Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation * - Translations’ Index


Translation of the meanings Surah: Al-Furqān   Ayah:

Al-Furqān

تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا
1. 1. Duuma so Ŋun siɣisi litaafi (Alkur’aani) shɛli din wolgiri yɛlimaŋli mini ʒiri sunsuuni na n-ti ti O dabli (Annabi Muhammadu) domin o leei varsigulana n-zaŋ ti binnamda maa nam tibgiya.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖ فَقَدَّرَهُۥ تَقۡدِيرٗا
2. Ŋuna n-nyɛŊun su sagbana mini tiŋgbani yiko. Yaha! O ka bia, O mi ka nyintaa O nam puuni, ka O lahi nam binshɛɣu kam, ka chɛ ka di saɣisi di ni tu kamaata ni shεm.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗ لَّا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ وَلَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا وَلَا يَمۡلِكُونَ مَوۡتٗا وَلَا حَيَوٰةٗ وَلَا نُشُورٗا
3. Ka bɛ (chεfurnim’) gbibi duma shεba ka di pa ni Ŋuna (Naawuni), bɛ ku tooi nam shɛli, kadinyɛla bi namdi ba mi, bɛ mi ku tooi niŋ bɛ maŋ’ chuuta bee anfaani shεli. Yaha! Bɛ ka kpibu bee nyɛvuli yiko, lala ka bɛ ku lahi tooi yiɣisi kpiimba.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٌ ٱفۡتَرَىٰهُ وَأَعَانَهُۥ عَلَيۡهِ قَوۡمٌ ءَاخَرُونَۖ فَقَدۡ جَآءُو ظُلۡمٗا وَزُورٗا
4. Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa naan yεli: “Ŋɔ (Alkur’aani) maa pa shɛli m-pahila ʒiri ka o (Muhammadu) kpiri, ka ninvuɣu shεba mi sɔŋ o.” Achiika! Bɛ (Maka chεfurinim’) tahi zualinsi mini ʒiri na.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٱكۡتَتَبَهَا فَهِيَ تُمۡلَىٰ عَلَيۡهِ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلٗا
5. Ka bɛ naan yεli: “Di (Alkur’aani) nyɛla Kurumbuninim’ salima, ka o (Muhammadu) sabi li, ka bɛ karindi li n-tiri o Asiba mini Zaawuni.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَنزَلَهُ ٱلَّذِي يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّهُۥ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
6. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋun’ mi ashili din sɔɣi sagbana ni tiŋgbani ni n-siɣisi li, achiika! O (Naawuni) nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ مَالِ هَٰذَا ٱلرَّسُولِ يَأۡكُلُ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشِي فِي ٱلۡأَسۡوَاقِ لَوۡلَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَلَكٞ فَيَكُونَ مَعَهُۥ نَذِيرًا
7. Ka bɛ (chεfurnim’ maa yεli): “Ka wula ka Naawuni tumo ŋɔ maa diri bindirgu, ka chani gindi dahi puuni, ka bozuɣuka bɛ bi siɣisi Malaaika so na o sani ka o ti leei varsigulana m-pahi o zuɣu?”
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ تَكُونُ لَهُۥ جَنَّةٞ يَأۡكُلُ مِنۡهَاۚ وَقَالَ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
8. Bee kabɛ zaŋ arzichi shɛli n-labi o na zuɣusaa, bee ka o mali pu’ shɛli o ni diri di puuni. Yaha! Ka zualindiriba maa yεli: “Yi bi dola naɣila ninvuɣu so shirku ni gbaai?”
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَٰلَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا
9. (Yaa nyini Annabi)! Yulimi bɛ ni zaŋ a n-tiri ŋmahinli shεŋa, dinzuɣubɛ bɔrgi ya, ka ku lahi tooi labi sochibga zuɣu.
