Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية * - Lexique des traductions


Traduction des sens Sourate: AN-NISÂ’   Verset:

Simoore rewɓe

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا
Ko onon yo yimɓe! Hulee Joomi mon On Tagu on immorde e woŋkii wooti, O Tagi immorde e makki sonna makki, O Saaki immorde e ɓen ɗiɗo worɓe ɗuuɗuɓe e rewɓe. Hulee Alla On Mo naamnanirton sabu mun, [rentoɗon kadi] e enɗammaaje ɗen. Pellet, Alla Laatike e dow mon Deenoowo.
Les exégèses en arabe:
وَءَاتُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰٓ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَتَبَدَّلُواْ ٱلۡخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِۖ وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَهُمۡ إِلَىٰٓ أَمۡوَٰلِكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبٗا كَبِيرٗا
Jonne wonduɓe ɓen jawle maɓɓe ɗen. Wata on waɗtitir soɓe ɗen ko laaɓi. Wata on ñaamu jawle maɓɓe ɗen [waɗton ɗum] e jawle maɓɓe ɗen. Pellet, ɗum laatike bakkaatu mawɗo.
Les exégèses en arabe:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ
Si on hulee roŋkugol nunɗude e wonduɓe ɓen, resee ko laaɓani on e rewɓe, ɗiɗo e tato e nayo. Si on hulii roŋkugol nunɗude, waɗee gooto maa ɓe jeyruɗon ñaame mon ; ko ɗum ɓuri ɓaɗtaade nde on tooñu.
Les exégèses en arabe:
وَءَاتُواْ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحۡلَةٗۚ فَإِن طِبۡنَ لَكُمۡ عَن شَيۡءٖ مِّنۡهُ نَفۡسٗا فَكُلُوهُ هَنِيٓـٔٗا مَّرِيٓـٔٗا
Jonniree rewɓe ɓen teŋe maɓɓe ɗen dokkal. Si ɓe anniyanike on goɗɗum e ɗen [teŋe] e hoore laaɓal woŋkii, ñaamee ɗum, no newanii on ɓuuɓani on.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Wata on jonnitu ɗaye ɓen jawle mon ɗen ɗe Alla Waɗirani on dartorɓe. Ñamminee ɓe e majje, holtinon ɓe, wowlanon ɓe konngol moƴƴol.
Les exégèses en arabe:
وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا
Ndaarndee wonduɓe ɓen si ɓe yottike desal, si on so'ii e maɓɓe peewal, jonniteeɓe jawle maɓe ɗen, wata on ñaamir ɗe faŋtinngol e hawjugol ɗoo yo ɓe mawnude. On tawɗo ko o galo, yo o naŋto, on tawɗo ko o baaso, yo o ñaamir no moƴƴiri. Si on jonnitiiɓe jawle maɓɓe ɗen, seedinee e dow maɓɓe. Alla Yonii Hasboowo.
Les exégèses en arabe:
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Hino woodani worɓe ɓen : geɓal immorde e kon ko neene e baaba acci e ɓadondiraaɓe ɓen, hino woodani kadi rewɓe ɓen : geɓal e kon ko neene e baaba acci e ɓadondiraaɓe ɓen ; ɗuuɗi famɗi e mun, ko geɓal farlaangal.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Si joomiraaɓe ɓadondiral en e wonduɓe ɓen e waasuɓe tawaama senndoore nden, okkoreeɓe e mun, wowlanon ɓe konngol moƴƴol.
Les exégèses en arabe:
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
Yo hulu ɓen, si tawno ko kamɓe accunoo ɓaawo maɓɓe geɗalɓe lo'uɓe, ɓe hulana ɓen, yo ɓe hulu Alla ɓe wowla konngol sawaaba=peewngol.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا
Pellet, ɓen ñaamirooɓe jawle yimɓe ɓen e hoore tooñee, pellet ko ɓe woni ñaamude kon ɓe waɗa e deedi maɓɓe, ko yiite, arma ɓe naata huɓɓunge.
Les exégèses en arabe:
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Alla no Yamira on e fii ɓiɗɓe mon ɓen : hino woodani gorko yeru ngeɗu rewɓe ɗiɗo. Si ɓe laatike rewɓe ɓurɓe ɗiɗo, hino woodani ɓe tataɓe ɗiɗi e ko o acci. Si o laatike gooto, hino woodani mo feccere. Hino woodani neene e baaba makko gooto kala e maɓɓe jeegobal, immorde e ko o acci, si tawii himo mari ɓiɗɗo. Si o maraa ɓiɗɗo, mawɓe makko ɓen roni mo, hino woodani yumma makko tataɓal. Si tawii himo mari neene-gootooɓe, hino woodani yumma makko jeegaɓal. Ɓaawo siinugol wasiyee mo o wasiyii maa yoɓugol ñamaande nde o ñawlinoo. Baabiraaɓe mon ɓen e ɓiɗɓe mon ɓen, on anndaa ko hommbo e maɓɓe ɓuri ɓadoraade on nafa. Ɗum ko farilla immorde ka Alla. Pellet, Alla Laatike Annduɗo Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
۞ وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
Hino woodani on feccere e ko rewɓe mon acci, si tawii ɓe maraa ɓiɗɗo. Si tawii hiɓe mari ɓiɗɗo, hino woodani on nayaɓal e kon ko ɓe aaci, ɓaawo siinugol wasiyee mo ɓe wasiyii maa yoɓugol ñamaande [maɓɓe]. Hino woodani rewɓe mon ɓen nayaɓal e kon ko accuɗon, si tawii ɓiɗɗo alanaa on. Si tawii hiɗon mari ɓiɗɗo, hino woodani ɓe jeetataɓal e kon ko accuɗon, ɓaawo siinugol wasiyee mo wasiyiɗon maa yoɓugol ñamaande [mon]. Si wonii gorko no ronee rona-jala maaɗum debbo, hara himo mari neene-gooto gorko maa debbo, hino woodani kala maɓɓe jeegaɓal. Si ɓe laatike ɓurɓe ɗum e ɗuuɗude, kamɓe ko hawtuɓe ka tataɓal, ɓaawo wasiyee wasiyaaɗo maa yoɓugol ñamaande nde wonaa lorraynde. Ɗum ko Wasiyee immorde ka Alla. Alla ko Annduɗo Muññiiɗo.
Les exégèses en arabe:
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Ɗin ko Keeri Alla. Kala ɗoftiiɗo Alla e Nulaaɗo Makko on, o naaday mo Aljannaaji, canɗi no ila e ley majji : ko ɓe duumotooɓe ton. Ko ɗum woni malal mawngal. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Kala on yedduɗo Alla e Nulaaɗo Makko on, o jaggiti Keeri Makko ɗin, O Naaday mo yiite nge o luttata e muuɗum ; hino woodani mo lepte hoynooje.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡۖ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمۡسِكُوهُنَّ فِي ٱلۡبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلۡمَوۡتُ أَوۡ يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلٗا
Ɓen huuwooɓe paŋkare immorde e rewɓe mon ɓen, seedinee e maɓɓe nayo jeyaaɓe e mo'on. Si ɓe seedike, jogiteeɓe ka cuuɗi haa maayde nden hunna ɓe, maa Alla Waɗane ɓe laawol [yaltirngol].
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذَانِ يَأۡتِيَٰنِهَا مِنكُمۡ فَـَٔاذُوهُمَاۖ فَإِن تَابَا وَأَصۡلَحَا فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابٗا رَّحِيمًا
Ɓen ɗiɗo huuwuɓe fijuɓe [paŋkare ɗen] e mo'on, lorree ɓen. Si ɓe tuubii ɓe moƴƴinii, ɗuurnoɗon e maɓɓe. Pellet, Alla Laatike Jaɓoowo tuubuubuyee Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Anndee tuubuubuyee on ka Alla, ko wonannde ɓen gollirooɓe bone sabu majjere, refti ɓe tuuba ka ɓadii. Ɓen ɗon, Alla Jaɓanay ɓe tuubuubuyee. Alla Laatike Annduɗo Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Tuubuubuyee alanaa ɓen gollirooɓe bone haa tuma maayde nden arani gooto e maɓɓe o wi'a : "Min mi tuubii jooni", wanaa kadi ɓen maayooɓe hara kamɓe ko ɓe heeferaaɓe. Ɓen ɗon, Men Hebilanii ɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡـٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا
Ko onon yo gomɗimɓe, dakantaako on nde ronirton rewɓe ɓen doolugol, wata on laagu ɓe fii yo on heɓtu yoga e ko okkunoɗon ɓe, si wanaa hara ɓe waɗu paŋkare ɓannguɗo. Wonndiree e maɓɓe no moƴƴiri. Si on añii ɓe, hino jortaa nde añoton huunde, Alla Waɗa e mayre moƴƴere ɗuuɗunde.
Les exégèses en arabe:
وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖ وَءَاتَيۡتُمۡ إِحۡدَىٰهُنَّ قِنطَارٗا فَلَا تَأۡخُذُواْ مِنۡهُ شَيۡـًٔاۚ أَتَأۡخُذُونَهُۥ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Si on yiɗii waɗtitude debbo nokku debbo goo, hara hiɗon jonni goɗɗo e maɓɓe jawdi [heewundi], wata on jaɓitu e mayri hay e huunde. E on jaɓirayndi hoore bagamma e bakkaatu ɓannguɗo?
