Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione persiana dell'Abbreviata Esegesi del Nobile Corano, edita da Tafseer Center for Quranic Studies * - Indice Traduzioni


Traduzione dei significati Sura: Yûnus   Versetto:

سوره يونس

Alcuni scopi di questa Sura comprendono:
تقرير النبوة بالأدلة، ودعوة المكذبين للإيمان مع تهديدهم بالعذاب.
اثبات و تأیید نبوت با دلایل و براهین، و دعوتِ تکذیب کنندگان به ایمان، همراه با تهدیدشان به عذاب.

الٓرٰ ۫— تِلْكَ اٰیٰتُ الْكِتٰبِ الْحَكِیْمِ ۟
﴿الٓر﴾ سخن در مورد حروف مقطّعه، در ابتدای سورۀ بقره بیان شد. این آیات تلاوت ‌شده در سورۀ حاضر، آیات محکم و مُتقَن قرآن است که مشتمل بر حکمت و احکام هستند.
Esegesi in lingua araba:
اَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا اَنْ اَوْحَیْنَاۤ اِلٰی رَجُلٍ مِّنْهُمْ اَنْ اَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ؔؕ— قَالَ الْكٰفِرُوْنَ اِنَّ هٰذَا لَسٰحِرٌ مُّبِیْنٌ ۟
آیا باعث شگفتی مردم است که برای امر کردن آنها به اینکه از عذاب الله بترسند، وحی را بر مردی از جنس خودشان نازل کردیم؛ و -ای رسول- کسانی را که به الله ایمان آورده‌اند به خبری خوش مژده بده، که به‌سبب پاداش عمل صالحی که از پیش فرستادند، جایگاهی والا نزد پروردگارشان دارند. کافران گفتند: به‌طور قطع این مرد که این آیات را آورده، ساحری آشکار است.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰی عَلَی الْعَرْشِ یُدَبِّرُ الْاَمْرَ ؕ— مَا مِنْ شَفِیْعٍ اِلَّا مِنْ بَعْدِ اِذْنِهٖ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
- ای شگفت ‌زدگان- همانا پروردگارتان همان الله است که آسمان‌ها را با وجود بزرگی‌اش، و زمین را با وجود گستردگی‌اش در شش روز آفرید، سپس [آن گونه كه شايسته جلال و عظمت اوست] بر عرش استوا نمود و قرار گرفت، پس چگونه تعجب می‌کنید که مردی از جنس خودتان بفرستد؟! و او ذاتی یگانه است که در فرمانروایی گستردۀ خویش حکم و سرنوشت را معین می‌کند، و هیچ‌کس نمی‌تواند نزد او در چیزی شفاعت کند مگر پس از اجازه و رضایت او تعالی از شفاعتگر، آن ذاتِ مُتَّصِف به این صفات، همان الله پروردگارتان است، پس عبادت را خالص و فقط برای او انجام دهید، آیا از تمام این دلایل و برهان‌ها مبنی بر وحدانیت او تعالی پند نمی‌گیرید؟ زیرا هرکس کوچک‌ترین قابلیت پندگیری داشته باشد این موضوع را درمی‌یابد، و به آن ایمان می‌آورد.
Esegesi in lingua araba:
اِلَیْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِیْعًا ؕ— وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ؕ— اِنَّهٗ یَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیْدُهٗ لِیَجْزِیَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ بِالْقِسْطِ ؕ— وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِیْمٌ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟
بازگشت شما در روز قیامت فقط به‌سوی اوست؛ تا شما را در قبال اعمال‌تان جزا دهد، الله در مورد این موضوع وعده‌ای راستین به مردم داده است و خلاف آن عمل نمی‌کند، همانا او بر این کار تواناست. مخلوق را بدون مثال قبلی می‌آفریند، سپس آن را پس از مرگش بازمی‌گرداند؛ تا او سبحانه به کسانی‌که به الله ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند به عدالت پاداش دهد. به‌گونه‌ای که از نیکی‌های‌شان نمی‌کاهد، و بر بدی‌های‌شان نمی‌افزاید. و برای کسانی‌که به الله و رسولانش کفر ورزیده‌اند به‌سبب کفرشان به الله و رسولانش، شربتی از آب بسیار جوشان است که روده‌های‌شان را پاره پاره می‌کند، و عذابی رنج‌آور دارند.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ الَّذِیْ جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَآءً وَّالْقَمَرَ نُوْرًا وَّقَدَّرَهٗ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّنِیْنَ وَالْحِسَابَ ؕ— مَا خَلَقَ اللّٰهُ ذٰلِكَ اِلَّا بِالْحَقِّ ۚ— یُفَصِّلُ الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟
او ذاتی است که خورشید را قرار داد که روشنایی را پراکنده و منتشر می‌کند، و ماه را به عنوان نوری قرار داد که از آن روشنایی گرفته می‌شود، و حرکت آن را به تعداد منازل بیست و هشت‌گانه‌اش اندازه کرد، -منظور از منزل، مسافتی است که ماه در هر شبانه ‌روز می‌پیماید-؛ تا -ای مردم- شما به‌وسیلۀ خورشید تعداد روزها، و به‌وسیلۀ ماه تعداد ماه‌ها و سال‌ها را بدانید. الله آسمان‌ها و زمین و آنچه در این دو است را جز به حق نیافریده است؛ تا قدرت و بزرگی‌اش را بر مردم آشکار کند، الله این دلایل آشکار و برهان‌های واضح بر وحدانیت خویش را برای مردمی که استدلال به آنها را برای وحدانیت او تعالی می‌دانند بیان می‌کند.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّ فِی اخْتِلَافِ الَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یَّتَّقُوْنَ ۟
همانا در پشت سر هم آمدن شب و روز بر بندگان، و تاریکی و روشنایی‌ای که به همراه دارد، و کوتاه و بلند ‌شدن هر یک از آنها، و مخلوقاتی که در آسمان‌ها و زمین هستند، نشانه‌ای دلالت کننده بر قدرت الله است برای قومی که با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی می‌ترسند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• إثبات نبوة النبي صلى الله عليه وسلم وأن إرساله أمر معقول لا عجب فيه .
اثبات نبوت پیامبر صلی الله علیه وسلم و اینکه ارسال او امری معقول بدون هیچ‌گونه شگفتی است.

• خلق السماوات والأرض ومن فيهما، وتدبير الأمر، وتقدير الأزمان واختلاف الليل والنهار كلها آيات عظيمة دالة على ألوهية الله سبحانه.
آفرینش آسمان‌ها و زمین، و تمام مخلوقاتی که در این دو است، و تدبیر امر، و اندازه‌ کردن زمان‌ها و اختلاف شب و روز، تمام آنها، آیات بزرگی هستند که بر الوهیت الله سبحانه دلالت دارند.

• الشفاعة يوم القيامة لا تكون إلا لمن أذن له الله، ورضي قوله وفعله.
شفاعت در روز قیامت فقط برای کسی است که الله به او اجازه دهد، و از قول و فعلش راضی باشد.

• تقدير الله عز وجل لحركة الشمس ولمنازل القمر يساعد على ضبط التاريخ والأيام والسنين.
الله حرکت خورشید و منازل ماه را مُقَدَّر نموده، و این امر به ثبت تاریخ و روزها و سال‌ها کمک می‌کند.

اِنَّ الَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ لِقَآءَنَا وَرَضُوْا بِالْحَیٰوةِ الدُّنْیَا وَاطْمَاَنُّوْا بِهَا وَالَّذِیْنَ هُمْ عَنْ اٰیٰتِنَا غٰفِلُوْنَ ۟ۙ
همانا کافران به دیدار الله امید ندارند تا از او بترسند یا به او امیدوار باشند، و به جای زندگی جاویدان اخروی به زندگی گذرای دنیا راضی شده‌اند، و نفس‌هایشان با خوشحالی، به دنیا انس گرفته است، و از آیات الله و دلایل آن رویگردان و غافل هستند.
Esegesi in lingua araba:
اُولٰٓىِٕكَ مَاْوٰىهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
اینها که دارای صفات مذکور هستند، به‌سبب کفر و تکذیب روز قیامت که کسب کرده‌اند، جایگاه‌شان که به آن پناه می‌برند آتش جهنم است.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ یَهْدِیْهِمْ رَبُّهُمْ بِاِیْمَانِهِمْ ۚ— تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهِمُ الْاَنْهٰرُ فِیْ جَنّٰتِ النَّعِیْمِ ۟
همانا کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اند و اعمال صالح انجام داده‌اند الله به‌سبب ایمان‌شان، هدایت به عملِ صالحِ منجر به رضایتِ خویش را به آنها روزی می‌دهد، سپس در روز قیامت آنها را در بهشت‌های پرنعمت همیشگی، که نهرها از زیرشان جاری است داخل می‌نماید.
Esegesi in lingua araba:
دَعْوٰىهُمْ فِیْهَا سُبْحٰنَكَ اللّٰهُمَّ وَتَحِیَّتُهُمْ فِیْهَا سَلٰمٌ ۚ— وَاٰخِرُ دَعْوٰىهُمْ اَنِ الْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟۠
دعای آنها در بهشت، منزه و مقدس‌ دانستن الله است. و درود الله و فرشتگان بر آنها و درود آنها به یکدیگر چنین است: سلام؛ و پایان دعای‌شان چنین است که تمام ستایش‌ها بر الله پروردگار تمام مخلوقات.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوْ یُعَجِّلُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُمْ بِالْخَیْرِ لَقُضِیَ اِلَیْهِمْ اَجَلُهُمْ ؕ— فَنَذَرُ الَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ لِقَآءَنَا فِیْ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُوْنَ ۟
و اگر الله سبحانه به همان شتاب که دعای خیر مردم را برایشان اجابت می‌کند، در استجابت دعای بد شان هنگام خشم علیه خودشان و فرزندانشان و اموالشان، شتاب نماید، به‌طور قطع هلاک می‌شدند، اما الله به آنها مهلت می‌دهد، پس کسانی را که انتظار دیدار با او تعالی را نمی‌کشند- چون از هیچ کیفری نمی‌ترسند و به هیچ پاداشی امید ندارند- رها می‌کند تا در مورد روز حساب متردد و سرگشته و دو دل بمانند.
Esegesi in lingua araba:
وَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْۢبِهٖۤ اَوْ قَاعِدًا اَوْ قَآىِٕمًا ۚ— فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهٗ مَرَّ كَاَنْ لَّمْ یَدْعُنَاۤ اِلٰی ضُرٍّ مَّسَّهٗ ؕ— كَذٰلِكَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِیْنَ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
و هرگاه به انسان اسراف‌کار بر نفس خویش، بیماری یا مصیبتی برسد، بر پهلو آرمیده یا نشسته یا ایستاده با فروتنی و تضرع ما را در دعا می‌خواند؛ به این امید که آسیبی که به او رسیده است برطرف شود، اما وقتی دعایش را اجابت کنیم، و آسیبی را که به او رسیده است برطرف سازیم بر عملی که بوده است همچنان ادامه می‌دهد، گویی برای برطرف ‌شدن آسیبی که به او رسیده بود هرگز ما را در دعا نخوانده است. همان‌گونه که برای این رویگردان، استمرار در گمراهی‌اش آراسته شده است، برای کسانی‌که با کفرشان از حدود گذشته‌اند، کفر و گناهانی که انجام می‌دادند آراسته شده است، پس آن را رها نمی‌کنند.
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدْ اَهْلَكْنَا الْقُرُوْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوْا ۙ— وَجَآءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ وَمَا كَانُوْا لِیُؤْمِنُوْا ؕ— كَذٰلِكَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِیْنَ ۟
- ای مشرکان- همانا امت‌های قبل از شما را به‌سبب اینکه رسولان الله را تکذیب کردند و گناهان را مرتکب شدند نابود کرده‌ایم، و رسولان‌شان که آنها را به‌سوی‌شان فرستادیم دلایل آشکار و دلالت کننده بر راستگویی‌شان در آنچه که از جانب پروردگارشان آورده بودند، برای‌شان آوردند، اما چون به ایمان تمایل نداشتند برای‌شان استوار و مناسب نشد که ایمان بیاورند، پس الله دست از یاری‌شان برداشت، و آنها را به ایمان توفیق نداد. همان‌گونه که آن امت‌های ستمگر را مجازات کردیم، امثال آنها را در هر زمان و مکانی مجازات می‌کنیم.
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ جَعَلْنٰكُمْ خَلٰٓىِٕفَ فِی الْاَرْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَیْفَ تَعْمَلُوْنَ ۟
- ای مردم- سپس شما را جانشین آن امت‌های تکذیب‌ کننده که آنها را نابود کردیم قرار دادیم؛ تا بنگریم که چگونه عمل می‌کنید، آیا کار نیک انجام می‌دهید تا در قبال آن پاداش داده شوید، یا کار بد انجام می‌دهید تا در قبال آن مجازات شوید؟
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• لطف الله عز وجل بعباده في عدم إجابة دعائهم على أنفسهم وأولادهم بالشر.
لطف الله به بندگانش در عدم اجابت دعای بدِ آنها علیه خودشان و فرزندان‌شان.

