ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߎߘߐߛߣߍߡߊ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

ߛߎߘߐߛߣߍߡߊ ߝߐߘߊ

سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَيۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِي بَٰرَكۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنۡ ءَايَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
1. Nam niŋ kasi n-ti Duuma so Ŋun zaŋ O dabli (Annabi Muhammadu) go yuŋgɔrim, n-yi Makka jiŋli ni n-zaŋ chaŋ Aksa [1]jiŋ’ shεli Ti ni niŋ alibarka n-gili li la, domin Ti zaŋ Ti nam yɛlikpahinda puuni shεli wuhi o. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Wumda, Nyara.
[1] Afanim’ boondi li Al-Israa’i wal-mi’iraj, dindali yuŋ maa ka Malaaika Zibliila daa kana ti zaŋ Annabi Muhammadu ka bɛ yi Ka’aba ni n-chaŋ hali ni Aksa jilŋi ni, dina n-nyɛ din be Israaila tiŋgbani ni la. Ka Naawuni tuumba mini Annabinim’ zaa ti laɣim nima ani puhi jiŋli. Ka Malaaika Zibliila mini ti Daannabi naan du zuɣusaa, ka Annabi Muhammadu ti deei jiŋa anu ŋɔ maa na.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَجَعَلۡنَٰهُ هُدٗى لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلٗا
2. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti Annabi Musa litaafi (Attaura), ka zaŋ li leei dolsigu n-zaŋ ti Israaila bihi (ka yεli ba): “Di gbibi ya so ka o nyɛ yi ni dalim so ka pa ni Mani (Naawuni).”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذُرِّيَّةَ مَنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٍۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَبۡدٗا شَكُورٗا
3. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba Ti ni daa kpiɣi niŋŋarim puuni n-ti pahi Annabi Nuhu zuɣu la zuliya! Achiika! O (Annabi Nuhu) daa nyɛla dab’ so ŋun zooi Naawuni paɣibu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَضَيۡنَآ إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَتُفۡسِدُنَّ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَّتَيۡنِ وَلَتَعۡلُنَّ عُلُوّٗا كَبِيرٗا
4. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ fukumsi n-zaŋ chaŋ Israaila bihi sani litaafi (Attaura) puuni kadama: “Achiika! Yi (Israaila bihi) nyɛla ban yɛn saɣim tiŋgbani yaaŋa zuɣu yim yim buyi, yi mi ni lahi kpahi yεɣi Naawuni zalsi, ka di nyɛla kpahiyεɣi din galsi.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا بَعَثۡنَا عَلَيۡكُمۡ عِبَادٗا لَّنَآ أُوْلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ فَجَاسُواْ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِۚ وَكَانَ وَعۡدٗا مَّفۡعُولٗا
5. Dinzuɣu, di yiti niŋ ka diba ayi maa puuni tuuli dini maa daalikauli saha kana, Ti (Tinim’ Naawuni) ni tim Ti dab’ shεba na ka bɛ ti tuhi ya, ka nyɛla bidibkuma tobu ni, ka bɛ yɛn ti kpe yi yiŋsi puuni (m-bɔriyi sheenibɛ kun ya). Di nyɛla alikauli shεli dinyɛn niŋ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ رَدَدۡنَا لَكُمُ ٱلۡكَرَّةَ عَلَيۡهِمۡ وَأَمۡدَدۡنَٰكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ أَكۡثَرَ نَفِيرًا
6. Din nyaaŋa (ka yi yɛn ti niŋ tuuba), ka Ti labsi nasara na n-ti tin ya, ka pahi ya ni arzichi mini bihi, ka zaŋ ya leei salo ban zooi tobu ni yibu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنۡ أَحۡسَنتُمۡ أَحۡسَنتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡۖ وَإِنۡ أَسَأۡتُمۡ فَلَهَاۚ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ لِيَسُـُٔواْ وُجُوهَكُمۡ وَلِيَدۡخُلُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوۡاْ تَتۡبِيرًا
7. Yi yi viɛlgi yi tuma, tɔ! Yi maŋ’ zuɣu ka yi viɛlgi, yi mi yi lahi tum ka di be, tɔ! Yi lahi niŋla yi maŋ’ zuɣu. Yaha! bahigu daalikauli maa saha yi ti kana, Ti (Tinim’ Naawuni) ni chɛ ka yi dimba maa saɣim yi nina polo, ka bɛ lahi kpe jiŋli (Aksa) puuni, kamani bɛ ni daa pun kpe li tuuli maa shεm. Yaha! Bɛ yɛn ti wurimla binshɛɣu kam bɛ ni yɛn tooi nyɛŋ, wurimbu ni yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يَرۡحَمَكُمۡۚ وَإِنۡ عُدتُّمۡ عُدۡنَاۚ وَجَعَلۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ حَصِيرًا
8. Tamaha beni kadama yi Duuma ni zon ya nambɔɣu, yi mi yi lahi labi (yi tuumbiɛri ni), ka Ti (Tinim’ Naawuni) gba labsi (Ti daazaaba) n-tin ya na. Yaha! Ti zaŋla ʒahannama buɣum leei sarka n-ti chεfurinima.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا
9. Achiika! Alkur’aani ŋɔ maa dolsirila (ninsalinim’) n-zaŋ chaŋ din tuhi, ka lahi tiri ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli ka tumdi tuunviεla suhupiεlli lahibali kadama bɛ mali laara din galsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
10. Yaha! Achiika! Ninvuɣu shεba ban bi ti Bahigudali yɛlimaŋli, Ti (Tinim’ Naawuni) malila azaabakpeeni shili nguli ba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَدۡعُ ٱلۡإِنسَٰنُ بِٱلشَّرِّ دُعَآءَهُۥ بِٱلۡخَيۡرِۖ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ عَجُولٗا
11. Ka ninsala suhiri Naawuni din be kamani o ni suhiri din viɛla shεm. Yaha! Ninsala nyɛla ŋun bɔri yoma.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ ءَايَتَيۡنِۖ فَمَحَوۡنَآ ءَايَةَ ٱلَّيۡلِ وَجَعَلۡنَآ ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبۡصِرَةٗ لِّتَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡ وَلِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ وَكُلَّ شَيۡءٖ فَصَّلۡنَٰهُ تَفۡصِيلٗا
12. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zali yuŋ mini wuntaŋ’ ka di nyɛ alaamanim’ ayi, ka Ti nyεhi yuŋ daalaama, ka zali wuntaŋ’ daalaama ka dinyɛla din ne, domin yi bo pini shɛli din yi yi Duuma (Naawuni) sani na. Yaha! Domin yi baŋ yuma kalinli ni laasabu. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) kahigila binshɛɣu kam ka di nyɛ kahigibu ni yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِي عُنُقِهِۦۖ وَنُخۡرِجُ لَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ كِتَٰبٗا يَلۡقَىٰهُ مَنشُورًا
13. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋla ninsala kam tuma lo n-tabli o niŋgoli ni. Ka Ti yɛn ti yihi litaafi shεli na n-ti ti o Zaadali, ka o laɣim ni dina, ka di nyɛla din yɛrgi doya (ka o tuuntumsa sabi be di ni).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱقۡرَأۡ كِتَٰبَكَ كَفَىٰ بِنَفۡسِكَ ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكَ حَسِيبٗا
14. (Ka bɛ yɛli o): “Karimmi a litaafi (a tuuntumsa gbaŋ), zuŋɔ nyini mammaŋ’ saɣiyani a karia maŋ’ saliya.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَّنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا
15. Ŋun dolsi, tɔ! Achiika! O maŋ’ zuɣu ka o dolsi, ŋun mi bɔrgi, tɔ! O maŋ’ zuɣu ka o lahi bɔrigi, nyɛvuli shεli din mali taali ku tooi deei di nyɛvuli kpee taali. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) pala ban niŋdi azaaba, naɣila Ti timla tuun’ so na (ka tiŋ’ maa nim’ ti zaɣisi o).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَآ أَرَدۡنَآ أَن نُّهۡلِكَ قَرۡيَةً أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيۡهَا ٱلۡقَوۡلُ فَدَمَّرۡنَٰهَا تَدۡمِيرٗا
16. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti yu ni ti niŋ tiŋgbani shɛli nim hallaka, Ti chɛri mi ka di puuni asanzanim’ kpahi yɛɣi tarsi, ka yɛltɔɣali (azaaba) niŋ talahi bɛ zuɣu, ka Ti niŋ ba hallaka ni yɛlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِنۢ بَعۡدِ نُوحٖۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
17. Yaha! Di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ tiŋgbananim’ hallaka Annabi Nuhu nyaaŋa. (Yaa nyini Annabi)! A Duuma (Naawuni) saɣiya niO nyɛ Baŋda ni dinsɔɣi O daba taya puuni, Nyara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعَاجِلَةَ عَجَّلۡنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلۡنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصۡلَىٰهَا مَذۡمُومٗا مَّدۡحُورٗا
18. Ninvuɣu so ŋun bɔri yomyoma (Dunia biεhigu), tɔ! Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ o yom’ di puuni ni ninvuɣu so Ti ni bɔra. Din nyaaŋa, kaTizalio ʒahannama buɣum,ka o ti yɛn kpe li, ka nyɛla bɛ ni galindi so, ka kari o yihi (Naawuni nambɔzobo) ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَنۡ أَرَادَ ٱلۡأٓخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعۡيَهَا وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ كَانَ سَعۡيُهُم مَّشۡكُورٗا
19. Yaha! Ŋun bɔri Bahigudabli, ka tum di tuma ni nyɛ shεli, ka lahi nyɛla ŋun ti Naawuni yεlimaŋli, tɔ! Bannim’ maa tuma nyɛla bɛ ni yɛn paɣi shεli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كُلّٗا نُّمِدُّ هَٰٓؤُلَآءِ وَهَٰٓؤُلَآءِ مِنۡ عَطَآءِ رَبِّكَۚ وَمَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحۡظُورًا
20. Bɛ zaɣiyino kam, Ti tirila bambɔŋɔnima, ka tiri bambɔŋɔnim’ a Duuma (Naawuni) pini puuni. Yaha! A Duuma pini pala bɛ ni mɔŋdi shεli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ وَلَلۡأٓخِرَةُ أَكۡبَرُ دَرَجَٰتٖ وَأَكۡبَرُ تَفۡضِيلٗا
21. (Yaa nyini Annabi)! Yulimi Ti (Tinim’ Naawuni) ni tibgi bɛ puuni shεba taba zuɣu shɛm. Yaha! Achiika! Bahigu (Chiyaama) n-nyɛ din mali darzakara, ni tibginsim din gari.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَقۡعُدَ مَذۡمُومٗا مَّخۡذُولٗا
22. (Yaa nyini ninsala)! Di bo Duuma so m-pahi Naawuni zuɣu, ka tileei bɛ ni galindi so, ni ŋun filiŋ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا
23. Yaha! (Yaa nyini ŋun wumda)! A Duuma (Naawuni) zali zaligu kadama yi (ninsalinim’) miri ka yi jεm binshɛɣu naɣila O ko, ka be ba ni ma biɛrisuŋ, di yiti niŋ ka bɛ kurugu paagi a, bɛ yino bee bɛ niriba ayi maa zaa, tɔ! Nyini miri ka a yεli ba: “Kaashi gba.” Yaha! Di tahi bɛ zuɣu,ka yɛli ba jilma yεltɔɣa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا
24. Yaha! Siɣisim a kpimkpama n-ti ba ka di nyɛla nambɔzɔbo dini, ka yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni), zom ba nambɔɣu kamani bɛ ni daa yoli ma ka n-nyɛ zaɣabila shεm.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمۡۚ إِن تَكُونُواْ صَٰلِحِينَ فَإِنَّهُۥ كَانَ لِلۡأَوَّٰبِينَ غَفُورٗا
25. Yi Duuma (Naawuni) mi din be yi suhiri ni, yi yi nyɛla ninvuɣu suma, tɔ! Achiika! O (Naawuni) nyɛla Chεmpaŋlana n-ti ninvuɣu shεba ban niŋdi tuuba n-labri O sani na.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَءَاتِ ذَا ٱلۡقُرۡبَىٰ حَقَّهُۥ وَٱلۡمِسۡكِينَ وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرۡ تَبۡذِيرًا
26. Yaha! Tim dɔɣim o talahi din ʒi a zuɣu, ni nandana, n-ti pahi sochanda, ka miri ka a di a daarzichi ni barina soli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ ٱلۡمُبَذِّرِينَ كَانُوٓاْ إِخۡوَٰنَ ٱلشَّيَٰطِينِۖ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِرَبِّهِۦ كَفُورٗا
