ئەرێ ئەز ژ خودێ پێڤەتر حاكمەكی [دادوەرەكی] دی بخوازم؟! و وی ئەڤ كتێبە [كو قورئانە] یا كو ب دویر و درێژی تشتان دیار دكەت بۆ هەوە ئینایییە خوارێ. و ئەوێت مە كتێب بۆ ئینایین دزانن كو ئەڤ [قورئانە] یا هەقە، ژ بەرێ خودایێ تەڤە هاتییە، ڤێجا ژ گۆمانداران نەبە [كو ئەو ڤێ ڕاستییێ دزانن].
التفاسير العربية:
وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
116. و ئەگەر تو گوهێ خۆ بدەیە باراپتر ژ ئەوێت د ئەردیدا، دێ تە ژ ڕێكا خودێ دەرئێخن و بەرزەكەن، ئەو بەس ل دویڤ گۆمانێ دچن، و ژ درەوان پێڤەتر ناكەن.
التفاسير العربية:
فَكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ إِن كُنتُم بِـَٔايَٰتِهِۦ مُؤۡمِنِينَ
التفاسير العربية:
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
119. ڤێجا هوین بۆچی ژ وی [گۆشتی] یێ ناڤێ خودێ ل سەر هاتییە ئینان ناخۆن؟ و ب سویند تشتێ بۆ هەوە نەدورست ب درێژی دیاركرییە، [نابیت بدەنە سەر] ژ بلی كو هوین نەچار ببنێ. و ب ڕاستی گەلەك خەلك ژ نەزانین ب دویڤ دلخوازییا خۆ دكەڤن و خەلكی ژی سەردا دبەن. و ب ڕاستی خودایێ تە، ئەوێت زێدەگاڤییێ دكەن، چێتر دنیاسیت.
التفاسير العربية:
وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
121. و هوین ژ وی [گۆشتی] یێ ناڤێ خودێ [ژ قەستا و بێ ژ بیركرن] ل سەر نەهاتییە ئینان، نەخۆن، و ب ڕاستی [خوارنا گۆشتێ ڤان تەرشان] دەركەڤتنە ژ ڕێكا خودێ. و ب ڕاستی شەیتان نیشا هەڤالێت خۆ ددەن [د گوهێ واندا بانگ ددەن ، و گۆمانان نیشا وان ددەن] دا جڕەبڕێ د گەل هەوە بكەن، و ئەگەر هوین گوهێ خۆ بدەنە وان، ب ڕاستی هوین ژی دێ بنە ژ موشركان.
التفاسير العربية:
أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
122. ما ئەوێ [دلێ وی ب گاورییێ] مری بیت، و پاشی مە ئەو [ب باوەرییێ] زێندی كربیت، و مە ڕۆناهییەك بۆ چێ كربیت، پێ د ناڤ خەلكیدا بچیت، ما وەكی وییە یێ د تاریستانێدا [تاریستانا گاورییێ] كو قەت ژێ دەرنەكەڤیت؟! [ئەرێ وەكی ئێكن؟ قەت وەكی ئێك نابن]، ئەها هۆسا ئەوێ گاوران دكر بۆ هاتییە خەملاندن.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
123. و هەر ب ڤی ڕەنگی مە د هەمی گونداندا كەنكەنە و گرەگرێت وان گونەهكار دانایینە، دا ئەو [مەزن] خاپاندن و خرابییێ تێدا بگێڕینن، و ژ خۆ پێڤەتر كەسێ ناخاپینن، و ب خۆ ناحەسن ژی.
التفاسير العربية:
وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
124. گاڤا ئایەت و نیشانەك بۆ وان هات، [ئەو كەنكەنە] دبێژن: ئەم باوەرییێ نائینین هەتا بۆ مە ژی [ئایەت و نیشان ژ خودێ] نەئێن، هەروەكی بۆ پێغەمبەرێت خودێ هاتین. و خودێ ب خۆ چێتر دزانیت كا دێ پێغەمبەراتییا خۆ دەتە كێ. ئەوێت گونەهـ كرین دێ ژ خودێ بەرهنگاری سڤكی و ڕەزالەت و ئیزایەكا دژوار بن، ژ بەر خرابییا وان دكر.