• بيان حال الإنسان بالدعاء في الضراء والإعراض عند الرخاء والتحذير من الاتصاف بذلك.
بیان حال انسان که در سختی دعا و هنگام آسایش رویگردانی می‌کند؛ و ترساندن از کسب این صفت.

• هلاك الأمم السابقة كان سببه ارتكابهم المعاصي والظلم.
سبب نابودی امت‌های پیشین، ارتکاب گناهان و ستم توسط آنها بوده است.

وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیَاتُنَا بَیِّنٰتٍ ۙ— قَالَ الَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ لِقَآءَنَا ائْتِ بِقُرْاٰنٍ غَیْرِ هٰذَاۤ اَوْ بَدِّلْهُ ؕ— قُلْ مَا یَكُوْنُ لِیْۤ اَنْ اُبَدِّلَهٗ مِنْ تِلْقَآئِ نَفْسِیْ ۚ— اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا یُوْحٰۤی اِلَیَّ ۚ— اِنِّیْۤ اَخَافُ اِنْ عَصَیْتُ رَبِّیْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیْمٍ ۟
و هرگاه آیات واضح قرآن که بر توحید الله دلالت دارند بر آنها خوانده شود، منکران رستاخیز که امید به ثوابی ندارند و از عذاب نمی‌ترسند می‌گویند: - ای محمد- قرآنی غیر از این قرآنی که مشتمل بر بدگویی از عبادت بت‌ها است، بیاور یا اینکه بعضی از آن را یا تمام آن را به آیاتی دیگر که موافق هوا و هوس‌های ما باشد، تغییر ده!! - ای رسول- به آنها بگو: درست نیست که خودم آن را تغییر دهم، و - به طریق اولی- نمی‌توانم غیر آن را بیاورم، بلکه الله، تنها ذاتی است که آنچه از آن را که بخواهد تبدیل می‌کند. من فقط از چیزی که بر من وحی می‌شود، پیروی می‌کنم، همانا من از عذاب روزی بزرگ، یعنی روز قیامت می‌ترسم ‌که با اجابت آنچه شما می‌خواهید از الله نافرمانی کنم.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ لَّوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا تَلَوْتُهٗ عَلَیْكُمْ وَلَاۤ اَدْرٰىكُمْ بِهٖ ۖؗۗ— فَقَدْ لَبِثْتُ فِیْكُمْ عُمُرًا مِّنْ قَبْلِهٖ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
- ای رسول- بگو: اگر الله می‌خواست که قرآن را بر شما نخوانم آن را برای‌تان نمی‌خواندم، و آن را برای‌تان ابلاغ نمی‌کردم، و اگر الله می‌خواست بر زبان من شما را از قرآن آگاه نمی‌کرد. زمانی طولانی - چهل سال- بدون اینکه بخوانم و بنویسم، و بدون اینکه در طلب و جستجوی این کار باشم در میان شما سپری کرده‌ام. آیا با عقل‌های‌تان درک نمی‌کنید که آنچه برای‌تان آورده‌ام از جانب الله است، و من در این امر دخالتی ندارم؟!
Esegesi in lingua araba:
فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِهٖ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الْمُجْرِمُوْنَ ۟
پس هیچ‌کس ستمکارتر نیست از آن‌کس که بر الله دروغ بندد، پس من چگونه می‌توانم که با افترا بستن به او تعالی قرآن را تبدیل کنم، به‌طور قطع کسانی‌که با افترا بستن بر الله از حدود او تعالی می‌گذرند به مطلوب‌شان دست نمی‌یابند.
Esegesi in lingua araba:
وَیَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَضُرُّهُمْ وَلَا یَنْفَعُهُمْ وَیَقُوْلُوْنَ هٰۤؤُلَآءِ شُفَعَآؤُنَا عِنْدَ اللّٰهِ ؕ— قُلْ اَتُنَبِّـُٔوْنَ اللّٰهَ بِمَا لَا یَعْلَمُ فِی السَّمٰوٰتِ وَلَا فِی الْاَرْضِ ؕ— سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟
و مشرکان به جای الله معبودانی خیالی عبادت می‌کنند که نفع و ضرر نمی‌رسانند، و معبود برحق هرگاه بخواهد نفع یا ضرر می‌رساند، و در مورد معبودهای‌شان می‌گویند: اینها واسطه‌هایی هستند که نزد الله برایمان شفاعت می‌کنند پس ما را به‌سبب گناهان‌مان عذاب نمی‌کند، - ای رسول- به آنها بگو: آیا اللهِ دانا را باخبر می‌سازید از اینکه شریکی دارد، و او نمی‌داند که شریکی در آسمان‌ها و زمین دارد. او تعالی از باطل و دروغی که مشرکان در مورد او می‌گویند پاک و منزّه است.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ النَّاسُ اِلَّاۤ اُمَّةً وَّاحِدَةً فَاخْتَلَفُوْا ؕ— وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ فِیْمَا فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟
و مردم جز امتی واحد و مؤمن و یکتاپرست نبودند پس اختلاف کردند، چنان‌که برخی از آنها مؤمن باقی ماندند، و برخی از آنها کفر ورزیدند. و اگر حکمی از جانب الله نگذشته بود که او تعالی میان آنها در آنچه که اختلاف دارند در دنیا داوری نمی‌کند، و فقط در قیامت در موارد اختلافی میان آنها داوری می‌کند، اگر این حکم نگذشته بود، به‌طور قطع در آنچه که اختلاف می‌کنند میان آنها در دنیا داوری می‌کرد، آن‌گاه هدایت‌ شده از گمراه مشخص می‌شد.
Esegesi in lingua araba:
وَیَقُوْلُوْنَ لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْهِ اٰیَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ۚ— فَقُلْ اِنَّمَا الْغَیْبُ لِلّٰهِ فَانْتَظِرُوْا ۚ— اِنِّیْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِیْنَ ۟۠
مشرکان می‌گویند: چرا برای محمد صلی الله علیه وسلم نشانه‌ای از جانب پروردگارش که بر راست‌گویی او دلالت کند نازل نمی‌شود؟ - ای رسول- به آنها بگو: نزول نشانه‌ها امری غیبی است که آگاهی از آن به الله اختصاص دارد، پس منتظر نشانه‌های حسّی که پیشنهاد داده‌اید باشید، من نیز همراه شما از منتظران این امر هستم.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• عظم الافتراء على الله والكذب عليه وتحريف كلامه كما فعل اليهود بالتوراة.
بزرگی گناه افترا و دروغ بر الله و تحریف کلامش آن‌گونه که یهودیان با تورات انجام دادند.

• النفع والضر بيد الله عز وجل وحده دون ما سواه.
نفع و ضرر فقط به دست الله است.

• بطلان قول المشركين بأن آلهتهم تشفع لهم عند الله.
بطلان قول مشرکان به اینکه معبودهای‌شان نزد الله برای‌شان شفاعت می‌کنند.

• اتباع الهوى والاختلاف على الدين هو سبب الفرقة.
پیروی از هوس و اختلاف در دین، سبب پراکندگی است.

وَاِذَاۤ اَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّنْ بَعْدِ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُمْ اِذَا لَهُمْ مَّكْرٌ فِیْۤ اٰیَاتِنَا ؕ— قُلِ اللّٰهُ اَسْرَعُ مَكْرًا ؕ— اِنَّ رُسُلَنَا یَكْتُبُوْنَ مَا تَمْكُرُوْنَ ۟
و هرگاه پس از خشک‌سالی و سختی‌ای که به مشرکان برسد، نعمت باران و گیاه و خیر و برکت به آنها بچشانیم، به‌ناگاه آیات ما را ریشخند و تکذیب کنند، - ای رسول- به این مشرکان بگو: الله سریع‌ترین مکر زننده، و سریع‌ترین نزدیک‌ کننده به عذاب برای شما و سریع‌ترین کیفر دهنده است. همانا فرشتگانِ نگهبان، مکرهایی را که می‌اندیشید می‌نویسند، و ذره‌ای از آن از دست‌شان نمی‌رود، پس چگونه از دست پروردگارشان می‌رود؟! الله به‌زودی آنها را در قبال مکرشان جزا می‌دهد.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ الَّذِیْ یُسَیِّرُكُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا كُنْتُمْ فِی الْفُلْكِ ۚ— وَجَرَیْنَ بِهِمْ بِرِیْحٍ طَیِّبَةٍ وَّفَرِحُوْا بِهَا جَآءَتْهَا رِیْحٌ عَاصِفٌ وَّجَآءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَّظَنُّوْۤا اَنَّهُمْ اُحِیْطَ بِهِمْ ۙ— دَعَوُا اللّٰهَ مُخْلِصِیْنَ لَهُ الدِّیْنَ ۚ۬— لَىِٕنْ اَنْجَیْتَنَا مِنْ هٰذِهٖ لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الشّٰكِرِیْنَ ۟
- ای مردم- الله همان ذاتی است که شما را در خشکی بر روی پاهای‌تان و حیوانات سواری‌تان حرکت می‌دهد، و او ذاتی است که شما را در دریا داخل کشتی‌ها حرکت می‌دهد، تا آن‌گاه که در کشتی‌ها در دریا باشید، و بادی خوش کشتی‌ها را ببرد، سواران از آن باد خوش، شادمان شوند، پس درحالی‌که آنها در شادی خویش هستند بادی بسیار تند بر آنها بوزد، و موج دریا آنها را به هر جهتی ببرد، و بر ظن‌شان غالب شود که نابود شده هستند؛ آن‌گاه فقط الله را در دعا بخوانند، و غیر او را همراهش شریک قرار ندهند و بگویند: اگر از این مصیبت نابود کننده رهایی یابیم به‌طور قطع از شکرگزاران نعمت تو خواهیم بود.
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّاۤ اَنْجٰىهُمْ اِذَا هُمْ یَبْغُوْنَ فِی الْاَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ ؕ— یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اِنَّمَا بَغْیُكُمْ عَلٰۤی اَنْفُسِكُمْ ۙ— مَّتَاعَ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ؗ— ثُمَّ اِلَیْنَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
پس وقتی دعای‌شان را اجابت کند، و آنها را از آن مصیبت برهاند، آن‌گاه با ارتکاب کفر و معاصی و گناهان در زمین فساد برپا می‌کنند. -ای مردم- به خود آیید که سرانجام سرکشی بد شما به ضرر خودتان است، و هیچ زیانی به الله نمی‌رساند، در زندگی فانی دنیا از آن بهره‌مند می‌شوید، سپس بازگشت شما در روز قیامت به‌سوی ماست، آن‌گاه شما را از گناهانی که انجام می‌دادید باخبر می‌سازیم، و شما را در قبال آن مجازات می‌کنیم.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّمَا مَثَلُ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا كَمَآءٍ اَنْزَلْنٰهُ مِنَ السَّمَآءِ فَاخْتَلَطَ بِهٖ نَبَاتُ الْاَرْضِ مِمَّا یَاْكُلُ النَّاسُ وَالْاَنْعَامُ ؕ— حَتّٰۤی اِذَاۤ اَخَذَتِ الْاَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّیَّنَتْ وَظَنَّ اَهْلُهَاۤ اَنَّهُمْ قٰدِرُوْنَ عَلَیْهَاۤ ۙ— اَتٰىهَاۤ اَمْرُنَا لَیْلًا اَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنٰهَا حَصِیْدًا كَاَنْ لَّمْ تَغْنَ بِالْاَمْسِ ؕ— كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّتَفَكَّرُوْنَ ۟
همانا مَثل زندگی دنیا که در آن بهره‌مند می‌شوید، از نظر سرعت فنا شدن، مانند بارانی است که با گیاهان زمین درآمیخت؛ از جمله حبوبات و میوه‌هایی که مردم می‌خورند، و گیاه خشک و غیر آن که چهارپایان می‌خورند. تا آن‌گاه که زمین رنگ درخشانش را گرفت، و با انواع گیاهانی که رویاند زیبا شد، و ساکنانش گمان بردند که دیگر قادر بر جمع‌آوری گیاهان و چیدن میوه‌هایش هستند، حکم ما به نابودی آن آمد، آن‌گاه آن را چنان درو شده قرار دادیم گویی هرگز در زمانی نزدیک با درختان و گیاهان آباد نبوده است، همان‌گونه که حالت دنیا و سرعت سپری‌ شدن آن را برای‌تان بیان کردیم دلایل و برهان‌ها را برای کسانی‌که می‌اندیشند و عبرت می‌گیرند بیان می‌کنیم.
Esegesi in lingua araba:
وَاللّٰهُ یَدْعُوْۤا اِلٰی دَارِ السَّلٰمِ ؕ— وَیَهْدِیْ مَنْ یَّشَآءُ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
و الله تمام مردم را به‌سوی بهشت خویش که همان سرای سلامتی است فرا می‌خواند، مردم در آن از مصیبت‌ها و اندوه‌ها و مرگ در سلامت هستند، و الله هر یک از بندگانش را که بخواهد به دین اسلام که به این سرای سلامت می‌رساند هدایت می‌فرماید.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الله أسرع مكرًا بمن مكر بعباده المؤمنين.
الله در برابر هرکس که به بندگان مؤمنش مکر بزند سریع‌ترین تدبیر کننده است.