27. Achiika! Ninvuɣu shɛba ban niŋdi barina ni bɛ daarzichi nyɛla shintaŋ mabihi, shintaŋ mi nyɛla ŋun zooi gutulunsi ni O Duuma (Naawuni).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِمَّا تُعۡرِضَنَّ عَنۡهُمُ ٱبۡتِغَآءَ رَحۡمَةٖ مِّن رَّبِّكَ تَرۡجُوهَا فَقُل لَّهُمۡ قَوۡلٗا مَّيۡسُورٗا
28. (Yaa nyini Annab)! A lebi biri ba, (ka di nyɛla a kala dinyɛn ti ba) ka nyɛla ŋun niŋdila kore ni a Duuma (Naawuni) nambɔzobo, tɔ! Nyini yεlimi ba yεltɔɣa ni zilimballi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَجۡعَلۡ يَدَكَ مَغۡلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبۡسُطۡهَا كُلَّ ٱلۡبَسۡطِ فَتَقۡعُدَ مَلُومٗا مَّحۡسُورًا
29. Yaha! Di zaŋ a nuu n-kirsi a niŋgoli ni (di leei biɛmlana), a mi di teeri li teebu zaa, ka leei bɛ ni galindi so, ka o liɣiri lahi naai ka chɛ o.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ رَبَّكَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
30. Achiika! A Duuma (Naawuni) yεrgirila arzichi tiri O ni bɔri so, ka tahiri miisim na n-ti tiri O ni bɔri so. Achiika! O nyɛla Ŋunmidin sɔɣi O daba tuuntumsa ni, ka lahi nyɛ Nyara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ خَشۡيَةَ إِمۡلَٰقٖۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُهُمۡ وَإِيَّاكُمۡۚ إِنَّ قَتۡلَهُمۡ كَانَ خِطۡـٔٗا كَبِيرٗا
31. Yaha! Di kuri ya yi bihi ka di nyɛla yi zɔrila fara zuɣu, Ti (Tinim’ (Naawuni) N-largiri ba bindirigu n-ti pahi yi mammaŋa. Achiika! Bɛ kubu nyεla taali din bara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلزِّنَىٰٓۖ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَسَآءَ سَبِيلٗا
32. Yaha! Di miri ya zina, achiika! Di nyɛla tuumbɛɣu, ka di soli lahi nyɛ din be.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۗ وَمَن قُتِلَ مَظۡلُومٗا فَقَدۡ جَعَلۡنَا لِوَلِيِّهِۦ سُلۡطَٰنٗا فَلَا يُسۡرِف فِّي ٱلۡقَتۡلِۖ إِنَّهُۥ كَانَ مَنصُورٗا
33. Yaha! Di kun ya nyɛvuli shεli Naawuni ni mɔŋ di kubu 1 naɣila ni di soli. Yaha! Ninvuɣu so bɛ ni ku ka o nyɛla bɛ ni di so zualinsi, tɔ! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ yiko ti o nyanzaanda (ni o niŋ kisaasi),[2] amaa! O miri ka o niŋ barina kubu maa ni, domin achiika! O nyɛla bɛ ni sɔŋdi so.
[2] Naawuni mɔŋ Muslimi kubu naɣila niriba ata, ŋun ku so, ka bε ku o gba yo, niniŋkurugu ŋun niŋ zina, n-ti pahi Muslimi ŋun chε adiini.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ بِٱلۡعَهۡدِۖ إِنَّ ٱلۡعَهۡدَ كَانَ مَسۡـُٔولٗا
34. Yaha! Di miri ya kpibga liɣiri, naɣila ni so’ shεli din viεla, halika o ti saɣi daadam. Yaha! Palmi ya alikauli. Achiika! Alikauli nyɛla bɛ ni yɛn ti bɔhi shεli yɛla (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ إِذَا كِلۡتُمۡ وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلٗا
35. Yaha! Palmi ya zaɣa di yi ti niŋ ka yi yɛn zahim. Yaha! Zahimmi ya ni aadalsi binzahindigu, dina n-nyɛ din gari ka di bahigu lahi viɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡفُ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ إِنَّ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡبَصَرَ وَٱلۡفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَٰٓئِكَ كَانَ عَنۡهُ مَسۡـُٔولٗا
36. (Yaa nyini ninsala)! Di doli a ni ka shɛli baŋsim, achiika! Wumbu mini nyabu, n-ti pahi suhiri zaasa nyɛla bɛ ni yɛn ti bɔhi (ninsala) shεli yɛla (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّكَ لَن تَخۡرِقَ ٱلۡأَرۡضَ وَلَن تَبۡلُغَ ٱلۡجِبَالَ طُولٗا
37. Yaha! Di chani tiŋgbani ni ka nyɛla ŋun fuhira. Achiika! Di kariya ka a tooi cheei tiŋgbani, a mi ku tooi paai zoya waɣilim.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُۥ عِندَ رَبِّكَ مَكۡرُوهٗا
38. Di zaasa zuɣubetali nyɛla bɛ ni je shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذَٰلِكَ مِمَّآ أَوۡحَىٰٓ إِلَيۡكَ رَبُّكَ مِنَ ٱلۡحِكۡمَةِۗ وَلَا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلۡقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومٗا مَّدۡحُورًا
39. (Yaa nyini Annabi)! Ŋɔ maa be a Duuma (Naawuni) ni siɣisi shɛli wahayi n-ti a na ni yεmgoliŋga, ka miri ka a bo duuma so m­pahi Naawuni zuɣu, ka bɛ ti zaŋ a n-labi ʒahannama buɣum ni, ka nyɛla bɛ ni galindi so, ka kari o n- yihi Naawuni nambɔzɔbo ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَأَصۡفَىٰكُمۡ رَبُّكُم بِٱلۡبَنِينَ وَٱتَّخَذَ مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنَٰثًاۚ إِنَّكُمۡ لَتَقُولُونَ قَوۡلًا عَظِيمٗا
40. (Yaa yinim’ Maka chεfurinima)! Di ni bɔŋɔ, yi Duuma (Naawuni) gahimla yinim’ ni bidibsi, ka gbubi Malaaikanim’ puuni shɛba ka bɛ nyɛ bipuɣinsi n-ti O. Achiika! Yi yεrila yɛltɔɣa shɛli din bara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمۡ إِلَّا نُفُورٗا
41. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kahigimi neei (yɛllikam) Alkur’aani ŋɔ puuni, domin bɛ (ninsalinim’) niŋ tεha, amaa! Di bi pahiri ba shεli naɣila guubu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ كَانَ مَعَهُۥٓ ءَالِهَةٞ كَمَا يَقُولُونَ إِذٗا لَّٱبۡتَغَوۡاْ إِلَىٰ ذِي ٱلۡعَرۡشِ سَبِيلٗا
42. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Duuma shεba yidi pahiO (Naawuni) zuɣu kamani bɛ (chεfurinim’) ni yεri shεm, tɔ!Bɛ (duumanim’ maa) naan bo so’ shεli bɛ ni yɛn zaŋ m-paai Al’arshi lana (Naawuni) sani.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوّٗا كَبِيرٗا
