ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - "ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߝߊ߯ߙߛߌߞߊ߲ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߎ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

سوره ليل

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان أحوال الخلق في الإيمان والإنفاق وحال كل فريق.
بیان احوال مردم در زمینه های ایمان و انفاق و وضعیت هر گروه.

وَالَّیْلِ اِذَا یَغْشٰی ۟ۙ
الله به شب آن‌گاه که میان آسمان وزمین را با تاریکی‌اش می‌پوشاند سوگند یاد فرمود.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالنَّهَارِ اِذَا تَجَلّٰی ۟ۙ
و به روز آن‌گاه که آشکار و نمایان شود سوگند یاد فرمود.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْاُ ۟ۙ
و به دو نوع آفرینش خویش: نر و ماده سوگند یاد کرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ سَعْیَكُمْ لَشَتّٰی ۟ؕ
که - ای مردم- به‌طور قطع اعمال مختلفی دارید، یعنی بخشی از آن نیکی‌ها است که سبب ورود به بهشت هستند، و برخی دیگر بدی‌ها است که سبب ورود به جهنم هستند.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَمَّا مَنْ اَعْطٰی وَاتَّقٰی ۟ۙ
اما کسی‌که زکات و نفقه و کفاره‌ای را که بخشش آن برایش لازم است پرداخت، و از آنچه الله از آن نهی فرموده پرهیزگاری کرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَصَدَّقَ بِالْحُسْنٰی ۟ۙ
و عوضی را که الله به او وعده داده است تصدیق کرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَنُیَسِّرُهٗ لِلْیُسْرٰی ۟ؕ
به‌زودی عمل صالح، و انفاق در راه الله را بر او آسان خواهیم کرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنٰی ۟ۙ
و اما کسی‌که در مالش بخل ورزید و آن را در راهی که بخشش مال برایش واجب است نبخشید، و به‌سبب مال خویش از الله احساس بی‌نیازی کرد و چیزی از فضل او تعالی از الله درخواست نکرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَذَّبَ بِالْحُسْنٰی ۟ۙ
و عوض و پاداش انفاق مالش در راه الله را که الله به او وعده داده است تکذیب کرد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.
اهمیت تزکیه و تطهیر نفس.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.
کسانی‌که در معصیت به یکدیگر یاری می‌رسانند در گناه شریک هستند.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.
گناهان سبب کیفرهای دنیوی هستند.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.
هرکس برای انجام کاری آمادگی دارد که برای آن آفریده شده است؛ پس برخی فرمان‌بردار، و برخی عصیانگر هستند.

فَسَنُیَسِّرُهٗ لِلْعُسْرٰی ۟ؕ
به‌زودی انجام کار شر را بر او آسان خواهیم کرد، و انجام کار خیر را بر او سخت خواهیم گرداند.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا یُغْنِیْ عَنْهُ مَالُهٗۤ اِذَا تَرَدّٰی ۟ؕ
و آن‌گاه که نابود شود، و وارد جهنم شود، مالش که با آن بخل ورزید ذره‌ای او را بی‌نیاز نمی‌سازد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ عَلَیْنَا لَلْهُدٰی ۟ؗۖ
برعهدۀ ما است که راه حق را از باطل آشکار کنیم.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنَّ لَنَا لَلْاٰخِرَةَ وَالْاُوْلٰی ۟
و به یقین که زندگی آخرت و زندگی دنیا از آنِ ما است، که هرگونه بخواهیم در این دو تصرف می‌کنیم، و هیچ‌کس غیر از ما چنین اختیاری ندارد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَنْذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظّٰی ۟ۚ
پس - ای مردم- شما را از آتشی ترساندم که اگر شما از الله نافرمانی کنید شعله‌ور می‌شود.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا یَصْلٰىهَاۤ اِلَّا الْاَشْقَی ۟ۙ
گرمای این آتش فقط بدبخت‌ترین یعنی کافر را رنج می‌دهد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
الَّذِیْ كَذَّبَ وَتَوَلّٰی ۟ؕ
کسی‌که آنچه را رسول صلی الله علیه وسلم آورد تکذیب کرد، و از اجرای امر الله روی گرداند.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَسَیُجَنَّبُهَا الْاَتْقَی ۟ۙ
و باتقواترین مردمان كه ابوبکر -رضی الله عنه- است، از آن دور نگه داشته خواهد شد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
الَّذِیْ یُؤْتِیْ مَالَهٗ یَتَزَكّٰی ۟ۚ
کسی‌که مالش را در راه‌های نیک انفاق می‌کند تا از گناهان پاکیزه شود.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا لِاَحَدٍ عِنْدَهٗ مِنْ نِّعْمَةٍ تُجْزٰۤی ۟ۙ
آن قسمت از مالش را که می‌بخشد به این منظور نمی‌بخشد تا نعمتی را که کسی به او بخشیده است جبران کند.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِلَّا ابْتِغَآءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْاَعْلٰی ۟ۚ
بلکه در آن قسمت از مالش که می‌بخشد فقط وجه پروردگارش را که بر مخلوقاتش برتر است می‌خواهد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَسَوْفَ یَرْضٰی ۟۠
و به‌طور قطع به‌زودی از پاداشی گرامی‌ که الله به او عطا می‌کند راضی خواهد شد.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• منزلة النبي صلى الله عليه وسلم عند ربه لا تدانيها منزلة.
هیچ جایگاهی با جایگاه پیامبر صلی الله علیه وسلم نزد پروردگارش برابری نمی‌کند.

• شكر النعم حقّ لله على عبده.
شکر نعمت‌ها حقی برای الله بر بنده‌اش است.

• وجوب الرحمة بالمستضعفين واللين لهم.
وجوب مهربانی و نرمی با مستضعفان.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߎ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - "ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߝߊ߯ߙߛߌߞߊ߲ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

"ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߝߊ߯ߙߛߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