Les exégèses en arabe:
وَكَيۡفَ تَأۡخُذُونَهُۥ وَقَدۡ أَفۡضَىٰ بَعۡضُكُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ وَأَخَذۡنَ مِنكُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Ko honno ƴettirton ndi, gomɗii yoga e mon yottike e yoga, ɓe jogitike e mon ahadi tekkundi?
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَمَقۡتٗا وَسَآءَ سَبِيلًا
Wata on resu ɓen ɓe baabiraaɓe mon resi e suddiiɓe si wanaa ɗum ko feƴƴunoo. Pellet, ɗum laatinoke paŋkare e hutaare e bonnde laawol.
Les exégèses en arabe:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Harminanaama on : neeniraaɓe mon ɓen, e jiwɓe mon ɓen, e banndiraaɓe mon ɓen, e yaayiraaɓe mon ɓen, e neeniraaɓe mon ɓen ka dewol, e jiwɓe yumma gooto mon [gorko], e jiwɓe banndiraawo mon, e neeniraaɓe mon muynimɓe on, e banndiraaɓe mon ɓen ka muynan, e neeniraaɓe ɓeynguuli mon, e njutteeɓe mon wonɓe ka cuuɗi mon iwɓe e ɓeynguuli mon ɓe naatiduɗon e suudu ; si tawii non on naatidaali e maɓɓe suudu, bakkaatu fawaaki on [e resugol ɓen], e [rewɓe] daganiiɓe ɓiɗɓe mon ɓen iwɓe ka keeci, e nde mooɓindirton hakkunde neene-gootooɓe ɗiɗo, si wanaa ɗum ko yawtunoo. Pellet, Alla Laatike Haforoowo Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
۞ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
E saŋiiɓe ɓen ka rewɓe, si wanaa ɓen ɓe jeyruɗon ka ñaame mon. Ɗum ko Farilla Alla e dow mooɗon. Daginanaama on ko woni ɓaawo ɓen ɗon, nde ɗaɓɓitorɓe jawle mon hara ko on saŋiiɓe wanaa on jinndooɓe. Kala mo dakmitorɗon e maɓɓe desal : jonniteeɓe teŋe maɓɓe ɗen. Ko farilla. Bakkaatu fawaaki e fii ko yarlondirɗon e mun ɓaawo farilla on. Pellet, Alla Laatike Annduɗo Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَمَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُمۚ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖۚ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡۚ وَأَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Kala e mooɗon mo hattaaaki feere resugol seŋiiɓe gomɗimɓe, ko [resugol] ɓen ɓe jeytirɗon ñaame mon, immorde e curbaaɓe mon gomɗimɓe. Alla no Anndai gomɗinal mon ngal. Yoga e mon ko e yoga Resireeɓe duŋayee yimɓe maɓɓe ɓen, jonniron ɓe teŋe maɓɓe ɗen no moƴƴiri. Saŋiiɓe hara wanaa jinndooɓe njaatoo. Si ɓe seaŋike ɓe addii paŋkare, no fawii ɓe feccere ko fawii saŋiiɓe rimɓe ɓen e lepte. Ɗum, ko fii on huluɗo e mo'on yanugol e jeeno. Ko nde muññotoɗon ɓuri moƴƴannde on. Alla Haforoowo Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Allaahu On no Faandii Ɓannginanngol on O Fewna on e laawi ɓeya adinooɓe on, O Jaɓana on tuubuubuyee. Alla ko Annduɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
Alla no Faala nde O Jaɓaŋta on tuubuubuyee, ɓen jokkuɓe mbeleeɗe faalaa nde ooñorton ooñannde mawnde.
Les exégèses en arabe:
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡۚ وَخُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
Alla no Yiɗi Hayfinanta on, neɗɗaŋke tagaama ko o lo'uɗo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
Ko onon yo gomɗimɓe, wata on ñaamir jawle mon ɗen hakkunde mooɗon e mehre, si wanaa hara ko e njulaaku ngu welaɗon e muuɗum. Wata on waru pittaali mon ɗin. Pellet, Alla Laatike Hinnotooɗo on.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
kala huuwuɗo ɗum e hoore ngaynu e tooñe, aray Men Naada mo yiite : ɗum laatike newaniiɗum Alla.
Les exégèses en arabe:
إِن تَجۡتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنۡهَوۡنَ عَنۡهُ نُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَنُدۡخِلۡكُم مُّدۡخَلٗا كَرِيمٗا
Si on woɗɗitike [bakkaatu] mawɗi ɗi haɗaɗon ɗin e mun, Men Heefanay on boneeji mon ɗin, Men Naadira e naatirgal teddungal.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُواْۖ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُواْ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا
Wata on yelo ko Alla Ɓurniri yoga e mon dow yoga. Hino woodani worɓe ɓen geɓal immorde e ko ɓe faggitii kon, hino woodani kadi rewbe begeɓal immorde e kon ko ɓe faggitii. Tororee Alla immorde e Ɓural Makko. Pellet, Alla Laatike Annduɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
وَلِكُلّٖ جَعَلۡنَا مَوَٰلِيَ مِمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَۚ وَٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَـَٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدًا
Wonannde kala Men Waɗanii ɗum ronooɓe [heftuɓe] e ɗum ko jibimɓe ɓen acci, e ɓadondiraaɓe ; e ɓen ɓe ahodunoɗon e mun : jonneeɓe geɓal maɓɓe ngal. Pellet, Alla Laatike ko O Seediiɗo e kala huunde.
Les exégèses en arabe:
ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡۚ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٞ لِّلۡغَيۡبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُۚ وَٱلَّٰتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِي ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُواْ عَلَيۡهِنَّ سَبِيلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيّٗا كَبِيرٗا
Worɓe ɓen ko ñiiɓuɓe [e daŋkiitagol] rewɓe ɓen, sabu ko Alla Ɓurniri kon yoga maɓɓe e hoore yoga, e sabu kon ko wintii e jawle maɓɓe. [rewɓe] moƴƴuɓe ɓen, ko yaŋkiniiɓe reenotooɓe ka wirnii, sabu kon ko Alla Reenini ɓe.Ɓen [rewɓe] ɓe huloton dartagol(cuwtagol) mun : waajeeɓe, feronɓe ka ndaɗɗudiiji, piyonɓe. Si ɓe ɗoftike on, wata on aɓɓir e dow maɓɓe laawol ! Pellet, Alla Laatike Toowuɗo, Mawɗo.
Les exégèses en arabe:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ شِقَاقَ بَيۡنِهِمَا فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَحَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصۡلَٰحٗا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيۡنَهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرٗا
Si on hulii lurral hakkunde maɓɓe, imminee ñaawoowo immorɗo ka yimɓe gorko on e ñaawoowo immorɗo ka yimɓe debbo on. Si ɓe faandike moƴƴinngol, Alla Hawrindinay hakkunde maɓɓe. Pellet, Alla Laatike Annduɗo, Humpitiiɗo.
Les exégèses en arabe:
۞ وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا
Rewee Alla wata on kafidu e Makko hay huunde. Jibimɓe on ɓen moƴƴoɗon e maɓɓe, e joomiraaɓe ɓadondiral'en, e wonduɓe ɓen, e waasuɓe ɓen, e kawtaljo jom-ɓadondiral, e kawtal baŋŋe, e wonndiɗɗo baŋŋe, e ɓii laawol, e ɓen ɓe jeyruɗon ñaame mon. Pellet, Alla Yiɗaa kala on laatiiɗo ñaaƴoowo mantotooɗo :
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَيَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِ وَيَكۡتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Ɓen ɓe no wudda, ɓe yamira yimɓe ɓen nguddam, ɓe suuɗa kon ko Alla okki ɓe e Ɓural Makko. Men Maranii heeferɓe ɓen lepte hoynooje.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۗ وَمَن يَكُنِ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَهُۥ قَرِينٗا فَسَآءَ قَرِينٗا
E ɓen ɓe no nafqira jawle mun ɗen ka yiinorgol yimɓe ɓen, ɓe gomɗiŋtaa Alla wanaa Ñalaande Sakkitiinde nden. Kala on mo seytaane wonani ɗum ciŋkotaaɗo : haray o bonii ciŋkodaaɗo!
Les exégèses en arabe:
وَمَاذَا عَلَيۡهِمۡ لَوۡ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِهِمۡ عَلِيمًا
E ko honɗum fawinoo ɓe si ɓe gomɗinno Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden ɓe nafqi e kon ko Alla Arsike ɓe ? Alla Laatike Annduɗo ɓe.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا وَيُؤۡتِ مِن لَّدُنۡهُ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Pellet, Alla Tooñirtaa yeru jarra-hun, si wonii ko moƴƴere, O Soway nde, O Okka immorde ka Mokko njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۭ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا
Ko honno si tawii Men Addoyii immorde e kala mofte seeditotooɗo, Men Adde e dow ɓee ɗoo ko a seeditotooɗo ?
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَئِذٖ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ ٱلرَّسُولَ لَوۡ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضُ وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا
Nden Ñalnde, heeferɓe ɓn e yedduɓe ɓen Nulaaɗo on yeloto hara nun ɓe fonndeteno e leydi ndin, ɓe suuɗataa Alla yeewtere !