التفاسير العربية:
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
125. ڤێجا هەر كەسێ خودێ بڤێت ڕاستەڕێ بكەت، دێ سنگێ وی بۆ وەرگرتنا ئیسلامێ ڤەكەت، و هەر كەسێ بڤێت گومڕا بكەت، دێ سینگێ وی وەسا تەنگ كەت [وەختێ دبێژنێ موسلمان ببە] هەروەكی سەرئەڤراز دبیتە ئەسمانی، ب ڤی ڕەنگی، خودێ پیساتی و ئیزایێ ددانیتە سەر وان، ئەوێت باوەرییێ نەئینن.
التفاسير العربية:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
128. و ئەو ڕۆژا كو هەمییان كۆم دكەت [دێ بێژتە وان ] گەلی ئەجنەیان [مەخسەد پێ شەیتانن] هەوە گەلەك ژ مرۆڤان كێشانە تایێ خۆ و د سەردا برن، و هەڤال و دۆستێت وان ژ مرۆڤان گۆتن [دێ بێژن]: خودێوۆ مە هەردووكان مفا بۆ خۆ ژ ئێكدو وەرگرت [مرۆڤان ڕێكێت دلخوازییێ ژ وان وەرگرتن، و شەیتان ژی گەهشتنە مرادا خۆ، دەمێ مرۆڤان گوهدارییا وان كری، و بوویینە هەڤال و دۆستێت وان] و ئەم گەهشتینە وی وەختێ تە بۆ مە دانایی و ئاشكەرا كری، [خودێ] دێ بێژیت: ئاگر جهێ هەوەیە، دێ هەروهەر تێدا بن، هندی خودێ بڤێت. ب ڕاستی خودایێ تە كاربنەجهـ و پڕزانایە.
التفاسير العربية:
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
130. گەلی ئەجنە و مرۆڤان ئەرێ ما پێغەمبەر ژ هەوە ب خۆ بۆ هەوە نەهاتن، نیشان و ئایەتێت من بۆ هەوە بێژن، و هەوە ژ ڤێ ڕۆژێ بترسینن؟ گۆتن [دێ بێژن]: بەلێ ئەم شادەیییێ ل سەر خۆ ددەین [كو پێغەمبەر هاتبوون]، بەلێ ژیانا دنیایێ ئەو خاپاندن و د سەردا برن، و شادەیی ل سەر خۆ دان كو ب ڕاستی ئەو د گاور بوون.
التفاسير العربية:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
133. و خودایێ تە یێ دەولەمەند و خودان دلۆڤانییە، ئەگەر بڤێت هەوە هەمییان دێ تێ بەت [دێ بەرئاتاف كەت و ژ بن بەت]، و هەر كەسێ [خودێ] بڤێت دێ پشتی هەوە ئاكنجی كەت، و شوینا هەوە ئینیت، هەروەكی هوین ژ دویندەها ملەتەكێ دی دایین.
التفاسير العربية:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
135. بێژە: ملەتێ من، هوین ل سەر یا خۆ بن، و كا هوین ل سەر چنە وێ بكەن، ئەز ژی دێ یا خۆ كەم، ڤێجا ڕۆژا قیامەتێ هوین ب ڕاستی دێ زانن كا دویماهییا كێ دێ یا خێرێ بیت [یا مە یان یا هەوە]؟ نێ ب ڕاستی ستەمكار سەرفەراز نابن.
التفاسير العربية:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
136. و موشركان ژ وان تشتێت كو خودێ چێكرین ژ چاندنێ و تەرشی پشكەك بۆ خودێ ئێخستینە و ل دویڤ گۆتنا خۆ [یا بێ دەلیل و بێ نیشان] گۆتن: ئەڤە بارا خودێیە، و ئەڤە ژی بارا پەرستییێت [بوتێت] مەیە، ئەوا بارا بوتان ناگەهیتە خودێ، بەلێ ئەوا بارا خودێ دگەهیتە بوتان، چ پیسە حوكمە ئەو دكەن.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
137. و ب هۆسا هەڤپشكێت وان، ژ موشركان، كوشتنا بچویكێت وان [ب دەستێت وان و ب ساخی] بۆ گەلەك ژ وان خەملاند، دا وان تێ ببەن، و دینێ وان ژی ل سەر وان تێكەل بكەت [كو هەقی و نەهەقییێ ژێك جودا نەكەن]، ئەگەر خودێ ڤیابایە وان وەنەدكر، ڤێجا تو وان و درەوێت ئەو دكەن بهێلە.
