ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߕߌ߯ߕߌ߯ߦߕߊ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

ߕߌ߯ߕߌ߯ߦߕߊ ߝߐߘߊ

ٱلۡحَآقَّةُ
1. Din ku tooi mɔŋ (din yɛn niŋ ka di kala amii, dina n-nyɛ Chiyaama).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا ٱلۡحَآقَّةُ
2. Bo n-leei nyɛ din ku tooi mɔŋ (din yɛn niŋ ka di kala amii maa)?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحَآقَّةُ
3. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bo n-leei baŋsi a din ku tooi mɔŋ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ
4. Samuudu mini Aadunim’[11]daa labsi suhi ni tobu (Chiyaama dali) ʒiri.
[11] Samuudunima n-daa nyɛ Annabi Salihu niriba, ka Aadunim’ daa nyɛ Annabi Hudu niriba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ
5. Amaa! Samuudu nim’ bana, bɛ daa niŋ bala hallaka ni tahigu din nyɛ zaɣikpeeni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ
6. Yaha! Amaa! Aadunima, ka bɛ niŋ ba hallaka ni pɔhim shεli din mali wɔri, ka di kumsi lahi be, ka mali yaa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ
7. O (Naawuni) daa tim li mi na bɛ zuɣu yuŋ diba ayɔpoin ni dabsa anii, ka di kuli pa taba zuɣu, dinzuɣu ka a nya ninsalinim’ di puuni, ka bɛ nyɛla ban dondoya kamani dobino tigbir’ shɛŋa din lu n-doya.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَهَلۡ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٖ
8. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! Di nibɔŋɔ, a lahi nyari bɛ puuni so ŋun kpalim?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ
9. Ka Fir’auna mi gba kana, ni ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana, n-ti pahi ninvuɣu shεba bɛ ni daa lebi bɛ tiŋgbani pili (Annabi Lutu niriba), domin bɛ tuumbεri zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً
10.Ka bɛ kpe bɛ Duuma (Naawuni) tumo taali ni, dinzuɣu ka O gbaai ba gbaari shεli din biɛrim pahira.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ
11. Achiika! Saha shεli kom ni daa kpe m-pali tiŋgbani ni, ka Ti kpiɣi ya niŋŋarim maa puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ
12. Domin Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li leei wa’azu tin ya, ka tibli din yɛn wum li ka tilgi gu di maŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ نَفۡخَةٞ وَٰحِدَةٞ
13. Dinzuɣubɛ (Malaaika) yi ti piɛbsi kikaa ni yim zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ
14. Ka bɛ kpiɣi tiŋgbani mini zoya, ka nyɛm li nyɛmbu yim.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَيَوۡمَئِذٖ وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
15. Tɔ! Dindali maa ka din yɛn niŋ maa shiri yɛn niŋ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِيَ يَوۡمَئِذٖ وَاهِيَةٞ
16. Yaha! Dindali maa ka sagbana yɛn tahibɔɣi, ka leei zaɣigbariŋ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ
17. Ka Malaaikanim’ ʒe di yεɣali kam. Ka Maalaaikanim’ anii yɛn ti ʒi a Duuma Daali’arshi (nam garo) bɛ zuɣu ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ
18. Dindali maa ka bɛ yɛn ti zaŋ ya nzali Naawuni tooni, ka nyɛvulilana so ku tooi sɔɣi yi puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ
19. Amaa! Bɛ yi ti ti so o litaafi o nudirigu zuɣu,o ni yεli: “Deemi ya n litaafi ŋɔ maa karim.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ
20. Achiika! Mani daa dihitabli (Dunia puuni) kadama n-nyɛla ŋun yɛn ti laɣim ni n saliya karibu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ
21. Dinzuɣu, ka o nyɛla ŋun be bεri shɛli puuni bɛ ni niŋ yɛdda.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ
22. Alizanda shɛli din duhi zuɣusaa la puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُطُوفُهَا دَانِيَةٞ
23. Ka di (Alizanda maa) binwola kuli be yoma (n-ti ŋun bɔri li).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ
24. (Ka bɛ yεli ba): “Dim ya ka nyu yolsigu puuni, domin yi ni daa daŋsi tum tuun’ shεŋa dabsa din garila puuni (Dunia).”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ
25. Amaa! Ninvuɣu so bɛ ni ti o litaafi ni o nuzaa, tɔ!Oni ti yεli: “M-baye, bε yi di kuli bi ti ma n litaafi ŋɔ gba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ
26. Yaha! M-bi mi bɛ ni yɛn kari ma saliya shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ
27. Mbaye, di (kpibu maa) yi di kuli nyɛla yim zuɣu (Dunia puuni).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَآ أَغۡنَىٰ عَنِّي مَالِيَهۡۜ
28. M buni (arzichi) bi tooi niŋ ma anfaani shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ
29. N yiko (daliri) naai ya ka chε ma.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
خُذُوهُ فَغُلُّوهُ
30. (Ka Naawuni yεli Malaaikanima)! “Gbaami ya o, ka lo o ni bandi.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ ٱلۡجَحِيمَ صَلُّوهُ
31. Din nyaaŋa, zaŋmi ya o n-ti labi ʒehiimi (buɣum) ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ فِي سِلۡسِلَةٖ ذَرۡعُهَا سَبۡعُونَ ذِرَاعٗا فَٱسۡلُكُوهُ
32. Din nyaaŋa, lom ya o ni zoligu din waɣilim nyɛ nuu ŋmεbu pihiyɔpoin, ka zaŋ yao niŋ di puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ ٱلۡعَظِيمِ
33. Achiika! O daa nyɛla ninvuɣu so ŋun bi ti Naawuni so Ŋun galsi maa yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ
34. Omi bi kpaŋsiri ninsalinima nandana dihibu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَيۡسَ لَهُ ٱلۡيَوۡمَ هَٰهُنَا حَمِيمٞ
35. Dinzuɣu, zuŋɔ o ka zosim kpe.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ
36. O mi ka bindir’ shεli m-pahila yum kom (ʒim ni mari).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا يَأۡكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡخَٰطِـُٔونَ
37. So bi diri li naɣila tuumbiεri nima.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ
38. Dinzuɣu M (Mani Naawuni) po yi (ninsalinim’) ni nyari shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا لَا تُبۡصِرُونَ
39. Ni yi ni bi nyari shɛli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ
40. Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla tuun’ so (Annabi Muhammadu) ŋun mali jilma la yεltɔɣa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ
41. Yaha! Di pala yiliyindi so yεltɔɣa, bɛla ka yi tiri Naawuni yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
42. Di mi pala baɣaso yεltɔɣa, biɛla ka yi teeri Naawuni yεla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
43. Di (Alkur’aani) nyɛla bɛ ni siɣisi shɛli ka di yi binnamda Duuma sani na.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ
44. Yaha! O (Annabi Muhammadu) yi di ŋma ʒi’ shεŋa m-pa Ti (Tinim’ Naawuni).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ
45. Achiika! Ti naan gbaai o ni nudirigu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ
46. Din nyaaŋa, Ti naan ŋmaagi o kukojilgu (ka o kpi).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ
47. Yi mi puuni so naan ku tooi taɣi o (Annabi Muhammadu) ka chɛ Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّهُۥ لَتَذۡكِرَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
48. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla teebu n-zaŋ ti wuntizɔriba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ
49. Yaha! Achiika! Ti mi ni ʒirinim’ be yi (ninsalinim’) puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّهُۥ لَحَسۡرَةٌ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
50. Yaha! Achiika! Di yɛn ti nyɛla ashaara n-zaŋ ti chεfurinima (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلۡيَقِينِ
51. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla yεlimaŋli ka nyɛ din dihitabli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
52. Dinzuɣu, simsim a Duuma So Ŋun nam galsi maa yuli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߕߌ߯ߕߌ߯ߦߕߊ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߎ߬ߤ߭ߊߡߡߊߘߎ߫ ߓߊ߯ߓߊ߯ ߜ߭ߊߕ߭ߏ߯ߓߏ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