Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Fulani translation * - Translations’ Index


Translation of the meanings Surah: Al-Kahf   Ayah:

Simoore wimmboolo hayre

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَىٰ عَبۡدِهِ ٱلۡكِتَٰبَ وَلَمۡ يَجۡعَل لَّهُۥ عِوَجَاۜ
Yettoore woodanii Alla, On Tippinɗo e dow Jeyaaɗo Makko on Deftere nden O waɗanaali nde ooñaare.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَيِّمٗا لِّيُنذِرَ بَأۡسٗا شَدِيدٗا مِّن لَّدُنۡهُ وَيُبَشِّرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرًا حَسَنٗا
Feewunde fii yo o [Nulaaɗo on] hulɓinir lepte sattuɗe immorde ka Makko o weltinira gomɗinɓe ɓen, ɓen ɓe no golla Moƴƴuɗi ɗin wonnde no woodani ɓe Njoddi Moƴƴiri.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّٰكِثِينَ فِيهِ أَبَدٗا
Ko ɓe ñiiɓooɓe e nder makko [Neema on] poomaa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيُنذِرَ ٱلَّذِينَ قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗا
O rentina ɓen wi"uɓe: "Alla jogitike ɓiɗɗo".
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٖ وَلَا لِأٓبَآئِهِمۡۚ كَبُرَتۡ كَلِمَةٗ تَخۡرُجُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡۚ إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبٗا
Ganndal alanaaɓe e mun, wanaa baabiraaɓe maɓɓe woodani, mawnii konngol wonungol e yaltude e kunnduɗe maɓɓe, ɓe wowlaali si wanaa fenaande.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ إِن لَّمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَسَفًا
Bala jo'o an a tanpinay hoore-maa e dow batteeji maɓɓe, si gomɗinaali ndee Yewtere ka suno.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا جَعَلۡنَا مَا عَلَى ٱلۡأَرۡضِ زِينَةٗ لَّهَا لِنَبۡلُوَهُمۡ أَيُّهُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗا
Menen Men waɗii ko woni kon ka hoore leydi cuɗaari mayri, fii yo Men jarribo ɓe ko hommbo e maɓɓe ɓurata moƴƴinnde golle.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّا لَجَٰعِلُونَ مَا عَلَيۡهَا صَعِيدٗا جُرُزًا
Menen ko Men waɗooɓe ko woni kon e hoore mayri boowol yoorungal.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ حَسِبۡتَ أَنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡكَهۡفِ وَٱلرَّقِيمِ كَانُواْ مِنۡ ءَايَٰتِنَا عَجَبًا
Kaa a sikku no yimɓe fammeere=wimmba nden e binndi ɗin, ɗun wonu immorde e Aayeeje Amen hawniiɗe?
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ أَوَى ٱلۡفِتۡيَةُ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ فَقَالُواْ رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةٗ وَهَيِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا
Tuma nde sukaaɓe ɓen sorunoo ka fammeere, ɓe wi'i: "Joomi amen okku men immorde ka Maaɗa Hinnayee=yurmeende newinaNaa men kadi e fiyaake amen peewal.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَضَرَبۡنَا عَلَىٰٓ ءَاذَانِهِمۡ فِي ٱلۡكَهۡفِ سِنِينَ عَدَدٗا
Men piyi e dow noppi maɓɓe ɗin ka nder fammeere limoore duuɓi.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِنَعۡلَمَ أَيُّ ٱلۡحِزۡبَيۡنِ أَحۡصَىٰ لِمَا لَبِثُوٓاْ أَمَدٗا
Refti Men immintini ɓe fii yo Men fenñinir gonndal ko honnde e mojobe=pelle ɗen ɗiɗi ɓuri moftude [limoore] ko ɓe ñiiɓi kon dummunne.
Arabic explanations of the Qur’an:
نَّحۡنُ نَقُصُّ عَلَيۡكَ نَبَأَهُم بِٱلۡحَقِّۚ إِنَّهُمۡ فِتۡيَةٌ ءَامَنُواْ بِرَبِّهِمۡ وَزِدۡنَٰهُمۡ هُدٗى
Menen Meɗen fillanaade ma kumpital fii maɓɓe e Goonga, ɓen ɗon, ko sukaaɓe gomɗinɓe Joomi maɓɓe Men ɓeydani ɓe Peewal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبَطۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ إِذۡ قَامُواْ فَقَالُواْ رَبُّنَا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَن نَّدۡعُوَاْ مِن دُونِهِۦٓ إِلَٰهٗاۖ لَّقَدۡ قُلۡنَآ إِذٗا شَطَطًا
Men haɓɓi e dow ɓerɗe maɓɓe tuma nde ɓe darinoo, ɓe wi'i: "Joomi amen ko Jeyɗo On kammuuli ɗin e leydi ndin, men noddataa ko woori Mo reweteeɗo, gomɗii haray men wi'ii ontuma [konngol] fantungol.