Arabic explanations of the Qur’an:
تَبَارَكَ ٱلَّذِيٓ إِن شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَيۡرٗا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَيَجۡعَل لَّكَ قُصُورَۢا
10. Duuma so Ŋun yibɔra, ka O ti a alheeri shɛli din gari lala maa nam tibgiya, dina n-nyɛ puri ka kulibɔna zɔri gindi di gbinni ni, ka lahi chɛ ka a mali nam yiya.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ كَذَّبُواْ بِٱلسَّاعَةِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِمَن كَذَّبَ بِٱلسَّاعَةِ سَعِيرًا
11. Chɛli gba! Bɛ labsila Chiyaama yiɣisibu ʒiri, ka Ti (Tinim’ Naawuni) mali Sa’iri buɣum shili n-guli ban labsi Chiyaama ʒiri maa.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذَا رَأَتۡهُم مِّن مَّكَانِۭ بَعِيدٖ سَمِعُواْ لَهَا تَغَيُّظٗا وَزَفِيرٗا
12. Di yi tiniŋ ka di (buɣum maa) nya ba katiŋa, bɛ ni wum di ni je suli ka tahira.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَآ أُلۡقُواْ مِنۡهَا مَكَانٗا ضَيِّقٗا مُّقَرَّنِينَ دَعَوۡاْ هُنَالِكَ ثُبُورٗا
13. Yaha! Bɛ yi ti zaŋ ba n-labi luɣushεli polo din mirsi di (buɣum maa) ni, ka bɛ nyɛla bɛ ni ga shɛba ni bandi, nimaa ni ka bɛ yɛn ti kuhiri bɛ daa hallaka.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّا تَدۡعُواْ ٱلۡيَوۡمَ ثُبُورٗا وَٰحِدٗا وَٱدۡعُواْ ثُبُورٗا كَثِيرٗا
14. (Ka Malaaikanim’ yεli ba): “Zuŋɔ, miri ya ka yi kuhiri yi hallaka zaɣiyini, ka kuhi ya hallaka zaɣibobgu.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَذَٰلِكَ خَيۡرٌ أَمۡ جَنَّةُ ٱلۡخُلۡدِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۚ كَانَتۡ لَهُمۡ جَزَآءٗ وَمَصِيرٗا
15. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, dina (buɣum maa) n-nyɛ din gari bee kpaliŋkpaa Daalizanda shεli bɛ ni niŋ wuntizɔriba di daalikauli maa? Di nyɛla sanyoo ni labbu shee n-ti ba.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ خَٰلِدِينَۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعۡدٗا مَّسۡـُٔولٗا
16. Bɛ (wuntizɔriba maa) yɛn ti malila bɛ ni bɔri shɛli di (Alizanda maa) puuni, ka nyɛlaban yɛn ti kpalim di puuni. Di nyɛla alikauli n-ti a Duuma (Naawuni), ka di nyɛla bɛ ni yɛn ti bɔhi shɛli yɛla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمۡ أَضۡلَلۡتُمۡ عِبَادِي هَٰٓؤُلَآءِ أَمۡ هُمۡ ضَلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
17. Yaha! Dabsi’ shεli O (Naawuni) ni yɛn ti laɣim ba (chεfurnim’ maa), n-ti pahi binyεr’ shεŋabɛ ni daa jεmdi ka di pa ni Naawuni maa (kamani Malaaikanima, ni Annabi Issa), ka yεli: “Di ni-bɔŋɔ, yinima n-daa birgi N daba ŋɔ maa bee bana n-daa bɔrgi ka chɛ sochibga?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِي لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعۡتَهُمۡ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ نَسُواْ ٱلذِّكۡرَ وَكَانُواْ قَوۡمَۢا بُورٗا
18. Ka bɛ (chɛfurinim’) yεli: “(Yaa ti Duuma Naawuni)! A nam niŋ kasi! Di bi tu kamaata ni ti gbibi shεba kabɛ nyɛ sɔŋdiba ka pa ni nyini. Amaa! A daa chɛ mi ka bɛ mini bɛ banim’ wum (Dunia) nyɛɣisim hali ka bɛ titam Ayɛla teebu, ka leei ninvuɣu shεba ban niŋ hallaka.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَدۡ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسۡتَطِيعُونَ صَرۡفٗا وَلَا نَصۡرٗاۚ وَمَن يَظۡلِم مِّنكُمۡ نُذِقۡهُ عَذَابٗا كَبِيرٗا
