ترجمهٔ معانی سوره سوره قلم - ترجمه ى ازبکی - محمد صادق - دایرة المعارف قرآن کریم

Қалам сураси

آیه: 1

نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ

Нуун. Қалам билан ва сатрларга ёзадиган нарсалар билан қасам.

(Оятда қасам қалам билан чекланмади, балки Аллоҳ сатрларга ёзилажак нарсалар билан ҳам қасам ичди. Бизнинг замонамизда қаламдан бошқа ёзув қўлланмалари ҳам чиқди. Қалам ва ёзиш билан қасам ичилиши мусулмонлар учун ўқиш-ёзиш, илм-маърифатга катта эътибор беришга чақириқдур.)

آیه: 2

مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ

Сен Роббинг неъмати ила мажнун эмассан.

آیه: 3

وَإِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ

Ва албатта, сенга миннат қилинмайдиган ажр бордур.

آیه: 4

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ

Ва албатта, сен улкан хулқдасан.

آیه: 5

فَسَتُبۡصِرُ وَيُبۡصِرُونَ

Бас, тезда кўрасан ва улар ҳам кўрурлар.

آیه: 6

بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ

Сизлардан қайсингизда мажнунлик борлигини.

آیه: 7

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

Албатта, Роббинг Ўзи ким Унинг йўлидан адашганини билувчидур ва У ҳидоятда юрувчиларни ҳам билувчидур.

آیه: 8

فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

Бас, ёлғонга чиқарувчиларга итоат қилма.

آیه: 9

وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ

Агар сен муроса қилсанг, улар ҳам муроса қилишни орзу қиладилар.

آیه: 10

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ

Итоат қилма! Ҳар бир қасамхўр, пасткашга.

آیه: 11

هَمَّازٖ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٖ

Айбловчи, чақимчилик қилиб юрувчига.

آیه: 12

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

Яхшиликни ман қилувчи, тажовузкор, сергуноҳга.

آیه: 13

عُتُلِّۭ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ

Қўпол, ундан сўнг, отасининг тайини йўққа.

آیه: 14

أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِينَ

Моли ва ўғиллари кўп бўлганидан.

آیه: 15

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Бизнинг оятларимиз унга ўқилган пайтда, аввалгиларнинг афсоналари, дер.

آیه: 16

سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ

Тезда унинг тумшуғига белги қўямиз.

آیه: 17

إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ

Албатта, Биз уларни боғ эгаларини синаганимиздек синаб кўрдик. Вақтики, эрта тонгда териб оламиз, деб қасам ичдилар.

آیه: 18

وَلَا يَسۡتَثۡنُونَ

Ва истисно қилмадилар.

آیه: 19

فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ

Улар ухлаб ётганда, у(боғ)нинг устидан Роббингдан бўлган айланувчи айланиб чиқди.

آیه: 20

فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ

Бас, у худди меваси териб олинганга ўхшаб қолди.

آیه: 21

فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ

Улар тонг саҳарда бир-бирларини чақирдилар.

آیه: 22

أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ

Агар терадиган бўлсангиз, экинзорингизга эртароқ боринг, деб.

آیه: 23

فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ

Бас, паст овоз билан гаплашиб юриб кетдилар.

آیه: 24

أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ

Бугун сиз борингизда у(боғ)га мискин кира кўрмасин, деб.

آیه: 25

وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ

Ва эрталабда қасд-ла, ўзларини қодир сезиб, бордилар.

آیه: 26

فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ

Уни кўрганларида, биз адашибмиз, дедилар.

آیه: 27

بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ

Балки биз маҳрум бўлгандирмиз, дедилар.

آیه: 28

قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ

Уларнинг энг яхши ва адолатлиси: «Сизларга тасбиҳ айтсаларингиз-чи, демабмидим», деди.

آیه: 29

قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Роббимиз айблардан пок бўлди, албатта, биз золимлардан эдик, дедилар.

آیه: 30

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ

Бас, баъзилари баъзиларини маломат қила бошладилар.

آیه: 31

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ

«Вой, шўримиз қурсин, туғёнга кетган эканмиз.

