وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی القمر - وەرگێڕاوی بۆسنی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Sura el-Kamer

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

التذكير بنعمة تيسير القرآن، وما فيه من الآيات والنذر.

Podsjećanje na blagodat olakšanog učenja Kur'ana i uzimanja pouka iz njega, te na znamenja i upozorenja koja se u njemu nalaze.

---

ئایه‌تی: 1

ٱقۡتَرَبَتِ ٱلسَّاعَةُ وَٱنشَقَّ ٱلۡقَمَرُ

Približilo se nastupanje Smaka svijeta i Mjesec se raspolovio u vrijeme Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, pa je to bilo jedno od vidljivih njegovih znamenja.

ئایه‌تی: 2

وَإِن يَرَوۡاْ ءَايَةٗ يُعۡرِضُواْ وَيَقُولُواْ سِحۡرٞ مُّسۡتَمِرّٞ

Kada mnogobošci ugledaju kakav dokaz i znak koji upućuje na istinitost Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, okreću se i ne prihvataju ga, te govore: Ovi dokazi koje vidimo nisu ništa drugo nego vradžbina ništavna.

ئایه‌تی: 3

وَكَذَّبُواْ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَكُلُّ أَمۡرٖ مُّسۡتَقِرّٞ

Oni su poricali istinu koja im je dolazila i slijedili su svoje strasti prilikom tog poricanja. A svako stanje, bilo dobro ili zlo, desit će na Sudnjem danu onome ko ga zaslužuje.

ئایه‌تی: 4

وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّنَ ٱلۡأَنۢبَآءِ مَا فِيهِ مُزۡدَجَرٌ

Njima su dolazila kazivanja o prijašnjim narodima koje je Allah uništio jer su bili nevjernici i nepravednici, a u tim kazivanjima bilo je ono što ih odvraća od njihovog nevjerovanja i nepravde koju su činili.

ئایه‌تی: 5

حِكۡمَةُۢ بَٰلِغَةٞۖ فَمَا تُغۡنِ ٱلنُّذُرُ

Ono što im dolazi je potpuna mudrost, kako bi im se uspostavili jači dokazi, ali takva upozorenja ne koriste narodu koji ne vjeruje u Allaha i Sudnji dan.

ئایه‌تی: 6

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡۘ يَوۡمَ يَدۡعُ ٱلدَّاعِ إِلَىٰ شَيۡءٖ نُّكُرٍ

Ako se ne okrenu uputi, ostavi ih, o Poslaniče, i okreni se od njih, čekajući Dan kada će glasnik, tj. melek za to zaduženi, puhajući u rog pozvati ka nečemu strašnom, nečemu što ranije nije bilo poznato stvorenjima.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• عدم التأثر بالقرآن نذير شؤم.

Ako Kur'an ne utiče na čovjeka, to je jedan od pokazatelja loše konačnice.

• خطر اتباع الهوى على النفس في الدنيا والآخرة.

Opasnost slijeđenja strasti po čovjeka i na ovome i na budućem svijetu.

• عدم الاتعاظ بهلاك الأمم صفة من صفات الكفار.

Neuzimanje pouke iz propasti prijašnjih naroda, osobina je nevjernika.

ئایه‌تی: 7

خُشَّعًا أَبۡصَٰرُهُمۡ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ كَأَنَّهُمۡ جَرَادٞ مُّنتَشِرٞ

Poniženi će gledati i iz kaburova izlaziti, a hodajući prema mjestu obračuna, izgledat će kao razasuti skakavci.

ئایه‌تی: 8

مُّهۡطِعِينَ إِلَى ٱلدَّاعِۖ يَقُولُ ٱلۡكَٰفِرُونَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَسِرٞ

Žurno će ići prema tom mjestu, odazivajući se glasniku i govorit će nevjernici: Ovaj dan je težak, jer su u njemu mnoge strahote.

