Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Yau Translation * - Translations’ Index


Translation of the meanings Surah: Al-Kahf   Ayah:

Al-Kahf

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَىٰ عَبۡدِهِ ٱلۡكِتَٰبَ وَلَمۡ يَجۡعَل لَّهُۥ عِوَجَاۜ
Lumbili losope lwene alapikwe Allah Ajula jwantuluchisye kapolo Jwakwe (Muhammadi ﷺ) Chitabu (cha Qur’an), ni nganaŵika nkati mwakwe kupombotala kulikose.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَيِّمٗا لِّيُنذِرَ بَأۡسٗا شَدِيدٗا مِّن لَّدُنۡهُ وَيُبَشِّرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرًا حَسَنٗا
(Achitesile kuŵa) chagoloka kuti chitetele (makafili) ya ipotesi yakandapala yakuuma Kukwakwe, ni chasengwasye ŵakulupilila aŵala ŵaakutenda yambone (pakwapa abali janti), akwete kupata ŵanganyao malipilo gambone.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّٰكِثِينَ فِيهِ أَبَدٗا
Tachitama mwalakwe (m’malipilo gambonemo) yakayaka.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيُنذِرَ ٱلَّذِينَ قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗا
Ni kuti chatetele soni aŵala ŵaakuti: “Allah alitendele mwanache.”
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٖ وَلَا لِأٓبَآئِهِمۡۚ كَبُرَتۡ كَلِمَةٗ تَخۡرُجُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡۚ إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبٗا
Ŵanganyao nganakola payalakweyo umanyilisi uliose ni achatati ŵao ŵakwe. Likusile nnope liloŵe lyalikopoka mu ngamwa syao. Ngakuŵecheta inepe ikaŵeje unami.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ إِن لَّمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَسَفًا
Mwinetu mmwe kuŵa nkulijonanga mwasyene ni madandausi (gakwadandaulila) panyuma pao (ali agalawiche kunneka mmwe), ligongo lyanti ngaakujikulupilila aji abali (ja Qur’aniji, mmwe ngasin’dandaula chanti iyyo, naga ngaakukulupilila niyao).
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا جَعَلۡنَا مَا عَلَى ٱلۡأَرۡضِ زِينَةٗ لَّهَا لِنَبۡلُوَهُمۡ أَيُّهُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗا
Chisimu Uwwe tuitesile ichindu yaili pachanya petaka kuŵa yakulisalalichisya litakalyo, kuti twalinje ŵanganyao kuti ana ŵani mwa ŵanganyao ŵataŵe ŵakolosya nnope masengo.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّا لَجَٰعِلُونَ مَا عَلَيۡهَا صَعِيدٗا جُرُزًا
Soni chisimu Uwwe tuchiyiteenda yosope yaili palakwepo kuŵa litaka lyakumula lyangali chilichose.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ حَسِبۡتَ أَنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡكَهۡفِ وَٱلرَّقِيمِ كَانُواْ مِنۡ ءَايَٰتِنَا عَجَبًا
Ana nkuganichisya yanti achimisyene mbanga ni ubawu (wawalembedwepo mena gao ni ngosyo syao) yaliji mu imanyilo Yetu yakusimosya nnope? (Iyayi pana yakusimosya nnope kumpunda yalakweyo).
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذۡ أَوَى ٱلۡفِتۡيَةُ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ فَقَالُواْ رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةٗ وَهَيِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا
(Kumbuchilani) katema kaŵajile kuuŵa achachanda kumbanga ni ŵatite: “Ambuje ŵetu! Tupani ukoto kuumila Kukwenu, ni ntukolochesye ichindu yetu mwachongoko.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَضَرَبۡنَا عَلَىٰٓ ءَاذَانِهِمۡ فِي ٱلۡكَهۡفِ سِنِينَ عَدَدٗا
Ni twasiŵile m’mawiwi mwao (kwanti ŵagonile lugono lwangapikana nalo chilichose) yaka yakwana igala kumbanga.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِنَعۡلَمَ أَيُّ ٱلۡحِزۡبَيۡنِ أَحۡصَىٰ لِمَا لَبِثُوٓاْ أَمَدٗا
Kaneko twajimwisye, kuti twalinje kuti ana ŵani m’mikutula jiŵili (jajikangana pa yaŵanganyao) ŵaakumanyilila chenene kuŵalanjila ndema jaŵatemi (achachandao mu mbangamo).
Arabic explanations of the Qur’an:
نَّحۡنُ نَقُصُّ عَلَيۡكَ نَبَأَهُم بِٱلۡحَقِّۚ إِنَّهُمۡ فِتۡيَةٌ ءَامَنُواْ بِرَبِّهِمۡ وَزِدۡنَٰهُمۡ هُدٗى
Chisimu Uwwe tukunsimulila (mmwe Muhammadi ﷺ) abali jao mwakuonaonape, chisimu ŵanganyao ŵaliji achachanda ŵaŵankulupilile M’mbuje gwao (Allah), ni twajonjechesye chongoko.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبَطۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ إِذۡ قَامُواْ فَقَالُواْ رَبُّنَا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَن نَّدۡعُوَاْ مِن دُونِهِۦٓ إِلَٰهٗاۖ لَّقَدۡ قُلۡنَآ إِذٗا شَطَطًا
Ni twajilimbangenye mitima jao (pa chikulupi) pandema jaŵajimi (pameso pa nchimwene jwao jwachikafili) ni kuti: “M’mbuje gwetu ni M’mbuje jwa kumawunde ni petaka (Allah), nganituŵa tunnumbanjile nnungu jwinepe jwangaŵaga Jwalakwe, pajele ndemajo (tuchitendaga yele yakunnumbanjila jwinepeyo), chisimu chene chituŵe tuŵechete yaukafili wakunaula.”