• بغي الإنسان عائد على نفسه ولا يضر إلا نفسه.
ستم ‌انسان به خودش باز می‌گردد و فقط به خودش زیان می‌رساند.

• بيان حقيقة الدنيا في سرعة انقضائها وزوالها، وما فيها من النعيم فهو فانٍ.
بیان حقیقت دنیا در فنا و زوال سریع آن؛ و نعمت‌هایی فانی آن.

• الجنة هي مستقر المؤمن؛ لما فيها من النعيم والسلامة من المصائب والهموم.
بهشت، به‌سبب نعمت‌هایش و سلامتی از مصیبت‌ها و اندوه‌ها، قرارگاه مؤمن است.

لِلَّذِیْنَ اَحْسَنُوا الْحُسْنٰی وَزِیَادَةٌ ؕ— وَلَا یَرْهَقُ وُجُوْهَهُمْ قَتَرٌ وَّلَا ذِلَّةٌ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ ۚ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
برای کسانی‌که با برپایی طاعاتی که الله آنها را برای‌شان واجب گردانیده، و ترک گناهانی که الله برای‌شان حرام کرده است، کار نیکو انجام داده‌اند، پاداشی نیکو، یعنی بهشت است، و افزون بر آن، یعنی نظر به چهرۀ الله کریم، برای‌شان است، و صورت‌های‌شان را غبار و خواری و ذلتی نمی‌پوشاند، این نیکوکاران، ساکنان بهشت می‌باشند که برای همیشه در آن می‌مانند.
Esegesi in lingua araba:
وَالَّذِیْنَ كَسَبُوا السَّیِّاٰتِ جَزَآءُ سَیِّئَةٍ بِمِثْلِهَا ۙ— وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ؕ— مَا لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ عَاصِمٍ ۚ— كَاَنَّمَاۤ اُغْشِیَتْ وُجُوْهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ الَّیْلِ مُظْلِمًا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِ ۚ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
و برای کسانی‌که بدی‌ها، یعنی کفر و گناهان را انجام داده‌اند، به قدر همان اعمال زشتی که انجام داده‌اند، الله آنها را در آخرت مجازات می‌کند، و چهره‌شان را ذلت و خواری می‌پوشاند، هیچ مانعی برای‌شان نیست که آنها را از عذاب الله آن‌گاه که بر آنها فرو فرستد باز دارد، و به سبب دود و تاریکی زیاد آتش جهنم که صورت‌های‌شان را پوشانده است گویی تاریکی شب سیاه و تیره صورت‌های‌شان را پوشانده است، اینها که به این صفات متصف هستند ساکنان جهنم می‌باشند که برای همیشه در آن می‌مانند.
Esegesi in lingua araba:
وَیَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ثُمَّ نَقُوْلُ لِلَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا مَكَانَكُمْ اَنْتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ ۚ— فَزَیَّلْنَا بَیْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُمْ مَّا كُنْتُمْ اِیَّانَا تَعْبُدُوْنَ ۟
و -ای رسول- روز قیامت را به یاد آور. آن‌گاه که تمام مخلوقات را گرد می‌آوریم، سپس به کسانی‌که در دنیا به الله شرک ورزیده‌اند می‌گوییم: - ای مشرکان- شما و معبودهای‌تان که آنها را به جای الله عبادت می‌کردید سر جای‌تان بمانید. آنگاه میان معبودها و عبادتگزاران جدایی اندازیم، و معبودها با این سخن از عبادت‌گزاران بیزاری جویند: شما ما را در دنیا عبادت نمی‌کردید.
Esegesi in lingua araba:
فَكَفٰی بِاللّٰهِ شَهِیْدًا بَیْنَنَا وَبَیْنَكُمْ اِنْ كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغٰفِلِیْنَ ۟
در اینجا معبودهای‌شان که آنها را به جای الله عبادت کرده‌اند از آنها بیزاری جسته و می‌گویند: پس الله گواه است- و برای این کار کافی است- که ما راضی نبوده‌ایم شما ما را عبادت کنید، و شما را به آن امر نکرده‌ایم، و اصلا ما متوجه نشده‌ایم که شما ما را عبادت می‌کنید.
Esegesi in lingua araba:
هُنَالِكَ تَبْلُوْا كُلُّ نَفْسٍ مَّاۤ اَسْلَفَتْ وَرُدُّوْۤا اِلَی اللّٰهِ مَوْلٰىهُمُ الْحَقِّ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟۠
در آن جایگاه بزرگ، هرکس از عملی که در زندگی دنیایی خویش انجام داده است باخبر می‌شود، و مشرکان به‌سوی پروردگار برحقشان، همان ذاتی که الله است و حسابرسی‌شان را بر عهده دارد بازگردانیده می‌شوند، و شفاعت بت‌های‌شان که آن را افترا می‌بستند از دست‌شان می‌رود.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ مَنْ یَّرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ اَمَّنْ یَّمْلِكُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَمَنْ یُّخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَمَنْ یُّدَبِّرُ الْاَمْرَ ؕ— فَسَیَقُوْلُوْنَ اللّٰهُ ۚ— فَقُلْ اَفَلَا تَتَّقُوْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان به الله بگو: کیست که شما را از سَمت آسمان با فرود آوردن باران بر شما روزی می‌دهد؟ و چه کسی شما را از زمین با گیاهانی که در آن می‌رویاند، و با معادنی که در زمین قرار می‌دهد روزی می‌دهد؟ و کیست که زنده را از مرده مانند انسان از نطفه، و پرنده از تخم درمی‌آوَرَد، و کیست که مرده را از زنده مانند نطفه از حیوان، و تخم از پرنده درمی‌آورد؟ و کیست که کار آسمان‌ها و زمین و مخلوقاتی را که در آنهاست اداره می‌کند؟ آن‌گاه پاسخ خواهند داد که انجام ‌دهندۀ این کارها همان الله است. به آنها بگو: پس آیا این امر را می‌دانید، و تقوای الله را با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی‌اش پیشه نمی‌کنید؟!
Esegesi in lingua araba:
فَذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ ۚ— فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ اِلَّا الضَّلٰلُ ۚ— فَاَنّٰی تُصْرَفُوْنَ ۟
پس -ای مردم- آن ذاتی‌که تمام این کارها را انجام می‌دهد همان الله است. ذاتی‌که به حق آفریدگار و تدبیر کنندۀ امر شماست، پس بعد از شناخت حق، (اصرار بر گمراهی) جز دوری از حق و نابودی چه چیزی است؟! پس عقل‌های‌تان از این حق آشکار به کجا می‌رود؟!
Esegesi in lingua araba:
كَذٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَی الَّذِیْنَ فَسَقُوْۤا اَنَّهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
- ای رسول- همان‌گونه که ربوبیت حقیقی برای الله ثابت شد، سخنی که در تقدیر پروردگارت بر کسانی‌که از روی دشمنی از حق خارج شدند واجب شده است که آنها ایمان نمی‌آورند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• أعظم نعيم يُرَغَّب به المؤمن هو النظر إلى وجه الله تعالى.
بزرگ‌ترین نعمتی که مؤمن، آرزومند آن است دیدن چهرۀ الله تعالی است.

• بيان قدرة الله، وأنه على كل شيء قدير.
بیان قدرت الله، و اینکه او تعالی بر هر چیزی تواناست.

• التوحيد في الربوبية والإشراك في الإلهية باطل، فلا بد من توحيدهما معًا.
توحید در ربوبیت به همراه شرک ‌ورزیدن در الوهیت باطل است، زیرا باید این دو نوع توحید با هم باشند.

• إذا قضى الله بعدم إيمان قوم بسبب معاصيهم فإنهم لا يؤمنون.
هرگاه الله به‌سبب گناهانِ قومی به عدم ایمان گروهی حکم کند، آنها ایمان نمی‌آورند.

قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَآىِٕكُمْ مَّنْ یَّبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیْدُهٗ ؕ— قُلِ اللّٰهُ یَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیْدُهٗ فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: آیا از میان شریکان شما که آنها را به جای الله عبادت می‌کنید کسی هست که آفرینش را بدون مثال قبلی آغاز کند، سپس آن را بعد از مرگش برانگیزاند؟ به آنها بگو: الله آفرینش را بدون مثال قبلی آغاز می‌کند، سپس آن را بعد از مرگش برمی‌انگیزاند، پس -ای مشرکان- چگونه از حق به‌سوی باطل رویگردان می‌شوید؟!
Esegesi in lingua araba:
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَآىِٕكُمْ مَّنْ یَّهْدِیْۤ اِلَی الْحَقِّ ؕ— قُلِ اللّٰهُ یَهْدِیْ لِلْحَقِّ ؕ— اَفَمَنْ یَّهْدِیْۤ اِلَی الْحَقِّ اَحَقُّ اَنْ یُّتَّبَعَ اَمَّنْ لَّا یَهِدِّیْۤ اِلَّاۤ اَنْ یُّهْدٰی ۚ— فَمَا لَكُمْ ۫— كَیْفَ تَحْكُمُوْنَ ۟
- ای رسول- به آنها بگو: آیا از میان شریکان شما که آنها را به جای الله عبادت می‌کنید کسی هست که به‌سوی حق راهنمایی کند؟ به آنها بگو: فقط الله به‌سوی حق راهنمایی می‌کند، پس آیا کسی‌که مردم را به‌سوی حق راهنمایی می‌کند، و آنها را به آن فرا می‌خواند سزاوارتر است که پیروی شود یا معبودهای‌تان که خودشان هدایت نمی‌شوند مگر اینکه دیگران آنها را هدایت کند؟! پس شما را چه شده است چگونه به باطل حکم می‌کنید که ادعا دارید آنها شریکان الله هستند؟! الله از این سخن شما بسیار برتر است.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا یَتَّبِعُ اَكْثَرُهُمْ اِلَّا ظَنًّا ؕ— اِنَّ الظَّنَّ لَا یُغْنِیْ مِنَ الْحَقِّ شَیْـًٔا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلِیْمٌۢ بِمَا یَفْعَلُوْنَ ۟
و بیشتر مشرکان جز از چیزی که به آن علمی ندارند پیروی نمی‌کنند، یعنی فقط از وهم و شک پیروی می‌کنند، همانا شک جانشین علم نمی‌شود، و از آن بی‌نیاز نمی‌سازد. به‌راستی که الله از آنچه انجام می‌دهند آگاه است، و ذره‌ای از کارهای‌شان بر او پوشیده نمی‌ماند، و به‌زودی آنها را در قبال کارهای‌شان جزا خواهد داد.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ هٰذَا الْقُرْاٰنُ اَنْ یُّفْتَرٰی مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلٰكِنْ تَصْدِیْقَ الَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَتَفْصِیْلَ الْكِتٰبِ لَا رَیْبَ فِیْهِ مِنْ رَّبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟۫
سزاوار این قرآن نیست که جعلی و ساختگی باشد، و به غیر الله نسبت داده شود، زیرا به‌طور قطع، مردم از آوردن مانند آن ناتوان هستند، بلکه تصدیق‌ کنندۀ کتاب‌هایی است که قبل از آن نازل شده است، و تبیین‌ کنندۀ احکام‌ مجمل آنهاست، پس هیچ تردیدی وجود ندارد که آن، از جانب پروردگار مخلوقات نازل شده است.
Esegesi in lingua araba:
اَمْ یَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ؕ— قُلْ فَاْتُوْا بِسُوْرَةٍ مِّثْلِهٖ وَادْعُوْا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
بلکه آیا این مشرکان می‌گویند: محمد صلی الله علیه وسلم این قرآن را از خودش ساخته، و آن را به الله نسبت داده است، - ای رسول- در رد آنها بگو: اگر آن را از نزد خودم آورده‌ام درحالی‌که من انسانی مانند خودتان هستم پس شما هم سوره‌ای مانند آن بیاورید، و هرکس را که می‌توانید برای کمک به خویش فرا خوانید اگر در این ادعا که قرآن ساخته ‌شده و دروغ است راستگو هستید، و هرگز نخواهید توانست این کار را انجام دهید، و عدم قدرت شما - درحالی‌که سُخَنوَر هستید و به عربی فصیح سخن می‌گویید- بر این امر دلالت دارد که قرآن از جانب الله نازل شده است.
Esegesi in lingua araba:
بَلْ كَذَّبُوْا بِمَا لَمْ یُحِیْطُوْا بِعِلْمِهٖ وَلَمَّا یَاْتِهِمْ تَاْوِیْلُهٗ ؕ— كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظّٰلِمِیْنَ ۟
پس پاسخ ندادند، بلکه قبل از آن‌که قرآن را بفهمند و در آن بیندیشند، و قبل از نزول عذابی که از آن انذار داده شدند، درحالی‌که آمدن آن نزدیک شده است به تکذیب قرآن شتافتند. امت‌های پیشین نیز این‌گونه تکذیب کردند، آن‌گاه عذاب بر آنها نازل گشت. پس -ای رسول- بیندیش که سرانجام امت‌های تکذیب‌ کننده چگونه است، به‌راستی که الله آنها را نابود کرده است.
Esegesi in lingua araba:
وَمِنْهُمْ مَّنْ یُّؤْمِنُ بِهٖ وَمِنْهُمْ مَّنْ لَّا یُؤْمِنُ بِهٖ ؕ— وَرَبُّكَ اَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِیْنَ ۟۠
و از مشرکان کسی هست که قبل از مرگش به قرآن ایمان خواهد آورد، و از آنها کسی هست که از روی ستیز و تکبر ایمان نمی‌آورد تا اینکه بمیرد، و -ای رسول- پروردگارت از کسانی‌که بر کفرشان پافشاری می‌کنند آگاه‌تر است، و به‌زودی آنها را به خاطر کفرشان مجازات خواهد کرد.
Esegesi in lingua araba:
وَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقُلْ لِّیْ عَمَلِیْ وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ ۚ— اَنْتُمْ بَرِیْٓـُٔوْنَ مِمَّاۤ اَعْمَلُ وَاَنَا بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تَعْمَلُوْنَ ۟
- ای رسول- اگر قومت تو را تکذیب کردند به آنها بگو: پاداش عمل من برای خودم است و پیامد عملم را خودم تحمل می‌کنم، و پاداش و کیفر عمل شما نیز برای خودتان است، شما از کیفر آنچه من انجام می‌دهم بری هستید، و من از کیفر آنچه شما انجام می‌دهید بری هستم.
Esegesi in lingua araba:
وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّسْتَمِعُوْنَ اِلَیْكَ ؕ— اَفَاَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَلَوْ كَانُوْا لَا یَعْقِلُوْنَ ۟
- ای رسول- از مشرکان کسی است که وقتی قرآن را بخوانی به تو گوش فرا می‌دهد بدون اینکه آن را بپذیرد و به آن اذعان کند. آیا تو می‌توانی سخن را به گوش کسی‌که شنیدن از او گرفته شده است برسانی؟! هم‌چنین هرگز بر هدایت اینها که از شنیدن حق کر شده‌اند و در آن نمی‌اندیشند قادر نخواهی بود.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الهادي إلى الحق هداية التوفيق هو الله وحده دون ما سواه.
هدایتگر به‌سوی حق آن‌گونه که توفیق هدایت حاصل شود فقط الله است؛ و نه دیگران.

• الحث على تطلب الأدلة والبراهين والهدايات للوصول للعلم والحق وترك الوهم والظن.
تشویق به خواستن دلایل و برهان‌ها و هدایت‌ها برای رسیدن به علم و حق و رهاکردنِ وَهم و گمان.

• ليس في مقدور أحد أن يأتي ولو بآية مثل القرآن الكريم إلى يوم القيامة.
تا روز قیامت هیچ‌کس نمی‌تواند حتی یک آیه مانند قرآن کریم بیاورد.

• سفه المشركين وتكذيبهم بما لم يفهموه ويتدبروه.
نادانی مشرکان و اینکه آنچه را نفهمند و درنیابند تکذیب می‌کنند.

وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّنْظُرُ اِلَیْكَ ؕ— اَفَاَنْتَ تَهْدِی الْعُمْیَ وَلَوْ كَانُوْا لَا یُبْصِرُوْنَ ۟
و -ای رسول- از مشرکان کسی است که با چشم ظاهر و نه با چشم بصیرت به تو می‌نگرد، پس آیا می‌توانی کسانی را که چشمان‌شان گرفته شده است بینا سازی؟! همانا تو نمی‌توانی این کار را انجام دهی، و هم‌چنین نمی‌توانی کسی را که بصیرت ندارد هدایت کنی.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّ اللّٰهَ لَا یَظْلِمُ النَّاسَ شَیْـًٔا وَّلٰكِنَّ النَّاسَ اَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُوْنَ ۟
به‌راستی‌که الله از ستم بر بندگانش پاک است، زیرا او تعالی به اندازۀ ذره‌ای بر آنها ستم نمی‌کند، بلکه آنها خودشان هستند که به‌سبب تعصب به باطل و خود برتر بینی و دشمنی، با قراردادن خودشان در معرض نابودی، بر خویشتن ستم روا می‌دارند.
Esegesi in lingua araba:
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ كَاَنْ لَّمْ یَلْبَثُوْۤا اِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ یَتَعَارَفُوْنَ بَیْنَهُمْ ؕ— قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِلِقَآءِ اللّٰهِ وَمَا كَانُوْا مُهْتَدِیْنَ ۟
و روز قیامت که الله مردم را برای حسابرسی آنها گرد می‌آورد گویی در زندگی دنیا و برزخ‌شان جز ساعتی از روز نه بیشتر درنگ نکرده‌اند. در آن روز یکدیگر را می‌شناسند، سپس به‌سبب دیدن مصیبت‌های وحشتناک قیامت، آشنایی آنها از بین می‌رود. در حقیقت کسانی‌که دیدار پروردگارشان در روز قیامت را تکذیب می‌کنند زیان کرده‌اند، و در دنیا به روز رستاخیز ایمان نداشتند تا اینکه به خسران راضی شدند.
Esegesi in lingua araba:
وَاِمَّا نُرِیَنَّكَ بَعْضَ الَّذِیْ نَعِدُهُمْ اَوْ نَتَوَفَّیَنَّكَ فَاِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللّٰهُ شَهِیْدٌ عَلٰی مَا یَفْعَلُوْنَ ۟
و -ای رسول- اگر بخشی از عذابی را که به آنها وعده داده‌ایم قبل از مرگت به تو بنمایانیم، یا تو را قبل از نزول آن بمیرانیم، در هر دو حالت بازگشت آنها در روز قیامت به‌سوی ماست. به‌علاوه الله از آنچه انجام می‌دادند آگاه است، و ذره‌ای از اعمال‌شان بر او پوشیده نمی‌ماند، و به‌زودی آنها را در قبال اعمال‌شان جزا خواهد داد.
Esegesi in lingua araba:
وَلِكُلِّ اُمَّةٍ رَّسُوْلٌ ۚ— فَاِذَا جَآءَ رَسُوْلُهُمْ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
و برای هر یک از امت‌های پیشین، رسولی بود که به‌سوی‌شان فرستاده می‌شد، و وقتی آنچه که به تبلیغ آن فرمان یافته به آنها ابلاغ می‌کرد، و او را تکذیب می‌کردند میان آنها و رسول‌شان به عدالت حکم می‌شد، آن‌گاه الله رسول را به فضل خویش نجات می‌داد، و آنها را به عدالت خویش نابود می‌ساخت، و آنها در جزای اعمال‌شان ذره‌ای مورد ستم قرار نمی‌گیرند.
Esegesi in lingua araba:
وَیَقُوْلُوْنَ مَتٰی هٰذَا الْوَعْدُ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
و این کافران مخالفت ‌کننده و ستیزه‌جو می‌گویند: اگر در ادعای‌تان راستگو هستید عذابی که به ما وعده داده‌اید چه زمانی نازل می‌شود؟!
Esegesi in lingua araba:
قُلْ لَّاۤ اَمْلِكُ لِنَفْسِیْ ضَرًّا وَّلَا نَفْعًا اِلَّا مَا شَآءَ اللّٰهُ ؕ— لِكُلِّ اُمَّةٍ اَجَلٌ ؕ— اِذَا جَآءَ اَجَلُهُمْ فَلَا یَسْتَاْخِرُوْنَ سَاعَةً وَّلَا یَسْتَقْدِمُوْنَ ۟
- ای رسول- به آنها بگو: من برای خودم مالک هیچ زیانی نیستم که با آن به خودم زیان برسانم یا آن را از خودم دفع کنم، و برای خودم مالک هیچ نفعی هم نیستم تا به خودم نفع برسانم، پس چگونه می‌توانم به دیگران نفع یا زیان برسانم؟ مگر نفع و زیانی که الله بخواهد، پس چگونه می‌توانم غیب او را بدانم؟ برای نابودی هر یک از امت‌هایی که الله آنها را به نابودی تهدید کرده است زمانی مشخص است، که فقط الله آن را می‌داند، و هرگاه زمان نابودی‌اش فرا رسد لحظه‌ای از آن نه به تاخیر می‌افتد و نه پیشی می‌گیرد.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُهٗ بَیَاتًا اَوْ نَهَارًا مَّاذَا یَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُوْنَ ۟
- ای رسول- به اینها که خواستار تعجیل در عذاب هستند بگو: به من خبر دهید اگر عذاب الله در هر زمان از شب یا روز شما را فرا گیرد، چه چیزی را از این عذاب به تعجیل می‌خواهید؟!
Esegesi in lingua araba:
اَثُمَّ اِذَا مَا وَقَعَ اٰمَنْتُمْ بِهٖ ؕ— آٰلْـٰٔنَ وَقَدْ كُنْتُمْ بِهٖ تَسْتَعْجِلُوْنَ ۟
آیا پس از اینکه عذابی که بر شما وعده داده شده است شما را فرا گرفت ایمان می‌آورید؟ آن‌گاه که ایمان هیچ‌کس که قبل از آن ایمان نیاورده باشد به او فایده نمی‌رساند! (و به آنها گفته خواهد شد:) آیا اکنون ایمان می‌آورید، درحالی‌که قبلا از روی تکذیب عذاب، خواستار تعجیل در نزول آن بودید؟!
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ قِیْلَ لِلَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ذُوْقُوْا عَذَابَ الْخُلْدِ ۚ— هَلْ تُجْزَوْنَ اِلَّا بِمَا كُنْتُمْ تَكْسِبُوْنَ ۟
بعد از آن‌که در عذاب داخل شدند و خروج از آن را خواستند به آنها گفته می‌شود: عذاب همیشگی در آخرت را بچشید، پس آیا جز به کفر و گناهانی که انجام می‌دادید جزا داده می‌شوید؟!
Esegesi in lingua araba:
وَیَسْتَنْۢبِـُٔوْنَكَ اَحَقٌّ هُوَ ؔؕ— قُلْ اِیْ وَرَبِّیْۤ اِنَّهٗ لَحَقٌّ ؔؕ— وَمَاۤ اَنْتُمْ بِمُعْجِزِیْنَ ۟۠
و -ای رسول- مشرکان از تو می‌پرسند: آیا این عذابی که به آن تهدید شده‌ایم حقیقت است؟ به آنها بگو: بله، - به الله سوگند- حق است، و شما نمی‌توانید از آن رهایی یابید.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الإنسان هو الذي يورد نفسه موارد الهلاك، فالله مُنَزَّه عن الظلم.
انسان خودش است که خویشتن را در معرض نابودی قرار می‌دهد، زیرا الله از ستم پاک است.

