ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߟߐ߬ߓߊ ߝߐߘߊ -

سوره قيامه

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

إظهار قدرة الله على بعث الخلق وجمعهم يوم القيامة.

اظهار توانایی الله متعال در برانگیختن مردمان و گردآوردن آنان در روز قیامت.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

لَاۤ اُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیٰمَةِ ۟ۙ

الله به روز قیامت یعنی روزی‌که مردم در برابر پروردگار جهانیان می‌ایستند سوگند یاد فرمود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

وَلَاۤ اُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ۟

و به نفس پاک که صاحبش را بر کوتاهی در اعمال صالح، و بر انجام بدی‌ها سرزنش می‌کند سوگند یاد فرمود که به‌طور قطع مردم برای حسابرسی و جزا برانگیخته می‌شوند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

اَیَحْسَبُ الْاِنْسَانُ اَلَّنْ نَّجْمَعَ عِظَامَهٗ ۟ؕ

آیا انسان گمان می‌کند که پس از مرگش استخوان‌های او را برای رستاخیز جمع نخواهیم کرد؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

بَلٰى قٰدِرِیْنَ عَلٰۤی اَنْ نُّسَوِّیَ بَنَانَهٗ ۟

آری، افزون بر جمع استخوان‌هایش ما می‌توانیم سر انگشتان او را به آفرینشی کامل همان‌گونه که بود بازگردانیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

بَلْ یُرِیْدُ الْاِنْسَانُ لِیَفْجُرَ اَمَامَهٗ ۟ۚ

بلکه با انکار رستاخیز می‌خواهد بدون هیچ بازدارنده‌ای به بدکاری خویش در آینده ادامه دهد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

یَسْـَٔلُ اَیَّانَ یَوْمُ الْقِیٰمَةِ ۟ؕ

برای بعید شمردن، در مورد روز قیامت می‌پرسد: چه زمانی واقع می‌شود؟

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

فَاِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ۟ۙ

آن‌گاه که چشمان سرگردان و وحشت‌زده شوند چون آنچه را تکذیب می‌کردند ببینند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

وَخَسَفَ الْقَمَرُ ۟ۙ

و نور ماه از بین برود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ۟ۙ

و جرم خورشید و ماه جمع شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

یَقُوْلُ الْاِنْسَانُ یَوْمَىِٕذٍ اَیْنَ الْمَفَرُّ ۟ۚ

انسان بدکار در آن روز می‌گوید: راه فرار کجا است؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

كَلَّا لَا وَزَرَ ۟ؕ

در آن روز نه راه فراری است، و نه هیچ جای پناهی که بدکار به آن روی آورد، و نه هیچ پناهگاهی که به آن پناه برده شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

اِلٰى رَبِّكَ یَوْمَىِٕذِ ١لْمُسْتَقَرُّ ۟ؕ

- ای رسول- در آن روز بازگشتگاه و هدف برای حسابرسی و جزا به‌سوی پروردگارت است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

یُنَبَّؤُا الْاِنْسَانُ یَوْمَىِٕذٍ بِمَا قَدَّمَ وَاَخَّرَ ۟ؕ

در آن روز انسان از اعمالی‌که قبل از وفات فرستاده، و اعمالی‌که پس از خود به‌جای گذاشته است باخبر می‌شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

بَلِ الْاِنْسَانُ عَلٰی نَفْسِهٖ بَصِیْرَةٌ ۟ۙ

بلکه انسان بر خودش گواه است چون اعضای او به گناهانی که کسب کرده است گواهی می‌دهند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

وَّلَوْ اَلْقٰى مَعَاذِیْرَهٗ ۟ؕ

و اگر عذرهایی بیاورد که با آنها از خودش دفاع کند که عمل بدی را انجام نداده است هرگز سودی به او نمی‌رساند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

لَا تُحَرِّكْ بِهٖ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهٖ ۟ؕ

- ای رسول- زبانت را به قرآن از روی عجله به اینکه از ذهنت فرار کند حرکت نده.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

اِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهٗ وَقُرْاٰنَهٗ ۟ۚۖ

زیرا برعهدۀ ما است که آن را برای تو در سینه‌ات جمع کنیم، و قرائت آن را بر زبانت استوار سازیم.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

فَاِذَا قَرَاْنٰهُ فَاتَّبِعْ قُرْاٰنَهٗ ۟ۚ

پس هرگاه فرستاده ی ما جبرئیل آن را بر تو قرائت نمود، سکوت کن و به آن گوش ده.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

ثُمَّ اِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهٗ ۟ؕ

تفسیر آن به تو نیز برعهدۀ ما است.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• مشيئة العبد مُقَيَّدة بمشيئة الله.

ارادۀ بنده به ارادۀ الله مُقَیّد است.

• حرص رسول الله صلى الله عليه وسلم على حفظ ما يوحى إليه من القرآن، وتكفّل الله له بجمعه في صدره وحفظه كاملًا فلا ينسى منه شيئًا.

