زمانی عەرەبی - مانای وشەکان * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
طه
تَنزِيلٗا مِّمَّنۡ خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلۡعُلَى
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ
اسْتَوَى: ارْتَفَعَ، وَعَلَا عَلى الْعَرْشِ، اسْتِوَاءً يَلِيقُ بِجَلَالِهِ وَعَظَمَتِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَمَا تَحۡتَ ٱلثَّرَىٰ
الثَّرَى: التُّرَابِ النَّدِيِّ؛ وَالمُرَادُ: الأَرَضُونَ السَّبْعُ؛ لِأَنَّهَا تَحْتَهُ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن تَجۡهَرۡ بِٱلۡقَوۡلِ فَإِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ وَأَخۡفَى
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِذۡ رَءَا نَارٗا فَقَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِقَبَسٍ أَوۡ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدٗى
آنَسْتُ: أَبْصَرْتُ.
بِقَبَسٍ: بِشُعْلَةٍ تَسْتَدْفِئُونَ بِهَا.
هُدًى: هَادِيًا يَدُلُّنَا الطَّرِيقَ.
بِقَبَسٍ: بِشُعْلَةٍ تَسْتَدْفِئُونَ بِهَا.
هُدًى: هَادِيًا يَدُلُّنَا الطَّرِيقَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنِّيٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخۡلَعۡ نَعۡلَيۡكَ إِنَّكَ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوٗى
الْمُقَدَّسِ: المُبَارَكِ المُطَهَّرِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ
لِذِكْرِي: لِتَذْكُرَنِي فِيهَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ أَكَادُ أُخۡفِيهَا لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۭ بِمَا تَسۡعَىٰ
أَكَادُ أُخْفِيهَا: أَقْرُبُ أَنْ أَسْتُرَهَا مِنْ نَفْسِي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنۡهَا مَن لَّا يُؤۡمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرۡدَىٰ
فَتَرْدَى: فَتَهْلِكَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّؤُاْ عَلَيۡهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَـَٔارِبُ أُخۡرَىٰ
أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا: أَعْتَمِدُ عَلَيْهَا فِي المَشْيِ.
وَأَهُشُّ بِهَا عَلَى غَنَمِي: أَهُزُّ بِهَا الشَّجَرَ؛ لِتَرْعَى غَنَمِي مَا يَتَسَاقَطُ مِنْ وَرَقِهِ.
مَآرِبُ: مَنَافِعُ، وَحَاجَاتٌ.
وَأَهُشُّ بِهَا عَلَى غَنَمِي: أَهُزُّ بِهَا الشَّجَرَ؛ لِتَرْعَى غَنَمِي مَا يَتَسَاقَطُ مِنْ وَرَقِهِ.
مَآرِبُ: مَنَافِعُ، وَحَاجَاتٌ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَلۡقَىٰهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٞ تَسۡعَىٰ
تَسْعَى: تَمْشِي بِسُرْعَةٍ وَخِفَّةٍ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ خُذۡهَا وَلَا تَخَفۡۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلۡأُولَىٰ
سِيرَتَهَا: حَالَتَهَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱضۡمُمۡ يَدَكَ إِلَىٰ جَنَاحِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٍ ءَايَةً أُخۡرَىٰ
جَنَاحِكَ: جَنْبِكَ تَحْتَ العَضُدِ.
سُوءٍ: بَرَصٍ.
سُوءٍ: بَرَصٍ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي
وَاحْلُلْ عُقْدَةً: أَطْلِقْ لِسَانِي بِفَصِيحِ المَنْطِقِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي
اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي: قَوِّنِي بِهِ، وَشُدَّ بِهِ ظَهْرِي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَنِ ٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلتَّابُوتِ فَٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ فَلۡيُلۡقِهِ ٱلۡيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأۡخُذۡهُ عَدُوّٞ لِّي وَعَدُوّٞ لَّهُۥۚ وَأَلۡقَيۡتُ عَلَيۡكَ مَحَبَّةٗ مِّنِّي وَلِتُصۡنَعَ عَلَىٰ عَيۡنِيٓ
الْيَمِّ: نَهْرِ النِّيلِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِذۡ تَمۡشِيٓ أُخۡتُكَ فَتَقُولُ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ مَن يَكۡفُلُهُۥۖ فَرَجَعۡنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَۚ وَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا فَنَجَّيۡنَٰكَ مِنَ ٱلۡغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونٗاۚ فَلَبِثۡتَ سِنِينَ فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ ثُمَّ جِئۡتَ عَلَىٰ قَدَرٖ يَٰمُوسَىٰ
يَكْفُلُهُ: يُرَبِّيهِ، وَيُرْضِعُهُ.
