Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية * - Lexique des traductions


Traduction des sens Sourate: AL ‘IMRÂN   Verset:

Simoore koreeji imraan

الٓمٓ
Alif, Laam, Miim
Les exégèses en arabe:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ
Alla: reweteeɗo woo alaa si wanaa Kaŋko. Ko O Wuurɗo, Ñiiɓuɗo.
Les exégèses en arabe:
نَزَّلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَأَنزَلَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
O Jippinirii Deftere nden dow maaɗa e goonga, goonginnde ko adii nde, O Jippini Tawreeta e Linnjiila.
Les exégèses en arabe:
مِن قَبۡلُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ ٱلۡفُرۡقَانَۗ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
Ko adii, fii fewnugol yimɓe ɓen, O Jippini AlQur'aana. Pellet yedduɓe Aayeeje Alla ɗen, hino woodani ɓe lepte saɗtuɗe. Alla Ko Fooluɗo, Jom-yottagol.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَيۡهِ شَيۡءٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Pellet, Alla, huunde suuɗotaako Mo ka leydi wanaa ka kammu.
Les exégèses en arabe:
هُوَ ٱلَّذِي يُصَوِّرُكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ كَيۡفَ يَشَآءُۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Ko Kaŋko Woni Mbaadiniroowo on ka renngaaji noone woo no O Muuyiri. Reweteeɗo woo alaa si wanaa Kaŋko, Fooluɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦۖ وَمَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُۗ وَٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ رَبِّنَاۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Ko Kaŋko Woni Jippinɗo Deftere nden e maaɗa, no e mayre aayeeje ɓaŋnguɗe; ko kaŋje woni neene Deftere nden, e goɗɗe goo nannduɗe. Ammaa ɓen ɓe ooñaare woni e nder ɓerɗe mun, hiɓe jokka ko nanndi kon e majje ɗaɓɓugol fitina e ɗaɓugol firtugol ɗe. Anndataa firo majje si wanaa Alla. Tutiiɓe ɓen e ganndal no wi'a: "Men gomɗinii nde, kala mun ko immorde ka Joomi amen". Waajitotaako si wanaa joomiraaɓe haqqillaaji ɓen.
Les exégèses en arabe:
رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ
joomi amen, wata ooñu ɓerɗe amen ɗen ɓaawo nde fewnu-ɗaa men, yeɗu men yurmeende immorde ka Maaɗa.Pellet An, ko An Woni Yeɗoowo=dokko.
Les exégèses en arabe:
رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Joomi amen, pellet An ko A Mooɓoyoowo yimɓe ɓen ñalnde nde sikke alah e mun Pellet Alla luutintaa fodoore nden.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ وَقُودُ ٱلنَّارِ
Pellet ɓen yedduɓe, jawle maɓɓe e ɓiɗɓe maɓɓe duncaŋtaaɓe e lepte Alla ɗen hay e huunde. Ko ɓen woni carmale yiite ngen.
Les exégèses en arabe:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Wano mbowdi yimɓe Fir'awna e ɓen adinooɓe ɓe. Ɓe fennii aayeeje Amen ɗen, Alla Nanngitiri ɓe junubaaji maɓɓe ɗin. Alla ko Saɗtuɗo lepte.
Les exégèses en arabe:
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَتُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Maakan ɓen yedduɓe: "On fooloyte mooɓoye-ɗon ka jahannama". Nge bonii ndaɗɗudi.
Les exégèses en arabe:
قَدۡ كَانَ لَكُمۡ ءَايَةٞ فِي فِئَتَيۡنِ ٱلۡتَقَتَاۖ فِئَةٞ تُقَٰتِلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَأُخۡرَىٰ كَافِرَةٞ يَرَوۡنَهُم مِّثۡلَيۡهِمۡ رَأۡيَ ٱلۡعَيۡنِۚ وَٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصۡرِهِۦ مَن يَشَآءُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
Gomɗii laatanike on aaya e ɗin feddeejji ɗiɗi fottuɗi fiihaɓugol: fedde goo no haɓa e laawol Alla, wonnde goo ko yeddunde, hiɓe yi'iraɓe yeru maɓɓe laawɓi ɗiɗi giiɗe gite. Alla no Semmbinira balla Makko ngal o Mo O Muuyi. Pellet, no e ɗum waaju wonannde joomiraaɓe-haqqillaaji.
Les exégèses en arabe:
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلۡبَنِينَ وَٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلۡفِضَّةِ وَٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ وَٱلۡحَرۡثِۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمَـَٔابِ
Yimɓe ɓen cuɗinanaama yiɗugol tuuyooji: immorde e rewɓe e ɓiɗɓe worɓe, e jawle tuginidiraaɗe, immorde e kaŋŋe e kaalise, e pucci ŋarɗiɗaaɗi, e neemoraaɗi, e remuru. Ɗum ɗon, ko dakamme nguurdam aduna. Alla, no ka Makko moƴƴuɗum ruttorde.
Les exégèses en arabe:
۞ قُلۡ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيۡرٖ مِّن ذَٰلِكُمۡۖ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَأَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَرِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Maaku: "E yo mi humpitu on ko ɓuri moƴƴude e ɗum mon?". No woodani ɓen huluɓe ka Joomi maɓɓe, aljannaaji, no ila senngo ley majji, canɗi: ko ɓe luttooɓe ton, wondude e sonnaaɓe laɓɓinaaɓe, e yerluyee immorde ka Alla. Alla ko Reŋtuɗo jeyaaɓe ɓen. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Ɓen wi'ooɓe: "Joomi amen, menen men gomɗinii, yawtan men junubaaji amen, daɗndaa men lepte yiite".
Les exégèses en arabe:
ٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلۡقَٰنِتِينَ وَٱلۡمُنفِقِينَ وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِينَ بِٱلۡأَسۡحَارِ
Muññiiɓe ɓen e goonguɓe ɓen e ɗoftiiɓe ɓen e wiŋtooɓe=nafkoobe ɓen e insinotooɓe ɓen ka hoore-subaka.
Les exégèses en arabe:
شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Alla Seedike wonde Reweteeɗo alaa si wanaa kaŋko, Malaa'ika en kadi, e joomiraaɓe ganndal ɓen, ko O Daraniiɗo nunɗal. Reweteeɗo alaa si wanaa Kaŋko, On Fooluɗo Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ وَمَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Pellet diina kan ka Alla, ko lislaamu. Okkaaɓe Defte ɓen lurraali si wanaa ɓaawo nde ganndal ngal arde ɓe; ka bewre hakkunde maɓɓe. Kala yedduɗo aayeeje Alla ɗen, pellet Alla ko yaawuɗo hasboore.
Les exégèses en arabe:
فَإِنۡ حَآجُّوكَ فَقُلۡ أَسۡلَمۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡأُمِّيِّـۧنَ ءَأَسۡلَمۡتُمۡۚ فَإِنۡ أَسۡلَمُواْ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْۖ وَّإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Si ɓe wennjii ma, maaku: "Mi jebbilanii yeeso an ngon e on jokkuɗo lam". Maakanaa ɓen okkaaɓe Defte e humambinne en: " E on jebbilike?" Si ɓe jebbilike, gomɗii ɓe feewii, si ɓe huccitii, enee, ko fawi maa ko yottingol. Alla ko Reŋtuɗo jeyaaɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَيَقۡتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡقِسۡطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
Pellet, ɓen yeddooɓe aayeeje Alla ɗen, ɓe wara Annabaaɓe ɓen ko aldaa e goonga, ɓe wara ɓen yamirooɓe nunɗal, wewlinir ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ko ɓen woni ɓe golleeji mun boni ɓen ka aduna e ka laakara, ɓe alaa wallooɓe.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ وَهُم مُّعۡرِضُونَ
E a yi'aali okkaaɓe geɓal e Deftere nden, hiɓe noddee e Deftere Alla nden fii no nde ñaawira hakkunde maɓɓe, refti fedde goo e maɓɓe huccita ko ɓe ɗuurniiɓe?!
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۖ وَغَرَّهُمۡ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ɗum non, ko tawde ɓe wi'ii: "Yiite ngen meemataa men si wanaa ñalɗi limtaaɗi". hodiiɓe e diina maɓɓe kan, huunde nde ɓe fefindotonoo.
Les exégèses en arabe:
فَكَيۡفَ إِذَا جَمَعۡنَٰهُمۡ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ وَوُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
E ko hol no si Men Mooɓoyiiɓe e Ñalaande nde sikke alaa e mu'un, woŋkii kala hunnanee ko ki faggitii kon? Kamɓe ɓe tooñetaake.
