Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية * - Lexique des traductions


Traduction des sens Sourate: AL-KAHF   Verset:

Simoore wimmboolo hayre

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَىٰ عَبۡدِهِ ٱلۡكِتَٰبَ وَلَمۡ يَجۡعَل لَّهُۥ عِوَجَاۜ
Yettoore woodanii Alla, On Tippinɗo e dow Jeyaaɗo Makko on Deftere nden O waɗanaali nde ooñaare.
Les exégèses en arabe:
قَيِّمٗا لِّيُنذِرَ بَأۡسٗا شَدِيدٗا مِّن لَّدُنۡهُ وَيُبَشِّرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرًا حَسَنٗا
Feewunde fii yo o [Nulaaɗo on] hulɓinir lepte sattuɗe immorde ka Makko o weltinira gomɗinɓe ɓen, ɓen ɓe no golla Moƴƴuɗi ɗin wonnde no woodani ɓe Njoddi Moƴƴiri.
Les exégèses en arabe:
مَّٰكِثِينَ فِيهِ أَبَدٗا
Ko ɓe ñiiɓooɓe e nder makko [Neema on] poomaa.
Les exégèses en arabe:
وَيُنذِرَ ٱلَّذِينَ قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗا
O rentina ɓen wi"uɓe: "Alla jogitike ɓiɗɗo".
Les exégèses en arabe:
مَّا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٖ وَلَا لِأٓبَآئِهِمۡۚ كَبُرَتۡ كَلِمَةٗ تَخۡرُجُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡۚ إِن يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبٗا
Ganndal alanaaɓe e mun, wanaa baabiraaɓe maɓɓe woodani, mawnii konngol wonungol e yaltude e kunnduɗe maɓɓe, ɓe wowlaali si wanaa fenaande.
Les exégèses en arabe:
فَلَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ إِن لَّمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَسَفًا
Bala jo'o an a tanpinay hoore-maa e dow batteeji maɓɓe, si gomɗinaali ndee Yewtere ka suno.
Les exégèses en arabe:
إِنَّا جَعَلۡنَا مَا عَلَى ٱلۡأَرۡضِ زِينَةٗ لَّهَا لِنَبۡلُوَهُمۡ أَيُّهُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗا
Menen Men waɗii ko woni kon ka hoore leydi cuɗaari mayri, fii yo Men jarribo ɓe ko hommbo e maɓɓe ɓurata moƴƴinnde golle.
Les exégèses en arabe:
وَإِنَّا لَجَٰعِلُونَ مَا عَلَيۡهَا صَعِيدٗا جُرُزًا
Menen ko Men waɗooɓe ko woni kon e hoore mayri boowol yoorungal.
Les exégèses en arabe:
أَمۡ حَسِبۡتَ أَنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡكَهۡفِ وَٱلرَّقِيمِ كَانُواْ مِنۡ ءَايَٰتِنَا عَجَبًا
Kaa a sikku no yimɓe fammeere=wimmba nden e binndi ɗin, ɗun wonu immorde e Aayeeje Amen hawniiɗe?
Les exégèses en arabe:
إِذۡ أَوَى ٱلۡفِتۡيَةُ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ فَقَالُواْ رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةٗ وَهَيِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا
Tuma nde sukaaɓe ɓen sorunoo ka fammeere, ɓe wi'i: "Joomi amen okku men immorde ka Maaɗa Hinnayee=yurmeende newinaNaa men kadi e fiyaake amen peewal.
Les exégèses en arabe:
فَضَرَبۡنَا عَلَىٰٓ ءَاذَانِهِمۡ فِي ٱلۡكَهۡفِ سِنِينَ عَدَدٗا
Men piyi e dow noppi maɓɓe ɗin ka nder fammeere limoore duuɓi.
Les exégèses en arabe:
ثُمَّ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِنَعۡلَمَ أَيُّ ٱلۡحِزۡبَيۡنِ أَحۡصَىٰ لِمَا لَبِثُوٓاْ أَمَدٗا
Refti Men immintini ɓe fii yo Men fenñinir gonndal ko honnde e mojobe=pelle ɗen ɗiɗi ɓuri moftude [limoore] ko ɓe ñiiɓi kon dummunne.
Les exégèses en arabe:
نَّحۡنُ نَقُصُّ عَلَيۡكَ نَبَأَهُم بِٱلۡحَقِّۚ إِنَّهُمۡ فِتۡيَةٌ ءَامَنُواْ بِرَبِّهِمۡ وَزِدۡنَٰهُمۡ هُدٗى
Menen Meɗen fillanaade ma kumpital fii maɓɓe e Goonga, ɓen ɗon, ko sukaaɓe gomɗinɓe Joomi maɓɓe Men ɓeydani ɓe Peewal.
Les exégèses en arabe:
وَرَبَطۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ إِذۡ قَامُواْ فَقَالُواْ رَبُّنَا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَن نَّدۡعُوَاْ مِن دُونِهِۦٓ إِلَٰهٗاۖ لَّقَدۡ قُلۡنَآ إِذٗا شَطَطًا
Men haɓɓi e dow ɓerɗe maɓɓe tuma nde ɓe darinoo, ɓe wi'i: "Joomi amen ko Jeyɗo On kammuuli ɗin e leydi ndin, men noddataa ko woori Mo reweteeɗo, gomɗii haray men wi'ii ontuma [konngol] fantungol.
Les exégèses en arabe:
هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمُنَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗۖ لَّوۡلَا يَأۡتُونَ عَلَيۡهِم بِسُلۡطَٰنِۭ بَيِّنٖۖ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا
Ɓee yimɓe amen, ɓe jogitike ko woori Mo reweteeɗi, ko haaanunoo ko yo ɓe addu e dow maɓɓe dalil ɓannguɗo. Ko hommbo ɓuri tooñude ko foti e on fefindiiɗo fenaande o fawi e Alla.