19. (Ka Naawuni yɛli chɛfurinim’ maa) “Achiika! Bɛ (yi buɣa maa) labsi ʒiri niŋ yinolini, ni yini yεri shεli maa, dinzuɣu yi ku tooi ŋmalgi (azaaba ka chɛ yi maŋa), somiku tooisɔŋ ya. Yaha! Ŋun di zualinsi yi puuni, Ti (Tinim’ Naawuni) ni chɛ ka o lam azaaba shεli din bara.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّآ إِنَّهُمۡ لَيَأۡكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشُونَ فِي ٱلۡأَسۡوَاقِۗ وَجَعَلۡنَا بَعۡضَكُمۡ لِبَعۡضٖ فِتۡنَةً أَتَصۡبِرُونَۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرٗا
20. (Yaa nyim Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim tuun’ so na poi ni nyini naɣila bɛ nyɛla ban diri bindirigu, ka chani dahi puuni. Yaha! Ti zaŋ la yi shεba leei dahimbu n-ti taba (ni Ti nya). Di ni bɔŋɔ, yi ni niŋ suɣulo? Yaha! A Duuma nyɛla Nyara.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ نَرَىٰ رَبَّنَاۗ لَقَدِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ وَعَتَوۡ عُتُوّٗا كَبِيرٗا
21. Ka ninvuɣu shεba ban ka tamaha ni Ti (Tinim’ Naawuni) laɣimbu maa yεli: “Bozuɣu ka bɛ bi siɣisi Malaaikanim’ n-ti ti na, bee ka ti nya ti Duuma?” Achiika! Bɛ tibgi bɛ maŋ’bɛ yɛltɔɣa ni, ka kpahi yɛɣi, ka di nyɛla kpahi yɛɣi din galsi.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَ يَرَوۡنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ لَا بُشۡرَىٰ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُجۡرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا
22. Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti nya Malaaikanima, dindali maa suhupiɛlli ti kani ti bibiɛhi, ka bɛ (Malaaikanim’) naan yεra: “Suhupiɛlli nyɛla din chihira n-tin ya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَدِمۡنَآ إِلَىٰ مَا عَمِلُواْ مِنۡ عَمَلٖ فَجَعَلۡنَٰهُ هَبَآءٗ مَّنثُورًا
23. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daŋsi yuli bɛ (chεfurnim’) ni daa tum tuun’ shɛŋa, kazaŋ li leei taŋkpagbilgu din yaɣili.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ يَوۡمَئِذٍ خَيۡرٞ مُّسۡتَقَرّٗا وَأَحۡسَنُ مَقِيلٗا
24. Alizanda bihi yɛn ti bela ʒishesuŋ’ shee dindali, ka mali wuntaŋgom shee din gahim.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلۡغَمَٰمِ وَنُزِّلَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ تَنزِيلًا
25. Yaha! Dabsi’ shεli zuɣusaa ni yɛn ti tahibɔɣi ni sagbaŋ, ka bɛ chε ka Malaaikanim’ sheei na, ka di nyɛla sheebu ni yɛlimaŋli.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡحَقُّ لِلرَّحۡمَٰنِۚ وَكَانَ يَوۡمًا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ عَسِيرٗا
26. Sulinsi (bee nam) ni yɛlimaŋli yɛn ti nyɛla Naawuni ko dini dindalii. Yaha! Di yɛn ti nyɛla dabsikpeeni n-zaŋ ti chεfurnima.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَعَضُّ ٱلظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيۡهِ يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي ٱتَّخَذۡتُ مَعَ ٱلرَّسُولِ سَبِيلٗا
27. Yaha! Dabsi’ shεli zualindira ni yɛn ti dim o nubihi ka yεli: “M­baye, di yi daa kuli niŋ ka n-gbibi sochibga m-pahi tumo ŋɔ maa (Annabi Muhammadu) zuɣu.”
