কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - কুরআনুল কারীমের সংক্ষিপ্ত তাফসীরের ফার্সি ভাষায় অনুবাদ * - অনুবাদসমূহের সূচী


অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা ক্বাফ   আয়াত:

سوره ق

সূরার কতক উদ্দেশ্য:
وعظ القلوب بالموت والبعث.
پند دادن دل ها با یاددآوری مرگ و معاد.

قٓ ۫— وَالْقُرْاٰنِ الْمَجِیْدِ ۟ۚ
﴿قٓۚ﴾ سخن در مورد حروف شبیه این حرف در ابتدای سورۀ بقره بیان شد. الله به قرآن کریم به‌سبب معانی و خیر و برکت زیادی که در آن وجود دارد سوگند یاد فرمود؛ که به‌طور قطع در روز قیامت برای حسابرسی و جزا برانگیخته خواهید شد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
بَلْ عَجِبُوْۤا اَنْ جَآءَهُمْ مُّنْذِرٌ مِّنْهُمْ فَقَالَ الْكٰفِرُوْنَ هٰذَا شَیْءٌ عَجِیْبٌ ۟ۚ
سبب خودداری آنها این نیست که دروغگویی تو را گمان می‌برند؛ زیرا از راستگویی تو آگاه هستند، بلکه از این امر در شگفت هستند که رسولی انذاردهنده از جنس خودشان و نه از جنس فرشتگان نزدشان بیاید، و از روی تعجب گفتند: آمدن رسولی از جنس بشر به‌سوی ما امر شگفتی است!
আরবি তাফসীরসমূহ:
ءَاِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا ۚ— ذٰلِكَ رَجْعٌ بَعِیْدٌ ۟
آیا وقتی مردیم و خاک شدیم برانگیخته می‌شویم؟! این رستاخیز و بازگشت زندگی به بدن‌هایمان پس از اینکه پوسید امری دور از انتظار است، و امکان وقوع آن وجود ندارد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنْقُصُ الْاَرْضُ مِنْهُمْ ۚ— وَعِنْدَنَا كِتٰبٌ حَفِیْظٌ ۟
به تحقیق ما آنچه را که زمین از اجسادشان پس از مرگشان می‌خورد و از بین می‌برد، می‌دانیم، و ذره‌ای از آن بر ما پوشیده نمی‌ماند، و کتابی نگهدارندۀ هر چیزی‌که الله آن را در زندگی و پس از مرگشان برای آنها مقدر کرده است نزد ماست.
আরবি তাফসীরসমূহ:
بَلْ كَذَّبُوْا بِالْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ فَهُمْ فِیْۤ اَمْرٍ مَّرِیْجٍ ۟
بلکه این مشرکان قرآن را وقتی رسول آن را برای‌شان آورد تکذیب کردند، بلکه آنها پریشان‌ هستند و لحظه‌ای ثابت و استوار نیستند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اَفَلَمْ یَنْظُرُوْۤا اِلَی السَّمَآءِ فَوْقَهُمْ كَیْفَ بَنَیْنٰهَا وَزَیَّنّٰهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوْجٍ ۟
آیا این تکذیب‌ کنندگان رستاخیز به آسمان بالای سرشان نیندیشیده‌اند؛ که چگونه آن را آفریدیم و بنا کردیم و آن را با ستارگانی که در آن قرار داده‌ایم آراستیم، و هیچ شکاف در آن وجود ندارد تا آن را معیوب نشان دهد؟! پس کسی‌که این آسمان را آفریده از برانگیختن مردگان به صورت زنده ناتوان نیست.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَالْاَرْضَ مَدَدْنٰهَا وَاَلْقَیْنَا فِیْهَا رَوَاسِیَ وَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِیْجٍ ۟ۙ