Les exégèses en arabe:
قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Maaku: "Yaa An Laamɗo Jeyɗo laamu, Hiɗa Okka laamu on mo Muuyuɗaa, Hiɗa Ɓoora laamu on mo Muuyuɗaa, Hiɗa Teddina on mo Muuyuɗaa, Hiɗa Hoyna on mo Muuyuɗaa. Moƴƴere nden ko e Junngo Maaɗa woni, pellet, An e huunde kala, ko A Haaɗtanɗo:
Les exégèses en arabe:
تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۖ وَتُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَتُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّۖ وَتَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
Hiɗa Naadira jemma on nder ñalorma on, Hiɗa Naadira ñalorma on nder jemma on. Hiɗa Yaltina ko wuuri immorde e ko maayi, yaltinaa ko maayi immorde e ko wuur. Hiɗa Arsika on mo Muuyuɗaa ko aldaa e hasboore.
Les exégèses en arabe:
لَّا يَتَّخِذِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَلَيۡسَ مِنَ ٱللَّهِ فِي شَيۡءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُواْ مِنۡهُمۡ تُقَىٰةٗۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلۡمَصِيرُ
Wata muumini en jogitor heeferɓe ɓen yiɗɓe ɓe acca gomɗimɓe ɓen. Kala huuwuɗo ɗum, o laataaki jeyraaɗo e diina Alla Kan hay e huunde, si wanaa nde huloton e maɓɓe bone. Alla No Reŋtina on Hoore-Mun. Ko faade ka Alla woni ruttorde nden.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ إِن تُخۡفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمۡ أَوۡ تُبۡدُوهُ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُۗ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Maaku:Si on suuɗii ko woni e ɓerɗe mon maa si on feññin ɗum,Alla no Anndi ɗum,Himo Anndi ko woni ka kammuuli e ko woni e leydi Alla ko kattan-ɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗاۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Ñalnde kala woŋkii tawata ko ki golli kon e moƴƴere hino ɓannaa, e huunde ko ki golle e bone, ki yeloo sinno wonayno hakkunde makki e majje dumunne woɗɗuɗo. Alla no Reŋtina on Hoore Mun. Alla ko Hilnotooɗo jeyaaɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
31wi*u si wonii hidon yidi Alla, cukke e am, mi yidno mon Alla, O yaafo mon bakkatuuji mon, Alla ko kafroowo jumotoodo.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Maaku: "Ɗoftee Alla e Nulaaɗo on", si ɓe huccitii, pellet, Alla yiɗaa yedduɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَنُوحٗا وَءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ وَءَالَ عِمۡرَٰنَ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
Pellet, Alla Suɓike Aadama e Nuuhu e yimɓe Ibraahiima ɓen e yimɓe Imraana ɓen e hoore tagoore nden:
Les exégèses en arabe:
ذُرِّيَّةَۢ بَعۡضُهَا مِنۢ بَعۡضٖۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Jurriiya=genyol yoga e maɓɓe iwde e yoga. Alla ko Nanoowo Annduɗo.
Les exégèses en arabe:
إِذۡ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ عِمۡرَٰنَ رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا فَتَقَبَّلۡ مِنِّيٓۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Nde debbo Imraana on wi'unoo: "Joomi an, min mi takkanii Ma kon woni ka nder reedu am, ko rinɗinaa ɗum, jaɓanam, pellet, An ko A Nanoowo Annduɗo".
Les exégèses en arabe:
فَلَمَّا وَضَعَتۡهَا قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي وَضَعۡتُهَآ أُنثَىٰ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا وَضَعَتۡ وَلَيۡسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلۡأُنثَىٰۖ وَإِنِّي سَمَّيۡتُهَا مَرۡيَمَ وَإِنِّيٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
Nde o jibinnoo mo o wi'i: "Min mi jibinii mo ko o deyel", ko Alla ɓuri Anndude ko O jibini, gorko laataaki wano debbo. "Min mi innii mo Maryama, min mi moolnii mo e Maaɗa e jurriiya makko on immorde seytaane raɗaaɗo on".
Les exégèses en arabe:
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٖ وَأَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنٗا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّاۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيۡهَا زَكَرِيَّا ٱلۡمِحۡرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزۡقٗاۖ قَالَ يَٰمَرۡيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَاۖ قَالَتۡ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٍ
Joomi makko Jaɓirani mo jaɓannde moƴƴere,O Neiri mo needi moƴƴundi,O Halfini mo Jakariya.Tuma kala Jakariya naati e hoore makko ka Mihraab,o tawda mo e arsike,o wi'a:Hey, Mariyam hol no heɓirɗaa ɗum?O jaaboo:Ɗum ko ka Alla iwri.Pellet,no Arsika on O Muuyi ko aldaa e hasboore.
Les exégèses en arabe:
هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥۖ قَالَ رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةًۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
Ko ton Jakariraa'u noddi Jooma mun o maaki: "Joomi am, Yeɗam immorde ka Maaɗa, jurriiya laaɓuɗo, pellet, An ko A Nanoowo noddaandu".
Les exégèses en arabe:
فَنَادَتۡهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَآئِمٞ يُصَلِّي فِي ٱلۡمِحۡرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحۡيَىٰ مُصَدِّقَۢا بِكَلِمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَسَيِّدٗا وَحَصُورٗا وَنَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Malaa'ika en noddi mo hawri himo darii juuugol ka ganngunal, wonde: "Alla No Wewlinire Yahyaa, goonginɗo Konngol iwrungol ka Alla: koohoojo, e reenaaɗo [e tuuyo], e Annabaajo jeyaaɗo e moƴƴuɓe" @Correcteur
Les exégèses en arabe:
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ وَقَدۡ بَلَغَنِيَ ٱلۡكِبَرُ وَٱمۡرَأَتِي عَاقِرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ
O maaki: "Joomi an, hol no ɓiɗɗo laatorŋta lam, gomɗii mi nawyii, debbo am on ko damaro?" O Daali: "Ko wano non Alla Waɗirta ko O Muuyi [waɗde]".
Les exégèses en arabe:
قَالَ رَبِّ ٱجۡعَل لِّيٓ ءَايَةٗۖ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمۡزٗاۗ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ كَثِيرٗا وَسَبِّحۡ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
O maaki: "Joomi, Waɗanam maande". O Daali: "Maande maa nden, ko nde a yeewtidataa e yimɓe ɓen ɓalɗe tati si wanaa e joopagol. Jaŋtoɗaa Joomi maaɗa ko heewi: subbunhino-ɗaa kiiki e bimmbi".
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَٱصۡطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Tuma nde Malaa'ika en wi'unoo: "Hey Maryama, pellet Alla Suɓike ma, O Laɓɓinii ma [O Suɓii] e rewɓe winndere nden".
Les exégèses en arabe:
يَٰمَرۡيَمُ ٱقۡنُتِي لِرَبِّكِ وَٱسۡجُدِي وَٱرۡكَعِي مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
Hey Maryam, toƴƴinano Joomi maa, sujjaa ruƴƴidaa e ruƴƴooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَۚ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يُلۡقُونَ أَقۡلَٰمَهُمۡ أَيُّهُمۡ يَكۡفُلُ مَرۡيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ
Ɗum ɗoo, ko jeyaaɗum e kumpite wirniiɗe, Meɗen Wahayina ɗe e maaɗa. A tawanooka e maɓɓe nde ɓe weddotonoo kuɗi maɓɓe ɗin: ko hommbo e maɓɓe ne'ata Maryama; a tawanooka e maɓɓe kadi nde ɓe wennjaynoo.
Les exégèses en arabe:
إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٖ مِّنۡهُ ٱسۡمُهُ ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَجِيهٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Nde Malaa'ika en wi'unoo: "Hey Maryama, Alla no Wewlinire Konngol immorde e Maako: Innde makko, ko meema-sella, Iisaa geɗal Maryama, koohoojo aduna e laakara, jeyaaɗa e ɓaɗtinaaɓe [ka Alla]."
Les exégèses en arabe:
وَيُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗا وَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Himo yeewtida e yimɓe ɓen ka woofordu=tiggu e ka sagatalaaku, ko o jeyaaɗo e moƴƴuɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ وَلَمۡ يَمۡسَسۡنِي بَشَرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
O wi'i: "Joomi am, hol no ɓiɗɗo laatoraŋta lam, ɓanndiŋke meemaali lam?". O Daali: "Ko wano non. Alla no Taga ko O Muuyi. Si O Ñaawii fiyaake, O Daalanay mo [tun]: "Laato! o laatoo".
