ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߛߊ߲߬ߞߊߟߌ߲ ߠߎ߬ ߝߐߘߊ -

سوره معارج

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

بيان حال وجزاء الخلق يوم القيامة.

بیان حال مخلوقات و پاداش و جزای آنان در روز قیامت.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

سَاَلَ سَآىِٕلٌۢ بِعَذَابٍ وَّاقِعٍ ۟ۙ

یکی از مشرکان از روی استهزاء خواست که عذاب بر او و قومش واقع شود اگر این عذاب حاصل می‌شود، درحالی‌که این عذاب در روز قیامت واقع می‌شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

لِّلْكٰفِرِیْنَ لَیْسَ لَهٗ دَافِعٌ ۟ۙ

برای کافران به الله؛ و کسی نیست که این عذاب را بازگرداند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

مِّنَ اللّٰهِ ذِی الْمَعَارِجِ ۟ؕ

از جانب الله که دارای علوّ و درجات و بخشش‌ها و نعمت‌های بزرگ و نیکو است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

تَعْرُجُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ وَالرُّوْحُ اِلَیْهِ فِیْ یَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهٗ خَمْسِیْنَ اَلْفَ سَنَةٍ ۟ۚ

در روز قیامت که روزی طولانی و به اندازۀ پنجاه هزار سال است، فرشتگان و جبرئیل در آن درجات به‌سوی او بالا می‌روند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیْلًا ۟

پس - ای رسول- بدون بی‌قراری و گله‌مندی صبر کن.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

اِنَّهُمْ یَرَوْنَهٗ بَعِیْدًا ۟ۙ

زیرا آنها این عذاب را دور و وقوع آن را محال می‌دانند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

وَّنَرٰىهُ قَرِیْبًا ۟ؕ

و ما آن را بدون تردید نزدیک و واقع‌شدنی می‌دانیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

یَوْمَ تَكُوْنُ السَّمَآءُ كَالْمُهْلِ ۟ۙ

روزی‌که آسمان مانند مس و طلا و سایر فلزهای گداخته‌شده مذاب می‌شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

وَتَكُوْنُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ ۟ۙ

و کوه‌ها از نظر سبکی مانند پشم‌ها می‌شوند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

وَلَا یَسْـَٔلُ حَمِیْمٌ حَمِیْمًا ۟ۚۖ

و هیچ خویشاوندی از حال خویشاوندش نمی‌پرسد، زیرا هرکس به خویشتن مشغول است.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

منزه‌دانستن قرآن از شعر و کهانت.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

خطر نسبت‌دادن سخنِ دروغ و بستن افترا بر الله.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

صبر جمیل، صبری است که در آن به مزدخواهی از الله بسنده می‌شود و نزد غیر او تعالی دادخواهی نمی‌شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

یُّبَصَّرُوْنَهُمْ ؕ— یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِیْ مِنْ عَذَابِ یَوْمِىِٕذٍ بِبَنِیْهِ ۟ۙ

هر انسانی به خویشاوندش نشان داده می‌شود و بر او پوشیده نمی‌ماند، با این وجود به‌سبب هراس زیاد، هیچ‌کس از هیچ‌کس دیگر نمی‌پرسد، و کسی‌که مستحق جهنم است دوست دارد که به جای خویش فرزندانش را برای عذاب پیش کند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

وَصَاحِبَتِهٖ وَاَخِیْهِ ۟ۙ

و همسر و برادرش را فدیه دهد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

وَفَصِیْلَتِهِ الَّتِیْ تُـْٔوِیْهِ ۟ۙ

و فامیل‌های نزدیکش را فدیه بدهد، همان کسانی‌که در سختی‌ها کنارش بودند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

وَمَنْ فِی الْاَرْضِ جَمِیْعًا ۙ— ثُمَّ یُنْجِیْهِ ۟ۙ

و تمام انسان‌ها و جن‌ها و هر آنچه را در روی زمین است فدیه بدهد، تا رها شود و از عذاب جهنم نجات یابد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

كَلَّا ؕ— اِنَّهَا لَظٰی ۟ۙ

امر چنانکه این جنایتکار آرزو می‌کند نیست، زیرا آتش آخرت زبانه و شعله می‌کشد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

نَزَّاعَةً لِّلشَّوٰی ۟ۚۖ

از حرارت و اشتعال زیاد پوست سر را به شدت برمی‌کند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

تَدْعُوْا مَنْ اَدْبَرَ وَتَوَلّٰی ۟ۙ

هرکس را که از حق روی گردانده، و از آن دور شده است و به آن ایمان نیاورده و عمل نکرده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

