Kur'an-ı Kerim meal tercümesi - الترجمة الدغبانية * - Mealler fihristi


Anlam tercümesi Sure: Sûratu'l-Enbiyâ   Ayet:

Sûratu'l-Enbiyâ

ٱقۡتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمۡ وَهُمۡ فِي غَفۡلَةٖ مُّعۡرِضُونَ
1. Nisalinim’ saliya karibu (Chiyaama yiɣisibu) miri ya, amaa! Ka bɛ be tamsim puuni, ka nyɛla ban lebri birita.
Arapça tefsirler:
مَا يَأۡتِيهِم مِّن ذِكۡرٖ مِّن رَّبِّهِم مُّحۡدَثٍ إِلَّا ٱسۡتَمَعُوهُ وَهُمۡ يَلۡعَبُونَ
2. Teebu bi kani ba na bɛ Duuma (Naawuni) sani, ka di nyɛla yɛtɔɣa ka Naawuni tɔɣisiri ba naɣila bɛ wum li mi, ka nyɛla ban kpɛrita.
Arapça tefsirler:
لَاهِيَةٗ قُلُوبُهُمۡۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّجۡوَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ هَلۡ هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡۖ أَفَتَأۡتُونَ ٱلسِّحۡرَ وَأَنتُمۡ تُبۡصِرُونَ
3. Kabɛ nyɛla ban suhiri kpɛrita, ka ninvuɣu shɛba ban di zualinsi maa sɔɣi niŋ saawɔra (kayɛra): “Ŋumbɔŋɔ (Muhammadu) maa pa so m-pahila ninsala yi tatabo. Di ni bɔŋɔ, yi ni saɣi ti sihira, ka nyɛla ban kuli lihira?
Arapça tefsirler:
قَالَ رَبِّي يَعۡلَمُ ٱلۡقَوۡلَ فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
4. Ka o (Annabi Muhammadu) yεli: “N Duuma (Naawuni) mi yεltɔɣali din sɔɣi sagbana mini tiŋgbani ni. Yaha! O nyɛla Wumda, Baŋda.
Arapça tefsirler:
بَلۡ قَالُوٓاْ أَضۡغَٰثُ أَحۡلَٰمِۭ بَلِ ٱفۡتَرَىٰهُ بَلۡ هُوَ شَاعِرٞ فَلۡيَأۡتِنَا بِـَٔايَةٖ كَمَآ أُرۡسِلَ ٱلۡأَوَّلُونَ
5. Chɛli gba! Bɛ (Maka chεfurinim’) yεli mi: “Di (Alkur’aani) nyɛla zahiŋgaba, chɛli gba! O (Muhammadu) kpiri li mi. Chɛli gba! O nyɛla yiliyinda, dinzuɣu o tahimi ti alaama shεli na kamani bɛ ni daa tim tuun’ shεba ban gari maa na shɛm.
Arapça tefsirler:
مَآ ءَامَنَتۡ قَبۡلَهُم مِّن قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَآۖ أَفَهُمۡ يُؤۡمِنُونَ
6. Tiŋgbani shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ hallaka pɔi ni bana (Maka chεfurinim’) maa bi tila Naawuni yεlimaŋli. Di ni bɔŋɔ, bee bɛ daa nyɛla ban tiyεlimaŋli?
Arapça tefsirler:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ إِلَّا رِجَالٗا نُّوحِيٓ إِلَيۡهِمۡۖ فَسۡـَٔلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
7. (Yaa nyini Annabi) ! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim (tuunshεba) napɔi ni nyini, naɣila bɛ nyɛla ninsalinim’ ka Ti siɣisiri wahayi n-tiri ba na, dinzuɣubɔhimi ya ninvuɣu shɛba ban mali teesim (affanima), yi yi nyɛla ban ʒi.
Arapça tefsirler:
وَمَا جَعَلۡنَٰهُمۡ جَسَدٗا لَّا يَأۡكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَمَا كَانُواْ خَٰلِدِينَ
8. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) daa bi zaŋ ba (tuumba maa) n-leei ban mali nimgbin’ shɛŋa din bi dira, bɛ mi daa pala ban yɛn kpalim (ka bi kpira).
Arapça tefsirler:
ثُمَّ صَدَقۡنَٰهُمُ ٱلۡوَعۡدَ فَأَنجَيۡنَٰهُمۡ وَمَن نَّشَآءُ وَأَهۡلَكۡنَا ٱلۡمُسۡرِفِينَ
9. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) pali bɛ (tuumba maa) daalikauli, ka Ti tilgi ba, ni Ti ni yu so, ka niŋ saɣiŋgu nim hallaka.
Arapça tefsirler:
لَقَدۡ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ كِتَٰبٗا فِيهِ ذِكۡرُكُمۡۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
10. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisila litaafi (Alkur’aani) shεli din puuni mali teebu n-tin ya na. Di ni bɔŋɔ, yi ku niŋ haŋkali?
Arapça tefsirler:
وَكَمۡ قَصَمۡنَا مِن قَرۡيَةٖ كَانَتۡ ظَالِمَةٗ وَأَنشَأۡنَا بَعۡدَهَا قَوۡمًا ءَاخَرِينَ
11. Yaha! Di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai tiŋgbani shɛlinim’ ban di zualinsi, ka lahi nam ninvuɣu zimba bɛ nyaaŋa.
Arapça tefsirler:
فَلَمَّآ أَحَسُّواْ بَأۡسَنَآ إِذَا هُم مِّنۡهَا يَرۡكُضُونَ
12. Dinzuɣu, saha shεli bɛ ni nya Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba, ka a nya ba ka bɛ guuri ka chɛri li.
Arapça tefsirler:
لَا تَرۡكُضُواْ وَٱرۡجِعُوٓاْ إِلَىٰ مَآ أُتۡرِفۡتُمۡ فِيهِ وَمَسَٰكِنِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُسۡـَٔلُونَ
13. (Ka Malaaikanim’ yεli ba): “Miri ya ka yi zɔra, labmi ya luɣushɛli yi ni daa be ni’ima puuni la, n-ti pahi yi yiŋsi maa, achiika! Bɛ ni ti bɔhi ya.”