43. Onam niŋ’ kasi ka du, ka chɛ bɛ ni yɛri shɛli maa, dubu din galsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ ٱلسَّبۡعُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ وَإِن مِّن شَيۡءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمۡدِهِۦ وَلَٰكِن لَّا تَفۡقَهُونَ تَسۡبِيحَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حَلِيمًا غَفُورٗا
44. Sagbana ayɔpɔin mini tiŋgbani, n-ti pahi din be di sunsuuni niŋdi O la kasi. Yaha! Binshɛɣu n-kani naɣila di simsirimi ni O (Naawuni) paɣibu, amaa! Yinim’ (ninsalinim’) bi baŋdi bɛ simsibu maa. Achiika! O (Naawuni) nyɛla suɣulolana titali, Chɛmpaŋlana.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ جَعَلۡنَا بَيۡنَكَ وَبَيۡنَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ حِجَابٗا مَّسۡتُورٗا
45. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi ti karim Alkur’aani, Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋdila saɣili n-niŋ a mini ninvuɣu shεba ban bi ti Bahigudali yεlimaŋli maa sunsuuni, ka di nyɛla din taɣira.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِذَا ذَكَرۡتَ رَبَّكَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِ وَحۡدَهُۥ وَلَّوۡاْ عَلَىٰٓ أَدۡبَٰرِهِمۡ نُفُورٗا
46. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋla binwɔri m-pili bɛ (chεfurinim’ maa) suhiri ni, ka zaŋ timsim (tikpirlim) niŋ bɛ tiba ni. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi ti teei a Duuma (Naawuni) koŋko yɛla Alkur’aani puuni, bɛ lebrimi biri, ka nyɛla ban guura.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَسۡتَمِعُونَ بِهِۦٓ إِذۡ يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَ وَإِذۡ هُمۡ نَجۡوَىٰٓ إِذۡ يَقُولُ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
47. Ti (Tinim’ Naawuni) mi bɛ ni wumdi li (Alkur’aani) ni daliri shɛli zuɣu, saha shεli bɛ yi ti wumdi a yɛltɔɣa, ni saha shεli bɛ yi ti gbaari saawɔra ashilo ni bɛ sunsuuni, saha shεli zualindiriba maa ni yεra: “Yi bi doli so m-pahila ninvuɣu so shirku ni gbaai.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَالَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا
48. (Yaa nyini Annabi)! Yulimi bɛ ni tiri a ŋmahinli shεŋa, dinzuɣubɛ bɔrgi ya, ka ku lahi tooi dolsi sochibga.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدٗا
49. Ka bɛ (Maka chɛfurinim’) naan yεli:“Dini bɔŋɔ, ti yi ti (kpi) ka leei koba din bursi. Di ni bɔŋɔ, ti nyɛla bɛ ni yɛn ti yiɣisi shɛba ka ti nyɛ binnamda pala?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ قُلۡ كُونُواْ حِجَارَةً أَوۡ حَدِيدًا
50. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Leemi ya kuɣa, bee kuruti (Naawuni nyɛla Ŋun yɛn labsi yi nyɛvuya ni, ka kari ya saliya).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ خَلۡقٗا مِّمَّا يَكۡبُرُ فِي صُدُورِكُمۡۚ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَاۖ قُلِ ٱلَّذِي فَطَرَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖۚ فَسَيُنۡغِضُونَ إِلَيۡكَ رُءُوسَهُمۡ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَۖ قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَرِيبٗا
51. Bee (ka yi leei) binnamdi shεli din galsi yi suhiri ni (n-gari lala). Tɔ! Ni baalim, bɛ (chɛfurinim’) ni yεli: “Ŋuni n-leei yɛn tooi labsi ti na? Yεlima: “Ŋun daa nam ya na piligu maa.” Tɔ! Ni baalim, bɛ ni gbaɣisi bɛ zuɣuri niŋ a ka yεli: “Bondali n-nyɛli? Yεlima: “Di yi pa shɛli ka di be yoma.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ يَدۡعُوكُمۡ فَتَسۡتَجِيبُونَ بِحَمۡدِهِۦ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا
52. Dabsi’ shεli O (Naawuni) ni yɛn ti boli ya ka yi saɣi (boligu maa) ni O paɣibu, ka yi (ninsalinim’) naan tεhiri ka yi na ʒin ʒini (Dunia puuni), naɣila saha biɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ ٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ يَنزَغُ بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ كَانَ لِلۡإِنسَٰنِ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
53. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Yεlimi N daba ni bɛ yεlimi yɛltɔɣa din viεla, achiika! Shintaŋ zaŋdila yɛltɔɣa biɛɣu n-niŋdi bɛ (ninsalinim’) sunsuuni. Achiika! Shintaŋ nyɛla dima n-ti ninsala polo ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِكُمۡۖ إِن يَشَأۡ يَرۡحَمۡكُمۡ أَوۡ إِن يَشَأۡ يُعَذِّبۡكُمۡۚ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
54. Yi Duuma mi yi yɛla, Oyibɔra, ka O zon ya nambɔɣu,O mi yi bɔra, ka O niŋ ya azaaba. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tima na ni a tileei bɛ ni zaŋ maŋ dalim so.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِمَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ فَضَّلۡنَا بَعۡضَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ عَلَىٰ بَعۡضٖۖ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
55. Yaha! A Duuma (Naawuni) m-mi ban be sagbana ni mini ban be tiŋgbani ni. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) tibgila Annabinim’ maa puuni shεba bɛ taba zuɣu. Yaha! Ka Ti ti Annabi Daawuda Zabuura. [3]
[3] Litaafi shɛli Naawuni ni daa ti Annabi Dawuda n-nyɛ Zabuura, kamani o ni daa ti Annabi Musa Attaura, ka ti Annabi Issa Injiila shɛm. Dina n-nyɛ Gospel mini Old testament.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِهِۦ فَلَا يَمۡلِكُونَ كَشۡفَ ٱلضُّرِّ عَنكُمۡ وَلَا تَحۡوِيلًا
56. (Yaa nyini Annabi) Yεlima: “Bolmi ya binyεri shεŋa yi ni go n-yɛri ni bɛ nyɛla duumanim’ ka pa ni Naawuni maa, bɛ ku tooi vuui chuuta shεli kachε n ya, bɛ mi ku tooi ŋmalgi li n-ti so.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ يَبۡتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ ٱلۡوَسِيلَةَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ وَيَرۡجُونَ رَحۡمَتَهُۥ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُۥٓۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحۡذُورٗا
57. Bɛ (chεfurinim’ maa) ni boondi shεba yuya maa (kamani Annabi Issa mini Uzairu) gba bɔrila din yɛn zaŋ ba miri bɛ Duuma (Naawuni), kadama bɛ puuni ŋuni n-leei miri O. Ka bɛ niŋdi kore ni O nambɔzɔbo, ka zɔri O daazaaba, Achiika! A Duuma (Naawuni) daazaaba nyɛla bɛ ni zɔri shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِن مِّن قَرۡيَةٍ إِلَّا نَحۡنُ مُهۡلِكُوهَا قَبۡلَ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَوۡ مُعَذِّبُوهَا عَذَابٗا شَدِيدٗاۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ مَسۡطُورٗا
58. Tiŋgbani shɛli n-kani naɣila Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ li la hallaka pɔi ni Zaadali, bee ka Ti niŋ ba azaabakpeeni. Ŋɔ maa nyɛla din pun sabi be litaafi (Lauhul Mahfuuz) puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا مَنَعَنَآ أَن نُّرۡسِلَ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّآ أَن كَذَّبَ بِهَا ٱلۡأَوَّلُونَۚ وَءَاتَيۡنَا ثَمُودَ ٱلنَّاقَةَ مُبۡصِرَةٗ فَظَلَمُواْ بِهَاۚ وَمَا نُرۡسِلُ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّا تَخۡوِيفٗا
59. Yaha! Pa shɛli m-mɔŋ ka Ti (Tinim’ Naawuni) bi Ti alaamanim’ na m-pahila kurumbuninim’ maa daa labsi li la ʒiri. Ka Ti daa ti Samuudunim’ (Annabi Sɔlihu niriba) laakumi polo ni, ka bɛ di li zualinsi. Ti mi bi timdi alaamanim’ na, naɣila varsigu zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قُلۡنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِٱلنَّاسِۚ وَمَا جَعَلۡنَا ٱلرُّءۡيَا ٱلَّتِيٓ أَرَيۡنَٰكَ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلنَّاسِ وَٱلشَّجَرَةَ ٱلۡمَلۡعُونَةَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِۚ وَنُخَوِّفُهُمۡ فَمَا يَزِيدُهُمۡ إِلَّا طُغۡيَٰنٗا كَبِيرٗا
60. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa yεla: “Achiika! A Duuma (Naawuni) gilila ninsalinim’ (ni baŋsim). Yaha! Ti bi zaŋ zahinli shεli Tini zaŋ wuha a (a gom ni) maa m-pahila di nyɛla dahimbu n-ti ninsalinima, lala n-nyɛ tia shεli bɛ ni narim (Zakkuumi tia) Alkur’aani puuni la. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) valsiri ba mi, amaa! Di bi pahiri ba shεli m-pahila kpahi yεɣi din galsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ قَالَ ءَأَسۡجُدُ لِمَنۡ خَلَقۡتَ طِينٗا
61. Yaha! (Yaa nyini Annabi) Teemi saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa yεli Malaaikanima: “Niŋmi ya suzuuda n-ti Annabi Adam, ka bɛ niŋ suzuuda maa naɣila Ibliisa (shintaŋ), ka o (shintaŋ) yεli:“Dini bɔŋɔ, n-yɛn niŋla suzuuda n-ti A ni nam so ka o nyɛla yεɣiri?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ أَرَءَيۡتَكَ هَٰذَا ٱلَّذِي كَرَّمۡتَ عَلَيَّ لَئِنۡ أَخَّرۡتَنِ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَأَحۡتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٗا
62. Ka o (shintaŋ)yεli: “(Yaa n Duuma Naawuni)! Ma a nya a ni tibgi so n zuɣu maa, achiika! A yi naɣisi n-ti ma hali ni Zaadali, achiika! N-ni birgi o zuliya, naɣila bɛ puuni biɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ ٱذۡهَبۡ فَمَن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمۡ جَزَآءٗ مَّوۡفُورٗا
63. Ka O (Naawuni) yεli: “Chama, amaa ŋun tidolia bɛ puuni, tɔ! Achiika! Ʒahannama buɣum n-yɛn ti nyɛ yi sanyoo, ka di nyɛla sanyoo din pali.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱسۡتَفۡزِزۡ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتَ مِنۡهُم بِصَوۡتِكَ وَأَجۡلِبۡ عَلَيۡهِم بِخَيۡلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِ وَعِدۡهُمۡۚ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
64. Yaha! Birimmi a ni yɛn tooi birim so bɛ puuni ni a kukoli, ka liri ba ni a yuri mini a tobbihi. Yaha! Pahimi bɛ zuɣu bɛ daarzichi mini bɛ bihi puuni. Yaha! Gbaami ba alikauli, shintaŋ mi bi gbaari ba alikauli shɛli m-pahila yɔhim.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ عِبَادِي لَيۡسَ لَكَ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٞۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلٗا
65. (Ka Naawuni yεli): “Achiika! N daba (ban zani tuhi maa), a ka yiko shεli bɛ zuɣu. Yaha! A Duuma saɣi ni Oleeibɛ ni dalindi So.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمُ ٱلَّذِي يُزۡجِي لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ فِي ٱلۡبَحۡرِ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
66. Yi Duuma (Naawuni) n-nyɛŊun chɛ ka ŋarim chani kom ni (ka di nyɛ anfaani) n-tin ya, domin yi bo O pini puuni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Nambɔzobonaa n-zaŋ tin ya.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فِي ٱلۡبَحۡرِ ضَلَّ مَن تَدۡعُونَ إِلَّآ إِيَّاهُۖ فَلَمَّا نَجَّىٰكُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ أَعۡرَضۡتُمۡۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ كَفُورًا
67. Yaha! Chuuta shεli yi ti paai ya kom ni, ka binyεri shεŋa yi ni jɛmdi maa bɔrgi (yi haŋkya ni) naɣila O ko, amaa! Saha shεli O yi ti tilgi ya n-zaŋ kana duli, ka yi lahi lebi biri. Dinzuɣu, ninsala nyɛla ŋun zooi gutulunsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَأَمِنتُمۡ أَن يَخۡسِفَ بِكُمۡ جَانِبَ ٱلۡبَرِّ أَوۡ يُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ حَاصِبٗا ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ وَكِيلًا
68. Di nibɔŋɔ, yi niŋla yεmbahiga ni O (Naawuni) chε ka tiŋgbani yεɣ’ shεli vali ya,bee ka Otim pɔhim biεɣu na yi zuɣu? Din nyaaŋa ka yi ku nya yi ni yɛn dalim so (ka pa ni Ŋuna).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمۡ أَمِنتُمۡ أَن يُعِيدَكُمۡ فِيهِ تَارَةً أُخۡرَىٰ فَيُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ قَاصِفٗا مِّنَ ٱلرِّيحِ فَيُغۡرِقَكُم بِمَا كَفَرۡتُمۡ ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ عَلَيۡنَا بِهِۦ تَبِيعٗا
69. Bee yi niŋla yεmbahiga ni O zaŋ ya labsi di (kom maa) ni din pahi ayi zuɣu,ka tim pɔhim bɛɣu din kabsiri binyεra nayi zuɣu, ka di (kom maa) din ya domin yi ni niŋ gutulunsi maa zuɣu. Din nyaaŋa, ka yi ku nya ŋun yɛn bɔhi Ti (Tinim’ Naawuni) biεri yizuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِيلٗا
70. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) tibgi Adam bihi. Yaha! Ka Ti ʒi ba duli ni kom ni, ka largi ba bindira suma puuni. Yaha! Ka Ti tibgi ba Ti (Tinim’ Naawuni) ni nam binyεri shεŋa pam zuɣu,ka di nyɛla tibgibu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ نَدۡعُواْ كُلَّ أُنَاسِۭ بِإِمَٰمِهِمۡۖ فَمَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَقۡرَءُونَ كِتَٰبَهُمۡ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلٗا
71. Dabsi’ shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni yɛn ti boli ninsalinim’ balibu kam ni bɛ toondana, dinzuɣubɛ yi ti ti ninvuɣuso o tuuntumsa gbana o nudirgu ni, tɔ! Ban nim’ maa yɛn ti karimla bɛ gbana (ka di nyɛ suhupiɛlli ti ba), bɛ mi ku di ba zualinsi dobino kpilli yɛm pɔrlim kotomsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَن كَانَ فِي هَٰذِهِۦٓ أَعۡمَىٰ فَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلٗا
72. Ninvuɣu so ŋun minyɛ zom Dunia ŋɔ,tɔ! Zaadali o yɛn ti nyɛla zom, ka lahi nyɛŋun bɔrgi ka chɛ sochibga.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِن كَادُواْ لَيَفۡتِنُونَكَ عَنِ ٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ لِتَفۡتَرِيَ عَلَيۡنَا غَيۡرَهُۥۖ وَإِذٗا لَّٱتَّخَذُوكَ خَلِيلٗا
73. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Bɛ (chεfurinim’ maa) di chɛ biɛla ni bɛŋmalgi a ka chɛ Ti (Tinim’ Naawuni) ni siɣisi shɛli wahayi n-ti a na maa, domin a nam ʒiri shɛli din li m-pa Ti (Tinim’ Naawuni). Yaha! (A yidi niŋ lala), bɛ naan gbubi a ka a nyɛla bɛ sima.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡلَآ أَن ثَبَّتۡنَٰكَ لَقَدۡ كِدتَّ تَرۡكَنُ إِلَيۡهِمۡ شَيۡـٔٗا قَلِيلًا
74. (Yaa nyini Annabi)! Di yi di pala Ti (Tinim’ Naawuni) ni kpaŋsi a zuɣu, di di naan chɛ biɛla, ni a dalim bɛ polo.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِذٗا لَّأَذَقۡنَٰكَ ضِعۡفَ ٱلۡحَيَوٰةِ وَضِعۡفَ ٱلۡمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيۡنَا نَصِيرٗا
75. Din ŋuna, Ti (Tinim’ Naawuni) naan chɛ ka a lam azaaba shɛli din nabgi biεhigu (Dunia) puuni, ka lahi chɛ ka a ti lam azaaba shɛli din nabgi a kpibu nyaaŋa. Din nyaaŋa, a naan ku nya ŋun yɛn tooi sɔŋa Ti zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِن كَادُواْ لَيَسۡتَفِزُّونَكَ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ لِيُخۡرِجُوكَ مِنۡهَاۖ وَإِذٗا لَّا يَلۡبَثُونَ خِلَٰفَكَ إِلَّا قَلِيلٗا
76. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di di chɛ biɛla nibɛ (chεfurinim’ maa) varsi a (Maka) tiŋgbani ni, domin bɛ yihi a di puuni, bɛ mi naan ku lahi ʒini a nyaaŋa (Dunia puuni) naɣila saha biɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سُنَّةَ مَن قَدۡ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِن رُّسُلِنَاۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحۡوِيلًا
77. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Di nyɛla Ti (Tinim’ Naawuni) ni tim tuun’ shɛba na pɔi ni nyini maa soli, a mi ku nya gɔŋbu ni Ti soli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا
78. (Yaa nyini Annabi)! Puhimi jiŋli wuntaŋ’ ŋmalgili hali ni yuŋ yi ti zibgi, ni Asiba jiŋli puhibu, achiika! Asiba jiŋli puhibu nyɛla bɛ (Malaaikanim’) ni diri shεli shɛhira.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَتَهَجَّدۡ بِهِۦ نَافِلَةٗ لَّكَ عَسَىٰٓ أَن يَبۡعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا
79. Yuŋ mi puuni, zaŋmi li (Alkur’aani) m-puhi jiŋli,ka dinyɛla pahigu n-ti a, achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn ti yiɣisi a (Zaadali) zaashee din nyɛ paɣibu shee.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل رَّبِّ أَدۡخِلۡنِي مُدۡخَلَ صِدۡقٖ وَأَخۡرِجۡنِي مُخۡرَجَ صِدۡقٖ وَٱجۡعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلۡطَٰنٗا نَّصِيرٗا
80. Yaha! Yεlima: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Kpεhimi ma yεlimaŋli kpεhili shee, ka lahi yihi ma yihibu shee din nyɛ yɛlimaŋli.[4] Yaha! Zaŋmi ma leei ŋun mali yaa A sani, ka nyɛla ŋun mali nasara (n dimba zuɣu).