Les exégèses en arabe:
وَإِذِ ٱعۡتَزَلۡتُمُوهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ فَأۡوُۥٓاْ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ يَنشُرۡ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّن رَّحۡمَتِهِۦ وَيُهَيِّئۡ لَكُم مِّنۡ أَمۡرِكُم مِّرۡفَقٗا
Tuma nde woɗɗitinoɗon ɓe e ko ɓe rewata kon ko woori Alla, ɓe soroyi ka fammeere Joomi mon fontani on e Yurmeende Makko nden O newinani on e fiyaake mon neweende.
Les exégèses en arabe:
۞ وَتَرَى ٱلشَّمۡسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَٰوَرُ عَن كَهۡفِهِمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقۡرِضُهُمۡ ذَاتَ ٱلشِّمَالِ وَهُمۡ فِي فَجۡوَةٖ مِّنۡهُۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِۗ مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ وَلِيّٗا مُّرۡشِدٗا
Hiɗa yi'a naangi ngen si nge ƴellitike hinge naayora ka fammeere maɓɓe senngo ñaamo, si hinge mutude nge mutiranay ɓe ka senngo nano, kamɓe hiɓe e yaajeende e ɗun, ɗun ko jeyaaɗun e Aayeeje Alla, on mo Alla fewni ko on woni feewuɗo, kala moO majjini a heɓantaa mo hettuɗo fewnoowo. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَتَحۡسَبُهُمۡ أَيۡقَاظٗا وَهُمۡ رُقُودٞۚ وَنُقَلِّبُهُمۡ ذَاتَ ٱلۡيَمِينِ وَذَاتَ ٱلشِّمَالِۖ وَكَلۡبُهُم بَٰسِطٞ ذِرَاعَيۡهِ بِٱلۡوَصِيدِۚ لَوِ ٱطَّلَعۡتَ عَلَيۡهِمۡ لَوَلَّيۡتَ مِنۡهُمۡ فِرَارٗا وَلَمُلِئۡتَ مِنۡهُمۡ رُعۡبٗا
Hiɗa sikka ɓe ko ɓe finuɓe, hara kamɓe ko ɓe ɗaaniiɓe, Meɗen waylitira ɓe senngo ñaamo e senngo nano, rawaandu maɓɓe ndun no fonti kayɗe mun ɗen ka dammbugal, si a ƴellitike e maɓɓe a huccitayno e maɓɓe dogaa a heewayno kulol immorde e maɓɓe.
Les exégèses en arabe:
وَكَذَٰلِكَ بَعَثۡنَٰهُمۡ لِيَتَسَآءَلُواْ بَيۡنَهُمۡۚ قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ كَمۡ لَبِثۡتُمۡۖ قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖۚ قَالُواْ رَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثۡتُمۡ فَٱبۡعَثُوٓاْ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمۡ هَٰذِهِۦٓ إِلَى ٱلۡمَدِينَةِ فَلۡيَنظُرۡ أَيُّهَآ أَزۡكَىٰ طَعَامٗا فَلۡيَأۡتِكُم بِرِزۡقٖ مِّنۡهُ وَلۡيَتَلَطَّفۡ وَلَا يُشۡعِرَنَّ بِكُمۡ أَحَدًا
Ko nii Men immintiniri ɓe fii yo ɓe lanndondir hakkunde maɓɓe, wi'oowo wi'i immorde e maɓɓe: "No foti hewde ko ñiiɓuɗon?" Ɓe wi'i: "Men ñiiɓii ñallal maa goɗɗun e ñallal." Ɓe wi'i: "Ko Joomi mon woni Annduɗo emmbere ko ñiiɓuɗon, nulee goɗɗo e mon wonndude e ɗii kaaki=ceede mon ɗoo ka saare, yo o ndaaru ko hommbo e maɓɓe ɓuri laaɓude ñaamitee, yo o addan on ñaametee immorde e on ɗon, yo o molto wata gooto so'u fii mon.
Les exégèses en arabe:
إِنَّهُمۡ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ يَرۡجُمُوكُمۡ أَوۡ يُعِيدُوكُمۡ فِي مِلَّتِهِمۡ وَلَن تُفۡلِحُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
Pellet, kamɓe si ɓe ƴellitike e mon ɓe rajmay on, maaɗun ɓe rutta on e laawol maɓɓe ngol, ontuma hara on maletaake poomaa.
Les exégèses en arabe:
وَكَذَٰلِكَ أَعۡثَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ لِيَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ لَا رَيۡبَ فِيهَآ إِذۡ يَتَنَٰزَعُونَ بَيۡنَهُمۡ أَمۡرَهُمۡۖ فَقَالُواْ ٱبۡنُواْ عَلَيۡهِم بُنۡيَٰنٗاۖ رَّبُّهُمۡ أَعۡلَمُ بِهِمۡۚ قَالَ ٱلَّذِينَ غَلَبُواْ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِمۡ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيۡهِم مَّسۡجِدٗا
Ko nii Men yaltiniri fii maɓɓe, fii yo ɓe anndu pellet, Fodoore Alla nden ko nde Goonga, Pellet, Darngal ngal sikke alaa e maggal. Tuma nde ɓe pooɗondiraynoo hakkunde maɓɓe fiyaake maɓɓe ɗen, ɓe wi'i: "Mahee e hoore maɓɓe maadi, ko Joomi maɓɓe woni Annduɗo fii Maɓɓe." Ɓen fooluɓe e fiyaake mu'un wi'i: "Men jogitoto e dow maɓɓe Juulirde."
Les exégèses en arabe:
سَيَقُولُونَ ثَلَٰثَةٞ رَّابِعُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ وَيَقُولُونَ خَمۡسَةٞ سَادِسُهُمۡ كَلۡبُهُمۡ رَجۡمَۢا بِٱلۡغَيۡبِۖ وَيَقُولُونَ سَبۡعَةٞ وَثَامِنُهُمۡ كَلۡبُهُمۡۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا قَلِيلٞۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمۡ إِلَّا مِرَآءٗ ظَٰهِرٗا وَلَا تَسۡتَفۡتِ فِيهِم مِّنۡهُمۡ أَحَدٗا
Aray ɓe wi'a: "Ko ɓe tato nayaɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun." Ɓe wi'a kadi: "Ko ɓe njowo njeegaɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun ko fampaangol ka niɓe." Ɓe wi'a kadi: "Ko ɓe njeeɗiɗo njeetataɓo maɓɓe ko rawaandu maɓɓe ndun." Maaku: "Ko Joomi an woni Annduɗo limoore maɓɓe, anndaa ɓe si wanaa seeɗaaɓe." Wata a wennju fii maɓɓe si wanaa yewtere feeñunde, wata a lanndo fii maɓɓe hay e gooto e maɓɓe.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٞ ذَٰلِكَ غَدًا
Wata a wi'an huunde: "Min mi waɗay ɗun janngo."