Arabic explanations of the Qur’an:
هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمُنَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗۖ لَّوۡلَا يَأۡتُونَ عَلَيۡهِم بِسُلۡطَٰنِۭ بَيِّنٖۖ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا
“Aŵa ŵandu ŵetu alitendele milungu jine kunneka Jwalakwe, nambi uli ngaakuika nao umboni wakuonechela pa jalakwejo (wakulosya kuti jalakwejo milungu)? Ana nduni jwali jwalupuso nnope kumpunda mundu jwaakunsepela Allah unami?”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذِ ٱعۡتَزَلۡتُمُوهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ فَأۡوُۥٓاْ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ يَنشُرۡ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّن رَّحۡمَتِهِۦ وَيُهَيِّئۡ لَكُم مِّنۡ أَمۡرِكُم مِّرۡفَقٗا
(Achachanda ŵasalilene yanti): “Sano ndema jachinsache kwatundumalila ŵanganyaŵa ni ayila yaakuigalagatila yangaŵaga Allah, basi kajuŵeni kumbanga, M’mbuje gwenu chansapangulile chanasa Chakwe, ni chankolochesye ichindu yenu mwakun’jepepachisya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَتَرَى ٱلشَّمۡسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَٰوَرُ عَن كَهۡفِهِمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقۡرِضُهُمۡ ذَاتَ ٱلشِّمَالِ وَهُمۡ فِي فَجۡوَةٖ مِّنۡهُۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِۗ مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ وَلِيّٗا مُّرۡشِدٗا
Soni nkaliweni lyuŵa ndema jalikopoka (ni kwelelaga nsana) lilinkujiŵambala mbanga jaojo (ni kuŵala kwakwe) chakun’dyo, sano ndema jalikutiŵila (nkaliweni) lilinkwaŵambala (ni kuŵala kwakwe) chakunchiji, kutendaga ŵanganyao ŵaliji pantetete mwalakwemo. Yalakweyo ni ine mu ilosyo ya Allah (yakulosya ukombosi Wakwe). Mundu jwan’jongwele Allah, basi jwalakwe ni jwali jwakongoka, nambo jwannechelele kusokonechela nganim’ba mumpatiile nsyoŵe jwakun’jongola.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتَحۡسَبُهُمۡ أَيۡقَاظٗا وَهُمۡ رُقُودٞۚ وَنُقَلِّبُهُمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَذَاتَ ٱلشِّمَالِۖ وَكَلۡبُهُم بَٰسِطٞ ذِرَاعَيۡهِ بِٱلۡوَصِيدِۚ لَوِ ٱطَّلَعۡتَ عَلَيۡهِمۡ لَوَلَّيۡتَ مِنۡهُمۡ فِرَارٗا وَلَمُلِئۡتَ مِنۡهُمۡ رُعۡبٗا
Soni nkaaganiichiisye ŵanganyao kuti ali mesope (ligongo meso gao galiji tanana!) kutendaga ali nnugono, aku tuli nkwagalauchisya chakun’dyo ni chakunchiji (kuti litaka likalya ilu yao), soni mbwa jao jili chongolele ngongolo syakwe (syam’bujo) pannango (wa mbangajo nambo chakuusa, kuŵa londa jwao), ingaŵe mwaweni ŵanganyao nkagalawiche kutila, soni ungan’gumbele woga wakwajogopa ŵanganyao.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِيَتَسَآءَلُواْ بَيۡنَهُمۡۚ قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ كَمۡ لَبِثۡتُمۡۖ قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖۚ قَالُواْ رَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثۡتُمۡ فَٱبۡعَثُوٓاْ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمۡ هَٰذِهِۦٓ إِلَى ٱلۡمَدِينَةِ فَلۡيَنظُرۡ أَيُّهَآ أَزۡكَىٰ طَعَامٗا فَلۡيَأۡتِكُم بِرِزۡقٖ مِّنۡهُ وَلۡيَتَلَطَّفۡ وَلَا يُشۡعِرَنَّ بِكُمۡ أَحَدًا
Soni iyyoyopeyo twajimwisye ŵanganyao (nnugono lwao lwayaka ni yaka) kuti awusyane chilikati chao (yandema jalonjele ali chigonele). Jwaŵechete nkuŵecheta mwa ŵanganyao kuti: “Nnonjele ndema jantiuli?” Ŵanganyao ŵatite: “Tulonjele usiku umo kapena chipande cha usiku.” (Ŵane mwa) ŵanganyao ŵatite: “Ambuje ŵenu (Allah) ni ŵaakumanyilila chenene munnonjelele. Basi muntumani jumo jwenu ni mbiya syenu syasilifasi, ajaule ku nsinda, ni akalole kuti niyapi yakulya yaili yambone nnope, basi ni akaiche nayo kukwenu yakulya ine mwa yalakweyo. Nambo akatende mwakalamuka, mwanti akaja kummanyisya jwalijose ya jenumanja.”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّهُمۡ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ يَرۡجُمُوكُمۡ أَوۡ يُعِيدُوكُمۡ فِي مِلَّتِهِمۡ وَلَن تُفۡلِحُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
“Ligongo naga ŵanganyao ammanye pan’di jenumanja chansome maganga (mpaka kuwa), kapena cham’buchisye ku dini jao (jepotoche), sano pajele ndemajo (naga m’bujile ku dini jao), ngasim’ba ŵakupunda mpaka kalakala.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ أَعۡثَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ لِيَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ لَا رَيۡبَ فِيهَآ إِذۡ يَتَنَٰزَعُونَ بَيۡنَهُمۡ أَمۡرَهُمۡۖ فَقَالُواْ ٱبۡنُواْ عَلَيۡهِم بُنۡيَٰنٗاۖ رَّبُّهُمۡ أَعۡلَمُ بِهِمۡۚ قَالَ ٱلَّذِينَ غَلَبُواْ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِمۡ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيۡهِم مَّسۡجِدٗا
Soni iyyoyopeyo twamanyisye ŵanganyao (kwa ŵandu kupitila mu mbiya syao syasilifa sila) kuti amanyilile (ŵanduo) yanti, chilanga cha Allah (chakwimuka m’malembe) chakuonaonape, nambo soni kuti Kiyama nganijiŵa jakaikasya. (Kumbuchilani) katema kaŵaliji (achinsyene nsinda) ali nkukangana chilikati chao ya ngani jaojo. Basi (ŵane mwa) ŵanganyao ŵatite: “Taŵani chakutaŵa pa ŵanganyao (kuti ŵandu akaaliingulaga), Ambuje ŵao (Allah) ni ŵaakumanyilila chenene ya ŵanganyao.” Ŵandu ŵaŵapundile panganisyo syao ŵatite: “Chisimu chene uwe chitutaŵe pa ŵanganyaŵa nsikiti.”
