قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ * - ترجمے کی لسٹ


معانی کا ترجمہ سورت: سورۂ فتح   آیت:

سوره فتح

سورہ کے بعض مقاصد:
تبشير النبي والمؤمنين بالفتح والتمكين.
مژده دادن پیروزی و تمكين به پیامبر و مؤمنان.

اِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِیْنًا ۟ۙ
- ای رسول- به‌راستی‌که ما با صلح حدیبیه پیروزی درخشانی برایت بخشیدیم.
عربی تفاسیر:
لِّیَغْفِرَ لَكَ اللّٰهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْۢبِكَ وَمَا تَاَخَّرَ وَیُتِمَّ نِعْمَتَهٗ عَلَیْكَ وَیَهْدِیَكَ صِرَاطًا مُّسْتَقِیْمًا ۟ۙ
تا الله گناهانی را که پیش از این پیروزی، و گناهانی را که پس از آن از تو سر زده است برایت ببخشاید، و نعمت خویش را با یاری دینت بر تو کامل گرداند، و تو را به راه راستی‌که هیچ انحرافی در آن نیست، یعنی راه راست اسلام هدایت کند.
عربی تفاسیر:
وَّیَنْصُرَكَ اللّٰهُ نَصْرًا عَزِیْزًا ۟
و الله تو را به پیروزی‌ای قاطع که هیچ‌کس نتواند آن را دفع کند، یاری رساند.
عربی تفاسیر:
هُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ السَّكِیْنَةَ فِیْ قُلُوْبِ الْمُؤْمِنِیْنَ لِیَزْدَادُوْۤا اِیْمَانًا مَّعَ اِیْمَانِهِمْ ؕ— وَلِلّٰهِ جُنُوْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَكِیْمًا ۟ۙ
الله همان ذاتی است که ثبات و آرامش را در دل‌های مؤمنان فرو فرستاد تا ایمانی بر ایمان‌شان بیفزایند، و لشکریان آسمان‌ها و زمین فقط از آنِ الله است، هرکس از بندگانش را که بخواهد با آنها تقویت می‌کند، و الله نسبت به مصالح بندگانش بسیار آگاه است، و در پیروزی و تقویتی که جاری می‌کند بسیار سنجیده‌کار است.
عربی تفاسیر:
لِّیُدْخِلَ الْمُؤْمِنِیْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا وَیُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَیِّاٰتِهِمْ ؕ— وَكَانَ ذٰلِكَ عِنْدَ اللّٰهِ فَوْزًا عَظِیْمًا ۟ۙ
تا مردان و زنان مؤمن به الله و رسولش را در بهشت‌هایی که نهرها از زیر کاخ‌ها و درختانش جاری است وارد کند، و گناهان‌شان را پاک کند، و آنها را در قبال آنها مورد مؤاخذه قرار ندهد، و این امر - رسیدن به مطلوب یعنی بهشت، و دورشدن از ترس و هلاکت یعنی مؤاخذه به گناهان- نزد الله رستگاری بزرگی است که هیچ رستگاری دیگری با آن برابری نمی‌کند.
عربی تفاسیر:
وَّیُعَذِّبَ الْمُنٰفِقِیْنَ وَالْمُنٰفِقٰتِ وَالْمُشْرِكِیْنَ وَالْمُشْرِكٰتِ الظَّآنِّیْنَ بِاللّٰهِ ظَنَّ السَّوْءِ ؕ— عَلَیْهِمْ دَآىِٕرَةُ السَّوْءِ ۚ— وَغَضِبَ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَاَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ ؕ— وَسَآءَتْ مَصِیْرًا ۟
و برای اینکه مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرک به الله، که گمان برده‌اند الله دینش را یاری نمی‌رساند، و کلمه‌اش را برتر نمی‌گرداند عذاب کند. عذاب فقط آنها را احاطه می‌کند، و الله به‌سبب کفر و گمان بدشان بر آنها خشم گرفته، و آنها را از رحمت خویش رانده و در آخرت جهنم را برای‌شان آماده ساخته است که وارد آن می‌شوند و برای همیشه در آن می‌مانند، و جهنم مقصد بسیار بدی است که به آن بازگردانده می‌شوند.
عربی تفاسیر:
وَلِلّٰهِ جُنُوْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَزِیْزًا حَكِیْمًا ۟
و لشکریان آسمان‌ها و زمین از آنِ الله است که هرکس از بندگانش را که بخواهد با آنها تقویت می‌کند، و الله ذات شکست ‌ناپذیری است که هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود، و در آفرینش و تقدیر و تدبیرش بسیار دانا است.
عربی تفاسیر:
اِنَّاۤ اَرْسَلْنٰكَ شَاهِدًا وَّمُبَشِّرًا وَّنَذِیْرًا ۟ۙ
- ای رسول- به‌راستی‌که ما تو را گواهی فرستادیم که در روز قیامت بر امت خویش گواهی می‌دهی، و مژده‌دهندۀ مؤمنان به یاری و قدرتی که در دنیا برای‌شان آماده شده، و به نعمت‌هایی که در آخرت برای‌شان فراهم گشته است، و ترسانندۀ کافران به ذلت و شکست به دست مؤمنان که در دنیا برای‌شان آماده شده است، و به عذاب دردناکِ فراهم‌شده در آخرت که منتظر آنها است.
عربی تفاسیر:
لِّتُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَتُعَزِّرُوْهُ وَتُوَقِّرُوْهُ ؕ— وَتُسَبِّحُوْهُ بُكْرَةً وَّاَصِیْلًا ۟
تا به الله و رسولش ایمان آورند، و رسولش را بزرگ و محترم شمارند، و در آغاز و پایان روز الله را بستایند.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• صلح الحديبية بداية فتح عظيم على الإسلام والمسلمين.
صلح حدیبیه آغاز فتحی بزرگ برای اسلام و مسلمانان بود.