و زمین که آن را مناسب سکونت گستراندیم، و کوه‌هایی ثابت در آن قرار دادیم تا نلرزد، و از هر صنف از گیاهان و درختان خوش‌منظر در آن رویاندیم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
تَبْصِرَةً وَّذِكْرٰی لِكُلِّ عَبْدٍ مُّنِیْبٍ ۟
تمام موارد مذکور را آفریدیم تا مایۀ بینش و یادآوری باشد برای هر بنده‌ای که با طاعت به‌سوی پروردگارش بازمی‌گردد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَآءِ مَآءً مُّبٰرَكًا فَاَنْۢبَتْنَا بِهٖ جَنّٰتٍ وَّحَبَّ الْحَصِیْدِ ۟ۙ
و از آسمان آبی با منفعت و خیر زیاد فرو فرستادیم، آن‌گاه با آن آب باغ‌ها رویاندیم، و از دانۀ جو و سایر مواردی که درو می‌کنید رویاندیم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَالنَّخْلَ بٰسِقٰتٍ لَّهَا طَلْعٌ نَّضِیْدٌ ۟ۙ
و با آن درختان بلندقامت و مرتفع خرما آفریدیم، که شکوفه‌هایی متراکم بر روی هم دارد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
رِّزْقًا لِّلْعِبَادِ ۙ— وَاَحْیَیْنَا بِهٖ بَلْدَةً مَّیْتًا ؕ— كَذٰلِكَ الْخُرُوْجُ ۟
این موارد را برای روزی بندگان رویاندیم تا از آن‌ بخورند، و با آن آب زمینی بدون گیاه را زنده کردیم. همان‌گونه که با این باران زمینی بدون گیاه را زنده کردیم مردگان را زنده می‌کنیم، و آنها را زنده درمی‌آوریم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوْحٍ وَّاَصْحٰبُ الرَّسِّ وَثَمُوْدُ ۟ۙ
- ای رسول- پیش از اینها که تو را تکذیب می‌کنند اقوامی پیامبران‌شان را تکذیب کردند، و قوم نوح و اصحاب رسّ (چاه)، و ثمود تکذیب کردند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَعَادٌ وَّفِرْعَوْنُ وَاِخْوَانُ لُوْطٍ ۟ۙ
و عاد و فرعون، و قوم لوط تکذیب کردند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَّاَصْحٰبُ الْاَیْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ ؕ— كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِیْدِ ۟
و قوم شعیب -اصحاب ایکه- و قوم تُبَّع -پادشاهان یمن- (پیامبران را) تکذیب کردند، همه ی این اقوام پیامبران الهی را که به سوی آنان فرستاده بود، تکذیب کردند، پس عذابی که الله به آنان وعده داده بود، براى آنان به وقوع پيوست.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اَفَعَیِیْنَا بِالْخَلْقِ الْاَوَّلِ ؕ— بَلْ هُمْ فِیْ لَبْسٍ مِّنْ خَلْقٍ جَدِیْدٍ ۟۠
آیا ما از آفرینش نخستین شما ناتوان مانده‌ایم تا از برانگیختن شما ناتوان شویم؟! بلکه آنها در حیرتی از آفرینش جدید پس از آفرینش نخستین خویش هستند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• المشركون يستعظمون النبوة على البشر، ويمنحون صفة الألوهية للحجر!
مشرکان نبوت انسان را انکار می‌کنند، درحالی‌که صفت الوهیت را به سنگ می‌بخشند!