Arabic explanations of the Qur’an:
سَيَقُولُونَ ثَلَٰثَةٞ رَّابِعُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ وَيَقُولُونَ خَمۡسَةٞ سَادِسُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ رَجۡمَۢا بِٱلۡغَيۡبِۖ وَيَقُولُونَ سَبۡعَةٞ وَثَامِنُهُمۡ كَلۡبُهُمۡۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا قَلِيلٞۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمۡ إِلَّا مِرَآءٗ ظَٰهِرٗا وَلَا تَسۡتَفۡتِ فِيهِم مِّنۡهُمۡ أَحَدٗا
(Ŵane) akutiji: “Ŵaliji ŵandu ŵatatu, jwancheche jwao jaliji mbwa jao.” (Ŵane) ni akutiji: “Ŵaliji ŵandu nsano, jwansano najumo jwao jaliji mbwa jao.” (Akuŵecheta) mwagamba ganichisya yangaiona. (Ŵane) soni ni akutiji: “Ŵaliji ŵandu nsano naŵaŵili, jwansano naŵatatu jwao jaliji mbwa jao.” Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ambuje ŵangu ni ŵaakumanyilila chenene yachiŵalanjilo chao, ngakwamanyilila ŵanganyao ikaŵeje ŵannonope.” Sano nkakangana pa yaŵanganyao (yachiŵalanjilo chao), ikaŵeje kangana kwapachanyape (ligongo kwangali mate), soni ngasimum’buusya jwalijose mwa ŵanganyao (Ayuda ni Akilisito) ya ŵanganyao (achinsyene mbanga).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٞ ذَٰلِكَ غَدًا
Soni ngasinnogwa kuŵecheta yakwamba chilichose kuti: “Chisimu une chinachipanganye chalakwecho malaŵi.”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَهۡدِيَنِ رَبِّي لِأَقۡرَبَ مِنۡ هَٰذَا رَشَدٗا
Ikaŵeje (pakuŵecheta maloŵe ganti): “Nasakaga Allah.” Soni mwakumbuchilani Ambuje ŵenu pati n’diŵalile, ni kuŵecheta kuti: “Mwine Ambuje ŵangu kuŵa nkuunjongolela litala lyakuŵandika nnope pachongoko kumpunda lyalakweli.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَبِثُواْ فِي كَهۡفِهِمۡ ثَلَٰثَ مِاْئَةٖ سِنِينَ وَٱزۡدَادُواْ تِسۡعٗا
Ni ŵatemi mu mbanga mwaomo yaka machila gatatu (300) (pakuŵalanjila kajende kalyuŵa) ni ŵajonjechesye ine nsano nancheche (9) (pakuŵalanjila kajende kamwesi).
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلِ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثُواْۖ لَهُۥ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَبۡصِرۡ بِهِۦ وَأَسۡمِعۡۚ مَا لَهُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِيّٖ وَلَا يُشۡرِكُ فِي حُكۡمِهِۦٓ أَحَدٗا
Jilani: “Allah ni jwaakumanyilila chenene muŵaataamiile ŵanganyao. Iŵele Yakwe yakusisika ya kumawunde ni petaka. Kaje kulolechesya nnope Jwalakwe ni kupikanichisya! Nganakola ŵanganyao nkwagosa jwangaŵaga Jwalakwe. Soni Jwalakwe jwangan’gaŵila jwalijose ya ulamusi Ŵakwe.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلۡتَحَدٗا
Soni soomaani yaijuwulidwe kukwenu (mmwe Muhammadi ﷺ) ya m’Chitabu cha Ambuje ŵenu (Qur’an), pangali nkutindanya maloŵe Gakwe. Soni Mmwe nganim’ba mpatile kwakutilila pangaŵaga Kukwakwe.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱصۡبِرۡ نَفۡسَكَ مَعَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ وَلَا تَعۡدُ عَيۡنَاكَ عَنۡهُمۡ تُرِيدُ زِينَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَا تُطِعۡ مَنۡ أَغۡفَلۡنَا قَلۡبَهُۥ عَن ذِكۡرِنَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ وَكَانَ أَمۡرُهُۥ فُرُطٗا
Litaŵani ntima wenu (mmwe Muhammadi ﷺ) pakuŵa pamo ni aŵala ŵaakum’bombanga M’mbuje gwao kundaŵi ni kwigulo achisachililaga ngope Jakwe, soni meso genu gakaapeleta ŵanganyao (ni kwalola ŵane) nchisachililaga ipeto yaumi wa duniya, soni ngasimunkunda ajula jwatuuliŵesye ntima wakwe yaatukumbuchila Uwwe, ni jukuyiye isako yakwe, soni ichindu yakwe iŵele yakwasika.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقُلِ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَن شَآءَ فَلۡيُؤۡمِن وَمَن شَآءَ فَلۡيَكۡفُرۡۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمۡ سُرَادِقُهَاۚ وَإِن يَسۡتَغِيثُواْ يُغَاثُواْ بِمَآءٖ كَٱلۡمُهۡلِ يَشۡوِي ٱلۡوُجُوهَۚ بِئۡسَ ٱلشَّرَابُ وَسَآءَتۡ مُرۡتَفَقًا
Soni jilani: “Yakuona ikuumila kwa M’mbuje gwenu (Allah).” Sano jwaakusaka (kulupilila) basi akulupilile, soni jwaakusaka (kanila) basi akanile. Chisimu Uwwe twalinganyichisye ŵalupuso Moto wachiuchasyungula uŵigo wakwe. Sano naga akaŵendeje chikamuchisyo (ligongo lya njota), chakakamuchisyidweje ni mesi (gamasemule nnope) ganti mpela ntofu wenyelenyenduche, gagakagwaguleje ngope. Kaje kusakala nnope yakumwa (yakwe)! Soni kaje kusakala nnope pakwegama ni kupumulila (pakwe)!
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ مَنۡ أَحۡسَنَ عَمَلًا
Chisimu aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone (tuchalipila pa umbone wao), chisimu Uwwe ŵangawatanganya malipilo ga mundu jwaakolosyisye masengo.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ يُحَلَّوۡنَ فِيهَا مِنۡ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٖ وَيَلۡبَسُونَ ثِيَابًا خُضۡرٗا مِّن سُندُسٖ وَإِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَّكِـِٔينَ فِيهَا عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِۚ نِعۡمَ ٱلثَّوَابُ وَحَسُنَتۡ مُرۡتَفَقٗا
Ŵanganyao akwete kupata Matimbe Gandamo, kwasikujilima sulo cha pasi pao, chakapetedwe kwalakweko ni makosa gagolodi, ni chakawaleje nguwo syachisamba sya silika jwakuŵeŵela ni silika jwakandapalila, ali ajegeme kwalakweko nyyindanda yetandiche chenene. Kaje kusalala nnope malipilo (gakwe)! Ni kutama chenene nnope pakwegama ni kupumulila (pakwe)!
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلٗا رَّجُلَيۡنِ جَعَلۡنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيۡنِ مِنۡ أَعۡنَٰبٖ وَحَفَفۡنَٰهُمَا بِنَخۡلٖ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمَا زَرۡعٗا
Soni mwapani ŵanganyao chilandanyo cha ŵandu ŵaŵili; jumo jwao (juŵaliji kafili) twam’biichiile migunda jiŵili ja zabibu, ni twajisyungulichisye ni mitende, ni twaŵisile chilikati chakwecho mmela (wine).