• السكينة أثر من آثار الإيمان تبعث على الطمأنينة والثبات.
سکینه یکی از آثار ایمان است که باعث آرامش و ثبات می‌شود.

• خطر ظن السوء بالله، فإن الله يعامل الناس حسب ظنهم به سبحانه.
خطر بدگمانی به الله؛ زیرا الله براساس گمانی که مردم به او سبحانه دارند با آنها رفتار می‌کند.

• وجوب تعظيم وتوقير رسول الله صلى الله عليه وسلم.
وجوب بزرگداشت و احترام رسول‌الله صلی الله علیه وسلم .

اِنَّ الَّذِیْنَ یُبَایِعُوْنَكَ اِنَّمَا یُبَایِعُوْنَ اللّٰهَ ؕ— یَدُ اللّٰهِ فَوْقَ اَیْدِیْهِمْ ۚ— فَمَنْ نَّكَثَ فَاِنَّمَا یَنْكُثُ عَلٰی نَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ اَوْفٰی بِمَا عٰهَدَ عَلَیْهُ اللّٰهَ فَسَیُؤْتِیْهِ اَجْرًا عَظِیْمًا ۟۠
-ای پیامبر- همانا کسانی که در بیعت رضوان برای جهاد با مشرکان مکه، با تو بیعت می کنند، در حقیقت با الله بیعت می کنند؛ چون اوست که آنان را به جهاد با مشرکان فرمان داد و به آنان پاداش می دهد، در این بیعت، دست الله، بالای دست آنان است. پروردگار از اعمال آنان آگاه و چیزی از آن بر او پوشیده نمی ماند، پس هر کس بیعتش را بشکند و به پیمانش با پروردگار مبنی بر یاری دین او، وفا نکند؛ زیان شکستن بیعت و پیمانش تنها به خودش باز می گردد و این امر زیانی به الله نمی رساند، و هر کس به پیمانش با پروردگار مبنی بر یاری دین او، وفا کند؛ به زودی پاداشی بزرگ یعنی بهشت را به او بخشيده می شود.
عربی تفاسیر:
سَیَقُوْلُ لَكَ الْمُخَلَّفُوْنَ مِنَ الْاَعْرَابِ شَغَلَتْنَاۤ اَمْوَالُنَا وَاَهْلُوْنَا فَاسْتَغْفِرْ لَنَا ۚ— یَقُوْلُوْنَ بِاَلْسِنَتِهِمْ مَّا لَیْسَ فِیْ قُلُوْبِهِمْ ؕ— قُلْ فَمَنْ یَّمْلِكُ لَكُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا اِنْ اَرَادَ بِكُمْ ضَرًّا اَوْ اَرَادَ بِكُمْ نَفْعًا ؕ— بَلْ كَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِیْرًا ۟
- ای رسول- بادیه‌نشینانی که الله آنها را از همراهی تو در سفر به‌سوی مکه بر جای گذاشت آن‌گاه که آنها را سرزنش کنی به تو خواهند گفت: حفاظت اموال و فرزندانمان ما را از حرکت با تو بازداشت، پس از الله درخواست کن تا گناهانمان را ببخشد. با زبان از پیامبر صلی الله علیه وسلم می‌خواهند که برای‌شان طلب آمرزش کند اما چنین چیزی در دل‌های‌شان وجود ندارد؛ زیرا آنها از گناهان‌شان توبه نکرده‌اند. به آنها بگو: اگر الله برای شما خیر، یا شر بخواهد هیچ‌کس مالک ذره‌ای برای شما در برابر الله نیست، بلکه الله از آنچه انجام می‌دهید بسیار آگاه است و ذره‌ای از اعمال‌تان هر چند آن را پنهان دارید بر او تعالی پوشیده نمی‌ماند.
عربی تفاسیر:
بَلْ ظَنَنْتُمْ اَنْ لَّنْ یَّنْقَلِبَ الرَّسُوْلُ وَالْمُؤْمِنُوْنَ اِلٰۤی اَهْلِیْهِمْ اَبَدًا وَّزُیِّنَ ذٰلِكَ فِیْ قُلُوْبِكُمْ وَظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ ۖۚ— وَكُنْتُمْ قَوْمًا بُوْرًا ۟
سرگرم شدنتان به نگهداری از اموال و فرزندان که آن را بهانه و سببى براى بازماندن شما از همراهى پيامبر اظهار كرديد، سبب حقيقى نبود، بلکه گمان کردید که پیامبر-صلی الله علیه وسلم- و تمامى اصحابش نابود خواهند شد و به سوی خانواده هایشان در مدینه باز نخواهند گشت، و شیطان این امر را در دل هایتان آراست، و به پروردگارتان گمان بدی بردید هنگامی كه فکر کردید، به پیامبرش یاری نخواهد رساند، و به سبب گمان بدتان که به الله بردید و بازماندنتان از همراهى با پبامبر؛ قومی هلاک شده و نابود گشتید.
عربی تفاسیر:
وَمَنْ لَّمْ یُؤْمِنْ بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ فَاِنَّاۤ اَعْتَدْنَا لِلْكٰفِرِیْنَ سَعِیْرًا ۟
و هرکس به الله و رسولش ایمان نیاورده کافر است، و در روز قیامت برای کافران به الله آتشی شعله‌ور آماده کرده‌ایم که در آن عذاب می‌شوند.
عربی تفاسیر:
وَلِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— یَغْفِرُ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
و فرمانروایی آسمان‌ها و زمین فقط از آنِ الله است، گناهان هر یک از بندگانش را بخواهد می‌بخشد، آن‌گاه به فضل خویش او را وارد بهشت می‌کند، و به عدالت خویش هرکس از بندگانش را که بخواهد عذاب می‌کند، و الله نسبت به گناهان بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده، و نسبت به آنها بسیار مهربان است.
عربی تفاسیر:
سَیَقُوْلُ الْمُخَلَّفُوْنَ اِذَا انْطَلَقْتُمْ اِلٰی مَغَانِمَ لِتَاْخُذُوْهَا ذَرُوْنَا نَتَّبِعْكُمْ ۚ— یُرِیْدُوْنَ اَنْ یُّبَدِّلُوْا كَلٰمَ اللّٰهِ ؕ— قُلْ لَّنْ تَتَّبِعُوْنَا كَذٰلِكُمْ قَالَ اللّٰهُ مِنْ قَبْلُ ۚ— فَسَیَقُوْلُوْنَ بَلْ تَحْسُدُوْنَنَا ؕ— بَلْ كَانُوْا لَا یَفْقَهُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟
- ای مؤمنان- وقتی‌ به‌سوی غنایم خیبر که الله آن را بعد از صلح حدیبیه به شما وعده داد حرکت کنید تا آنها را بگیرید، کسانی‌که الله آنها را بر جای گذاشت خواهند گفت: به ما اجازه دهید همراه شما بیاییم تا سهمی از آن برداریم. این برجای‌ماندگان با این درخواست می‌خواهند وعدۀ الله را که پس از صلح حدیبیه با آن به مؤمنان وعده داد که غنایم خیبر را فقط برای آنها می‌دهد تغییر دهند. - ای رسول- به آنها بگو: هرگز ما را به‌سوی آن غنیمت‌ها دنبال نخواهید کرد، زیرا الله به ما وعده داده است که غنایم خیبر فقط برای کسانی است که در حدیبیه حضور داشته‌اند. پس خواهند گفت: اینکه نمی‌گذارید با شما به‌سوی خیبر بیاییم به فرمانی از جانب الله نیست، بلکه به این سبب است که بر ما حسادت می‌ورزید. درحالی‌که امر آن‌گونه که این برجای‌ماندگان ادعا کردند نیست، بلکه آنها اوامر و نواهی الله را جز اندکی نمی‌فهمند، به همین منظور از او تعالی نافرمانی می‌کنند.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• مكانة بيعة الرضوان عند الله عظيمة، وأهلها من خير الناس على وجه الأرض.
بیعت رضوان جایگاه بزرگی نزد الله دارد، و حاضران در آن از بهترین مردم روی زمین هستند.