اشتیاق پیامبر -صلی الله علیه وسلم- برای حفظ آیاتی که به او وحی می شد، و تضمین الله متعال به جمع کردن قرآن در سینه اش و حفظ آن به صورت کامل، به گونه ای که هرگز چیزی از آن را فراموش نکند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

كَلَّا بَلْ تُحِبُّوْنَ الْعَاجِلَةَ ۟ۙ

هرگز، امر چنین نیست که شما محال ‌بودن رستاخیز را ادعا می‌کنید، زیرا می‌دانید کسی‌که بر آفرینش نخستین شما توانا باشد از زنده‌کردن شما پس از مرگ‌تان ناتوان نیست، اما سبب تکذیب رستاخیز توسط شما فقط این است که شما زندگی دنیا را که به سرعت پایان می‌یابد دوست دارید.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 21

وَتَذَرُوْنَ الْاٰخِرَةَ ۟ؕ

و زندگی آخرت را رها می‌کنید که راه (دستیابی به) آن انجام طاعاتی است که الله شما را به آن فرمان داده، و ترک محرماتی که شما را از آن نهی کرده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 22

وُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ نَّاضِرَةٌ ۟ۙ

چهره‌های اهل ایمان و سعادت در آن روز شاداب و منور است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 23

اِلٰى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ۟ۚ

و به‌سوی پروردگارشان می‌نگرند و از آن بهره‌مند می‌شوند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 24

وَوُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ بَاسِرَةٌ ۟ۙ

و چهره‌های کافران و بدبختان در آن روز در هم کشیده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 25

تَظُنُّ اَنْ یُّفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ۟ؕ

یقین دارند که کیفری بزرگ، و عذابی دردناک بر آنها فرود می‌آید.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 26

كَلَّاۤ اِذَا بَلَغَتِ التَّرَاقِیَ ۟ۙ

امر چنان نیست که مشرکان تصور کرده‌اند که وقتی مُردند عذاب نمی‌شوند، پس هنگامی‌که جان یکی از آنها به گلوگاهش برسد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 27

وَقِیْلَ مَنْ ٚ— رَاقٍ ۟ۙ

و مردم به یکدیگر بگویند: آیا کسی هست که بر او رُقیه بخوانَد شاید شفا یابد؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 28

وَّظَنَّ اَنَّهُ الْفِرَاقُ ۟ۙ

و کسی‌که در حال جان‌کندن است یقین پیدا کند که جدایی دنیا با مرگ فرا رسیده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 29

وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ۟ۙ

و در پایان دنیا و شروع آخرت، سختی‌ها جمع شوند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 30

اِلٰى رَبِّكَ یَوْمَىِٕذِ ١لْمَسَاقُ ۟ؕ۠

در این هنگام، مرده به‌سوی پروردگارش رانده می‌شود.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 31

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلّٰى ۟ۙ

پس کافر به آنچه رسولش آورد ایمان نیاورد، و برای الله سبحانه نماز نگزارد.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 32

وَلٰكِنْ كَذَّبَ وَتَوَلّٰى ۟ۙ

بلکه آنچه را رسولش نزد او آورد تکذیب کرد، و از آن روی گرداند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 33

ثُمَّ ذَهَبَ اِلٰۤی اَهْلِهٖ یَتَمَطّٰى ۟ؕ

به‌علاوه، این کافر درحالی‌که متکبرانه راه می‌رفت به‌سوی خانواده‌اش رفت.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 34

اَوْلٰى لَكَ فَاَوْلٰى ۟ۙ

پس الله کافر را تهدید کرد که عذابش به تحقیق او را دنبال می‌کند و به او نزدیک شده است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 35

ثُمَّ اَوْلٰى لَكَ فَاَوْلٰى ۟ؕ

سپس همان جمله را برای تاکید تکرار کرد، و فرمود: ﴿ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى﴾؛ «باز هم وای بر تو! پس وای بر تو!».

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 36

اَیَحْسَبُ الْاِنْسَانُ اَنْ یُّتْرَكَ سُدًی ۟ؕ

آیا انسان گمان می‌کند که الله او را بیهوده بدون اینکه او را به شریعتی مکلف سازد رها می‌کند؟

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 37

اَلَمْ یَكُ نُطْفَةً مِّنْ مَّنِیٍّ یُّمْنٰى ۟ۙ

آیا این انسان روزی یک نطفه از منی که در رحم ریخته می‌شود نبود؟

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 38

ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوّٰى ۟ۙ

سپس تکه‌ای از خون جامد نبود؟ سپس الله او را نیافرید؟ و آفرینش او را کامل نکرد؟

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 39

فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّكَرَ وَالْاُ ۟ؕ

سپس از جنس او دو نوع: مرد و زن قرار نداد؟!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 40

اَلَیْسَ ذٰلِكَ بِقٰدِرٍ عَلٰۤی اَنْ یُّحْیِ الْمَوْتٰى ۟۠

آیا ذاتی‌که انسان را از نطفه‌ای سپس از خون بسته‌ای آفرید بر زنده‌کردن دوبارۀ مردگان برای حسابرسی و جزا توانا نیست؟! آری، به‌راستی‌که بر این کار توانا است.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.

خطر دنیادوستی و رویگردانی از آخرت.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.

ثبوت اختیار برای انسان، و این حق انتخاب، گرامی داشتن او توسط الله است.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.

نگاه کردن به وجه گرامی الله، بزرگ‌ترین نعمت است.