تَقَرَّ عَيْنُهَا: تَطِيبُ نَفْسُهَا.
وَفَتَنَّاكَ فُتُونًا: ابْتَلَيْنَاكَ ابْتِلَاءً.
عَلَى قَدَرٍ: عَلَى وَفْقِ الوَقْتِ المُقَدَّرِ لِإرْسَالِكَ.
تَقَرَّ عَيْنُهَا: تَطِيبُ نَفْسُهَا.
وَفَتَنَّاكَ فُتُونًا: ابْتَلَيْنَاكَ ابْتِلَاءً.
عَلَى قَدَرٍ: عَلَى وَفْقِ الوَقْتِ المُقَدَّرِ لِإرْسَالِكَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱصۡطَنَعۡتُكَ لِنَفۡسِي
وَاصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي: اصْطَفَيْتُكَ لِرِسَالَتِي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱذۡهَبۡ أَنتَ وَأَخُوكَ بِـَٔايَٰتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكۡرِي
وَلَا تَنِيَا: لَا تَفْتُرَا وَلَا تَضْعُفَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَقُولَا لَهُۥ قَوۡلٗا لَّيِّنٗا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ
يَفْرُطَ عَلَيْنَا: يُعَاجِلَنَا بِالعُقُوبَةِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ لَا تَخَافَآۖ إِنَّنِي مَعَكُمَآ أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأۡتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبۡهُمۡۖ قَدۡ جِئۡنَٰكَ بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكَۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلۡهُدَىٰٓ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّا قَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡنَآ أَنَّ ٱلۡعَذَابَ عَلَىٰ مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ رَبُّنَا ٱلَّذِيٓ أَعۡطَىٰ كُلَّ شَيۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ
خَلْقَهُ: صُورَتَهُ اللَّائِقَةَ بِخَاصَّتِهِ وَمَنْفَعَتِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ فَمَا بَالُ ٱلۡقُرُونِ ٱلۡأُولَىٰ
الْقُرُونِ الْأُولَى: الأُمَمِ المَاضِيَةِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَٰبٖۖ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَسَلَكَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّن نَّبَاتٖ شَتَّىٰ
مَهْدًا: مُيَسَّرَةً لِلِانْتِفَاعِ بِهَا.
سُبُلًا: طُرُقًا.
أَزْوَاجًا: أَنْوَاعًا مُخْتَلِفَةً.
سُبُلًا: طُرُقًا.
أَزْوَاجًا: أَنْوَاعًا مُخْتَلِفَةً.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كُلُواْ وَٱرۡعَوۡاْ أَنۡعَٰمَكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
لِّأُوْلِي النُّهَى: لِذَوِي العُقُولِ السَّلِيمَةِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ مِنۡهَا خَلَقۡنَٰكُمۡ وَفِيهَا نُعِيدُكُمۡ وَمِنۡهَا نُخۡرِجُكُمۡ تَارَةً أُخۡرَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَرَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ أَجِئۡتَنَا لِتُخۡرِجَنَا مِنۡ أَرۡضِنَا بِسِحۡرِكَ يَٰمُوسَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَنَأۡتِيَنَّكَ بِسِحۡرٖ مِّثۡلِهِۦ فَٱجۡعَلۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكَ مَوۡعِدٗا لَّا نُخۡلِفُهُۥ نَحۡنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانٗا سُوٗى
سُوًى: مُسْتَوِيًا مُعْتَدِلًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ مَوۡعِدُكُمۡ يَوۡمُ ٱلزِّينَةِ وَأَن يُحۡشَرَ ٱلنَّاسُ ضُحٗى
يَوْمُ الزِّينَةِ: يَوْمُ العِيدِ.