التفاسير العربية:
وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
138. [ژ دەڤ خۆ] گۆتن ئەڤ تەرش و چاندنە د قەدەغەكرینە [ئانكو نابیت كەس دەستێ خۆ بكەتێ، چونكی پشكا بوتانە] نابیت كەس ژێ بخۆت، ژ بلی وی یێ مە بڤێت [ژ خولام و خزمەتكارێت بوتان]، [و گۆتن]: ئەڤە هندەك تەرشن سویاربوونا وان نەدورستە و حەرامە، و هندەك تەرشان ژی [دگەل سەرژێكرنێ] ناڤێ خودێ ل سەر نائینن، و ڤێ كریارێ ژ درەو ب بال خودێڤە لێ ددەن، خودێ دێ وان ب درەوا وان دكر، جزاكەت.
التفاسير العربية:
وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
139. و وان [موشركان] گۆت: تشتێ د زكێ ڤان تەرشاندا هەمی بەس بۆ زەلامێت مەیە، و حەرامە ل سەر ژنێت مە، بەلێ ئەگەر بوو، یێ مری، هەمی [ژن و مێر] تێدا پشكدارن، نێزیك خودێ دێ وان ب سالۆخەكرنا وان جزاكەت [ژ بەر حەلالكرن و حەرامكرنا بێ دەلیل و بێ نیشان]. ب ڕاستی خودێ یێ كاربنەجهـ و زانایە.
التفاسير العربية:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
140. ب سویند، ئەوێت بچویكێت خۆ ژ نەفامی و خشیمی كوشتین بەرزیان و خوسارەت بوون، و ئەوێت ئەو ڕزقێ خودێ دایییێ، ژ درەو ژ كیسێ خودێ ل سەر خۆ حەرامكرین، بەرزیان و خوسارەت بوون، ئەڤە گومڕا بوون، و قەت نە د ڕاستەڕێ بوون.
التفاسير العربية:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَغَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَٱلنَّخۡلَ وَٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖۚ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦۖ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
141. و هەر ئەوە جنیك و باغ [ژ گەلەك جوینان] دایین، سەرئەرد [وەكی مێوێ و گوندۆری و شتی و كولندی... و هتد] و بلند ل سەر بنێ خۆ، [وەكی دارێت فێقی] و دار قەسپ و شینكاتی كو فێقییێ وان ڕەنگ و ڕەنگە، و زەیتوین و هنار یێت دایین، وەكی ئێك و نەوەكی ئێك [دبیت تەمەتی ئێك بن، و نەئێك تام بن، و نەتەمەتی ئێك بن]، ڤێجا وەختێ ئەو دار هاتنە بەری و فێقی دان، ژێ بخۆن و زەكاتا وان ڕۆژا چنینێ بدەن، و دەرێژییێ (ئیسرافێ) نەكەن، ب ڕاستی خودێ حەژ دەستدڕیایان ناكەت.
التفاسير العربية:
وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَفَرۡشٗاۚ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
142. و تەرش [گەلەك جوین] دایینە هەوە، هندەك بۆ باری [و هندەكان ژی ڤەكوژن، و شیری ژێ بدۆشن، و مفایی ژ موی و هرییا وان وەرگرن] و نڤینان ژێ چێكەن، و ژ وێ یا خودێ كرییە ڕزقێ هەوە بخۆن، و ب دویڤ پێنگاڤێت شەیتانی نەكەڤن، ب ڕاستی شەیتان بۆ هەوە دژمنەكێ ئاشكەرا و دیارە.
التفاسير العربية:
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ نَبِّـُٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
143. و ژ تەرشان هەشت جۆت [گۆشت حەلال] [دایینە]، ژ پەزێ سپی نێر و مێ، و ژ بزنی نێر و مێ. بێژە: ئەرێ خودێ ژ ڤان یێ نێر حەرام كرییە؟ یان ژ وان یێ مێ؟ یان ژی یا (تێژكا) د مالبچویكێ مێیاندا؟ كا ژ زانین بۆ من بێژن، ئەگەر هوین ڕاستگۆنە.