• سوء الظن بالله من أسباب الوقوع في المعصية وقد يوصل إلى الكفر.
بدگمانی به الله یکی از اسباب وقوع در معصیت است و گاهی به کفر منجر می‌شود.

• ضعاف الإيمان قليلون عند الفزع، كثيرون عند الطمع.
افراد داراى ضعيف ایمان، در هنگام درخواست يارى و كمک رسانى اندک هستند، اما در هنگام زياده خواهى بسيارند.

قُلْ لِّلْمُخَلَّفِیْنَ مِنَ الْاَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ اِلٰی قَوْمٍ اُولِیْ بَاْسٍ شَدِیْدٍ تُقَاتِلُوْنَهُمْ اَوْ یُسْلِمُوْنَ ۚ— فَاِنْ تُطِیْعُوْا یُؤْتِكُمُ اللّٰهُ اَجْرًا حَسَنًا ۚ— وَاِنْ تَتَوَلَّوْا كَمَا تَوَلَّیْتُمْ مِّنْ قَبْلُ یُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟
- ای رسول- برای آزمودن بادیه‌نشینانی که از حرکت با تو به‌سوی مکه تخلف ورزیدند به آنها بگو: به زودی برای پیکار با مردمی بسیار نیرومند دعوت خواهید شد، که در راه الله با آنها بجنگید، یا بدون پیکار وارد اسلام شوند. پس اگر الله را در قتال با آنها که شما را به آن فراخوانده است فرمان بردید پاداشی نیکو یعنی بهشت را به شما می‌دهد، و اگر از فرمان‌برداری از او روی گرداندید- همان‌گونه که وقتی از حرکت با او به‌سوی مکه تخلف ورزیدید از فرمانش روی گرداندید- شما را به عذابی دردناک عذاب می‌کند.
عربی تفاسیر:
لَیْسَ عَلَی الْاَعْمٰی حَرَجٌ وَّلَا عَلَی الْاَعْرَجِ حَرَجٌ وَّلَا عَلَی الْمَرِیْضِ حَرَجٌ ؕ— وَمَنْ یُّطِعِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ یُدْخِلْهُ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۚ— وَمَنْ یَّتَوَلَّ یُعَذِّبْهُ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟۠
بر معذور به‌سبب نابینایی یا لنگی یا بیماری گناهی نیست اگر در پیکار در راه الله حضور نیابد، و هرکس از الله و رسولش فرمان‌برداری کند او را وارد بهشت‌هایی می‌کند که نهرها از زیر کاخ‌ها و درختانش جاری است، و هرکس از طاعت الله و رسولش روی بگرداند الله او را به عذابی دردناک عذاب می‌کند.
عربی تفاسیر:
لَقَدْ رَضِیَ اللّٰهُ عَنِ الْمُؤْمِنِیْنَ اِذْ یُبَایِعُوْنَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِیْ قُلُوْبِهِمْ فَاَنْزَلَ السَّكِیْنَةَ عَلَیْهِمْ وَاَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِیْبًا ۟ۙ
به تحقیق که الله از مؤمنان راضی شد وقتی در حدیبیه زیر آن درخت به بیعت رضوان با تو بیعت می‌کردند، و از ایمان و اخلاص و راستی‌ای که در دل‌های‌شان بود آگاه شد، و آرامش را بر دل‌های‌شان فرو فرستاد، و پاداش این کارشان، به جای ورود به مکه که برای‌شان میسر نشد، پیروزی‌ای نزدیک یعنی فتح خیبر است.
عربی تفاسیر:
وَّمَغَانِمَ كَثِیْرَةً یَّاْخُذُوْنَهَا ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَزِیْزًا حَكِیْمًا ۟
و غنیمت‌های زیادی که از اهالی خیبر خواهند گرفت به آنها عطا کرد، و الله ذات شکست ‌ناپذیری است که هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود، و در آفرینش و تقدیر و تدبیرش بسیار دانا است.
عربی تفاسیر:
وَعَدَكُمُ اللّٰهُ مَغَانِمَ كَثِیْرَةً تَاْخُذُوْنَهَا فَعَجَّلَ لَكُمْ هٰذِهٖ وَكَفَّ اَیْدِیَ النَّاسِ عَنْكُمْ ۚ— وَلِتَكُوْنَ اٰیَةً لِّلْمُؤْمِنِیْنَ وَیَهْدِیَكُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِیْمًا ۟ۙ
- ای مؤمنان- الله غنیمت‌های زیادی که در فتوحات آیندۀ اسلامی می‌گیرید به شما وعده داده است، ولی غنیمت‌های خیبر را زودتر برای‌تان فراهم آورد، و دست یهودیان را کوتاه کرد آن‌گاه که تصمیم گرفتند پس از خروج شما به خانواده‌های‌تان آسیب برسانند، و تا این غنیمت‌های به تعجیل‌افتاده، نشانه‌ای برای شما بر یاری الله و تقویت شما توسط او تعالی باشد، و الله شما را به راه راستی‌که هیچ انحرافی ندارد هدایت کند.
عربی تفاسیر:
وَّاُخْرٰی لَمْ تَقْدِرُوْا عَلَیْهَا قَدْ اَحَاطَ اللّٰهُ بِهَا ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرًا ۟
و الله غنیمت‌های دیگری به شما وعده داده است که اکنون بر آنها دست نیافته‌اید، فقط الله است که بر آنها قدرت و دسترسی دارد، و در علم و تدبیر او است، و الله بر همه چیز توانا است، و هیچ‌چیز او را ناتوان نمی‌سازد.
عربی تفاسیر:
وَلَوْ قَاتَلَكُمُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَوَلَّوُا الْاَدْبَارَ ثُمَّ لَا یَجِدُوْنَ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟
و -ای مؤمنان- اگر کسانی‌که به الله و رسولش کفر ورزیده‌اند با شما بجنگند به‌طور قطع فراری و شکست‌خورده از شما، پشت خواهند کرد، آن‌گاه هیچ دوست و کارسازی نخواهند یافت که کارشان را برعهده بگیرد، و هیچ یاوری نیز نخواهند یافت که آنها را بر پیکار با شما یاری برساند.
عربی تفاسیر:
سُنَّةَ اللّٰهِ الَّتِیْ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ ۖۚ— وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّٰهِ تَبْدِیْلًا ۟
و چیره‌شدن مؤمنان و شکست کافران، در هر زمان و مکانی ثابت است، زیرا این امر سنت الله در امت‌هایی است که پیش از این تکذیب ‌کنندگان گذشته‌اند، و -ای رسول- برای سنت الله هرگز تغییری نخواهی یافت.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• إخبار القرآن بمغيبات تحققت فيما بعد - مثل الفتوح الإسلامية - دليل قاطع على أن القرآن الكريم من عند الله.
خبردادن قرآن از امور غیبی که بعدها محقق شد- مانند فتوحات اسلامی- دلیلی قاطع بر نزول قرآن کریم از جانب الله است.