يُحْشَرَ: يُجْمَعَ.
يُحْشَرَ: يُجْمَعَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَتَوَلَّىٰ فِرۡعَوۡنُ فَجَمَعَ كَيۡدَهُۥ ثُمَّ أَتَىٰ
كَيْدَهُ: المُرَادُ: سَحَرَتُهُ الَّذِينَ يَكِيدُ بِهِمْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيۡلَكُمۡ لَا تَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا فَيُسۡحِتَكُم بِعَذَابٖۖ وَقَدۡ خَابَ مَنِ ٱفۡتَرَىٰ
لَا تَفْتَرُوا: لَا تَخْتَلِقُوا.
فَيُسْحِتَكُمْ: فَيَسْتَاصِلَكُمْ.
فَيُسْحِتَكُمْ: فَيَسْتَاصِلَكُمْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَتَنَٰزَعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّجۡوَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَٰنِ لَسَٰحِرَٰنِ يُرِيدَانِ أَن يُخۡرِجَاكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِمَا وَيَذۡهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ ٱلۡمُثۡلَىٰ
بِطَرِيقَتِكُمُ الْمُثْلَى: طَرِيقَةِ السِّحْرِ العَظِيمَةِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَجۡمِعُواْ كَيۡدَكُمۡ ثُمَّ ٱئۡتُواْ صَفّٗاۚ وَقَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡيَوۡمَ مَنِ ٱسۡتَعۡلَىٰ
فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ: فأَحْكِمُوا كَيْدَكُمْ، وَاعْزِمُوا عَلَيْهِ، وَلَا تَخْتَلِفُوا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلۡقِيَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَلۡقَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ بَلۡ أَلۡقُواْۖ فَإِذَا حِبَالُهُمۡ وَعِصِيُّهُمۡ يُخَيَّلُ إِلَيۡهِ مِن سِحۡرِهِمۡ أَنَّهَا تَسۡعَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَوۡجَسَ فِي نَفۡسِهِۦ خِيفَةٗ مُّوسَىٰ
فَأَوْجَسَ: فَشَعَرَ، وَأَحَسَّ فِي نَفْسِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَلۡقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلۡقَفۡ مَا صَنَعُوٓاْۖ إِنَّمَا صَنَعُواْ كَيۡدُ سَٰحِرٖۖ وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيۡثُ أَتَىٰ
تَلْقَفْ: تَبْتَلِعْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سُجَّدٗا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ هَٰرُونَ وَمُوسَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ فِي جُذُوعِ ٱلنَّخۡلِ وَلَتَعۡلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابٗا وَأَبۡقَىٰ
مِّنْ خِلَافٍ: مُخَالِفًا بِيْنَ الأَيْدِي وَالأَرْجُلِ، فَيَقْطَعُ يَدًا مِنْ جِهَةٍ، وَرِجْلًا مِنْ جِهَةٍ أُخْرَى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ لَن نُّؤۡثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِي فَطَرَنَاۖ فَٱقۡضِ مَآ أَنتَ قَاضٍۖ إِنَّمَا تَقۡضِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَآ
نُّؤْثِرَكَ: نُفَضِّلَكَ.
فَطَرَنَا: خَلَقَنَا وَأَبْدَعَنَا.
فَاقْضِ: فَافْعَلْ وَاحْكُمْ.
فَطَرَنَا: خَلَقَنَا وَأَبْدَعَنَا.
فَاقْضِ: فَافْعَلْ وَاحْكُمْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّهُۥ مَن يَأۡتِ رَبَّهُۥ مُجۡرِمٗا فَإِنَّ لَهُۥ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحۡيَىٰ
لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى: لَا يَمُوتُ فِيهَا؛ فَيَسْتَرِيحَ، وَلَا يَحْيَا حَيَاةً يَهْنَأُ بِهَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن يَأۡتِهِۦ مُؤۡمِنٗا قَدۡ عَمِلَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلدَّرَجَٰتُ ٱلۡعُلَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِي فَٱضۡرِبۡ لَهُمۡ طَرِيقٗا فِي ٱلۡبَحۡرِ يَبَسٗا لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ
أَسْرِ: اُخْرُجْ لَيْلًا.