ئایه‌تی: 9

۞ كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ فَكَذَّبُواْ عَبۡدَنَا وَقَالُواْ مَجۡنُونٞ وَٱزۡدُجِرَ

I prije nego je tebe tvoj narod poricao, o Poslaniče, poricao je i narod Nuha, smatrali su ga lašcem kada im je kao poslanik došao i govorili su da je luđak, vrijeđali ga, prijeteći mu ako ih ne prestane pozivati.

ئایه‌تی: 10

فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنِّي مَغۡلُوبٞ فَٱنتَصِرۡ

Nuh je dozvao svoga Gospodara riječima: Moj me je narod nadvladao, nisu mi se odazvali, pa me pomozi i kazni ih.

ئایه‌تی: 11

فَفَتَحۡنَآ أَبۡوَٰبَ ٱلسَّمَآءِ بِمَآءٖ مُّنۡهَمِرٖ

Mi smo nebeska vrata otvorili, pa je voda bez prestanka tekla.

ئایه‌تی: 12

وَفَجَّرۡنَا ٱلۡأَرۡضَ عُيُونٗا فَٱلۡتَقَى ٱلۡمَآءُ عَلَىٰٓ أَمۡرٖ قَدۡ قُدِرَ

I Zemlju smo rastvorili, pa su iz nje počeli teći izvori vode, tako da se sastala nebeska voda i voda iz zemlje, po naredbi i određenju Allahovu u praiskonu. Tada su potopljeni svi osim onih koje je Allah spasio.

ئایه‌تی: 13

وَحَمَلۡنَٰهُ عَلَىٰ ذَاتِ أَلۡوَٰحٖ وَدُسُرٖ

Mi smo Nuha nosili na lađi od dasaka i klinova, pa smo njega i one koji su bili sa njim spasili od utapanja.

ئایه‌تی: 14

تَجۡرِي بِأَعۡيُنِنَا جَزَآءٗ لِّمَن كَانَ كُفِرَ

Ova lađa je valovima plovila pod našim nadzorom i čuvanjem, kao vid pomoći Nuhu nad narodom koji ga je poricao i koji je iskazao nevjerstvo prema onome što im je od Allaha donio.

ئایه‌تی: 15

وَلَقَد تَّرَكۡنَٰهَآ ءَايَةٗ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Mi smo tu kaznu kojom smo ih kazniti ostavili kao pouku, pa ima li ikoga da bi pouku uzeo?

ئایه‌تی: 16

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

Kakva je bila kazna Moja koju sam spustio na poricatelje i i kakvo je bilo upozorenje Moje da ću ih uništiti?

ئایه‌تی: 17

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Mi smo olakšali Kur'an za pouku, pa ima li nekog ko bi pouku uzeo?

ئایه‌تی: 18

كَذَّبَتۡ عَادٞ فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

I Ad je poricao svoga poslanika Huda, alejhi selam, pa razmislite, o mekkelije, kakva je bila kazna Moja i kakvo je u njihovom kažnjavanju bilo Moje upozorenje drugima?

ئایه‌تی: 19

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيحٗا صَرۡصَرٗا فِي يَوۡمِ نَحۡسٖ مُّسۡتَمِرّٖ

Mi smo na njih, jednog užasnog dana, poslali snažan vjetar i nesreću koja će ih pratiti sve do Džehennema.

ئایه‌تی: 20

تَنزِعُ ٱلنَّاسَ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٖ مُّنقَعِرٖ

Ljude je sa zemlje dizao i naglavačke ih bacao, kao da su iščupane palme.

ئایه‌تی: 21

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

Razmslite, o mekkelije, kakva je bila kazna Moja i kakvo je bilo Moje upozorenje drugima?

ئایه‌تی: 22

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Mi smo olakšali Kur'an za pouku, pa ima li nekog ko bi pouku uzeo?

ئایه‌تی: 23

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ بِٱلنُّذُرِ

Narod Semud poricao je upozorenja koja im je davao njihov poslanik Salih alejhi selam.