Arapça tefsirler:
قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ
14. Ka bɛ yεli: “Yaa ni ti daashaara! Achiika! Ti daa nyɛla zualindiriba.”
Arapça tefsirler:
فَمَا زَالَت تِّلۡكَ دَعۡوَىٰهُمۡ حَتَّىٰ جَعَلۡنَٰهُمۡ حَصِيدًا خَٰمِدِينَ
15. Bɛ kumsi maa daa bi chɛ hali ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti zaŋ ba leei kamani pu’ shɛli bɛ ni yihi di bindirigu, ka bɛ nyɛla ban kpi.
Arapça tefsirler:
وَمَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَآءَ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا لَٰعِبِينَ
16. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi nam sagbana mini tiŋgbani, n-ti pahi din be di sunsuuni ka bɛ nyɛla ban dɛmda.
Arapça tefsirler:
لَوۡ أَرَدۡنَآ أَن نَّتَّخِذَ لَهۡوٗا لَّٱتَّخَذۡنَٰهُ مِن لَّدُنَّآ إِن كُنَّا فَٰعِلِينَ
17. Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔri ni Ti gbibi kpεrigu, tɔ! Ti naan gbibi li Ti sani, Ti yi di nyɛla ban yɛn niŋ lala.
Arapça tefsirler:
بَلۡ نَقۡذِفُ بِٱلۡحَقِّ عَلَى ٱلۡبَٰطِلِ فَيَدۡمَغُهُۥ فَإِذَا هُوَ زَاهِقٞۚ وَلَكُمُ ٱلۡوَيۡلُ مِمَّا تَصِفُونَ
18. Chɛli gba! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋdila yεlimaŋli (Alkur’aani) n-kariti ʒiri, ka di nyɛlgiri li, ka a nya li ka di nyɛla din nyɛhi. Yaha! Ashaara be yi zuɣu, domin yi ni tiri ŋmahinli shɛli maa zuɣu.
Arapça tefsirler:
وَلَهُۥ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَنۡ عِندَهُۥ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَلَا يَسۡتَحۡسِرُونَ
19. Yaha! Ŋuna n-su ŋun be sagbana ni tiŋgbani ni. Yaha! Ban (Malaaikanim’) be O sani maa bi tibgiri bɛ maŋ’ ka chɛ O jɛma, di mi bi wumdi ba.
Arapça tefsirler:
يُسَبِّحُونَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لَا يَفۡتُرُونَ
20. Bɛ (Malaaikanim’) simsiri O mi yuŋ ni wuntaŋ’ ni, bɛ mi ka vunyεɣili.
Arapça tefsirler:
أَمِ ٱتَّخَذُوٓاْ ءَالِهَةٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ هُمۡ يُنشِرُونَ
21. Di ni bɔŋɔ,bɛ (chεfurinim’ maa) gbibila duuma shɛba tiŋgbani yaaŋa zuɣu,ka bɛ nyɛla ban mali yiko n-ni tooi neei kpiimba?
Arapça tefsirler:
لَوۡ كَانَ فِيهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلَّا ٱللَّهُ لَفَسَدَتَاۚ فَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلۡعَرۡشِ عَمَّا يَصِفُونَ
22. Duuma shεba yi di be di (sagbana mini tiŋgbani) ni ka pa ni Naawuni, tɔ! Di naan saɣim. Dinzuɣu, Naawuni nam niŋ kasi, Ŋuna n-nyɛ Al’arshi Duuma ka chɛ bɛ ni mali O ŋmahindi shεli maa.
Arapça tefsirler:
لَا يُسۡـَٔلُ عَمَّا يَفۡعَلُ وَهُمۡ يُسۡـَٔلُونَ
23. Bɛ bi bɔhiri O (Naawuni) O ni tumdi shɛli, amaa! Ka bɛ (ninsalinim’) nyɛla bɛ ni yɛn ti bɔhi shɛba.
Arapça tefsirler:
أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗۖ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡۖ هَٰذَا ذِكۡرُ مَن مَّعِيَ وَذِكۡرُ مَن قَبۡلِيۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ ٱلۡحَقَّۖ فَهُم مُّعۡرِضُونَ
24. Bee bɛ (chɛfurinim’) gbibila duuma shɛba ka pa ni Ŋuna (Naawuni)? (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Tahimi ya yi daliri na. Ŋɔ maa (Alkur’aani) nyɛla wa’azu n-zaŋ ti ninvuɣu shɛba ban be n sani, ka lahi nyɛ wa’azu n-ti ninvuɣu shɛba ban kana pɔi ni mani (Annabi Muhammadu). Chɛli gba! Bɛ (Maka chεfurinim’ maa) pam bi mila yεlimaŋli, dinzuɣu ka bɛ nyɛla ban lebri birita.
Arapça tefsirler:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِيٓ إِلَيۡهِ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدُونِ
25. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim tuun’ so na pɔi ni nyini, naɣila Ti siɣisirila wahayi n-tiri O na, (ka yεri o): “Achiika! Duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Mani (Naawuni), dinzuɣujεmmi ya Ma.”
Arapça tefsirler:
وَقَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَلَدٗاۗ سُبۡحَٰنَهُۥۚ بَلۡ عِبَادٞ مُّكۡرَمُونَ
26. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) naan yεli: “Nambɔzobonaa (Naawuni) mali bia.” O nam niŋ kasi. Chɛli gba! Bɛ (Malaaikanima, ni Annabi Issa, n-ti pahi Uzairu zaasa) nyɛla daba shεba bɛ (Naawuni) ni tibgi.
Arapça tefsirler:
لَا يَسۡبِقُونَهُۥ بِٱلۡقَوۡلِ وَهُم بِأَمۡرِهِۦ يَعۡمَلُونَ
27. Bɛ (Malaaikanim’ maa) bi daŋdi O (Naawuni) ni yεltɔɣa, ka mi nyɛla ban tumdi tuma ni O fukumsi ni nyɛ shɛli.
Arapça tefsirler:
يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يَشۡفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ٱرۡتَضَىٰ وَهُم مِّنۡ خَشۡيَتِهِۦ مُشۡفِقُونَ
28. O (Naawun) mi din be bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa (Dunia ni Chiyaama), bɛ mi ku tooi suhudee (Zaadali) naɣilaO ni saɣi ti so, ka bɛ (Malaaikanim’) nyɛla ban zɔri dabɛm domin O (Naawuni) wuntia zuɣu.