• خلق السماوات، وخلق الأرض، وإنزال المطر، وإنبات الأرض القاحلة، والخلق الأول: كلها أدلة على البعث.
آفرینش آسمان‌ها و زمین و نزول باران و روییدن گیاهانِ زمین خشک، و آفرینش نخستین، دلایل رستاخیز هستند.

• التكذيب بالرسل عادة الأمم السابقة، وعقاب المكذبين سُنَّة إلهية.
تکذیب رسولان علیهم السلام، عادت امت‌های پیشین و عذاب تکذیب‌ کنندگان، سنتی الهی است.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهٖ نَفْسُهٗ ۖۚ— وَنَحْنُ اَقْرَبُ اِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیْدِ ۟
و به تحقیق که ما انسان را آفریده‌ایم، و از افکاری که به خاطرش خطور می‌کند آگاه هستیم، و ما از رگ گردنش که به قلب متصل است به او نزدیک‌تریم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اِذْ یَتَلَقَّی الْمُتَلَقِّیٰنِ عَنِ الْیَمِیْنِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِیْدٌ ۟
آن‌گاه که دو فرشتۀ دریافت‌کننده که یکی در سمت راست، و دیگری در سمت چپ نشسته است اعمالش را دریافت می‌کنند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ اِلَّا لَدَیْهِ رَقِیْبٌ عَتِیْدٌ ۟
هیچ سخنی را به زبان نمی‌آورد مگر اینکه فرشته‌ای مراقب آن سخن، نزدش حاضر است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَجَآءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكَ مَا كُنْتَ مِنْهُ تَحِیْدُ ۟
و سختی مرگ، حقیقتی را که هیچ گریزی از آن نیست می‌آورد. - ای انسان غافل- این همان چیزی است که از آن کناره می‌گرفتی و می‌گریختی.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَنُفِخَ فِی الصُّوْرِ ؕ— ذٰلِكَ یَوْمُ الْوَعِیْدِ ۟
و فرشتۀ موظّف به دمیدن، برای بار دوم در صور می‌دمد. این روز قیامت است؛ روز وعید برای کافران و گناهکاران با عذاب.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَجَآءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَآىِٕقٌ وَّشَهِیْدٌ ۟
و هر کسی در حالی می آید که دو فرشته همراه اوست؛ یکی او را به جلو پیش می برد و دیگری بر اعمال او گواهی می دهد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَقَدْ كُنْتَ فِیْ غَفْلَةٍ مِّنْ هٰذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَآءَكَ فَبَصَرُكَ الْیَوْمَ حَدِیْدٌ ۟
و به این شخصی که پیش برده می شود، گفته می شود: همانا تو به سبب فریب خوردن (و مشغول شدن) به شهوات و لذت ها، از اين روز بزرگ در بى خبرى و غفلت بودی، ولی ما پرده ی غفلت تو را با عذاب و اندوهی که مشاهده می کنی، کنار زدیم و امروز چشمانت چنان تیز است که آنچه را از آن غافل بودی، درک می کنی.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَقَالَ قَرِیْنُهٗ هٰذَا مَا لَدَیَّ عَتِیْدٌ ۟ؕ
و فرشتۀ همنشینش به او می‌گوید: این است اعمالش که بدون کمی و زیادی نزد من حاضر است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اَلْقِیَا فِیْ جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِیْدٍ ۟ۙ
و الله به این دو فرشته ى پيش برنده و گواه دهند (اهل دوزخ) می فرمايد: كليه ى كافران بسيار ستیزه جو با حق را به دوزخ بيفكنيد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیْرِ مُعْتَدٍ مُّرِیْبِ ۟ۙ
كسى كه سخت از انجام كارهاى نيكی که پروردگار بر او واجب کرده، ممانعت کرده و به حدود الهى تعدّى و تجاوز می کند و در وعده و وعیدهایی که به او داده می شود، بسیار شک داشته و بدبين است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