Arabic explanations of the Qur’an:
هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمُنَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗۖ لَّوۡلَا يَأۡتُونَ عَلَيۡهِم بِسُلۡطَٰنِۭ بَيِّنٖۖ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا
Ɓee yimɓe amen, ɓe jogitike ko woori Mo reweteeɗi, ko haaanunoo ko yo ɓe addu e dow maɓɓe dalil ɓannguɗo. Ko hommbo ɓuri tooñude ko foti e on fefindiiɗo fenaande o fawi e Alla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذِ ٱعۡتَزَلۡتُمُوهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ فَأۡوُۥٓاْ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ يَنشُرۡ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّن رَّحۡمَتِهِۦ وَيُهَيِّئۡ لَكُم مِّنۡ أَمۡرِكُم مِّرۡفَقٗا
Tuma nde woɗɗitinoɗon ɓe e ko ɓe rewata kon ko woori Alla, ɓe soroyi ka fammeere Joomi mon fontani on e Yurmeende Makko nden O newinani on e fiyaake mon neweende.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَتَرَى ٱلشَّمۡسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَٰوَرُ عَن كَهۡفِهِمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقۡرِضُهُمۡ ذَاتَ ٱلشِّمَالِ وَهُمۡ فِي فَجۡوَةٖ مِّنۡهُۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِۗ مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ وَلِيّٗا مُّرۡشِدٗا
Hiɗa yi'a naangi ngen si nge ƴellitike hinge naayora ka fammeere maɓɓe senngo ñaamo, si hinge mutude nge mutiranay ɓe ka senngo nano, kamɓe hiɓe e yaajeende e ɗun, ɗun ko jeyaaɗun e Aayeeje Alla, on mo Alla fewni ko on woni feewuɗo, kala moO majjini a heɓantaa mo hettuɗo fewnoowo. @Corrected
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتَحۡسَبُهُمۡ أَيۡقَاظٗا وَهُمۡ رُقُودٞۚ وَنُقَلِّبُهُمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَذَاتَ ٱلشِّمَالِۖ وَكَلۡبُهُم بَٰسِطٞ ذِرَاعَيۡهِ بِٱلۡوَصِيدِۚ لَوِ ٱطَّلَعۡتَ عَلَيۡهِمۡ لَوَلَّيۡتَ مِنۡهُمۡ فِرَارٗا وَلَمُلِئۡتَ مِنۡهُمۡ رُعۡبٗا
Hiɗa sikka ɓe ko ɓe finuɓe, hara kamɓe ko ɓe ɗaaniiɓe, Meɗen waylitira ɓe senngo ñaamo e senngo nano, rawaandu maɓɓe ndun no fonti kayɗe mun ɗen ka dammbugal, si a ƴellitike e maɓɓe a huccitayno e maɓɓe dogaa a heewayno kulol immorde e maɓɓe.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِيَتَسَآءَلُواْ بَيۡنَهُمۡۚ قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ كَمۡ لَبِثۡتُمۡۖ قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖۚ قَالُواْ رَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثۡتُمۡ فَٱبۡعَثُوٓاْ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمۡ هَٰذِهِۦٓ إِلَى ٱلۡمَدِينَةِ فَلۡيَنظُرۡ أَيُّهَآ أَزۡكَىٰ طَعَامٗا فَلۡيَأۡتِكُم بِرِزۡقٖ مِّنۡهُ وَلۡيَتَلَطَّفۡ وَلَا يُشۡعِرَنَّ بِكُمۡ أَحَدًا
Ko nii Men immintiniri ɓe fii yo ɓe lanndondir hakkunde maɓɓe, wi'oowo wi'i immorde e maɓɓe: "No foti hewde ko ñiiɓuɗon?" Ɓe wi'i: "Men ñiiɓii ñallal maa goɗɗun e ñallal." Ɓe wi'i: "Ko Joomi mon woni Annduɗo emmbere ko ñiiɓuɗon, nulee goɗɗo e mon wonndude e ɗii kaaki=ceede mon ɗoo ka saare, yo o ndaaru ko hommbo e maɓɓe ɓuri laaɓude ñaamitee, yo o addan on ñaametee immorde e on ɗon, yo o molto wata gooto so'u fii mon.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّهُمۡ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ يَرۡجُمُوكُمۡ أَوۡ يُعِيدُوكُمۡ فِي مِلَّتِهِمۡ وَلَن تُفۡلِحُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
Pellet, kamɓe si ɓe ƴellitike e mon ɓe rajmay on, maaɗun ɓe rutta on e laawol maɓɓe ngol, ontuma hara on maletaake poomaa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ أَعۡثَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ لِيَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ لَا رَيۡبَ فِيهَآ إِذۡ يَتَنَٰزَعُونَ بَيۡنَهُمۡ أَمۡرَهُمۡۖ فَقَالُواْ ٱبۡنُواْ عَلَيۡهِم بُنۡيَٰنٗاۖ رَّبُّهُمۡ أَعۡلَمُ بِهِمۡۚ قَالَ ٱلَّذِينَ غَلَبُواْ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِمۡ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيۡهِم مَّسۡجِدٗا
Ko nii Men yaltiniri fii maɓɓe, fii yo ɓe anndu pellet, Fodoore Alla nden ko nde Goonga, Pellet, Darngal ngal sikke alaa e maggal. Tuma nde ɓe pooɗondiraynoo hakkunde maɓɓe fiyaake maɓɓe ɗen, ɓe wi'i: "Mahee e hoore maɓɓe maadi, ko Joomi maɓɓe woni Annduɗo fii Maɓɓe." Ɓen fooluɓe e fiyaake mu'un wi'i: "Men jogitoto e dow maɓɓe Juulirde."
Arabic explanations of the Qur’an:
سَيَقُولُونَ ثَلَٰثَةٞ رَّابِعُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ وَيَقُولُونَ خَمۡسَةٞ سَادِسُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ رَجۡمَۢا بِٱلۡغَيۡبِۖ وَيَقُولُونَ سَبۡعَةٞ وَثَامِنُهُمۡ كَلۡبُهُمۡۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا قَلِيلٞۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمۡ إِلَّا مِرَآءٗ ظَٰهِرٗا وَلَا تَسۡتَفۡتِ فِيهِم مِّنۡهُمۡ أَحَدٗا
Aray ɓe wi'a: "Ko ɓe tato nayaɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun." Ɓe wi'a kadi: "Ko ɓe njowo njeegaɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun ko fampaangol ka niɓe." Ɓe wi'a kadi: "Ko ɓe njeeɗiɗo njeetataɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun." Maaku: "Ko Joomi an woni Annduɗo limoore maɓɓe, anndaa ɓe si wanaa seeɗaaɓe." Wata a wennju fii maɓɓe si wanaa yewtere feeñunde, wata a lanndo fii maɓɓe hay e gooto e maɓɓe.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٞ ذَٰلِكَ غَدًا
Wata a wi'an huunde: "Min mi waɗay ɗun janngo."
