Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Yau Translation * - Translations’ Index
Ghâfir
حمٓ
(40:1) Asi harufusi ni chimpepe mu isimosimo ya Qur’an. Ni pangali jwine jwaakumanyilila mate gakwe ikaŵeje Allah pe basi.
Arabic explanations of the Qur’an:
تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
Arabic explanations of the Qur’an:
غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ وَقَابِلِ ٱلتَّوۡبِ شَدِيدِ ٱلۡعِقَابِ ذِي ٱلطَّوۡلِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ إِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
Jwakululuka sambi ni Jwakupochela toba, Jwaukali pakupeleka ipotesi, Nsyene kupeleka mituka jejinji, pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwalakwe, soni Kukwakwe pe ni kwakuujila.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَا يُجَٰدِلُ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَا يَغۡرُرۡكَ تَقَلُّبُهُمۡ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
Ngaakasakanganaga pa ma Ȃya ga Allah ikaŵeje aŵala ŵaakufuulu, basi kukannyenga kwendajenda kwao mu ilambo (kupita nchisosa yaakusaka mwantunjelele, chisimu mbesi jao ni ku Moto).
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۖ وَهَمَّتۡ كُلُّ أُمَّةِۭ بِرَسُولِهِمۡ لِيَأۡخُذُوهُۖ وَجَٰدَلُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّ فَأَخَذۡتُهُمۡۖ فَكَيۡفَ كَانَ عِقَابِ
Ŵaakaaniile paujo pao ŵandu ŵa Nuhu kwisa soni mikutula (jine) panyuma pao, sano umati uliose wasachilile (yangalumbana) kwa ntenga jwao kuti ankwembekanye (am’bulaje), ni ŵakanganile ni yaunami kuti atyochesye nayo yakuona, basi nakwembekenye. Ana ipotesi Yangu yaliji uli!
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يَحۡمِلُونَ ٱلۡعَرۡشَ وَمَنۡ حَوۡلَهُۥ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَيُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَيَسۡتَغۡفِرُونَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْۖ رَبَّنَا وَسِعۡتَ كُلَّ شَيۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِينَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِيلَكَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ
Aŵala (Achimalaika) ŵaakutwichila Arishi (Chindanda Chaulungu) ni ŵali mungulugulu mwakwe, akuluswejesyaga lumbili lwa M’mbuje gwao (Allah), ni akunkulupililaga Jwalakwe, ni akwaŵendelaga chikululuko aŵala ŵaakulupilile (achitiji): “Ambuje ŵetu! Nchijenele chindu chilichose pa ukoto ni umanyilisi, basi mwakululuchilani aŵala ŵatesile toba ni kuya litala Lyenu, ni mwagosani ku ilagasyo ya Moto Waukali.”
Arabic explanations of the Qur’an:
رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِي وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
“Ambuje ŵetu! Soni mwajinjisyani ŵanganyao ku Matimbe Gandamo agala gamwapele chilanga, kwisa soni aŵala ŵaŵatesile yambone mwa achatati ŵao, achiŵammakwao ni ŵanache ŵao, chisimu Mmwe ni Ŵamachili gakupunda, Ŵalunda lwakusokoka.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقِهِمُ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥۚ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
“Ni mwagose ku yakusakala, sano jwatimun’gose ku yakusakala lyele lisikuli, chisimu tim’be muntendele chanasa, soni kwalakweko ni kupunda kwekulungwa nnope.”
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنَادَوۡنَ لَمَقۡتُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ مِن مَّقۡتِكُمۡ أَنفُسَكُمۡ إِذۡ تُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلۡإِيمَٰنِ فَتَكۡفُرُونَ
Chisimu aŵala ŵaŵakufuulu takaŵilanjidwe (ni kusalilidwa kuti): “Chisimu kunchima kwa Allah (kumwanchimaga jenumanja ndema jamwankanaga ku duniya) kwaliji kwekulungwa kupunda kulichima kwenu (lelo) mwachimisyene (m’Motomo). (Kumbuchilani) ndema jamwaŵilanjidwaga ku chikulupi basi jenumanja nikanaga.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُواْ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثۡنَتَيۡنِ وَأَحۡيَيۡتَنَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَٱعۡتَرَفۡنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلۡ إِلَىٰ خُرُوجٖ مِّن سَبِيلٖ
Ŵanganyao tachiti: “Ambuje ŵetu! Mwatupele chiwa kaŵilikose (m’migongo ja achatati ŵetu ni panyuma pa umi wa duniya), ni ntupele umi kaŵilikose (pa duniya ni ku Akhera), basi tujitichiisye sambi syetu. Ana nipana litala lyakopochela (ku Moto kuno?” Tachisalilidwa kuti: “Pangali.)”