ئایه‌تی: 24

فَقَالُوٓاْ أَبَشَرٗا مِّنَّا وَٰحِدٗا نَّتَّبِعُهُۥٓ إِنَّآ إِذٗا لَّفِي ضَلَٰلٖ وَسُعُرٍ

Oholeći se, govorili su: Zar da slijedimo čovjeka koji je kao i mi, naše vrste? Ako bismo ga slijedili, mi bismo u tom slučaju bili u zabludi nakon istine i skrenuli bismo.

ئایه‌تی: 25

أَءُلۡقِيَ ٱلذِّكۡرُ عَلَيۡهِ مِنۢ بَيۡنِنَا بَلۡ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٞ

Zar je baš on posebno izabran, mimo svih nas, da mu dolazi Objava? On je lažov oholi.

ئایه‌تی: 26

سَيَعۡلَمُونَ غَدٗا مَّنِ ٱلۡكَذَّابُ ٱلۡأَشِرُ

Na Sudnjem danu oni će saznati da li su oni bili lažljivci oholi ili Salih.

ئایه‌تی: 27

إِنَّا مُرۡسِلُواْ ٱلنَّاقَةِ فِتۡنَةٗ لَّهُمۡ فَٱرۡتَقِبۡهُمۡ وَٱصۡطَبِرۡ

Mi ćemo iz stijene izvesti kamilu i poslati je, kao iskušenje njima, pa prati, o Salihe, šta će oni s njom uraditi i šta će biti s njima učinjeno i trpi njihova uznemiravanja.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• مشروعية الدعاء على الكافر المصرّ على كفره.

Propisanost dove protiv nevjernika koji ustrajava u svome nevjerstvu.

• إهلاك المكذبين وإنجاء المؤمنين سُنَّة إلهية.

Uništavanje poricatelje i spas vjernika je božanski zakon.

• تيسير القرآن للحفظ وللتذكر والاتعاظ.

Kur'an je olakšan za pamćenje i uzimanje pouke.

ئایه‌تی: 28

وَنَبِّئۡهُمۡ أَنَّ ٱلۡمَآءَ قِسۡمَةُۢ بَيۡنَهُمۡۖ كُلُّ شِرۡبٖ مُّحۡتَضَرٞ

I kaži im da će voda iz bunara biti podijeljena izmeđi njih i kamile; njoj pripada dan, njima dan i svaku put treba da dođe samo onaj za koga je taj dan voda određena.

ئایه‌تی: 29

فَنَادَوۡاْ صَاحِبَهُمۡ فَتَعَاطَىٰ فَعَقَرَ

Pa su oni pozvali jednog od svojih pristaša da ubije kamilu, nakon čega je on uzeo sablju i ubio je, provodeći tako naredbu svoga naroda.

ئایه‌تی: 30

فَكَيۡفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ

Razmslite, o mekkelije, kakva je bila kazna Moja i kakvo je bilo Moje upozorenje drugima?

ئایه‌تی: 31

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَكَانُواْ كَهَشِيمِ ٱلۡمُحۡتَظِرِ

Mi smo na njih poslali jedan glas, pa smo ih uništili, nakon čega su oni bili poput suhog stabla sa kojeg se uzima suho lišće za sitnu stoku.

ئایه‌تی: 32

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Mi smo olakšali Kur'an za pouku, pa ima li nekog ko bi pouku uzeo?

ئایه‌تی: 33

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطِۭ بِٱلنُّذُرِ

Narod Luta poricao je upozorenja koja im je davao njihov poslanik Lut alejhi selam.

ئایه‌تی: 34

إِنَّآ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ حَاصِبًا إِلَّآ ءَالَ لُوطٖۖ نَّجَّيۡنَٰهُم بِسَحَرٖ

Na sve njih, osim Lutove porodice, smo poslali vjetar koji je nosio kamenje i gađao ih. Lutovu porodicu nije pogodila kazna, jer smo ih Mi spasili pred kraj noći, prije nego li je kazna došla.