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَهۡدِيَنِ رَبِّي لِأَقۡرَبَ مِنۡ هَٰذَا رَشَدٗا
Si wanaa si Alla Muuyii, janto Joomi maaɗa si a yejjitii, maaku: "No tijjaa nde Joomi an Fewnan mi ko ɓuri ɓadaade immorde e ɗun Peewal."
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَبِثُواْ فِي كَهۡفِهِمۡ ثَلَٰثَ مِاْئَةٖ سِنِينَ وَٱزۡدَادُواْ تِسۡعٗا
Ɓe ñiiɓi ka fammeere maɓɓe duuɓi teemeɗɗe tati, ɓe ɓeydi jeenay.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلِ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثُواْۖ لَهُۥ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَبۡصِرۡ بِهِۦ وَأَسۡمِعۡۚ مَا لَهُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِيّٖ وَلَا يُشۡرِكُ فِي حُكۡمِهِۦٓ أَحَدٗا
Maaku: "Ko Alla woni Annduɗo emmbere ko ɓe ñiiɓi, ko Kanko heeranii ko wirnii kon ka kammuuli e ka leydi kaawes ko yi'iri wa Makko e ko naniri, alanaa ɓe gaanin Makko giɗo, O kafidaa ka Ñaawoore Makko hay e gooto.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلۡتَحَدٗا
Janngu ko wahayinaa e maaɗa kon immorde e Deftere Joomi maa nden, alaa wattitoowo Daaluyeeji=konngudi Makko ɗin, a heɓataa gaanin Makko fattorde.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱصۡبِرۡ نَفۡسَكَ مَعَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ وَلَا تَعۡدُ عَيۡنَاكَ عَنۡهُمۡ تُرِيدُ زِينَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَا تُطِعۡ مَنۡ أَغۡفَلۡنَا قَلۡبَهُۥ عَن ذِكۡرِنَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ وَكَانَ أَمۡرُهُۥ فُرُطٗا
Tabintin wonkii maaɗa kin wonndude e ɓen noddooɓe Joomi maɓɓe ka bimmbi e ka kiikiiɗe hiɓe faandii Jaati Makko Kin, wata gite maa ɗe yawtu gaayi maɓɓe hara hiɗa faandii cuɗaari ngurdan aduna, wota a ɗofto on mo Men welsindini ɓernde mun gaayi jantagol Men o jokki beleeɗe makko fiyaake makko on woni halkaare.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقُلِ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَن شَآءَ فَلۡيُؤۡمِن وَمَن شَآءَ فَلۡيَكۡفُرۡۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمۡ سُرَادِقُهَاۚ وَإِن يَسۡتَغِيثُواْ يُغَاثُواْ بِمَآءٖ كَٱلۡمُهۡلِ يَشۡوِي ٱلۡوُجُوهَۚ بِئۡسَ ٱلشَّرَابُ وَسَآءَتۡ مُرۡتَفَقًا
Maaku Goonga kan immorde ka Joomi mon, mono faalaa yo o gomɗin mono faalaa yo o yeddu, Menen Men heblanii tooñooɓe ɓen Yiite no hunnditi ɓe ɗenɗe magge ɗen si ɓe ɗaɓɓii faabo, ɓe faaboree ndiyan wa'uɗan wa sila taynaaɗo ɗan juɗa geece ɗen, bonii njaram bonii werde.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ مَنۡ أَحۡسَنَ عَمَلًا
Pellet, ɓen gomɗinɓe ɓe golli moƴƴi ɗin, Menen Men yeebataa njoddi kala moƴƴinɗo golle.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ يُحَلَّوۡنَ فِيهَا مِنۡ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٖ وَيَلۡبَسُونَ ثِيَابًا خُضۡرٗا مِّن سُندُسٖ وَإِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَّكِـِٔينَ فِيهَا عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِۚ نِعۡمَ ٱلثَّوَابُ وَحَسُنَتۡ مُرۡتَفَقٗا
Ɓen ɗon no woodani ɓe Aljannaaji ñiiɓal canɗi no ila ley maɓɓe, hiɓe cuɗiree ton immorde e jawe kanŋe ɓe ɓornoo conci haakiɗuɗi ɗewluɗi e jalbuɗi ko ɓe soɓɓindiiɓe=tuugiibe ton e hoore julle, moƴƴii mbarjaari moƴƴii kadi fowtorde.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلٗا رَّجُلَيۡنِ جَعَلۡنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيۡنِ مِنۡ أَعۡنَٰبٖ وَحَفَفۡنَٰهُمَا بِنَخۡلٖ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمَا زَرۡعٗا
fiyan ɓe misal,worɓe ɗiɗo Men waɗani goɗɗo e maɓɓe gese ɗiɗi inab Menhunndintini =hurliride ɗe tamarooje Men waɗi hakkunde majje remuru.