آیه: 32

عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ

Шояд, Роббимиз унинг ўрнига ундан кўра яхшироғини берса. Биз ўз Роббимизга рағбатлимиз, дедилар.

آیه: 33

كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

Азоб шундоқ бўлур ва агар билсалар, албатта, охират азоби бундан катта бўладир.

آیه: 34

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Албатта, тақводорлар учун Роббилари ҳузурида наъийм жаннатлари бордур.

آیه: 35

أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ

Мусулмонларни жинояткорларга ўхшатиб қўярмидик?!

آیه: 36

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

Сизларга нима бўлди, қандай ҳукм чиқаряпсизлар?!

آیه: 37

أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ

Ёки сизларнинг китобингиз бор-у, ундан ўқидингизми?

آیه: 38

إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

Унда сизларга нимани ихтиёр қилсангиз, албатта, (бўлаверади) дейилганми?!

آیه: 39

أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ

Ёки сизларга бизнинг қиёмат кунигача етадиган берган ваъдаларимиз бўлиб, унда, албатта, сиз нима ҳукм қилсангиз, шу бўлади, дейилганми?!

آیه: 40

سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ

Сўра улардан, қай бирлари бу нарсага кафил экан?

آیه: 41

أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Ёки уларнинг шериклари бормикин, агар ростгўй бўлсалар, ўша шерикларини ҳам олиб келсинлар.

آیه: 42

يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَيُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ

Болдирлар шимарилган кунида ва улар саждага чақирилганда, қодир бўлмаслар.

(Бу қиёмат куни содир бўлади. У кунда ҳисоб-китоб шиддатли ва аҳвол оғир бўлади. Аллоҳ таоло халқлар ўртасида ҳукм қилиш учун келади, бир пайт У зотнинг мукаррам болдири очилади, бироқ бу махлуқларидаги бирон ҳолатга ўхшамайди. Имом Бухорий ва Муслим ривоят қилган ҳадисда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: «Роббимиз болдирини очади ва ҳар бир мўмин ва мўмина Унга сажда қилади. Дунёда одамларга кўрсатиш ва эшиттириш учун риёкорона сажда қилган кимсаларгина қолади. Улар сажда қилмоқчи бўладилар-у, бироқ беллари (букилмайдиган) бир бутун қилиб қўйилади».

آیه: 43

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ وَقَدۡ كَانُواْ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمۡ سَٰلِمُونَ

Уларнинг кўзлари қўрқинчга тўла, хорлик ўраб олган. Ва дарҳақиқат, улар саломатлик ҳолларида сажда қилишга чақирилган эдилар.

آیه: 44

فَذَرۡنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ

Бу гапни ёлғонга чиқарувчиларни Менинг Ўзимга қўйиб қўй. Биз уларни ўзлари билмаган тарафдан аста-секин оламиз.

آیه: 45

وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ

Ва уларга муҳлат бераман. Албатта, Менинг ҳийлам метиндир.

آیه: 46

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ

Ёки сен улардан ҳақ сўраяпсан-у, улар қарзга ботиб қолдиларми?

آیه: 47

أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ

Ёки ҳузурларида ғойиб илми бор-у, улар ёзиб оладиларми?

آیه: 48

فَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَهُوَ مَكۡظُومٞ

Роббинг ҳукмига сабр қил ва бир вақтлар ғамга тўлган ҳолда нидо қилган балиқ соҳибига ўхшама.

آیه: 49

لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ مَذۡمُومٞ

Агар уни Роббисининг неъмати топмаганда, очиқ саҳро жойга, мазамматга қолган ҳолда ташланган бўларди.

آیه: 50

فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Бас, уни Роббиси танлаб олди ва солиҳ бандаларидан қилди.

آیه: 51

وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ

Ва кофирлар зикрни эшитаётганларида сени кўзлари билан тойдирмоқчи бўлдилар ва, албатта, у жиннидур, дерлар.

آیه: 52

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

Ҳолбуки, у бутун оламларга эслатмадан ўзга нарса эмас.