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰوَيۡلَتَىٰ لَيۡتَنِي لَمۡ أَتَّخِذۡ فُلَانًا خَلِيلٗا
28. “Yaa ni n daashaara! Di yi daa kuli bi niŋ ka m-gbibi zaɣila (shintaŋ) kao nyɛ n yura.”
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّقَدۡ أَضَلَّنِي عَنِ ٱلذِّكۡرِ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَنِيۗ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِلۡإِنسَٰنِ خَذُولٗا
29. “Achiika! O daa birgi ma ka chɛ Naawuni yɛla teebu saha shεli di ni daa kama na. Yaha! Shintaŋ nyɛla bilkɔŋsilana ni ninsala.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلرَّسُولُ يَٰرَبِّ إِنَّ قَوۡمِي ٱتَّخَذُواْ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ مَهۡجُورٗا
30. Ka Naawuni tumo yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Achiika! N niriba gbibila Alkur’aani ŋɔ maa ka di nyɛ bɛ ni ŋmalgi bε nyaaŋa biri ka chɛ shɛli.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا مِّنَ ٱلۡمُجۡرِمِينَۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيٗا وَنَصِيرٗا
31. Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) zali Annabi kam (ka o mali) dim bibɛhi puuni. Yaha! A Duuma (Naawuni) nam saɣi Dolsira, ni Sɔŋda.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ٱلۡقُرۡءَانُ جُمۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِۦ فُؤَادَكَۖ وَرَتَّلۡنَٰهُ تَرۡتِيلٗا
32. Ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa yεli: “Di yi di niŋ ka bi siɣisi Alkur’aani n-ti o (Muhammadu) na yim zuɣu?” Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi li na (ka di aayanim’ sheeri na zaɣigaŋ gaŋ), domin Ti zaŋ li n-kpaŋsi a suhi. Ka Ti lahi pe di karimbu ka di nyɛ karimbu ni yɛlimaŋli.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا يَأۡتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ وَأَحۡسَنَ تَفۡسِيرًا
33. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɛ (chɛfurinim’) na ʒin tahi a ŋmahinli shɛli na, naɣila Ti (Tinim’ Naawuni) tahi a la di yεlimaŋli na, ni fasara din gahim.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يُحۡشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ سَبِيلٗا
34. Ninvuɣu shεba bɛ ni yɛn ti laɣim n-ti kpεhi ʒahannama buɣum ni, ka bɛ nina ba tiŋgbani ni, tɔ! Bannim’ maa labbu shee shiri niŋ din be, ka lahi nyɛ din birgi ka chɛ sochibga.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَجَعَلۡنَا مَعَهُۥٓ أَخَاهُ هَٰرُونَ وَزِيرٗا
35. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa litaafi (Attaura bee Old Testament), ka zaŋ o mabia Haruna m-pahi o zuɣu ni o nyɛŋun sɔŋdi o.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقُلۡنَا ٱذۡهَبَآ إِلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَدَمَّرۡنَٰهُمۡ تَدۡمِيرٗا
36. KaTi yεli: “Yi niriba ayi maa cham ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa sani,” ka Ti wurim ba wurimbu ni yɛlimaŋli.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَوۡمَ نُوحٖ لَّمَّا كَذَّبُواْ ٱلرُّسُلَ أَغۡرَقۡنَٰهُمۡ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ لِلنَّاسِ ءَايَةٗۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ عَذَابًا أَلِيمٗا
37. Ni Annabi Nuhu niriba, saha shεli bɛ ni daa labsi Naawuni tuumba ʒirinima, ka Ti chɛ kakom diba, kachɛ ka bɛ leei kpahimbu n-ti ninsalnima. Ka Ti lahi mali azaabakpeeni shili n-guli zualindiriba.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعَادٗا وَثَمُودَاْ وَأَصۡحَٰبَ ٱلرَّسِّ وَقُرُونَۢا بَيۡنَ ذَٰلِكَ كَثِيرٗا
38. Ni Aadu mini Samuudunima (Annabi Hudu mini Annabi Sɔlihu niriba), n-ti pahi Rassinima,[1] ni tiŋgbana pam din be di sunsuuni.