Arabic explanations of the Qur’an:
كِلۡتَا ٱلۡجَنَّتَيۡنِ ءَاتَتۡ أُكُلَهَا وَلَمۡ تَظۡلِم مِّنۡهُ شَيۡـٔٗاۚ وَفَجَّرۡنَا خِلَٰلَهُمَا نَهَرٗا
Ɗen gese ɗiɗi kala addi ñaametee majje, ɗe tooñaali hay e huunde e ɗun, Men seeki hakkunde majje [gese ɗen ɗiɗi] caangol.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَانَ لَهُۥ ثَمَرٞ فَقَالَ لِصَٰحِبِهِۦ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَنَا۠ أَكۡثَرُ مِنكَ مَالٗا وَأَعَزُّ نَفَرٗا
Wonani mo dimɗe, o wi'ani wonndiiɗo makko on tawi himo yewtude mo: "Min miɗo ɓurumaa jawdi e teddude gorol".
Arabic explanations of the Qur’an:
وَدَخَلَ جَنَّتَهُۥ وَهُوَ ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ قَالَ مَآ أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَٰذِهِۦٓ أَبَدٗا
O naati ka ngesa makko tawi ko o tooñuɗo hoore-makko, o wi'i: "Mi sikkaa mbaa re'ay poomaa". @Corrected
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَىٰ رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيۡرٗا مِّنۡهَا مُنقَلَبٗا
Mi sikkaa kdai Darngal ngal daroto, mi woondii si mi artira le ka Joomi an, maa mi tawu sanne, waylitorde ɓurnde mba moƴƴude.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَهُۥ صَاحِبُهُۥ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَكَفَرۡتَ بِٱلَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ سَوَّىٰكَ رَجُلٗا
Wonndiiɗo makko on wi'ani mo, tawi himo yewtude mo: "Enee, a yeddii On Taguɗo ma immorde mbullaari=leydi refti e toɓɓere [maniiyu] refti O fonndumaa gorko".
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّٰكِنَّا۠ هُوَ ٱللَّهُ رَبِّي وَلَآ أُشۡرِكُ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
Kono min ko Kanko Alla woni Joomi an, mi kafidataa e Joomi an hay gooto.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَآ إِذۡ دَخَلۡتَ جَنَّتَكَ قُلۡتَ مَا شَآءَ ٱللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِٱللَّهِۚ إِن تَرَنِ أَنَا۠ أَقَلَّ مِنكَ مَالٗا وَوَلَدٗا
Ko haanunoo tuma nde naatuɗaa ka ngesa maaɗa wi'aa: "Ko Alla muuyi kon doole alaa si wanaa Alla". Si a yi'ii lan, min miɗo ɓurumaa fanɗude jawdi e ɓiɗɓe.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَعَسَىٰ رَبِّيٓ أَن يُؤۡتِيَنِ خَيۡرٗا مِّن جَنَّتِكَ وَيُرۡسِلَ عَلَيۡهَا حُسۡبَانٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَتُصۡبِحَ صَعِيدٗا زَلَقًا
No jortaa nde Joomi an okkoyta lan moƴƴere ɓurnde ngesa maa mban O nula e mabba lepte immorde ka kammu mba wonta boowal ɓowrungal.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ يُصۡبِحَ مَآؤُهَا غَوۡرٗا فَلَن تَسۡتَطِيعَ لَهُۥ طَلَبٗا
Maaɗun ndiyan mabba ɗan wonta ɓeeɓuɗan, hara a hattantaake ɗaɓɓugol ɗan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِۦ فَأَصۡبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيۡهِ عَلَىٰ مَآ أَنفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُشۡرِكۡ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
Dimɗe makko ɗen bonnaa o weeti himo waylita newe makko ɗen e dow ko o nafki kon e mabba, tawi kammba ko fukkiimba e daƴƴe mabba, himo wi'a: "Ee jalla min, hara mi kafidaano e Joomi an hay e gooto".
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ فِئَةٞ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرًا
Laatanaaki mo fedde nde no walla mo gaanin Alla, o wonaali fooluɗo.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُنَالِكَ ٱلۡوَلَٰيَةُ لِلَّهِ ٱلۡحَقِّۚ هُوَ خَيۡرٞ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ عُقۡبٗا
No ton Giggol Alla Goongawol ngol ko Kanngo moƴƴi mbarjaari moƴƴi battane.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ فَأَصۡبَحَ هَشِيمٗا تَذۡرُوهُ ٱلرِّيَٰحُۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقۡتَدِرًا
Fiyan ɓe misal ngurdan aduna ɗan no wa'i wa ndiyan Men jippiniɗan immorde ka kammu jillondiri e majjan puɗi leydi ndin, ɗi wonti munciiɗi keneeli no jarooɗi, Alla wonii ko O Hattanɗo e dow kala huunde.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلۡمَالُ وَٱلۡبَنُونَ زِينَةُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱلۡبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ خَيۡرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ أَمَلٗا
Jawdi ndin e ɓiɗɓe worɓe ɓen ko cuɗaari ngurndan aduna, moƴƴi heddotooɗi ɗin ko ɗin ɓuri moƴƴude mbarjaari ka Joomi maaɗa e moƴƴude yela.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ نُسَيِّرُ ٱلۡجِبَالَ وَتَرَى ٱلۡأَرۡضَ بَارِزَةٗ وَحَشَرۡنَٰهُمۡ فَلَمۡ نُغَادِرۡ مِنۡهُمۡ أَحَدٗا
Ñannde Men naɓata pelle ɗen a yi'ay leydi ndin ko feeñundi, Men mooɓa ɓe Men accataa immorde e maɓɓe hay e gooto.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعُرِضُواْ عَلَىٰ رَبِّكَ صَفّٗا لَّقَدۡ جِئۡتُمُونَا كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةِۭۚ بَلۡ زَعَمۡتُمۡ أَلَّن نَّجۡعَلَ لَكُم مَّوۡعِدٗا