• مهمة الرسول هي التبليغ للمرسل إليهم، والله يتولى حسابهم وعقابهم بحكمته، فقد يعجله في حياة الرسول أو يؤخره بعد وفاته.
مسؤليت پیامبر، تبلیغ رسالت به مخاطبین آن می باشد، و حسابرسی و سزای مردم را الله متعال با حکمتشان بر عهده دارد. شاید آن عذاب را در حیات پیامبر تسريع بخشد و یا آن را به بعد از وفات پیامبر به تأخیر اندازد.

• النفع والضر بيد الله عز وجل، فلا أحد من الخلق يملك لنفسه أو لغيره ضرًّا ولا نفعًا.
نفع و ضرر به دست الله است، پس هیچ‌یک از مخلوقات، مالک هیچ ضرر یا نفعی برای خودش یا برای دیگران نیست.

• لا ينفع الإيمان صاحبه عند معاينة الموت.
هنگام مشاهدۀ مرگ، ایمان فایده نمی‌رساند.

وَلَوْ اَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِی الْاَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهٖ ؕ— وَاَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذَابَ ۚ— وَقُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
و اگر برای هر مشرک به الله، تمام اموال گران‌بهایی که در زمین است می‌بود به‌طور قطع آن را در مقابل آزادی خود از عذاب الله می‌داد اگر به او اجازه داده می‌شد که با آن خود را آزاد کند، و مشرکان وقتی‌که عذاب روز قیامت را مشاهده کنند پشیمانی بر کفرشان را پنهان می‌دارند، و الله میان آنها به عدالت داوری می‌کند، درحالی‌که مورد ستم قرار نمی‌گیرند، و فقط در قبال اعمال‌شان مجازات می‌شوند.
Esegesi in lingua araba:
اَلَاۤ اِنَّ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
بدانید که فرمانروایی آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است فقط از آنِ الله است، بدانید که وعدۀ الله مبنی بر کیفر کافران بدون تردید واقع‌ شدنی است، و اما بیشتر آنها این امر را نمی‌دانند و در آن شک می‌کنند.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ یُحْیٖ وَیُمِیْتُ وَاِلَیْهِ تُرْجَعُوْنَ ۟
او سبحانه مردگان را برمی‌انگیزاند، و زندگان را می‌میراند، و در روز قیامت فقط به‌سوی او بازگردانیده می‌شوید، آن‌گاه شما را در قبال اعمال‌تان مجازات می‌کند.
Esegesi in lingua araba:
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَتْكُمْ مَّوْعِظَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَشِفَآءٌ لِّمَا فِی الصُّدُوْرِ ۙ۬— وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِیْنَ ۟
ای مردم، قرآن نزدتان آمده است که در آن یادآوری و ترغیب و ترهیب است، و درمانی است برای بیماری شک و دو دلی که در دل‌های‌تان وجود دارد، و راهنمایی است به‌سوی راه حق، و در آن رحمتی است برای مؤمنان، زیرا از آن بهره‌مند می‌شوند.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ بِفَضْلِ اللّٰهِ وَبِرَحْمَتِهٖ فَبِذٰلِكَ فَلْیَفْرَحُوْا ؕ— هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُوْنَ ۟
- ای رسول- به مردم بگو: قرآن را که محمد صلی الله علیه وسلم برای‌تان آورده است، بخشش و رحمتی از جانب الله بر شماست، پس به فضل الله بر شما و رحمت او تعالی به شما با فرو فرستادن این قرآن شادمان باشید نه به غیر از آن دو؛ پس آنچه محمد صلی الله علیه وسلم از جانب پروردگارش برای‌تان آورده است بهتر است از بهره نابود شدنی دنیا که جمع می‌کنید.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ مَّاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ لَكُمْ مِّنْ رِّزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِّنْهُ حَرَامًا وَّحَلٰلًا ؕ— قُلْ آٰللّٰهُ اَذِنَ لَكُمْ اَمْ عَلَی اللّٰهِ تَفْتَرُوْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: به من از فرو فرستادن روزی‌ای که الله بر شما ارزانی داشته است خبر دهید که بر اساس هوس‌های‌تان در آن عمل کردید، آن‌گاه بخشی از آن را حرام قرار دادید، و بخشی از آن را حلال کردید، به آنها بگو: آیا الله در تحلیل آنچه حلال کرده‌اید، و تحریم آنچه حرام کرده‌اید به شما اجازه داده است، یا اینکه بر او تعالی دروغ می‌بندید؟!
Esegesi in lingua araba:
وَمَا ظَنُّ الَّذِیْنَ یَفْتَرُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَشْكُرُوْنَ ۟۠
و کسانی‌که بر الله دروغ بستند گمان می‌برند که در روز قیامت چه چیزی بر آنها واقع شود؟! آیا گمان می‌برند که آمرزیده می‌شوند؟! دریغا، همانا الله دارای بخشش زیادی بر مردم است که به آنها مهلت می‌دهد و کیفرشان را به تعجیل نمی‌اندازد، و اما بیشتر آنها نعمت‌های الله بر خودشان را انکار می‌کنند و شکر آن را به جای نمی‌آورند.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا تَكُوْنُ فِیْ شَاْنٍ وَّمَا تَتْلُوْا مِنْهُ مِنْ قُرْاٰنٍ وَّلَا تَعْمَلُوْنَ مِنْ عَمَلٍ اِلَّا كُنَّا عَلَیْكُمْ شُهُوْدًا اِذْ تُفِیْضُوْنَ فِیْهِ ؕ— وَمَا یَعْزُبُ عَنْ رَّبِّكَ مِنْ مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِی الْاَرْضِ وَلَا فِی السَّمَآءِ وَلَاۤ اَصْغَرَ مِنْ ذٰلِكَ وَلَاۤ اَكْبَرَ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟
و -ای رسول- در هیچ‌یک از امور مشغول نمی‌باشی، و چیزی از قرآن نمی‌خوانی، و -ای مؤمنان- هیچ عملی انجام نمی‌دهید مگر اینکه شما را می‌بینیم و از شما آگاه هستیم، و سخن‌تان را می‌شنویم آن‌گاه که بی‌پروا عملی را آغاز می‌کنید، و به وزن ذره‌ای و نه کوچک‌تر و نه بزرگ‌تر از وزن آن، در آسمان یا در زمین، از علم پروردگارت پنهان نمی‌ماند، مگر اینکه در کتابی روشن که هیچ کوچک و بزرگی را به جای نمی‌گذارد مگر آن را برمی‌شمارد، ثبت شده است.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• عظم ما ينتظر المشركين بالله من عذاب، حتى إنهم يتمنون دفعه بكل ما في الأرض، ولن يُقْبلَ منهم.
بزرگی عذابی که در انتظار مشرکان به الله است؛ تا جایی‌که دفع آن را با تمام آنچه در زمین است آرزو می‌کنند، و هرگز از آنها پذیرفته نمی‌شود.

• القرآن شفاء للمؤمنين من أمراض الشهوات وأمراض الشبهات بما فيه من الهدايات والدلائل العقلية والنقلية.
قرآن، به‌سبب هدایت‌ها و دلایل عقلی و نقلی‌ای که دارد، شفای مؤمنان از بیماری‌های شهوات و شبهات است.

• ينبغي للمؤمن أن يفرح بنعمة الإسلام والإيمان دون غيرهما من حطام الدنيا.
مؤمن، از میان نعمت‌های دنیوی فقط باید به دو نعمت اسلام و ایمان دلخوش باشد.

• دقة مراقبة الله لعباده وأعمالهم وخواطرهم ونياتهم.
مراقبت دقیق الله از بندگانش و اعمال و اندیشه‌ها و نیت‌های‌شان.