Les exégèses en arabe:
إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَهۡدِيَنِ رَبِّي لِأَقۡرَبَ مِنۡ هَٰذَا رَشَدٗا
Si wanaa si Alla Muuyii, janto Joomi maaɗa si a yejjitii, maaku: "No tijjaa nde Joomi an Fewnan mi ko ɓuri ɓadaade immorde e ɗun Peewal."
Les exégèses en arabe:
وَلَبِثُواْ فِي كَهۡفِهِمۡ ثَلَٰثَ مِاْئَةٖ سِنِينَ وَٱزۡدَادُواْ تِسۡعٗا
Ɓe ñiiɓi ka fammeere maɓɓe duuɓi teemeɗɗe tati, ɓe ɓeydi jeenay.
Les exégèses en arabe:
قُلِ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا لَبِثُواْۖ لَهُۥ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَبۡصِرۡ بِهِۦ وَأَسۡمِعۡۚ مَا لَهُم مِّن دُونِهِۦ مِن وَلِيّٖ وَلَا يُشۡرِكُ فِي حُكۡمِهِۦٓ أَحَدٗا
Maaku: "Ko Alla woni Annduɗo emmbere ko ɓe ñiiɓi, ko Kanko heeranii ko wirnii kon ka kammuuli e ka leydi kaawes ko yi'iri wa Makko e ko naniri, alanaa ɓe gaanin Makko giɗo, O kafidaa ka Ñaawoore Makko hay e gooto.
Les exégèses en arabe:
وَٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِۦ مُلۡتَحَدٗا
Janngu ko wahayinaa e maaɗa kon immorde e Deftere Joomi maa nden, alaa wattitoowo Daaluyeeji=konngudi Makko ɗin, a heɓataa gaanin Makko fattorde.
Les exégèses en arabe:
وَٱصۡبِرۡ نَفۡسَكَ مَعَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ وَلَا تَعۡدُ عَيۡنَاكَ عَنۡهُمۡ تُرِيدُ زِينَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَا تُطِعۡ مَنۡ أَغۡفَلۡنَا قَلۡبَهُۥ عَن ذِكۡرِنَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ وَكَانَ أَمۡرُهُۥ فُرُطٗا
Tabintin wonkii maaɗa kin wonndude e ɓen noddooɓe Joomi maɓɓe ka bimmbi e ka kiikiiɗe hiɓe faandii Jaati Makko Kin, wata gite maa ɗe yawtu gaayi maɓɓe hara hiɗa faandii cuɗaari ngurdan aduna, wota a ɗofto on mo Men welsindini ɓernde mun gaayi jantagol Men o jokki beleeɗe makko fiyaake makko on woni halkaare.
Les exégèses en arabe:
وَقُلِ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَن شَآءَ فَلۡيُؤۡمِن وَمَن شَآءَ فَلۡيَكۡفُرۡۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمۡ سُرَادِقُهَاۚ وَإِن يَسۡتَغِيثُواْ يُغَاثُواْ بِمَآءٖ كَٱلۡمُهۡلِ يَشۡوِي ٱلۡوُجُوهَۚ بِئۡسَ ٱلشَّرَابُ وَسَآءَتۡ مُرۡتَفَقًا
Maaku Goonga kan immorde ka Joomi mon, mono faalaa yo o gomɗin mono faalaa yo o yeddu, Menen Men heblanii tooñooɓe ɓen Yiite no hunnditi ɓe ɗenɗe magge ɗen si ɓe ɗaɓɓii faabo, ɓe faaboree ndiyan wa'uɗan wa sila taynaaɗo ɗan juɗa geece ɗen, bonii njaram bonii werde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ مَنۡ أَحۡسَنَ عَمَلًا
Pellet, ɓen gomɗinɓe ɓe golli moƴƴi ɗin, Menen Men yeebataa njoddi kala moƴƴinɗo golle.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ يُحَلَّوۡنَ فِيهَا مِنۡ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٖ وَيَلۡبَسُونَ ثِيَابًا خُضۡرٗا مِّن سُندُسٖ وَإِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَّكِـِٔينَ فِيهَا عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِۚ نِعۡمَ ٱلثَّوَابُ وَحَسُنَتۡ مُرۡتَفَقٗا
Ɓen ɗon no woodani ɓe Aljannaaji ñiiɓal canɗi no ila ley maɓɓe, hiɓe cuɗiree ton immorde e jawe kanŋe ɓe ɓornoo conci haakiɗuɗi ɗewluɗi e jalbuɗi ko ɓe soɓɓindiiɓe=tuugiibe ton e hoore julle, moƴƴii mbarjaari moƴƴii kadi fowtorde.
Les exégèses en arabe:
۞ وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلٗا رَّجُلَيۡنِ جَعَلۡنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيۡنِ مِنۡ أَعۡنَٰبٖ وَحَفَفۡنَٰهُمَا بِنَخۡلٖ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمَا زَرۡعٗا
fiyan ɓe misal,worɓe ɗiɗo Men waɗani goɗɗo e maɓɓe gese ɗiɗi inab Menhunndintini =hurliride ɗe tamarooje Men waɗi hakkunde majje remuru.
Les exégèses en arabe:
كِلۡتَا ٱلۡجَنَّتَيۡنِ ءَاتَتۡ أُكُلَهَا وَلَمۡ تَظۡلِم مِّنۡهُ شَيۡـٔٗاۚ وَفَجَّرۡنَا خِلَٰلَهُمَا نَهَرٗا
Ɗen gese ɗiɗi kala addi ñaametee majje, ɗe tooñaali hay e huunde e ɗun, Men seeki hakkunde majje [gese ɗen ɗiɗi] caangol.