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكُم بِأَنَّهُۥٓ إِذَا دُعِيَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُۥ كَفَرۡتُمۡ وَإِن يُشۡرَكۡ بِهِۦ تُؤۡمِنُواْۚ فَٱلۡحُكۡمُ لِلَّهِ ٱلۡعَلِيِّ ٱلۡكَبِيرِ
(Tachisalilidwa kuti): “Yalakweyi niligongo lyanti ndema jajwalumbanjidwaga Allah Jikape mwakanilaga, nambo naga nkum’bwanganya Jwalakwe (ni isanamu) ni mwakulupililaga, basi chiilanyo chosope chili cha Allah Jwapenani kusyene, Jwankulungwa nnope.”
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱلَّذِي يُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ رِزۡقٗاۚ وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ
Jwalakwe ni Ajula jwaakunnosya ŵanganyammwe ilosyo Yakwe (yakulosya ukombosi Wakwe), ni akuntuluchisya lisiki (wula) kuumila kwinani, ni ngaakukumbuchila (kusyesyene) ikaŵeje ajula jwaakuwujila (kwa Allah pakutenda toba).
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱدۡعُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
رَفِيعُ ٱلدَّرَجَٰتِ ذُو ٱلۡعَرۡشِ يُلۡقِي ٱلرُّوحَ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ لِيُنذِرَ يَوۡمَ ٱلتَّلَاقِ
(Jwalakwe Allah ni) Nsyene mauchimbichimbi gapenani kusyene, Nsyene Arishi (Chindanda Chaulungu), jukupelekaga maloŵe kwa lilamusi Lyakwe ku jwansachile mwa achikapolo Ŵakwe, kuti jutetele ya lisiku lyakusimangana (lisiku lya Kiyama).
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَ هُم بَٰرِزُونَۖ لَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِنۡهُمۡ شَيۡءٞۚ لِّمَنِ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَۖ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ
Lisiku lyatachionechela papaswela ŵanganyao, chindu chilichose chakuumila kukwao ngasichisisika kwa Allah. (Allah tachiwusya kuti): “Ana lelo uchimwene wosope wacheni?” (Ni tachilijanga Nsyene kuti): “Wa Allah Jumpepe, Jwamachili gangalimbana nago.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنذِرۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ إِذِ ٱلۡقُلُوبُ لَدَى ٱلۡحَنَاجِرِ كَٰظِمِينَۚ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ حَمِيمٖ وَلَا شَفِيعٖ يُطَاعُ
Soni mwatetelani ya lisiku (lya Kiyama) lyalikuŵandichila, pandema jajichiyika mitima kungulo (ligongo lya woga) jili jin’gumbele madandausi, ŵalupuso ngasakola nsyoŵe jwa pantima (jwanti nikwakamuchisya lyele lisikulyo), namuno nkuchondelela jwaakundidwa (kuchondelela kwakwe).