اَلَاۤ اِنَّ اَوْلِیَآءَ اللّٰهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟ۚ
بدانید که بر دوستان الله هیچ ترسی از صحنه‌های هولناک قیامت که در پیش رو دارند، نیست، و به خاطر نعمت‌های دنیوی که از دست داده‌اند اندوهگین نیستند.
Esegesi in lingua araba:
الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَكَانُوْا یَتَّقُوْنَ ۟ؕ
این دوستان الله، همان کسانی هستند که به ایمان به الله و رسولش متصف بودند، و با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی می‌ترسیدند.
Esegesi in lingua araba:
لَهُمُ الْبُشْرٰی فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا وَفِی الْاٰخِرَةِ ؕ— لَا تَبْدِیْلَ لِكَلِمٰتِ اللّٰهِ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیْمُ ۟ؕ
از جانب پروردگارشان در دنیا برای آنها مژده است به وسیله رؤیای صالحه یا ستایش آنها توسط مردم، و از جانب فرشتگان هنگام قبض ارواح‌شان، و پس از مرگ و در حشر، برای‌شان مژده است. و در آنچه که الله به آنها وعده داده است تغییری نیست. این پاداش همان رستگاری بزرگ است؛ زیرا در بردارندۀ دستیابی به مطلوب، و نجات از ترس و هلاکت است.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا یَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ ۘ— اِنَّ الْعِزَّةَ لِلّٰهِ جَمِیْعًا ؕ— هُوَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟
و -ای رسول- به‌سبب طعن و عیب‌جویی در دینت که اینها می‌گویند اندوه مدار، زیرا تمام پیروزی و چیرگی برای الله است، و هیچ‌چیز او را ناتوان نمی‌سازد، او تعالی سخنان‌شان را می‌شنود، از اعمال‌شان آگاه است، و به‌زودی آنها را در قبال سخنان و اعمال‌شان مجازات خواهد کرد.
Esegesi in lingua araba:
اَلَاۤ اِنَّ لِلّٰهِ مَنْ فِی السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِی الْاَرْضِ ؕ— وَمَا یَتَّبِعُ الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ شُرَكَآءَ ؕ— اِنْ یَّتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا یَخْرُصُوْنَ ۟
بدانید که مالکیّت و فرمانروایی تمام ساکنانِ آسمان‌ها و زمین فقط از آنِ الله است. و مشرکان که شریکان را به جای الله عبادت می‌کنند از چه چیزی پیروی می‌کنند؟! آنها در حقیقت جز از شک پیروی نمی‌کنند، و در اینکه شریکان را به الله نسبت می‌دهند جز دروغ نمی‌گویند، الله از سخن آنها بسیار برتر است.
Esegesi in lingua araba:
هُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الَّیْلَ لِتَسْكُنُوْا فِیْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یَّسْمَعُوْنَ ۟
- ای مردم- او تعالی، تنها ذاتی است که شب را برای‌تان قرار داد تا در آن از حرکت و خستگی آرام بگیرید، و روز را به عنوان روشنایی‌ دهنده‌ای قرار داد تا در آن برای تحصیل معاش‌تان بکوشید. همانا در این امر دلایل واضحی است برای مردمی که به قصد عبرت‌گیری و پذیرش می‌شنوند.
Esegesi in lingua araba:
قَالُوا اتَّخَذَ اللّٰهُ وَلَدًا سُبْحٰنَهٗ ؕ— هُوَ الْغَنِیُّ ؕ— لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— اِنْ عِنْدَكُمْ مِّنْ سُلْطٰنٍ بِهٰذَا ؕ— اَتَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
گروهی از مشرکان گفتند: الله فرشتگان را دخترانی برای خود برگزیده است، الله از این سخن‌شان پاک است، زیرا او سبحانه از تمام مخلوقاتش بی‌نیاز است، فرمانروایی آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از آن اوست. - ای مشرکان- شما دلیلی بر این سخن‌تان ندارید. آیا بدون دلیل سخن بزرگی را بر الله به دروغ می‌بندید- آن‌گاه که به او فرزند نسبت می‌دهید- که حقیقتش را نمی‌دانید؟!
Esegesi in lingua araba:
قُلْ اِنَّ الَّذِیْنَ یَفْتَرُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ لَا یُفْلِحُوْنَ ۟ؕ
- ای رسول- به آنها بگو: همانا کسانی‌که با نسبت دادن فرزند به الله بر او تعالی دروغ می‌بندند به آنچه می‌خواهند دست نمی‌یابند، و از آنچه می‌ترسند رهایی نمی‌یابند.
Esegesi in lingua araba:
مَتَاعٌ فِی الدُّنْیَا ثُمَّ اِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِیْقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِیْدَ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟۠
پس نباید به آنچه از خوشی‌ها و نعمت‌های دنیا که از آن بهره‌مند می‌شوند فریب بخورند، زیرا متاعی اندک و نابود شدنی است، سپس بازگشت آنها در روز قیامت به‌سوی ماست، آن‌گاه به‌سبب کفرشان به الله و تکذیب رسولش توسط آنها، عذابی سخت را بر آنها می‌چشانیم.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• ولاية الله تكون لمن آمن به، وامتثل أوامره، واجتنب نواهيه، واتبع رسوله صلى الله عليه وسلم، وأولياء الله هم الآمنون يوم القيامة، ولهم البشرى في الدنيا إما بالرؤيا الصالحة أو عند الموت.
دوستی الله برای کسی است که به او ایمان آوَرَد، اوامرش را اجرا کند، از نواهی‌اش اجتناب و از رسولش پیروی کند، و دوستان الله همان ایمان‌ آورندگان به روز قیامت هستند، و بشارت در دنیا یا با رؤیای صالحه یا هنگام مرگ برای‌شان است.

• العزة لله جميعًا وحده ؛ فهو مالك الملك، وما عُبِد من دون الله لا حقيقة له.
عزت و بزرگوارى تنها از آنِ الله متعال است، چرا که او مالک الملک است، و آنچه به جای الله عبادت شود، حقیقتی ندارد.

• الحث على التفكر في خلق الله؛ لأن ذلك يقود إلى الإيمان به وتوحيده.
تشویق بر تفکر در آفرینش الله؛ زیرا این کار به ایمان به او تعالی و توحیدش منجر می‌شود.

• حرمة الكذب على الله عز وجل، وأن صاحبه لن يفلح، ومن أعظم الكذب نسبة الولد له سبحانه.
حرمت دروغ بر الله، و اینکه صاحبش هرگز رستگار نمی‌شود، و بزرگ‌ترین دروغ، نسبت‌ دادن فرزند به او سبحانه است.

وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَاَ نُوْحٍ ۘ— اِذْ قَالَ لِقَوْمِهٖ یٰقَوْمِ اِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكُمْ مَّقَامِیْ وَتَذْكِیْرِیْ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ فَعَلَی اللّٰهِ تَوَكَّلْتُ فَاَجْمِعُوْۤا اَمْرَكُمْ وَشُرَكَآءَكُمْ ثُمَّ لَا یَكُنْ اَمْرُكُمْ عَلَیْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوْۤا اِلَیَّ وَلَا تُنْظِرُوْنِ ۟
و -ای رسول- بر این مشرکان تکذیب‌ کننده، قصۀ نوح علیه السلام را حکایت کن آن‌گاه که به قومش گفت: ای قوم من، اگر ماندن من در میان شما برای‌تان دشوار شده است، و یادآوری آیات الله توسط من و اندرزم بر شما مشقت‌آور گشته است، و بر قتل من تصمیم گرفته‌اید، در از بین بردن نیرنگ‌تان، فقط بر الله توکل کرده‌ام، پس کارتان را استوار گردانید، و بر نابودی من تصمیمِ قاطع بگیرید، و معبودهای‌تان را در دعا بخوانید تا در این کار به شما کمک کنند، تا نیرنگ‌تان پنهان و مبهم نباشد، سپس بعد از اینکه بر کشتن من برنامه‌ریزی کردید آنچه را که پنهان می‌دارید اجرا کنید، و یک لحظه کارم را به تأخیر نیندازید.
Esegesi in lingua araba:
فَاِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَمَا سَاَلْتُكُمْ مِّنْ اَجْرٍ ؕ— اِنْ اَجْرِیَ اِلَّا عَلَی اللّٰهِ ۙ— وَاُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْمُسْلِمِیْنَ ۟
پس اگر از دعوت من روی گرداندید بدانید که من در قبال تبلیغ رسالت پروردگارم به شما پاداشی از شما درخواست نکرده‌ام، پاداش من جز بر الله نیست، چه به من ایمان آورید، یا کفر ورزید، و الله به من فرمان داده است تا با طاعت و عمل صالح از گردن ‌نهندگان به او باشم.
Esegesi in lingua araba:
فَكَذَّبُوْهُ فَنَجَّیْنٰهُ وَمَنْ مَّعَهٗ فِی الْفُلْكِ وَجَعَلْنٰهُمْ خَلٰٓىِٕفَ وَاَغْرَقْنَا الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا ۚ— فَانْظُرْ كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنْذَرِیْنَ ۟
پس قومش او را تکذیب کردند، و او را تصدیق نکردند، آن‌گاه او و همراهان مؤمنش را در کشتی نجات دادیم، و آنها را جانشین کسانی‌که قبل از آنها بودند گرداندیم، و کسانی را که آیات و دلایلی را که آورده بود تکذیب کردند با طوفان نابود کردیم، پس -ای رسول- بنگر که سرانجام قومی که نوح علیه السلام آنها را انذار داد، و ایمان نیاوردند چگونه بود.
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهٖ رُسُلًا اِلٰی قَوْمِهِمْ فَجَآءُوْهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ فَمَا كَانُوْا لِیُؤْمِنُوْا بِمَا كَذَّبُوْا بِهٖ مِنْ قَبْلُ ؕ— كَذٰلِكَ نَطْبَعُ عَلٰی قُلُوْبِ الْمُعْتَدِیْنَ ۟
سپس بعد از مدت زمانی، پس از نوح رسولانی به‌سوی اقوام‌شان فرستادیم، آن‌گاه رسولان آیات و دلایل را برای امت‌های‌شان آوردند، اما آنها به‌سبب اصرار قبلی‌شان بر تکذیب رسولان، اراده‌ای برای ایمان‌ آوردن نداشتند، پس الله بر دل‌های‌شان مُهر نهاد. مانند این مُهر که بر دل‌های پیروان رسولان گذشته نهادیم، در هر زمان و مکانی بر دل‌های کافرانی که با کفر از حدود الله می‌گذرند مُهر می‌نهیم.
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُّوْسٰی وَهٰرُوْنَ اِلٰی فِرْعَوْنَ وَمَلَاۡىِٕهٖ بِاٰیٰتِنَا فَاسْتَكْبَرُوْا وَكَانُوْا قَوْمًا مُّجْرِمِیْنَ ۟
سپس بعد از گذشت مدت زمانی پس از این رسولان، موسی و برادرش هارون را به‌سوی فرعون پادشاه مصر و بزرگان قومش فرستادیم، آن دو را با آیات دلالت‌ کننده بر راستگویی‌شان فرستادیم، اما از ایمان به آنچه که این دو آورده بودند سر باز زدند، و مردمی جنایتکار بودند؛ چون به الله کفر ورزیدند و رسولانش را تکذیب کردند.
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوْۤا اِنَّ هٰذَا لَسِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
آن‌گاه چون دینی که موسی و هارون آوردند نزد فرعون و بزرگان قومش آمد، در مورد نشانه‌هایش که بر راستگویی آنچه موسی آورده بود دلالت می‌کرد گفتند: همانا سحری آشکار است، و حقیقت ندارد.
Esegesi in lingua araba:
قَالَ مُوْسٰۤی اَتَقُوْلُوْنَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَكُمْ ؕ— اَسِحْرٌ هٰذَا ؕ— وَلَا یُفْلِحُ السّٰحِرُوْنَ ۟
موسی برای اعتراض سخت بر آنها گفت: آیا در مورد حق، آن‌گاه که نزدتان آمد می‌گویید: سحر است؟! هرگز، سحر نیست، و همانا من می‌دانم که ساحر هرگز رستگار نمی‌شود، پس چگونه می‌توانم آن را انجام دهم؟!
Esegesi in lingua araba:
قَالُوْۤا اَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَیْهِ اٰبَآءَنَا وَتَكُوْنَ لَكُمَا الْكِبْرِیَآءُ فِی الْاَرْضِ ؕ— وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِیْنَ ۟
قوم فرعون این‌گونه به موسی علیه السلام پاسخ دادند: آیا این سحر را برایمان آورده‌ای تا ما را از دینی که پدرانمان را بر آن یافتیم بازداری، و فرمانروایی برای تو و برادرت باشد؟ و -ای موسی و هارون- ما به نفع شما اقرار نمی‌کنیم که شما دو تن، رسولانی هستید که به‌سوی ما فرستاده شده‌اید.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• سلاح المؤمن في مواجهة أعدائه هو التوكل على الله.
سلاح مؤمن در رویارویی با دشمنانش، توکل بر الله است.

• الإصرار على الكفر والتكذيب بالرسل يوجب الختم على القلوب فلا تؤمن أبدًا.
اصرار بر کفر و تکذیب رسولان علیهم السلام موجب زدن مُهر بر دل‌ها می‌شود آن‌گاه هرگز ایمان نمی‌آورند.

• حال أعداء الرسل واحد، فهم دائما يصفون الهدى بالسحر أو الكذب.
دشمنان رسولان علیهم السلام حالت یکسانی دارند، زیرا آنها همیشه هدایت را به سحر یا دروغ توصیف می‌کنند.