التفاسير العربية:
وَمِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَاۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
144. و ژ حێشتران جۆتەك [نێر و مێ] و ژ چێلان جۆتەك [نێر و مێ]، [مە دایینە هەوە]. بێژە: ئەرێ خودێ ژ ڤان یێ نێر حەرام كرییە؟ یان ژ وان یێ مێ؟ یان ژی یا (تێژكا) د مالبچویكێ مێیاندا؟ یان ژی هوین یێت ئامادە و حازربوون وەختێ خودێ فەرمان ب ڤێ چەندێ دایییە هەوە؟!! ڤێجا ما كی ژ وی ستەمكارترە ئەوێ درەوێ ژ كیسێ خودێ بكەت، دا ژ نەزانین خەلكی د سەردا ببەت؟ و ب ڕاستی خودێ مرۆڤێت ستەمكار ڕاستەڕێ ناكەت.
التفاسير العربية:
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
145. [هەی موحەممەد] بێژە: [گاورێت مەكەهێ] ئەز د وێ وەحییێدا یا بۆ من هاتی [كو قورئانە] تشتەكێ حەرام و نەدورست ل سەر هەر ئێكێ هەبیت نابینم، ژ بلی مراری یان ژی خوینەكا ڕۆن یان ژی گۆشتێ بەرازی، نێ ئەو یێ پیسە، یان ژی ژ گونەهـ ناڤێ غەیری خودێ ل سەر ئینا بیت، ڤێجا هەر كەسێ نەچار ببیت [ژ برساندا ژ حەرامێ بۆری بخۆت] بەلێ بێی كو دل ل سەر هەبیت و زێدە بدەتە بەر [چو گونەهـ ل سەر نینە]، ب ڕاستی خودایێ تە گونەهـ ژێبەر و دلۆڤانە.
التفاسير العربية:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖۖ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ وَٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖۚ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
146. و مە هەمی جانەوەرێت ب پەنج ل سەر جوهییان حەرام و نەدورستكرن، و ژ چێل و پەزان، مە بەزێ وان ژ بلی یێ ب پشتا وانڤە ژ لایێ زكیڤە و ب عویر و ڕویڤیكانڤە، یان یێ تێكەلی هەستی، مە ل سەر وان حەرامكر، و ئەڤ جزایە ژ بەر ستەم و خرابییا وان، مە دا بەر وان، و بێ گۆمان ئەم ڕاستبێژین.
التفاسير العربية:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
147. ڤێجا ئەگەر باوەر ژ تە نەكرن، و وان تو درەوین دانایی، بێژە: خودایێ هەوە خودان دلۆڤانییەكا بەرفرەهە [لەزێ ل جزادانا هەوە ناكەت، بەلێ د گەل دلۆڤانییا وی یا بەرفرەهـ]، ئیزایا وی ژ مرۆڤێت گونەهكار نائێتە وەرگێڕان.
التفاسير العربية:
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَاۗ قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
148. ئەوێت هەڤال و هەڤپشك بۆ خودێ چێكرین دێ بێژن: ئەگەر خودێ ڤیابایە، نە مە و نە باب و باپیرێت مە، هەڤپشك چێ نەدكرن، و مە چو تشت [ل دەڤ خۆ] حەرام نەدكر، هەر هۆسا ئەوێت بەری وان ژی پێغەمبەرێت خۆ درەوین دانان و باوەری پێ نەئینان، هەتا تامكرینە ئیزایا مە، بێژە: ئەرێ هەوە دەلیل و زانینەك [ل سەر وێ گۆتنا هوین دكەن] هەیە؟ [نیشا مە بدەن] ب ڕاستی هوین ژ گۆمانێ پێڤەتر ل دویڤ چو یێ دی ناچن، و هوین ژ بلی درەوێ چو یێ دی نابێژن.
التفاسير العربية:
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَاۖ فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡۚ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
150. بێژە: كا شاهدێت خۆ بینن، ئەوێت [وێ] شادەیییێ ددەن كو خودێ ئەڤە یێت حەرامكرین [مەخسەد ئەو جوینێت حێشترانن ئەوێت وان حەرامكرین، و تشتێت دی (بزڤڕە ئایەتا 103. ژ سۆرەتا مائیدە)]، ڤێجا ئەگەر [ژ نەهەقی] شادەیی دان، تو شادەیییێ د گەل وان نەدە. و ب دویڤ دلخوازییا وان نەكەڤە، ئەوێت ئایەت و نیشانێت مە درەو دانایین، و ئەوێت باوەرییێ ب قیامەتێ نەئینن، و هەڤبەران بۆ خودایێ خۆ ددانن، و بەرێ خۆ ژێ وەردگێڕن.