• تقوم أحكام الشريعة على الرفق واليسر.
برپایی احکام شریعت بر نرمی و آسانی.

• جزاء أهل بيعة الرضوان منه ما هو معجل، ومنه ما هو مدَّخر لهم في الآخرة.
بخشی از پاداش اهل بیعت رضوان در دنیا به تعجیل افتاده، و بخشی از آن در آخرت برای‌شان ذخیره شده است.

• غلبة الحق وأهله على الباطل وأهله سُنَّة إلهية.
غلبۀ حق و پیروانش بر باطل و پیروانش، سنتی الهی است.

وَهُوَ الَّذِیْ كَفَّ اَیْدِیَهُمْ عَنْكُمْ وَاَیْدِیَكُمْ عَنْهُمْ بِبَطْنِ مَكَّةَ مِنْ بَعْدِ اَنْ اَظْفَرَكُمْ عَلَیْهِمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرًا ۟
و او همان ذاتی است که دستان مشرکان را از شما کوتاه کرد آن‌گاه که در حدیبیه حدود هشتاد مرد از آنها آمدند و می‌خواستند آسیبی به شما برسانند، و دست شما را از آنها کوتاه کرد آن‌گاه که شما را بر اسیرکردن‌شان قدرت داد (بر همگی آنها پیروز کرد) آنها را نکشتید و به آنها آزار نرساندید، بلکه آنها را آزاد کردید، و الله نسبت به آنچه انجام می‌دهید بینا است، و ذره‌ای از اعمال‌تان بر او پوشیده نمی‌ماند.
عربی تفاسیر:
هُمُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْیَ مَعْكُوْفًا اَنْ یَّبْلُغَ مَحِلَّهٗ ؕ— وَلَوْلَا رِجَالٌ مُّؤْمِنُوْنَ وَنِسَآءٌ مُّؤْمِنٰتٌ لَّمْ تَعْلَمُوْهُمْ اَنْ تَطَـُٔوْهُمْ فَتُصِیْبَكُمْ مِّنْهُمْ مَّعَرَّةٌ بِغَیْرِ عِلْمٍ ۚ— لِیُدْخِلَ اللّٰهُ فِیْ رَحْمَتِهٖ مَنْ یَّشَآءُ ۚ— لَوْ تَزَیَّلُوْا لَعَذَّبْنَا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنْهُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۟
آنها همان کسانی هستند که به الله و رسولش کفر ورزیدند، و شما را از مسجد الحرام بازداشتند، و قربانی را نگذاشته‌اند به قربان‌گاه خویش برسد، و اگر وجود مردان و زنانی مؤمن به الله که شما آنها را نمی‌شناسید نبود که ناخواسته آنها را همراه کافران می‌کشتید، و بر اثر قتل آنها گناه و دیه‌های‌شان گریبانگیرتان می‌شد؛ به‌طور قطع اجازه فتح مکه را به شما می‌داد، تا الله هرکس را بخواهد مانند مؤمنان در مکه به رحمت خویش درآورد. اگر در مکه کافران از مؤمنان جدا بودند به‌طور قطع کسانی را که به الله و رسولش کفر ورزیده‌اند به عذابی دردناک عذاب می‌کردیم.
عربی تفاسیر:
اِذْ جَعَلَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فِیْ قُلُوْبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الْجَاهِلِیَّةِ فَاَنْزَلَ اللّٰهُ سَكِیْنَتَهٗ عَلٰی رَسُوْلِهٖ وَعَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ وَاَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوٰی وَكَانُوْۤا اَحَقَّ بِهَا وَاَهْلَهَا ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمًا ۟۠