Les exégèses en arabe:
وَكَانَ لَهُۥ ثَمَرٞ فَقَالَ لِصَٰحِبِهِۦ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَنَا۠ أَكۡثَرُ مِنكَ مَالٗا وَأَعَزُّ نَفَرٗا
Wonani mo dimɗe, o wi'ani wonndiiɗo makko on tawi himo yewtude mo: "Min miɗo ɓurumaa jawdi e teddude gorol".
Les exégèses en arabe:
وَدَخَلَ جَنَّتَهُۥ وَهُوَ ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ قَالَ مَآ أَظُنُّ أَن تَبِيدَ هَٰذِهِۦٓ أَبَدٗا
O naati ka ngesa makko tawi ko o tooñuɗo hoore-makko, o wi'i: "Mi sikkaa mbaa re'ay poomaa". @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَلَئِن رُّدِدتُّ إِلَىٰ رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيۡرٗا مِّنۡهَا مُنقَلَبٗا
Mi sikkaa kdai Darngal ngal daroto, mi woondii si mi artira le ka Joomi an, maa mi tawu sanne, waylitorde ɓurnde mba moƴƴude.
Les exégèses en arabe:
قَالَ لَهُۥ صَاحِبُهُۥ وَهُوَ يُحَاوِرُهُۥٓ أَكَفَرۡتَ بِٱلَّذِي خَلَقَكَ مِن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ سَوَّىٰكَ رَجُلٗا
Wonndiiɗo makko on wi'ani mo, tawi himo yewtude mo: "Enee, a yeddii On Taguɗo ma immorde mbullaari=leydi refti e toɓɓere [maniiyu] refti O fonndumaa gorko".
Les exégèses en arabe:
لَّٰكِنَّا۠ هُوَ ٱللَّهُ رَبِّي وَلَآ أُشۡرِكُ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
Kono min ko Kanko Alla woni Joomi an, mi kafidataa e Joomi an hay gooto.
Les exégèses en arabe:
وَلَوۡلَآ إِذۡ دَخَلۡتَ جَنَّتَكَ قُلۡتَ مَا شَآءَ ٱللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِٱللَّهِۚ إِن تَرَنِ أَنَا۠ أَقَلَّ مِنكَ مَالٗا وَوَلَدٗا
Ko haanunoo tuma nde naatuɗaa ka ngesa maaɗa wi'aa: "Ko Alla muuyi kon doole alaa si wanaa Alla". Si a yi'ii lan, min miɗo ɓurumaa fanɗude jawdi e ɓiɗɓe.
Les exégèses en arabe:
فَعَسَىٰ رَبِّيٓ أَن يُؤۡتِيَنِ خَيۡرٗا مِّن جَنَّتِكَ وَيُرۡسِلَ عَلَيۡهَا حُسۡبَانٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فَتُصۡبِحَ صَعِيدٗا زَلَقًا
No jortaa nde Joomi an okkoyta lan moƴƴere ɓurnde ngesa maa mban O nula e mabba lepte immorde ka kammu mba wonta boowal ɓowrungal.
Les exégèses en arabe:
أَوۡ يُصۡبِحَ مَآؤُهَا غَوۡرٗا فَلَن تَسۡتَطِيعَ لَهُۥ طَلَبٗا
Maaɗun ndiyan mabba ɗan wonta ɓeeɓuɗan, hara a hattantaake ɗaɓɓugol ɗan.
Les exégèses en arabe:
وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِۦ فَأَصۡبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيۡهِ عَلَىٰ مَآ أَنفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُشۡرِكۡ بِرَبِّيٓ أَحَدٗا
Dimɗe makko ɗen bonnaa o weeti himo waylita newe makko ɗen e dow ko o nafki kon e mabba, tawi kammba ko fukkiimba e daƴƴe mabba, himo wi'a: "Ee jalla min, hara mi kafidaano e Joomi an hay e gooto".
Les exégèses en arabe:
وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ فِئَةٞ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مُنتَصِرًا
Laatanaaki mo fedde nde no walla mo gaanin Alla, o wonaali fooluɗo.
Les exégèses en arabe:
هُنَالِكَ ٱلۡوَلَٰيَةُ لِلَّهِ ٱلۡحَقِّۚ هُوَ خَيۡرٞ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ عُقۡبٗا
No ton Giggol Alla Goongawol ngol ko Kanngo moƴƴi mbarjaari moƴƴi battane.
Les exégèses en arabe:
وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ فَأَصۡبَحَ هَشِيمٗا تَذۡرُوهُ ٱلرِّيَٰحُۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقۡتَدِرًا
Fiyan ɓe misal ngurdan aduna ɗan no wa'i wa ndiyan Men jippiniɗan immorde ka kammu jillondiri e majjan puɗi leydi ndin, ɗi wonti munciiɗi keneeli no jarooɗi, Alla wonii ko O Hattanɗo e dow kala huunde.
Les exégèses en arabe:
ٱلۡمَالُ وَٱلۡبَنُونَ زِينَةُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱلۡبَٰقِيَٰتُ ٱلصَّٰلِحَٰتُ خَيۡرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوَابٗا وَخَيۡرٌ أَمَلٗا
Jawdi ndin e ɓiɗɓe worɓe ɓen ko cuɗaari ngurndan aduna, moƴƴi heddotooɗi ɗin ko ɗin ɓuri moƴƴude mbarjaari ka Joomi maaɗa e moƴƴude yela.
Les exégèses en arabe:
وَيَوۡمَ نُسَيِّرُ ٱلۡجِبَالَ وَتَرَى ٱلۡأَرۡضَ بَارِزَةٗ وَحَشَرۡنَٰهُمۡ فَلَمۡ نُغَادِرۡ مِنۡهُمۡ أَحَدٗا
Ñannde Men naɓata pelle ɗen a yi'ay leydi ndin ko feeñundi, Men mooɓa ɓe Men accataa immorde e maɓɓe hay e gooto.
Les exégèses en arabe:
وَعُرِضُواْ عَلَىٰ رَبِّكَ صَفّٗا لَّقَدۡ جِئۡتُمُونَا كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةِۭۚ بَلۡ زَعَمۡتُمۡ أَلَّن نَّجۡعَلَ لَكُم مَّوۡعِدٗا
Ɓe holliree ka Joomi maa [ko ɓe] saffewol, [O Daalana ɓe] gomɗii on arii e Amen wano Men tagirnoo on non, ka laawol aranol, ko woni on aaƴino wonnde Men waɗanaali on fodoore.
