Përkthimi i kuptimeve Surja Suretu Abese - Përkthimi uzbekisht - Alaudin Mensur - Enciklopedia e Kuranit Fisnik

Абаса сураси

Ajeti: 1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ

1. У (Пайғамбар алайҳис-салоту вас-салом аъмо кишига) қош чимирди ва (ундан) юз ўгирди.

Ajeti: 2

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

2. Ўзининг олдига кўзи ожиз киши келгани учун (қош чимирди ва ундан юз ўгирди).

И з о ҳ. Ривоят қилинишича, бир куни Пайғамбар алайҳис-салоту вас-салом Қурайш зодагонларидан бир гуруҳини Исломга даъват қилиб турганларида, олдиларига Абдуллоҳ ибн Умми Мактум исмли кўзлари ожиз бир саҳоба келиб, бир неча бор: «Ё Расулуллоҳ, менга Аллоҳ сизга билдирган нарсалардан таълим беринг», деб такрорлади. Чунки у киши аъмо бўлганлари сабабли Пайғамбаримизнинг бошқалар билан банд эканликларини сезмаган эди. Пайғамбар алайҳис-салоту вас-салом ҳалиги Қурайш катталари Исломни қабул қилишса, уларга эргашиб орқаларидаги тобеълари ҳам мусулмон бўлиб қолади, деган умид билан берилиб сўзлаётганлари сабабли, мана шу пайтда Абдуллоҳ ибн Умми Мактум келиб сўзларини бўлганидан аччиғланиб, қовоқ солдилар ва у кишига орқа ўгириб, Қурайш катталари билан сўзлашишда давом этдилар. Шунда Пайғамбаримизга танбеҳ бўлиб мазкур ва қуйидаги оятлар нозил бўлди. Шу ўринда биз муҳтарам ўқувчи эътиборини мазкур оятлардаги икки ибратли нуқтага жалб этмоқчимиз. Биринчидан, Аллоҳ таоло Ўзининг ҳабиби ва сўнгги пайғамбарига танбеҳ берар экан, у кишига бевосита хитоб қилмади, балки гўё учинчи шахс ҳақида гапираётгандек танбеҳ бердики, бу Дўст Дўстга қиладиган муомаланинг беназир намунасидир. Иккинчидан, агар бизда Аллоҳ таолонинг Ўзи «шак-шубҳасиз, сиз улуғ Хулқ устидадирсиз», (Қалам сураси, 4-оят) деб таърифлаган Пайғамбаримиз мазкур воқеада бир аъмо кишига озор бердиларми, деган савол туғилса, бундай саволнинг жавоби ҳам ўша воқеанинг ўзида мавжуддир, яъни юқоридаги оятлар гувоҳлик беришича, Пайғамбар алайҳис-салоту вас-салом у кишининг дилига озор берадиган бирон қаттиқ сўз айтганлари йўқ, балки фақатгина қовоқларини уюб, юз ўгирдилар холоски, бундай ҳолатни кўзи ожиз одам кўра олмагани учун озор топмаслиги аниқдир. Аллоҳ таолонинг танбеҳидан сўнг Расулуллоҳ қачон Абдуллоҳ ибн Умми Мактумни кўриб қолсалар: «Марҳабо, эй менга Парвардигоримдан дашном олиб берган зот», деб у кишига пешвоз чиқадиган бўлган эканлар.

Ajeti: 3

وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

3. (Эй Муҳаммад алайҳис-салоту вас-салом), сиз қаердан билурсиз, эҳтимол у (сиздан ўрганадиган илму маърифати ёрдамида ўз гуноҳларидан) покланар.

Ajeti: 4

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

4. Ёки панд-насиҳат олар-да, сўнг бу панд-насиҳат унга фойда берар?!

Ajeti: 5

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

5. Энди (ўз мол-мулки билан иймондан) истиғно қилиб турган кимсага келсак,

Ajeti: 6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

6. Бас, сиз ўшанга иқбол қилиб — юзланмоқдасиз!

Ajeti: 7

وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

7. Ҳолбуки, у (ўзининг куфридан) покланмаслиги сабабли сизга бирон зиён етмас!

Ajeti: 8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

8. Энди олдингизга югуриб-елиб келган зотга келсак.