فَاضْرِبْ: فَاتَّخِذْ.
يَبَسًا: يَابِسًا.
دَرَكًا: إِدْرَاكًا.
فَاضْرِبْ: فَاتَّخِذْ.
يَبَسًا: يَابِسًا.
دَرَكًا: إِدْرَاكًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ بِجُنُودِهِۦ فَغَشِيَهُم مِّنَ ٱلۡيَمِّ مَا غَشِيَهُمۡ
فَغَشِيَهُمْ: فَغَمَرَهُمْ، وَغَطَّاهُمْ.
الْيَمِّ: البَحْرِ.
الْيَمِّ: البَحْرِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ قَدۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ عَدُوِّكُمۡ وَوَٰعَدۡنَٰكُمۡ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلۡأَيۡمَنَ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰ
جَانِبَ الطُّورِ: جَانِبِ جَبَلِ الطُّورِ.
الْمَنَّ: طَعَامًا؛ كَالعَسَلِ.
وَالسَّلْوَى: طَيْرًا؛ كَالسُّمَانَى.
الْمَنَّ: طَعَامًا؛ كَالعَسَلِ.
وَالسَّلْوَى: طَيْرًا؛ كَالسُّمَانَى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَلَا تَطۡغَوۡاْ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبِيۖ وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي فَقَدۡ هَوَىٰ
وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ: لَا تَعْتَدُوا بِأَنْ يَظْلِمَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا.
فَيَحِلَّ: فَيَنْزِلَ.
هَوَى: خَسِرَ، وَهَلَكَ.
فَيَحِلَّ: فَيَنْزِلَ.
هَوَى: خَسِرَ، وَهَلَكَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنِّي لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا ثُمَّ ٱهۡتَدَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ هُمۡ أُوْلَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِي وَعَجِلۡتُ إِلَيۡكَ رَبِّ لِتَرۡضَىٰ
أُولَاءِ: هَؤُلاءِ.
عَلَى أَثَرِي: خَلْفِي سَوْفَ يَلْحَقُونَ بِي.
عَلَى أَثَرِي: خَلْفِي سَوْفَ يَلْحَقُونَ بِي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ فَإِنَّا قَدۡ فَتَنَّا قَوۡمَكَ مِنۢ بَعۡدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِيُّ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَمۡ يَعِدۡكُمۡ رَبُّكُمۡ وَعۡدًا حَسَنًاۚ أَفَطَالَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡعَهۡدُ أَمۡ أَرَدتُّمۡ أَن يَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُم مَّوۡعِدِي
أَسِفًا: حَزِينًا.
وَعْدًا حَسَنًا: الوَعْدَ بِإِنْزَالِ التَّوْرَاةِ.
وَعْدًا حَسَنًا: الوَعْدَ بِإِنْزَالِ التَّوْرَاةِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ مَآ أَخۡلَفۡنَا مَوۡعِدَكَ بِمَلۡكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلۡنَآ أَوۡزَارٗا مِّن زِينَةِ ٱلۡقَوۡمِ فَقَذَفۡنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلۡقَى ٱلسَّامِرِيُّ
بِمَلْكِنَا: بِاخْتِيَارِنَا وَقُدْرَتِنَا.
أَوْزَارًا: أَثْقَالًا.
مِّن زِينَةِ الْقَوْمِ: مِنْ حُلِيِّ قَوْمِ فِرْعَوْنَ.
فَقَذَفْنَاهَا: أَلْقَيْنَاهَا فِي حُفْرَةٍ فِيهَا نَارٌ.
أَوْزَارًا: أَثْقَالًا.
مِّن زِينَةِ الْقَوْمِ: مِنْ حُلِيِّ قَوْمِ فِرْعَوْنَ.
فَقَذَفْنَاهَا: أَلْقَيْنَاهَا فِي حُفْرَةٍ فِيهَا نَارٌ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَخۡرَجَ لَهُمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٞ فَقَالُواْ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمۡ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
فَأَخْرَجَ: فَصَنَعَ.
جَسَدًا: مُجَسَّدًا مِنَ الذَّهَبِ.
لَهُ خُوَارٌ: لَهُ صَوْتٌ كَصَوْتِ البَقَرِ.