ئایه‌تی: 35

نِّعۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَاۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي مَن شَكَرَ

Spasili smo ih kazne kao vid blagodati prema njima. Svakom onome ko je zahvalan Allahu na blagodatima dajemo nagradu kao što smo je i Lutu dali.

ئایه‌تی: 36

وَلَقَدۡ أَنذَرَهُم بَطۡشَتَنَا فَتَمَارَوۡاْ بِٱلنُّذُرِ

Lut ih je strašio Našom kaznom, ali su oni ta upozorenja smatrali neistinitim i poricali su istinu koju je donio.

ئایه‌تی: 37

وَلَقَدۡ رَٰوَدُوهُ عَن ضَيۡفِهِۦ فَطَمَسۡنَآ أَعۡيُنَهُمۡ فَذُوقُواْ عَذَابِي وَنُذُرِ

Oni su od Luta goste njegove tražili, a gosti su mu bili meleki, kako bi razvrat činili, pa smo ih Mi oslijepili i oni ih nisu vidjeli, te smo kazali: “Iskusite kaznu Moju, koja je nakon upozorenja Mojih stigla!”

ئایه‌تی: 38

وَلَقَدۡ صَبَّحَهُم بُكۡرَةً عَذَابٞ مُّسۡتَقِرّٞ

U jutarnje vrijeme stigla im je kazna koja će ih pratiti do Sudnjeg dana i uvijek biti među njima.

ئایه‌تی: 39

فَذُوقُواْ عَذَابِي وَنُذُرِ

Reći će im se: "Osjetite kakva je kazna Moja koju sam na vas spustio i pogledajte šta je rezultat upozorenja koje vam je Lut donosio."

ئایه‌تی: 40

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Mi smo olakšali Kur'an za pouku, pa ima li nekog ko bi pouku uzeo?

ئایه‌تی: 41

وَلَقَدۡ جَآءَ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ ٱلنُّذُرُ

Porodici faraona dolazila su Naša upozorenja preko Musaa i Haruna, neka je na njih mir i spas.

ئایه‌تی: 42

كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذۡنَٰهُمۡ أَخۡذَ عَزِيزٖ مُّقۡتَدِرٍ

Oni su negirali ispravnost dokaza koji su im od Nas dolazili, pa smo ih Mi kaznili kaznom kakvom kažnjava Silni kojeg niko ne može nadvladati i Moćni kojem ništa nije nemoguće.

ئایه‌تی: 43

أَكُفَّارُكُمۡ خَيۡرٞ مِّنۡ أُوْلَٰٓئِكُمۡ أَمۡ لَكُم بَرَآءَةٞ فِي ٱلزُّبُرِ

Da li su nevjernici vaši, o mekkelije, bolji od nevjernika koji se spominju, tj. naroda Nuha, Ada, Semuda, Luta i faraona, ili vi u knjigama nebeskim imate kakvu garanciju koja vam jamči da kažnjeni neće biti?!

ئایه‌تی: 44

أَمۡ يَقُولُونَ نَحۡنُ جَمِيعٞ مُّنتَصِرٞ

Zar da ovi nevjernici Mekke govore: Mi ćemo nadjačati one koji nam žele zlo i koji nam raskol unose?

ئایه‌تی: 45

سَيُهۡزَمُ ٱلۡجَمۡعُ وَيُوَلُّونَ ٱلدُّبُرَ

Skup ovih nevjernika bit će poražen i pred vjernicima će pobjeći, a to se desilo na Bedru.

ئایه‌تی: 46

بَلِ ٱلسَّاعَةُ مَوۡعِدُهُمۡ وَٱلسَّاعَةُ أَدۡهَىٰ وَأَمَرُّ

Čas kojeg oni poriču je njihov rok kada će biti kažnjeni, a kazna toga Časa je veća i bolnija od onoga što su doživjeli na Bedru.

ئایه‌تی: 47

إِنَّ ٱلۡمُجۡرِمِينَ فِي ضَلَٰلٖ وَسُعُرٖ

Prijestupnici koji čine nevjerstvo i griješe, u zabludi su i kazna ih čeka.

ئایه‌تی: 48

يَوۡمَ يُسۡحَبُونَ فِي ٱلنَّارِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ ذُوقُواْ مَسَّ سَقَرَ

Na Dan kada u Vatru budu, okrenutih lica, vučeni, i kazat će im se tada: osjetite kakvo je kažnjavanje Vatrom.

ئایه‌تی: 49

إِنَّا كُلَّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَٰهُ بِقَدَرٖ

Sve što je u svemiru, stvoreno je shodno već ranijem određenju kojeg smo uspostavili, shodno Našj volji, te onome što smo zapisali u Ploči pomno čuvanoj.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• شمول العذاب للمباشر للجريمة والمُتَمالئ معه عليها.

Kazna obuhvata i izvršioca zločina, a i onoga ko se s time slaže.

• شُكْر الله على نعمه سبب السلامة من العذاب.

Zahvaljivanje Allahu na blagodatima spašava od kazne.

• إخبار القرآن بهزيمة المشركين يوم بدر قبل وقوعها من الإخبار بالغيب الدال على صدق القرآن.

Kazivanje Kur'ana o porazu mušrika prije same bitke ubraja se u govor o budućnosti, što ukazuje na istinitost Kur'ana.

• وجوب الإيمان بالقدر.

Vjerovanje u Allahovu odredbu je obaveza.

ئایه‌تی: 50

وَمَآ أَمۡرُنَآ إِلَّا وَٰحِدَةٞ كَلَمۡحِۭ بِٱلۡبَصَرِ

Kada želimo da se nešto desi, Mi samo jednu riječ kažemo, a ona glasi: Budi, i to bude brzo poput treptaja oka.

ئایه‌تی: 51

وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَآ أَشۡيَاعَكُمۡ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ

Ranije narode koji su u nevjerovanju slični vama bili, uništili smo, pa ima li neko da pouku uzme i da se udalji od nevjerovanja.

ئایه‌تی: 52

وَكُلُّ شَيۡءٖ فَعَلُوهُ فِي ٱلزُّبُرِ

Sve što su robovi uradili zapisano je u listovima meleka čuvara, kojima ništa do toga ne promiče.

ئایه‌تی: 53

وَكُلُّ صَغِيرٖ وَكَبِيرٖ مُّسۡتَطَرٌ

Svako djelo i riječ, bili veliki ili mali, zapisani su u listovima na kojima se pišu djela, i u Ploči pomno čuvanoj, i svako će prema tim djelima biti tretiran, nagrađen ili kažnjen.

ئایه‌تی: 54

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَنَهَرٖ

A oni koji su se bojali svoga Gospodara, provodeći Njegove naredbe i kloneći se Njegovih zabrana, nastanit će bašče, pored tekućih voda.

ئایه‌تی: 55

فِي مَقۡعَدِ صِدۡقٍ عِندَ مَلِيكٖ مُّقۡتَدِرِۭ

na mjestu gdje će postojati samo istina, bez bilo kakvih besmislica ili grijeha, kod Vladara koji sve posjeduje, Moćnog kome ništa nije nemoguće, pa ne pitaj kakve će im sve neprekidne blagodati On davati.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• كتابة الأعمال صغيرها وكبيرها في صحائف الأعمال.

Djela, bila mala ili velika pišu se u listove.

• ابتداء الرحمن بذكر نعمه بالقرآن دلالة على شرف القرآن وعظم منته على الخلق به.

Otpočinjanje sa spomenom blagodati Kur'ana ukazuje na njegov položaj i veliku Allahovu dobrotu koju je preko Kur'ana ukazao stvorenjima.

• مكانة العدل في الإسلام.

Mjesto pravednog postupanja u islamu.

• نعم الله تقتضي منا العرفان بها وشكرها، لا التكذيب بها وكفرها.

Allahove blagodati treba spoznati i na njima biti zahvalan, a nikako se ne smiju negirati niti poricati.