Arapça tefsirler:
۞ وَمَن يَقُلۡ مِنۡهُمۡ إِنِّيٓ إِلَٰهٞ مِّن دُونِهِۦ فَذَٰلِكَ نَجۡزِيهِ جَهَنَّمَۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّٰلِمِينَ
29. Yaha! Bɛ puuni ŋun ti yεli: “Mani nyɛla duuma ka pa ni Ŋuna (Naawuni),” tɔ! Di lana maa, Ti (Tinim’ Naawuni) ni yo o samli ni ʒahannama buɣum.” Lala ka Ti yɔri zualindiriba samli.
Arapça tefsirler:
أَوَلَمۡ يَرَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ كَانَتَا رَتۡقٗا فَفَتَقۡنَٰهُمَاۖ وَجَعَلۡنَا مِنَ ٱلۡمَآءِ كُلَّ شَيۡءٍ حَيٍّۚ أَفَلَا يُؤۡمِنُونَ
30. Di ni bɔŋɔ, ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa bi nya kadama sagbana mini tiŋgbani daa nyɛla din she n-tabli taba, ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa wolgi li. Ka Ti lahi zali binshɛɣu kam din mali nyɛvuli ka di yi kom puuni na. Dini bɔŋɔ,bɛ ku ti Naawuni yεlimaŋli?
Arapça tefsirler:
وَجَعَلۡنَا فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِهِمۡ وَجَعَلۡنَا فِيهَا فِجَاجٗا سُبُلٗا لَّعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ
31. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ zoya n-leei din kpaŋkpa tiŋgbani ni, domin di ti mali ba (binnamda) n-damda zuɣu. Ka Ti lahi zali so’ shεŋa din yεlima di (zoya maa) puun, domin achiika! Bɛ (ninsalinim’) leei ban yɛn dolsi.
Arapça tefsirler:
وَجَعَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ سَقۡفٗا مَّحۡفُوظٗاۖ وَهُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهَا مُعۡرِضُونَ
32. Yaha! Ka Ti zaŋ sagbana leei pilli din guri (binnamda), amaa! Ka bɛ (chεfurinim’) nyɛla ban lebri biriti ka chɛ Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima.
Arapça tefsirler:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ كُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ
33. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun nam yuŋ mini wuntaŋ’ ni, n-ti pahi wuntaŋ’ mini goli, ka di zaa be bobyinsi ni n-zɔri ginda.
Arapça tefsirler:
وَمَا جَعَلۡنَا لِبَشَرٖ مِّن قَبۡلِكَ ٱلۡخُلۡدَۖ أَفَإِيْن مِّتَّ فَهُمُ ٱلۡخَٰلِدُونَ
34. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) na bi nam ninvuɣuso pɔi ni nyini ka o yɛn kpalim (ka bi kpira). Di ni bɔŋɔ a yi kpi, bana nyɛla ban yɛn kpalim?
Arapça tefsirler:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَنَبۡلُوكُم بِٱلشَّرِّ وَٱلۡخَيۡرِ فِتۡنَةٗۖ وَإِلَيۡنَا تُرۡجَعُونَ
35. Nyɛvuli kam nyɛla din yɛn lam kum. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) dahindi ya mi ni din be mini din vεla, ka di shiri nyɛla dahimbu. Yaha! Ti sani ka bɛ yɛn ti labsi ya na.
Arapça tefsirler:
وَإِذَا رَءَاكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا ٱلَّذِي يَذۡكُرُ ءَالِهَتَكُمۡ وَهُم بِذِكۡرِ ٱلرَّحۡمَٰنِ هُمۡ كَٰفِرُونَ
36. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yi nya a, bɛ bi gbibi a ni shεli m-pahi ansarsi, (ka naan yεra): “Di ni bɔŋɔ, Ŋumbɔŋɔ maa n-galindi yi buɣa maa? Amaa! Ka bɛ nyɛla ban niŋdi chεfuritali ni Nambɔzobonaa (Naawuni) yɛla teebu.
Arapça tefsirler:
خُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ مِنۡ عَجَلٖۚ سَأُوْرِيكُمۡ ءَايَٰتِي فَلَا تَسۡتَعۡجِلُونِ
37. Bɛ nam ninsala ka o nyɛla ŋun bɔri yom, ni baalim, N (Mani Naawuni) ni wuhi ya N nam yɛlikpahinda (azaaba), dinzuɣu miri ya ka yi bɔri yomyoma.
Arapça tefsirler:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
38. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) naan yεra: “Bondali n-nyɛ alikauli ŋɔ maa (azaaba), yi yi nyɛla yεlimaŋlinima.”
Arapça tefsirler:
لَوۡ يَعۡلَمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ حِينَ لَا يَكُفُّونَ عَن وُجُوهِهِمُ ٱلنَّارَ وَلَا عَن ظُهُورِهِمۡ وَلَا هُمۡ يُنصَرُونَ
39. Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yi di mi saha shεli bɛ ni ti ku tooi taɣi ʒahannama buɣumka chɛ bɛ nina mini bi yaaŋsi zuɣu, bɛ mi ti bi yɛnsɔŋsi ba.
Arapça tefsirler:
بَلۡ تَأۡتِيهِم بَغۡتَةٗ فَتَبۡهَتُهُمۡ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
40. Chɛli gba! Di yɛn ti kaba mi na yim zuɣu, ka birim ba, ka bɛ ku tooi lahi taɣi li, bɛ mi ti ku naɣisi n-ti ba.
Arapça tefsirler:
وَلَقَدِ ٱسۡتُهۡزِئَ بِرُسُلٖ مِّن قَبۡلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُواْ مِنۡهُم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
41. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Bɛ daa pun mali tuun’ shεba ban kana pɔi ni nyini maa ansarsi, ka bɛ ni daa zaŋ shɛli (azaaba) leei ansarsi maa shee bɛ zuɣu.
Arapça tefsirler:
قُلۡ مَن يَكۡلَؤُكُم بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ مِنَ ٱلرَّحۡمَٰنِۚ بَلۡ هُمۡ عَن ذِكۡرِ رَبِّهِم مُّعۡرِضُونَ
42. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋuni n-leei taɣiri ya yuŋ ni wuntaŋ’ ni ka chɛ Nambɔznoboaa (Naawuni)?” Chɛli gba! Bɛ (chεfurinim’) nyɛla ban lebi biri ka chɛ bɛ Duuma (Naawuni) yɛla teebu.