جَسَدًا: مُجَسَّدًا مِنَ الذَّهَبِ.
لَهُ خُوَارٌ: لَهُ صَوْتٌ كَصَوْتِ البَقَرِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَلَا يَرَوۡنَ أَلَّا يَرۡجِعُ إِلَيۡهِمۡ قَوۡلٗا وَلَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا
أَلَّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلًا: أَلَّا يَرُدُّ عَلَيْهِمْ جَوَابًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ قَالَ لَهُمۡ هَٰرُونُ مِن قَبۡلُ يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوٓاْ أَمۡرِي
فُتِنْتُمْ بِهِ: اُخْتُبِرْتُمْ بِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ لَن نَّبۡرَحَ عَلَيۡهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرۡجِعَ إِلَيۡنَا مُوسَىٰ
لَن نَّبْرَحَ: لَنْ نَزَالَ.
عَاكِفِينَ: مُقِيمِينَ عَلَى عِبَادَتِهِ.
عَاكِفِينَ: مُقِيمِينَ عَلَى عِبَادَتِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ يَٰهَٰرُونُ مَا مَنَعَكَ إِذۡ رَأَيۡتَهُمۡ ضَلُّوٓاْ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ يَبۡنَؤُمَّ لَا تَأۡخُذۡ بِلِحۡيَتِي وَلَا بِرَأۡسِيٓۖ إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقۡتَ بَيۡنَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَمۡ تَرۡقُبۡ قَوۡلِي
وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي: لَمْ تَحْفَظْ وَصِيَّتِي بِحُسْنِ رِعَايَتِهِمْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكَ يَٰسَٰمِرِيُّ
فَمَا خَطْبُكَ: فَمَا شَانُكَ الخَطِيرُ؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ بَصُرۡتُ بِمَا لَمۡ يَبۡصُرُواْ بِهِۦ فَقَبَضۡتُ قَبۡضَةٗ مِّنۡ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذۡتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتۡ لِي نَفۡسِي
بَصُرْتُ: رَأَيْتُ أَوْ عَلِمْتُ بِبَصِيرَتي.
فَقَبَضْتُ قَبْضَةً: أَخَذْتُ بِكَفِّي تُرَابًا.
مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ: مِنْ أَثَرِ حَافِرِ فَرَسِ جِبْرِيلَ - عليه السلام -.
فَنَبَذْتُهَا: أَلْقَيْتُهَا عَلَى الحُلِيِّ.
سَوَّلَتْ: زَيَّنَتْ.
فَقَبَضْتُ قَبْضَةً: أَخَذْتُ بِكَفِّي تُرَابًا.
مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ: مِنْ أَثَرِ حَافِرِ فَرَسِ جِبْرِيلَ - عليه السلام -.
فَنَبَذْتُهَا: أَلْقَيْتُهَا عَلَى الحُلِيِّ.
سَوَّلَتْ: زَيَّنَتْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ فَٱذۡهَبۡ فَإِنَّ لَكَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَۖ وَإِنَّ لَكَ مَوۡعِدٗا لَّن تُخۡلَفَهُۥۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِي ظَلۡتَ عَلَيۡهِ عَاكِفٗاۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِي ٱلۡيَمِّ نَسۡفًا
لَا مِسَاسَ: أَيْ: تَكُونَ مَنْبُوذًا؛ تَقُولُ لِكُلِّ وَاحِدٍ: لَا أَمَسُّكَ، وَلَا تَمَسُّنِي.
ظَلْتَ: أَقَمْتَ.
ظَلْتَ: أَقَمْتَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَآ إِلَٰهُكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ وَسِعَ كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ مَا قَدۡ سَبَقَۚ وَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكۡرٗا
مِن لَّدُنَّا: مِنْ عِنْدِنَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَّنۡ أَعۡرَضَ عَنۡهُ فَإِنَّهُۥ يَحۡمِلُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وِزۡرًا
وِزْرًا: إِثْمًا عَظِيمًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
خَٰلِدِينَ فِيهِۖ وَسَآءَ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ حِمۡلٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ وَنَحۡشُرُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ زُرۡقٗا
الصُّورِ: القَرْنِ الَّذِي يَنْفُخُ فِيهِ إِسْرَافِيلُ - عليه السلام -.