Les exégèses en arabe:
وَوُضِعَ ٱلۡكِتَٰبُ فَتَرَى ٱلۡمُجۡرِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَٰوَيۡلَتَنَا مَالِ هَٰذَا ٱلۡكِتَٰبِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةٗ وَلَا كَبِيرَةً إِلَّآ أَحۡصَىٰهَاۚ وَوَجَدُواْ مَا عَمِلُواْ حَاضِرٗاۗ وَلَا يَظۡلِمُ رَبُّكَ أَحَدٗا
Deftere nden wallinee, a yi'ay bomɓe ɓen ko hulɓe ko woni kon e mayre, ɓe wi'a: "Ee bone amen, ko heɓi ndee deftere nde ɗalataa tosokun wanaa njanun si wanaa nde moftii ɗun, ɓe tawa ko ɓe golli kon no weeɓitaa, Joomi maaɗa tooñataa hay e gooto.
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ كَانَ مِنَ ٱلۡجِنِّ فَفَسَقَ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِۦٓۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُۥ وَذُرِّيَّتَهُۥٓ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِي وَهُمۡ لَكُمۡ عَدُوُّۢۚ بِئۡسَ لِلظَّٰلِمِينَ بَدَلٗا
Tuma nde Men wi'annoo Malaa'ikaaɓe ɓen: "Sujjanee Aadama, ɓe sujji si wanaa Ibliisa o laatike jeyaaɗo e jinnaaji ɗin o yalti e Yamiroore Joomi makko. E on jogitoto mo e ɓiɗɓe makko ɓen yimɓe gaanin An, hara kamɓe ko ɓe ayɓe mo'on, bonanii tooñooɓe ɓen battudi.
Les exégèses en arabe:
۞ مَّآ أَشۡهَدتُّهُمۡ خَلۡقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَا خَلۡقَ أَنفُسِهِمۡ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ ٱلۡمُضِلِّينَ عَضُدٗا
Mi tawnaali ɓe tagugol kammuuli ɗin e leydi ndin wanaa tagugol ko'e maɓɓe kadi, Mi wonaali jogitotooɗo majjinooɓe ɓen sembinooɓe. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَيَوۡمَ يَقُولُ نَادُواْ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُم مَّوۡبِقٗا
E ñannde O Daalata: "Noddee kafidaaɓe An ɓen, ɓen ɓe aaƴiɗon, ɓe nodda ɓe, ɓe jaabotaako ɓe Men waɗi hakkunde maɓɓe halkorde".
Les exégèses en arabe:
وَرَءَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٱلنَّارَ فَظَنُّوٓاْ أَنَّهُم مُّوَاقِعُوهَا وَلَمۡ يَجِدُواْ عَنۡهَا مَصۡرِفٗا
Bomɓe ɓen yi'a Yiite ngen ɓe fellita wonnde kamɓe ko ɓe ukketeeɓe e magge, ɓe heɓataa gaayi magge yiltorde.
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لِلنَّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٖۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَكۡثَرَ شَيۡءٖ جَدَلٗا
Gomɗii Men fensitanii yimɓe ɓen e nder ndee Alqur'aanaare immorde e kala misal, neɗɗanke on wonii himo ɓuri kala huunde wennjugol.
Les exégèses en arabe:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّهُمۡ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمۡ سُنَّةُ ٱلۡأَوَّلِينَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ قُبُلٗا
Haɗaali yimɓe ɓen nde ɓe gomɗinta ɓe insinanoo Joomi maɓɓe tuma nde Peewal ngal arunoo e maɓɓe, si wanaa nde arata e maɓɓe sunna aranɓe ɓen maaɗun nde arata e maɓɓe lepte ɗen ko ɗe feeñuɗe.
Les exégèses en arabe:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۚ وَيُجَٰدِلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّۖ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَمَآ أُنذِرُواْ هُزُوٗا
Men Nuliraali Nulaaɓe ɓen si wanaa ko weltinooɓe e jertinooɓe, ɓen heeferɓe hiɓe wennjana meere nden fii yo ɓe fuynir nde Goonga kan, ɓe jogitii Aayeeje An ɗen e ko ɓe jertiniraa kon jalnori.
Les exégèses en arabe:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦ فَأَعۡرَضَ عَنۡهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتۡ يَدَاهُۚ إِنَّا جَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۖ وَإِن تَدۡعُهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ فَلَن يَهۡتَدُوٓاْ إِذًا أَبَدٗا
Alaa fotayɗo tooñude on waajuraaɗo Aayeeje Joomi makko o ɗuurii=fali e gaayi majje o yejjiti ko juuɗe makko ɗen ardini kon. Menen Men waɗii e ɓerɗe maɓɓe ɗen cokooɗe fii wota ɓe faamu nde, ka noppi maɓɓe kadi pahu, hay si a noddii ɓe faade e Peewal ɓe feewataa ontuma haapoomaa.
Les exégèses en arabe:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَفُورُ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۖ لَوۡ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُواْ لَعَجَّلَ لَهُمُ ٱلۡعَذَابَۚ بَل لَّهُم مَّوۡعِدٞ لَّن يَجِدُواْ مِن دُونِهِۦ مَوۡئِلٗا
Ko Joomi mon woni Surroowo ko O Jom Hinnayee on, sinndo O nangitirno ɓe ko ɓe faggitii kon O yaccinanayno ɓe lepte ɗen, ko woni, no woodani ɓe fodoore ɓe heɓataa gaanin mayre fattorde.
Les exégèses en arabe:
وَتِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰٓ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَعَلۡنَا لِمَهۡلِكِهِم مَّوۡعِدٗا
Ɗen ca'e, Men halkuno ɓe tuma nde ɓe tooñunoo Men waɗani halkeede maɓɓe nden Fodoore.