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا
Ko onon yo gimɗimɓe, wata on ɓaɗto julde den hara ko on siwruɓe haa anndon ko wowloton ; wanaa ka modduɗon e lonngal, si wanaa hara ko on taƴitooɓe laawol haa laɓɓinoɗon. Si on laatike nawnuɓe, maa hiɗon e hoore jahal, maa ɓaawo hoggo arii goɗɗo e mon(yaadon dow wuro), maa on soccondirii e rewɓe ɓen on heɓaali ndiyam, taamoree mbullaari(leydi) laaɓundi : mowlon geece mon ɗen e juuɗe mon ɗen. Pellet, Alla Laatike Haforoowo Yawtanoowo.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يَشۡتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
E a yi'aali faade e ɓen okkaaɓe geɓal e ɗefte ɗen, hiɓe sooda majjere nden, hiɓe faalaa nde majjoton laawol [foccondirngol] ngol ?
Les exégèses en arabe:
وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِأَعۡدَآئِكُمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيّٗا وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرٗا
Ko Alla Ɓuri Anndude ayɓe mon ɓen. Alla yonii Giɗo, Alla yonii Ballo.
Les exégèses en arabe:
مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَيَقُولُونَ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا وَٱسۡمَعۡ غَيۡرَ مُسۡمَعٖ وَرَٰعِنَا لَيَّۢا بِأَلۡسِنَتِهِمۡ وَطَعۡنٗا فِي ٱلدِّينِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَا وَٱسۡمَعۡ وَٱنظُرۡنَا لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَقۡوَمَ وَلَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Hino e ɓeya alyahuudaaɓe waylooɓe konngol ngol e nokku maggol ɓe wi'a: "Men nanii men yeddii ; heɗo ko wanaa nannateeɗo, aynu men", ka hallugol ɗemɗe maɓɓe ɗen e yuwugol ka diina. Hara nun ɓe wi'ayno : "Men nanii men ɗoftike nanu ndaaraa", ko ɗum ɓuraynoo moƴƴannde ɓe, ɓura foccaade. Ko woni tun, Alla Huɗirii ɓe geddi maɓɓe ɗin, ɓe gomɗiŋtaa si wanaa seeɗaa.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ ءَامِنُواْ بِمَا نَزَّلۡنَا مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبۡلِ أَن نَّطۡمِسَ وُجُوهٗا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدۡبَارِهَآ أَوۡ نَلۡعَنَهُمۡ كَمَا لَعَنَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّبۡتِۚ وَكَانَ أَمۡرُ ٱللَّهِ مَفۡعُولًا
Ko onon yo ɓeya okkanooɓe Defte, gomɗinee nden nde Men Jippini googinnde ɗen wonɗe ka mon, ado Men Mehude geece [mon ɗen] Men Ruttiraɗe ɓabbe majje, maa Men Huɗira ɓe wano Men Huɗirnoo non yimɓe asewe ɓen. Fiyaake Alla on Laatke Laatiŋteeɗum.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
Pellet, Alla Yawtantaa kafidoowo Mo e goɗɗum, Himo Yawtana ko jaasi ɗum wonannde on Mo O Muuyi. Kala on kafiduɗo Alla e goɗɗum, gomɗii o fepandiima bakkaatu mawɗo.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُمۚ بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَآءُ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
E a yi'aali ɓen ɓe no laɓɓina pittaali maɓɓe ? Ko woni, Ko Alla Laɓɓiŋta on Mo O Muuyi, ɓe tooñoytaake yeru gurun tamaro.
Les exégèses en arabe:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَكَفَىٰ بِهِۦٓ إِثۡمٗا مُّبِينًا
Ndaarii ko hol no ɓe woni fefindoraade e Alla fenaade ! Ɗum ɗon yonii bakkaatu feeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا
E a yi'aali faade e ɓen okkanooɓe geɓal ka Deftere, hiɓe gomɗina ndaaro e bewinayɗi ɗin, hiɓe wi'ana ɓen heeferɓe : "Ko ɓee ɗoo ɓuri feewude laawol e dii ɓeya gomɗime ? !".
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُۖ وَمَن يَلۡعَنِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ نَصِيرًا
Ko ɓen woni ɓe Alla Huɗi ɓen, kala mo Alla Huɗi, a heɓaŋtaa mo ballo.
Les exégèses en arabe:
أَمۡ لَهُمۡ نَصِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُلۡكِ فَإِذٗا لَّا يُؤۡتُونَ ٱلنَّاسَ نَقِيرًا
Kaa woodamɓe geɓal immorde e laamu ? Ountuma, ɓe okkataano yimɓe ɓen yeru hufol tamaro.
Les exégèses en arabe:
أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَيۡنَٰهُم مُّلۡكًا عَظِيمٗا
Kaa ɓe añay yimɓe ɓen e ko Alla Okki ɓe kon e Ɓural Makko ? Gomɗii Men Okkii ɓeynguure Ibraahiima nden Deftere e Faltaare, Men Okki ɓe Laamu Mawngu.
Les exégèses en arabe:
فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ بِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن صَدَّ عَنۡهُۚ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا
Hino e maɓɓe on gomɗinɗo nde, no e maɓɓe kadi on faddiiɗo nde. Jahannama yonii huɓɓaynge.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَوۡفَ نُصۡلِيهِمۡ نَارٗا كُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَيۡرَهَا لِيَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Pellet, ɓen yedduɓe Aayeeje Amen ɗen, aray Men Naada ɓe yiite : tuma kala guri maɓɓe ɗin ɓenndi, Men Waɗtitana ɓe guri goo fii no ɓe meeɗira lepte ɗen. Pellet, Alla Laatike Fooluɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ لَّهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَنُدۡخِلُهُمۡ ظِلّٗا ظَلِيلًا
Ɓen gomɗimɓe ɓe golli golle moƴƴe, aray Men Naada ɓe Aljannaaji ɗi no ila e ley majji canɗi, ko ɓe duumotooɓe ndeer ton poomaa hino woodani ɓe ton rewɓe laɓɓinaaɓe Men Naada ɓe ɗowdi duumiindi. @Correcteur
Les exégèses en arabe:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَإِذَا حَكَمۡتُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡكُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
Pellet, Alla no Yamira on tottoton koolaaje ɗen faade e yimɓe majje ɓen, e si on ñaaway hakkunde yimɓe ɓen nde ñaawirton nunɗal. Pellet, ko Alla Waajorta on kon labaama. Pellet, Alla Laatike Nanoowo, Yi'oowo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا
Ko onon yo gomɗimɓe, ɗoftee Alla ɗoftoɗon Nulaaɗo on e joomiraaɓe yamiroore ɓen e mooɗon. Si on pooɗondirii e huunde, ruttee nde ka Alla e ka Nulaaɗo on, si on laatike gomɗimɓe Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden. Ko ɗum ɓuri moƴƴude ɓuri labeede battane.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزۡعُمُونَ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓاْ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَقَدۡ أُمِرُوٓاْ أَن يَكۡفُرُواْ بِهِۦۖ وَيُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمۡ ضَلَٰلَۢا بَعِيدٗا
E a yi'aali ɓen ɓe no aaƴoo wonnde kamɓe ɓe gomɗinii kon ko Jippinaa e maaɗa e kon ko Jippinaa ado maaɗa? Hiɓe faalaa nde ɓe ñaawinoytoo ka bewinayɗi ɗin, gomɗii le ɓe yamiraama nde ɓe yeddata ɗi. Seytaane non hino faalaa majjinnde ɓe majjere woɗɗunde.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ رَأَيۡتَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودٗا
Si ɓe wi'anaama : "Aree faade e kon ko Alla Jippini e faade e Nulaaɗo on", a yi'ay naafiqi en no faddoo e maaɗa faddagol.
Les exégèses en arabe:
فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَتَوۡفِيقًا
Ko honno [wonirta] si tawii musiiba heɓirii ɓe sabu ko ɓe ardiniri juuɗe maɓɓe, refti ɓe ara e maaɗa hiɓe woondira Alla : "Men faandaaki si wanaa moƴƴinngol e hawrinndinal?!".
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَعِظۡهُمۡ وَقُل لَّهُمۡ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَوۡلَۢا بَلِيغٗا
Ko ɓen woni ɓe Alla Anndi ko woni ndeer ɓerɗe maɓɓe, ɗuurno gaay maɓɓe, waajoɗaa ɓe, wowolanna ɓe konngol yottotongol ka pittaali maɓɓe.
Les exégèses en arabe:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا
Men Nuliraali Nulaaɗo [woo] si wanaa fii yo o ɗofte e Duŋayee Alla. Hara nun tuma ɓe tooñunoo pittaali maɓɓe ɗin, ɓe aruno ma ɓe insinii e Alla, Nulaaɗo on insinanii ɓe, ɓe tawayno Alla ko Jaɓoowo tuubuubuyee, jumotoodo.
Les exégèses en arabe:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا
Hey, Mi Woondirii Joomi maaɗa, ɓe gomɗiŋtaa haa ɓe ñaawinora maa huunde ko yani hakkunde maɓɓe, refti ɓe heɓataa ɓitteende ka pittaali maɓɓe e kon ko ñaawuɗaa, ɓe jebbiloo jebbilagol.
