ترجمهٔ معانی سوره سوره نجم - ترجمهٔ داگبانی - دایرة المعارف قرآن کریم

سوره نجم

آیه: 1

وَٱلنَّجۡمِ إِذَا هَوَىٰ

1. M (Mani Naawuni) po saŋmariga, di yi ti sɔɣi.

آیه: 2

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمۡ وَمَا غَوَىٰ

2. Yi zo (Annabi Muhammadu) maa bi bɔrgi, o mi bi kpahi yεɣi.

آیه: 3

وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ

3. O mi bi yεri yεltɔɣa ni suhuyurlim.

آیه: 4

إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ

4. Di (Alkur’aani) pa shεli naɣila wahayi (Naawuni tuuntali) n- nyɛ li, ka bɛ timdi na (o sani).

آیه: 5

عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلۡقُوَىٰ

5. Ŋun kpɛŋ paai tariga (Malaaika Ziblila) n-nyɛŋun baŋsi o li (Alkur’aani).

آیه: 6

ذُو مِرَّةٖ فَٱسۡتَوَىٰ

6. O (Malaaika Ziblila) nyɛla yaalana, ka o niŋ tabata.

آیه: 7

وَهُوَ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡأَعۡلَىٰ

7. Ka o (Malaaika Zibliila) daa nyɛla ŋun be sagbana yɛɣi shɛli din dula ni.

آیه: 8

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ

8. Din nyaaŋa, ka o miri (tiŋgbani na), ka miri cho (Annabi Muhammadu sani).

آیه: 9

فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ أَوۡ أَدۡنَىٰ

9. Ka di ti kpalim (bɛ sunsuuni) kamani peenzalli ayi, bee ka di miri gari lala.

آیه: 10

فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ

10. Din nyaaŋa, ka O (Naawuni) tim na O dabli (Annabi Muhammadu) sani ni O tuuntali ni nyɛ shεli.

آیه: 11

مَا كَذَبَ ٱلۡفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ

11. O (Annabi Muhammadu) suhi daa bi zaŋ o ni nya shɛli nimaa ni leei ʒiri.

آیه: 12

أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ

12. Di ni bɔŋɔ, yi (Maka chεfurinima) ŋmεri o la namgbankpeeni n­zaŋ chaŋ o ni nya shɛli?

آیه: 13

وَلَقَدۡ رَءَاهُ نَزۡلَةً أُخۡرَىٰ

13. Yaha! Achiika! O daa lahi nya o (Malaaika Ziblila) sheeri shɛli yaha.

آیه: 14

عِندَ سِدۡرَةِ ٱلۡمُنتَهَىٰ

14. Naɣatibchεriga tia din be sagbana ayɔpoin bahigu shee la.^[1]

[1] Sidratul Muntaha (naɣatibchεriga tia) maa bela sagbana ayopoin ni, ka di be Al-Arshi nudirgu polo. Nimaa ka Dunia mɔɣa zaa asali yi na. Yaha! Nimaa n-nyε binnamda baŋsim tariga.

آیه: 15

عِندَهَا جَنَّةُ ٱلۡمَأۡوَىٰٓ

15. Di shee ka Alizanda shεli bε ni boondi Ma’awa la be.

آیه: 16

إِذۡ يَغۡشَى ٱلسِّدۡرَةَ مَا يَغۡشَىٰ

16. (Annabi Muhammadu daa nya o) Saha shεli din limsiri naɣatibchεriga maa ni limsiri li.^[2]

[2] Affanim’ yεlini Naawuni neesim n-kuli gili Sidratul Muntaha (Naɣatibchεriga tia) maa, n-ti.pahi Malaaikanim’ balibu kam.

آیه: 17

مَا زَاغَ ٱلۡبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ

17. O (Annabi Muhammadu) nina daa bi ŋmalgi yuli shεli polo, o mi daa bi kpahi yεɣi.

آیه: 18

لَقَدۡ رَأَىٰ مِنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ

18. Achiika! O (Annabi Muhammadu) daa nya o Duuma (Naawuni) namyεlikpahinda zaɣikara puuni.

آیه: 19

أَفَرَءَيۡتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلۡعُزَّىٰ

19. Di ni bɔŋɔ, yi (Maka chεfurnima) nya (yi buɣu shɛŋa yi ni boondi) laata mini uzza maa?

آیه: 20

وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ

20. N-ti pahi manaati (buɣu shɛli) din pahi ka bɛ leei duumanim’ ata la?

آیه: 21

أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلۡأُنثَىٰ

21. Di ni bɔŋɔ, yi (chɛfurinim’) sula bidibsi, ka O (Naawuni) su bipuɣinsi dɔɣibu?

آیه: 22

تِلۡكَ إِذٗا قِسۡمَةٞ ضِيزَىٰٓ

22. Din’ ŋuna, di fukumsi maa nyɛla ŋarigu (zualinsi) dini.

آیه: 23

إِنۡ هِيَ إِلَّآ أَسۡمَآءٞ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهۡوَى ٱلۡأَنفُسُۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلۡهُدَىٰٓ

23. Di (yi buɣa maa) pa shɛli m-pahila yuli shɛŋa ka yi mini yi banim’ boli li, Naawuni bɛ siɣisi di daliri shεli na. Bɛ (chεfurinim’) bi doli shεli naɣila zilsigu, ni suhuyurilim. Yaha! Achiika! Dolsigu (Alkur’aani) ka ba na bɛ Duuma (Naawuni) sani.