Ɓe holliree ka Joomi maa [ko ɓe] saffewol, [O Daalana ɓe] gomɗii on arii e Amen wano Men tagirnoo on non, ka laawol aranol, ko woni on aaƴino wonnde Men waɗanaali on fodoore.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَوُضِعَ ٱلۡكِتَٰبُ فَتَرَى ٱلۡمُجۡرِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَٰوَيۡلَتَنَا مَالِ هَٰذَا ٱلۡكِتَٰبِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةٗ وَلَا كَبِيرَةً إِلَّآ أَحۡصَىٰهَاۚ وَوَجَدُواْ مَا عَمِلُواْ حَاضِرٗاۗ وَلَا يَظۡلِمُ رَبُّكَ أَحَدٗا
Deftere nden wallinee, a yi'ay bomɓe ɓen ko hulɓe ko woni kon e mayre, ɓe wi'a: "Ee bone amen, ko heɓi ndee deftere nde ɗalataa tosokun wanaa njanun si wanaa nde moftii ɗun, ɓe tawa ko ɓe golli kon no weeɓitaa, Joomi maaɗa tooñataa hay e gooto.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ كَانَ مِنَ ٱلۡجِنِّ فَفَسَقَ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِۦٓۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُۥ وَذُرِّيَّتَهُۥٓ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِي وَهُمۡ لَكُمۡ عَدُوُّۢۚ بِئۡسَ لِلظَّٰلِمِينَ بَدَلٗا
Tuma nde Men wi'annoo Malaa'ikaaɓe ɓen: "Sujjanee Aadama, ɓe sujji si wanaa Ibliisa o laatike jeyaaɗo e jinnaaji ɗin o yalti e Yamiroore Joomi makko. E on jogitoto mo e ɓiɗɓe makko ɓen yimɓe gaanin An, hara kamɓe ko ɓe ayɓe mo'on, bonanii tooñooɓe ɓen battudi.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ مَّآ أَشۡهَدتُّهُمۡ خَلۡقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَا خَلۡقَ أَنفُسِهِمۡ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ ٱلۡمُضِلِّينَ عَضُدٗا
Mi tawnaali ɓe tagugol kammuuli ɗin e leydi ndin wanaa tagugol ko'e maɓɓe kadi, Mi wonaali jogitotooɗo majjinooɓe ɓen sembinooɓe. @Corrected
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَقُولُ نَادُواْ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُم مَّوۡبِقٗا
E ñannde O Daalata: "Noddee kafidaaɓe An ɓen, ɓen ɓe aaƴiɗon, ɓe nodda ɓe, ɓe jaabotaako ɓe Men waɗi hakkunde maɓɓe halkorde".
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَءَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٱلنَّارَ فَظَنُّوٓاْ أَنَّهُم مُّوَاقِعُوهَا وَلَمۡ يَجِدُواْ عَنۡهَا مَصۡرِفٗا
Bomɓe ɓen yi'a Yiite ngen ɓe fellita wonnde kamɓe ko ɓe ukketeeɓe e magge, ɓe heɓataa gaayi magge yiltorde.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٖۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَكۡثَرَ شَيۡءٖ جَدَلٗا
Gomɗii Men fensitanii yimɓe ɓen e nder ndee Alqur'aanaare immorde e kala misal, neɗɗanke on wonii himo ɓuri kala huunde wennjugol.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّهُمۡ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمۡ سُنَّةُ ٱلۡأَوَّلِينَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ قُبُلٗا
Haɗaali yimɓe ɓen nde ɓe gomɗinta ɓe insinanoo Joomi maɓɓe tuma nde Peewal ngal arunoo e maɓɓe, si wanaa nde arata e maɓɓe sunna aranɓe ɓen maaɗun nde arata e maɓɓe lepte ɗen ko ɗe feeñuɗe.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۚ وَيُجَٰدِلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّۖ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَمَآ أُنذِرُواْ هُزُوٗا
Men Nuliraali Nulaaɓe ɓen si wanaa ko weltinooɓe e jertinooɓe, ɓen heeferɓe hiɓe wennjana meere nden fii yo ɓe fuynir nde Goonga kan, ɓe jogitii Aayeeje An ɗen e ko ɓe jertiniraa kon jalnori.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ فَأَعۡرَضَ عَنۡهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتۡ يَدَاهُۚ إِنَّا جَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۖ وَإِن تَدۡعُهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ فَلَن يَهۡتَدُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
Alaa fotayɗo tooñude on waajuraaɗo Aayeeje Joomi makko o ɗuurii=fali e gaayi majje o yejjiti ko juuɗe makko ɗen ardini kon. Menen Men waɗii e ɓerɗe maɓɓe ɗen cokooɗe fii wota ɓe faamu nde, ka noppi maɓɓe kadi pahu, hay si a noddii ɓe faade e Peewal ɓe feewataa ontuma haapoomaa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَفُورُ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۖ لَوۡ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُواْ لَعَجَّلَ لَهُمُ ٱلۡعَذَابَۚ بَل لَّهُم مَّوۡعِدٞ لَّن يَجِدُواْ مِن دُونِهِۦ مَوۡئِلٗا
Ko Joomi mon woni Surroowo ko O Jom Hinnayee on, sinndo O nangitirno ɓe ko ɓe faggitii kon O yaccinanayno ɓe lepte ɗen, ko woni, no woodani ɓe fodoore ɓe heɓataa gaanin mayre fattorde.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰٓ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَعَلۡنَا لِمَهۡلِكِهِم مَّوۡعِدٗا
Ɗen ca'e, Men halkuno ɓe tuma nde ɓe tooñunoo Men waɗani halkeede maɓɓe nden Fodoore.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَىٰهُ لَآ أَبۡرَحُ حَتَّىٰٓ أَبۡلُغَ مَجۡمَعَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ أَوۡ أَمۡضِيَ حُقُبٗا