Arabic explanations of the Qur’an:
كِلۡتَا ٱلۡجَنَّتَيۡنِ ءَاتَتۡ أُكُلَهَا وَلَمۡ تَظۡلِم مِّنۡهُ شَيۡـٔٗاۚ وَفَجَّرۡنَا خِلَٰلَهُمَا نَهَرٗا
Migunda jinajiŵilijo jasogwele isogosi yakwe, soni nganijipungusyamo chilichose (mu kasogole kakwe), ni twapitisye nkatikaati mwakwemo sulo.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَانَ لَهُۥ ثَمَرٞ فَقَالَ لِصَٰحِبِهِۦ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَنَا۠ أَكۡثَرُ مِنكَ مَالٗا وَأَعَزُّ نَفَرٗا
Ni jwakwete soni isogosi (ine mpela ipanje ni ŵanache), ni ŵansalile n’jakwe (juŵaliji jwakulupilila) aku ali nkuntwanjila kuti: “Une ni jungwete chipanje chejinji nnope kumpunda mmwe, nambo soni (ngwete) machili gamajinji ligongo lya ŵandu ŵakunguya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَدَخَلَ جَنَّتَهُۥ وَهُوَ ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ قَالَ مَآ أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَٰذِهِۦٓ أَبَدٗا
Ni jwajinjile mun’gunda mwakwe (mwakutwanga) juli nkuliitenda lupuso nsyene (ligongo lyaukafili wakwe). Jwatite (pakubwasya): “Nganguganichisya yanti wele n’gundau nikonasika ata panandi.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَىٰ رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيۡرٗا مِّنۡهَا مُنقَلَبٗا
“Soni nganguganichisya yanti Kiyama jichiika. Nambo naga (chijiiche, une ni) kumbuchisya kwa Ambuje ŵangu (Allah), chisimu chene chingagasimane malo gakuujila gambone nnope kupunda galakwega.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَهُۥ صَاحِبُهُۥ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَكَفَرۡتَ بِٱلَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ سَوَّىٰكَ رَجُلٗا
N’jakwe (juŵaliji jwakulupilila) ŵansalile mwakun’janga kuti: “Ana mmwe nkunkaana Ajula juŵan’gumbile kuumila mwitaka, kaneka kuumila mu lindondwa lyamesi, kaneko ni ŵankolosisye kuŵa mundu?”
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّٰكِنَّا۠ هُوَ ٱللَّهُ رَبِّي وَلَآ أُشۡرِكُ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
“Nambo kumbali jangu, (ni ngukulupilila kuti) Jwalakwejo ni Allah, M’mbuje gwangu, soni ngangum’bwanganya ni M’mbuje gwangujo jwalijose.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَآ إِذۡ دَخَلۡتَ جَنَّتَكَ قُلۡتَ مَا شَآءَ ٱللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِٱللَّهِۚ إِن تَرَنِ أَنَا۠ أَقَلَّ مِنكَ مَالٗا وَوَلَدٗا
“Soni bola nkaŵechete ndema jakwinjila mu n’gunda mwenu kuti: ‘(Ayi ni) yasachile Allah (kuti naipate). Machili ngaŵa nkupatikana ikaŵeje (pakupedwa) ni Allah.’ Naga nkumbona une kuti ndili jwakunandipilwa kukwenu pa chipanje ni ŵanache.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَعَسَىٰ رَبِّيٓ أَن يُؤۡتِيَنِ خَيۡرٗا مِّن جَنَّتِكَ وَيُرۡسِلَ عَلَيۡهَا حُسۡبَانٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَتُصۡبِحَ صَعِيدٗا زَلَقًا
“Soni mwine Ambuje ŵangu kuŵa nkuumba yambone nnope kupunda n’gunda wenuo, ni kuutumichisya walakweo makungu (gawula jakokota chajila) kuumila kwinani, ni kusyuka kuŵa litaka lyakutelesya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ يُصۡبِحَ مَآؤُهَا غَوۡرٗا فَلَن تَسۡتَطِيعَ لَهُۥ طَلَبٗا
“Kapena mesi gakwe (gamun’gundamo) gambaga kupwa, mwanti mmwe nganim’ba nkombwele kugasosasosa nikugapata.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِۦ فَأَصۡبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيۡهِ عَلَىٰ مَآ أَنفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُشۡرِكۡ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
Sano isogosi yakwe yasyungulilidwe (ni makungu), mwanti jwatandite kupitikusya-pitikusya magasa gakwe (mwakudandaula) ligongo lya yajuijonanjile (migundajo), soni itela yakwe ili igwilile pa masajili gakwe, ni jwaliji nkuŵecheta kuti: “Nkongwene! Nabola ngatende ngaawanganya Ambuje ŵangu ni jwalijose.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ فِئَةٞ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرًا
Soni nganijukola likuga lyaŵandu ŵakunkamuchisya panyuma pakun’jasa Allah, namuno jwalakwe nsyene nganijuŵa jwaalikamuchisya.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُنَالِكَ ٱلۡوَلَٰيَةُ لِلَّهِ ٱلۡحَقِّۚ هُوَ خَيۡرٞ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ عُقۡبٗا
Kwalakweko (ku Kiyama) chikulupusyo ni uchimwene ichiŵa ya Allah pe, Jwakuona. Jwalakwe ni Jwambone nnope pakalipile, soni ni Jwambone nnope pakaiche ni mbesi jambone.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ فَأَصۡبَحَ هَشِيمٗا تَذۡرُوهُ ٱلرِّيَٰحُۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقۡتَدِرًا
Soni mwapani ŵanganyao chilandanyo cha umi ŵa duniya, uli chisawu mesi (gawula) gatukugatulusyaga kuumila kwinani, kaneko ni gakasawanganyichilana ni mmela wamwitaka (ni kutanda kumela mmelao mwakusalalila), nambo (kaneko) ukasasyuka wejumu soni wakuteketuka waukasaululusyidwaga ni mbungo. Sano Allah pa chindu chilichose aŵele Jwakombola.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلۡمَالُ وَٱلۡبَنُونَ زِينَةُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱلۡبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ خَيۡرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ أَمَلٗا
Chipanje ni ŵanache iŵele ipeto ya umi wa duniya, nambo masengo gambone gakwendelechela ni gagali gambone nnope kwa Ambuje ŵenu pamalipilo, soni niyakwembecheya yambone (yakuja kuipata kwa Allah).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ نُسَيِّرُ ٱلۡجِبَالَ وَتَرَى ٱلۡأَرۡضَ بَارِزَةٗ وَحَشَرۡنَٰهُمۡ فَلَمۡ نُغَادِرۡ مِنۡهُمۡ أَحَدٗا
Soni (kumbuchilani) katema kituchigajendesya matumbi, ni tinchiliona litaka lili mbembembe, ni tuchasonganganya ŵanganyao mwanti ngasitunneka ata jumo mwaŵanganyao munyuma.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعُرِضُواْ عَلَىٰ رَبِّكَ صَفّٗا لَّقَدۡ جِئۡتُمُونَا كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةِۭۚ بَلۡ زَعَمۡتُمۡ أَلَّن نَّجۡعَلَ لَكُم مَّوۡعِدٗا