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَىٰهُ لَآ أَبۡرَحُ حَتَّىٰٓ أَبۡلُغَ مَجۡمَعَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ أَوۡ أَمۡضِيَ حُقُبٗا
Tuma nde Muusaa maakannoo sagataa makko on: "Mi seerataa haa mi yottoo ka fottirde maaje ɗen ɗiɗi, maaɗun mi wuloo jamaanu.
Les exégèses en arabe:
فَلَمَّا بَلَغَا مَجۡمَعَ بَيۡنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ سَرَبٗا
Tuma nde ɓe yottoyinoo hakkonde majje ɓe yejjiti linngil maɓɓe ngil, ngil jogitii laawol maggil ka maayo wuddere.
Les exégèses en arabe:
فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدۡ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبٗا
Nde ɓe lummbunoo o [Muusaa] maakani sagataa makko on: "Anndanii en sojjaari=bottaari men ndin, gomɗii en hawrii e nduu yaadu men ɗoo tampere.
Les exégèses en arabe:
قَالَ أَرَءَيۡتَ إِذۡ أَوَيۡنَآ إِلَى ٱلصَّخۡرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ ٱلۡحُوتَ وَمَآ أَنسَىٰنِيهُ إِلَّا ٱلشَّيۡطَٰنُ أَنۡ أَذۡكُرَهُۥۚ وَٱتَّخَذَ سَبِيلَهُۥ فِي ٱلۡبَحۡرِ عَجَبٗا
O wi'i: "A yi'ii, nde sorunoɗen ka fetere, min mi yejjuno linngil ngil, yejjintinaali lan fii maggil si wanaa Seytaane nde mi anndita ngil, ngil jogitii laawol maggil ka maayo no hawnori".
Les exégèses en arabe:
قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبۡغِۚ فَٱرۡتَدَّا عَلَىٰٓ ءَاثَارِهِمَا قَصَصٗا
[Muusaa] maaki: "Ko ɗon ko wonɗen ɗaɓɓude kon [woni], ɓe ruttii e ɓatteeji maɓɓe fillitagol.
Les exégèses en arabe:
فَوَجَدَا عَبۡدٗا مِّنۡ عِبَادِنَآ ءَاتَيۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَعَلَّمۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّا عِلۡمٗا
Ɓe tawoyi jeyaaɗo immorde e jeyaaɓe Amen Men Okki mo Hinnayee immorde ka Amen, Men Anndini mo immorde e Amen Ganndal.
Les exégèses en arabe:
قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰ هَلۡ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰٓ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمۡتَ رُشۡدٗا
Muusaa maakani mo: "Enee [a accay] mi jokkete fii yo a anndinan goɗɗun e ko anndinaɗaa kon Peewal"?
Les exégèses en arabe:
قَالَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] maaki: "Pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e an".
Les exégèses en arabe:
وَكَيۡفَ تَصۡبِرُ عَلَىٰ مَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ خُبۡرٗا
Ko honno munñuretaa e dow kon ko a huɓindoraa ɗun ganndal?
Les exégèses en arabe:
قَالَ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ صَابِرٗا وَلَآ أَعۡصِي لَكَ أَمۡرٗا
[Muusaa] maaki: "A taway lan si Alla Muuyi ko mi munñiiɗo, mi yeddataa yamiroore maa".
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَإِنِ ٱتَّبَعۡتَنِي فَلَا تَسۡـَٔلۡنِي عَن شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ أُحۡدِثَ لَكَ مِنۡهُ ذِكۡرٗا
O maaki: "Si a jokkay lam wata a lanndo lan gaayi huunde haa mi yeewte immorde e mayre janta".
Les exégèses en arabe:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا رَكِبَا فِي ٱلسَّفِينَةِ خَرَقَهَاۖ قَالَ أَخَرَقۡتَهَا لِتُغۡرِقَ أَهۡلَهَا لَقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـًٔا إِمۡرٗا
Ɓe yahi haa nde ɓe waɗɗinoo ka laana o yulika, [Muusaa] maaki: "A yulii ka fii yo ka yoolu yimɓe makka?! gomɗii a addii huunde mawnde".
Les exégèses en arabe:
قَالَ أَلَمۡ أَقُلۡ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] maaki: "Enee, mi wi'aano ma pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e am".
Les exégèses en arabe:
قَالَ لَا تُؤَاخِذۡنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرۡهِقۡنِي مِنۡ أَمۡرِي عُسۡرٗا
[Muusaa] maaki: wata a jogoran ko mi yijjiti kon, wata a hewtinan e fiyaake an on satteende".
Les exégèses en arabe:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَا لَقِيَا غُلَٰمٗا فَقَتَلَهُۥ قَالَ أَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا زَكِيَّةَۢ بِغَيۡرِ نَفۡسٖ لَّقَدۡ جِئۡتَ شَيۡـٔٗا نُّكۡرٗا
Ɓe yahi haa nde ɓe fottunoo e suka o wari mo! O maakani [mo]: "E a waru wonkii laaɓuki tanaa [yoɓtanagol] wonkii, gomɗii a addii huunde añiinde".
Les exégèses en arabe:
۞ قَالَ أَلَمۡ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسۡتَطِيعَ مَعِيَ صَبۡرٗا
[Khadiru] wi'i: "Enee, mi wi'aano ma pellet, an a hattantaake muñal wonndugol e an".
Les exégèses en arabe:
قَالَ إِن سَأَلۡتُكَ عَن شَيۡءِۭ بَعۡدَهَا فَلَا تُصَٰحِبۡنِيۖ قَدۡ بَلَغۡتَ مِن لَّدُنِّي عُذۡرٗا
[Muusaa] maaki: "Si mi lanndike ma gaayi huunde ɓaawo ɗii, haray wata a wonndino e an, gomɗii a timminii nganto e an.
Les exégèses en arabe:
فَٱنطَلَقَا حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَيَآ أَهۡلَ قَرۡيَةٍ ٱسۡتَطۡعَمَآ أَهۡلَهَا فَأَبَوۡاْ أَن يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارٗا يُرِيدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقَامَهُۥۖ قَالَ لَوۡ شِئۡتَ لَتَّخَذۡتَ عَلَيۡهِ أَجۡرٗا
Ɓe yahi haa ɓe yaltiti e yimɓe saare, ɓe ɗaɓɓiri ɓe ñaametee ɓe salii wernude ɓe, ɓe tawi e nder mayre maadi faalaa fukkaade [Khadiru] o darnindi , o [Muusaa] maaki: "Sinno a yiɗuno a ƴettayno njoddi e ɗun".