وَجَمَعَ فَاَوْعٰی ۟

و مال جمع کرده، و در انفاق از آن در راه الله بخل ورزیده است فرا می‌خواند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

اِنَّ الْاِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوْعًا ۟ۙ

به‌راستی‌که انسان بسیار حریص آفریده شده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

اِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوْعًا ۟ۙ

هرگاه آسیبی همچون بیماری یا فقر به او رسد کم‌صبر است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 21

وَّاِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوْعًا ۟ۙ

و هرگاه فراخ‌حالی و ثروت که می‌پسندد به او رسد، برای بخشش آن در راه الله بسیار منع‌کننده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 22

اِلَّا الْمُصَلِّیْنَ ۟ۙ

جز نمازگزاران، که از این صفات نکوهیده پاک هستند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 23

الَّذِیْنَ هُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ دَآىِٕمُوْنَ ۟

همان کسانی‌که بر نمازشان مواظبت می‌کنند، و از آن غافل نمی‌شوند، و آن را در وقتی که برایش مشخص شده است برپا می‌دارند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 24

وَالَّذِیْنَ فِیْۤ اَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُوْمٌ ۟

و همان کسانی‌که سهمی مشخص و مفروض در اموال‌شان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 25

لِّلسَّآىِٕلِ وَالْمَحْرُوْمِ ۟

و آن را به کسی‌که از آنها تقاضا کند، و به کسی‌که از آنها تقاضا نکند و به هر سببی از روزی محروم شده است می‌پردازند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 26

وَالَّذِیْنَ یُصَدِّقُوْنَ بِیَوْمِ الدِّیْنِ ۟

و همان کسانی‌که روز قیامت را تصدیق می‌کنند، روزی‌که الله هرکس را متناسب با عملش جزا می‌دهد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 27

وَالَّذِیْنَ هُمْ مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِمْ مُّشْفِقُوْنَ ۟ۚ

و همان کسانی‌که با وجود اعمال صالحی که پیش فرستاده‌اند از عذاب پروردگارشان می‌ترسند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 28

اِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَاْمُوْنٍ ۪۟

به‌راستی‌که عذاب پروردگارشان امر ترسناکی است که هیچ عاقلی از آن ایمن نیست.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 29

وَالَّذِیْنَ هُمْ لِفُرُوْجِهِمْ حٰفِظُوْنَ ۟ۙ

و همان کسانی‌که عورت‌های‌شان را با پوشاندن و دورکردن از فواحش حفظ می‌کنند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 30

اِلَّا عَلٰۤی اَزْوَاجِهِمْ اَوْ مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُمْ فَاِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُوْمِیْنَ ۟ۚ

مگر از همسران‌شان یا کنیزانی که در اختیار دارند، که در بهره ‌بردن از آنها از طریق جماع یا غير آن مورد سرزنش نیستند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 31

فَمَنِ ابْتَغٰی وَرَآءَ ذٰلِكَ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْعٰدُوْنَ ۟ۚ

پس کسانی‌که بهره ‌بردن از غیر همسران و کنیزان را بجویند، اینها همان متجاوزان از حدود الله هستند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 32

وَالَّذِیْنَ هُمْ لِاَمٰنٰتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رٰعُوْنَ ۟

و همان‌ها که از اموال و اسرار و سایر اموری که بر آن امین قرار داده شده‌اند، و از پیمان‌های‌شان که با مردم پیمان بسته‌اند محافظت می‌کنند، و در امانت‌های‌شان خیانت نمی‌کنند، و پیمان‌های‌شان را نمی‌شکنند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 33

وَالَّذِیْنَ هُمْ بِشَهٰدٰتِهِمْ قَآىِٕمُوْنَ ۟

و کسانی که بر ادای شهادت هایشان به طور شایسته، متعهد هستند و خویشاوندی و دشمنی در اداى آن تأثیرى نمى گذارد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 34

وَالَّذِیْنَ هُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟ؕ

و همان‌ها که با ادای نمازهای‌شان در وقت مخصوص آن، و با طهارت و طمأنینه، بر نمازها مداومت می‌کنند، و هیچ‌چیز آنها را از نماز غافل نمی‌سازد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 35

اُولٰٓىِٕكَ فِیْ جَنّٰتٍ مُّكْرَمُوْنَ ۟ؕ۠

کسانی‌که صفات مذکور را دارند، به‌سبب نعمت‌هایی جاویدان، و نگاه کردن به وجه گرامی الله که به آن می‌رسند در بهشت‌ها مورد اکرام و احترام هستند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 36