[1] Rassinima n-nyɛ AnnabiSayibu niriba, bɛ daa jɛmdila buɣa, ka NaawunitimAnnabiSayibu na bɛ sani, ka bɛ ti zaŋ o leei ӡirilana, ka bɛ tiŋ maa ni daa mali kobil shɛli din zilgi, ka Naawuni chɛ ka di vurgiba niŋ dipuuni.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكُلّٗا ضَرَبۡنَا لَهُ ٱلۡأَمۡثَٰلَۖ وَكُلّٗا تَبَّرۡنَا تَتۡبِيرٗا
39. Yaha! Bɛ zaɣiyino kam, Ti (Tinim’ Naawuni) ti o la ŋmahinli, ka Ti lahi niŋ bɛ zaɣiyino kam hallaka, ka di nyɛla hallaka ni yɛlimaŋli.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَتَوۡاْ عَلَى ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِيٓ أُمۡطِرَتۡ مَطَرَ ٱلسَّوۡءِۚ أَفَلَمۡ يَكُونُواْ يَرَوۡنَهَاۚ بَلۡ كَانُواْ لَا يَرۡجُونَ نُشُورٗا
40. Yaha! Achiika! Bɛ (Maka chεfurinim’ maa) go n-gari tiŋgbani shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa mi sakurli daazaaba m-bahi bɛ zuɣu. Di ni bɔŋɔ,bɛ pala ban nyari li? Chɛli gba! Bɛ pala ban tεhiri Chiyaama yiɣisibu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا رَأَوۡكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا ٱلَّذِي بَعَثَ ٱللَّهُ رَسُولًا
41. Yaha! (Yaa nyin Annabi)! Bɛ (Maka chεfurinim’ maa) yi nya a, bɛ bi gbibi a ni shεli naɣila ni ansarsi, (ka naan yεra): “Di ni bɔŋɔ, ŋumbɔŋɔ ka Naawuni tim na ka o ti nyɛ tumo?”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنۡ ءَالِهَتِنَا لَوۡلَآ أَن صَبَرۡنَا عَلَيۡهَاۚ وَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ حِينَ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ مَنۡ أَضَلُّ سَبِيلًا
42. “Achiika! O di chɛ biɛla nio birgi ti ka chɛ ti duumanima, di yi di pala ti ni niŋ suɣulo zuɣu.” Yaha! Ni baalim, bɛ ni tibaŋ saha shɛli bɛ ni yɛn ti nya azaaba kadama ŋun n-leei bɔrgi ka chɛ sochibga.”
Arabic explanations of the Qur’an:
أَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيۡهِ وَكِيلًا
43. (Yaa nyini Anaabi)! Di ni bɔŋɔ, a nya ninvuɣu so ŋun zaŋ o suhuyurlim leegi o duuma? Di ni bɔŋɔ, nyini n-yɛn leei bɛ ni zaŋ bɛ yɛla n-dalim so?