Les exégèses en arabe:
قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيۡنِي وَبَيۡنِكَۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأۡوِيلِ مَا لَمۡ تَسۡتَطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرًا
[Khadiru] maaki: "Ko ɗum woni seedigal hakku- nde an e ma'a, aray mi yiito maa firo kon ko a hattananooka munñaade e dow mun".
Les exégèses en arabe:
أَمَّا ٱلسَّفِينَةُ فَكَانَتۡ لِمَسَٰكِينَ يَعۡمَلُونَ فِي ٱلۡبَحۡرِ فَأَرَدتُّ أَنۡ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ يَأۡخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصۡبٗا
Si ko laana kan, ka laatanike miskineeɓe gollo- ɓe ka maayo, mi faalaa aybinnde ka, hari laatike ɓaawo maɓɓe lamɗo himo nannga kala laana o jaɓta.
Les exégèses en arabe:
وَأَمَّا ٱلۡغُلَٰمُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤۡمِنَيۡنِ فَخَشِينَآ أَن يُرۡهِقَهُمَا طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗا
Si ko suka on mawɓe makko ɓen wonii gomɗimɓe , men huli wata o fawu ɓe bewre e keeferaaku.
Les exégèses en arabe:
فَأَرَدۡنَآ أَن يُبۡدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيۡرٗا مِّنۡهُ زَكَوٰةٗ وَأَقۡرَبَ رُحۡمٗا
Men faalaa nde Joomi maɓɓe waɗtitanta ɓe ɓurɗo mo moƴƴude laaɓuɗo e ɓurɗo ɓattaade yurmeende.
Les exégèses en arabe:
وَأَمَّا ٱلۡجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَٰمَيۡنِ يَتِيمَيۡنِ فِي ٱلۡمَدِينَةِ وَكَانَ تَحۡتَهُۥ كَنزٞ لَّهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَٰلِحٗا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبۡلُغَآ أَشُدَّهُمَا وَيَسۡتَخۡرِجَا كَنزَهُمَا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ وَمَا فَعَلۡتُهُۥ عَنۡ أَمۡرِيۚ ذَٰلِكَ تَأۡوِيلُ مَا لَمۡ تَسۡطِع عَّلَيۡهِ صَبۡرٗا
Si ko maadi ndin, ndi laatanino sukaaɓe ɗiɗo wonɗuɓe ka saare, laatii ley mayri ngalu maɓɓe kamɓe ɗiɗo, hari baaba maɓɓe laatinoke moƴƴo, Joomi maaɗa Faalaa nde ɓe yottotoo sagatalaaku maɓɓe, O yaltina ngalu maɓɓe ngun [ɗum] ko Yurmeende immorde ka Joomi maa, mi waɗiraali ɗum e yamirooree an, ɗum ko firo kon ko a hattanaali munñaade e dow mun.
Les exégèses en arabe:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَن ذِي ٱلۡقَرۡنَيۡنِۖ قُلۡ سَأَتۡلُواْ عَلَيۡكُم مِّنۡهُ ذِكۡرًا
Hiɓe fa'umaa lanndaade fii Julqarnayni, maaku: "Aray mi jannga e taweede mon e ɗun janta.
Les exégèses en arabe:
إِنَّا مَكَّنَّا لَهُۥ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِن كُلِّ شَيۡءٖ سَبَبٗا
Menen, Men weeɓinanno mo ka leydi, Men Okki mo immorde e kala huunde sabu.
Les exégèses en arabe:
فَأَتۡبَعَ سَبَبًا
O jokki sabu.
Les exégèses en arabe:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغۡرِبَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَغۡرُبُ فِي عَيۡنٍ حَمِئَةٖ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوۡمٗاۖ قُلۡنَا يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمۡ حُسۡنٗا
Haa nde o yottinoo ka mutirde naange ngen o tawi hinge muta e loope ɓaleeje, o tawi ton yimɓe : Men wi'i: "Ko an yo jom galaaɗi ɗiɗi, ko si a leptay maaɗun si a jogitoto e maɓɓe ko moƴƴi.
Les exégèses en arabe:
قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوۡفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا نُّكۡرٗا
O wi'i: Si tawii ko on tooñuɗo aray men lepta mo, refti o ruttee ka Joomi makko O lepta mo lepte añiiɗe".
Les exégèses en arabe:
وَأَمَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلۡحُسۡنَىٰۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنۡ أَمۡرِنَا يُسۡرٗا
Si tawii ko on gomɗinɗo o golli ko moƴƴi no woodani mo njoɓdi moƴƴiri ndin, aray Men wi'ana mo e fiyaake Amen on neweende.
Les exégèses en arabe:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
Refti o jokki laawol.
Les exégèses en arabe:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطۡلِعَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَطۡلُعُ عَلَىٰ قَوۡمٖ لَّمۡ نَجۡعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتۡرٗا
Haa nde o yottinoo ka ƴellitorde naange ngen, o tawi hinge ƴellitoo e dow yimɓe, Men waɗanaali ɓe gaanin magge heedo.
Les exégèses en arabe:
كَذَٰلِكَۖ وَقَدۡ أَحَطۡنَا بِمَا لَدَيۡهِ خُبۡرٗا
Ko wano nii, gomɗii Men huɓindike ko woni kon ka makko e ganndal. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا
92 Refti o jokki laawol.
Les exégèses en arabe:
حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيۡنَ ٱلسَّدَّيۡنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوۡمٗا لَّا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ قَوۡلٗا
Haa nde o yottinoo hakkunde heedooji ɗin ɗiɗio tawi gaanin majji yimɓe ɓe ɗeɓataa faamude konngol.