Arapça tefsirler:
أَمۡ لَهُمۡ ءَالِهَةٞ تَمۡنَعُهُم مِّن دُونِنَاۚ لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَ أَنفُسِهِمۡ وَلَا هُم مِّنَّا يُصۡحَبُونَ
43. Bee bɛ malila duuma shεba ban taɣiri ba ka pa Tinima? Bɛ (duumanim’ maa) ku tooi sɔŋ bɛ maŋsi, so mi ku tooi taɣi ba ka chɛ Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba.
Arapça tefsirler:
بَلۡ مَتَّعۡنَا هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ طَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡعُمُرُۗ أَفَلَا يَرَوۡنَ أَنَّا نَأۡتِي ٱلۡأَرۡضَ نَنقُصُهَا مِنۡ أَطۡرَافِهَآۚ أَفَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
44. Chɛli gba! Ti (Tinim’ Naawuni) chɛ mi ka bambɔŋɔnim’ mini bɛ banim’ wum nyɛɣisim hali ka bɛ Dunia ʒii ti niŋ waɣilim n-ti ba. Dini bɔŋɔ,bɛ bi nya ni achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kani la tiŋgbani ni na n-ti filindi li di tarsi?[1] Di ni bɔŋɔ, bana n-nyɛ ban yɛn nya nasara?
[1] Ka Naawuni chε ka Muslinnim’ tuhiri nyεŋdi chεfurinima, ka tiŋgbana leeri Muslinnim’ dini
Arapça tefsirler:
قُلۡ إِنَّمَآ أُنذِرُكُم بِٱلۡوَحۡيِۚ وَلَا يَسۡمَعُ ٱلصُّمُّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ
45. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! N-saɣisiri ya mi ni wahayi (Naawuni tuuntali), tikpiranim’ mi bi wumdi bolgu saha shεli bɛ yi ti saɣisiri ba.”
Arapça tefsirler:
وَلَئِن مَّسَّتۡهُمۡ نَفۡحَةٞ مِّنۡ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ
46. Yaha! Pɔhim shεli yi ti shihi ba a Duuma (Naawuni) daazaaba puuni, achiika! Bɛ yεrimi: “Ti baye, achiika! Tinim’ nyɛla zualindiriba.”
Arapça tefsirler:
وَنَضَعُ ٱلۡمَوَٰزِينَ ٱلۡقِسۡطَ لِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَلَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡـٔٗاۖ وَإِن كَانَ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٍ أَتَيۡنَا بِهَاۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَٰسِبِينَ
47. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti zalila aadalsi binzahindigu Zaadali, dinzuɣubɛ ti bi yɛn di nyɛvuli kam zualinsi ni shɛli, hali di yi nyɛla bimbɛlli din be tampiŋ’ puuni pɔrlim kotomsi, Ti (Tinim’ Naawuni) ni tahi li na. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) saɣi ban kariti saliya (Zaadali).
Arapça tefsirler:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ ٱلۡفُرۡقَانَ وَضِيَآءٗ وَذِكۡرٗا لِّلۡمُتَّقِينَ
48. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa mini Annabi Haruna din wolgiri yεlimaŋli mini ʒiri sunsuuni, ni neesim, n-ti pahi teebu n-zaŋ ti wuntizɔriba.
Arapça tefsirler:
ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُم بِٱلۡغَيۡبِ وَهُم مِّنَ ٱلسَّاعَةِ مُشۡفِقُونَ
49. Ninvuɣu shεba banzɔri bɛ Duuma (Naawuni) ni sɔɣisinli, ka nyɛla ban zɔri Chiyaama yiɣisibu dabiεm.
Arapça tefsirler:
وَهَٰذَا ذِكۡرٞ مُّبَارَكٌ أَنزَلۡنَٰهُۚ أَفَأَنتُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ
50. Yaha! Ŋɔ maa (Alkur’aani) nyɛla teebu din mali alibaraka, ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi li na. Di ni bɔŋɔ, yinim’ (Larbunim’) nyɛla ban zaɣisiri li?
Arapça tefsirler:
۞ وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ إِبۡرَٰهِيمَ رُشۡدَهُۥ مِن قَبۡلُ وَكُنَّا بِهِۦ عَٰلِمِينَ
51. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa pun ti Annabi Ibrahima o dolsigu. Yaha! Ti nyɛla ban mio.
Arapça tefsirler:
إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا هَٰذِهِ ٱلتَّمَاثِيلُ ٱلَّتِيٓ أَنتُمۡ لَهَا عَٰكِفُونَ
52. Saha shεli o (Annabi Ibrahima) ni daa yεli o ba mini o niriba: “Bimbo buɣa ka yi kuli bi milgi ka jεmdi maa?”
Arapça tefsirler:
قَالُواْ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا لَهَا عَٰبِدِينَ
53. Ka bɛ yεli: “Ti paai la ti banim ka bɛ nyɛlaban jεmdi li.”
Arapça tefsirler:
قَالَ لَقَدۡ كُنتُمۡ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُمۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
54. Ka o (Annabi Ibrahima) yɛli: “Achiika! Yi mini yi banim’ maa daa shiri be birginsim din be polo ni.”
Arapça tefsirler:
قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا بِٱلۡحَقِّ أَمۡ أَنتَ مِنَ ٱللَّٰعِبِينَ
55. Ka bɛ yεli: “Dini bɔŋɔ,akatimina ni yεlimaŋli bee a bela ban dɛmdi ni?
Arapça tefsirler:
قَالَ بَل رَّبُّكُمۡ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ ٱلَّذِي فَطَرَهُنَّ وَأَنَا۠ عَلَىٰ ذَٰلِكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
56. Kao yεli: “Chɛli gba! Yi Duuma nnyɛ sagbana ni tiŋgbani Duuma, Ŋuna n-nam li. Yaha! N-nyɛla ŋun be ban diri di shɛhira puuni.”
Arapça tefsirler:
وَتَٱللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصۡنَٰمَكُم بَعۡدَ أَن تُوَلُّواْ مُدۡبِرِينَ
57. “Yaha! M-po Naawuni, n-ni na yi buɣa maa nari (n-ni kabsi kabsi li), yi yi ŋmalgi naai.”