Ni tachionesyedwa kwa Ambuje ŵenu ali m’miselamisela, (nitachasalila Allah kuti): “Chisimu chene ntuichilile itwatite pakun’gumba kandanda. Nambo mwaganichisyaga yanti nganituŵa tum’biichiile chilanga (chakusimangana Nowe).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَوُضِعَ ٱلۡكِتَٰبُ فَتَرَى ٱلۡمُجۡرِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَٰوَيۡلَتَنَا مَالِ هَٰذَا ٱلۡكِتَٰبِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةٗ وَلَا كَبِيرَةً إِلَّآ أَحۡصَىٰهَاۚ وَوَجَدُواْ مَا عَمِلُواْ حَاضِرٗاۗ وَلَا يَظۡلِمُ رَبُّكَ أَحَدٗا
Ni chichiŵichidwa chitabu (chamasengo gao), ni chinchaona akuleŵa ali ŵawoga ligongo lya yaili mwalakwemo, ni tachitiji: “Kutapana kwetuwe! Ana chele chitabuchi chanti uli! Changaleka (chindu) chamwana namuno chekulungwa ikaŵeje kuchikusanya (pakuchilemba ni manambala gakwe)!” Ni tachiisimana yosope yaŵapanganyisye ili iyiche (ni kuŵichidwa paujo pao). Soni Ambuje ŵenu ŵangantenda lupuso jwalijose.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ كَانَ مِنَ ٱلۡجِنِّ فَفَسَقَ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِۦٓۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُۥ وَذُرِّيَّتَهُۥٓ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِي وَهُمۡ لَكُمۡ عَدُوُّۢۚ بِئۡسَ لِلظَّٰلِمِينَ بَدَلٗا
Soni (kumbuchilani) katema katwasalile Achimalaika kuti: “Mwasujudilani Adam.” Basi wosope ni ŵasujudu, kusigala Ibulisu, jwaliji jwakuumila m’majini. Basi ni jwalikanile lilamusi lya Ambujegwe. Ana ni nkuntenda jwalakwejo ni ŵanache ŵakwe kuŵa isyoŵe kuuneka Une, kutendaga ŵanganyao kukwenu aŵele amagongo? Kaje kusakala katindanye kaŵandu ŵalupuso!
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ مَّآ أَشۡهَدتُّهُمۡ خَلۡقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَا خَلۡقَ أَنفُسِهِمۡ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ ٱلۡمُضِلِّينَ عَضُدٗا
Nganinatenda ŵanganyao kuŵa mboni pakagumbe ka mawunde ni mataka, namuno pakagumbidwe kaachimisyeneo, soni nganimba jwanti ni kwatenda akusochelesya kuŵa akungamuchisya (Ŵangu).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَقُولُ نَادُواْ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُم مَّوۡبِقٗا
Soni (kumbuchilani) katema katachiti (Allah): “Mwaŵilangani akwawanganya ŵenu None, aŵala ŵamwaliji nkulilambusya.” Basi ni tachaŵilanga, nambo ngasiŵajanga. Ni tuchiŵika chilikati chao chakusiŵilikanganya (malo gachonasiko mwanti ngasasimangana soni).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَءَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٱلنَّارَ فَظَنُّوٓاْ أَنَّهُم مُّوَاقِعُوهَا وَلَمۡ يَجِدُواْ عَنۡهَا مَصۡرِفٗا
Ni tachiuona akuleŵa Moto, basi ni tachisimichisya yanti ŵanganyao taujinjile. Soni ngasapata pakuugwalila.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٖۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَكۡثَرَ شَيۡءٖ جَدَلٗا
Soni chisimu chene pamasile patusalichisye nnope kwa ŵandu mu aji Qur’an chilandanyo chilichose, sano mundu ni aŵele jwamakani nnope kupunda chilichose.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّهُمۡ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمۡ سُنَّةُ ٱلۡأَوَّلِينَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ قُبُلٗا
Ni pangali chachikwasiŵilila ŵandu kulupilila (sano) panyuma pakwaichilila chongolo (Qur’an), ni kum’benda chikululuko M’mbuje gwao, ikaŵeje (akwembecheya) kuti syaichilile nyendele sya (ŵandu) ŵandanda (sya kapate kailagasyo), kapena kuti yaichilile ilagasyo meso kwa meso.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۚ وَيُجَٰدِلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّۖ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَمَآ أُنذِرُواْ هُزُوٗا
Ni ngatukutumisyaga Achimitenga ikaŵeje kuti aŵe ŵakutagulila abali syakusengwasya ni ŵakutetela. Nambo aŵala ŵakanile ni akutendela makani yaunami, kuti ni yalakweyo awesesye yakuona, ni akugatendela ma Ȃya Gangu chipongwe kwisa soni yaakuteteledwa nayo.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ فَأَعۡرَضَ عَنۡهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتۡ يَدَاهُۚ إِنَّا جَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۖ وَإِن تَدۡعُهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ فَلَن يَهۡتَدُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
Ana soni nduni jwali jwalupuso nnope kwakumpunda mundu jwakumbusyidwe ma Ȃya ga M’mbujegwe, nambo jwalakwe ni ganyosyela, ni kuliŵalila yagaaloongwesye makono gakwe? Chisimu Uwwe tuŵisile isiŵilo pachanya pa mitima jao kuti akajimanyilila jalakwe (Qur’anji), ni m’mawiwi mwao mwana usiiwa. Soni namuno mwaŵilanjile ku chongoko, nganaŵa ajongweche ata panandi.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَفُورُ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۖ لَوۡ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُواْ لَعَجَّلَ لَهُمُ ٱلۡعَذَابَۚ بَل لَّهُم مَّوۡعِدٞ لَّن يَجِدُواْ مِن دُونِهِۦ مَوۡئِلٗا
Soni Ambuje ŵenu ni Ŵakululuka kusyene, Asyene chanasa, angajile ŵakwembekanye pa yakusakala yapanganyisye, nikuti angajanguyichiyisye kwapa ilagasyo (pa duniya pepano), nambo ŵanganyao akwete chilanga (chakupedwela ilagasyo pa Kiyama), ngasapata pakutilila palipose pakutalikanganila nacho.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰٓ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَعَلۡنَا لِمَهۡلِكِهِم مَّوۡعِدٗا
Soni jalakwejo ni misi (ja achina Adi ni Samuda) ŵatwajonasile ndema jaŵatesile lupuso, ni twaŵichile chilanga chachonasiko chao.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَىٰهُ لَآ أَبۡرَحُ حَتَّىٰٓ أَبۡلُغَ مَجۡمَعَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ أَوۡ أَمۡضِيَ حُقُبٗا