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ تَحۡسَبُ أَنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَسۡمَعُونَ أَوۡ يَعۡقِلُونَۚ إِنۡ هُمۡ إِلَّا كَٱلۡأَنۡعَٰمِ بَلۡ هُمۡ أَضَلُّ سَبِيلًا
44. Beeatεhirimi ni bɛ (chεfurinim’) pam wumdi mi bee bɛ niŋdila haŋkali? Bɛ pa shɛli naɣila kamani biŋkobri. Chɛli gba! Bana n-nyɛ ban bɔrgi ka chɛ sochibga n-gari biŋkobri maa.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيۡفَ مَدَّ ٱلظِّلَّ وَلَوۡ شَآءَ لَجَعَلَهُۥ سَاكِنٗا ثُمَّ جَعَلۡنَا ٱلشَّمۡسَ عَلَيۡهِ دَلِيلٗا
45. Di ni bɔŋɔ, a bi nya a Duuma ni teei shilinshiya m-bahi shεm? Yaha! O yi di bɔra, O naan chɛ ka di ʒe luɣuyini. Din nyaaŋa ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi zaŋ wuntaŋ’ ka di nyɛ daliri shεli n-zaŋ ti li.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ قَبَضۡنَٰهُ إِلَيۡنَا قَبۡضٗا يَسِيرٗا
46. Di nyaaŋa, ka Ti gbaai li gbaari shεli din nyɛ soochi.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِبَاسٗا وَٱلنَّوۡمَ سُبَاتٗا وَجَعَلَ ٱلنَّهَارَ نُشُورٗا
47. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun zaŋ yuŋ ka di nyɛ sitira n-zaŋ tin ya, ka gom mi nyɛ vuhim, ka o (Naawuni) zaŋ wuntaŋ’ ka di nyɛ yi gom ni yiɣisibu saha.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۚ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ طَهُورٗا
48. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-tim pɔhim na, ka di nyɛla suhupiεlli lahibali din daŋdi O nambɔzɔbo (sakom) na. Yaha! Ka Ti siɣisi kom din niŋ kasi zuɣusaa na.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِّنُحۡـِۧيَ بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗا وَنُسۡقِيَهُۥ مِمَّا خَلَقۡنَآ أَنۡعَٰمٗا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرٗا
49. Domin Ti zaŋ li neei tiŋgbani shɛli din kpi, ka mali li nyuhiri biŋkobri mini ninvuɣu shɛba Ti ni nam puuni pam.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَٰهُ بَيۡنَهُمۡ لِيَذَّكَّرُواْ فَأَبَىٰٓ أَكۡثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورٗا
50. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) wolgi li (Alkur’aani) mi bɛ wa’azulana tiŋgbani kam nim’ sani.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ شِئۡنَا لَبَعَثۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٖ نَّذِيرٗا
51. Yaha! Ti (Tinim' Naawuni) yi di bɔra, Ti naam tim wa'azulana tiŋgbani kam nim' sani.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا
52. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Miri ka a doli chɛfurinima, ka zaŋ li (Alkur'aani) n- tuhi ba tuhibu zaɣititali.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِي مَرَجَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ هَٰذَا عَذۡبٞ فُرَاتٞ وَهَٰذَا مِلۡحٌ أُجَاجٞ وَجَعَلَ بَيۡنَهُمَا بَرۡزَخٗا وَحِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا
53. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun gabi kulkara ayi kom, ka ŋɔ maa nyɛ ko’nyεɣisili din paai targa, ka ŋɔ maa gba mi nyɛ yεlimkom din chibgi. Yaha! Ka O (Naawuni) zaŋ gooni niŋ di sunsuuni, ni saɣili din nyɛ saɣilini yɛlimaŋli.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ مِنَ ٱلۡمَآءِ بَشَرٗا فَجَعَلَهُۥ نَسَبٗا وَصِهۡرٗاۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرٗا
54. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun nam ninsala ka o yi kom puuni na, ka zaŋ o zali daŋ ni deeni. Yaha! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Toora.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمۡ وَلَا يَضُرُّهُمۡۗ وَكَانَ ٱلۡكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِۦ ظَهِيرٗا
55. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) jεmdi binyεr’ shεŋa din pa Naawuni, ka mi ku tooi niŋ ba anfaani bee chuuta shεli. Yaha! Chεfura nyɛla ŋun sɔŋdi (shintaŋ) o Duuma zuɣu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا
56. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim a na naɣila a ti nyɛla ŋun tiri suhupiεlli lahibali (ni Alizanda), ka nyɛ valsira (ni buɣum daazaaba).