Tuma nde Muusaa maakannoo sagataa makko on: "Mi seerataa haa mi yottoo ka fottirde maaje ɗen ɗiɗi, maaɗun mi wuloo jamaanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا بَلَغَا مَجۡمَعَ بَيۡنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ سَرَبٗا
Tuma nde ɓe yottoyinoo hakkonde majje ɓe yejjiti linngil maɓɓe ngil, ngil jogitii laawol maggil ka maayo wuddere.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدۡ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبٗا
Nde ɓe lummbunoo o [Muusaa] maakani sagataa makko on: "Anndanii en sojjaari=bottaari men ndin, gomɗii en hawrii e nduu yaadu men ɗoo tampere.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَرَءَيۡتَ إِذۡ أَوَيۡنَآ إِلَى ٱلصَّخۡرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ ٱلۡحُوتَ وَمَآ أَنسَىٰنِيهُ إِلَّا ٱلشَّيۡطَٰنُ أَنۡ أَذۡكُرَهُۥۚ وَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ عَجَبٗا
O wi'i: "A yi'ii, nde sorunoɗen ka fetere, min mi yejjuno linngil ngil, yejjintinaali lan fii maggil si wanaa Seytaane nde mi anndita ngil, ngil jogitii laawol maggil ka maayo no hawnori".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبۡغِۚ فَٱرۡتَدَّا عَلَىٰٓ ءَاثَارِهِمَا قَصَصٗا
[Muusaa] maaki: "Ko ɗon ko wonɗen ɗaɓɓude kon [woni], ɓe ruttii e ɓatteeji maɓɓe fillitagol.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَوَجَدَا عَبۡدٗا مِّنۡ عِبَادِنَآ ءَاتَيۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَعَلَّمۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلۡمٗا
Ɓe tawoyi jeyaaɗo immorde e jeyaaɓe Amen Men Okki mo Hinnayee immorde ka Amen, Men Anndini mo immorde e Amen Ganndal.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰ هَلۡ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰٓ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمۡتَ رُشۡدٗا
Muusaa maakani mo: "Enee [a accay] mi jokkete fii yo a anndinan goɗɗun e ko anndinaɗaa kon Peewal"?
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] maaki: "Pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e an".
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَيۡفَ تَصۡبِرُ عَلَىٰ مَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ خُبۡرٗا
Ko honno munñuretaa e dow kon ko a huɓindoraa ɗun ganndal?
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ صَابِرٗا وَلَآ أَعۡصِي لَكَ أَمۡرٗا
[Muusaa] maaki: "A taway lan si Alla Muuyi ko mi munñiiɗo, mi yeddataa yamiroore maa".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَإِنِ ٱتَّبَعۡتَنِي فَلَا تَسۡـَٔلۡنِي عَن شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ أُحۡدِثَ لَكَ مِنۡهُ ذِكۡرٗا
O maaki: "Si a jokkay lam wata a lanndo lan gaayi huunde haa mi yeewte immorde e mayre janta".
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا رَكِبَا فِي ٱلسَّفِينَةِ خَرَقَهَاۖ قَالَ أَخَرَقۡتَهَا لِتُغۡرِقَ أَهۡلَهَا لَقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـًٔا إِمۡرٗا
Ɓe yahi haa nde ɓe waɗɗinoo ka laana o yulika, [Muusaa] maaki: "A yulii ka fii yo ka yoolu yimɓe makka?! gomɗii a addii huunde mawnde".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَلَمۡ أَقُلۡ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] maaki: "Enee, mi wi'aano ma pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e am".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَا تُؤَاخِذۡنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرۡهِقۡنِي مِنۡ أَمۡرِي عُسۡرٗا
[Muusaa] maaki: wata a jogoran ko mi yijjiti kon, wata a hewtinan e fiyaake an on satteende".
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا لَقِيَا غُلَٰمٗا فَقَتَلَهُۥ قَالَ أَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا زَكِيَّةَۢ بِغَيۡرِ نَفۡسٖ لَّقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـٔٗا نُّكۡرٗا
Ɓe yahi haa nde ɓe fottunoo e suka o wari mo! O maakani [mo]: "E a waru wonkii laaɓuki tanaa [yoɓtanagol] wonkii, gomɗii a addii huunde añiinde".
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قَالَ أَلَمۡ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] wi'i: "Enee, mi wi'aano ma pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e an".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ إِن سَأَلۡتُكَ عَن شَيۡءِۭ بَعۡدَهَا فَلَا تُصَٰحِبۡنِيۖ قَدۡ بَلَغۡتَ مِن لَّدُنِّي عُذۡرٗا
[Muusaa] maaki: "Si mi lanndike ma gaayi huunde ɓaawo ɗii, haray wata a wonndino e an, gomɗii a timminii nganto e an.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَيَآ أَهۡلَ قَرۡيَةٍ ٱسۡتَطۡعَمَآ أَهۡلَهَا فَأَبَوۡاْ أَن يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارٗا يُرِيدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقَامَهُۥۖ قَالَ لَوۡ شِئۡتَ لَتَّخَذۡتَ عَلَيۡهِ أَجۡرٗا
Ɓe yahi haa ɓe yaltiti e yimɓe saare, ɓe ɗaɓɓiri ɓe ñaametee ɓe salii wernude ɓe, ɓe tawi e nder mayre maadi faalaa fukkaade [Khadiru] o darnindi , o [Muusaa] maaki: "Sinno a yiɗuno a ƴettayno njoddi e ɗun".