آیه: 24

أَمۡ لِلۡإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ

24.Di ni bɔŋɔ, ninsala ni tooi nya o ni bɔri shɛli(ka di nyɛla buɣa n-ti o li)?

آیه: 25

فَلِلَّهِ ٱلۡأٓخِرَةُ وَٱلۡأُولَىٰ

25. Tɔ! Naawuni n-nyɛŊun su Bahigu yili ni pilgu yili (Dunia ni Chiyaama).

آیه: 26

۞ وَكَم مِّن مَّلَكٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغۡنِي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ أَن يَأۡذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرۡضَىٰٓ

26. Yaha! Di zooiya ka Malaaikanim’ ban be sagbana ni maa suhudee ku tooi niŋ anfaani, naɣila Naawuni yi ti saɣi ti O ni bɔriso, ka niŋ o yεda nyaaŋa (ka o ni tooi suhudee).

آیه: 27

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ تَسۡمِيَةَ ٱلۡأُنثَىٰ

27. Achiika! Ninvuɣu shεba ban bi tiri Chiyaama yεlimaŋli maa n­nyɛ ban mali Malaaikanim’ boondi paɣaba la.

آیه: 28

وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـٔٗا

28. Bɛ mika di baŋsim shεli, bɛ bi doli shɛli m-pahila zilsigu, zilsigu mi ku tooi zani yɛlimaŋli zaa ni n-niŋ anfaani shɛli.

آیه: 29

فَأَعۡرِضۡ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكۡرِنَا وَلَمۡ يُرِدۡ إِلَّا ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

29. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Yim ninvuɣu so ŋun lebi biri Ti (Tinim’ Naawuni) yɛla teebu, ka bi bɔri shεli naɣila Dunia biεhigu.

آیه: 30

ذَٰلِكَ مَبۡلَغُهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱهۡتَدَىٰ

30. Dina n-nyɛ bɛ (chɛfurinim’) baŋsim targi. Achiika! A Duuma (Naawuni) n-nyɛŊun mi ninvuɣu so ŋun bɔrgi ka chɛ O soli. Ŋuna n­lahi mi ŋun dolsi.

آیه: 31

وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ بِمَا عَمِلُواْ وَيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ بِٱلۡحُسۡنَى

31. Yaha! Naawuni n-su din be sagbana ni, ni din be tiŋgbani ni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn ti yo ninvuɣu shεba ban tum tuumbiεri samli ka di saɣisi bɛ ni tum shɛli, ka yo ban tum tuunviεla ni sanyoviεlli (Alizanda).

آیه: 32

ٱلَّذِينَ يَجۡتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلۡمَغۡفِرَةِۚ هُوَ أَعۡلَمُ بِكُمۡ إِذۡ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَإِذۡ أَنتُمۡ أَجِنَّةٞ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡۖ فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ

32. Ninvuɣu shεba ban ŋindi katiŋ’ ka chɛri tuumbekara, n-ti pahi kavituma, naɣila taali bihi. Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun chε m-paŋ galsi, Ŋuna n-nyɛŊun mi hali shεŋa ni yi ni be saha shεli O ni yihi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu na, ni saha shεli yini daa nyɛ bilεri yi manim’ puya ni. Dinzuɣu, di simsiri ya yi maŋa, Ŋuna m mi ninvuɣu so ŋun mali wuntia.

آیه: 33

أَفَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي تَوَلَّىٰ

33. (Yaa nyini Annabi)! A nya ninvuɣu so ŋun lebi biri?

آیه: 34

وَأَعۡطَىٰ قَلِيلٗا وَأَكۡدَىٰٓ

34. Ka ti pini bɛla, ka lahi niŋ biɛm?

آیه: 35

أَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلۡغَيۡبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ

35.Di ni bɔŋɔ, o malila din sɔɣi baŋsim, ka nyɛla ŋun shiri nyara?