١لَّذِیْ جَعَلَ مَعَ اللّٰهِ اِلٰهًا اٰخَرَ فَاَلْقِیٰهُ فِی الْعَذَابِ الشَّدِیْدِ ۟
کسی‌که همراه الله معبودی دیگر قرار داد و او را در عبادت، شریک الله قرار می‌داد، پس او را در عذاب سخت بیفکنید.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ قَرِیْنُهٗ رَبَّنَا مَاۤ اَطْغَیْتُهٗ وَلٰكِنْ كَانَ فِیْ ضَلٰلٍۢ بَعِیْدٍ ۟
شیطان همنشین او برای اعلام بیزاری از او می‌گوید: پروردگارا من او را گمراه نکردم، بلکه در گمراهی دوری از حق بود.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لَا تَخْتَصِمُوْا لَدَیَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ اِلَیْكُمْ بِالْوَعِیْدِ ۟
الله می‌فرماید: نزد من با یکدیگر نزاع نکنید، که این کار هیچ فایده‌ای ندارد، چون من در دنیا وعید سخت را برای کسی‌که به من کفر ورزد و از من نافرمانی کند به دست رسولانم برای‌تان فرستاده بودم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَا یُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَیَّ وَمَاۤ اَنَا بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِیْدِ ۟۠
سخن من تغییر نمی‌پذیرد، و وعده‌ام خلاف نمی‌رود، و نه با کاستن از نیکی‌های بندگان، و نه با افزودن بر بدی‌های‌شان بر آنها ستم نمی‌کنم، بلکه جزای آنچه را انجام داده‌اند به آنها می‌دهم.
আরবি তাফসীরসমূহ:
یَوْمَ نَقُوْلُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَاْتِ وَتَقُوْلُ هَلْ مِنْ مَّزِیْدٍ ۟
روزی‌که به جهنم می‌گوییم: آیا از کافران و گناهکارانی که در تو افکنده شدند پُر شدی؟ و جهنم برای طلب بیشتر، و خشم به خاطر پروردگارش این‌گونه به پروردگارش پاسخ می‌دهد: آیا باز هم هست؟
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَاُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِیْنَ غَیْرَ بَعِیْدٍ ۟
و بهشت به کسانی‌که با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی پروردگارشان تقوای او تعالی را پیشه کردند نزدیک می‌شود، آن‌گاه نعمت‌هایش را بدون اینکه از آنها دور باشد مشاهده می‌کنند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
هٰذَا مَا تُوْعَدُوْنَ لِكُلِّ اَوَّابٍ حَفِیْظٍ ۟ۚ
و به آنها گفته می‌شود: این همان چیزی است که الله برای هر بسیار بازگشت‌ کنندۀ به‌سوی پروردگارش با توبه، و حفاظت کنندۀ آنچه که پروردگارش او را به آن ملزم کرده بود، به شما وعده داد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَنْ خَشِیَ الرَّحْمٰنَ بِالْغَیْبِ وَجَآءَ بِقَلْبٍ مُّنِیْبِ ۟ۙ
کسی‌که در نهان که هیچ‌کس جز الله او را در آنجا نمی‌بیند از الله بترسد، و با قلبی سالم و روی‌آورنده با او تعالی دیدار کند، و بسیار به‌سوی او تعالی بازگردد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
١دْخُلُوْهَا بِسَلٰمٍ ؕ— ذٰلِكَ یَوْمُ الْخُلُوْدِ ۟
به آنها گفته می‌شود: بدون ترس از امور ناگوار، وارد بهشت شوید، این است روز جاویدانی که هیچ فنایی پس از آن نیست.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَهُمْ مَّا یَشَآءُوْنَ فِیْهَا وَلَدَیْنَا مَزِیْدٌ ۟
در آنجا هرچه از نعمت‌های جاویدانی که می‌خواهند برای‌شان فراهم است، و نزد ما افزون بر این موارد، نعمت‌هایی است که هیچ چشمی ندیده، هیچ گوشی نشنیده، و بر دل هیچ انسانی خطور نکرده است. و رؤیت الله سبحانه از جملۀ این نعمت‌ها است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• علم الله بما يخطر في النفوس من خير وشر.
آگاهی الله از تمام خیر و شری که بر قلب انسان‌ها خطور می‌کند.

