Bản dịch ý nghĩa nội dung Qur'an - Dịch thuật tiếng Yao * - Mục lục các bản dịch
Al-Isrâ’
سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَيۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِي بَٰرَكۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنۡ ءَايَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
Kuswejela ni Kwakwe Ajula (Allah) juŵan’jesyisye kapolo Jwakwe (Muhammadi ﷺ) chilo kutyochela ku Nsikiti Wakuchimbichika (wa Maaka) kuja ku Nsikiti Wakunaula (wa Baitul-Muqaddas) awula watwaipele upile yayaliji mungulugulu mwakwe, kuti tunnosye jwalakwe (Muhammadi ﷺ) ine mu isimosimo Yetu, Chisimu Jwalakwe (Allah) ni Jwakupikanichisya, Jwakulolechesya.[1]
(17:1) Akusimulila Jâbir bin Abdullah رضى الله عنه yanti jwalakwejo ŵampikene Ntenga jwa Allahﷺjuchitiji: “Ndema jagaangaaniile Makuraish (ya ulendo wangu wanajesile chilo wa Isrâi ni Mi‘râji), najimi pa Al-Hijr, basi Allah niŵawuonesye kukwangu nsikiti wa Baitul-Muqaddas, ninatandite kwasimbila ya imanyilo yakwe une ndili nkuwulola walakweo.” (Swahîh Al-Bukhârî, Hadith No. 3673).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَجَعَلۡنَٰهُ هُدٗى لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلٗا
Ni twampele Musa chitabu (cha Taurat), ni twachitesile kuŵa chongolo ku ŵanache ŵa Israila. (Allah ŵasalile kuti): “Ngasimuntenda (jwinepe) jwangaŵaga Une kuŵa nkun’jegama.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
ذُرِّيَّةَ مَنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٍۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَبۡدