وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی دغبانیە * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی یس   ئایه‌تی:

سورەتی یس

يسٓ
1. Yaa-Siin (Y.S). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡقُرۡءَانِ ٱلۡحَكِيمِ
2. M (Mani Naawuni) po Alkur’aani shεli din nyɛ yɛmgoliŋga.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
3. (Yaa nyini Muhammadu)! Achiika! A be Naawuni tuumba ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
4. Ka nyɛla ŋun be sochibga zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَنزِيلَ ٱلۡعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ
5. Di (Alkur’aani) nyɛla Duuma So Ŋun nyɛ Nyɛŋda, Nambɔzobonaa ni siɣisi shɛli na.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أُنذِرَ ءَابَآؤُهُمۡ فَهُمۡ غَٰفِلُونَ
6. Domin a (nyini Annabi Muhammadu) ti varsi ninvuɣu shεba (Larbunima) bɛ ni na ʒin tim tuun’ so na, ni o ti varsi bɛ banima, ka bɛ nyɛla ban tam Naawuni yɛla.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَقَدۡ حَقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَىٰٓ أَكۡثَرِهِمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
7. Achiika! Yɛltɔɣali (azaaba) niŋ talahi bɛ (chɛfurinim’) pam zuɣu, dinzuɣubɛ pala ban yɛn ti yɛlimaŋli.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّا جَعَلۡنَا فِيٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ أَغۡلَٰلٗا فَهِيَ إِلَى ٱلۡأَذۡقَانِ فَهُم مُّقۡمَحُونَ
8. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ la ankufunim’ niŋ bɛ niŋgoya ni, ka di mali hali ni bɛ yenonim’ ni, dinzuɣu ka bɛ nyɛla ban zuɣuri wuɣi ʒe zuɣusaa (ka ku tooi lahi silim tiŋgbani ni).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلۡنَا مِنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ سَدّٗا وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ سَدّٗا فَأَغۡشَيۡنَٰهُمۡ فَهُمۡ لَا يُبۡصِرُونَ
9. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ gooni zali bɛ tooni, ka zaŋ gooni zali bɛ nyaaŋa, dinzuɣu ka Ti limsi bɛ nina zuɣu,ka bɛ bi lahi tooi nyara.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَسَوَآءٌ عَلَيۡهِمۡ ءَأَنذَرۡتَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تُنذِرۡهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
10. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di nyɛla yim n-ti ba, a yi varsi ba bee a bi varsi ba, bɛ ku ti yεlimaŋli.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلذِّكۡرَ وَخَشِيَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَيۡبِۖ فَبَشِّرۡهُ بِمَغۡفِرَةٖ وَأَجۡرٖ كَرِيمٍ
11. Achiika! A ni yɛn varsi so n-nyɛ ninvuɣu so ŋun doli teesim (dina n-nyɛ Alkur’aani), ka zo Naawuni ni ashilo. Tɔ! (Yaa nyini Annabi)! Tim o suhupiεlli lahibali ni chεmpaŋ, n-ti pahi sanyoo din bara (Alizanda).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّا نَحۡنُ نُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَنَكۡتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَءَاثَٰرَهُمۡۚ وَكُلَّ شَيۡءٍ أَحۡصَيۡنَٰهُ فِيٓ إِمَامٖ مُّبِينٖ
12. Achiika Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban yɛn ti neei kpiimba, ka sabri bɛ ni daŋsi tuun’ shεŋa (Dunia puuni), ni di boba. Binshɛɣu kam mi, Ti sabi li mi, ka gu li niŋ litaafi shεli din kahigiri yɛlli kam polo ni la (Lauhul Mahfuuz).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱضۡرِبۡ لَهُم مَّثَلًا أَصۡحَٰبَ ٱلۡقَرۡيَةِ إِذۡ جَآءَهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ
13. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Tim ba (Maka chεfurinim’ maa) ŋmahinli ni tiŋshee nima (Intaakiyya), saha shεli di ni daa niŋ ka (Naawuni) tuumba ka li na.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِذۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱثۡنَيۡنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزۡنَا بِثَالِثٖ فَقَالُوٓاْ إِنَّآ إِلَيۡكُم مُّرۡسَلُونَ
14. Saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa tim tuumba ayi na bɛ sani, ka bɛ labsi ba ʒirinima, din nyaaŋa ka Ti kpaŋsi ba ni (tuun’ so ŋun pahi) ata, ka bɛ (tuumba maa) [1]yεli: “Achiika! Ti nyɛla (Naawuni) tuumba n-zaŋ kana yi sani.”
[1] Annabi Issa daa timla tuumba niriba ayi tiŋ din yuli boondi Intaakiyya laniriba sani,nib ε ti boli ba n­zaŋ chaŋ Naawuni gaŋsibu polo. Bana n-ndaa nyε Sadik mini Masduk. Ka tiŋ maa nim’ zaɣisiba. Ka Annabi Issa lahi tim tuun’ soŋun pahi ata na, ŋuna n -nyε Sham’un, ka bε lahi zaɣisi o gba, ka yεli ni bε nyεla ӡirinima. Ka so yi na bε tiŋ maa ni ti ti tuumba maa yεlimaŋli. Ka bε gbaagi o niŋ o azaaba hali kao ti kpi. Ka Naawuni chε ka o kpe Alizanda.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ مَآ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَمَآ أَنزَلَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مِن شَيۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَكۡذِبُونَ
15. Ka bɛ (tiŋ’ maa nim’) yεli: “Yi pa shɛba m-pahila ninsalinim’ ka tinima, dinzuɣu, Nambɔzobonaa (Naawuni) bɛ siɣisi shɛli na, yi pala shεba m-pahila yi ŋmarila ʒiri.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ رَبُّنَا يَعۡلَمُ إِنَّآ إِلَيۡكُمۡ لَمُرۡسَلُونَ
16. Ka bɛ (tuumba maa) yεli: “Ti Duuma (Naawuni) mi ni ti nyɛla tuumba n-zaŋ kana yi sani.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا عَلَيۡنَآ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
17. “Yaha! Talahi shɛli bi ʒi ti zuɣu naɣila ti tuuntali tibu polo ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُوٓاْ إِنَّا تَطَيَّرۡنَا بِكُمۡۖ لَئِن لَّمۡ تَنتَهُواْ لَنَرۡجُمَنَّكُمۡ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٞ
18. Ka bɛ (tiŋ’ maa nim’) yεli: “Achiika! Tinim’ nyaya ka yi zuɣubetali n-chɛ ka yɛlibɛɣu ŋɔ maa (fara mini sanzali) nyari ti, dinzuɣuyi yi bi chɛ, achiika! Ti ni labi ya kuɣa. Yaha! Achiika! Azaaba kpeeni ni gbaai ya ti sani.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ طَٰٓئِرُكُم مَّعَكُمۡ أَئِن ذُكِّرۡتُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ مُّسۡرِفُونَ
19. Ka bɛ (tuumba maa) yεli: “Yi zuɣubetali be ni yinima. (Di ni bɔŋɔ, yi zaŋ ti mi m-boli zuɣubiεɣu nima) domin bɛ teei ya (Naawuni yεla) zuɣu. Chɛli gba! Yi nyɛla ninvuɣu shεba ban besaɣiŋgu ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَآءَ مِنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِينَةِ رَجُلٞ يَسۡعَىٰ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُواْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
20. Ka do so (Habibu Najaar) yi tiŋ’ maa targa na, ka nyɛla ŋun chain yomyoma, ka yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Doli ya Naawuni tuumba maa.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱتَّبِعُواْ مَن لَّا يَسۡـَٔلُكُمۡ أَجۡرٗا وَهُم مُّهۡتَدُونَ
21. “Doli ya ninvuɣu shεba ban bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, ka nyɛla ban dolsiri ninsalinima.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَالِيَ لَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
22. “Bo n-leei yɛn chɛ ka n-ku jεm (Duuma so) Ŋun nam ma, ka di nyɛla O sani ka bɛ yɛn ti labsi ya.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةً إِن يُرِدۡنِ ٱلرَّحۡمَٰنُ بِضُرّٖ لَّا تُغۡنِ عَنِّي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَا يُنقِذُونِ
23. “Dini bɔŋɔ, n-ni gbibi duuma shεba kapa ni Ŋuna? Di yi niŋ ka Nambɔnaa (Naawuni) yu ma ni chuuta shεli, bɛ (duumanim’ maa) suhudee ku tooi niŋ ma anfaani shεli, bɛ mi ku tooi tilgi ma?”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنِّيٓ إِذٗا لَّفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
24. “Din’ ŋuna achiika! M-be birginsim din be polo ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنِّيٓ ءَامَنتُ بِرَبِّكُمۡ فَٱسۡمَعُونِ
25. “Achiika! Mani ti yɛlimaŋli ni yi Duuma (Naawuni), dinzuɣu wummi ya n-ti ma.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قِيلَ ٱدۡخُلِ ٱلۡجَنَّةَۖ قَالَ يَٰلَيۡتَ قَوۡمِي يَعۡلَمُونَ
26. (Ka tiŋ’ maa nim’ niŋ o azaaba hali ka o ti kpi) Ka bɛ (Malaaika nim’) yεli o: “Kpεm na Alizanda puuni.” Ka o yεli: “Mbaye, bo n-di leei niŋ ka n niriba baŋ (ni zuɣusuŋ ni ka m-be).”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ
27. “N Duuma (Naawuni) ni chε m-paŋ ma shɛm, ka zaŋ ma niŋ ninvuɣu shεba ban tibgi puuni (Chiyaama).”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِن جُندٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ
28. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi siɣisi tobbihi (Malaaika nima) na zuɣusaa (ni bɛ ti niŋ ba azaaba) o nyaaŋa, Timipala banyɛn siɣisi ba na.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ خَٰمِدُونَ
29. Di daa pa shɛli m-pahi la tahigu yim zuɣu (ka Malaaika Ziblila tahi ba), ka a bɛ leei ban kpi n-dondoya.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰحَسۡرَةً عَلَى ٱلۡعِبَادِۚ مَا يَأۡتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
30. Ashaara be Naawuni daba zuɣu (Zaadali), tuun’ so na ʒin kaba na, naɣila bɛ nyɛla ban maandi o ansarsi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِمۡ لَا يَرۡجِعُونَ
31. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa niŋ tiŋgbani shɛŋanim’ hallaka pɔi ni bana (Maka chɛfurinima), ka bɛ nyɛla ban ku lahi labi na bɛ sani (Dunia ni)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن كُلّٞ لَّمَّا جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ
32. Yaha! Achiika! Bɛ zaa so n-kani naɣila bɛ yɛn ti zaŋ ba mi na Ti (Tinim’ Naawuni) sani.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَيۡتَةُ أَحۡيَيۡنَٰهَا وَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ يَأۡكُلُونَ
33. Yaha! Di nyɛla yεlikpahindili n-zaŋ ti ba kadama Ti (Tinim’ Naawuni) neerila tiŋgbani shɛli din kpi, ka yihi bimbɛlli di puuni na, ka bɛ (ninsalinim’) diri di puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَعَلۡنَا فِيهَا جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ وَفَجَّرۡنَا فِيهَا مِنَ ٱلۡعُيُونِ
34. Ka Ti zaŋ dobino mini Inabi (sinsaba) puri n-niŋ di puuni. Yaha! Ka Ti chɛ ka bilsi puhi di puuni na.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِيَأۡكُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَمَا عَمِلَتۡهُ أَيۡدِيهِمۡۚ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ
35. Domin bɛ (ninsalinima) di di binwola puuni shɛli, ka di pala bɛ nuhi ni tum shɛli. Di ni bɔŋɔ,bɛ ku paɣi (Naawuni)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَمِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَمِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ
36. Nam niŋ kasi n-ti Duuma So Ŋun nam tiŋgbani ni yihiri shɛli balibu kam, ni din yiri bɛ (ninsalinim’) mammaŋ’ puuni na, n-ti pahi binyɛr’ shεŋabɛ ni bi mi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلَّيۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ
37. Yaha! Di nyɛla yɛlikpahindili n-zaŋ ti ba (ninsalinima) kadama Ti (Tinim’ Naawuni) yihirila wuntaŋni yuŋ puuni, ka a nya ka bɛ (ninsalinim’) be zimsim puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلشَّمۡسُ تَجۡرِي لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
38. Ka wuntaŋ’ mi chana hali ni di biɛhigu shee, dina n-nyɛ Duuma So Ŋun’ nyɛ Nyɛŋda, Baŋda nam zaligu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِيمِ
39. Ni Goli, Ti (Tinim’ Naawuni) zali li mi ka di mali siɣibu shɛhi hali ti labi na n-ti leei kamani dobino wulikuuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا ٱلشَّمۡسُ يَنۢبَغِي لَهَآ أَن تُدۡرِكَ ٱلۡقَمَرَ وَلَا ٱلَّيۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِۚ وَكُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ
40. Wuntaŋ’ bi tu kamaata ni di yi goli zuɣu, yuŋ mi bi tu kamaata nidi yɛɣi wuntaŋ’ zuɣu. Yaha! Di zaa bela bobyinsi puuni n-ginda.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَءَايَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ
41. Di lahi nyɛla yɛlikpahindili n-zaŋ ti ba (ninsalinima) kadama achiika! Tinima (Tinim’ Naawuni) n-daa ʒi bɛ dɔɣiriba (Annabi Nuhu mini o niriba) ŋarim shεli din daa pali la puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَخَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا يَرۡكَبُونَ
42. Yaha! Ka Ti nam di (Annabi Nuhu ŋarim maa) tatabo n-ti ba (ninsalinima), ka di nyɛla bɛ ni bari shɛli (kamani laakumi, ni bimbara balibu kam).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِيخَ لَهُمۡ وَلَا هُمۡ يُنقَذُونَ
43. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di yu, Ti naan chɛ ka kom maa di ba, ka bɛ ku nya ŋun yɛnsɔŋsiba, bɛ mi pala bɛ ni yɛn tooi tilgi shɛba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ
44. Naɣila nambɔzɔhigu din yi Ti (Tinim’ Naawuni) sani na, ni nyεɣisim wumbu hali ni saha biɛla.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيكُمۡ وَمَا خَلۡفَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
45. Yaha! Bɛ yiti yεli ba: “Zom ya din be yi tooni, ni din be yi nyaaŋa, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
46. Yaha! Yɛlikpahindili na ʒin kabanabɛ Duuma (Naawuni) yɛlikpahinda puuni, naɣila bɛ nyɛla ban lebi biri ka chɛ li.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
47. Yaha! Bɛ yiti yεli ba: “Dihimi ya Naawuni ni largi ya shɛli puuni, ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali yεli ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli: “Dini bɔŋɔ, ti dihimi ninvuɣu so Naawuni yi di bɔra, O naan dihi o? Yi ka shɛli ni naɣila birginsim din be polo ni.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
48. Ka bɛ naan yεra: “Bondali n-nyɛ alikauli ŋɔ maa (Chiyaama yiɣisibu), yi yi nyɛla yεlimaŋli nima?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَهُمۡ يَخِصِّمُونَ
49. Bɛ (chεfurinim’ maa) bi guhiri shɛli m-pahila tahigu yim din yɛn gbaai ba ka bɛ nyɛla ban zabri ni taba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ تَوۡصِيَةٗ وَلَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ يَرۡجِعُونَ
50. Ka bɛ ku lahi tooi chɛ dahinshɛli yɛltɔɣa (bɛ nyaaŋa), bɛ mi ku lahi tooi labi na bɛ malgu (paɣaba ni bihi) puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يَنسِلُونَ
51. Ka bɛ piɛbsi kikaa ni, ka a nya ka bɛ (ninsalinim’) yiɣisiri bɛ gbala ni n-chani bɛ Duuma sani ni yomyoma.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَاۜۗ هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَصَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
52. Ka bɛ yεli: “Yaa ni ti kɔhilu (ashaara), ka ŋuni n-leei kpahi neei ti ti dooshee ŋɔ maa? (ka Malaaika nima yɛli ba): “Ŋɔ maa n-nyɛ Nambɔzobonaa (Naawuni) ni daa gbaai ya alikauli shεli. Yaha! Naawuni tuumba daa niŋ yεlmaŋli.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ
53. Di (Chiyaama yiɣisibu) pa yεltɔɣa shεli (Naawuni sani) m-pahila tahigu yim zuɣu, ka a nya ba (binnamda) ka bɛ nyɛla bɛ ni laɣim shɛba namgbaniyini.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱلۡيَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡـٔٗا وَلَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
54. Dinzuɣu zuŋɔ (Zaadali), bɛ kudi nyɛvuli zualinsi ni binshɛɣu, bɛ mi ku yon ya samli m-pahila yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡيَوۡمَ فِي شُغُلٖ فَٰكِهُونَ
55. Achiika! Zuŋɔ, Alizanda bihi ban kuli bela bε nimmɔhi ni, ka nyɛla ban kuli wumdi nyεɣisim.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُمۡ وَأَزۡوَٰجُهُمۡ فِي ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ مُتَّكِـُٔونَ
56. Bɛ mini bɛ paɣaba yɛn ti bela mahim puuni, ka nyɛla ban do n-dalim kuɣuwaɣila zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَهُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ
57. Bɛ yɛn ti malila binwolli (balibu kam) di puuni, ka bɛ lahi ti ba binshɛɣu kam bɛ ni bɔhi di yɛla.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِيمٖ
58. (Ka bɛ yεli ba): “Suhudoo be yi zuɣu, di nyɛla yεltɔɣali din yi Nambɔzobonaa (Naawuni) sani na.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡيَوۡمَ أَيُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ
59. (Ka bɛ lahi yεli): “Zuŋɔ wolgim ya n-zani yi ko, yaa yinim’ bibiɛhi.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
60. (Ka Naawuni yɛli)! “Yaa yinim’ Adam bihi! Di ni bɔŋɔ, N-daa bi gbaai ya alikauli kadama yi di jεm shintaŋ, dama achiika! O nyɛla dim n-zaŋ tin ya polo ni?”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنِ ٱعۡبُدُونِيۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
61. Ka yɛli ya: “Jεmmi ya Ma, ŋɔ maa n-nyɛ sochibga.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَضَلَّ مِنكُمۡ جِبِلّٗا كَثِيرًاۖ أَفَلَمۡ تَكُونُواْ تَعۡقِلُونَ
62. Yaha! Achiika! O (shintaŋ) daa birgi yi puuni salo pam. Di ni bɔŋɔ, yi daa pala ban niŋ haŋkali?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ
63. “Ŋɔ maa n-nyɛʒahannama buɣum shεli bɛ ni daa gbaari ya di daalikauli maa.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱصۡلَوۡهَا ٱلۡيَوۡمَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
64. “Zuŋɔ, kpεm ya li, domin yi ni daa niŋdi chεfuritali shεli la zuɣu.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلۡيَوۡمَ نَخۡتِمُ عَلَىٰٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَتُكَلِّمُنَآ أَيۡدِيهِمۡ وَتَشۡهَدُ أَرۡجُلُهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
65. Zuŋɔ, Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ŋari la bɛ noya, ka bɛ nuhi tɔɣsiri Ti yεltɔɣa,ka bɛ napɔna diri shɛhira, n-zaŋ chaŋ bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ نَشَآءُ لَطَمَسۡنَا عَلَىٰٓ أَعۡيُنِهِمۡ فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ يُبۡصِرُونَ
66. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan nyɛhi bɛ nimbihi (ka bɛ di leei zoomba), ka bɛ di kpaɣi taba m-bɔri soli, ka wula ka bɛ di yɛn niŋ nya?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ نَشَآءُ لَمَسَخۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمۡ فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مُضِيّٗا وَلَا يَرۡجِعُونَ
67. Yaha! Ti yi di bɔra, Ti naan taɣibɛ nama (ka bɛ leei binnamda shɛŋa) kabɛ nyɛla ban kuli be bɛ biɛhigu shee ŋɔ maa, ka bɛ di naan ku toooi lahi chaŋ tooni, bɛ mi ku tooi labi nyaaŋa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن نُّعَمِّرۡهُ نُنَكِّسۡهُ فِي ٱلۡخَلۡقِۚ أَفَلَا يَعۡقِلُونَ
68. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti ti ninvuɣu so nyɛvuli waɣinli (Dunia puuni), Ti labsiri o la nyaaŋa nambu puuni (ka o leei kamani biliɛɣu la). Di ni bɔŋɔ, bɛ pala ban niŋdi haŋkali?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا عَلَّمۡنَٰهُ ٱلشِّعۡرَ وَمَا يَنۢبَغِي لَهُۥٓۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ وَقُرۡءَانٞ مُّبِينٞ
69. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi baŋsi o (Annabi Muhammadu) yila, di mi bi tu kamaata ni ŋuna, di (Alkur’aani) pa shɛli m-pahila teebu, ka lahi nyɛ bɛ ni karindi shεli polo ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّٗا وَيَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
70. Domin o (Annabi Muhammadu) varsi ninvuɣu so ŋun mali nyɛvuli (ŋun ti Naawuni yɛlimaŋli). Yaha! Yɛltɔɣali (azaaba) ni niŋ talahi chεfurinim’ zuɣu.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَيۡدِينَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِكُونَ
71. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) namla biŋkobri n-ti ba, ka di nyɛla Ti nuhi ni tum shɛli puuni, ka bɛ (ninsalinim’) nyɛla ban su bi yiko?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَكُوبُهُمۡ وَمِنۡهَا يَأۡكُلُونَ
72. Ka Ti balgi ba (biŋkobri maa) n-ti ba, ka bɛ bari bɛ puuni shεŋa, ka ŋubri bɛ puuni shεŋa.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَهُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَمَشَارِبُۚ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ
73. Bɛ lahi mali anfaani shεŋa di (biŋkobri maa) ni, ni binnyura (kamani bihim). Di ni bɔŋɔ,bɛ pala ban yɛn paɣi (Naawuni)?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ
74. Ka bɛ (chεfurinim’) naan gbibi binyεr’ shεŋa ka bɛ nyɛ duumanim’ ka pa ni Naawuni, ka mali tamaha ni bɛ (duumanim’ maa) ni tooi sɔŋ ba.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَهُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ
75. Bɛ (duumanim’ maa) ku tooi sɔŋ ba, ka bɛ nyɛla tobbihi n-ti ba, ka bɛ yɛn ti laɣim ba na (Saliya karibu shee).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَ
76. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Di chɛ ka bɛ (chɛfurinim’) yεltɔɣa niŋ a suhusaɣiŋgu. Ti (Tinim’ Naawuni) mi bɛ ni sɔɣiri shεli, ni bɛ ni yihiri shεli polo ni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَمۡ يَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ
77. Di ni bɔŋɔ, ninsala (chɛfura) bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) nam o mi ni maniyyi (dablim kom), ka o ti leei ŋun ŋmɛri Naawuni namgbankpeeni polo ni?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَنَسِيَ خَلۡقَهُۥۖ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَهِيَ رَمِيمٞ
78. Ka o ti Ti (Tinim’ Naawuni) ŋmahinli ka tam o nambu yɛla, ka yεli: “Ŋuni n-leei yɛn tooi neei koba (ninvuɣu shεba ban kpi koba), ka di nyɛla din bursi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ
79. (Yaa nyini Annabi) Yεlima: “Ŋun daa nam li piligu maa n-yɛn neei li. Yaha! O nyɛla Ŋun mi binnamdili kam yεla.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ
80. Ŋuna n-nyɛŊun zali ya buɣum ka di yi timahili ni na, ka yi (ninsalinim’) juuri di puuni.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَيۡسَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۚ بَلَىٰ وَهُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ
81. Di nibɔŋɔ, Ŋun nam sagbana mini tiŋgbani ka yiko ni o nam bɛ tatabo? Wumma! Ŋuna n-nyɛ Namda, Baŋda.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡـًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
82. Achiika! O (Naawuni) nam zaligu ni nyɛ shεli, Oyi ti yu shɛli, O yɛri li mi: “Leema,” ka di shiri leei.”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
83. Dinzuɣu, nam simsiya n-ti Duuma So binshɛɣu kam yiko ni be O nuu ni. Yaha! O sani ka bɛ yɛn ti labsi ya (Zaadali).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی یس
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی دغبانیە - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی دغبانی، وەرگێڕان: محمد بابا غطوبو.

داخستن