وَنَحْشُرُ: نَسُوقُ.
زُرْقًا: زُرْقَ العُيُونِ مَعَ سَوَادِ وُجُوهِهِمْ.
وَنَحْشُرُ: نَسُوقُ.
زُرْقًا: زُرْقَ العُيُونِ مَعَ سَوَادِ وُجُوهِهِمْ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَتَخَٰفَتُونَ بَيۡنَهُمۡ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا عَشۡرٗا
يَتَخَافَتُونَ: يَتَسَارُّونَ، وَيَتَهَامَسُونَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذۡ يَقُولُ أَمۡثَلُهُمۡ طَرِيقَةً إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا يَوۡمٗا
أَمْثَلُهُمْ طَرِيقَةً: أَعْلَمُهُمْ، وَأَوْفَاهُمْ عَقْلًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡجِبَالِ فَقُلۡ يَنسِفُهَا رَبِّي نَسۡفٗا
يَنسِفُهَا: يُزِيلُهَا عَنْ أَمَاكِنِهَا.
نَسْفًا: يَجْعَلُهَا هَبَاءً مُنْبَثًّا.
نَسْفًا: يَجْعَلُهَا هَبَاءً مُنْبَثًّا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَيَذَرُهَا قَاعٗا صَفۡصَفٗا
فَيَذَرُهَا: فَيَتْرُكُهَا.
قَاعًا: أَرْضًا مَلْسَاءَ لَا نَبَاتَ بِهَا.
صَفْصَفًا: مُسْتَوِيَةً.
قَاعًا: أَرْضًا مَلْسَاءَ لَا نَبَاتَ بِهَا.
صَفْصَفًا: مُسْتَوِيَةً.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا
عِوَجًا: انْخِفَاضًا.
أَمْتًا: ارْتِفَاعًا.
أَمْتًا: ارْتِفَاعًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَئِذٖ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُۥۖ وَخَشَعَتِ ٱلۡأَصۡوَاتُ لِلرَّحۡمَٰنِ فَلَا تَسۡمَعُ إِلَّا هَمۡسٗا
لَا عِوَجَ لَهُ: لَا مَحِيدَ عَنْ دَعْوَةِ الدَّاعِي.
وَخَشَعَتْ: سَكَنَتْ خُضُوعًا.
وَخَشَعَتْ: سَكَنَتْ خُضُوعًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَئِذٖ لَّا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَرَضِيَ لَهُۥ قَوۡلٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلۡمٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَعَنَتِ ٱلۡوُجُوهُ لِلۡحَيِّ ٱلۡقَيُّومِۖ وَقَدۡ خَابَ مَنۡ حَمَلَ ظُلۡمٗا
وَعَنَتِ: خَضَعَتْ، وَذَلَّتْ.
الْقَيُّومِ: القَائِمِ عَلَى شُؤُونِ خَلْقِهِ.
ظُلْمًا: زِيَادَةً فِي سَيِّئَاتِهِ.
الْقَيُّومِ: القَائِمِ عَلَى شُؤُونِ خَلْقِهِ.
ظُلْمًا: زِيَادَةً فِي سَيِّئَاتِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا
هَضْمًا: نَقْصًا مِنْ حَسَنَاتِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا وَصَرَّفۡنَا فِيهِ مِنَ ٱلۡوَعِيدِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ أَوۡ يُحۡدِثُ لَهُمۡ ذِكۡرٗا
وَصَرَّفْنَا: فَصَّلْنَا فِيهِ أَنْوَاعًا مِنَ الوَعِيدِ.
ذِكْرًا: تَذْكِرَةً، وَعِظَةً.
ذِكْرًا: تَذْكِرَةً، وَعِظَةً.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۗ وَلَا تَعۡجَلۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مِن قَبۡلِ أَن يُقۡضَىٰٓ إِلَيۡكَ وَحۡيُهُۥۖ وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا
فَتَعَالَى: فَتَنَزَّهَ، وَارْتَفَعَ، وَتَقَدَّسَ عَنْ كُلِّ نَقْصٍ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ عَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ ءَادَمَ مِن قَبۡلُ فَنَسِيَ وَلَمۡ نَجِدۡ لَهُۥ عَزۡمٗا
عَهِدْنَا: وَصَّيْنَا.