Arabic explanations of the Qur’an:
يَعۡلَمُ خَآئِنَةَ ٱلۡأَعۡيُنِ وَمَا تُخۡفِي ٱلصُّدُورُ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱللَّهُ يَقۡضِي بِٱلۡحَقِّۖ وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَقۡضُونَ بِشَيۡءٍۗ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
Soni Allah akwiilanyaaga mwakuonaonape, sano aŵala ŵaakwalumbanjila kunneka Jwalakwe nganaŵa apakombwele kwiilanya chilichose. Chisimu Allah ni Jwakupikanichisya, Jwakulolechesya.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ أَوَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَانُواْ هُمۡ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٖ
Ana ngakwendajenda pachilambo ni kupitaga nchilola mujaŵelele mbesi ja aŵala ŵaŵaliji paujo pao? Ŵaliji ŵamachili nnope kwapunda ŵanganyao, ni (ŵalesile) ipasipasi (yejinji) pachilambo (mpela yakutaŵataŵa kwapunda Makuraishi), basi Allah ŵakwembekenye ligongo lyasambi syao, ni nganakola nkwagosa jwalijose kwa Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانَت تَّأۡتِيهِمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَكَفَرُواْ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّهُۥ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Yalakweyi nilogongo lyanti ŵanganyao ŵaliji nkwaichilila Achimitenga ŵao ni ilosyo yakuonechela ni ŵaakaaniile, basi Allah niŵakwembekenye. Chisimu Jwalakwe ni Jwakulimbangana nnope, Jwaukali kusyene pakupeleka ipotesi.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَقَٰرُونَ فَقَالُواْ سَٰحِرٞ كَذَّابٞ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ ٱقۡتُلُوٓاْ أَبۡنَآءَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ وَٱسۡتَحۡيُواْ نِسَآءَهُمۡۚ وَمَا كَيۡدُ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ
Basi ndema jajwaichilile ni yakuona kuumila Kukwetu, ŵatite: “Mwaulagani ŵanache ŵachilume ŵa aŵala ŵaakulupilile najo imo, ni mwalecheje umi ŵanache ŵao ŵachikongwe.” Ni nganigaŵa malindi ga achimakafili ikaŵeje mu kusokonechela.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ذَرُونِيٓ أَقۡتُلۡ مُوسَىٰ وَلۡيَدۡعُ رَبَّهُۥٓۖ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمۡ أَوۡ أَن يُظۡهِرَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ٱلۡفَسَادَ
Ni jwaŵechete Firiauna kuti: “Munekani kuti nam’bulaje Musa, ni ŵaŵilanje Ambujegwe (kuti anchenjele). Chisimu une ngogopa kuti atakwika mwaagalawisye dini jenu, kapena atakutandikasya kuwatanganya kwa kuonechela pa chilambo.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٖ لَّا يُؤۡمِنُ بِيَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ
Musa jwatite: “Chisimu une ngulijuya mwa M’mbuje gwangu nambo soni M’mbuje gwenu (Allah), ku jwakulikwesya jwalijose jwangakukulupilila ya Lisiku Lyachiŵalanjilo.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ ٱللَّهُ وَقَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡۖ وَإِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥۖ وَإِن يَكُ صَادِقٗا يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ
Ni jwaŵechete mundu jwakulupilila jwa kwiŵasa lya Firiauna juŵasisaga chikulupi chakwe: “Ana nkusaka kum’bulaga mundu ligongo lyakuŵecheta kuti: ‘M’mbuje gwangu ni Allah?’ Kutendaga soni jwalakwe pamasile pam’bichilile ni ilosyo yakuonechela kuumila kwa M’mbuje gwenu? Sano najuŵaga jwaunami, basi unami wakweo tiun’jonanje nsyene, nambo naga juli jwakuona nikuti tiyimpate ine mu yaakumpa chilanga (kuti tiyimpate pa duniya pepano). Chisimu Allah jwangan’jongola mundu jwali jwakupelenganya malile (pakonanga), jwaunami kusyene.”
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰقَوۡمِ لَكُمُ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَ ظَٰهِرِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِنۢ بَأۡسِ ٱللَّهِ إِن جَآءَنَاۚ قَالَ فِرۡعَوۡنُ مَآ أُرِيكُمۡ إِلَّا مَآ أَرَىٰ وَمَآ أَهۡدِيكُمۡ إِلَّا سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ
“E ŵandu ŵangu! Uchimwene ni wenu lelo, n’di ŵakupunda pa chilambo. Ana niŵani ŵampaka atujokole ku ipotesi ya Allah naga ili ituyichilile?” Firiauna jwatite: “Ngangumpanga ikaŵeje yanguiona (kuti yambone), soni ngangun’jongolela ikaŵeje kwitala lyagoloka.”