• خطورة الغفلة عن الدار الآخرة.
خطر زیاد غفلت از آخرت.

• ثبوت صفة العدل لله تعالى.
ثبوت صفت عدل برای الله تعالی.

وَكَمْ اَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِّنْ قَرْنٍ هُمْ اَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوْا فِی الْبِلَادِ ؕ— هَلْ مِنْ مَّحِیْصٍ ۟
و چه بسیار امت هایی که آنان را قبل از این مشرکانِ تکذیب کننده ی ساکن مکه نابود کردیم، (امت هایی که) از این ها قوی تر بودند و در زمین جستجو کردند تا شاید پناه و گریزگاهی از عذاب بیابند اما راه فراری نیافتند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَذِكْرٰی لِمَنْ كَانَ لَهٗ قَلْبٌ اَوْ اَلْقَی السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیْدٌ ۟
قطعاً این نابودی امت‌های پیشین، مایۀ پند و اندرز صاحب قلبی است که با آن می‌اندیشد، یا با حضور قلب و هوشیار گوش فرا می‌دهد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ۖۗ— وَّمَا مَسَّنَا مِنْ لُّغُوْبٍ ۟
و به تحقیق ما آسمان‌ها، و زمین، و آنچه میان آسمان‌ها و زمین است را در شش روز آفریده‌ایم با اینکه می‌توانستیم آنها را در یک لحظه بیافرینیم، و هیچ رنجی به ما نرسید آن‌گونه که یهودیان می‌گویند.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَاصْبِرْ عَلٰی مَا یَقُوْلُوْنَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوْعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوْبِ ۟ۚ
پس - ای رسول- در برابر سخنان یهودیان و دیگران شکیبایی کن، و برای پروردگارت درحالی‌که او را ستایش می‌کنی نماز فجر را قبل از طلوع خورشید برپادار، و نماز عصر را قبل از غروب خورشید بگزار.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمِنَ الَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَاَدْبَارَ السُّجُوْدِ ۟
و پاره‌ای از شب برای او تعالی نماز بگزار، و پس از نمازها تسبیح او را بگو.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَّكَانٍ قَرِیْبٍ ۟ۙ
و - ای رسول- به روزی‌که فرشتۀ مأمور دمیدن در صور از مکانی نزدیک برای بار دوم ندا می‌دهد، گوش فرا بده.
আরবি তাফসীরসমূহ:
یَّوْمَ یَسْمَعُوْنَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكَ یَوْمُ الْخُرُوْجِ ۟
روزی که مخلوقات صدای رستاخیز را به حقیقتی که هیچ تردیدی در آن نیست می‌شنوند. روزی‌که در آن این صدا را می‌شوند روز خروج مردگان از قبرهای‌شان برای حسابرسی و جزا است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
اِنَّا نَحْنُ نُحْیٖ وَنُمِیْتُ وَاِلَیْنَا الْمَصِیْرُ ۟ۙ
به‌راستی‌که ما زنده می‌کنیم و می‌میرانیم. هیچ زنده‌کننده و هیچ میراننده‌ای جز ما نیست، و بازگشت بندگان در روز قیامت برای حسابرسی و جزا فقط به‌سوی ما است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
یَوْمَ تَشَقَّقُ الْاَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ؕ— ذٰلِكَ حَشْرٌ عَلَیْنَا یَسِیْرٌ ۟
روزی‌که زمین از روی آنها می‌شکافد و شتابان درمی‌آیند، این گردآوردن بر ما آسان است.
আরবি তাফসীরসমূহ:
نَحْنُ اَعْلَمُ بِمَا یَقُوْلُوْنَ وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ ۫— فَذَكِّرْ بِالْقُرْاٰنِ مَنْ یَّخَافُ وَعِیْدِ ۟۠
ما به آنچه که این تکذیب کنندگان می‌گویند آگاه‌تر هستیم، و - ای رسول- تو بر آنها مسلط نیستی تا آنها را بر ایمان مجبور سازی، و فقط مأمورِ ابلاغِ آنچه که الله تو را به تبلیغ آن فرمان داده هستی، پس با قرآن کسی را که از تهدید من می‌ترسد، پند بده؛ زیرا کسی كه می‌ترسد وقتی پند و اندرز داده شود، می‌پذیرد.
আরবি তাফসীরসমূহ:
এই পৃষ্ঠার আয়াতগুলোর কতক ফায়দা:
• الاعتبار بوقائع التاريخ من شأن ذوي القلوب الواعية.
عبرت‌گیری از رخدادهای تاریخ، خوی و سرشت صاحبان دل‌های هوشیار وآگاه است.

• خلق الله الكون في ستة أيام لِحِكَم يعلمها الله، لعل منها بيان سُنَّة التدرج.
آفرینش هستی در شش روز توسط الله به‌سبب حکمت‌هایی است که الله می‌داند، شاید یکی از آنها سنت تدریجی‌ بودن باشد.

• سوء أدب اليهود في وصفهم الله تعالى بالتعب بعد خلقه السماوات والأرض، وهذا كفر بالله.
بی‌ادبی یهودیان در توصیف الله تعالی به خسته‌شدن پس از آفرنش آسمان‌ها و زمین. این امر کفر به الله است.

 
অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা ক্বাফ
সূরাসমূহের সূচী পৃষ্ঠার নাম্বার
 
কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - কুরআনুল কারীমের সংক্ষিপ্ত তাফসীরের ফার্সি ভাষায় অনুবাদ - অনুবাদসমূহের সূচী

কুরআনুল কারীমের সংক্ষিপ্ত তাফসীরের ফার্সি ভাষায় অনুবাদ। মারকাযু তাফসীর লিদ-দিরাসাতিল কুরআনিয়্যাহ থেকে প্রকাশিত।

বন্ধ