آن‌گاه که کافران به الله و رسولش تعصب جاهلیت را که هیچ ربطی به احقاق حق ندارد و فقط به هوس مربوط می‌شود در دل‌های‌شان جای دادند، و از ترس اینکه مبادا سرزنش شوند که پیامبر صلی الله علیه وسلم بر آنها پیروز شده و به زور وارد مکه شده است ورود رسول‌الله صلی الله علیه وسلم را در سال حدیبیه برای خودشان نپذیرفتند؛ الله آرامشی از جانب خویش بر رسولش و مؤمنان فرو فرستاد، و خشم، باعث نشد که آنها در برابر مشرکان مقابله به مثل کنند، و الله مؤمنان را با کلمۀ حق یعنی لا إله إلا الله «هیچ معبود برحقی جز الله نیست»، و اینکه حقش را برپا دارند استوار گرداند، و مؤمنان به‌سبب خیری که الله در دل‌های شان از آن آگاه بود به این کلمه سزاوارتر و شایسته‌تر از دیگران بودند، و الله از همه چیز کاملاً آگاه هست، و ذره‌ای بر او پوشیده نمی‌ماند.
عربی تفاسیر:
لَقَدْ صَدَقَ اللّٰهُ رَسُوْلَهُ الرُّءْیَا بِالْحَقِّ ۚ— لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ اِنْ شَآءَ اللّٰهُ اٰمِنِیْنَ ۙ— مُحَلِّقِیْنَ رُءُوْسَكُمْ وَمُقَصِّرِیْنَ ۙ— لَا تَخَافُوْنَ ؕ— فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوْا فَجَعَلَ مِنْ دُوْنِ ذٰلِكَ فَتْحًا قَرِیْبًا ۟
به تحقیق که الله رؤیای رسولش را محقق کرد آن‌گاه که این رؤیا را در خواب دید و اصحابش را از آن باخبر ساخت، مبنی بر اینکه او و اصحابش بدون ترس از دشمن‌شان وارد بیت الله الحرام می‌شوند، و برای اعلام پایان مناسک برخی از آنها موی سرهای‌شان را می‌تراشند، و برخی دیگر آن را کوتاه می‌کنند. پس - ای مؤمنان- الله از مصلحت شما چیزی می‌دانست که شما از آن آگاه نبودید، از این رو آن سال را بدون تحقق رؤیای ورود به مکه، فتحی نزدیک قرار داد و این فتح نزدیک، صلح حدیبیه و در پی آن، فتح خیبر بر دستان مؤمنانی که در حدیبیه حضور داشتند است که الله آن را محقق گرداند.
عربی تفاسیر:
هُوَ الَّذِیْۤ اَرْسَلَ رَسُوْلَهٗ بِالْهُدٰی وَدِیْنِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهٗ عَلَی الدِّیْنِ كُلِّهٖ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ شَهِیْدًا ۟ؕ
الله همان ذاتی است که رسولش محمد صلی الله علیه وسلم را با بیانی واضح و دین حقی که همان دین اسلام است فرستاد؛ تا آن را بر تمام ادیان مخالفش برتری دهد، و الله بر این امر گواه بوده است، و گواهی الله کافی است.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• الصد عن سبيل الله جريمة يستحق أصحابها العذاب الأليم.
بازداشتن از راه الله، گناهی است که مسببان آن سزاوار عذاب دردناک هستند.

• تدبير الله لمصالح عباده فوق مستوى علمهم المحدود.
تدبیر الله برای مصالح بندگانش از سطح علم محدود آنها فراتر است.