Les exégèses en arabe:
وَيُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Himo Anndina mo Deftere nden e Ñeeñal ngal e Tawreeta e Linnjiila.
Les exégèses en arabe:
وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنِّي قَدۡ جِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ وَأُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأۡكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
E Nulaaɗo faade e ɓiɓɓe Israa'iila en, wonnde: "Gomɗii mi addanii on maande immorde ka Joomi mon. Wonnde miɗo tagana on immorde e loopal ko wa'i wa sonndu, mi wutta e muuɗum woŋtira sonndu e Duŋayee Alla. Mi wumtina bunɗo, mi sellina baadaaɗo, mi wuurnitira maayɓe e duŋayee Alla. Mi humpita on ko ñaamoton e ko maroton ka cuuɗi mon. Pellet, hino e ɗum, maande wonanannde on si on laatike gomɗimɓe,
Les exégèses en arabe:
وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡۚ وَجِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
e goonginɗo ko woni yeeso am immorde e Tawreeta, e no mi dagininirana on yoga e ko harmannoo on, mi addanii on maande immorde ka Joomi mon. Hulee Alla ɗoftoɗon lam.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Pellet, ko Alla Woni Joomi am e Joomi mon, rewee Mo. Ko ɗum woni laawol focciingol".
Les exégèses en arabe:
۞ فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنۡهُمُ ٱلۡكُفۡرَ قَالَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Tuma nde Iisaa so'unoo keeferaaku ngun e maɓɓe, o maaki: "Ko hommbo wallata lam e [diina] Alla [kan]?". Hawaaruyaŋko en wi'i: "Menen ko men wallooɓe [e diina] Alla [kan], men gomɗinii Alla, seedo wonnde ko men jebbiiliiɓe".
Les exégèses en arabe:
رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Joomi amen, men gomɗinii ko Jipinɗaa Kon, men jokkii Nulaaɗo on, Winndu men e seediiɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
Ɓe fewji Alla Kadi Fewji. Ko Alla Ɓuri Moƴƴude e fewjooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوۡقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Nde Alla Daalunoo: "Hey Iisaa, Min ko mi Hunnoowo ma e Ɓamtoowo ma faade ka Am, e Laɓɓinoowo ma immorde e ɓen yedduɓe, e Waɗa ɓen jokkuɓe ma e hoore ɓen yedduɓe haa Ñalnde Darngal. Refti ko faade ka Am woni ruttorde mon, Mi Ñaawa hakkunde mon ko luutondirayno-ɗon e muuɗum.
Les exégèses en arabe:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ammaa ɓen yedduɓe, Mi Lepta ɓen ɗon lepte muusuɗe ka aduna e ka laakara, alanaaɓe faabotooɓe.
Les exégèses en arabe:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ammaa ɓen gomɗimɓe ɓe golli golle-moƴƴe, O Hunnanay ɓe mbarjaari maɓɓe ndin. Alla Yiɗaa tooñooɓe ɓen".
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ نَتۡلُوهُ عَلَيۡكَ مِنَ ٱلۡأٓيَٰتِ وَٱلذِّكۡرِ ٱلۡحَكِيمِ
Ɗum ɗoo, Meɗen Janngana maa ɗum, immorde e Aayeeje e Jaŋtoore Ñeññaannde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَۖ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٖ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Pellet, sifa Iisaa ka Alla, ko sifa Aadama; O Tagii mo immorde e mbummbuldi, refti O Daalani mo: "Laato!" o laatii.
Les exégèses en arabe:
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
Goonga kan ko ko immori ko Joomi maa, wata a laatodu e ɓen sikkitiiɓe.
Les exégèses en arabe:
فَمَنۡ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَأَبۡنَآءَكُمۡ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمۡ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمۡ ثُمَّ نَبۡتَهِلۡ فَنَجۡعَل لَّعۡنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰذِبِينَ
Kala wennjuɗo ma fii makko ɓaawo kon ko ar e maa e ganndal, maaku: "Aree nodden ɓiɗɓe amen e ɓiɗɓe mo'on, e rewɓe amen e rewɓe mo'on, e ko'e amen e ko'e mo'on, refti ñaagoɗen waɗen kuddi Alla ndin e hoore fenooɓe ɓen".
Les exégèses en arabe:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡقَصَصُ ٱلۡحَقُّۚ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Pellet ɗum ɗoo, ko ɗum woni fillayee goonga. Alaa reweteeɗo si wanaa Alla, pellet, Alla ko Kaŋko Woni Fooluɗo Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
Si ɓe huccitii, pellet Alla ko Annduɗo bonnooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۭ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡـٔٗا وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُولُواْ ٱشۡهَدُواْ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Maaku: "Hey yimɓe Defte, aree faade e konngol fotayngol hakkunde amen e mo'on : wonnde en rewataa si wanaa Alla, en kafidataa Mo e huunde, wata yoga e me'en jogito yoga joomiraaɓe ko woori Alla". Si ɓe huccitii, wi'ee: "Seeditee wonnde menen ko men jebbiliiɓe".
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوۡرَىٰةُ وَٱلۡإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Hey yimɓe Defte, ko wennjaŋton fii Ibraahiima, Tawreeta e Linnjiila Jippinaaka si wanaa ɓaawo makko : e on haqqiltaa!.
Les exégèses en arabe:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجۡتُمۡ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
Hey ko onon ɓee, on wennjii kon ko anndal woodani on e mu'un, ko wennjaŋton ko anndal alanaa on e mu'un? Alla no Anndi onon on anndaa.
Les exégèses en arabe:
مَا كَانَ إِبۡرَٰهِيمُ يَهُودِيّٗا وَلَا نَصۡرَانِيّٗا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفٗا مُّسۡلِمٗا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Ibraahiima laatanooki Alyahuudiŋke wanaa Annasaaraajo, si ko woni, o laatinoke ooñiiɗo [e kala diina] jebbilaniiɗo [Diina Lislaamu], o laatanooki jeyaaɗo e shirkooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ أَوۡلَى ٱلنَّاسِ بِإِبۡرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا ٱلنَّبِيُّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۗ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Pellet, ko ɓuri hanndude e Ibraahiima e yimɓe ɓen : ko ɓen jokkuɓe mo, e oo Annabiijo, e ɓen gomɗimɓe. Alla ko Giɗo gomɗimɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَدَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يُضِلُّونَكُمۡ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Fedde goo e yimɓe Defte ɓen yelike nde ɓe majjina on, ɓe majjiŋtaa si wanaa ko'e maɓɓe ɗen ɓe so'aa anndude.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَأَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
Hey mon yimɓe Defte, e ko yeddaŋton Aayeeje Alla Ɗen hara onon ko on seediiɓe?
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَلۡبِسُونَ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَتَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Hey mon yimɓe Defte, e ko jillaŋton goonga kan e meh-re nden hiɗon suuɗa goonga kan hara onon hiɗon anndi?
Les exégèses en arabe:
وَقَالَت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامِنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَجۡهَ ٱلنَّهَارِ وَٱكۡفُرُوٓاْ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
Fedde goo jeyaande e yimɓe Defte ɓen wi'i: "Gomɗinee ko jippinaa kon e ɓen gomɗimɓe ka arannde ñallal, yeddon ka sakkitoode mayre, bela jo'o, ɓe ruttoo.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤۡتَىٰٓ أَحَدٞ مِّثۡلَ مَآ أُوتِيتُمۡ أَوۡ يُحَآجُّوكُمۡ عِندَ رَبِّكُمۡۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
Wata on gomɗin si wanaa on jokkuɗo diina mon kan". Maaku: "Pellet, ko Peewal Alla ngal woni Peewal". [Ko kulil fii ] wata goɗɗo goo okke sugu ko okkaɗon kon maa ɓe wennjiroya on ɗum ko Joomi mon. Maaku: "Pellet ɓural ngal ko e Junngo Alla woni, Himo Yeɗa ngal on Mo O Muuyi". Alla ko yaajuɗo [ɓural] Annduɗo.
Les exégèses en arabe:
يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Himo Hertinana Yurmeende Makko nden on Mo O muuyi. Alla ko Jom Ɓural Mawngal.
Les exégèses en arabe:
۞ وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗاۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّـۧنَ سَبِيلٞ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
No e yimɓe Defte ɓen, on mo halfiŋtaa jawdi wonayndi KINTAAR, on jonnite ndi; hino e maɓɓe kadi, on mo halfiŋtaa "diinaaru", on jonnitataa ma ndu si wanaa a darani mo daŋkaranni-ɗaa. Ɗum non, ko tawde kamɓe ɓe wi'i: "Laatanaaki men e humammbinneeɓe ɓen laawol"; hiɓe taƴa penaale huma e Alla hara kamɓe hiɓe anndi.