Les exégèses en arabe:
وَلَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡۖ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَشَدَّ تَثۡبِيتٗا
Hara nun Men Farluno e maɓɓe wonnde : "Waree pittaali mon ɗin", maa "yalton e galleeji mon", ɓe waɗataano ɗum si wanaa seeɗaaɓe e maɓɓe. Sinno kamɓe ɓe huuwuno kon ko ɓe waajoranoo, ɗum laatotono moƴƴere wonannde ɓe, ɓura tiiɗude kadi tabital :
Les exégèses en arabe:
وَإِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا
nden tuma, Men Okkayno ɓe immorde ka Amen, njoɓdi mawndi,
Les exégèses en arabe:
وَلَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Men Fewnayno ɓe laawol focciingol.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا
Kala ɗoftiiɗo Alla e Nulaaɗo on : ɓen ɗon wonndoyay e ɓen ɓe Alla Neemini immorde e Annabaaɓe, e goonguɓe, e sahiddinnooɓe, e moƴƴube. Ɓen ɗon moƴƴii wonndiiɓe !
Les exégèses en arabe:
ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا
Ngal ɗon Ɓural ko immorde ka Alla, Alla Yonii Annduɗo !
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ فَٱنفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُواْ جَمِيعٗا
Ko onon yo gomɗimɓe, jogitee reŋtorɗi mon ɗin, runnjon ko on sertuɓe maa runnjon on rentuɓe.
Les exégèses en arabe:
وَإِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا
Hino e mo'on on nennotooɗo, si musiiba heɓii on, o wi'a : "Gomɗii Alla Neeminii e am, nde tawnoo mi laatodanooki e maɓɓe ceediiɗo ! ".
Les exégèses en arabe:
وَلَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا
Si tawii heɓii on Ɓural immorde ka Alla, ma o wi'a wa si tawii meeɗaali laataade hakkunde mon giggol : "Ee jalla am si mi tawdano e maɓɓe ! Mi malee malal mawngal !".
Les exégèses en arabe:
۞ فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِۚ وَمَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Yo haɓide fii laawol Alla ngol, ɓen ɓe no sooditira guurdam aduna ɗam laakara on ! Kala on haɓidaaɗo fii laawol Alla ngol o waraa maa o fooli, arma Men Okka mo njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
وَمَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا
E ko heɓi on, on haɓidetaake fii laawol Alla ngol ? e Lo'inaaɓe ɓen ka worɓe, e ka rewɓe, e ka fayɓe, ɓen ɓe no wi'a: "Joomi amen, Yaltin men e ndee saare nde yimɓe mun tooñi, Waɗanaa men immorde ka Maaɗa giɗo, Waɗanaa Men immorde ka Maaɗa ballo".
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا
Ɓen gomɗimɓe hino haɓidee fii laawol Alla ngol, ɓeya heeferɓe hino haɓidee e laawol ɓewnayɗi ɗin. Haɓee weldiiɓe seytaane ɓen : pellet, pewje seytaane ɗen laatike lo'uɗe.
Les exégèses en arabe:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗۚ وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖۗ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
E a yi'aali ɓen wi'ananooɓe : "Suree juuɗe mon ɗen, ñimnon julde, jonnon asakal". Tuma hare nden farlanoo e maɓɓe, e jaka fedde goo e maɓɓe hino hulira yimɓe ɓen wano Alla hulirtee, maa ko ɓuri tiiɗude e kulol, ɓe wi'i: "Joomi amen, ko honɗum Farlaɗaa e dow amen hare ? Ko haɗnoo Nennitanaa men ɗum haa e lajal ɓadiingal ?" Maaku : "Dakamme aduna on ko seeɗa, ko laakara on ɓuri moƴƴannde on hulɗo [Alla], on tooñetaake yeru hufol tamara
Les exégèses en arabe:
أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَلَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖۗ وَإِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَۚ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا
Nokku woo ka laatiɗon maayde nden hewtitoto on, hay si on laatike e nder tataaji mahaaɗi. Si moƴƴere heɓii ɓe, ɓe wi'a: "Ɗum ɗoo ko immorde ka Alla" Si bone heɓii ɓe, ɓe wi'a :"Ɗum ɗoo ko immorde e maaɗa !" Maaku: "Kala majji ko immorde ka Alla". E ko nanngi ɓee yimɓe ɓe ɓattitaako faamude yeewtere?!
Les exégèses en arabe:
مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَۚ وَأَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗاۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا
Huunde woo ko heɓu maa e moƴƴere ko immorde ka Alla, huunde woo ko heɓu maa e bone ko immorde e woŋkii maa kin. Men Nulii ma wonannde yimɓe ɓen Nulaaɗo. Alla Yonii Seede.
Les exégèses en arabe:
مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗا
Mo ɗoftike Nulaaɗo on gomɗii o ɗoftike Alla. Mo huccitii, Men Nulaali ma e dow maɓɓe reenoowo.
Les exégèses en arabe:
وَيَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُۖ وَٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَۖ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Hiɓe wi'a: "Ɗoftaare!", si ɓe yaltii ka maaɗa, fedde goo e maɓɓe waaliday [e miijo goo] ko woori kon ko maakuɗaa. Alla no Winnda kon ko waalidata e mun. Ɗuurno ɓe fawoɗaa e Alla. Alla Yonii Hoolorɗo.
Les exégèses en arabe:
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَۚ وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا
E ɓee taskitortaa Qur'aana on ? Sinno nde iwru-nde ko wanaa ka Alla, ɓe tawayno e mayre lurre ɗuuɗuɗe.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا
Si arii ɓe e fiyaake immorde e hoolaare, maa kulol, ɓe lollina ɗum. Sinno ɓe ruttuno ɗum e Nulaaɗo on e ɓen fewjooɓe fii maɓɓe, ɓen ɓullitayɓe e maɓɓe anndayno ɗum. Si wanaano Ɓural Alla ngal e dow mooɗon e Yurmeende Makko nden, on jokkayno seytaane si wanaa seeɗaaɓe.
Les exégèses en arabe:
فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَۚ وَحَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَأَشَدُّ تَنكِيلٗا
Haɓu fii laawol Alla ngol, a fawaaka si wanaa hoore-maa. Rerɗin gomɗimɓe ɓen, arma Alla nde Surata doole heeferɓe ɓen. Ko Alla ɓuri Saɗtude doole, ko Kaŋko ɓuri Saɗtude muusnugol.
Les exégèses en arabe:
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
Kala on tefuɗo tefoore labaande wonay mo geɓal e mayre, kala kadi on tefuɗo tefoore bonnde wonany mo e mayre geɓal. Alla Laatike Hattanɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا
Si on hiwroraama hiwraango, hiwritoree ko ɓuri ngon ɗon maa rutton ngo. Pellet, Alla Laatike e dow kala huunde ko O Hasboowo.
Les exégèses en arabe:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۗ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا
Alla, reweteeɗo alaa si wanaa Kaŋko, ma O Mooɓitoy on Ñalnde Darngal, sikke alaa e Mayre. E ko hombo ɓuri goongude Alla yeewtere ?
Les exégèses en arabe:
۞ فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُۖ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Ko waɗi on e fii ɓee naafiqiiɓe feddeeji ɗiɗi ?! Ko Alla woni Ugginɗo ɓe sabu ko ɓe faggitii. E on faala fewnude on mo Alla Majjini ? Kala on mo Alla Majjini, a heɓantaa mo laawol.
Les exégèses en arabe:
وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗۖ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡۖ وَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرًا
Hiɓe yeloo sinno on yeddayno wano ɓe yeddiri non, laatoɗon fotooɓe. Wata on jogito e maɓɓe weldiiɓe haa ɓe fera e laawol Alla ngol. Si ɓe huccitii, nanngee ɓe waron ɓe nokku kala ka tawɗon ɓe.Wata on jogito e maɓɓe weldiɗɗo wanaa ballo.
Les exégèses en arabe:
إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡۚ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا
Si wanaa ɓen ɓe hino jokkoo faade e yimɓe ɓe ahadi woni hakkunde mon e maɓɓe, maaɗun ɓe arii on ɓerɗe maɓɓe ɗen no ɓiɗtanii haɓugol on, maa haɓugol yimɓe ɓen. Si Alla Haajuno, O Wurtayno ɓe e dow mooɗon, ɓe haɓa on. Si ɓe pottitike on, ɓe haɓaali on, ɓe werlike kisal e mon, haray Alla Waɗanaali on e dow maɓɓe laawol.
Les exégèses en arabe:
سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأۡمَنُوكُمۡ وَيَأۡمَنُواْ قَوۡمَهُمۡ كُلَّ مَا رُدُّوٓاْ إِلَى ٱلۡفِتۡنَةِ أُرۡكِسُواْ فِيهَاۚ فَإِن لَّمۡ يَعۡتَزِلُوكُمۡ وَيُلۡقُوٓاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ وَيَكُفُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡۚ وَأُوْلَٰٓئِكُمۡ جَعَلۡنَا لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Arma tawon woɗɓe goo faandiiɓe nde ɓe holnora on ɓe holnora yimɓe maɓɓe ɓen. Tuma kala nde ɓe ruttitaa e geddi ɗin,ɓe suƴƴitee e nder majji. Si ɓe pottitaaki on, ɓe werloo kisal e mon, ɓe suri juuɗe maɓɓe ɗen, nanngee ɓe waron ɓe nokku kala ka tawɗon ɓe. Ko ɓen ɗon mooɗon, [woni ke Men] Waɗani on e maɓɓe hujja ɓannguɗo.