• التحذير من استبدال رابطة الدين بحمية النسب أو الجاهلية.
بیم‌دادن از تبدیل رابطۀ دین با تعصب نَسَبی یا جاهلیت.

• ظهور دين الإسلام سُنَّة ووعد إلهي تحقق.
پیروزی دین اسلام سنت و وعده‌ای الهی است که محقق می‌گردد.

مُحَمَّدٌ رَّسُوْلُ اللّٰهِ ؕ— وَالَّذِیْنَ مَعَهٗۤ اَشِدَّآءُ عَلَی الْكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَیْنَهُمْ تَرٰىهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا یَّبْتَغُوْنَ فَضْلًا مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانًا ؗ— سِیْمَاهُمْ فِیْ وُجُوْهِهِمْ مِّنْ اَثَرِ السُّجُوْدِ ؕ— ذٰلِكَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرٰىةِ ۛۖۚ— وَمَثَلُهُمْ فِی الْاِنْجِیْلِ ۛ۫ۚ— كَزَرْعٍ اَخْرَجَ شَطْاَهٗ فَاٰزَرَهٗ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوٰی عَلٰی سُوْقِهٖ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیْظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ ؕ— وَعَدَ اللّٰهُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِنْهُمْ مَّغْفِرَةً وَّاَجْرًا عَظِیْمًا ۟۠
محمد فرستادۀ الله است و اصحابش که با او هستند، بر کافران محارب سختگیر، و میان خودشان مهربان و دلسوز و غمخوار یکدیگر هستند. - ای بیننده- آنها را در رکوع و سجده برای الله سبحانه می‌بینی. از الله درخواست می‌کنند که با آمرزش و پاداشی گرامی بر آنها مهربانی و بخشش کند، و از آنها راضی شود. بر اثر سجده، نشانۀ آنها رستگاری و روشنایی و نور نماز است که در چهره‌شان آشکار می‌شود. تورات کتاب نازل‌شده بر موسی علیه السلام آنها را با این صفت توصیف کرده است. و اما مَثَل آنها در انجیل، کتاب نازل‌شده بر عیسی علیه السلام چنین است که در همکاری و کمال، مانند زراعتی هستند که جوانه‌هایش را درآوَرَد، سپس قوی و ستبر شود تا اینکه بر ساقه‌هایش بایستد، و کشاورزان را از قدرت و کمال خویش به شگفت آوَرَد؛ تا الله با آنها کافران را به‌سبب قوت و اتحاد و کمالی که در آنها می‌بینند به خشم آوَرَد. الله به صحابه‌ای که به الله ایمان آورده‌اند، و اعمال صالح انجام داده‌اند آمرزش گناهان‌شان را که در قبال آن مؤاخذه نخواهند شد، و پاداشی بزرگ از جانب خویش یعنی بهشت وعده داده است.
عربی تفاسیر:
حالیہ صفحہ میں آیات کے فوائد:
• تشرع الرحمة مع المؤمن، والشدة مع الكافر المحارب.
مشروعیت مهربانی با مؤمن، و خشونت با کافر محارب.

• التماسك والتعاون من أخلاق أصحابه صلى الله عليه وسلم.
اتحاد و همکاری از خصوصیات اخلاقی اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم بود.

• من يجد في قلبه كرهًا للصحابة الكرام يُخْشى عليه من الكفر.
هر کس نفرتى از صحابه ی کرام در دل داشته باشد؛ بیم آن مى رود دچار کفر شود.

• وجوب التأدب مع رسول الله صلى الله عليه وسلم، ومع سُنَّته، ومع ورثته (العلماء).
وجوب مؤدب‌ بودن در برابر رسول‌الله صلی الله علیه وسلم، و سنت ایشان، و وارثانش (علما).

 
معانی کا ترجمہ سورت: سورۂ فتح
سورتوں کی لسٹ صفحہ نمبر
 
قرآن کریم کے معانی کا ترجمہ - المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ - ترجمے کی لسٹ

المختصر فی تفسیر القرآن الکریم کا فارسی ترجمہ، مرکز تفسیر للدراسات الاسلامیۃ کی جانب سے جاری۔

بند کریں