Les exégèses en arabe:
بَلَىٰۚ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ وَٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
Aa'a, kala hunnuɗo ahadi mu'un o huli, pellet, Alla no Yiɗi hulooɓe Mo ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Ɓen soktitorayɓe ahadi Alla ndin e goondooje maɓɓe coggeloy famɗukoy, ɓen ɗon, geɓal alaa ɓe ka laakara, Alla yeewtidataa e maɓɓe, O Ndaaroytaa ɓe Ñlande Darngal, O Laɓɓiŋtaa ɓe, no woodani ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِيقٗا يَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡكِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
No e maɓɓe fedde : hiɓe ooñira ɗemɗe maɓɓe ɗen e Deftere nden no sikkiron ɗum ko jeyaaɗum e Deftere nden, ɗum le jeyaaka e Deftere nden; hiɓe wi'a : "Ɗum ko ko iwri ka Alla", ɗum le wanaa ka Alla iwri; hiɓe takka penaale hoore Alla hara kamɓe hiɓe anndi.
Les exégèses en arabe:
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤۡتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادٗا لِّي مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّـۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ
Laatanaaki ɓanndiŋke nde Alla Okkata mo Deftere e fahmu e Annabaaku, refti o wi'ana yimɓe ɓen: "Laatee jeyaaɓe am ko woori Alla", si ko woni: "Laatoree tutiiɓe-e-gannde-diina, ko laatinoɗon hiɗon janngina Deftere nden e ko laatiɗon hiɗon jannga" @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَلَا يَأۡمُرَكُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَيَأۡمُرُكُم بِٱلۡكُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Wanaa nde o yamirta on jogitorgol Malaa'ika en e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe. E o yamiray on keeferaaku ɓaawo nde wonɗon julɓe?!
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ لَمَآ ءَاتَيۡتُكُم مِّن كِتَٰبٖ وَحِكۡمَةٖ ثُمَّ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مُّصَدِّقٞ لِّمَا مَعَكُمۡ لَتُؤۡمِنُنَّ بِهِۦ وَلَتَنصُرُنَّهُۥۚ قَالَ ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَأَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِيۖ قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَاۚ قَالَ فَٱشۡهَدُواْ وَأَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Tuma nde Alla ƴettunoo ahadi e Annabaaɓe ɓen : "Si Mi Addanii on Deftere e fahmu, refti Nulaaɗo ari e mo'on goonginɗo kon ko jogiɗon, ma on gomɗin mo wallitoɗon mo". O Daali: "E on qirritike ɗum, on ƴettii e hoore mun ahadi?". Ɓe wi'i: "Men qirritike". O Daali: "Seeditee, Miɗo wondi e mo'on ka seeditiiɓe".
Les exégèses en arabe:
فَمَن تَوَلَّىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
On huccituɗo ɓaawo ɗum, ko ɓen woni faasiqiiɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
أَفَغَيۡرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبۡغُونَ وَلَهُۥٓ أَسۡلَمَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَكَرۡهٗا وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
E ko woori Diina Alla kan ɓe ɗaɓɓata? Hino woodani Mo jebbilaare ɓen wonɓe ka kammuuli e ka leydi, ɗoftaare maa waawneede, ko faade ka Makko ɓe ruttotoo.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
Maaku: "Men gomɗinii Alla e ko jippinaa dow amen e ko jippinaa dow Ibrahiima e Isma'iila e Ishaaqa e Yaaquuba e Taaniraaɓe ɓen e ko Muusaa e Iisaa okkaa e Annabaaɓe ɓen immorde ka Joomi maɓɓe. Men serndataa hakkunde gooto e maɓɓe, Menen wonannde Mo ko men jebbiliiɓe".
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Kala ɗaɓɓuɗo ko woori Lislaamu on Diina, o jaɓaŋtaake ɗum, on ɗon ka laakara, ko o jeyaaɗo e hayruɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
كَيۡفَ يَهۡدِي ٱللَّهُ قَوۡمٗا كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ وَشَهِدُوٓاْ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقّٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Hol no Alla Fewnirta yimɓe yedduɓe ɓaawo gomɗinal maɓɓe ɓe seedii wonnde Nulaaɗo on ko goonga, ɓanngannduyeeji ɗin arii ɓe? Alla Fewnataa yimɓe tooñooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمۡ أَنَّ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةَ ٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
Ɓen ɗon, joɓdi maɓɓe ndin, ko no fawii ɓe kuddi Alla ndin e Malaa'ika en e yimɓe ɓen ɓe denndaangal.
Les exégèses en arabe:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
Ko ɓe luttooɓe e magge. Ɓe hayfinaŋtaake lepte ɗen, ɓe wonaali nennanaŋteeɓe.
Les exégèses en arabe:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Si wanaa ɓen tuubuɓe ɓaawo ɗum ɓe moƴƴini. Pellet, Alla ko Yaafotooɗo Yurmeteeɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّن تُقۡبَلَ تَوۡبَتُهُمۡ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ
Pellet, ɓen yedduɓe ɓaawo gomɗinal maɓɓe, refti ɓe ɓeydorii keeferaaku, tuubugol maɓɓe jaɓetaake; ko ɓen ɗon woni majjuɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡ أَحَدِهِم مِّلۡءُ ٱلۡأَرۡضِ ذَهَبٗا وَلَوِ ٱفۡتَدَىٰ بِهِۦٓۗ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Pellet, ɓen yedduɓe ɓe maayi ko ɓe heererɓe, gooto e maɓɓe jaɓaŋtaake, leydi ndin tew kaŋŋe; hay si o soktorii ɗum. Ɓen ɗon, no woodani ɓe lepte muusuɗe, ɓe alaa wallooɓe.
Les exégèses en arabe:
لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
On heɓataa moƴƴere nden haa wiŋtoɗon e ko ɓuruɗon yiɗude kon. Kala woo ko wiŋtiɗon, pellet Alla no Anndi ɗum
Les exégèses en arabe:
۞ كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلّٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسۡرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ مِن قَبۡلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوۡرَىٰةُۚ قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Kala ñaametee laatino daganii-ɗum ɓiɗɓe Israa'iila en, si wanaa ko Israa'iila harminanno hoore-mun ado Tawreeta Jippaade. Maaku: "Addee Tawreetaare nden janngon nde, si on laatiima goonguɓe".
Les exégèses en arabe:
فَمَنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Kala fefindiiɗo fenaande [dammbi] e Alla ɓaawo ɗum, ko ɓen ɗon woni tooñooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ صَدَقَ ٱللَّهُۗ فَٱتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Maaku: "Alla goongii. Jokke diina Ibraahiima kan; ooñiika [gaa diinaaji mehre], o laatanooki jeyaaɗo e ɓen sirkooɓe.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ
Pellet, aranndu e Suudu waɗanaandu yimɓe ɓen, ko ndun wondu Bakkata; barkinaandu e peewal wonannde Winndere nden.
Les exégèses en arabe:
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Ino e mayru Aayeeje ɓannguɗe : darorde Ibraahiima nden. Kala naatuɗo e mayru, o laatoo hooliiɗo. No woodani Alla e dow yimɓe ɓen hajjugol ka Suudu [hormaandu], wonannde on hattanɗo e mayru laawol. Kala on yedduɗo, pellet, Alla ko Yonndiniiɗo e winndere nden.
Les exégèses en arabe:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعۡمَلُونَ
Maaku: "Hey mon yimɓe Defte, e ko yeddanton Aayeeje Alla ɗen, Alla ko Seediiɗo ko golloton kon?".
Les exégèses en arabe:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ تَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَأَنتُمۡ شُهَدَآءُۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Maaku: "Hey mon yimɓe Defte, ko falotoɗon e laawol Alla ngol, on gomɗinɗo Hiɗon ɗaɓɓana ngol ooñanɗe hara ko on seediiɓe! Alla wonaali Welsindiiɗo e ko golloton kon".
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ كَٰفِرِينَ
Hey mon gomɗimɓe, si on ɗoftike fedde e ɓen okkaaɓe Defte, ɓe ruttay on heeferɓe ɓaawo gomɗinal mon.