Arapça tefsirler:
فَجَعَلَهُمۡ جُذَٰذًا إِلَّا كَبِيرٗا لَّهُمۡ لَعَلَّهُمۡ إِلَيۡهِ يَرۡجِعُونَ
58. Ka o (Annabi Ibrahima) kabsi kabsi li, ka chɛ di puuni zaɣititali, domin bɛ labi na n-ti paai li (ka baŋ din beni).
Arapça tefsirler:
قَالُواْ مَن فَعَلَ هَٰذَا بِـَٔالِهَتِنَآ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
59. Ka bɛ yεli: “Ka ŋuni n-leei niŋ ti buɣa maa shɛm ŋɔ? Achiika! O be zualindiriba ni.”
Arapça tefsirler:
قَالُواْ سَمِعۡنَا فَتٗى يَذۡكُرُهُمۡ يُقَالُ لَهُۥٓ إِبۡرَٰهِيمُ
60. Ka bɛ (puuni shɛba) yεli: “Ti di wum nachimbila so ni gbibi bɛ yɛltɔɣa ka o yuli boondi Ibrahima.”
Arapça tefsirler:
قَالُواْ فَأۡتُواْ بِهِۦ عَلَىٰٓ أَعۡيُنِ ٱلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَشۡهَدُونَ
61. Ka bɛ yεli: “Zaŋmi ya o na ka niriba ti nya, achiika! Bɛ (ninsalinim’) nyɛlaban yɛn di shɛhira.”
Arapça tefsirler:
قَالُوٓاْ ءَأَنتَ فَعَلۡتَ هَٰذَا بِـَٔالِهَتِنَا يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ
62. Ka bɛ yεli: “Yaa nyini Ibrahima! Dini bɔŋɔ, nyini n-nyɛŋun niŋ ti duumanim’ maa shεm ŋɔ?”
Arapça tefsirler:
قَالَ بَلۡ فَعَلَهُۥ كَبِيرُهُمۡ هَٰذَا فَسۡـَٔلُوهُمۡ إِن كَانُواْ يَنطِقُونَ
63. Kao yεli: “Chɛli gba! Bɛ kpεm ŋɔ maa n-nyɛŋun tum lala, bɔhimi ya ba, bɛ yi nyɛla ban ni tooi yɛli yεltɔɣa.”
Arapça tefsirler:
فَرَجَعُوٓاْ إِلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ فَقَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ أَنتُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
64. Ka bɛ naan ŋmalgi yuli bɛ maŋsi, ka yɛli: “Achiika! Yi nyɛla zualindiriba.”
Arapça tefsirler:
ثُمَّ نُكِسُواْ عَلَىٰ رُءُوسِهِمۡ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَا هَٰٓؤُلَآءِ يَنطِقُونَ
65. Di nyaaŋa, kabɛ naan ŋmalgi n-labi bɛ yɛltɔɣa kura ni, (ka yεli): “Achiika! A (Ibrahima) kuli mi ni bambɔŋɔnim’ maa bi yεri yεltɔɣa.”
Arapça tefsirler:
قَالَ أَفَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَا يَضُرُّكُمۡ
66. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli:“Di ni bɔŋɔ, yijεmdila din pa Naawuni, ka nyɛla din ku tooi niŋ ya anfaani bee chuuta shεli?”
Arapça tefsirler:
أُفّٖ لَّكُمۡ وَلِمَا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
67. “Chirgu ni yinima, n-ti pahi binyɛri shɛŋa yi ni jεmdi ka dipani Naawuni maa. Di ni bɔŋɔ, yi ku niŋ haŋkali?”
Arapça tefsirler:
قَالُواْ حَرِّقُوهُ وَٱنصُرُوٓاْ ءَالِهَتَكُمۡ إِن كُنتُمۡ فَٰعِلِينَ
68. Ka bɛ yεli: “Nyom ya o ni buɣum, ka sɔŋ yi duumanim’ maa (ka bɛ jɛma niŋ yaa), yinim’ dee yi nyɛlaban yɛn tooi niŋ lala.”
Arapça tefsirler:
قُلۡنَا يَٰنَارُ كُونِي بَرۡدٗا وَسَلَٰمًا عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ
69. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) yεli: “Yaa nyini buɣum! Leemi maasim ni alaafee n-zaŋ ti Ibrahima.”
Arapça tefsirler:
وَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَخۡسَرِينَ
70. Ka bɛ na o nabiɛri, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ ba leei ninvuɣu shεba ban niŋ ashaara.
Arapça tefsirler:
وَنَجَّيۡنَٰهُ وَلُوطًا إِلَى ٱلۡأَرۡضِ ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَا لِلۡعَٰلَمِينَ
71. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi o mini Annabi Lutu n-zaŋ labi tiŋgbani (Sham) shεli Tini niŋ alibarika niŋ di puuni n-ti binnamda.
Arapça tefsirler:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ نَافِلَةٗۖ وَكُلّٗا جَعَلۡنَا صَٰلِحِينَ
72. Yaha! Ka Ti ti o Is’haaka, ka pahi o Ya’akuba (ka o nyɛ yaaŋa), ka zaŋ ba leei ninvuɣusuma.
Arapça tefsirler:
وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَئِمَّةٗ يَهۡدُونَ بِأَمۡرِنَا وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِمۡ فِعۡلَ ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَإِقَامَ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءَ ٱلزَّكَوٰةِۖ وَكَانُواْ لَنَا عَٰبِدِينَ
73. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ ba leei toondannima, ka bɛ dolsiri (ninsalinim’) ni Ti zaligu. Yaha! Ka Ti tim ni wahayi n-zaŋ chaŋ bɛ sani ni bɛ tummi viɛnyɛla, ni jiŋli puhibu, n-ti pahi zaka tibu.Yaha! Bɛ daa nyɛla daba n-ti Ti (Tinim’ Naawuni).
Arapça tefsirler:
وَلُوطًا ءَاتَيۡنَٰهُ حُكۡمٗا وَعِلۡمٗا وَنَجَّيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِي كَانَت تَّعۡمَلُ ٱلۡخَبَٰٓئِثَۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمَ سَوۡءٖ فَٰسِقِينَ
74. Ni Annabi Lutu, Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti o yεmgoliŋga mini baŋsim. Yaha! Ka Ti tilgi o ka chɛ tiŋgbani shεli din niriba daa tumid tuumbεri, achiika! Bɛ daa shiri nyɛla ninvuɣubiεri, ka daa nyɛla ban kpahi yεɣi.
Arapça tefsirler:
وَأَدۡخَلۡنَٰهُ فِي رَحۡمَتِنَآۖ إِنَّهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
75. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ o niŋ Ti nambɔzɔbo ni, achiika! O daa be ninvuɣu suma puuni.