[4] Affa shɛba yɛli ni Annabi daa suhila biɛrisuŋ o gballi ni, ni o ni yɛn ti yiɣisi gballi ni ni biɛrisuŋ shɛm. Ka shɛba mi yɛli ni o ni daa yɛn yi Maka labi Madina ka o daa suhiri ni Naawuni yihimi o yihiri suŋ Maka puuni, ka kpɛhi o kpɛhiri suŋ shee Madina.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلۡ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَزَهَقَ ٱلۡبَٰطِلُۚ إِنَّ ٱلۡبَٰطِلَ كَانَ زَهُوقٗا
81. Yaha! Yεlima: “Yεlimaŋli kana, ka ʒiri bɔrgi, achiika! Ʒiri pun nyɛla din yɛnbɔrgi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٞ وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارٗا
82. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisirila din nyɛ alaafee mini nambɔzɔbo na Alkur’aani puuni n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, amaa! Di bi pahiri zualindiriba shεli m- pahila ashaara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ كَانَ يَـُٔوسٗا
83. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti ti ninsala yolisi yolsiri shɛli, o lebrimi biri, ka shɛli o maŋ’ yaɣiyini. Yaha! Din be yi shihi o, ka o leei ŋun yihi tamaha.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ كُلّٞ يَعۡمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِۦ فَرَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَنۡ هُوَ أَهۡدَىٰ سَبِيلٗا
84. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Sokam tumdila tuma ni o soli zuɣu, dinzuɣu yi Duuma (Naawuni) n-nyɛŊun mi ninvuɣu so ŋun dolsi n­zaŋ chaŋ sochibga.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلرُّوحِۖ قُلِ ٱلرُّوحُ مِنۡ أَمۡرِ رَبِّي وَمَآ أُوتِيتُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ إِلَّا قَلِيلٗا
85. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ (Maka chεfurinim’) bɔhiri a nyɛvuli yɛla. Yεlima: “Nyεvuli baŋsim bela n Duuma (Naawuni) sani. Yaha! Bɛ bi tin ya baŋsim shɛli naɣila biɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَئِن شِئۡنَا لَنَذۡهَبَنَّ بِٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِۦ عَلَيۡنَا وَكِيلًا
86. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan nyεhi (Alkur’aani) shεli Tini siɣisi di wahayi n-ti a na maa (ka a di tam li a suhu ni). Din nyaaŋa, anaan kunya a ni yɛn dalim so (ka nya nasara) Ti zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ إِنَّ فَضۡلَهُۥ كَانَ عَلَيۡكَ كَبِيرٗا
87. Naɣila nambɔzɔbo din yi a Duuma (Naawuni) sani na. Achiika! O pini nyɛla din galsi a zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّئِنِ ٱجۡتَمَعَتِ ٱلۡإِنسُ وَٱلۡجِنُّ عَلَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِمِثۡلِ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لَا يَأۡتُونَ بِمِثۡلِهِۦ وَلَوۡ كَانَ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٖ ظَهِيرٗا
88. Yεlima: “Achiika! Ninsalinim’ mini alizinnim’ yi laɣim ni bɛ tahi Alkur’aani ŋɔ maa tatabo na, bɛ ku tooi tahi li na, hali di yi nyɛla bɛ shεba sɔŋ la taba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ فَأَبَىٰٓ أَكۡثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورٗا
89. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kahigi mi n-ti ninsalinim’ Alkur’aani ŋɔ maa puuni ni ŋmahinli balibu kam. Amaa! Ka ninsalinim’ pam zaɣisi (yɛlimaŋli) naɣili chεfuritali.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ لَكَ حَتَّىٰ تَفۡجُرَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَرۡضِ يَنۢبُوعًا
90. Ka bɛ (Maka chεfurinim’ maa) yεli: “Di kariya ka ti ti a (Muhammadu) yεlimaŋli naɣila a chɛ ka tiŋgbani puhi kobilnina n-ti ti na.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٞ مِّن نَّخِيلٖ وَعِنَبٖ فَتُفَجِّرَ ٱلۡأَنۡهَٰرَ خِلَٰلَهَا تَفۡجِيرًا
91. “Bee ka a mali pu’ shεli din nyɛ dobino mini inabi (sinsaba) puri, di nyaaŋa, ka a (nyini Muhammadu) chɛ ka di puhi kulibɔna di sunsuuni, ka di shiri nyɛla puhibu ni yεlimaŋli.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ تُسۡقِطَ ٱلسَّمَآءَ كَمَا زَعَمۡتَ عَلَيۡنَا كِسَفًا أَوۡ تَأۡتِيَ بِٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ قَبِيلًا
92. “Bee ka a chɛ ka sagbana lu ti zuɣu na, kamani a ni go n-yεri shεm, bee ka a tahi Naawuni mini Malaaikanim’ na polo ni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ يَكُونَ لَكَ بَيۡتٞ مِّن زُخۡرُفٍ أَوۡ تَرۡقَىٰ فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَن نُّؤۡمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيۡنَا كِتَٰبٗا نَّقۡرَؤُهُۥۗ قُلۡ سُبۡحَانَ رَبِّي هَلۡ كُنتُ إِلَّا بَشَرٗا رَّسُولٗا
93. “Bee ka a mali salima yili, bee ka a du sagbana ni. Yaha! Di kariya ka ti ti yεlimaŋli ni a zuɣusaa dubu maa, naɣila a sheei na ni litaafi shɛli, ka ti karindi li.” Yεlima: “N Duuma (Naawuni) nam niŋ kasi, m-pa so m-pahila ninsala, ka lahi nyɛ tumo (n-zaŋ kana yi sani).”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَبَعَثَ ٱللَّهُ بَشَرٗا رَّسُولٗا
94. Ka shɛli n-daa mɔŋ ninsalinim’ yεlimaŋli tibu saha shεli dolsigu ni daa ka ba na m-pahila bɛ yεlimi: “Di nibɔŋɔ, Naawuni shiri timla ninsala na ka o ti nyɛ tumo?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ كَانَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَلَٰٓئِكَةٞ يَمۡشُونَ مُطۡمَئِنِّينَ لَنَزَّلۡنَا عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَلَكٗا رَّسُولٗا
95. Yεlima: “Di yi di nyɛla Malaaikanim’ m-be tiŋgbani ni chana ni suhudoo, Ti naan siɣisi ba Malaaika so na ka o yi zuɣusaa na n-ti leei tumo (nzaŋ kana bɛ sani).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
96. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Naawuni saɣi ni O leei Shɛhiradira m mini ya sunsuuni. Achiika! O nyɛla Baŋda ni din Baŋda ni dinsɔɣi O daba tuuntumsa ni, ni Nyara.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُمۡ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِهِۦۖ وَنَحۡشُرُهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ عُمۡيٗا وَبُكۡمٗا وَصُمّٗاۖ مَّأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ كُلَّمَا خَبَتۡ زِدۡنَٰهُمۡ سَعِيرٗا