Les exégèses en arabe:
وَكَيۡفَ تَكۡفُرُونَ وَأَنتُمۡ تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمۡ رَسُولُهُۥۗ وَمَن يَعۡتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدۡ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
E ko honno yeddirton nde tawnoo Aayeeje Alla ɗen no janngeede e dow mooɗon, Nulaaɗo Makko on kadi no hakkunde mo'on? Kala on mooliiɗo e Alla, gomɗii o fewnaama e laawol foccii ngol.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Hey mon gomɗimɓe, huliree Alla no O Haaniri hulireede, wata on maayu dey, si wanaa hara ko on jebbiliiɓe.
Les exégèses en arabe:
وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ كُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا وَكُنتُمۡ عَلَىٰ شَفَا حُفۡرَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنۡهَاۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
Jogitee ɓoggol Alla ngol on denndaangal, wata on sertu. Jaŋtoɗon Neema Alla on e dow mooɗon nde laatinoɗon ayruɓe, O Woowindiri hakkunde ɓerɗe mon ɗen woŋtirɗon Neema Makko on siɗɗuɓe; on laatioke e tonndu ngayka yiite, O Daɗndi on e magge. ko wano nii Alla Ɓannginiraŋta on Aayeeje Makko ɗen, bela jo'o, on feeway.
Les exégèses en arabe:
وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Yo laato e mooɗon mofte : noddooje e moƴƴere, yamirooɓe ko moƴƴi haɗooɓe ko añinii. Ko ɓen ɗon woni malaaɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Wata on laato wa ɓen sertuɓe lurri ɓaawo nde ɓanngannduyeeji ɗin ari e maɓɓe. Ɓen ɗon, no woodani ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡوَدَّتۡ وُجُوهُهُمۡ أَكَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Ñalnde geece rawnata geece goo ɓawla. Si ko ɓen ɓe geece mu'un ɓawli : "e on yeddu ɓaawo gomɗinal mon? Meeɗiree lepte ɗen sabu ko laatinoɗon hiɗon yedda".
Les exégèses en arabe:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Si ko ɓen ɓe geece mun rawni, ɓe wonii e nder Yurmeende Alla, kamɓe ko ɓe luttooɓe ton.
Les exégèses en arabe:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعَٰلَمِينَ
Ɗee ɗoo, ko Aayeeje Alla, Meɗen Janngira ɗe e dow maaɗa e goonga. Alla wonaali muuyoowo tooñe e e winndere he.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
Ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi, ko faade ka Alla woni ruttorde fiyakuuji ɗin.
Les exégèses en arabe:
كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ تَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَتَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِۗ وَلَوۡ ءَامَنَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۚ مِّنۡهُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَأَكۡثَرُهُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
On laatike mofte ɓurɗe moƴƴude yaltinanaaɗe yimɓe ɓen:hiɗon yamiraa ko moƴƴi haɗon ko añinii,hiɗon gomɗini Alla.Si yimɓe Defte ɓen gomɗinno,ɗum laatotono moƴƴere wonannde ɓe.No e maɓɓe gomɗimɓe, kono ko ɓuri ɗuuɗude ko e maɓɓe ko faasiqeebe.
Les exégèses en arabe:
لَن يَضُرُّوكُمۡ إِلَّآ أَذٗىۖ وَإِن يُقَٰتِلُوكُمۡ يُوَلُّوكُمُ ٱلۡأَدۡبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
Ɓe lorrirtaa on si wanaa lorra [ɗemɗe]. Si ɓe haɓii on, ɓe hucciŋtinany on ɓabbe, hooti ɓe walletaake.
Les exégèses en arabe:
ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Koyeera faŋtike ɓe nokku kala ka ɓe tawaa, si wanaa ɓe ƴettu ahadi ka Alla e ka yimɓe ɓen. Ɓe hootidi e tikkere immorde ka Alla ɓe huuɓiŋtiniraa baasal : ɗum non, ko tawde ɓe laatinoke hiɓe yedda Aayeeje Alla ɗen, ɓe wara Annabaaɓe ɓen ko aldaa e goonga. Ɗum non, ko sabu ko ɓe yeddi kon, ɓe laatii jaggitooɓe.
Les exégèses en arabe:
۞ لَيۡسُواْ سَوَآءٗۗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَهُمۡ يَسۡجُدُونَ
Ɓe wonaali fotayɓe. No e yimɓe Defte ɓen fedde feewunde : hiɓe jannga Aayeeje Alla ɗen saangaaji jemma, hiɓe sujja.
Les exégèses en arabe:
يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Hiɓe gomɗina Alla e Ñalannde Sakkitiinde nden, hiɓe yamira ko moƴƴi haɗa ko añinii, hiɓe yaccoo e moƴƴereeje. Ɓen ko jeyaaɓe e moƴƴuɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَمَا يَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلَن يُكۡفَرُوهُۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
Huunde woo ko ɓe huuwi e moƴƴere, ɓe yeddantaake ɗum. Alla ko Annduɗo hulooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Pellet, ɓen yedduɓe, jawle maɓɓe ɗen dunncantaa- ɓe ɓiɗɓe maɓɓe ɓen e lepte Alla ɗen hay huunde. Ko ɓen ɗon woni yimɓe yiite ɓen : kamɓe ko ɓe luttooɓe ton.
Les exégèses en arabe:
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَثَلِ رِيحٖ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتۡ حَرۡثَ قَوۡمٖ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَأَهۡلَكَتۡهُۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِنۡ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
Sifa ko ɓe nafqata kon e ɗam nguurndam aduna; no wa'i wa henndu, no e mayru ɓuuɓol, ndu hawri e coñal yimɓe tooñooɓe, ndu halka mba[ngesa]. Alla Tooñaali ɓe, si ko woni, ko ko'e maɓɓe ɓe tooñi.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَمَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
Hey mon yo gomɗimɓe, wata on jogito weldiiɓe ko woori on : ɓe raɓɓindinaŋtaako on e fii bonnugol on. Ɓe yelike nde tampoton. Gomɗii ngayngu ngun feeñirii ka kunndule maɓɓe, ko ko ɓerɗe maɓɓe ɗen suuɗi kon ɓuri mawnude.Gomɗii Men Ɓannginanii on Aayeeje ɗen, si on laatike haqqilooɓe.
Les exégèses en arabe:
هَٰٓأَنتُمۡ أُوْلَآءِ تُحِبُّونَهُمۡ وَلَا يُحِبُّونَكُمۡ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَإِذَا لَقُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوۡاْ عَضُّواْ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَنَامِلَ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۚ قُلۡ مُوتُواْ بِغَيۡظِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Onon ɓee, hiɗon yiɗi ɓe kamɓe ɓe yiɗaa on. Hiɗon gomɗini Deftere nden fow, si ɓe hawrii e mo'on, ɓe wi'a: "Men gomɗinii", si ɓe weddike, ɓe ŋatana on kolli immorde e tikkere. Maaku: "Maayee e tikkere mon", pellet, Alla ko Annduɗo ko woni e ɓerɗe.
Les exégèses en arabe:
إِن تَمۡسَسۡكُمۡ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَإِن تُصِبۡكُمۡ سَيِّئَةٞ يَفۡرَحُواْ بِهَاۖ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لَا يَضُرُّكُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيۡـًٔاۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
Si moƴƴere heɓii on, metta ɓe, si bone kadi heɓii on, ɓe weltora ɗum. Si on muññike on gomɗii, pewje maɓɓe ɗen lorrataa on hay huunde. Pellet, Alla ko Huuɓitiiɗo golle maɓɓe.
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ غَدَوۡتَ مِنۡ أَهۡلِكَ تُبَوِّئُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلۡقِتَالِۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Tuma nde dawnoɗaa ka ɓeynguure maaɗa, hiɗa werna muumini en tommborɗe hare. Alla ko Nanoowo Annduɗo.
Les exégèses en arabe:
إِذۡ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمۡ أَن تَفۡشَلَا وَٱللَّهُ وَلِيُّهُمَاۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Tuma nde feddeeji ɗiɗi e mo'on himmu no, nde cooyoton, ko Alla non woni Giɗo maɓɓe. Ko Alla woni ko gomɗimɓe ɓen haani hoolorde.
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَأَنتُمۡ أَذِلَّةٞۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Gomɗii Alla Wallii on ñalnde Badri, tawi ko on hoyɓe. Hulee Alla, belajo'o on yettay [Mo].
Les exégèses en arabe:
إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ
Nde maakanaynoɗaa gomɗimɓe ɓen: "Enee, yonaŋtaa on nde Joomi mo'on ɓeydanta on Malaa'ikaaɓe guluuje tato jippinaaɓe?".