Soni (kumbuchilani) katema kajwaŵechete Musa kwa nchanda jwakwe (Yushau Nuni) kuti: “Nganeka (kwenda) mpaka ngaiche pandago ja mbwani siŵili, kapena chingambeje kwenda yaka ni yaka (mpaka simane najo jwangunsosajo).”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا بَلَغَا مَجۡمَعَ بَيۡنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ سَرَبٗا
Nambo paŵaiche ŵanaŵaŵilio pandago ja mbwani siŵili pala ŵaliŵalile somba jao, basi ni jalitendele litala lyakwe m’mbwani nti chisawu mbugu.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدۡ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبٗا
Basi ndema jaŵajendelechele paujo, (Musa) ŵansalile nchanda jwakwe kuti: “Tupani yakulya yetu yakundaŵi, chisimu chene pa ulendo wetu walakweu tusimangene nayo yakupesya kusyene.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَرَءَيۡتَ إِذۡ أَوَيۡنَآ إِلَى ٱلصَّخۡرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ ٱلۡحُوتَ وَمَآ أَنسَىٰنِيهُ إِلَّا ٱلشَّيۡطَٰنُ أَنۡ أَذۡكُرَهُۥۚ وَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ عَجَبٗا
(Nchanda) jwatite: “Ana nyyiweni ndema jatwapumulile palwala pala! Basitu une naajiliŵalile somba jila. Ni nganandiŵasya yajalakwejo ikaŵeje shetani, kuti ngajikumbuchila, nijilitendele litala m’mbwani mwakusimosya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبۡغِۚ فَٱرۡتَدَّا عَلَىٰٓ ءَاثَارِهِمَا قَصَصٗا
(Musa) jwatite: “Pele ni patupasachileje.” Basi ni ŵaujile munyuma ali nkupita nchikuya sajo syao.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَوَجَدَا عَبۡدٗا مِّنۡ عِبَادِنَآ ءَاتَيۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَعَلَّمۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلۡمٗا
Basi ni ŵansimene jumpepe mwa achikapolo Ŵetu (Khidr), jwatwampele ukoto ŵakuumila Kukwetu, soni twan’jiganyisye ilimu kuumila Kukwetu.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰ هَلۡ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰٓ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمۡتَ رُشۡدٗا
Musa jwatite kwa jwalakwe: “Ana komboleka kunkuya kuti munjiganye yachongoko chin’jiganyisyidwe?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
(Khidr) jwatite: “Chisimu mmwe nganim’ba nkombwele kupilila none.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَيۡفَ تَصۡبِرُ عَلَىٰ مَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ خُبۡرٗا
“Ana chimpilile chinauli pa ichindu yangankuimanyilila chenene yaikwamba?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ صَابِرٗا وَلَآ أَعۡصِي لَكَ أَمۡرٗا
(Musa) jwatite: “Nasakaga Allah timusimane kuŵa jwakupilila, soni nganyosya lilamusi lyenu.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ فَإِنِ ٱتَّبَعۡتَنِي فَلَا تَسۡـَٔلۡنِي عَن شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ أُحۡدِثَ لَكَ مِنۡهُ ذِكۡرٗا
(Khidr) jwatite: “Sano naga nkunguya, basi ngasimumbusya ya chilichose, mpaka ndande nansyene kunsalila ya chalakwecho.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا رَكِبَا فِي ٱلسَّفِينَةِ خَرَقَهَاۖ قَالَ أَخَرَقۡتَهَا لِتُغۡرِقَ أَهۡلَهَا لَقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـًٔا إِمۡرٗا
Basi ni ŵaŵigwile ŵanaŵaŵili (Khidr ni Musa achijendaga mungulugulu mbwani), mpaka pandema jaŵakwesile m’chombo; (Khidr) jwachipowele. (Musa) jwatite: “Ana nchipowele (chombochi) kuti mwamisye achimisyene? Chisimu pamasile pantesile chindu chekulungwa changalumbana.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَلَمۡ أَقُلۡ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
(Khidr) jwatite: “Ana nganimbecheta yanti chisimu mmwejo nganim’ba nkombwele kupilila none?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ لَا تُؤَاخِذۡنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرۡهِقۡنِي مِنۡ أَمۡرِي عُسۡرٗا
(Musa) jwatite: “Nkamba ilagasyo ligongo lyakuliŵalila kwangu, soni ngasimunganganika ni isausyo yekulungwa nnope pa chisako changu (chakusa kunkuya mmwe).”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا لَقِيَا غُلَٰمٗا فَقَتَلَهُۥ قَالَ أَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا زَكِيَّةَۢ بِغَيۡرِ نَفۡسٖ لَّقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـٔٗا نُّكۡرٗا
Basi ni ŵajendelechele ŵanaŵaŵili (pa ulendo wao panyuma pakutuluka m’chombo mula), mpaka pandema jaŵakasimene kanchanda; basi (Khidr) ŵakauleje. (Musa) jwatite: “Ana m’buleje mundu jwangali chaleŵile, jwanganaulaga mundu? Chisimu pamasile pantesile chindu chakunyalaya kusyene.”
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قَالَ أَلَمۡ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
(Khidr) jwatite: “Ana nganinansalila yanti chisimu mmwejo nganim’ba nkombwele kupilila none?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ إِن سَأَلۡتُكَ عَن شَيۡءِۭ بَعۡدَهَا فَلَا تُصَٰحِبۡنِيۖ قَدۡ بَلَغۡتَ مِن لَّدُنِّي عُذۡرٗا
(Musa) jwatite: “Naga nam’busye yachindu chine panyuma pachalakwechi, basi ngasimungunda soni kulongana namwe, pamasile pampochele usulu wakwanila kuumila kukwangu.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَيَآ أَهۡلَ قَرۡيَةٍ ٱسۡتَطۡعَمَآ أَهۡلَهَا فَأَبَوۡاْ أَن يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارٗا يُرِيدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقَامَهُۥۖ قَالَ لَوۡ شِئۡتَ لَتَّخَذۡتَ عَلَيۡهِ أَجۡرٗا
Basi ni ŵajendelechele ŵanaŵaŵili (pa ulendo wao), mpaka pandema jaŵaichilile ŵandu ŵa m’musi (wa Antwâkia), ŵaŵendile yakulya achimisyene musio, nambo ŵakanile kwakalibuchisya. Basi ni ŵalisimene mwalakwemo lipupa linankusaka kugwa, basi (Khidr) ni jwalijimiche. (Musa) jwatite: “Nkasache, chisimu chene nkagapochelele malipilo (masengo galakwega nitukaasuumiile yakulya).”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيۡنِي وَبَيۡنِكَۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأۡوِيلِ مَا لَمۡ تَسۡتَطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرًا
(Khidr) jwatite: “Aku ni kulekangana kwa chilikati cha une nomwe. Sano chinantagulile ngopolelo sya ichindu yanganinkombola kuipililila ata panandi.”