Arapça tefsirler:
وَنُوحًا إِذۡ نَادَىٰ مِن قَبۡلُ فَٱسۡتَجَبۡنَا لَهُۥ فَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ
76. Ni Annabi Nuhu, pɔi ni dina, saha shεli oni daa ti suhi,kaTi (Tinim’ Naawuni) deegi o suhigu maa. Dinzuɣu, ka Ti tilgi o mini o maligu ka chɛ suhusaɣiŋgu din bara.
Arapça tefsirler:
وَنَصَرۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمَ سَوۡءٖ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ أَجۡمَعِينَ
77. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti o nasara ninvuɣu shεba ban labsi Ti aayanim’ ʒiri maa zuɣu. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣubiεri,ka Tichɛ ka kom di ba namgbaniyini.
Arapça tefsirler:
وَدَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ إِذۡ يَحۡكُمَانِ فِي ٱلۡحَرۡثِ إِذۡ نَفَشَتۡ فِيهِ غَنَمُ ٱلۡقَوۡمِ وَكُنَّا لِحُكۡمِهِمۡ شَٰهِدِينَ
78. Ni Annabi Dawuda mini Annabi Sulemana, saha shεli bɛ ni daa niŋdi fukumsi pu’ shεli yεltɔɣa ni, saha shεli ninvuɣu shεba biŋkobri ni daa cheei kpe di (puu maa) ni yuŋ (n-ti saɣim di bindira). Yaha Ti (Tinim’ Naawuni) daa nyɛla ban diri bɛ fukumsi maa shɛhira.
Arapça tefsirler:
فَفَهَّمۡنَٰهَا سُلَيۡمَٰنَۚ وَكُلًّا ءَاتَيۡنَا حُكۡمٗا وَعِلۡمٗاۚ وَسَخَّرۡنَا مَعَ دَاوُۥدَ ٱلۡجِبَالَ يُسَبِّحۡنَ وَٱلطَّيۡرَۚ وَكُنَّا فَٰعِلِينَ
79. Dinzuɣu, ka Ti zaŋ li baŋsi Annabi Sulemana, ka ti bɛ zaasa yɛmgoliŋga mini baŋsim, ka Ti lahi balgi zoya n-ti Annabi Dawuda, ka di (zoya maa) niŋdi Naawuni kasi m-pahi o zuɣu, ni noombihi. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) n-daa nyɛ ban niŋdi lala maa.”
Arapça tefsirler:
وَعَلَّمۡنَٰهُ صَنۡعَةَ لَبُوسٖ لَّكُمۡ لِتُحۡصِنَكُم مِّنۢ بَأۡسِكُمۡۖ فَهَلۡ أَنتُمۡ شَٰكِرُونَ
80. Ka Ti baŋsi o (Annabi Dawuda) tobunεma malibu, domin di gun ya ka chɛ yi dimba. Di ni bɔŋɔ, yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban paɣira (Naawuni)?
Arapça tefsirler:
وَلِسُلَيۡمَٰنَ ٱلرِّيحَ عَاصِفَةٗ تَجۡرِي بِأَمۡرِهِۦٓ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَاۚ وَكُنَّا بِكُلِّ شَيۡءٍ عَٰلِمِينَ
81. Yaha! Ka Ti (balgi) pɔhimkpeeni n-ti Annabi Sulemana, ka di chana ni o fukumsi hali ni tiŋgbani shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ alibarika niŋ di puuni. Yaha! Ti nyɛla ban mi yɛllikam.
Arapça tefsirler:
وَمِنَ ٱلشَّيَٰطِينِ مَن يَغُوصُونَ لَهُۥ وَيَعۡمَلُونَ عَمَلٗا دُونَ ذَٰلِكَۖ وَكُنَّا لَهُمۡ حَٰفِظِينَ
82. Ni alizin’ shintana puuni, (ka Ti balgi) ban fimdi kom ni n-ti o (Annabi Sulemana). Yaha! Ka bɛ tumdi tuun’ shεŋa din pa lala n-tiri o. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) n-daa nyɛ ban guli ba.
Arapça tefsirler:
۞ وَأَيُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّي مَسَّنِيَ ٱلضُّرُّ وَأَنتَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ
83. Ni Annabi Ayuba yɛla, saha shεli o ni daa suhi o Duuma (Naawuni, ka yεli): “Achiika! Doro gbaai ma, dinzuɣu nyini n-nyɛ Ŋun gari nambɔzoriba nambɔzobo.”
Arapça tefsirler:
فَٱسۡتَجَبۡنَا لَهُۥ فَكَشَفۡنَا مَا بِهِۦ مِن ضُرّٖۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ أَهۡلَهُۥ وَمِثۡلَهُم مَّعَهُمۡ رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِنَا وَذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰبِدِينَ
84. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) deegi o suhigu, ka vuui doro shεli din be o niŋgbina ni maa. Yaha! Ka Ti labsi o malgu na n-ti ti o, ka ti o bɛŋmali [2] ka bɛ pahi bɛ zuɣu, ka di nyɛ nambɔzɔbo Ti (Tinim’ Naawuni) sani, ka lahi nyɛ teebu n-zaŋ tiban jɛmdi Naawuni.
[2] Annabi Ayuba bihi daa nyεla bidibsi ayopoin ni bipuɣinsi ayopoin, ka bε zaasa kpi ka chε o, saha shεli o ni daa ti nya alaafee naai, ka bε zaasa labi na bε nyεvuya ni, ka o paɣa lahi dɔɣi bidibsi ayopoin ni bipuɣinsi ayopoin pahi bε zuɣu.
Arapça tefsirler:
وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِدۡرِيسَ وَذَا ٱلۡكِفۡلِۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰبِرِينَ
85. Ni Annabi Ismaaila, ni Annabi Iddrisu, n-ti pahi Annabi Zulkiflu, bɛ zaasa daa nyɛla ban be suɣulonim’ ni.
Arapça tefsirler:
وَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ فِي رَحۡمَتِنَآۖ إِنَّهُم مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
86. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ ba n-kpɛhi Ti nambɔzɔbo ni, achiika! Bɛ daa nyɛla ban be ninvuɣu suma ni.
Arapça tefsirler:
وَذَا ٱلنُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَٰضِبٗا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقۡدِرَ عَلَيۡهِ فَنَادَىٰ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ أَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنتَ سُبۡحَٰنَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
87. Ni zahimlana (Annabi Yinusa), saha shεli oni daa chaŋ ka nyɛla ŋun je suli, ka tεhi ni Ti (Tinim’ Naawuni) ku zaŋ o niŋ fukumsi shεli ni, (ka Naawuni daa chɛ ka zahim vali o kom ni). Ka o naan boli o Duuma (Naawuni) zimsim maa puuni (ka yεli): “Duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila nyini. A nam niŋ kasi, achiika! N-nyɛla ŋun be zualindiriba ni.”