Les exégèses en arabe:
بَلَىٰٓۚ إِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
Pellet, si on muññike on gomɗii, e arday on hawjere maɓɓe, ɗum ɗoo, Joomi mo'on no Ɓeydira on guluuje jowi Malaa'ika maandinaaɓe.
Les exégèses en arabe:
وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ لَكُمۡ وَلِتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦۗ وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
Alla Waɗiraali ɗum si wanaa wewlere wonannde on, e no ɓerɗe mon ɗen ɗeeƴira ɗum. Ballal iwrataa si wanaa ka Alla, On Fooluɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
لِيَقۡطَعَ طَرَفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡ يَكۡبِتَهُمۡ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ
Ko fii yo O Taƴu fedde e ɓen yedduɓe maa O Wirta ɓe, ɓe ruttoo ko ɓe sooyuɓe.
Les exégèses en arabe:
لَيۡسَ لَكَ مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٌ أَوۡ يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ أَوۡ يُعَذِّبَهُمۡ فَإِنَّهُمۡ ظَٰلِمُونَ
Laatanaaki ma e fiyaake on hay e huunde : maa O Jaɓan ɓe tuubuubuyee, maa O Leptu ɓe, pellet, kamɓe ko ɓe tooñooɓe.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Himo Haforana on mo O Muuyi, O Lepta on mo O Muuyi. Alla ko Haforoowo Yurmeteeɗo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُواْ ٱلرِّبَوٰٓاْ أَضۡعَٰفٗا مُّضَٰعَفَةٗۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Hey mon yo gomɗimɓe, wata on ñaamu ribaa, cowalle sowaaɗe. Hulee Alla, belajo'o, on malete.
Les exégèses en arabe:
وَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِيٓ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
Hulee ngen yiite maranaange ɓen heeferɓe.
Les exégèses en arabe:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Ɗoftee Alla e Nulaaɗo on, belajo'o, on yurmete.
Les exégèses en arabe:
۞ وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ
Yaccee faade e haforanal immorde ka Joomi mo'on e Aljanna, yannji Makko ndin no fota [e yaajeendi] kammuuli ɗin e leydi ndin, o maranaama ɓen gomɗuɓe.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ɓen nafqooɓe ka neweende e ka saɗteende neweende, e ɓen suuɗooɓe tikkere, e ɓen yaafotooɓe yimɓe ɓen. Alla no Yiɗi moƴƴinooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
e ɓen tawɓe si ɓe huuwii panŋkare maa ɓe tooñii ko'e maɓɓe, ɓe anndita Alla ɓe insinanoo junuubi maɓɓe ɗin. E ko hommbo haforata si wanaa Alla? Hara ɓe deppitaaki e ko ɓe huuwi kon, tawa hiɓe anndi.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَجَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
Ɓen ɗon, njoɓdi maɓɓe ndin ko yaafuyee immorde ka Joomi maɓɓe, e Aljannaaji : no ila e ley majji, canɗi, duumotooɓe ton. Moƴƴii mbarjaari gollooɓe ɓen. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Gomɗii yawtii ado mon ɗate. Yahee ka leydi ndaaron hol no battane fennunooɓe ɓen laatornoo .!
Les exégèses en arabe:
هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
Ɗum ɗoo, ko Ɓanngannduyee wonannde yimɓe ɓen, e peewal e waaju wonannde gomɗuɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَهِنُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Wata on lo'ino, wata on suno, ko onon woni toowuɓe ɓen, si on laatike gomɗimɓe.
Les exégèses en arabe:
إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥۚ وَتِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَلِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Si barme heɓii on, gomɗii barme sugu mun heɓii yimɓe ɓen. Ɗii ñalɗi, Meɗen Yiltindira ɗi hakkunde yimɓe ɓen, e fii no Alla Anndira gomɗimɓe ɓen, O Jogitoo e mooɗon seedatooɓe. Alla Yiɗaa tooñooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَلِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
e fii yo Alla Laɓɓin ɓen gomɗimɓe O Halka heeferɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَلَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَيَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ
Kaa on sikku on naatay Aljanna hara Alla Anndaali ɓen tiɗniiɓe e mooɗon O Annda muññiiɓe ɓen?
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَأَنتُمۡ تَنظُرُونَ
Gomɗii on laatike hiɗon yeloo maayde nden ado on hawrude e mayre, gomɗii on yi'ii nde hiɗon ndaara.
Les exégèses en arabe:
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُۚ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡۚ وَمَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ وَسَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ
Muhammadu wonaali si wanaa Nulaaɗo : gomɗii feƴƴii ko adii mo Nulaaɓe. E si o faatike maa o waraama, on waylitoto e baɗte [keeferaaku] mo'on ? Kala waylitiiɗo e baɗte mu'un, o lorrirtaa Alla hay e huunde, arma Alla Yoɓita ɓen jaarnooɓe [Mo].
Les exégèses en arabe:
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗاۗ وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَاۚ وَسَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ
Laatanaaki wonki nde ki maayata si wanaa e duŋayee Alla. Ko winndaaɗum [waɗanaa] lajal. Mo faandike njoɓdi aduna, Men Okkay mo e mayri, mo faandike kadi njoɓdi laakara, Men Okkay mo e mayri, arma Men Yoɓa jaarnooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا ٱسۡتَكَانُواْۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ
Heewii e Annabaaɓe ɓe haɓi wondude e maɓɓe jamaaji ɗuuɗuɗi, ɓe lo'inanooki sabu ko heɓi ɓe kon e laawol Alla, ɓe lo'aano ɓe jaasiŋkinaaki. Alla no Yiɗi muññotooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَمَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Konngol maɓɓe laataaki si wanaa wi'ugol: "Joomi amen, haforan men junuubi amen e fantingol amen nder fiyaake amen, tabiŋtinaa teppe amen, wallaa men e dow yimɓe heeferɓe ɓen".
Les exégèses en arabe:
فَـَٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَحُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Alla Okki ɓe mbarjaari aduna ndin e moƴƴere mbarjaari laakara. Alla no Yiɗi moƴƴinooɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Hey mon yo gomɗimɓe, si on ɗoftike ɓen heeferɓe, ɓe ruttay on e batte [kaaferaaku] mon, waylitoɗon ko on hayruɓe(pertube).
Les exégèses en arabe:
بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ
Si ko woni, ko Alla woni Giɗo mon, ko Kaŋko woni moƴƴuɗo e wallooɓe ɓe.
Les exégèses en arabe:
سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗاۖ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ
Arma Men Welloo kulol e nder ɓerɗe ɓen heeferɓe, sabu ko ɓe kafidi Alla e kon ko O Jippinanaali hujja. Werde maɓɓe ko ka yiite, bonii werde ɓen tooñooɓe.
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَعَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۚ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡۖ وَلَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Gomɗii Alla Goonginanii on Fodoore Makko nden tuma nde waraynoɗon ɓe e Duŋayee Makko, haa nde cooyɗon lurruɗon e fiyaake ɗen, yedduɗon ɓaawo o hollii on ko yiɗuɗon. No e mon ɓen faalaaɓe aduna, no e mon kadi ɓen faalaaɓe laakara. Hooti O Yiili on e maɓɓe fii yo O Ndaarndo on. Gomɗii O Yaafanike on. Alla ko Jom Ɓural e dow gomɗimɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
۞ إِذۡ تُصۡعِدُونَ وَلَا تَلۡوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٖ وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ فَأَثَٰبَكُمۡ غَمَّۢا بِغَمّٖ لِّكَيۡلَا تَحۡزَنُواْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا مَآ أَصَٰبَكُمۡۗ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Tuma nde dogaynoɗon on yeƴƴitoaako hay e gooto, Nulaaɗo on no noddira on ɓaawo mon. Suno e hoore suno heɓi on fii wata on sunito e kon ko laawii on wanaa e kon ko heɓi on. Alla ko Humpitiiɗo e golloton.