فَمَالِ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا قِبَلَكَ مُهْطِعِیْنَ ۟ۙ

- ای رسول- به چه سبب این مشرکان شتابان به‌سوی تو می‌آیند و تو را تکذیب می‌کنند؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 37

عَنِ الْیَمِیْنِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِیْنَ ۟

گروه گروه تو را از راست و چپ احاطه می‌کنند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 38

اَیَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ اَنْ یُّدْخَلَ جَنَّةَ نَعِیْمٍ ۟ۙ

آیا هر یک از آنها آرزو دارد که الله او را وارد بهشت پرنعمت کند، و از نعمت‌هایی جاویدانش برخوردار شود، درحالی‌که بر کفرش باقی است؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 39

كَلَّا ؕ— اِنَّا خَلَقْنٰهُمْ مِّمَّا یَعْلَمُوْنَ ۟

امر آن‌گونه که تصور کردند نیست؛ زیرا ما آنها را از آنچه می‌شناسند آفریدیم. به تحقیق آنها را از آب پستی آفریده‌ایم، پس آنها ضعیفانی هستند که مالک هیچ سود و زیانی برای خودشان نیستند، پس چگونه تکبر می‌ورزند؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 40

فَلَاۤ اُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشٰرِقِ وَالْمَغٰرِبِ اِنَّا لَقٰدِرُوْنَ ۟ۙ

الله متعال به ذات بزرگوارشان که پروردگار مشرق ها و مغرب های خورشید و ماه و سایر ستارگان هستند، سوگند یاد فرموده که ما توانا هستیم.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• شدة عذاب النار حيث يود أهل النار أن ينجوا منها بكل وسيلة مما كانوا يعرفونه من وسائل الدنيا.

دشواری زیاد عذاب جهنم؛ چون جهنمیان دوست دارند با هر وسیله‌ای از وسایل دنیا که می‌شناسند از آن رهایی یابند.

• الصلاة من أعظم ما تكفَّر به السيئات في الدنيا، ويتوقى بها من نار الآخرة.

نماز از بزرگترین مواردی است که به وسیلۀ آن، گناهان در دنیا پوشیده می‌شود، و از آتش آخرت پیشگیری می‌شود.

• الخوف من عذاب الله دافع للعمل الصالح.

ترس از عذاب الله انگیزه‌ای بر انجام عمل صالح است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 41

عَلٰۤی اَنْ نُّبَدِّلَ خَیْرًا مِّنْهُمْ ۙ— وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوْقِیْنَ ۟

از نابودی آنها و آوردن کسانی دیگر به جای آنها که از الله فرمان‌برداری کنند، ناتوان نیستیم، و هرگاه این کار را اراده کنیم مغلوب نمی‌شویم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 42

فَذَرْهُمْ یَخُوْضُوْا وَیَلْعَبُوْا حَتّٰی یُلٰقُوْا یَوْمَهُمُ الَّذِیْ یُوْعَدُوْنَ ۟ۙ

پس - ای رسول- آنها را واگذار تا در باطل و گمراهی خویش غوطه‌ور شوند، و در زندگی دنیا بازی کنند تا اینکه روز قیامت را که در قرآن به آن وعده داده شده‌اند ملاقات کنند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 43

یَوْمَ یَخْرُجُوْنَ مِنَ الْاَجْدَاثِ سِرَاعًا كَاَنَّهُمْ اِلٰی نُصُبٍ یُّوْفِضُوْنَ ۟ۙ

روزی‌که شتابان از قبرهای‌شان خارج می‌شوند گویی به‌سوی پرچمی با هم مسابقه می‌دهند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 44

خَاشِعَةً اَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ؕ— ذٰلِكَ الْیَوْمُ الَّذِیْ كَانُوْا یُوْعَدُوْنَ ۟۠

درحالی‌که چشمان‌شان فرو افتاده، و ذلتی آنها را می‌پوشاند، این همان روزی است که در دنیا به آن وعده داده می‌شدند، اما اهمیتی به آن نمی‌دادند.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• خطر الغفلة عن الآخرة.

خطر غفلت از آخرت.

• عبادة الله وتقواه سبب لغفران الذنوب.

عبادت و تقوای الله سبب آمرزش گناهان هستند.

• الاستمرار في الدعوة وتنويع أساليبها حق واجب على الدعاة.

استمرار و به‌کارگیری روش‌های گوناگون در دعوت، حقی واجب برعهدۀ دعوتگران است.