Arabic explanations of the Qur’an:
مِثۡلَ دَأۡبِ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۚ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعِبَادِ
“Chisawu nyendele (jakapedwe ka ilagasyo) ja ŵandu wa Nuhu, Adi ni Samuda kwisa soni aŵala ŵamunyuma mwao, ni nganaŵa Allah jwakusaka kwatenda lupuso achikapolo (Ŵakwe).”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ يَوۡمَ ٱلتَّنَادِ
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَ تُوَلُّونَ مُدۡبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۗ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ
“Lisiku lyatinchilosya migongo kutila, n’di nganinkola ŵakunchenjela kwa Allah, sano jwannechelele Allah kupotela, basi nganijukola nkun’jongola jwalijose.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ جَآءَكُمۡ يُوسُفُ مِن قَبۡلُ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا زِلۡتُمۡ فِي شَكّٖ مِّمَّا جَآءَكُم بِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا هَلَكَ قُلۡتُمۡ لَن يَبۡعَثَ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِهِۦ رَسُولٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ مُّرۡتَابٌ
“Soni chisimu chene ŵam’bichilile Yusufu kalakala ni ilosyo yakuonechela, basi ninganinneka kuŵa mu kaichila pa yajwaiche nayo kukwenu, kwikanila ndema jajwawile mwatite: ‘Allah nganaŵa atumisye panyuma pakwe ntenga jwalijose.” Iyyoyopeyo niyaakutiji Allah pakunnechelela kupotela mundu jwali jwakupelenganya malile (pakonanga), jwakaichila.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡۖ كَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلۡبِ مُتَكَبِّرٖ جَبَّارٖ
Aŵala ŵaakukangana pa ma Ȃya ga Allah mwangali umboni uliose wawaichilile, (kangana kwaoko) kukusile nnope kuŵenjedwa (kwakwe) pameso pa Allah kwisa soni pameso pa aŵala ŵaakulupilile. Iyyoyopeyo ni yakasatiji Allah pakudinda chidindo pa ntima uliose wa jwakulikulungusya, jwakulikwesya.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ يَٰهَٰمَٰنُ ٱبۡنِ لِي صَرۡحٗا لَّعَلِّيٓ أَبۡلُغُ ٱلۡأَسۡبَٰبَ
Arabic explanations of the Qur’an:
أَسۡبَٰبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُۥ كَٰذِبٗاۚ وَكَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَصُدَّ عَنِ ٱلسَّبِيلِۚ وَمَا كَيۡدُ فِرۡعَوۡنَ إِلَّا فِي تَبَابٖ
“Matala ga kumawunde, kuti ngan’dingule Nnungu jwa Musa, soni chisimu une ngun’ganichisya jwalakwe kuti jwaunami.” Iyyoyopeyo yasalalisyidwe kwa Firiauna itendo yakwe yangalumbana, ni jwasiŵilidwe kwitala (lyagoloka), ni nganigaŵa malindi ga Firiauna ikaŵeje mu konasika.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِيٓ ءَامَنَ يَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُونِ أَهۡدِكُمۡ سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ
Arabic explanations of the Qur’an:
مَنۡ عَمِلَ سَيِّئَةٗ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَاۖ وَمَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ يُرۡزَقُونَ فِيهَا بِغَيۡرِ حِسَابٖ
“Jwatapanganye chakusakala chilichose, basi ngaalipidwa ikaŵeje chakulandana mpela chichocho, soni juchapanganye chambone chilichose, kwali taŵe jwannume kapena jwankongwe aku juli tachipedwaga lisiki kwalakweko mwangaŵalanjila.”jwakulupilila, basi ŵanganyao tachijinjila ku Mbepo,
Arabic explanations of the Qur’an:
تَدۡعُونَنِي لِأَكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَأُشۡرِكَ بِهِۦ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞ وَأَنَا۠ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡغَفَّٰرِ
“Nkumilanjila une kuti nankaane Allah ni nam’bwanganye Jwalakwe ni ichindu yanganingola nayo umanyilisi, kutendaga une ngum’bilanjila ku (Allah) Jwamachili gakupunda, Jwakululuka kusyene!”