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيۡنِي وَبَيۡنِكَۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأۡوِيلِ مَا لَمۡ تَسۡتَطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرًا
[Khadiru] maaki: "Ko ɗum woni seedigal hakku- nde an e ma'a, aray mi yiito maa firo kon ko a hattananooka munñaade e dow mun".
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمَّا ٱلسَّفِينَةُ فَكَانَتۡ لِمَسَٰكِينَ يَعۡمَلُونَ فِي ٱلۡبَحۡرِ فَأَرَدتُّ أَنۡ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ يَأۡخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصۡبٗا
Si ko laana kan, ka laatanike miskineeɓe gollo- ɓe ka maayo, mi faalaa aybinnde ka, hari laatike ɓaawo maɓɓe lamɗo himo nannga kala laana o jaɓta.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا ٱلۡغُلَٰمُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤۡمِنَيۡنِ فَخَشِينَآ أَن يُرۡهِقَهُمَا طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗا
Si ko suka on mawɓe makko ɓen wonii gomɗimɓe , men huli wata o fawu ɓe bewre e keeferaaku.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَرَدۡنَآ أَن يُبۡدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيۡرٗا مِّنۡهُ زَكَوٰةٗ وَأَقۡرَبَ رُحۡمٗا
Men faalaa nde Joomi maɓɓe waɗtitanta ɓe ɓurɗo mo moƴƴude laaɓuɗo e ɓurɗo ɓattaade yurmeende.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا ٱلۡجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَٰمَيۡنِ يَتِيمَيۡنِ فِي ٱلۡمَدِينَةِ وَكَانَ تَحۡتَهُۥ كَنزٞ لَّهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَٰلِحٗا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبۡلُغَآ أَشُدَّهُمَا وَيَسۡتَخۡرِجَا كَنزَهُمَا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ وَمَا فَعَلۡتُهُۥ عَنۡ أَمۡرِيۚ ذَٰلِكَ تَأۡوِيلُ مَا لَمۡ تَسۡطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرٗا
Si ko maadi ndin, ndi laatanino sukaaɓe ɗiɗo wonɗuɓe ka saare, laatii ley mayri ngalu maɓɓe kamɓe ɗiɗo, hari baaba maɓɓe laatinoke moƴƴo, Joomi maaɗa Faalaa nde ɓe yottotoo sagatalaaku maɓɓe, O yaltina ngalu maɓɓe ngun [ɗum] ko Yurmeende immorde ka Joomi maa, mi waɗiraali ɗum e yamirooree an, ɗum ko firo kon ko a hattanaali munñaade e dow mun.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَن ذِي ٱلۡقَرۡنَيۡنِۖ قُلۡ سَأَتۡلُواْ عَلَيۡكُم مِّنۡهُ ذِكۡرًا
Hiɓe fa'umaa lanndaade fii Julqarnayni, maaku: "Aray mi jannga e taweede mon e ɗun janta.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا مَكَّنَّا لَهُۥ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِن كُلِّ شَيۡءٖ سَبَبٗا
Menen, Men weeɓinanno mo ka leydi, Men Okki mo immorde e kala huunde sabu.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَتۡبَعَ سَبَبًا
O jokki sabu.
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغۡرِبَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَغۡرُبُ فِي عَيۡنٍ حَمِئَةٖ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوۡمٗاۖ قُلۡنَا يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمۡ حُسۡنٗا
Haa nde o yottinoo ka mutirde naange ngen o tawi hinge muta e loope ɓaleeje, o tawi ton yimɓe : Men wi'i: "Ko an yo jom galaaɗi ɗiɗi, ko si a leptay maaɗun si a jogitoto e maɓɓe ko moƴƴi.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوۡفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا نُّكۡرٗا
O wi'i: Si tawii ko on tooñuɗo aray men lepta mo, refti o ruttee ka Joomi makko O lepta mo lepte añiiɗe".
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلۡحُسۡنَىٰۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنۡ أَمۡرِنَا يُسۡرٗا
Si tawii ko on gomɗinɗo o golli ko moƴƴi no woodani mo njoɓdi moƴƴiri ndin, aray Men wi'ana mo e fiyaake Amen on neweende.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
Refti o jokki laawol.
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطۡلِعَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَطۡلُعُ عَلَىٰ قَوۡمٖ لَّمۡ نَجۡعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتۡرٗا
Haa nde o yottinoo ka ƴellitorde naange ngen, o tawi hinge ƴellitoo e dow yimɓe, Men waɗanaali ɓe gaanin magge heedo.
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَٰلِكَۖ وَقَدۡ أَحَطۡنَا بِمَا لَدَيۡهِ خُبۡرٗا
Ko wano nii, gomɗii Men huɓindike ko woni kon ka makko e ganndal. @Corrected
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
92 Refti o jokki laawol.
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيۡنَ ٱلسَّدَّيۡنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوۡمٗا لَّا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ قَوۡلٗا
Haa nde o yottinoo hakkunde heedooji ɗin ɗiɗio tawi gaanin majji yimɓe ɓe ɗeɓataa faamude konngol.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِنَّ يَأۡجُوجَ وَمَأۡجُوجَ مُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَهَلۡ نَجۡعَلُ لَكَ خَرۡجًا عَلَىٰٓ أَن تَجۡعَلَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَهُمۡ سَدّٗا
Ɓe wi'i: "Ko an Julqarnayni, pellet, Yaajuuja e Maajuuja ko bonnooɓe ka leydi. Enee, men waɗante ngeenaari fii yo a waɗu hakkunde amen e maɓɓe heedo?