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ مَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍ إِلَّا مَن شَآءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلٗا
57. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Mani bi bɔhiri ya sanyoo shεli, naɣila ninvuɣu so ŋun bɔra ni o gbibi sovɛlli n-zaŋ chaŋ o Duuma (Naawuni) sani.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡحَيِّ ٱلَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِهِۦۚ وَكَفَىٰ بِهِۦ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًا
58. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Dalimmi (Duuma so) Ŋun kuli ne ka bi kpiri zuɣu, ka niŋ kasi ni O paɣibu. Yaha! O (Naawuni) nam saɣiya niO mi din sɔɣi O daba taya puuni.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَسۡـَٔلۡ بِهِۦ خَبِيرٗا
59. Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun nam sagbana mini tiŋgbani ni din be di sunsuuni dabsa ayɔbu puuni, din nyaaŋa, ka O du m-ba Al’arshi (O nam kuɣu), Ŋuna n-nyɛ Dunia Nambɔnaa, dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Bɔhimi (Duuma so) Ŋun mi din sɔɣidi yɛla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسۡجُدُواْۤ لِلرَّحۡمَٰنِ قَالُواْ وَمَا ٱلرَّحۡمَٰنُ أَنَسۡجُدُ لِمَا تَأۡمُرُنَا وَزَادَهُمۡ نُفُورٗا۩
60. Yaha! Bɛ yiti yεli ba (chεfurinim’ maa): “Niŋmi ya suzuuda ti Dunia Nambɔnaa (Naawuni), ka bɛ yεli: “Ŋuna n-leei nyɛ Dunia Nambɔnaa? Di ni bɔŋɔ, ti yɛn niŋla suzuuda n-ti a ni puhiri ti shɛli ŋɔ maa? Ka di pahi ba zobu (ka chɛ yɛlimaŋli).
Arabic explanations of the Qur’an:
تَبَارَكَ ٱلَّذِي جَعَلَ فِي ٱلسَّمَآءِ بُرُوجٗا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَٰجٗا وَقَمَرٗا مُّنِيرٗا
61. Duuma so Ŋun zaŋ saŋmar’ kara niŋ sagbana ni, ka zaŋ furila (wuntaŋa) niŋ di puuni, n-ti pahi goli din neeri pam.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ خِلۡفَةٗ لِّمَنۡ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوۡ أَرَادَ شُكُورٗا
62. Yaha! Ŋuna n-zali yuŋ ni wuntaŋa ka di nyɛ din taɣiri taba, domin ninvuɣu so ŋun bɔri ni o teei Naawuni yɛla, bee ŋun bɔri nio paɣi (Naawuni) zuɣu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡنٗا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ قَالُواْ سَلَٰمٗا
63. Yaha! Dunia Nambɔzobonaa (Naawuni) daba n-nyɛ ninvuɣu shεba ban chana tiŋgbani yaaŋa zuɣu ni maŋ filimbu. Yaha! Di yi ti niŋ ka ban ʒiyεli ba (yεltɔɣa yoya), ka bɛ labsi ba yɛltɔɣa ni suhudoo.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمۡ سُجَّدٗا وَقِيَٰمٗا
64. Ni ninvuɣu shεba ban gaandi goma ka nyɛla ban niŋdi suzuuda, ka puhiri jiŋli domin bɛ Duuma (Naawuni) zuɣu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا
65. Ni ninvuɣu shεba ban yεra: “Yaa ti Duuma Naawuni! Ŋmalgim ʒahannama buɣum daazaaba ka chɛ ti. Achiika! Di daazaaba nyɛla din kuli beni sahakam.”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا
66. Achiika! Di shiri be pam ni di nyɛ (ninsala) tablibu shee ni bɛhigu shee.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمۡ يُسۡرِفُواْ وَلَمۡ يَقۡتُرُواْ وَكَانَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ قَوَامٗا
67. Ni ninvuɣu shεba ban yi ti yɛn dihi ni bɛ daarzichi, ka bi niŋdi barina, bɛ mi bi lahi niŋdi bɛ maŋ’ fukumsi, ka nyɛla banbedi sunsuuni.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ لَا يَدۡعُونَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ وَلَا يَقۡتُلُونَ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَلَا يَزۡنُونَۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ يَلۡقَ أَثَامٗا
68. Ni ninvuɣu shεba ban bijεmdi duuma so m-pahi Naawuni zuɣu, bɛ mi bi kuri nyɛvuli shεli Naawuni (ni mɔŋ di kubu) naɣila ni di soli, [2]bɛ mibi niŋdi zina. Dinzuɣu, ŋun ti niŋ lala ŋɔ maa, to o ni laɣim ni tibli dargibu.