التفاسير العربية:
۞ قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗاۖ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَإِيَّاهُمۡۖ وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَۖ وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
151. بێژە وەرن دا ئەوێ خودێ ل سەر هەوە حەرامكری بۆ هەوە بخوینم، و بێژم: چو تشتان بۆ خودێ نەكەنە هەڤپشك، و د گەل دەیبابان د قەنج بن، و زاڕۆكێت خۆ ژ ترسا برسێ نەكوژن، ئەم ڕزقێ هەوە و یێ وان ددەین، و نێزیكی گونەهان نەبن چ یێت ئاشكەرا و چ یێت نەپەنی، و ئەو نەفسا خودێ كوشتنا وێ حەرامكری، نەكوژن ژ بۆ تۆلڤەكرنێ [بەرانبەر كوشتنەكێ] نەبیت. ئەها ئەڤەیە خودێ فەرمانا هەوە پێ كری، دا هوین ئەقلەكی بۆ خۆ بگرن [و بەرهنگاری گونەهان نەبن].
التفاسير العربية:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۖ وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰۖ وَبِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
152. و نێزیكی مالێ سێوی نەبن، ئەگەر بۆ خێرا وی نەبیت [كو بۆ بپارێزن و بۆ شۆل پێ بكەن]، هەتا ب دورستی تێ نەگەهیت و بالق نەبیت، و هوین ب دورستی پیڤان و كێشانێ [د كڕین و فرۆتنێت خۆدا] بكەن، و ئەم كەسێ ژ شیانا وی زێدەتر ژێ ناخوازین، و ئەگەر هوین ئاخڤتن، ڕاستییێ بێژن، خۆ هەكە ئەوێ هوین د دەرهەقێ ویدا دئاخڤن مرۆڤێ هەوە ژی بیت، و پەیمانا هەوە د گەل خودێ دایی ب جهـ بینن، ئەڤەیە خودێ ئەمرێ هەوە پێ كری، دا هوین پێڤەبچن و تۆبە بێتە بیرا هەوە.
التفاسير العربية:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
153. و ب ڕاستی ئەڤەیە ڕێكا من، كو ڕێكەكا ڕاست و دورستە، ڤێجا بگرن و ل دویڤ هەڕن، و چو ڕێكێت دی نەگرن، دێ هەوە ژ ڕێكا خودێ دەرئێخن و هەوە ژێكڤەكەن. ئەها ئەڤەیە خودێ فەرمانا هەوە پێ دكەت، دا هوین پارێزكارییا خودێ بكەن.
التفاسير العربية:
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
154. و مە تەورات دا مووسایی، كو تەمامكرنا قەنجیێیە ل سەر وی یێ قەنجی كری، و ئاشكەراكەرە ب درێژی بۆ هەمی تشتان [ئەو بڕیارێت ئەو د دینێ خۆدا هەوجە دبنێ]، و ڕاستەڕێكەرە [رێكا ڕاستەڕێكرنێیە] و دلۆڤانییە، دا ئەو باوەرییێ ب دیدارا (لیقائا) خودایێ خۆ بینن.
التفاسير العربية:
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ
156. [و ئەڤ قورئانا پیرۆز مە ئینایییە خوارێ] دا هوین نەبێژن: [گەلی قورەیشییان] كتێب بەس بۆ هەردو دەستەكێت بەری مە [جوهی و فەلەیان] یێت هاتینە خوارێ، و ئەم ب خۆ ژی چو ژ خواندنا كتێبێت وان نوزانین، و ژێ بێ ئاگەهین.
التفاسير العربية:
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
157. و دا هوین نەبێژن: ب ڕاستی ئەگەر كتێب بۆ مە هاتبایە، ئەم دا ژ وان [ژ جوهی و فەلەیان] ڕاستەڕێتر بین، ڤێجا ب ڕاستی نیشان و دەلیلەك ژ خودایێ هەوە [كو قورئانە] بۆ هەوە هات، كو ڕێكا ڕاستەڕێیی و دلۆڤانییێیە، ڤێجا ما كی ژ وی ستەمكارترە یێ ئایەتێت خودێ درەو دانایین [و ددانیت]، و ڕوییێ خۆ ژێ وەردگێریت و خەلكی ژی ژێ ددەتە پاش؟ ئەوێت ڕوییێ خۆ ژ قورئانا مە وەردگێڕن، و خەلكی ژی ژێ ددەنە پاش، ئەم دێ وان ب ئیزایەكا دژوار ئیزا دەین ژ بەر ڕوی وەرگێڕانا وان.