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدۡعُونَنِيٓ إِلَيۡهِ لَيۡسَ لَهُۥ دَعۡوَةٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَلَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ
“Pangali kaichila yanti ŵankumilan’jila kuti nagalagatilejeo, nganakola duwa (janti mpaka ajijanje) pa duniya namuno ku Akhera, soni kuti kwakuujila kwetu ni kwa Allah, soni kuti ŵakupelenganya malile (pakonanga) ni ŵatachiŵa ŵandu ŵa ku Moto.”
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلنَّارُ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا غُدُوّٗا وَعَشِيّٗاۚ وَيَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدۡخِلُوٓاْ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ أَشَدَّ ٱلۡعَذَابِ
Moto, akulosyedwa ŵanganyao ku walakweo kundaŵi ni kwigulo (m’malembe mwao). Sano lisiku lyajichijima Kiyama (kuchiŵechetedwa yanti): “Mwajinjisyani ŵandu ŵa Firiauna ku ilagasyo yakupoteka nnope.”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذۡ يَتَحَآجُّونَ فِي ٱلنَّارِ فَيَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا نَصِيبٗا مِّنَ ٱلنَّارِ
Soni (mwakumbusyani) katema katachikanganaga m’Moto. Basi nitachiti ŵangalikombolela kwa aŵala ŵaŵalikwesyisye: “Chisimu uwwe twaliji akunkuya ŵenu, ana jenumanja ni chintutyochesye upande wine wa Moto?”
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ فِي ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ يُخَفِّفۡ عَنَّا يَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ
Aŵala ŵatachiŵa m’Moto tachiti pakwasalila akujisunga Jahannama (Achimalaika): “Mum’bendani M’mbuje gwenu (Allah) kuti atupunguchisye uwwe ilagasyo lisiku limpepe.”
Arabic explanations of the Qur’an:
قَالُوٓاْ أَوَلَمۡ تَكُ تَأۡتِيكُمۡ رُسُلُكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِۖ قَالُواْ بَلَىٰۚ قَالُواْ فَٱدۡعُواْۗ وَمَا دُعَٰٓؤُاْ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٍ
(Akujisunga Jahannama) tachiti: “Ana achimitenga ŵenu nganaŵa nkum’bichilila ni ilosyo yakuonechela?” Ŵanganyao tachiti: “Elo.” (Akujisunga Jahannama) tachiti: “Basi wombani.” Ni nganijiŵa duwa jamakafili ikaŵeje mu kusokonechela.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُدٗى وَذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
Basi pililani (mmwe Muhammadi ﷺ), chisimu chilanga cha Allah chakuonaonape, soni ŵendani chikululuko ku sambi syenu, ni nnuswejesyeje lumbili lwa Ambuje ŵenu (Allah) kwigulo ni kundaŵi.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡ إِن فِي صُدُورِهِمۡ إِلَّا كِبۡرٞ مَّا هُم بِبَٰلِغِيهِۚ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
Chisimu aŵala ŵaakukangana pa ma Ȃya ga Allah mwangali umboni uliose wawayichilile, m’mitima mwao mwangali ikaŵeje kulikwesya, (akusosa ukulu wakumpunda Muhammadi ﷺ) nambo nganaŵa aŵuŵiche ŵanganyao, basi lijuyani mwa Allah, chisimu Jwalakwe ni Jwakupikanichisya, Jwakulolechesya.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَلَا ٱلۡمُسِيٓءُۚ قَلِيلٗا مَّا تَتَذَكَّرُونَ
Soni nganaŵa alandene jwangalola ni jwakulolaga, namuno aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone (nganaŵa alandene) ni akusakasya. Yannonope ni yankukumbuchilaga.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ
Ambuje ŵenu (Allah) ni akuti: “Mumombani Une tinan’janje. Chisimu aŵala ŵaakulikwesya pakuleka kungalagatila Une, tachijinjila ku Jahannama ali ŵakunyosyeka.”
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ
Allah ni Ajula jwam’bichile chilo kuti ntulalilejemo, muusi nikuŵa wakuloleka, chisimu Allah ni Nsyene umbone wakwatendela ŵandu, nambo ŵandu ŵajinji ŵangatogolela.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
Jwalakwe ni Allah M’mbuje gwenu, Nkugumba chindu chilichose, pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwelepejo, ana nkugalausyidwa chinauli (kuleka yakuona)?