97. Yaha! Naawuni ni dolsi so, tɔ! Ŋuna n-nyɛŋun dolsi, O mi yi birgi so, tɔ! Di kariya ka a nya (sɔŋdiba) ban yɛn tooi taɣi bakapa ni Ŋuna. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti neei ba mi Zaadali ka bɛ nina ba tiŋgbani ni ka nyɛla zoomba mini biriti, ni tikpiranima. Bɛ labbu shee n-yɛn ti nyɛʒahannama buɣum ni, saha shεli kam ka di (buɣum maa) ti kpi, ka Ti (Tinim’ Naawuni) pahi ba buɣum kpeeni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَقَالُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدًا
98. Dina n-nyɛ bɛ sanyoo, dama bɛ niŋla chεfuritali ni Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima, ka yεli:“Dini bɔŋɔ, ti yi ti (kpi) ka leei koba ka burisi. Di ni bɔŋɔ, ti nyɛla bɛ ni yɛn yiɣisi shɛba ka ti leei binnamda pala?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۡ وَجَعَلَ لَهُمۡ أَجَلٗا لَّا رَيۡبَ فِيهِ فَأَبَى ٱلظَّٰلِمُونَ إِلَّا كُفُورٗا
99. Di ni bɔŋɔ, bɛ bi nya kadama Naawuni so Ŋun nam sagbana mini tiŋgbani nyɛla Ŋun yɛn tooi nam bɛ tatabo? Yaha! O zali ba la saha shεli din ka zilsigu di puuni, ka zualindiriba zaɣisi li naɣila (bɛ bɔrila) chεfuritali.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ أَنتُمۡ تَمۡلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحۡمَةِ رَبِّيٓ إِذٗا لَّأَمۡسَكۡتُمۡ خَشۡيَةَ ٱلۡإِنفَاقِۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ قَتُورٗا
100. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di yi di nyɛla yinima n-su n Duuma nambɔzɔbo (arzichi) sɔŋbu shee, tɔ! Yi naan niŋ biɛm, dama yizɔri dabiɛm ni yi ti dihi ka di naai zuɣu. Dinzuɣu ninsala nyɛla biɛmlana.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ تِسۡعَ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖۖ فَسۡـَٔلۡ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِذۡ جَآءَهُمۡ فَقَالَ لَهُۥ فِرۡعَوۡنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰمُوسَىٰ مَسۡحُورٗا
101. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa alaamanima awei polo ni, dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Bɔhimi Israaila bihi saha shεli o (Annabi Musa) ni daa kaba na, ka Fir’auna yεli o: “Yaa nyini Musa Achiika! Mani tεhiri ni a nyɛla ninvuɣu so shirku ni gbaai.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَآ أَنزَلَ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰفِرۡعَوۡنُ مَثۡبُورٗا
102. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Achiika! A mi ni ka so n-siɣisi dimbɔŋɔnim’ zaa, naɣila sagbana mini tiŋgbani Duuma, ka di nyɛla kpahim. Yaha! Yaa nyini Fir’auna! kpahim ya ka a nyɛla ŋun niŋ hallaka.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَرَادَ أَن يَسۡتَفِزَّهُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ فَأَغۡرَقۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ جَمِيعٗا
103. Ka o (Fir’auna) niŋ niya ni o yihi ba (Annabi Musa mini o niriba Misra) tiŋgbani ni, ka Ti (Tinim’ Naawuni) chɛ ka kom di o mini ninvuɣu shɛba ban pahi o zuɣu namgbaniyini.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ لِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱسۡكُنُواْ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ جِئۡنَا بِكُمۡ لَفِيفٗا
104. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) yεli Israaila bihi o (Fir’auna kum) nyaaŋa: “Ʒinimi ya (Misra) tiŋgbani ni, amaa! Bahigudali (Chiyaama) daalikauli maa yi ti kana, Ti ni zaŋ yana ka yiti nyɛla laɣinsi koŋkoba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَبِٱلۡحَقِّ أَنزَلۡنَٰهُ وَبِٱلۡحَقِّ نَزَلَۗ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا
105. Ni yεlimaŋli ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi li (Alkur’aani) na, ni yεlimaŋli mika di siɣi na. (Yaa nyini Annabi)! Ti bi tim a na naɣilaa ti nyɛ suhupiεlli lahibali tira (ni Alizanda), ka nyɛ saɣisigulana (ni buɣum daazaaba).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُرۡءَانٗا فَرَقۡنَٰهُ لِتَقۡرَأَهُۥ عَلَى ٱلنَّاسِ عَلَىٰ مُكۡثٖ وَنَزَّلۡنَٰهُ تَنزِيلٗا
106. Alkur’aani mi, Ti (Tinim’ Naawuni) piripiri li mi domin a (Annabi Muhammadu) ti karim li n-ti ninsalinim’ ka di (aayanim sheebu) mali naɣisibu. Yaha! Ka Ti siɣisi li, siɣisibu ni yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ ءَامِنُواْ بِهِۦٓ أَوۡ لَا تُؤۡمِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهِۦٓ إِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ يَخِرُّونَۤ لِلۡأَذۡقَانِۤ سُجَّدٗاۤ
107. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Tim ya li (Alkur’aani) yɛlimaŋli, bee ka yi bi tiyεlimaŋli. Achiika! Ninvuɣu shεba bɛ (Naawuni) ni daa ti baŋsim (Yahuudu mini Nashaaranima) pɔi ni dina maa, bɛ yi ti karindi li n-tiri ba, bɛ lurila bɛ yɛnonim’ zuɣu,ka nyɛla ban niŋdi suzuuda.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَقُولُونَ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِن كَانَ وَعۡدُ رَبِّنَا لَمَفۡعُولٗا
108. Ka bɛ yεra: “Ti Duuma nam niŋ kasi, achiika! Ti Duuma (Naawuni) daalikauli nyɛla din yɛn niŋ.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَخِرُّونَ لِلۡأَذۡقَانِ يَبۡكُونَ وَيَزِيدُهُمۡ خُشُوعٗا۩
109. Ka bɛ luri bɛ yɛnonim’ zuɣu nkuhira, ka di pahiri ba maŋ’ gbargi n-ti Naawuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُواْ ٱلرَّحۡمَٰنَۖ أَيّٗا مَّا تَدۡعُواْ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَلَا تَجۡهَرۡ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتۡ بِهَا وَٱبۡتَغِ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلٗا
110. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Bolimi ya O Naawuni, bee ka yi boli O Nambɔnaa,” di zaɣiyino kam ka yi boli O (di nyɛla yim), O malila yuviεla. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Di yihi karim polo ni (a jiŋli puuni) n-ti yεɣi,a midisɔɣi li pam. Dinzuɣu, bom soli nzani di (diba ayi maa) sunsuuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلِيّٞ مِّنَ ٱلذُّلِّۖ وَكَبِّرۡهُ تَكۡبِيرَۢا
111. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Paɣibu balibu kam nyɛla Naawuni so Ŋun ka bia la dini, O mi ka nyintaa O nam puuni. Yaha! O ka ŋun sɔŋdi O domin chɔɣinsi zuɣu, ka tibgi O, ka di nyɛla tibgibu ni yɛlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߎߘߐߛߣߍߡߊ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߎ߬ߤ߭ߊߡߡߊߘߎ߫ ߓߊ߯ߓߊ߯ ߜ߭ߊߕ߭ߏ߯ߓߏ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