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمَّا ٱلسَّفِينَةُ فَكَانَتۡ لِمَسَٰكِينَ يَعۡمَلُونَ فِي ٱلۡبَحۡرِ فَأَرَدتُّ أَنۡ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ يَأۡخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصۡبٗا
“Sano chombochila, basi chaliji chaŵandu ŵakulaga ŵakamula masengo m’mbwani, ninasachile kuti nachipe ayibu, sano paujo pao paliji pana mwenye juŵaliji nkujigala chombo chilichose (chambone) mwakotosya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا ٱلۡغُلَٰمُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤۡمِنَيۡنِ فَخَشِينَآ أَن يُرۡهِقَهُمَا طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗا
“Sano kanchanda kala, nikuti achinangolo ŵakwe ŵaliji ŵakulupilila, basi nitwajogwepe kuti atakwakanganichisya kutenda yakusumba mpika ni yaukafili.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَرَدۡنَآ أَن يُبۡدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيۡرٗا مِّنۡهُ زَكَوٰةٗ وَأَقۡرَبَ رُحۡمٗا
“Nitwasachile kuti Ambuje ŵao ŵatindanichisye ni jwambone kumpunda jwele pakutakata ni jwakuŵandichila nnope ku chanasa (chakwatendela achinangolo ŵakwe).”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا ٱلۡجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَٰمَيۡنِ يَتِيمَيۡنِ فِي ٱلۡمَدِينَةِ وَكَانَ تَحۡتَهُۥ كَنزٞ لَّهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَٰلِحٗا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبۡلُغَآ أَشُدَّهُمَا وَيَسۡتَخۡرِجَا كَنزَهُمَا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ وَمَا فَعَلۡتُهُۥ عَنۡ أَمۡرِيۚ ذَٰلِكَ تَأۡوِيلُ مَا لَمۡ تَسۡطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرٗا
“Sano lipupa lila, nilyaliji lya ŵanache ŵaŵili ŵawina mu nsindamo; sano pasi pakwe paliji pana chipanje chao (chaŵasalachisye malemu baba ŵao); sano baba ŵao ŵaliji ntenda ngoto. Basi Ambuje ŵenu niŵasachile kuti akuyiche ŵanaŵaŵilio komangala kwao, mwanti chalikopochesye chipanje chaocho, (awu) kuŵa ukoto wakuumila kwa Ambuje ŵenu. Ni nganindenda yalakweyi mwaulamusi ŵangu. Asi ni ngopolelo sya ichindu yanganinkombola kuipililila.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَن ذِي ٱلۡقَرۡنَيۡنِۖ قُلۡ سَأَتۡلُواْ عَلَيۡكُم مِّنۡهُ ذِكۡرًا
Soni akum’busya (mmwe Muhammadi ﷺ) ya Dhul-Qarnain. Jilani: “Tinansoomele sine mwa abali syakwe.”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّا مَكَّنَّا لَهُۥ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِن كُلِّ شَيۡءٖ سَبَبٗا
Chisimu Uwwe twampele machili gakutamila pa chilambo, ni twampele soni litala lyakutendela chilichose.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَتۡبَعَ سَبَبًا
Ni jwakuyiye litala (lyakulungama ku ilambo yakwigulo).
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغۡرِبَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَغۡرُبُ فِي عَيۡنٍ حَمِئَةٖ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوۡمٗاۖ قُلۡنَا يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمۡ حُسۡنٗا
Mpaka pajwaiche pakutiŵilila lyuŵa (mukalole kameso), ŵalisimene linankutiŵila petanda lyamatope gamapiliu, ni ŵasimene palakwepo ŵandu (makafili). Twatite: “E mmwe a Dhul- Qarnain! Naga nkusaka komboleka kwapa ilagasyo kapena kwatendela yambone.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوۡفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا نُّكۡرٗا
Jwalakwe jwatite: “Sano jwatesile lupuso (pakun’galagatila jwinepe jwangaŵaga Allah), basi chitumpe ilagasyo, kaneko tachiuchisyidwa kwa Ambujegwe, ni tachija kunnagasya ni ilagasyo yakunyalaya kusyene.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَمَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلۡحُسۡنَىٰۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنۡ أَمۡرِنَا يُسۡرٗا
“Nambo jwaakulupilile ni kutendaga yambone, nikuti akwete kupata jwalakwejo malipilo gambone, soni chitunsalile yakwepepala mu ichindu yetu (yakun’jongolela).”
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
Kaneka jwakuyiye soni litala (lyakulungama ku ilambo yakundaŵi).
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطۡلِعَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَطۡلُعُ عَلَىٰ قَوۡمٖ لَّمۡ نَجۡعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتۡرٗا
Mpaka pajwaiche pakopochela lyuŵa (mukalole kameso), ŵalisimene linankwakopochela ŵandu ŵanganitwaŵichila chakwasiŵilila ku lyalakwelyo.
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَٰلِكَۖ وَقَدۡ أَحَطۡنَا بِمَا لَدَيۡهِ خُبۡرٗا
Mwele nimuyaŵelele, chisimu soni Uwwe twaisyungwile yosope yayaliji kukwakwe (Dhul-Qarnain) paaimanya chenene.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
Kaneko jwakuyiye soni litala (line).