Les exégèses en arabe:
ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنۢ بَعۡدِ ٱلۡغَمِّ أَمَنَةٗ نُّعَاسٗا يَغۡشَىٰ طَآئِفَةٗ مِّنكُمۡۖ وَطَآئِفَةٞ قَدۡ أَهَمَّتۡهُمۡ أَنفُسُهُمۡ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ ظَنَّ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ مِن شَيۡءٖۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَمۡرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِۗ يُخۡفُونَ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبۡدُونَ لَكَۖ يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَاۗ قُل لَّوۡ كُنتُمۡ فِي بُيُوتِكُمۡ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَتۡلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمۡۖ وَلِيَبۡتَلِيَ ٱللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمۡ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Refti O Jippini e mo'on ɓaawo annde nden, hoolaare : ŋoŋre, hinde sudda fedde e mo'on ; fedde goo, pittaali maɓɓe no aanini ɓe, hiɓe sikka Alla ko wanaa goonga ; sikke yimɓe majjere, hiɓe wi'a: "Hara no woodani men e fiyaake ɗen goɗɗum ?" Maaku: "Pellet, fiyaake ɗen fow ko Alla woodani". Hiɓe suuɗa e pittaali maɓɓe ɗin ko ɓe feññinantaa ma, hiɓe wi'a: "Si tawno no woodannoo men e fiyaake ɗen goɗɗum, men waretanooke ɗoo". Maaku: "Hay si tawno on wonno ka cuuɗi mon, feeñayno ɓen ɓe Alla Winndi e dow mun maayde ka lelorɗe maɓɓe", e fii yo O Laɓɓin ko woni ɓerɗe mon. Alla ko Annduɗo ko woni e ɓerɗe.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْۖ وَلَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Pellet, ɓen dogunooɓe e mo'on ñalnde koneeli ɗin ɗiɗi fottunoo, anndu pellet, ko seytaane fergitiɓe sabu yoga e ko ɓe faggitii. Gomɗii Alla Yaafike ɓe. Pellet, Alla ko Yaafotooɗo Muñoowo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ إِذَا ضَرَبُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ كَانُواْ غُزّٗى لَّوۡ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَمَا قُتِلُواْ لِيَجۡعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسۡرَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Hey mon yo gomɗimɓe, wata on wa'u wa ɓen heeferɓe ɓe wi'ani siɗɓe maɓɓe ɓen : "Si ɓe yehii ka leydi, maa ɓe laatike haɓooɓe, si ɓe laatino ka amen goo, ɓe waretanooke", ko fii yo Alla Waɗir ɗum ɗon nimse ka ɓerɗe mo'on, Alla ko Rentuɗo ko golloton kon.
Les exégèses en arabe:
وَلَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
Hay si on wara e fii laawol Alla maa on maayii, ko yaafuyee immorde ka Alla e yurmeende ɓuri moƴƴude ko ɓe mooɓata.
Les exégèses en arabe:
وَلَئِن مُّتُّمۡ أَوۡ قُتِلۡتُمۡ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحۡشَرُونَ
Si on maayii maa on waraama, pellet, ko ka Alla mooɓeteɗon.
Les exégèses en arabe:
فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ
Ko sabu yurmeende imoorde ka Alla newaniɗaa ɓe. Si laatino saɗtuɗo tikka ɓerndeejo, ɓe lancotono ɓe iwa takko maa. Yaafo ɓe insinanoɗaa ɓe, diisinoɗaa ɓe e fiyaake ɗen. Si a fellitii, fawo e Alla. Pellet, Alla no Yiɗi fawotooɓe ɓen [e Makko].
Les exégèses en arabe:
إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡۖ وَإِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Si Alla Wallii on fooloowo on alaa., si O Hoynii on ko hommbo wallata on ɓaawo Makko? Ko e Alla woni ko gomɗimɓe ɓen haani fawaade.
Les exégèses en arabe:
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّۚ وَمَن يَغۡلُلۡ يَأۡتِ بِمَا غَلَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Laatanaaki Annabaajo woo nde o janfotoo. Kala janfiiɗo o addoyay ko o janfii kon Ñalnde Darngal.Hooti woŋkii kala yoɓee njoɓdi ko ki faggitii, kamɓe ɓe tooñetaake.
Les exégèses en arabe:
أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
E ko on jokkuɗo welayee Alla on wa'ata wa on hootiduɗo e tikkere immornde ka Alla kadi werde makko nden ko jahannama? nge bonii ruttorde.
Les exégèses en arabe:
هُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Kamɓe ko ɓe darjaaji ka Alla, Alla ko ji*oowo ko ɓe gollata kon.
Les exégèses en arabe:
لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
Gomɗii Alla Moƴƴike e gomɗimɓe ɓen, tuma nde O Imminnoo e maɓɓe Nulaaɗo jeyaaɗo e maɓɓe, himo janngana ɓe Aayeeje Makko, himo laɓɓina ɓe, himo anndina ɓe Deftere nden e Ñeeñal ngal, hay si ɓe woniino adii nder majjere ɓanngunde.
Les exégèses en arabe:
أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
E nde musiiba heɓunoo on, gomɗii on heɓiino yeru mun ɗiɗi, wi'uɗon: "No ɗum woniri?!" Maaku: "Ɗum ko immorde e pittaali mo'on". Pellet, Alla ko Haɗtanɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
وَمَآ أَصَٰبَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَلِيَعۡلَمَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ko heɓi on kon ñalnde dente ɗen ɗiɗe fottunoo, ko e Duŋayee(sakkitoore) Alla, e fii no Alla Anndira gomɗimɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُواْۚ وَقِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدۡفَعُواْۖ قَالُواْ لَوۡ نَعۡلَمُ قِتَالٗا لَّٱتَّبَعۡنَٰكُمۡۗ هُمۡ لِلۡكُفۡرِ يَوۡمَئِذٍ أَقۡرَبُ مِنۡهُمۡ لِلۡإِيمَٰنِۚ يَقُولُونَ بِأَفۡوَٰهِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يَكۡتُمُونَ
e no O Anndira ɓen naafiqiiɓe, ɓe wi'anaa: "Aree haɓon fii laawol Alla ngol maa duñon". Ɓe wi'i: "Si meɗen anndunoo hare men jokkay on". Kamɓe nden ñalnde, ko keeferaaku ngun ɓurnoo ɓaɗtaade e dii gomɗiɗal ngal : hiɓe wowlira kunndule maɓɓe ko alaa e ɓerɗe maɓɓe. Ko Alla Ɓuri Anndude ko ɓe soomi.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْۗ قُلۡ فَٱدۡرَءُواْ عَنۡ أَنفُسِكُمُ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ɓen wi'anɓe siɗɓe mun, ɓe jooɗii: "Si tawno ɓe ɗoftino men, ɓe waretanooke". Makku: "Pottinee maayde nden e pittaali mo'on si on laatike goonguɓe!".
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ
Wata a sikku ɓen waraaɓe fii laawol Alla ngol ko maayuɓe, ko woni: ko wuuruɓe ka Joomi maɓɓe hiɓe arsikee,
Les exégèses en arabe:
فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَيَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
hiɓe weltori ko Alla Okki ɓe kon e Ɓural Makko, hiɓe wewlira ɓen [siɗɓe] maɓɓe ɓe ɓe hawraali e mu'un ɓaawo maɓɓe, wonnde kulol alanaa ɓe, wanaa kamɓe woni ko sunoytoo.
Les exégèses en arabe:
۞ يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Hiɓe wewlira( weltoro) neema immorde ka Alla e ɓural. E wonnde pellet, Alla yeebataako njoɓdi gomɗimɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡقَرۡحُۚ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ مِنۡهُمۡ وَٱتَّقَوۡاْ أَجۡرٌ عَظِيمٌ
Ɓen nootiiɓe Alla e Nulaaɗo on ɓaawo nde barmeere nden heɓi ɓe. Hino woodani ɓen moƴƴinɓe e maɓɓe ɓe gomɗi, njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَقَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَنِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ
Ɓen ɓe yimɓe ɓen wi'annoo: "Pellet yimɓe ɓen mooɓanike on, huleeɓe". Ɗum ɓeydi ɓe gomɗinal, ɓe wi': "Alla yonii men, O moƴƴii yonndinoraaɗo".
Les exégèses en arabe:
فَٱنقَلَبُواْ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ لَّمۡ يَمۡسَسۡهُمۡ سُوٓءٞ وَٱتَّبَعُواْ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَظِيمٍ
Ɓe ruttodi e neema immorde ka Alla e ɓural, bone hewtaali ɓe, ɓe jokki yarluyee Alla on. Alla ko Jom-ɓural mawngal.
Les exégèses en arabe:
إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوۡلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمۡ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Anndee pellet, ɗum mo'on ko seytaane : himo hulɓinira ɗum weldiiɓe makko ɓen. Wata on hulu ɓe, hulee Lam, si on laatike gomɗimɓe.