[2] Muslinsi daadiini mɔŋ ya ni bε yihi ninsala nyεvuli, naɣila niriba ata, dipilgu n -nyε bε yi gbaaipaɣalana so kao niŋ zina, ni ŋun yihio ninsala kpee nyεvuli, niMuslimi ŋunchε o daadiini.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُضَٰعَفۡ لَهُ ٱلۡعَذَابُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَيَخۡلُدۡ فِيهِۦ مُهَانًا
69. Bɛ yɛn ti nabgila azaaba n-ti o Zaadali, ka o kpalim di (azaaba maa) puuni ka nyɛla ŋun filiŋ.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلٗا صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ يُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِهِمۡ حَسَنَٰتٖۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
70. Naɣila ninvuɣu so ŋun niŋ tuuba, ka ti Naawuni yεlimaŋli, ka lahi tum tuunviεlli, tɔ! Bannim’ maa, Naawuni yɛn ti taɣila bɛ taya din nyε zaɣibihi, ka di leei tuunsuma. Yaha! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Dunia Nambɔzobonaa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَإِنَّهُۥ يَتُوبُ إِلَى ٱللَّهِ مَتَابٗا
71. Yaha! Ninvuɣu so ŋun niŋ tuuba, ka tum tuunvεlli, tɔ! Achiika! O shiri niŋ tuuba zaɣimaŋli n-labi Naawuni sani.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ لَا يَشۡهَدُونَ ٱلزُّورَ وَإِذَا مَرُّواْ بِٱللَّغۡوِ مَرُّواْ كِرَامٗا
72. Ni ninvuɣu shεba ban bi diri ʒiri shɛhira, bɛ mi yi ti gari luɣushεli bɛ ni yεri yεltɔɣa yoya, ka bɛ gari nimaa ni, ka nyɛla ban mali jilma.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَمۡ يَخِرُّواْ عَلَيۡهَا صُمّٗا وَعُمۡيَانٗا
73. Ni ninvuɣu shεba bɛ yititeeibani bɛ Duuma (Naawuni) aayanima, bɛ bi lebri biriti li ka nyɛla tikpiranim’ mini zoomba.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا
74. Ni ninvuɣu shεba ban yεra: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Tim ti suhudoo ti paɣaba mini ti zuliyanim’ puuni, ka chɛ ka ti nyɛla toondannima n-zaŋ ti wuntizɔriba.”
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ يُجۡزَوۡنَ ٱلۡغُرۡفَةَ بِمَا صَبَرُواْ وَيُلَقَّوۡنَ فِيهَا تَحِيَّةٗ وَسَلَٰمًا
75. Bannim’ maa, bɛ ni yo ba samli ni yilitamdili (Alizanda puuni), domin suɣulo shεli bɛ ni niŋ maa zuɣu. Yaha! Ka bɛ tuhi ba soli (Alizanda maa puuni), ni puhigu mini suhudoo.
Arabic explanations of the Qur’an:
خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ حَسُنَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا
76. Ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di (Alizanda maa) puuni. Di tablibu shee mini biɛhigu shee maa nyɛla din niŋ viεnyɛlaŋga.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ مَا يَعۡبَؤُاْ بِكُمۡ رَبِّي لَوۡلَا دُعَآؤُكُمۡۖ فَقَدۡ كَذَّبۡتُمۡ فَسَوۡفَ يَكُونُ لِزَامَۢا
77. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di yi di pala yi suhigu zuɣu, tɔ! N Duuma (Naawuni) gba baɣa di ka yi ni. Achiika! Yi labsila (Alkur’aani) ʒiri, tɔ! Ni baalim, di (Azaaba maa) ti yɛn bemi ni yinim’ ka bi ŋmaara.
Arabic explanations of the Qur’an:
 
Translation of the meanings Surah: Al-Furqān
Surahs’ Index Page Number
 
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation - Translations’ Index

Translation of the Quran meanings into Dagbani by Muhammad Baba Gutubu

close