Arabic explanations of the Qur’an:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيۡنَ ٱلسَّدَّيۡنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوۡمٗا لَّا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ قَوۡلٗا
Mpaka pajwaiche chilikati chamatumbi gaŵili, ŵasimene chamungulugulu mwakwemo ŵandu ŵakuchelewa kupikana chiŵecheto.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِنَّ يَأۡجُوجَ وَمَأۡجُوجَ مُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَهَلۡ نَجۡعَلُ لَكَ خَرۡجًا عَلَىٰٓ أَن تَجۡعَلَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَهُمۡ سَدّٗا
Ŵanganyao ŵatite: “E mmwe a Dhul-Qarnain! Chisimu Yaajuju ni Maajuju akuwatanganya pa chilambo. Ana ngakomboleka kuti tumpe malipilo kuti m’biiche chilikati chetuwe ni ŵanganyao chakusiŵilila?”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيۡرٞ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجۡعَلۡ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُمۡ رَدۡمًا
Jwalakwe jwatite: “Ichindu yangombolasyisye une Ambuje ŵangu, iŵele yambone nnope (kupunda yankusaka kumbayo), basi mungamuchisyani mwamachili, timbiche chilikati chenu ni ŵanganyao chakusiŵilila chakulimbangana.”
Arabic explanations of the Qur’an:
ءَاتُونِي زُبَرَ ٱلۡحَدِيدِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيۡنَ ٱلصَّدَفَيۡنِ قَالَ ٱنفُخُواْۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارٗا قَالَ ءَاتُونِيٓ أُفۡرِغۡ عَلَيۡهِ قِطۡرٗا
“Mumbani ipande ya isyano.” Mpaka pandema jajwagumbesye mpata wa matumbi gaŵiligo (ni isyanoyo), jwatite: “Pepelelani (moto).” Kwikanila ndema jajwaitesile (isyanoyo kuŵa yechejeu mpela) moto, jwatite: “Mumbani ntofu wenyelenyenduche naupungulile pachanya pakwe.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَمَا ٱسۡطَٰعُوٓاْ أَن يَظۡهَرُوهُ وَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ لَهُۥ نَقۡبٗا
Basi (Yaajuju ni Maajuju) nganakombola kwela pachanya pakwe, nambo soni nganakombola kuchipowola.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالَ هَٰذَا رَحۡمَةٞ مِّن رَّبِّيۖ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ رَبِّي جَعَلَهُۥ دَكَّآءَۖ وَكَانَ وَعۡدُ رَبِّي حَقّٗا
(Dhul-Qarnain) jwatite: “Awu ni ukoto wakuumila kwa Ambuje ŵangu. Basi pachichiika chilangacha Ambuje ŵangu (chakopochela Yaajuju ni Maajuju Kiyama jili jisigele panandi), tachichitenda (chakusiŵililachi) kuŵa chakusyajidwa. Sano chilanga cha Ambuje ŵangu chiŵele chakuonaonape.”
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَتَرَكۡنَا بَعۡضَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ يَمُوجُ فِي بَعۡضٖۖ وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَجَمَعۡنَٰهُمۡ جَمۡعٗا
Ni tuchaleka lyele lisikulyo (lyakopochela Yaajuju ni Maajuju) ŵane mwa ŵanganyao (ŵakusakala) achajinjililaga ŵane, ni lichigombedwa lipenga, pele ni tuchasonganganya wosope ŵene pamo.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعَرَضۡنَا جَهَنَّمَ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡكَٰفِرِينَ عَرۡضًا
Ni tuchijionesya palangulangu Jahannama lyele lisikulyo kwa achimakafili.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ كَانَتۡ أَعۡيُنُهُمۡ فِي غِطَآءٍ عَن ذِكۡرِي وَكَانُواْ لَا يَسۡتَطِيعُونَ سَمۡعًا
Aŵala ŵagaliji meso gao m’chisiŵilo kuleka (kulola) chikumbusyo Changu (Qur’an), ni ŵaliji soni akakukombola kupikana (Qur’anijo).
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَحَسِبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَن يَتَّخِذُواْ عِبَادِي مِن دُونِيٓ أَوۡلِيَآءَۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ نُزُلٗا
Ana aŵala ŵakanile, akuganichisya yanti mpaka ŵasyusye achikapolo Ŵangu (Achimalaika ni Achimitume) kuŵa akugosa kuuneka Une? Chisimu Uwwe twalinganyichisye achimakafili Jahannama kuŵa malo gakwichila.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هَلۡ نُنَبِّئُكُم بِٱلۡأَخۡسَرِينَ أَعۡمَٰلًا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ana tuntagulile ya ŵaali ŵakwasika nnope pa itendo (yao)?”
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا
“Aŵala ŵagasokonechele masengo gao pa umi wa duniya (ligongo lya ukafili), kutendaga ŵanganyao achiganichisyaga yanti ŵanyao akukolosya itendo.”
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَلِقَآئِهِۦ فَحَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَلَا نُقِيمُ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَزۡنٗا
Ŵanganyao ni aŵala ŵaayikanile ilosyo ya Ambuje ŵao kwisa soni yakusimangana ni Jwalake, basi ni gajonasiche masengo gao, mwanti ngasitwaŵichila ŵanganyao lisiku lya Kiyama sikelo (jakwapimila masengo gao).
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُمۡ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُواْ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَرُسُلِي هُزُوًا
Galakwego ni malipilo gao; (jajili) Jahannama, ligongo lya ukafili wao, ni ŵagatesile ma Ȃya Gangu kwisa soni Achimitenga Ŵangu chipongwe.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَانَتۡ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلۡفِرۡدَوۡسِ نُزُلًا
Chisimu aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone, malo gao gakwichila kuchiŵa ku Matimbe ga Mbepo ja Firdaus.
Arabic explanations of the Qur’an:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يَبۡغُونَ عَنۡهَا حِوَلٗا
Chakaŵe ŵandamo mwalakwemo, ngaja kusaka kutyokamo.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّوۡ كَانَ ٱلۡبَحۡرُ مِدَادٗا لِّكَلِمَٰتِ رَبِّي لَنَفِدَ ٱلۡبَحۡرُ قَبۡلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَٰتُ رَبِّي وَلَوۡ جِئۡنَا بِمِثۡلِهِۦ مَدَدٗا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Atamose mbwani jikaliji wino wakulembela maloŵe ga Ambuje ŵangu, mbwanijo jikamasile, maloŵe ga Ambuje ŵangu nkanigamale, namuno tungaiche najo (mbwani jine) janti mpela jijojo ni konjechesya.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَمَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡيَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا يُشۡرِكۡ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Chisimu une mundu mpele jenumanja. Ikujuwulidwa kukwangu yanti: Chisimu nnungu jwenu ni Nnungu Jumpepe. Sano jwaakusachilila kusimangana ni Ambujegwe, basi apanganye masengo gambone, ni akasawanganya pa ibada yakwagalagatila Ambujegwe ni jwalijose.”
Arabic explanations of the Qur’an:
 
Translation of the meanings Surah: Al-Kahf
Surahs’ Index Page Number
 
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Yau Translation - Translations’ Index

Translation of the Quran meanings into Yau by Muhammad bin Abdul Hamid Silika.

close