آیه: 36

أَمۡ لَمۡ يُنَبَّأۡ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ

36. Bee bɛ bi ti o la din be Annabi Musa kundili (litaafi) puuni lahibali?

آیه: 37

وَإِبۡرَٰهِيمَ ٱلَّذِي وَفَّىٰٓ

37. Ni Annabi Ibrahima so ŋun daa pali alikauli la?

آیه: 38

أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ

38. Kadama nyɛvuli shεli din mali taali ku tooi deei di nyɛvuli kpee taali ʒi.

آیه: 39

وَأَن لَّيۡسَ لِلۡإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ

39. Yaha! Ninsala ti ka shɛli (Zaadali) naɣilao ni daa tum shɛli (Dunia).

آیه: 40

وَأَنَّ سَعۡيَهُۥ سَوۡفَ يُرَىٰ

40. Yaha! Achiika! Ni baalim, bɛ ni ti nya o tuma ni daa nyɛ shɛli (Zaadali).

آیه: 41

ثُمَّ يُجۡزَىٰهُ ٱلۡجَزَآءَ ٱلۡأَوۡفَىٰ

41. Din nyaaŋa, bɛ ni yo o samli, ka di nyɛ sanyo’ shɛli din pali.

آیه: 42

وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلۡمُنتَهَىٰ

42. Yaha! Achiika! A Duuma sani nnyɛ bahigu shee.

آیه: 43

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضۡحَكَ وَأَبۡكَىٰ

43. Yaha! Achiika! Ŋuna n-nyɛŊun chɛ ka ninvuɣu so lara, ka chɛ ka so mi kuhira.

آیه: 44

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحۡيَا

44. Yaha! Achiika! Ŋuna n-nyɛŊun kura, ka neera.

آیه: 45

وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰ

45. Yaha! Achiika! Ŋuna n-nyɛŊun nam (binshɛɣu kam) balibu buyi, ka di nyɛ doo ni paɣa.

آیه: 46

مِن نُّطۡفَةٍ إِذَا تُمۡنَىٰ

46. Ni maniyyi (dablim kom), bɛ yi ti dulim li bahi na.

آیه: 47

وَأَنَّ عَلَيۡهِ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰ

47. Yaha! Achiika! Ŋuna n-yɛn ti nam (binnamda) namdi palli (Zaadali).

آیه: 48

وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغۡنَىٰ وَأَقۡنَىٰ

48. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Ŋun tiri arzichi din galsi, ni din pɔra.

آیه: 49

وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعۡرَىٰ

49. Yaha! Ŋuna n-nyɛ shiɣira Duuma. (Shi’ira nyɛla saŋmari so Ŋun ne pam, ka Maka chεfurinim’ daa jεmdi li).

آیه: 50

وَأَنَّهُۥٓ أَهۡلَكَ عَادًا ٱلۡأُولَىٰ

50. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-daa niŋ tuuli Aadunim’ (Annabi Hudu niriba) hallaka.

آیه: 51

وَثَمُودَاْ فَمَآ أَبۡقَىٰ

51. Ni Samuudunima (Annabi Salihu niriba), ka daa bi guui so (bɛ puuni).

آیه: 52

وَقَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ هُمۡ أَظۡلَمَ وَأَطۡغَىٰ

52. Yaha! Pɔi ni bana, (O daa min niŋ) Annabi Nuhu niriba hallaka. Achiika! Bana n-daa gari sokam zualinsi dibu, ka kpahiri yεɣiri targa n-gari sokam.

آیه: 53

وَٱلۡمُؤۡتَفِكَةَ أَهۡوَىٰ

53. Ni ninvuɣu shεba bɛ ni daa lebi bɛ tiŋgbani pili (Annabi Lutu niriba).

آیه: 54

فَغَشَّىٰهَا مَا غَشَّىٰ

54. Ka din daa liri ba (azaaba) maa daa liri ba.

آیه: 55

فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ

55. Dinzuɣu, (yaa nyini ninsala)! A Duuma (Naawuni) yolisigu dini ka a leei zilsira?

آیه: 56

هَٰذَا نَذِيرٞ مِّنَ ٱلنُّذُرِ ٱلۡأُولَىٰٓ

56. Ŋumbɔŋɔ (Annabi Muhammadu) maa nyɛla saɣisigulana, ka o nyɛla ŋun be kurumbuni nima ban tiri saɣisigu la puuni.

آیه: 57

أَزِفَتِ ٱلۡأٓزِفَةُ

57. Din miri maa (Chiyaama yiɣisibu) miri ya na.

آیه: 58

لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ

58. Di ka ŋun yɛn tooi taɣi li ka pa ni Naawuni.

آیه: 59

أَفَمِنۡ هَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ تَعۡجَبُونَ

59. Di ni bɔŋɔ, yɛtɔɣali (Al-Kur’aani) ŋɔ maa ka yiniŋdi lahiʒiba?

آیه: 60

وَتَضۡحَكُونَ وَلَا تَبۡكُونَ

60. Ka yi lara, ka bi kuhira?

آیه: 61

وَأَنتُمۡ سَٰمِدُونَ

61. Ka nyɛla ban kpɛrita?

آیه: 62

فَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ وَٱعۡبُدُواْ۩

62. Tɔ! Ŋmiɛm ya gbiɛɣu n-ti Naawuni, ka jεm ya O.