Les exégèses en arabe:
وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـٔٗاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَـٔٗا فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُواْۚ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ وَإِن كَانَ مِن قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ فَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ شَهۡرَيۡنِ مُتَتَابِعَيۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Haananaa gomɗinɗo nde o warata gomɗinɗo si wanaa [hara ko] faljere. On warɗo gomɗinɗo, yo rinɗin daande gomɗinnde e diya jonneteeɗo yimɓe makko ɓen : si wanaa hara ɓen sakkii. Si wonii ko jeyaaɗo e yimɓe ayɓe mon, hara kaŋko ko o gomɗinɗo, ko rinɗingol daande gomɗinnde. Si wonii ko jeyaaɗo e yimɓe ɓe ahadi woni hakkunde mon e maɓɓe, ko diya jonneteeɗo yimɓe makko ɓen, e rinɗingol daande gomɗinnde. On mo hebaali ko : hoorugol lebbi ɗiɗi jokkondirɗi tuubuubuyee immorde ka Alla. Alla Laatike Annduɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا
Kala warɗo gomɗinɗo e hoore tewagol, njoɓdi makko ndin ko Jahannama, luttoowo e nder magge ; Alla Tikkanii mo, O Huɗii mo, O Hebilanii mo lepte mawɗe.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَلَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ فَتَبَيَّنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Ko onon yo gomɗimɓe, si on yahii e laawol Alla, ɓannginee [tefon] wata on wi'an on werliiɗo e mon kisal : "Wanaa a gomɗinɗo", hiɗon ɗaɓɓa jawdi nguurdam aduna, ko ka Alla konhoyri ɗuuɗundi woni. Ko wano non laatornoɗon ko adii, Alla Neemini e mon. Ɓannginee. Pellet, Alla Laatike Humpitiiɗo ko golloton.
Les exégèses en arabe:
لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَٱلۡمُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡۚ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ دَرَجَةٗۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَفَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Gomɗimɓe jooɗiiɓe ɓen, hara wanaa joomiraaɓe lorra ɓen, fotataa e ɓen tiiɗnortooɓe e laawol Alla ngol jawle maɓɓe ɗen e woŋkiiji maɓe ɗin. Alla Ɓurnirii tiiɗnorɓe jawle mun ɗen e woŋkiiji mun ɗin, e dow jooɓiiɓe ɓen, darja. Ɓe fow maɓɓe Alla Fodii ɓe moƴƴere, Alla Ɓurnirii tiiɗnotooɓe ɓen e dow jooɗiiɓe ɓen njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
Darjaaji immorde ka Makko, e haforanal, e Hinnayee. Alla Laatike Hafroowo, Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمۡۖ قَالُواْ كُنَّا مُسۡتَضۡعَفِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ قَالُوٓاْ أَلَمۡ تَكُنۡ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٗ فَتُهَاجِرُواْ فِيهَاۚ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Pellet, ɓen ɓe Malaa'ika en no warata, hara ko ɓe tooñuɓe pittaali maɓɓe ɗin, ɓe wi'a : "Ko e honɗum wonunoɗon ?!". Ɓe wi'a : "Men laatinoke lo'inanooɓe ka leydi". Ɓe wi'a : "Leydi Alla ndin laatanooki yaajundi hanno feron e mayri ?". Ɓen ɗon, werde maɓɓe nden ko Jahannama, nge bonii ruttorde !
Les exégèses en arabe:
إِلَّا ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ حِيلَةٗ وَلَا يَهۡتَدُونَ سَبِيلٗا
Si wanaa ɓen lo'inaaɓe immorde ka worɓe, e ka rewɓe, e ka sukaaɓe ɓe hattanaa yahdu, ɓe feewataa e laawol.
Les exégèses en arabe:
فَأُوْلَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
Ɓen ɗon, arma Alla Yaafanoo ɓe. Alla Laatike Yaafotooɗo, Haforoowo.
Les exégèses en arabe:
۞ وَمَن يُهَاجِرۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُرَٰغَمٗا كَثِيرٗا وَسَعَةٗۚ وَمَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Kala feruɗo e laawol Alla ngol o taway ka leydi yolɗere ɗuuɗunde e yaajeende. Kala yaltuɗo e suudu mu'un ko o feruɗo faade e Alla e Nulaaɗo Makko on, hooti maayde nden hewtitii mo, gomɗii njoɓdi makko ndin tabitii ka Alla. Alla Laatike Haforoowo, Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَقۡصُرُواْ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنۡ خِفۡتُمۡ أَن يَفۡتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْۚ إِنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ كَانُواْ لَكُمۡ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
Si on jinndii ka leydi, haray bakkaatu fawaaki on nde ustoton julde nden, si on hulii nde yedduɓe ɓen fitiŋta on. Pellet, heeferɓe ɓen laatanike on ayɓe feeñuɓe.
Les exégèses en arabe:
وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَأَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡۖ وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Si a tawdaama e maɓɓe a darnanii ɓe julde, yo fedde goo e maɓɓe darodo e maaɗa yo ɓe jogito jogaaji maɓɓe ɗin ; si ɓe sujjii, yo ɓe wonu ɓaawo mon, yo fedde ndeya nde juulaali aru, yo ɓe juulidu e maaɗa yo ɓe jogito reetorɗi maɓɓe ɗin e jogaaji maɓɓe ɗin. Yedduɓe ɓen yelinoke sinno on welsindotono gaay e jogaaji mon ɗin e doŋle mon ɗen, ɓe ooñoo e mooɗon ooñannde wootere. Bakkaatu fawaaki on si ɗon wonndi e lorra immorde e toɓo, maa on laatike nawnuɓe nde walliŋton jogaaji mon ɗin. Jogitee reŋtorɗi mon ɗin. Pellet, Alla Hebilanii heeferɓe ɓen lepte hoynooje.
Les exégèses en arabe:
فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا
Si on gaynii julde nden, jaŋtoree Alla e darnnde, e jonnde e ka hoore becce mon. Si on deeƴii, ñiɓnee julde nden. Pellet, julde nden laatike e gomɗimɓe ɓen farill heeƴaa [waqiŋtinaa].
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَهِنُواْ فِي ٱبۡتِغَآءِ ٱلۡقَوۡمِۖ إِن تَكُونُواْ تَأۡلَمُونَ فَإِنَّهُمۡ يَأۡلَمُونَ كَمَا تَأۡلَمُونَۖ وَتَرۡجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرۡجُونَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
Wata on lo*u e nder ɗaɓɓitugol yimɓe ɓen. Si on laatike hiɗon naawee, kamɓe kadi hiɓe naawiree wano naawirteɗon, hiɗon jortii immorde e Alla ko ɓe jortaaki. Pellet, Alla Laatike Annduɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِتَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُۚ وَلَا تَكُن لِّلۡخَآئِنِينَ خَصِيمٗا
Menen Men Jippinirii Deftere nden e maaɗaa e hoore goonga fii yo a ñaawir hakkunde yimɓe ɓen kon ko Alla Hollu maa. Wata on wonan janfotooɓe ɓen wennjanoowo.
Les exégèses en arabe:
وَٱسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Insino e Alla. Pellet, Alla Laatike Haforoowo, Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلَا تُجَٰدِلۡ عَنِ ٱلَّذِينَ يَخۡتَانُونَ أَنفُسَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمٗا
Wata a wennjondire fii ɓen janfotooɓe pittaali mun. Pellet, Alla Yiɗaa on janfotooɗo, bakkondinɗo :
Les exégèses en arabe:
يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَلَا يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمۡ إِذۡ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرۡضَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطًا
Hiɓe suuɗoo yimɓe ɓen ɓe suuɗotaako Alla, Himo Wonndi e maɓɓe tuma ɓe waalaynoo fewjude kon ko O Welaaka e konngol. Alla Laatike Huɓindiiɗo kon ko ɓe gollata.
Les exégèses en arabe:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلۡتُمۡ عَنۡهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
Hey mon yo ɓe'e on wennjii fii maɓɓe e ɗam nguurdam aduna, e ko hommbo wennjoyta Alla fii maɓɓe Ñalnde Darngal, kaa ko hommbo laatanoytooɓe fawtiiɗo?!
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَعۡمَلۡ سُوٓءًا أَوۡ يَظۡلِمۡ نَفۡسَهُۥ ثُمَّ يَسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَ يَجِدِ ٱللَّهَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Kala on golluɗo bone maa o tooñi hoore makko, hooti o insinii e Alla, o taway Alla ko Haforoowo, Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَكۡسِبۡ إِثۡمٗا فَإِنَّمَا يَكۡسِبُهُۥ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Kala kadi faggitiiɗo bakkaatu, pellet, ko e hoore makko o woni faggitaade ɗum. Alla Laatike Annduɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَكۡسِبۡ خَطِيٓـَٔةً أَوۡ إِثۡمٗا ثُمَّ يَرۡمِ بِهِۦ بَرِيٓـٔٗا فَقَدِ ٱحۡتَمَلَ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Kala faggitiiɗo goopol maa bakkaatu hooti o bugii ɗum e hoore daɗndiiɗo, gomɗii o ronnditike fenaande e bakkaatu ɓannguɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَرَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا
Si wanaano Ɓural Alla ngal e dow maaɗa e Yurmeende Makko nden, fedde goo e maɓɓe himmirayno majjinngol ma, ɓe alaa e majjinnde si wanaa pittaali maɓɓe ɗin, ɓe lorrirtaama hay e huunde. Alla Jippinii e maaɗa Deftere nden e Ñeeñal ngal, O Anndinii ma huunde nden a anndaano. Ɓural Alla ngal e dow maaɗa laatike mawnungal.