Arabic explanations of the Qur’an:
كَذَٰلِكَ يُؤۡفَكُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَصَوَّرَكُمۡ فَأَحۡسَنَ صُوَرَكُمۡ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Allah ni Ajula jwantendele litaka kuŵa lyakutamilichika, liwunde nikuŵa nsakasa, ni ampaanjiile kaoneche kenu, basi ni akakolosyisye kaoneche kenuko, ni ampele ichindu yambone, Jwalakwe ni Allah M’mbuje gwenu, basi anyakwiche (pa uchimbichimbi ni upile) Allah, M’mbuje jwa iwumbe yosope.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱلۡحَيُّ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَۗ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Jwalakwe ni Jwaumi wandamo, pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwelepejo, basi mum’bombani Jwalakwe mwakunswejechesya dini Jakwe. Lumbili losope lwene alapikwe Allah, M’mbuje jwa iwumbe yosope.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَمَّا جَآءَنِيَ ٱلۡبَيِّنَٰتُ مِن رَّبِّي وَأُمِرۡتُ أَنۡ أُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Jilani: “Chisimu une nganyisyidwe kwagalagatila aŵala ŵankwalumbanjila kunneka Allah payimbichilile ilosyo yakuonechela kuumila kwa Ambuje ŵangu, ni namulidwe kuti nalipeleche kwa M’mbuje jwa iwumbe yosope.”
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ يُخۡرِجُكُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمۡ ثُمَّ لِتَكُونُواْ شُيُوخٗاۚ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ مِن قَبۡلُۖ وَلِتَبۡلُغُوٓاْ أَجَلٗا مُّسَمّٗى وَلَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Jwalakwe ni Ajula juŵan’gumbile jenumanja kuumila mwitaka (baba ŵenu Adam), kaneka (akun’gumbaga) kuumila mwindondwa lya mesi (ga ŵalume ni ŵakongwe), kaneka kuumila m’chipande cha myasi jekamatane, kaneka akunkoposyaga n’di makandi, kaneka (akunnechelelaga) kuti m’biche ndema jaakomangala kwenu, kaneko kuti m’be ŵachekulupe, ni pana ŵane mwa jenumanja ŵaakuwaga nkanayiche (ndema jauchekulu, ŵane namuno ndema jakomangala), ni (antendele yalakweyi) kuti n’jiyiche ndema jekolanjidwe (jakuwila jaŵannembele), nambo soni kuti jenumanja nkole lunda (lwakumanyililila kuti Allah jwapakombwele kutenda yele mpaka akombole kwajimusya ŵandu ŵawe).
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ أَنَّىٰ يُصۡرَفُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِٱلۡكِتَٰبِ وَبِمَآ أَرۡسَلۡنَا بِهِۦ رُسُلَنَاۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
Aŵala ŵaachikaaniile Chitabu (cha Qur’an), ni ayila yatwaatumiisye nayo Achimitenga Ŵetu (ya chikulupi cha Tauhidi ni yakwimuka m’malembe). Basi tachiika kumanyilila (ipotesi yakanila kwao).