Arapça tefsirler:
فَٱسۡتَجَبۡنَا لَهُۥ وَنَجَّيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡغَمِّۚ وَكَذَٰلِكَ نُـۨجِي ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
88. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) deegi o suhigu, ka tilgi o ka chɛ suhusaɣiŋgu. Tɔ! Lala ka Ti tilgiri ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
Arapça tefsirler:
وَزَكَرِيَّآ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥ رَبِّ لَا تَذَرۡنِي فَرۡدٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
89. Ni Annabi Zakariya, saha shεli o ni daa boli o Duuma (Naawuni, ka yεli): “Yaa n Duuma (Naawuni)! Di chɛ ka n-kpalim n ko (ka ka falidira), domin nyini n-nyɛ falidiriba ni Ŋun gari.”
Arapça tefsirler:
فَٱسۡتَجَبۡنَا لَهُۥ وَوَهَبۡنَا لَهُۥ يَحۡيَىٰ وَأَصۡلَحۡنَا لَهُۥ زَوۡجَهُۥٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَيَدۡعُونَنَا رَغَبٗا وَرَهَبٗاۖ وَكَانُواْ لَنَا خَٰشِعِينَ
90. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) deegi o suhigu, ka ti o Annabi Yahaya, ka chɛ ka o paɣa nyɛ paɣasuŋ. Achiika! Bɛ daa nyɛla ban niŋdi yomyom’ ni tuunviεla tumbu, ka suhiri Ti (Tinim’ Naawuni) ni tamaha mini dabiεm, kabɛ daa lahi nyɛ ban filindi bɛ maŋa n-tiri Ti.
Arapça tefsirler:
وَٱلَّتِيٓ أَحۡصَنَتۡ فَرۡجَهَا فَنَفَخۡنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا وَجَعَلۡنَٰهَا وَٱبۡنَهَآ ءَايَةٗ لِّلۡعَٰلَمِينَ
91. Ni paɣa so (Mariyam) ŋun daa gu o tooni la, ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa chɛ ka Ti Ruuhi (Malaaika Ziblila) pɔbsi niŋ o ni, (ka o kpiɣi Annabi Issa pua), Ka Ti zaŋ o mini o bia (Annabi Issa) n-leei yεlikpahindili n-ti binnamda.
Arapça tefsirler:
إِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُونِ
92. Achiika! Yi daadiini ŋɔ (Muslinsi daadiini) maa nyɛla adiini yini.[3] Yaha! Mani (Naawuni) n-nyɛ yi Duuma, dinzuɣu, jεmmi ya ma.
[3] Naawuni ni tim tuun shɛba na zaasa boondimi n-zaŋ chaŋ Naawunigaŋsibu polo. Dina nyɛ Laa’ilaaha illallaahu, di gbinni nyɛla:”Duuma jɛmdigu kani ni yɛlimaŋlinaɣila Naawuni.”
Arapça tefsirler:
وَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡۖ كُلٌّ إِلَيۡنَا رَٰجِعُونَ
93. Ka bɛ (ninsalinim’) naan woli woli bɛ daadinni bɛ suusuuni. Bɛ zaa nyɛla ban yɛn ti labi na Ti (Tinim’ Naawuni) sani (Zaadali).
Arapça tefsirler:
فَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا كُفۡرَانَ لِسَعۡيِهِۦ وَإِنَّا لَهُۥ كَٰتِبُونَ
94. Dinzuɣu, ŋun tum tuunvεla puuni shɛli ka nyɛla ŋun shiri ti Naawuni yεlimaŋli, tɔ! Di ku zaɣisi o tuma maa. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn sabi li n-zali o.
Arapça tefsirler:
وَحَرَٰمٌ عَلَىٰ قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَآ أَنَّهُمۡ لَا يَرۡجِعُونَ
95. Yaha! Di nyɛla din chihira n-zaŋ ti tiŋgbani shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ hallaka kadama bɛ pala ban ti lahi yɛn labi na (bɛ Dunia ʒii puuni).
Arapça tefsirler:
حَتَّىٰٓ إِذَا فُتِحَتۡ يَأۡجُوجُ وَمَأۡجُوجُ وَهُم مِّن كُلِّ حَدَبٖ يَنسِلُونَ
96. Hali ni saha shεli bɛ ni yɛn ti yooi Yaazuuzu mini Maazuuzu m-bahi na,[4] ka bɛ nyɛla ban yɛn ti sheeri zoli kam zuɣu na ni yomyoma.
[4] A yi chaŋ ti yuli Suuratul Kahf aaya pihiwei ni awei (99), a ni nya Yaazuuzu mini Maazuuzu ni nya ninvuɣu shba.
Arapça tefsirler:
وَٱقۡتَرَبَ ٱلۡوَعۡدُ ٱلۡحَقُّ فَإِذَا هِيَ شَٰخِصَةٌ أَبۡصَٰرُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَٰوَيۡلَنَا قَدۡ كُنَّا فِي غَفۡلَةٖ مِّنۡ هَٰذَا بَلۡ كُنَّا ظَٰلِمِينَ
97. Kayεlimaŋli daalikauli (Chiyaama yiɣisibu) saha miri. Dinsaha ka a yɛn nya ka chεfurinim’ nimbihi mirimiri (ka bɛ yεra): “Ti baye, achiika! Ti daa shiri be tamsim puuni n-zaŋ chaŋ ŋɔ maa. Chɛli gba! Ti daa nyɛla zualindiriba.”
Arapça tefsirler:
إِنَّكُمۡ وَمَا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنتُمۡ لَهَا وَٰرِدُونَ
98. (Ka bɛ yεli ba): “Achiika! Yi mini binyεri shεŋa yini daa jεmda ka di pa Naawuni maa zaasa nyɛla ʒahannama buɣum dokuɣuri, ka yi nyɛla ban yɛn kpe di (buɣum maa) ni.”
Arapça tefsirler:
لَوۡ كَانَ هَٰٓؤُلَآءِ ءَالِهَةٗ مَّا وَرَدُوهَاۖ وَكُلّٞ فِيهَا خَٰلِدُونَ
99. Dimbɔŋɔnim’ maa yi di daa nyɛla duumanim’ (Dunia puuni), bɛ naan ku kpe di (buɣum maa) ni. Di mi zaasa nyɛla dinyɛn kpalim di puuni.