Les exégèses en arabe:
۞ لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۭ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Moƴƴere alaa e ko heewi e yeewtere maɓɓe nden, si wanaa on yamirɗo sadaka, maa moƴƴere maa moƴƴiŋtingol hakkunde yimɓe ɓen. Kala waɗirɗo ɗum ɗaɓɓugol welayee Alla, arma Men Okka mo njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Kala on lunndiiɗo Nulaaɗo on ɓaawo nde paawal ngal ɓanngani mo, o jokki ko wanaa laawol gomɗimɓe ɓen, Men Hucciŋtinay mo e kon ko o hucciti, Men Naadoya mo Jahannanma, nge bonii ruttorde !
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Pellet, Alla Yawtantaa kafidugol Mo e goɗɗum, Himo Yawtana ko jaasi ɗum wonannde on Mo O Muuyi. Kala on kafiduɗo Alla e goɗɗum, gomɗii o majjii majjere woɗɗiinde.
Les exégèses en arabe:
إِن يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثٗا وَإِن يَدۡعُونَ إِلَّا شَيۡطَٰنٗا مَّرِيدٗا
Ɓe alaa e rewude ko woori Alla, si wanaa [sanamuuji] rewɗinaaɗi, ɓe alaa e rewude si wanaa seytaane sanndalɗiinɗo.
Les exégèses en arabe:
لَّعَنَهُ ٱللَّهُۘ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنۡ عِبَادِكَ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Alla Huɗii ndu, ndu wi'i : "Ma mi jogitoyo e jeyaaɓe maa ɓen geɓal farlaangal,
Les exégèses en arabe:
وَلَأُضِلَّنَّهُمۡ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمۡ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلۡقَ ٱللَّهِۚ وَمَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيۡطَٰنَ وَلِيّٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدۡ خَسِرَ خُسۡرَانٗا مُّبِينٗا
ma mi majjinoyɓe, ma mi yelinoyɓe, ma mi yamiroyɓe, ma ɓe taƴu noppi neemoraaɗi ɗin, ma mi yamirɓe, ma ɓe waylu tagu Alla ngun !". Kala jogitiiɗo seytaane giɗo ko woori Alla, gomɗii o hayrii hayrere ɓanngunde.
Les exégèses en arabe:
يَعِدُهُمۡ وَيُمَنِّيهِمۡۖ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
Himo foda ɓe himo yelina ɓe, seytaane fodaali ɓe si wanaa hodo.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنۡهَا مَحِيصٗا
Ɓen ɗon wemoolorde maɓɓe nden ko Jahannama, ɓe heɓirtaa nge daɗirde.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلٗا
Ɓen gomɗimɓe ɓe golli golle moƴƴe, aray Men Naada ɓe Aljannaaji ɗi no ila e ley majji canɗi : ko ɓe duumotooɓe nder ton poomaa. Fodoore Alla nde ko goonga. Ko hommbo ɓuri Alla goongude konngol ? @Correcteur
Les exégèses en arabe:
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَلَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِۗ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Wonaali ko yelaaji mon ɗin wanaa yelaaji jomɓe Defte ɓen. Kala golluɗo bone o yoɓete ɗum, o heɓanoytaake ko woori Alla giɗo wanaa ballo.
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَلَا يُظۡلَمُونَ نَقِيرٗا
Kala golluɗo immorde e moƴƴi ɗin, fota ko gorko maa ko debbo, hara ko o gomɗinɗo, ɓen ɗon naatay Aljanna ɓe tooñetaake yeru gurun [tamaro].
Les exégèses en arabe:
وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِينٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا
Alaa ɓurɗo moƴƴude diina haa hewti on jebbilɗo yeeso mun ngon Alla, hara ko o moƴƴinɗo, o rewi laawol Ibraahiima ruuɗiiɗo. Alla Jogitike Ibraahiima giɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطٗا
Ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Alla Laatike Huɓindiiɗo kala huunde.
Les exégèses en arabe:
وَيَسۡتَفۡتُونَكَ فِي ٱلنِّسَآءِۖ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِيهِنَّ وَمَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ فِي يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَأَن تَقُومُواْ لِلۡيَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمٗا
Hiɓe lamdo maa fii rewɓe ɓen, maaku : "Alla no saggitude on fii ɓen [rewɓe], e kon ko jaŋngetee e dow mooɗon ka Deftere fii ɓen rewɓe wonduɓe, ɓen ɓe on jonnataa kon ko ɓe farlanaaa, hiɗon rerɗa fii resugol ɓe, e ɓen lo'inaaɓe immorde ka fayɓe, e nde daraŋtoɗon wonduɓe ɓen nunɗal. Kala ko huuwoton e moƴƴere, pellet, Alla Laatike Annduɗo ɗum.
Les exégèses en arabe:
وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضٗا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يُصۡلِحَا بَيۡنَهُمَا صُلۡحٗاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَيۡرٞۗ وَأُحۡضِرَتِ ٱلۡأَنفُسُ ٱلشُّحَّۚ وَإِن تُحۡسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Si wonii debbo hulirii moodi makko suwtaade suwtaade maa ɗuurnaare, bakkaatu fawaaki ɓe nde ɓe moƴƴiŋtinirta hakkunde maɓɓe sulhu.Ko sulhu on ɓuri moƴƴude, pittaali ɗin tawdaama ndeereraaku.Si on moƴƴinii on gomɗii, pellet Alla Laatike Humpitiiɗo ko golloton.
Les exégèses en arabe:
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِۚ وَإِن تُصۡلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
On waawataa nunɗude hakkunde rewɓe ɓen hay si on rerɗii. Wata tun on ooño kala ooñannde, accon mo wa yowaaɗo. Si on moƴƴinii on gomɗii, pellet, Alla Laatike Haforoowo Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغۡنِ ٱللَّهُ كُلّٗا مِّن سَعَتِهِۦۚ وَكَانَ ٱللَّهُ وَٰسِعًا حَكِيمٗا
Si ɓe sertii, Alla Alɗiniroyay kala maɓɓe immorde e Yaajeende Makko nden. Alla Laatike Yaajuɗo [ɓural], Ñeeɗuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَإِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدٗا
Ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli kon e ka leydi. Gomɗii Men Ahodinoke e ɓeya okkaaɓe Defte ado mon, e onon : "Hulee Alla !". Si on yeddii, pellet, ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Alla Laatike Galo, Yettiniiɗo.
Les exégèses en arabe:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Ko Alla Woodani kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Alla Yonii Fawtiiɗo.
Les exégèses en arabe:
إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأۡتِ بِـَٔاخَرِينَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرٗا
Si O Muuyii, O Naɓay on, onon yo yimɓe, O Adda woɗɓe goo. Alla Laatike Hattanɗo e dow ɗum.
Les exégèses en arabe:
مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ ثَوَابُ ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
Kala tawɗo no faandii mbarjaari aduna, ko ka Alla mbarjaari aduna e laakara woni. Alla Laatike Nanoowo, Yi'oowo.
Les exégèses en arabe:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَۚ إِن يَكُنۡ غَنِيًّا أَوۡ فَقِيرٗا فَٱللَّهُ أَوۡلَىٰ بِهِمَاۖ فَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلۡهَوَىٰٓ أَن تَعۡدِلُواْۚ وَإِن تَلۡوُۥٓاْ أَوۡ تُعۡرِضُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Ko onon yo gomɗimɓe, ñiiɓuɓe e nunɗal seedan- ɓe Alla, hay si ko e dow pittaali mon, maa jinnaaɓe mon ɓen maa ɓadondiraaɓe ɓen. Si wonii ko o galo maaɗum baaso, ko Alla Ɓuri Haanndude e maɓɓe. Wata on jokku mbeleeɗe, nde nunɗoton. Si on waylii maa on ɗuurnike, pellet, Alla Laatike Humpitiiɗo ko golloton.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِن قَبۡلُۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Ko onon yo gomɗimɓe, gomɗinee Alla e Nulaaɗo Makko on, e Deftere nde O Jippini e Nulaaɗo Makko on, e ɗen Defte ɗe O Jippini ko adii. Kala yedduɗo Alla, e Malaa'ikaaɓe Makko ɓen, e Defte Makko ɗen, e Nulaaɓe Makko ɓen e Ñalaande Sakkitiinde nden, gomɗii o majjii majjere woɗɗunde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ سَبِيلَۢا
Pellet, ɓen gomɗimɓe, hooti ɓe yeddi, hooti ɓe gomɗini, hooti ɓe yeddi, hooti ɓe ɓeydorii keeferaaku, Alla Laatoraali Yawtanoowo ɓe wanaa O Fewnoowo ɓe e laawol.