Les exégèses en arabe:
وَلَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِۚ إِنَّهُمۡ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجۡعَلَ لَهُمۡ حَظّٗا فِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Wata sunine ɓen yaccotooɓe e keeferaaku, pellet, ɓen lorrataa Alla hay huunde. Alla Yiɗi ko nde o waa-sata Waɗannde geɓal ka laakara. No woodani ɓe lepte mawɗe.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Pellet, ɓen soktitoriiɓe keeferaaku ngun gomɗinal, ɓe lorrataa Alla hay huunde. Hino woodani ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ خَيۡرٞ لِّأَنفُسِهِمۡۚ إِنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِثۡمٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Wata ɓen yedduɓe sikku wonnde ko Men Nennirani ɓe kon ko moƴƴere pittaali ɗin. Anndu pellet, ko Men Nennirani ɓe ko no ɓe ɓeydora bakkaatu. Hino woodani ɓe lepte hoynayɗe.
Les exégèses en arabe:
مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطۡلِعَكُمۡ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجۡتَبِي مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ وَإِن تُؤۡمِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَلَكُمۡ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
Laatanaaki Alla nde O Accata gomɗimɓe ɓen e hoore ko wonɗon e mun kon haa O Senndindira soɓuɗo e laaɓuɗo. Laatanaaki Alla kadi nde O Ƴelliŋta on e ko wirnii kon, si ko woni, Alla no Suɓora e Nulaaɓe Makko ɓen on mo O Muuyi. Gomɗinee Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, si on gomɗinii on gomɗii, hino woodani on njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُمۖ بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Wata ɓen wuddirooɓe ko Alla Okki ɓe kon e Ɓural Makko sikku ɗum ko moƴƴere wonannde ɓe. Si ko woni, ɗum ko bone wonannde ɓe. Arma ɓe ŋannanoye ko ɓe wuddiri kon Ñalnde Darngal. Ko Alla woodani ndonndi kammuuli ɗin e leydi ndin. Alla ko Humpitiiɗo ko golloton.
Les exégèses en arabe:
لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَنَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
Gomɗii Allaahu on Nanii konngol ɓen wi'uɓe: "Alla ko baaso menen ko men alɗuɓe!". Arma Men winnda ko ɓe wowli kon e wargol ɓe ngol Annabaaɓe ɓen ko aldaa e goonga, Men Daala: "Meeɗee lepte sunna-royta"
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّامٖ لِّلۡعَبِيدِ
Ɗum waɗirii sabu ko juuɗe mon ɗen ardini kon. E wonnde pellet, Alla Wonaali Tooñoowo jeyaaɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيۡنَآ أَلَّا نُؤۡمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأۡتِيَنَا بِقُرۡبَانٖ تَأۡكُلُهُ ٱلنَّارُۗ قُلۡ قَدۡ جَآءَكُمۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِي بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَبِٱلَّذِي قُلۡتُمۡ فَلِمَ قَتَلۡتُمُوهُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ɓen wi'uɓe: "Alla Ahodii e amen wota men gomɗin Nulaaɗo woo haa on addana men ɓaɗtorɗum, yiite no ñaama ɗum". Maaku: "Gomɗii Nulaaɓe goo ado am addaniino on ɓanngannduyeeji e kon ko wi'uɗon, e ko waranɗon ɓen si on laatike goognuɓe?".
Les exégèses en arabe:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدۡ كُذِّبَ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ جَآءُو بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ
Si ɓe fennii ma, gomɗii Nulaaɓe goo ado maa fennanooma, ɓen adduno e Ɓanngannduyeeji e Ɗeri e Deftere jalbuunde.
Les exégèses en arabe:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوۡنَ أُجُورَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ فَمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَۗ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
Kala woŋkii meeɗay maayde. Pellet, ko on hunnaŋteeɓe njoɓdiiji mon ɗin Ñalnde Darngal. Kala on pottinaaɗo e yiite ngen o naadaa Aljanna, gomɗii o malaama. Nguurda aduna ɗam wonaali si wanaa dakammehun hodaykun.
Les exégèses en arabe:
۞ لَتُبۡلَوُنَّ فِيٓ أَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ وَلَتَسۡمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَذٗى كَثِيرٗاۚ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
Ma on jarribore jawle mon ɗen e pittaali mon ɗin, ma on nanir ɓen okkaaɓe Defte ɓen ado mooɗo e ɓen sirkuɓe lorra ɗuɗuka. Si on muññike on gomɗii, pellet, anndee ɗum, ko jeyaaɗum e pellite fiyakuuji.
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ
Jaŋtii tuma nde Alla Ƴettunoo Ahadi e okkaaɓe Deftere ɓen : "Ma on ɓannginannde yimɓe hara on suuɗaali nde". Ɓe werlii ndi ɓaawo maɓɓe ɓe sodtitori ndi coggel pamarel! Bonii ko ɓe soɗtitori!
Les exégèses en arabe:
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Wata sikke ɓen weltorayɓe huunde nde ɓe okkaa, hiɓe yiɗi nde ɓe yettirtee ko ɓe waɗaali, wata sikku ɓen ko daɗayɓe lepte ɗen. Hino woodani ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
Ko Alla Woodani Laamu kammuuli ɗin e leydi ndin. Alla ko Hattanɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Pellet, no e tagugol kammuuli ɗin e leydi ndin e luutondirgol jemma e ñalorma ngol, ko Aayeeje wonannde ɓen haqqilooɓe.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Ɓen annditooɓe Alla ka ɓe darii e ka ɓe jooɗii e ka ɓe lelori becce maɓɓe, hiɓe miijitoo fii tagu kammuuli ɗin e leydi ndin : "Joomi amen, A Tagiraali ɗum meere, senayee woodanii Ma, Ɗaɗndu men lepte yiite".
Les exégèses en arabe:
رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Joomo amen, pellet, An, Mo Naaduɗaa yiite, gomɗii A Hoynii mo. Alanaa tooñooɓe ɓen wallooɓe.
Les exégèses en arabe:
رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَـَٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ
Joomi amen, menen men nanii noddoowo no nodda e gomɗinal wonnde : "Gomɗinee Joomi mon", men gomɗini. Joomi amen, Haforan men junuubi amen, Motanaa men boneeji amen, mbarda men e gguɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Joomi amen, Okku men ko Foduɗaa men kon e dow Nulaaɓe Maa ɓen, wata A Hoynu men Ñalnde Darngal. Pellet, An A Lunndotaako fodoore.
Les exégèses en arabe:
فَٱسۡتَجَابَ لَهُمۡ رَبُّهُمۡ أَنِّي لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٖ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰۖ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَقَٰتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ثَوَابٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلثَّوَابِ
Joomi maɓɓe Jaabinani ɓe : Min Mi Yeebataa golle golloowo e mooɗon, woni gorko maa debbo, yoga e mooɗon iwde e yoga. Ɓen ferɓe yaltinaa ka galleeji mun,ɓe lorraa e Laawol Am ngol, ɓe haɓidaa ɓe waraa, ko pellet Min hafratɓe bonɗi maɓɓe ɗin, e ko pellet Mi Naaday ɓe Aljanna ɗi canɗi no ila e mun, ɗum ko njoɓdi immorde ka Alla, No ka Alla njoɓdi moƴƴundi. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
Wata hode yiltondirgol ɓen heeferɓe ka leydi .
Les exégèses en arabe:
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ ثُمَّ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
dakammeyon pamaroy, hooti werde maɓɓe nden ko jahannama, nge bonii ndaɗɗo!
Les exégèses en arabe:
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۗ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّلۡأَبۡرَارِ
Kono ɓen huluɓe Joomi maɓɓe, hino woodani ɓe Aljannaaji, hino ila ley majji canɗi ; ko ɓe duumotooɓe nder majji, ɗum ko jipporde immorde ka Alla. Ko woni ka Alla kon moƴƴani ɗigguɓe ɓen. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَإِنَّ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَمَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِمۡ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشۡتَرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Pellet, no e yimɓe Defte ɓen, on gomɗinɗo Alla e ko Jippinaa e mon kon, e ko Jippinaa e maɓɓe kon ; yaŋkinanii ɓe Alla, ɓe waɗtitirtaa Aayeeje Alla ɗen coggeloy pamaroy. Ɓen, hino woodani ɓe njoɓdi maɓɓe ndin ka Joomi maɓɓe. Pellet, Alla ko Yaawuɗo ñaawoore.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Ko onon yo gomɗimɓe, muññee, fooliron muñal, tabiton, hulon Alla, belajo'o on maloyete.
Les exégèses en arabe:
 
Traduction des sens Sourate: AL ‘IMRÂN
Lexique des sourates Numéro de la page
 
Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية - Lexique des traductions

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفلانية، ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع موقع دار الإسلام www.islamhouse.com.

Fermeture