Arabic explanations of the Qur’an:
إِذِ ٱلۡأَغۡلَٰلُ فِيٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ وَٱلسَّلَٰسِلُ يُسۡحَبُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
فِي ٱلۡحَمِيمِ ثُمَّ فِي ٱلنَّارِ يُسۡجَرُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ قِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تُشۡرِكُونَ
Arabic explanations of the Qur’an:
مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا بَل لَّمۡ نَكُن نَّدۡعُواْ مِن قَبۡلُ شَيۡـٔٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
“Kunneka Allah?” Ŵanganyao takajile: “Itusokonechele. (Ngwamba), nambo kutandila kalakose nganituŵeje tuli nkuchilumbanjila chindu chilichose (changaŵaga Mmwe Ambuje).” Iyyoyopeyo niyaakutiji Allah pakwalechelela kusokonechela achimakafili.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكُم بِمَا كُنتُمۡ تَفۡرَحُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَبِمَا كُنتُمۡ تَمۡرَحُونَ
“Yalakweyi (yaimpatile lelo m’Moto) niligongo lyanti mwaliji nkutwanga pa chilambo mwangaŵajilwa (pagalagatila isanamu ni kanila ya kwimuka m’malembe), ni ligongo lyanti mwaliji nkuchina.”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۚ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا يُرۡجَعُونَ
Basi pililani (mmwe Muhammadi ﷺ), chisimu chilanga cha Allah chakuonaonape. Soni kanga chitunnosye (mmwe Muhammadi ﷺ pa duniya pepano) ine mwa ayila (ipotesi) yatukwatetela kapena kumpa chiwa (nkanitunnosye; tiyapatepe), basi Kukwetu taachiuchisyidwa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا مِّن قَبۡلِكَ مِنۡهُم مَّن قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّن لَّمۡ نَقۡصُصۡ عَلَيۡكَۗ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأۡتِيَ بِـَٔايَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ قُضِيَ بِٱلۡحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ
Soni chisimu chene twatumisye Achimitenga paujo penu (mmwe Muhammadi ﷺ). Ŵane mwa jamanjao twansimbile (ngani syao), ŵane soni mwa jamanjao nganitunsimbila (ngani syao). Ni nganiyiŵa kwa ntenga julijose yanti nikwikanacho chisimosimo ikaŵeje mu lisosa lya Allah. Sano patichiyika chilamusi cha Allah (chakwapa ipotesi ŵakanila); kuchilamulidwa mwakuonaonape, ni tachipelelwa jele ndemajo ŵakuya yaunami.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَلِتَبۡلُغُواْ عَلَيۡهَا حَاجَةٗ فِي صُدُورِكُمۡ وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ
Soni nkwete jenumanja mu yalakweyo ikamuchisyo (yaijinji mpela kuikama nkaka), nambo soni kupitila mu yalakweyo nkombolecheje kuyiyika isako yaili m’mitima mwenu (mpela kutwichilila misigo jenu), nambo soni pa yalakweyo kwisa soni pa yombo nkasanyakulidwaga.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِنۡهُمۡ وَأَشَدَّ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
Ana ngakwendajenda pa chilambo ni kupitaga nchilola mujaŵelele mbesi ja aŵala ŵaŵaliji paujo pao? Ŵaliji ŵajinji kwapunda ŵanganyaŵa (Makuraishi), nambo soni ŵamachili nnope, ni (ŵalesile) ipasipasi (yejinji) pachilambo (mpela yakutaŵataŵa), nambo nganiyakamuchisya ŵanganyao ya ŵaliji nkupanganya.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرِحُواْ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Basi ndema jaŵaichilile ŵanganyao Achimitenga ŵao ni ilosyo yakuonechela, ŵatwanjile ni umanyilisi wawaliji kukwao (wakumanyilila ya duniya, ni kuichembulusya yaŵaiche nayo Achimitenga), ni yasyungwile ŵanganyao (ipato) ayila yaŵaliji nkuitenda chipongwe.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ وَكَفَرۡنَا بِمَا كُنَّا بِهِۦ مُشۡرِكِينَ
Sano ndema jaŵaiweni ipotesi Yetu ŵatite: “(Sano) tunkulipilile Allah Jumpepe, ni tuikaaniile ayila yatwaliji nkuiwanganya ni Jwalakwe (pa kuigalagatila).”
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمۡ يَكُ يَنفَعُهُمۡ إِيمَٰنُهُمۡ لَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَاۖ سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ فِي عِبَادِهِۦۖ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Basi nganichiŵa chanti nikwakamuchisya chikulupi chao ndema ja ŵaiweni ipotesi Yetu. (Aji ni) nyendele ja Allah jajapite pa achikapolo Ŵakwe (janti naga ayikene mwa kuiona ipotesi toba jao nganijipocheledwaga). Ni ŵapelelwaga jele ndemajo achimakafili.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the meanings Surah: Ghāfir
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Yau Translation - Translations’ Index
Translation of the Quran meanings into Yau by Muhammad bin Abdul Hamid Silika.