Les exégèses en arabe:
بَشِّرِ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا
Wewlinir naafiqiiɓe ɓen, wonnde no woodani lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَيَبۡتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلۡعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا
Ɓen ɓe no jogitoo heeferɓe ɓen yiɗɓe ko wanaa gomɗimɓe ɓen, e ɓe ɗaɓɓay e juuɗe maɓɓe teddungal ? Pellet, teddungal ngal fow ko Alla Heeranii.
Les exégèses en arabe:
وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡكَٰفِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا
Gomɗii O Jippinii e mon ka nder Deftere Si on nanii Aayeeje Alla ɗen no yeddee ɗe jalikitee, wata on jooɗodu e maɓɓe haa ɓe jumpana yewtere goo ko woori nden ɗon, si on waɗii ɗum on fotii e maɓɓe". Pellet, Alla ko Mooɓoyoowo naafiqiiɓe ɓen e heeferɓe ɓen ka Jahannama ɓe denndaangal.
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمۡ فَإِن كَانَ لَكُمۡ فَتۡحٞ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡ وَإِن كَانَ لِلۡكَٰفِرِينَ نَصِيبٞ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَسۡتَحۡوِذۡ عَلَيۡكُمۡ وَنَمۡنَعۡكُم مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَلَن يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لِلۡكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ سَبِيلًا
Ɓen habbitantooɓe on, si uddital laatanike on immorde ka Alla, ɓe wi'a : "E, men wonndaano e mo'on ?", Si geɓal laatanike heeferaaɓe ɓen, ɓe wi'a : "E men foolinaano e mooɗon men haɗi on immorde e gomɗimɓe ɓen ?" Alla ko Ñaawoowo hakkunde mon Ñalnde Darngal, Alla Waɗaŋtaa heeferɓe ɓen laawol e hoore gomɗimɓe ɓen.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَهُوَ خَٰدِعُهُمۡ وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَلَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلٗا
Pellet, naafiqiiɓe ɓen hino janfaade Alla, Kanko kadi ko O Yoɓoowo ɓe. Si ɓe immanike julde nden, ɓe immoto ko ɓe aamuɓe, hiɓe yiinoo e yimɓe ɓen, ɓe jantotaako Alla si wanaa seeɗa.
Les exégèses en arabe:
مُّذَبۡذَبِينَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَلَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Hiɓe naɓa artira hakkunde ɗum, ɓe alaa e ɓee ɗoo ɓe alaa e ɓee ɗaa. Kala on mo Alla Majjini, a heɓantaa mo laawol.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينًا
Ko onon yo gomɗimɓe, wata on jogitor heeferɓe ɓen weldiiɓe ko wanaa gomɗimɓe ɓen. E on faala nde waɗanton Alla e dow mooɗon hujja ɓannguɗo .
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِي ٱلدَّرۡكِ ٱلۡأَسۡفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمۡ نَصِيرًا
Pellet, naafiqiiɓe ɓen no ka ndenka yiite, a heɓantaa ɓe ballo !
Les exégèses en arabe:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَٱعۡتَصَمُواْ بِٱللَّهِ وَأَخۡلَصُواْ دِينَهُمۡ لِلَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَسَوۡفَ يُؤۡتِ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Si wanaa ɓen tuubuɓe, ɓe moƴƴini, ɓe jogitii [diina] Alla ɓe laɓɓini diina maɓɓe kan : ɓen ɗon wonndii e gomɗimɓe ɓen. Arma Alla Yeɗa gomɗimɓe ɓen njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
مَّا يَفۡعَلُ ٱللَّهُ بِعَذَابِكُمۡ إِن شَكَرۡتُمۡ وَءَامَنتُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمٗا
Ko honɗum Alla Waɗata e leptugol on, si on yettii [Mo] on gomɗinii [Mo] ? Alla Laatike Jaarnoowo Annduɗo.
Les exégèses en arabe:
۞ لَّا يُحِبُّ ٱللَّهُ ٱلۡجَهۡرَ بِٱلسُّوٓءِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ إِلَّا مَن ظُلِمَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا
Alla Yiɗaa ko feeñi kon e bone immorde e kongol, si wanaa on tooñaaɗo. Alla Laatike Nanoowo Annduɗo.
Les exégèses en arabe:
إِن تُبۡدُواْ خَيۡرًا أَوۡ تُخۡفُوهُ أَوۡ تَعۡفُواْ عَن سُوٓءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوّٗا قَدِيرًا
Si on feññinii moƴƴere, maa on suuɗii nde maa on yaafike gaay e bone, pellet, Alla Laatike Yaafotooɗo Hattanɗo.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ ٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيَقُولُونَ نُؤۡمِنُ بِبَعۡضٖ وَنَكۡفُرُ بِبَعۡضٖ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا
Pellet, ɓen wonɓe yeddude Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, hiɓe faandii nde ɓe senndindirta hakkunde Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, hiɓe wi'a :"Meɗen gomɗina yoga men yedda yoga", hiɓe faala jogitaade hakkunde ɗum ɗon laawol.
Les exégèses en arabe:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ حَقّٗاۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Ɓen ɗon ko kamɓe woni yedduɓe ɓen tigiri. Men Hebilanii heeferɓe ɓen lepte hoynooje.
Les exégèses en arabe:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَلَمۡ يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ أُوْلَٰٓئِكَ سَوۡفَ يُؤۡتِيهِمۡ أُجُورَهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Ɓen gomɗimɓe Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, ɓe sen- ndindiraali hakkunde gooto e maɓɓe, ɓen ɗon, arma O Yeɗa ɓe njoɓdi maɓɓe ndin. Alla Laatike Yaafotooɗo Hinnotooɗo.
Les exégèses en arabe:
يَسۡـَٔلُكَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيۡهِمۡ كِتَٰبٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ فَقَدۡ سَأَلُواْ مُوسَىٰٓ أَكۡبَرَ مِن ذَٰلِكَ فَقَالُوٓاْ أَرِنَا ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ بِظُلۡمِهِمۡۚ ثُمَّ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ فَعَفَوۡنَا عَن ذَٰلِكَۚ وَءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Yimɓe Defte ɓen no lamndo maa nde jippintaa e dow maɓɓe Deftere immorde e ka kammu ! Gomɗii ɓe lamndinoke Muusaa ko ɓuri ɗum mawnude : ɓe wi'i : "Hollu Men Alla kene pettan ". Haacaango ngon nanngiri ɓe sabu tooñe maɓɓe ɗen. Refti ɓe jogitii ngaari ndin ɓaawo nde ko ari ɓe e ɓanngan- nduyeeji. Men Yaafii gaay e ɗum Men Okki Muusaa hujja ɓannguɗo.
Les exégèses en arabe:
وَرَفَعۡنَا فَوۡقَهُمُ ٱلطُّورَ بِمِيثَٰقِهِمۡ وَقُلۡنَا لَهُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُلۡنَا لَهُمۡ لَا تَعۡدُواْ فِي ٱلسَّبۡتِ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Men Ɓamtiri dow maɓɓe Tuur fello ngon sabu ahadi maɓɓe ndin, Men Wi'ani ɓe :"Naatiree ka damal ko on naayiiɓe", Men wi'ani ɓe : "Wata on jaggitu e asewe on", Men Nanngi e maɓɓe ahadi tekkundi.
Les exégèses en arabe:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ وَكُفۡرِهِم بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَقَتۡلِهِمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَقَوۡلِهِمۡ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَلۡ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَيۡهَا بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Ko sabu firtugol ɓe ahadi maɓɓe ndin, e yeddugol ɓe Aayeeje Alla ɗen, e warugol ɓe Annabaaɓe ɓen ko aldaa e goonga e wi'gol ɓe :"Ɓerɗe amen ɗen no sokii". Si ko woni, Alla Notii e majje sabu keefe-raaku maɓɓe ngun -ɓe gomɗintaa si wanaa seeɗa
Les exégèses en arabe:
وَبِكُفۡرِهِمۡ وَقَوۡلِهِمۡ عَلَىٰ مَرۡيَمَ بُهۡتَٰنًا عَظِيمٗا
e sabu keeferaaku maɓɓe ngun, e konngol maɓɓe ngol dow Maryama fenaande mawnde
Les exégèses en arabe:
وَقَوۡلِهِمۡ إِنَّا قَتَلۡنَا ٱلۡمَسِيحَ عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينَۢا
e wi'ugol ɓe : "Menen men warii Iisaa Meme-sella, ɓiɗɗo Maryama, Nulaaɗo Alla on". Ɓe waraali mo, ɓe fetaali mo, ko woni, o nanndinana ɓe. Pellet ɓen ɓen luutondirɓe fii makko :ɓe wonii e sikkitaare fii makko. Alanaa ɓe e fii ɗum anndal, si wanaa jokku- gol sikke, ɓe waraano mo e taƴoral(yananeede).
Les exégèses en arabe:
بَل رَّفَعَهُ ٱللَّهُ إِلَيۡهِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Ko woni, Alla Ɓamtu mo faade ka Makko. Alla Laatike Fooluɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
وَإِن مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا لَيُؤۡمِنَنَّ بِهِۦ قَبۡلَ مَوۡتِهِۦۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا
Alaa hay gooto e yimɓe Defte ɓen, si wanaa o gomɗinay mo ado maayde makko nden. Ñalnde Dargal o laatoto seeditotooɗo e hoore maɓɓe.