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيۡرٞ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجۡعَلۡ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُمۡ رَدۡمًا
O wi'i: "Ko Joomi am weeɓinani lan kon ɓuri moƴƴude, walliree lan doole mi waɗa hakkunde mo'on e maɓɓe heedo".
Arabic explanations of the Qur’an:
ءَاتُونِي زُبَرَ ٱلۡحَدِيدِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيۡنَ ٱلصَّدَفَيۡنِ قَالَ ٱنفُخُواْۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارٗا قَالَ ءَاتُونِيٓ أُفۡرِغۡ عَلَيۡهِ قِطۡرٗا
Addanee lam kunte njamɗe haa nde o feppi- ndirnoo hakkunde naɗe ɗen ɗiɗi, o wi'i: "Wifee haa nde o waɗunoo ɗum yiite, o wi'i: addanee lam sila mi wancina e dow mun".
Arabic explanations of the Qur’an:
فَمَا ٱسۡطَٰعُوٓاْ أَن يَظۡهَرُوهُ وَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ لَهُۥ نَقۡبٗا
Ɓe hattantaake ƴellitagol ndi, ɓe hattantaake kadi yulugol ndi.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ هَٰذَا رَحۡمَةٞ مِّن رَّبِّيۖ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ رَبِّي جَعَلَهُۥ دَكَّآءَۖ وَكَانَ وَعۡدُ رَبِّي حَقّٗا
O wi'i: ɗum ɗoo ko Yurmeende immornde e Joomi am, si Fodoore Joomi am nden arii O waɗay [heedo] ngon ɗiggungo, Fodoore Joomi am nden laatike ko nde Goonga".
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَتَرَكۡنَا بَعۡضَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ يَمُوجُ فِي بَعۡضٖۖ وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَجَمَعۡنَٰهُمۡ جَمۡعٗا
Men ɗala yoga e maɓɓe nden ñalnde no yolloo e yoga, wuttaa ka allaadu Men mooɓa ɓe mooɓudee.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعَرَضۡنَا جَهَنَّمَ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡكَٰفِرِينَ عَرۡضًا
Men weeɓitanay(holliray) Jahannama nden ñannde yedduɓe ɓen weeɓitugol=holllirgol.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ كَانَتۡ أَعۡيُنُهُمۡ فِي غِطَآءٍ عَن ذِكۡرِي وَكَانُواْ لَا يَسۡتَطِيعُونَ سَمۡعًا
Ɓen ɓe gite mun laatii e wirngallo gaayi janta An, ɓe laatiɓe hattantaake nanugol.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَحَسِبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَن يَتَّخِذُواْ عِبَادِي مِن دُونِيٓ أَوۡلِيَآءَۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ نُزُلٗا
Enee, ɓen yedduɓe sikku ɓe jogoto jeyaaɓe Am ɓen gaanin Am, Menen Men heblanii Jahannama on fii yedduɓeɓen wona werde. @Corrected
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هَلۡ نُنَبِّئُكُم بِٱلۡأَخۡسَرِينَ أَعۡمَٰلًا
Maaku: "Taw si men hupitay on fii ɓurɓe hayrude(pertude) golle?"
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا
Ko ɓen ɓe golle mun yeebii ka ngurdan aduna hara kamɓe hiɓe sikka hiɓe moƴƴinnde golle.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَلِقَآئِهِۦ فَحَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَلَا نُقِيمُ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَزۡنٗا
Ko ɓen woni yedduɓe Aayeeje Joomi maɓɓe ɗen e hawroygol e Makko, golle maɓɓe ɗen bone Men ñiiɓinantaaɓe Ñalnde Darngal Ɓetu.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُمۡ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُواْ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَرُسُلِي هُزُوًا
Jahannama ko ɗun woni njoɓdi maɓɓe, sabu ko ɓe yeddi kon ɓe jogitii Aayeeje Am ɗen e Nulaaɓe Am ɓen jalkitde.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَانَتۡ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلۡفِرۡدَوۡسِ نُزُلًا
Pellet, ɓen gomɗimɓe ɓe golli moƴƴi ɗin laatanto ɓe Aljannaaji Firdawsi Werdi(jipporde).
Arabic explanations of the Qur’an:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يَبۡغُونَ عَنۡهَا حِوَلٗا
Ko ɓe duumotooɓe nder ton, ɓe ɗaɓɓataa gaayi makko waylitorde.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّوۡ كَانَ ٱلۡبَحۡرُ مِدَادٗا لِّكَلِمَٰتِ رَبِّي لَنَفِدَ ٱلۡبَحۡرُ قَبۡلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَٰتُ رَبِّي وَلَوۡ جِئۡنَا بِمِثۡلِهِۦ مَدَدٗا
Maaku: "Sinno maayo ngo laatino ndawa fii Daaluyeeji Joomi am ɗin, maayo ngon re'ayno ko adii nde re'ata Daaluyeeji Joomi am ɗin, sinno Men addii yeru maggo e ɓeydude".
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَمَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡيَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا يُشۡرِكۡ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا
Maaku: "Pellet min, ko mi ɓanndinnke yeru mon, no wahayineede e am. Pellet, Reweteeɗo mon On ko Reweteeɗo Gooto, kala jortiiɗo hawroyde e Joomi makko yo o gollu golle moƴƴe wata o kafidu e dewal Joomi makko hay e gooto".
Arabic explanations of the Qur’an:
 
Translation of the meanings Surah: Al-Kahf
Surahs’ Index Page Number
 
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Fulani translation - Translations’ Index

Translation of the meanings of the Noble Qur'an into the Fulani language, translated by the team of Rowad Translation Center, in collaboration with www.islamhouse.com

close