Les exégèses en arabe:
قَالُواْ يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِنَّ يَأۡجُوجَ وَمَأۡجُوجَ مُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَهَلۡ نَجۡعَلُ لَكَ خَرۡجًا عَلَىٰٓ أَن تَجۡعَلَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَهُمۡ سَدّٗا
Ɓe wi'i: "Ko an Julqarnayni, pellet, Yaajuuja e Maajuuja ko bonnooɓe ka leydi. Enee, men waɗante ngeenaari fii yo a waɗu hakkunde amen e maɓɓe heedo?
Les exégèses en arabe:
قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيۡرٞ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجۡعَلۡ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُمۡ رَدۡمًا
O wi'i: "Ko Joomi am weeɓinani lan kon ɓuri moƴƴude, walliree lan doole mi waɗa hakkunde mo'on e maɓɓe heedo".
Les exégèses en arabe:
ءَاتُونِي زُبَرَ ٱلۡحَدِيدِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيۡنَ ٱلصَّدَفَيۡنِ قَالَ ٱنفُخُواْۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارٗا قَالَ ءَاتُونِيٓ أُفۡرِغۡ عَلَيۡهِ قِطۡرٗا
Addanee lam kunte njamɗe haa nde o feppi- ndirnoo hakkunde naɗe ɗen ɗiɗi, o wi'i: "Wifee haa nde o waɗunoo ɗum yiite, o wi'i: addanee lam sila mi wancina e dow mun".
Les exégèses en arabe:
فَمَا ٱسۡطَٰعُوٓاْ أَن يَظۡهَرُوهُ وَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ لَهُۥ نَقۡبٗا
Ɓe hattantaake ƴellitagol ndi, ɓe hattantaake kadi yulugol ndi.
Les exégèses en arabe:
قَالَ هَٰذَا رَحۡمَةٞ مِّن رَّبِّيۖ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ رَبِّي جَعَلَهُۥ دَكَّآءَۖ وَكَانَ وَعۡدُ رَبِّي حَقّٗا
O wi'i: ɗum ɗoo ko Yurmeende immornde e Joomi am, si Fodoore Joomi am nden arii O waɗay [heedo] ngon ɗiggungo, Fodoore Joomi am nden laatike ko nde Goonga".
Les exégèses en arabe:
۞ وَتَرَكۡنَا بَعۡضَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ يَمُوجُ فِي بَعۡضٖۖ وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَجَمَعۡنَٰهُمۡ جَمۡعٗا
Men ɗala yoga e maɓɓe nden ñalnde no yolloo e yoga, wuttaa ka allaadu Men mooɓa ɓe mooɓudee.
Les exégèses en arabe:
وَعَرَضۡنَا جَهَنَّمَ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡكَٰفِرِينَ عَرۡضًا
Men weeɓitanay(holliray) Jahannama nden ñannde yedduɓe ɓen weeɓitugol=holllirgol.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ كَانَتۡ أَعۡيُنُهُمۡ فِي غِطَآءٍ عَن ذِكۡرِي وَكَانُواْ لَا يَسۡتَطِيعُونَ سَمۡعًا
Ɓen ɓe gite mun laatii e wirngallo gaayi janta An, ɓe laatiɓe hattantaake nanugol.
Les exégèses en arabe:
أَفَحَسِبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَن يَتَّخِذُواْ عِبَادِي مِن دُونِيٓ أَوۡلِيَآءَۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ نُزُلٗا
Enee, ɓen yedduɓe sikku ɓe jogoto jeyaaɓe Am ɓen gaanin Am, Menen Men heblanii Jahannama on fii yedduɓeɓen wona werde. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
قُلۡ هَلۡ نُنَبِّئُكُم بِٱلۡأَخۡسَرِينَ أَعۡمَٰلًا
Maaku: "Taw si men hupitay on fii ɓurɓe hayrude(pertude) golle?"
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا
Ko ɓen ɓe golle mun yeebii ka ngurdan aduna hara kamɓe hiɓe sikka hiɓe moƴƴinnde golle.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَلِقَآئِهِۦ فَحَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَلَا نُقِيمُ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَزۡنٗا
Ko ɓen woni yedduɓe Aayeeje Joomi maɓɓe ɗen e hawroygol e Makko, golle maɓɓe ɗen bone Men ñiiɓinantaaɓe Ñalnde Darngal Ɓetu.
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُمۡ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُواْ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَرُسُلِي هُزُوًا
Jahannama ko ɗun woni njoɓdi maɓɓe, sabu ko ɓe yeddi kon ɓe jogitii Aayeeje Am ɗen e Nulaaɓe Am ɓen jalkitde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَانَتۡ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلۡفِرۡدَوۡسِ نُزُلًا
Pellet, ɓen gomɗimɓe ɓe golli moƴƴi ɗin laatanto ɓe Aljannaaji Firdawsi Werdi(jipporde).
Les exégèses en arabe:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يَبۡغُونَ عَنۡهَا حِوَلٗا
Ko ɓe duumotooɓe nder ton, ɓe ɗaɓɓataa gaayi makko waylitorde.
Les exégèses en arabe:
قُل لَّوۡ كَانَ ٱلۡبَحۡرُ مِدَادٗا لِّكَلِمَٰتِ رَبِّي لَنَفِدَ ٱلۡبَحۡرُ قَبۡلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَٰتُ رَبِّي وَلَوۡ جِئۡنَا بِمِثۡلِهِۦ مَدَدٗا
Maaku: "Sinno maayo ngo laatino ndawa fii Daaluyeeji Joomi am ɗin, maayo ngon re'ayno ko adii nde re'ata Daaluyeeji Joomi am ɗin, sinno Men addii yeru maggo e ɓeydude".
Les exégèses en arabe:
قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَمَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡيَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا يُشۡرِكۡ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا
Maaku: "Pellet min, ko mi ɓanndinnke yeru mon, no wahayineede e am. Pellet, Reweteeɗo mon On ko Reweteeɗo Gooto, kala jortiiɗo hawroyde e Joomi makko yo o gollu golle moƴƴe wata o kafidu e dewal Joomi makko hay e gooto".
Les exégèses en arabe:
 
Traduction des sens Sourate: AL-KAHF
Lexique des sourates Numéro de la page
 
Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية - Lexique des traductions

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفلانية، ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع موقع دار الإسلام www.islamhouse.com.

Fermeture