Les exégèses en arabe:
فَبِظُلۡمٖ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتۡ لَهُمۡ وَبِصَدِّهِمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرٗا
Ko sabu tooñe immorde e ɓen Alyahuudaaɓe, Men Harmiannooɓe laaɓuɗi ɗi ɓe daginanoo e sabu sakkagol(faddagol) laawol Alla ngol ko ɗuuɗi.
Les exégèses en arabe:
وَأَخۡذِهِمُ ٱلرِّبَوٰاْ وَقَدۡ نُهُواْ عَنۡهُ وَأَكۡلِهِمۡ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ مِنۡهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
e jaɓugol ɓe ngol ribaa, gomɗii ɓe haɗaama e ɗum, e ñaamugol jawle yimɓe ɓen e hoore meere. Men Hebilanii heeferɓe ɓen e maɓɓe lepte muusuɗe.
Les exégèses en arabe:
لَّٰكِنِ ٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ مِنۡهُمۡ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ يُؤۡمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَۚ وَٱلۡمُقِيمِينَ ٱلصَّلَوٰةَۚ وَٱلۡمُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أُوْلَٰٓئِكَ سَنُؤۡتِيهِمۡ أَجۡرًا عَظِيمًا
Kono tutiiɓe ɓen e ganndal e maɓɓe e gomɗimɓe ɓen, hiɓe gomɗini ko Jippinaa ko e maaɗa e kon ko Jippinaa ado maaɗa. E ñiiɓnooɓe julde ɓen, e tottooɓe asakal ɓen, e gomɗimɓe Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden, ɓen ɗon, arma Men Okka ɓe njoɓdi mawndi.
Les exégèses en arabe:
۞ إِنَّآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ كَمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ نُوحٖ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ مِنۢ بَعۡدِهِۦۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَٰرُونَ وَسُلَيۡمَٰنَۚ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
Menen Men Wahyinii e maaɗa wano Men Wahyiniri e Nuuhu e Annabaaɓe ɓen ɓaawo makko. Men Wahyini faade e Ibraahiima, e Ismaa'iila, e Ishaaqa, e Yaaquuba, Taaniraaɓe ɓen, e Iisaa, e Ayyuuba, e Yuunusa, e Haaruuna, e Sulaymaana. Men Okki Daawuuda Jabuura.
Les exégèses en arabe:
وَرُسُلٗا قَدۡ قَصَصۡنَٰهُمۡ عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُ وَرُسُلٗا لَّمۡ نَقۡصُصۡهُمۡ عَلَيۡكَۚ وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكۡلِيمٗا
E Nulaaɓe ɓe Men Fillani maa fii mun ko adii e Nulaaɓe ɓe Men fillanaaki ma fii mun. Alla Yewtidii e Muusaa Yewtude.
Les exégèses en arabe:
رُّسُلٗا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةُۢ بَعۡدَ ٱلرُّسُلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Nulaaɓe wewlinooɓe e jertinooɓe fii wata hujja wonan yimɓe ɓen e hoore Alla ɓaawo Nulaaɓe ɓen. Alla Laatike Fooluɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
لَّٰكِنِ ٱللَّهُ يَشۡهَدُ بِمَآ أَنزَلَ إِلَيۡكَۖ أَنزَلَهُۥ بِعِلۡمِهِۦۖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَشۡهَدُونَۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًا
Kono Alla no Seedii kon ko O Jippini e maaɗa, O Jippinirii ɗum Anndal Makko, Malaa'ikaaɓe ɓen no seeditoo. Alla Yonii Seedee.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ قَدۡ ضَلُّواْ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Pellet, ɓen yedduɓe, ɓe faddii gaay e laawol Alla ngol, gomɗii ɓe majjii majjere woɗɗunde.
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَظَلَمُواْ لَمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ طَرِيقًا
Pellet, ɓen yedduɓe ɓe tooñi, Alla Laatataaka yaafatooɗo ɓe, wanaa nde O Fewnata ɓe laawol.
Les exégèses en arabe:
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا
Si wanaa laawol Jahannama ngol, ko luttooɓe nder magge poomaa. Ɗum laatike newiiɗum e dow Alla.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلرَّسُولُ بِٱلۡحَقِّ مِن رَّبِّكُمۡ فَـَٔامِنُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Ko onon yo yimɓe ! Gomɗii Nulaaɗo on ardirii e mon goonga immorde e Joomi mon, gomɗinee ko moƴƴere mon. Si on yeddii, pellet, ko Alla Woodani kala ko woni kammuuli e ka leydi. Alla Laatike Annduɗo, Ñeeñuɗo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ إِنَّمَا ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ رَسُولُ ٱللَّهِ وَكَلِمَتُهُۥٓ أَلۡقَىٰهَآ إِلَىٰ مَرۡيَمَ وَرُوحٞ مِّنۡهُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۖ وَلَا تَقُولُواْ ثَلَٰثَةٌۚ ٱنتَهُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ إِنَّمَا ٱللَّهُ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ سُبۡحَٰنَهُۥٓ أَن يَكُونَ لَهُۥ وَلَدٞۘ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلٗا
Ko onon yo yimɓe Defte, wata on ɓurtin ka diina mon, wata on wowlu e hoore Alla si wanaa goonga. Pellet, Mema-sella Iisaa ɓiɗɗo Maryama on, ko Nulaaɗo Alla e Daalol Makko ngol O Werlii e Maryama e ruuhu immorde ka Makko. Gomɗinee Alla e Nulaaɗo Makko on, wata on wi'u [Alla ko] :"Tato". Haɗitee, ko ɗum ɓuri moƴƴannde on. Anndee Alla ko Reweteeɗo Gooto. Senayee woodanii Mo nde ɓiɗɗo laatantoo Mo ! Ko Kanko Woodani ko woni ka kammuuli e ka leydi. Alla Yonii Hoolorteeɗo.
Les exégèses en arabe:
لَّن يَسۡتَنكِفَ ٱلۡمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبۡدٗا لِّلَّهِ وَلَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ٱلۡمُقَرَّبُونَۚ وَمَن يَسۡتَنكِفۡ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيَسۡتَكۡبِرۡ فَسَيَحۡشُرُهُمۡ إِلَيۡهِ جَمِيعٗا
Mema-sella on mawnitaaki nde o laatotoo jeyaaɗa Alla, wanaa Malaa'ikaaɓe ɓaɗtinaaɓe ɓen. Kala ɓurnitiiɗo gaay e rewugol Mo o mawnintinii, ma O Mooɓitoyɓe faade ka Makko ɓe denndaangal.
Les exégèses en arabe:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡتَنكَفُواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ فَيُعَذِّبُهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Si tawii ko ɓen gomɗimɓe ɓe golli moƴƴuɗi, O Timminanay ɓe njoɓdi maɓɓe ndin, O Ɓeydana e Ɓural Makko ngol. Ɓeya ɓurnitiiɓe mawnintinii, O Leptayɓe lepte muusuɗe, ɓe heɓanoytaaɓe gaanin Alla, giɗo wanaa ballo.
Les exégèses en arabe:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُم بُرۡهَٰنٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ نُورٗا مُّبِينٗا
Ko onon yo yimɓe ! Gomɗii hujja arii e mooɗon immorde ka Joomi mon, Men Jippinii faade e mooɗon annnora ɓannguɗo.
Les exégèses en arabe:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱعۡتَصَمُواْ بِهِۦ فَسَيُدۡخِلُهُمۡ فِي رَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَفَضۡلٖ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَيۡهِ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Si tawii ko ɓen gomɗimɓe Alla ɓe jogiitii nde, arma O Naada ɓe e Yurmeende immorde ka Makko e Ɓural, O Fewna ɓe faade e Makko laawol focciingol.
Les exégèses en arabe:
يَسۡتَفۡتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِي ٱلۡكَلَٰلَةِۚ إِنِ ٱمۡرُؤٌاْ هَلَكَ لَيۡسَ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَهُۥٓ أُخۡتٞ فَلَهَا نِصۡفُ مَا تَرَكَۚ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهَا وَلَدٞۚ فَإِن كَانَتَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَۚ وَإِن كَانُوٓاْ إِخۡوَةٗ رِّجَالٗا وَنِسَآءٗ فَلِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۗ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ أَن تَضِلُّواْۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
Hiɓe faltino maa. Maaku : "Alla no Falta on fii rona-jala : si neɗɗo maayii o alaa ɓiɗɗo himo mari banndiraawo [debbo], no woodani on feccere e kon ko o acci. Kanko kadi o ronay mo si tawii o alaa ɓiɗɗo. Si ɓe laatike ɗiɗo, hino woodani ɓe tataɓe ɗiɗi e kon ko o acci. Si ɓe laatike siɗɗuɓe worɓe e rewɓe, hino woodani gorko on geɓal rewɓe ɗiɗo. Alla no Ɓannginannde on fii wata on majju. Alla ko Annduɗo kala huunde".
Les exégèses en arabe:
 
Traduction des sens Sourate: AN-NISÂ’
Lexique des sourates Numéro de la page
 
Traduction des sens du Noble Coran - الترجمة الفلانية - Lexique des traductions

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفلانية، ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع موقع دار الإسلام www.islamhouse.com.

Fermeture