• إن الساحر لا يفلح أبدًا.
ساحر هرگز رستگار نمی‌شود.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ائْتُوْنِیْ بِكُلِّ سٰحِرٍ عَلِیْمٍ ۟
و فرعون به قومش گفت: هر ساحر دانا و استاد به سحر را نزدم بیاورید.
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّا جَآءَ السَّحَرَةُ قَالَ لَهُمْ مُّوْسٰۤی اَلْقُوْا مَاۤ اَنْتُمْ مُّلْقُوْنَ ۟
پس چون ساحران را نزد فرعون آوردند موسی علیه السلام با اطمینان به پیروزی خویش بر آنها به ایشان گفت: - ای ساحران- سِحرِتان را بیندازید.
Esegesi in lingua araba:
فَلَمَّاۤ اَلْقَوْا قَالَ مُوْسٰی مَا جِئْتُمْ بِهِ ۙ— السِّحْرُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ سَیُبْطِلُهٗ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِیْنَ ۟
پس وقتی سحرشان را انداختند موسی علیه السلام به آنها گفت: آنچه را که شما آشکار ساختید همان سحر است، در حقیقت الله به‌زودی آنچه را که انجام دادید باطل و بدون اثر می‌گرداند، همانا شما با سحرتان در زمین فساد برپا می‌کنید، و الله عمل کسی را که فسادکار باشد اصلاح نمی‌گرداند.
Esegesi in lingua araba:
وَیُحِقُّ اللّٰهُ الْحَقَّ بِكَلِمٰتِهٖ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُوْنَ ۟۠
و الله حق را ثابت می‌گرداند، و آن را با کلمات قَدَری خویش، و با دلایلی و براهینی که در کلمات شرعی او تعالی است قدرت می‌دهد، هر چند کافران مجرمِ خاندان فرعون این کار را نپسندند.
Esegesi in lingua araba:
فَمَاۤ اٰمَنَ لِمُوْسٰۤی اِلَّا ذُرِّیَّةٌ مِّنْ قَوْمِهٖ عَلٰی خَوْفٍ مِّنْ فِرْعَوْنَ وَمَلَاۡىِٕهِمْ اَنْ یَّفْتِنَهُمْ ؕ— وَاِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِی الْاَرْضِ ۚ— وَاِنَّهٗ لَمِنَ الْمُسْرِفِیْنَ ۟
آن قوم بر رویگردانی تصمیم گرفتند، و - با وجود آیات آشکار و دلایل روشنی که موسی علیه السلام آورده بود- به او ایمان نیاوردند، مگر جوانانی از قومش بنی‌اسرائیل، با وجود اینکه از فرعون و بزرگان قومش می‌ترسیدند که در صورت آشکار شدن کارشان، آنها را با شکنجه و عذاب از ایمان‌شان برگردانند، و همانا فرعون بر مصر و ساکنانش گردنکش و مستبد بود، و در کفر و کشتن و شکنجه ‌کردن بنی‌اسرائیل از متجاوزان از حد بود.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَ مُوْسٰی یٰقَوْمِ اِنْ كُنْتُمْ اٰمَنْتُمْ بِاللّٰهِ فَعَلَیْهِ تَوَكَّلُوْۤا اِنْ كُنْتُمْ مُّسْلِمِیْنَ ۟
و موسی علیه السلام به قومش گفت: ای قوم من، اگر واقعا به الله ایمان آورده‌اید، پس فقط بر الله توکل کنید اگر مسلمان هستید، زیرا توکل بر الله آسیب را از شما دفع می‌کند، و خیر را برای‌تان فراهم می‌آورد.
Esegesi in lingua araba:
فَقَالُوْا عَلَی اللّٰهِ تَوَكَّلْنَا ۚ— رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟ۙ
پس سخن موسی علیه السلام را پذیرفتند، آن‌گاه گفتند: فقط بر الله توکل کردیم، پروردگارا ستمکاران را بر ما مسلط نگردان، تا با شکنجه و قتل و فریب ما را در دینمان به فتنه بیندازند.
Esegesi in lingua araba:
وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكٰفِرِیْنَ ۟
- پروردگارا- ما را به رحمت خویش از دستان قوم کافر فرعون نجات بده، که ما را به بردگی کشانده‌اند و با شکنجه و قتل به ما آزار رسانده‌اند.
Esegesi in lingua araba:
وَاَوْحَیْنَاۤ اِلٰی مُوْسٰی وَاَخِیْهِ اَنْ تَبَوَّاٰ لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُیُوْتًا وَّاجْعَلُوْا بُیُوْتَكُمْ قِبْلَةً وَّاَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ ؕ— وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
و به موسی و برادرش هارون -عليهما السلام- وحی کردیم که برای قومتان خانه هایی برای عبادت الله یگانه، برگزينيد و آماده کنید، و خانه هایتان را به سمت قبله ى (بیت المقدس) قرار دهيد، و نماز را به صورت کامل ادا کنید، و -ای موسی- مؤمنان را به آنچه خشنودشان می کند از جمله یاری و نصرت الهی، نابودی دشمنانشان و جانشین کردنشان در زمین، باخبر كن.
Esegesi in lingua araba:
وَقَالَ مُوْسٰی رَبَّنَاۤ اِنَّكَ اٰتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَاَهٗ زِیْنَةً وَّاَمْوَالًا فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ۙ— رَبَّنَا لِیُضِلُّوْا عَنْ سَبِیْلِكَ ۚ— رَبَّنَا اطْمِسْ عَلٰۤی اَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلٰی قُلُوْبِهِمْ فَلَا یُؤْمِنُوْا حَتّٰی یَرَوُا الْعَذَابَ الْاَلِیْمَ ۟
و موسی علیه السلام گفت: پروردگارا، تو به فرعون و سران قومش از زینت‌ها و زرق و برق‌های دنیا داده‌ای، و اموالی در این زندگی دنیا به آنها داده‌ای، آن‌گاه در قبال آنچه که به آنها داده‌ای از تو سپاس‌گزاری نکردند، بلکه آن‌ها را برای گمراه‌ کردن از راه تو به کار گرفتند، پروردگارا، اموال‌شان را محو و نابود کن، و دل‌های‌شان را سخت گردان، تا ایمان نیاورند مگر وقتی عذاب رنج‌آور را مشاهده می‌کنند که آن‌گاه ایمان‌شان نفعی به آنها نمی‌رساند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الثقة بالله وبنصره والتوكل عليه ينبغي أن تكون من صفات المؤمن القوي.
سزاوار است که مؤمن قوی، بر الله و یاری‌اش اعتماد و بر او تعالی توکل کند.

• بيان أهمية الدعاء، وأنه من صفات المتوكلين.
بیان اهمیت دعا، و اینکه از صفات توکل‌ کنندگان است.

• تأكيد أهمية الصلاة ووجوب إقامتها في كل الرسالات السماوية وفي كل الأحوال.
تأکید بر اهمیت نماز و وجوب ادای آن در تمام ادیان آسمانی و در تمام احوال.

• مشروعية الدعاء على الظالم.
مشروعیت دعا علیه ستمگر.

قَالَ قَدْ اُجِیْبَتْ دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِیْمَا وَلَا تَتَّبِعٰٓنِّ سَبِیْلَ الَّذِیْنَ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
الله فرمود: - ای موسی و هارون- دعای شما علیه فرعون و سران قومش را اجابت کردم، پس بر دین‌تان استوار باشید، و از آن به‌سوی پیروی راه گمراهانی که راه حق را نمی‌دانند منحرف نشوید.
Esegesi in lingua araba:
وَجٰوَزْنَا بِبَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ الْبَحْرَ فَاَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُوْدُهٗ بَغْیًا وَّعَدْوًا ؕ— حَتّٰۤی اِذَاۤ اَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ اٰمَنْتُ اَنَّهٗ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا الَّذِیْۤ اٰمَنَتْ بِهٖ بَنُوْۤا اِسْرَآءِیْلَ وَاَنَا مِنَ الْمُسْلِمِیْنَ ۟
و عبور از دریا را پس از شکافتن آن بر بنی‌اسرائیل فراهم ساختیم تا اینکه سالم از آن گذشتند، پس فرعون و لشکریانش از روی ستم و تجاوز به آنها ملحق شدند، تا اینکه دریا بر او به‌هم بسته شد، و غرق او را فرا گرفت، و از نجات ناامید شد. در آن هنگام گفت: ایمان آوردم به اینکه معبود برحقی جز ذاتی‌که بنی‌اسرائیل به او ایمان آوردند نیست، و من با طاعت از گردن ‌نَهَندگان به الله هستم.
Esegesi in lingua araba:
آٰلْـٰٔنَ وَقَدْ عَصَیْتَ قَبْلُ وَكُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِیْنَ ۟
آیا اکنون و پس از ناامیدی از زندگی ایمان می‌آوری؟! درحالی‌که -ای فرعون- قبل از نزول عذاب با کفر به الله، و بازداشتن از راهش، از او تعالی نافرمانی کردی، و به‌سبب اینکه خودت و دیگران را گمراه ساختی از فسادکاران بودی.
Esegesi in lingua araba:
فَالْیَوْمَ نُنَجِّیْكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُوْنَ لِمَنْ خَلْفَكَ اٰیَةً ؕ— وَاِنَّ كَثِیْرًا مِّنَ النَّاسِ عَنْ اٰیٰتِنَا لَغٰفِلُوْنَ ۟۠
پس -ای فرعون- امروز تو را از دریا بیرون می‌آوریم، و تو را در زمین مرتفعی قرار می‌دهیم؛ تا کسانی‌که پس از تو می‌آیند از تو عبرت بگیرند، و همانا بسیاری از مردم از حجت‌ها و دلایل قدرت ما غافل هستند، و در آن تفکر نمی‌کنند.
Esegesi in lingua araba:
وَلَقَدْ بَوَّاْنَا بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ مُبَوَّاَ صِدْقٍ وَّرَزَقْنٰهُمْ مِّنَ الطَّیِّبٰتِ ۚ— فَمَا اخْتَلَفُوْا حَتّٰی جَآءَهُمُ الْعِلْمُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ یَقْضِیْ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فِیْمَا كَانُوْا فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟
و به‌راستی‌که بنی‌اسرائیل را در منزلی پسندیده و مکانی راضی کننده در سرزمین مبارک شام فرود آوردیم، و از رزق حلال و پاک به آنها روزی دادیم، پس در امر دین‌شان اختلاف نکردند تا اینکه قرآن که تصدیق‌ کنندۀ صفات نیکوی محمد صلی الله علیه وسلم است که در تورات خوانده‌اند نزدشان آمد، پس وقتی‌که آن را انکار کردند سرزمین‌شان به زور از آنها گرفته شد. - ای رسول- همانا پروردگار تو در آنچه که اختلاف می‌کردند در روز قیامت میان آنها داوری می‌کند، آن‌گاه به هر یک از حق‌دار و دروغ‌ پرداز آنها جزایی را که مستحق آن است می‌دهد.
Esegesi in lingua araba:
فَاِنْ كُنْتَ فِیْ شَكٍّ مِّمَّاۤ اَنْزَلْنَاۤ اِلَیْكَ فَسْـَٔلِ الَّذِیْنَ یَقْرَءُوْنَ الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلِكَ ۚ— لَقَدْ جَآءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِیْنَ ۟ۙ
پس -ای رسول- اگر از حقیقت قرآن که به‌سوی تو نازل کرده‌ایم در شک و تردید هستی، از یهودیانی که ایمان آورده‌اند و تورات را می‌خواندند، و از مسیحیانی که انجیل را می‌خواندند بپرس، آن‌گاه به تو خبر خواهند داد که آنچه بر تو نازل شده است حق است؛ چون توصیف آن را در کتاب‌های‌شان می‌یابند، به‌راستی حقی که هیچ تردیدی در آن نیست از جانب پروردگار تو برایت آمده است، پس از تردید کنندگان نباش.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِ اللّٰهِ فَتَكُوْنَ مِنَ الْخٰسِرِیْنَ ۟
و از کسانی نباش که دلایل و برهان‌های الله را تکذیب کردند که در این صورت از زیانکارانی خواهی بود که به‌سبب کفرشان با قراردادن خودشان در معرض نابودی به خویشتن ضرر رساندند، و تمام این ترساندن برای بیان خطر زیاد شک و تکذیب است، وگرنه پیامبر صلی الله علیه وسلم معصوم است از اینکه ذره‌ای از این امر از او سر بزند.
Esegesi in lingua araba:
اِنَّ الَّذِیْنَ حَقَّتْ عَلَیْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟ۙ
همانا کسانی‌که حکم الله در مورد آنها ثابت شده است که به‌سبب اصرارشان بر کفر در حال کفر می‌میرند هرگز ایمان نمی‌آورند.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوْ جَآءَتْهُمْ كُلُّ اٰیَةٍ حَتّٰی یَرَوُا الْعَذَابَ الْاَلِیْمَ ۟
هر چند هر آیۀ شرعیه یا کونیه برای‌شان بیاید تا اینکه عذاب رنج‌آور را مشاهده کنند، پس هنگامی‌که ایمان نفعی به آنها نمی‌رساند ایمان می‌آورند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• وجوب الثبات على الدين، وعدم اتباع سبيل المجرمين.
وجوب پایداری در دین، و پیروی نکردن از راه مجرمان.