عَزْمًا: حِفْظًا لِمَا أُمِرَ بِهِ.
عَزْمًا: حِفْظًا لِمَا أُمِرَ بِهِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ أَبَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَقُلۡنَا يَٰٓـَٔادَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوّٞ لَّكَ وَلِزَوۡجِكَ فَلَا يُخۡرِجَنَّكُمَا مِنَ ٱلۡجَنَّةِ فَتَشۡقَىٰٓ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعۡرَىٰ
وَلَا تَعْرَى: لَا يُصِيبُكَ العُرْيُ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنَّكَ لَا تَظۡمَؤُاْ فِيهَا وَلَا تَضۡحَىٰ
وَلَا تَضْحَى: لَا يُصِيبُكَ حَرُّ الشَّمْسِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَوَسۡوَسَ إِلَيۡهِ ٱلشَّيۡطَٰنُ قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ هَلۡ أَدُلُّكَ عَلَىٰ شَجَرَةِ ٱلۡخُلۡدِ وَمُلۡكٖ لَّا يَبۡلَىٰ
لَّا يَبْلَى: لَا يَنْقَضِي، وَلَا يَنْقَطِعُ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَكَلَا مِنۡهَا فَبَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ
سَوْآتُهُمَا: عَوْرَاتُهُمَا.
وَطَفِقَا: أَخَذَا.
يَخْصِفَانِ: يُلْصِقَانِ.
وَطَفِقَا: أَخَذَا.
يَخْصِفَانِ: يُلْصِقَانِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ ٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَتَابَ عَلَيۡهِ وَهَدَىٰ
اجْتَبَاهُ: اصْطَفَاهُ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ ٱهۡبِطَا مِنۡهَا جَمِيعَۢاۖ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشۡقَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ
ضَنْكًا: ضَيِّقَةً شَاقَّةً.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِيٓ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِيرٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَاۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمَ تُنسَىٰ
فَنَسِيتَهَا: أَعْرَضْتَ عَنْهَا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي مَنۡ أَسۡرَفَ وَلَمۡ يُؤۡمِنۢ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦۚ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبۡقَىٰٓ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَلَمۡ يَهۡدِ لَهُمۡ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ يَمۡشُونَ فِي مَسَٰكِنِهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
الْقُرُونِ: الأُمَمِ المُكَذِّبَةِ.
لِّأُوْلِي النُّهَى: لِذَوِي العُقُولِ.
لِّأُوْلِي النُّهَى: لِذَوِي العُقُولِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامٗا وَأَجَلٞ مُّسَمّٗى
لَكَانَ لِزَامًا: لَكَانَ الهَلَاكُ عَاجِلًا لَازِمًا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ وَمِنۡ ءَانَآيِٕ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡ وَأَطۡرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرۡضَىٰ
آنَاءَ: سَاعَاتِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ
وَلَا تَمُدَّنَّ: لَا تَنْظُرْ، وَلَا تَلْتَفِتْ وَتُعْجَبْ.
أَزْوَاجًا: أَصْنَافًا مِنَ المُشْرِكِينَ.
أَزْوَاجًا: أَصْنَافًا مِنَ المُشْرِكِينَ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسۡـَٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالُواْ لَوۡلَا يَأۡتِينَا بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّهِۦٓۚ أَوَلَمۡ تَأۡتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ
لَوْلَا: هَلَّا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ أَنَّآ أَهۡلَكۡنَٰهُم بِعَذَابٖ مِّن قَبۡلِهِۦ لَقَالُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبۡلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخۡزَىٰ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ كُلّٞ مُّتَرَبِّصٞ فَتَرَبَّصُواْۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ أَصۡحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِيِّ وَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
مُّتَرَبِّصٌ: مُنْتَظِرٌ.
السَّوِيِّ: المُسْتَقِيمِ.
السَّوِيِّ: المُسْتَقِيمِ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوره‌تی: سورەتی طه
زمانی عەرەبی - مانای وشەکان - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
مانای وشەکان لە کتێبی (كتاب السراج في بيان غريب القرآن).