Ajeti: 9

وَهُوَ يَخۡشَىٰ

9. (Аллоҳдан) қўрққан ҳолида (олдингизга югуриб келган зотга келсак).

Ajeti: 10

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

10. Бас, сиз ундан чалғиб — юз ўгириб олмоқдасиз!

Ajeti: 11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

11. Йўқ, (сиз асло бундай қилманг)! Албатта (Қуръон оятлари) бир панд-насиҳатдир.

Ajeti: 12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

12. Бас, ким хоҳласа ундан панд-насиҳат олур.

Ajeti: 13

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

13. (У оятлар Аллоҳ наздида) азизу мукаррам,

Ajeti: 14

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ

14. қадри баланд, покиза саҳифаларга;

Ajeti: 15

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

15. Мирзолар (яъни, фаришталар) қўллари билан

Ajeti: 16

كِرَامِۭ بَرَرَةٖ

16. Улуғ, итоатли (мирзолар қўллари билан Лавҳул-Маҳфуздан кўчириб битилгандир).

Ajeti: 17

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

17. Ҳалок бўлгур инсон-а! Бунчалар кофир бўлмаса!

Ajeti: 18

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

18. (Аллоҳ) уни қай нарсадан яратди ўзи?!

Ajeti: 19

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

19. Уни бир (ҳақир) нутфадан яратиб, сўнг уни(нг она қорнидаги ривожини ва ой-кунини) белгилаб қўйди-ку!

Ajeti: 20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

20. Сўнгра унга (она қорнидан чиқиш) йўлини осон қилди.

Ajeti: 21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

21. Сўнгра унга ўлим бериб, қабрга киритди (яъни, бошқа ҳайвонлар сингари унинг жасадини Ер юзида қолдириб, йиртқичларга ем қилиб қўйгани йўқ).

Ajeti: 22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

22. Сўнгра Ўзи хоҳлаган вақтида уни яна қайта тирилтирур.

Ajeti: 23

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

23. Йўқ, у (кофир кимса Аллоҳ) ўзига буюрган бирон нарсани адо қилмади.

Ajeti: 24

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

24. Энди инсон ўзининг таомига (ибрат кўзи билан бир) қараб кўрсин-чи!

Ajeti: 25

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

25. Биз (осмондан) сув-ёмғирни қуйдирдик.

Ajeti: 26

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

26. Сўнгра Ерни (гиёҳлар билан) ёрдик.

Ajeti: 27

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

27. Сўнг Биз унда дон-дунни ундириб-ўстириб қўйдик-ку!

Ajeti: 28

وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا

28. Узум ва кўкларни,

Ajeti: 29

وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا

29. Зайтун ва ҳурмоларни,

Ajeti: 30

وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا

30. Қуюқ дарахтзор боғларни,

Ajeti: 31

وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا

31. Мева-чева-ю, ўт-ўланларни

Ajeti: 32

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

32. Сизлар учун ва чорва ҳайвонларингиз учун манфаат бўлсин (деб ундириб-ўстириб қўйдик-ку!)

Ajeti: 33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

33. Бас, қачон (қулоқларни) кар қилгувчи (даҳшатли қичқириқ) келганда (яъни, сур иккинчи марта чалиниб, барча халойиққа қайтадан жон ато этилганда, ҳар бир инсон ўзи билан ўзи бўлиб қолур)!

Ajeti: 34

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

34. У Кунда киши ўз оға-инисидан ҳам,

Ajeti: 35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ

35. Онаси ва отасидан ҳам,

Ajeti: 36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ

36. Хотини-ю, бола-чақасидан ҳам қочур!

Ajeti: 37

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

37. (Чунки) улардан ҳар бир киши учун у Кунда ўзига етарли ташвиш бўлур!

Ajeti: 38

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

38. У Кунда (мўминларнинг) юзлари ёруғ,

Ajeti: 39

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

39. Кулгувчи ва хуррам бўлур.

Ajeti: 40

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

40. Ва у Кунда (кофирларнинг) юзлари устида чанг-ғубор бўлиб,

Ajeti: 41

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ

41. У (юз)ларни қаролик қоплаб олур!

Ajeti: 42

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ

42. Ана ўшалар фисқу фужур қилгувчи кофирларнинг ўзидир!