Arapça tefsirler:
لَهُمۡ فِيهَا زَفِيرٞ وَهُمۡ فِيهَا لَا يَسۡمَعُونَ
100. Bɛ (chεfurinim’) yɛn ti vuhirimi nyɛhigira di (buɣum maa) puuni, bɛ mi ti bi yɛn wumdi shɛli di puuni.
Arapça tefsirler:
إِنَّ ٱلَّذِينَ سَبَقَتۡ لَهُم مِّنَّا ٱلۡحُسۡنَىٰٓ أُوْلَٰٓئِكَ عَنۡهَا مُبۡعَدُونَ
101. Achiika! Ninvuɣu shεba Ti (Tinim’ Naawuni) ni pun sabi ba ka bɛ nyɛla zuɣusuŋ nim’ Ti sani, tɔ! Bannim’ maa nyɛla bɛ ni yɛn niŋ shɛba katiŋ’ ka chɛ li (buɣum maa).
Arapça tefsirler:
لَا يَسۡمَعُونَ حَسِيسَهَاۖ وَهُمۡ فِي مَا ٱشۡتَهَتۡ أَنفُسُهُمۡ خَٰلِدُونَ
102. Bɛ ti bi yɛn wumdi di (buɣum maa) vuri, bɛ mi nyɛla ban yɛn ti kpalim bɛ suhi ni kuli bɔri shɛli ni.
Arapça tefsirler:
لَا يَحۡزُنُهُمُ ٱلۡفَزَعُ ٱلۡأَكۡبَرُ وَتَتَلَقَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ هَٰذَا يَوۡمُكُمُ ٱلَّذِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ
103. Suhidamli zaɣititali la ti bi yɛn mali ba suhusaɣiŋgu, ka Malaaikanim’ niŋdi ba maraaba (ka yεra): “Zuŋɔ nnyɛ yi dabsi’ shεli bɛ ni daa gbaari ya di daalikauli la.”
Arapça tefsirler:
يَوۡمَ نَطۡوِي ٱلسَّمَآءَ كَطَيِّ ٱلسِّجِلِّ لِلۡكُتُبِۚ كَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥۚ وَعۡدًا عَلَيۡنَآۚ إِنَّا كُنَّا فَٰعِلِينَ
104. Dabsi’ shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni yɛn ti kpabikpabi sagbana kamani bɛ ni kpabri takar’ shεŋabɛ ni sabri di zuɣu la shεm, kamani Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa pili tuuli nambu shεm, Ti ni lahi labsi li lala, di nyɛla alikauli shɛli din ʒe talahi Ti zuɣu. Achiika! Ti shiri nyɛla ban yɛn niŋ lala.
Arapça tefsirler:
وَلَقَدۡ كَتَبۡنَا فِي ٱلزَّبُورِ مِنۢ بَعۡدِ ٱلذِّكۡرِ أَنَّ ٱلۡأَرۡضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ ٱلصَّٰلِحُونَ
105. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa sabi niŋ Zabuura[5] puuni teebu (Lauhul Mahfuuzu) nyaaŋa kadama N (Mani Naawuni) dabsuma n-yɛn ti di tiŋgbani (Alizanda) fali.
[5] Zabura n-nyɛ Naawuni ni daa ti Annabi Dawuda litaafi shɛli, kamani O ni daa ti Annabi Musa Attaura, ka ti Annabi Issa Injiila shɛm.
Arapça tefsirler:
إِنَّ فِي هَٰذَا لَبَلَٰغٗا لِّقَوۡمٍ عَٰبِدِينَ
106. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali tuuntali tibu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban jɛmdi Naawuni.
Arapça tefsirler:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا رَحۡمَةٗ لِّلۡعَٰلَمِينَ
107. Yaha! (Yaa niyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim a na, naɣilaa ti nyɛla nambɔzobo n-zaŋ ti binnamda.
Arapça tefsirler:
قُلۡ إِنَّمَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
108. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Bɛ siɣisirila wahayi n-tiri ma na (kadama) Achiika! Yi Duuma nyɛla Duuma yino. Di ni bɔŋɔ, yi nyɛla ban zaŋ bɛ maŋ’ zaasa n-ti Naawuni (Muslinima)?”
Arapça tefsirler:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُلۡ ءَاذَنتُكُمۡ عَلَىٰ سَوَآءٖۖ وَإِنۡ أَدۡرِيٓ أَقَرِيبٌ أَم بَعِيدٞ مَّا تُوعَدُونَ
109. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ yi lebi biri, tɔ! Nyin yεlima: “M-baŋsila yi zaasa yim. Yaha! M-bi mi. Di ni bɔŋɔ,bɛ ni gbaari ya alikauli shεli (azaaba) maa nyɛla din be yoma bee katiŋa.”
Arapça tefsirler:
إِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلۡجَهۡرَ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا تَكۡتُمُونَ
110. Achiika! O (Naawuni) mi yεltɔɣa shɛli din yihi yɛli, kami yi nisɔɣiri shεli.
Arapça tefsirler:
وَإِنۡ أَدۡرِي لَعَلَّهُۥ فِتۡنَةٞ لَّكُمۡ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ
111. Yaha! M-bi mi, achiika! Di (azaaba maa naɣisibu) nyɛla dahimbu n-tin ya, ni nyɛɣisim hali ni saha shɛli.
Arapça tefsirler:
قَٰلَ رَبِّ ٱحۡكُم بِٱلۡحَقِّۗ وَرَبُّنَا ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلۡمُسۡتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ
112. Ka o (Annabi Muhammadu) yɛli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Niŋmi fukumsi ni yεlimaŋli. Yaha! Ti Duuma So Ŋun nyɛ Nambɔzobonaa n-nyɛ bɛ ni bɔri sɔŋsim So sani n-zaŋ chaŋ yi ni tiri ŋmahin’ shɛli dimbɔŋɔ maa.
Arapça tefsirler:
 
Anlam tercümesi Sure: Sûratu'l-Enbiyâ
Surelerin fihristi Sayfa numarası
 
Kur'an-ı Kerim meal tercümesi - الترجمة الدغبانية - Mealler fihristi

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الدغبانية، ترجمها محمد بابا غطوبو.

Kapat