• لا تُقْبل توبة من حَشْرَجَت روحه، أو عاين العذاب.
توبۀ کسی‌که روحش در حال گرفته‌ شدن باشد، یا عذاب را مشاهده کند پذیرفته نمی‌شود.

• أن اليهود والنصارى كانوا يعلمون صفات النبي صلى الله عليه وسلم، لكن الكبر والعناد هو ما منعهم من الإيمان.
یهودیان و نصاری از صفات پیامبر صلی الله علیه وسلم آگاه بودند، اما تکبر و دشمنی، آنها را از ایمان بازداشت.

فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْیَةٌ اٰمَنَتْ فَنَفَعَهَاۤ اِیْمَانُهَاۤ اِلَّا قَوْمَ یُوْنُسَ ۚؕ— لَمَّاۤ اٰمَنُوْا كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا وَمَتَّعْنٰهُمْ اِلٰی حِیْنٍ ۟
واقع نشده است که یکی از قریه‌هایی که به‌سوی آنها رسولان‌مان را فرستاده‌ایم قبل از مشاهدۀ عذاب، ایمانی معتبر بیاورد، آن‌گاه ایمان‌شان به‌سبب اینکه قبل از مشاهدۀ عذاب ایمان آورده باشند، به آنها فایده برساند مگر قوم یونس علیه السلام آن‌گاه که ایمانی راستین آوردند که عذاب ذلت و خواری در زندگی دنیا را از آنها برداشتیم، و آنها را تا زمان سپری ‌شدن طول عمرهای‌شان بهره‌مند ساختیم.
Esegesi in lingua araba:
وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ لَاٰمَنَ مَنْ فِی الْاَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِیْعًا ؕ— اَفَاَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتّٰی یَكُوْنُوْا مُؤْمِنِیْنَ ۟
و -ای رسول- اگر پروردگارت ایمان تمام ساکنان زمین را می‌خواست به‌طور قطع همگی ایمان می‌آورند، اما او تعالی از روی حکمتی این امر را نخواسته است، پس به عدالت خویش هرکس را که بخواهد گمراه می‌سازد، و به فضل خویش هرکس را که بخواهد هدایت می‌کند، در نتیجه از توان تو خارج است که مردم را مجبور سازی ایمان بیاورند، زیرا توفیق آنها به ایمان فقط به دست الله است.
Esegesi in lingua araba:
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ اَنْ تُؤْمِنَ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ؕ— وَیَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذِیْنَ لَا یَعْقِلُوْنَ ۟
پس برای هیچ‌کس سزاوار نیست که از نزد خودش بدون اینکه الله به او اجازه دهد ایمان بیاورد، زیرا ایمان جز به ارادۀ او تعالی واقع نمی‌شود، پس از روی افسوس بر آنها خودت را نابود نکن، و الله عذاب و خواری را بر کسانی‌که حجت‌ها و اوامر و نواهی او تعالی را درک نمی‌کنند قرار می‌دهد.
Esegesi in lingua araba:
قُلِ انْظُرُوْا مَاذَا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَمَا تُغْنِی الْاٰیٰتُ وَالنُّذُرُ عَنْ قَوْمٍ لَّا یُؤْمِنُوْنَ ۟
- ای رسول- به مشرکانی که از تو نشانه‌هایی می‌خواهند بگو: بنگرید که در آسمان‌ها و زمین چه چیزی است از نشانه‌های دلالت ‌کننده بر وحدانیت و قدرت او، و فرو فرستادن آیات و حجت‌ها و رسولان به قومی‌که به دلیل اصرارشان بر کفر، تمایل و آمادگی ایمان ‌آوردن را ندارند نفعی نمی‌رساند.
Esegesi in lingua araba:
فَهَلْ یَنْتَظِرُوْنَ اِلَّا مِثْلَ اَیَّامِ الَّذِیْنَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— قُلْ فَانْتَظِرُوْۤا اِنِّیْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِیْنَ ۟
پس آیا این تکذیب ‌کنندگان جز مانند وقایعی که الله بر امت‌های تکذیب ‌کنندۀ پیشین واقع کرده است انتظار می‌برند؟! -ای رسول- به آنها بگو: عذاب الله را انتظار بکشید، همانا من همراه شما از منتظران وعدۀ پروردگارم هستم.
Esegesi in lingua araba:
ثُمَّ نُنَجِّیْ رُسُلَنَا وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا كَذٰلِكَ ۚ— حَقًّا عَلَیْنَا نُنْجِ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟۠
سپس عذاب را بر آنها نازل می‌کنیم، و رسولان را نجات می‌دهیم، و کسانی را که ایمان آورده‌اند همراه آنها نجات می‌دهیم، پس مصیبتی که به قوم‌شان رسید به آنها نمی‌رسانیم، چنان‌که این رسولان و مؤمنان همراه آنها را نجات دادیم، رسول‌الله صلی الله علیه وسلم و مؤمنان همراهش را نجات می‌دهیم چون نجات آنها حقی ثابت برعهدۀ ما است.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِیْ شَكٍّ مِّنْ دِیْنِیْ فَلَاۤ اَعْبُدُ الَّذِیْنَ تَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلٰكِنْ اَعْبُدُ اللّٰهَ الَّذِیْ یَتَوَفّٰىكُمْ ۖۚ— وَاُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟ۙ
- ای رسول- بگو: ای مردم، اگر از دین من که شما را به‌سوی آن دعوت می‌کنم و همان دین توحید است در تردید هستید، بدانید که من بر فساد دین شما یقین دارم پس از آن پیروی نمی‌کنم، و کسانی را که شما غیر از الله عبادت می‌کنید عبادت نمی‌کنم، و اما من، الله را عبادت می‌کنم، یعنی همان ذاتی‌‌که شما را می‌میراند و به من فرمان داده که از مؤمنانی باشم که دین را برای او خالص می‌گردانند.
Esegesi in lingua araba:
وَاَنْ اَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّیْنِ حَنِیْفًا ۚ— وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
و همچنین به من دستور داده که بر دین حق مراقبت کنم، و با رویگردانی از تمام ادیان به‌سوی دین اسلام، بر آن ایستادگی و مقاومت کنم، و مرا نهی کرده از اینکه از مشرکان به او باشم.
Esegesi in lingua araba:
وَلَا تَدْعُ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُكَ وَلَا یَضُرُّكَ ۚ— فَاِنْ فَعَلْتَ فَاِنَّكَ اِذًا مِّنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
و -ای رسول- به جای الله، تندیس‌ها و بت‌ها و غیر آنها را که مالک هیچ نفع و زیانی نیستند در دعا نخوان تا به تو نفع یا زیان برسانند، پس اگر آنها را عبادت کنی به‌طور قطع از ستمکارانی خواهی بود که از حق الله و حق خودشان می‌گذرند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• الإيمان هو السبب في رفعة صاحبه إلى الدرجات العلى والتمتع في الحياة الدنيا.
ایمان، سبب بالا بردن صاحبش به درجات بالا و بهره‌مندی در زندگی دنیا است.

• ليس في مقدور أحد حمل أحد على الإيمان؛ لأن هذا عائد لمشيئة الله وحده.
هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را به ایمان آوردن وادار کند؛ زیرا این کار فقط به ارادۀ الله بازمی‌گردد.

• لا تنفع الآيات والنذر من أصر على الكفر وداوم عليه.
کسی‌که بر کفر اصرار ورزد و بر آن مداومت کند، آیات و انذارها به او نفع نمی‌رسانند.

• وجوب الاستقامة على الدين الحق، والبعد كل البعد عن الشرك والأديان الباطلة.
وجوب استقامت بر دین حق، و دوری هرچه تمام‌تر از شرک و ادیان باطل.

وَاِنْ یَّمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهٗۤ اِلَّا هُوَ ۚ— وَاِنْ یُّرِدْكَ بِخَیْرٍ فَلَا رَآدَّ لِفَضْلِهٖ ؕ— یُصِیْبُ بِهٖ مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ ؕ— وَهُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِیْمُ ۟
و -ای رسول- اگر الله مصیبتی به تو برساند، و بخواهی آن را از خودت دفع کنی، برای این امر هیچ بازدارنده‌ای جز او سبحانه نیست، و اگر گشایشی برای تو بخواهد هیچ‌کس نیست که بخشش او را بازگردانَد، بخشش خویش را به هر یک از بندگانش که بخواهد می‌رساند، و هیچ اجبار کننده‌ای برای او نیست، و او تعالی نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده و مهربان است.
Esegesi in lingua araba:
قُلْ یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّكُمْ ۚ— فَمَنِ اهْتَدٰی فَاِنَّمَا یَهْتَدِیْ لِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا ؕ— وَمَاۤ اَنَا عَلَیْكُمْ بِوَكِیْلٍ ۟ؕ
- ای رسول- بگو: ای مردم، قرآن که از جانب پروردگار شما نازل شده برای‌تان آمده است، پس هرکس هدایت یابد و به آن ایمان آورد نفع آن به خودش بازمی‌گردد؛ زیرا الله از طاعت بندگانش بی‌نیاز است، و هرکس گمراه گردد به‌طور قطع اثر گمراهی‌اش فقط به خودش می‌رسد، زیرا نافرمانی بندگان الله، به او تعالی زیانی نمی‌رساند، و من محافظت کننده شما نیستم که اعمال‌تان را حفظ کنم، و شما را در قبال آن محاسبه گردانم.
Esegesi in lingua araba:
وَاتَّبِعْ مَا یُوْحٰۤی اِلَیْكَ وَاصْبِرْ حَتّٰی یَحْكُمَ اللّٰهُ ۚ— وَهُوَ خَیْرُ الْحٰكِمِیْنَ ۟۠
و -ای رسول- آنچه را که پروردگارت به تو وحی می‌کند پیروی و به آن عمل کن، و در برابر آزارِ کسانی از قومت که با تو مخالفت کنند، و بر تبلیغ آنچه به تبلیغ آن فرمان یافته‌ای شکیبایی کن، و بر آن ادامه بده تا الله در مورد آنها به حکم خویش مبنی بر پیروزی تو بر آنها در دنیا و عذاب آنها در آخرت اگر بر کفرشان بمیرند، داوری کند.
Esegesi in lingua araba:
Alcuni insegnamenti da trarre da questi versi sono:
• إن الخير والشر والنفع والضر بيد الله دون ما سواه.
خیر و شر و نفع و ضرر فقط به دست الله است؛ نه غیر او.

• وجوب اتباع الكتاب والسُّنَّة والصبر على الأذى وانتظار الفرج من الله.
وجوب پیروی از قرآن و سنت و شکیبایی در برابر آزارها و انتظار گشایش از جانب الله.

• آيات القرآن محكمة لا يوجد فيها خلل ولا باطل، وقد فُصِّلت الأحكام فيها تفصيلًا تامَّا.
آیات قرآن محکم هستند و هیچ خلل و باطلی در آنها یافت نمی‌شود، و احکام در آنها به صورت کاملاً مفصل بیان شده است.

• وجوب المسارعة إلى التوبة والندم على الذنوب لنيل المطلوب والنجاة من المرهوب.
وجوب شتافتن به توبه و پشیمانی بر گناهان برای رسیدن به مطلوب و نجات از ترس و هلاکت.

 
Traduzione dei significati Sura: Yûnus
Indice delle Sure Numero di pagina
 
Traduzione dei Significati del Sacro Corano - Traduzione persiana dell'Abbreviata Esegesi del Nobile Corano, edita da Tafseer Center for Quranic Studies - Indice Traduzioni

Traduzione persiana dell'Abbreviata Esegesi del Nobile Corano, edita da Tafseer Center for Quranic Studies

Chiudi