التفاسير العربية:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
158. ل هیڤییا چنە؟ ئەو ل هیڤییێنە ملیاكەت [روح كێشان] بۆ وان بێت [و ڕوحا وان بكێشیت]، یان ژی ل هیڤییا هاتنا خودایێ تەنە [ڕۆژا قیامەتێ، دا حوكمی د ناڤبەرا واندا بكەت]، یان ژی ئەو ل هیڤییا هندەك نیشان و ئایەتێت خودایێ تەنە [یێت ڕۆژا قیامەتێ، و ژ نوی باوەرییێ بینن]. ڕۆژا نیشانێت قیامەتێ دئێن ئێدی باوەریئینانا كەسێ مفایی ناگەهینتێ، ئەگەر بەری هنگی باوەری نەئینابیت، یان ژی باشی و قەنجی د باوەرییا خۆدا نەكربیت. بێژە: ل هیڤییا وێ ڕۆژێ بن، ب ڕاستی ئەم ب خۆ ژی یێ ل هیڤییێ.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
159. ب ڕاستی ئەوێت دینێ خۆ پارچە پارچە كرین و ل سەر ژێك جودا بوویین [كو هندەكێ وەردگرن و هندەكێ دهێلن، و باوەرییێ ب هندەك پێغەمبەران دئینن و ب هندەكان نائینن، وەكی جوهی و فەلەیان]، و ئەو ب خۆ ژی بوویینە دەستەك دەستەك، تە شۆلە ژ وان نینە [كا خودێ دێ چ سزا دەتە بەر وان، و تو ژ وان نەبەرپرسی]، و حسابا وان بەس ل دەڤ خودێیە، پاشی ئەو دێ وان ب كار و كریارێت وان ئاگەهداركەت.
التفاسير العربية:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
160. هەر كەسێ [ڕۆژا قیامەتێ] ب خێرەكێ بێت، خودێ دێ دەهـ جار وەكی وێ خێرێ دەتێ [و یێ بڤێت دێ بۆ پتر لێ كەت هەتا حەفت سەد قاتان و پتر]، و هەر كەسێ ب گونەهەكێ بێت، ب گونەهەكا وەكی وێ پێڤەتر نائێتە جزاكرن، و ستەم لێ نائێتە كرن [نە خێرێت وی كێم دبن و نە گونەهـ ل سەر زێدە دبن].
التفاسير العربية:
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
161. [هەی موحەممەد] بێژە [وان]: ب ڕاستی خودایێ من ئەز یێ ڕاستەڕێ كریمە ڕێكەكا (دینەكێ) ڕاست و بێ خوارییە، دینێ ئیبراهیمییە، كو دینەكێ ڤەدەرە ژ خواری و خرابییێ، و ئەو ب خۆ ژی [ئانكو ئیبراهیم] نە ژ موشركان بوو.
التفاسير العربية:
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
التفاسير العربية:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
164. [هەی موحەممەد] بێژە [وان]: ئەز چاوا ژ بلی خودێ خودایەكێ دی بۆ خۆ بگرم، و ئەو ب خۆ خودایێ هەمی تشتانە؟! و كەس نائێتە ئیزادان ب وێ گونەهێ نەبیت یا وی كری، و كەس گونەها كەسێ هەلناگریت، پاشی زڤڕینا هەوە هەر ب بال خودایێ هەوەڤەیە، ڤێجا [وێ ڕۆژێ كو ڕۆژا قیامەتێیە] دێ [خودێ] هەوە ب وی تشتێ هوین تێدا ژێك جودا و نەئێك، ئاگەهداركەت.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
165. و ئەوە هوین د ئەردیدا كرینە جهگرتی [پشتی ملەتێت بۆری ڤەبریاین]، و هندەك ژ هەوە ب پێك و پەییسكان ب سەر هندەكێت دی ئێخستن، دا هەوە ب وی تشتێ دایییە هەوە بجەڕبینیت، ب ڕاستی خودایێ تە زوی ئیزایێ ددەتە بەر وان یێت جەڕباندی، و ب ڕاستی ئەو گونەهـ ژێبەر و دلۆڤانە.
التفاسير العربية:
ترجمة معاني سورة: الأنعام
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية - فهرس التراجم
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.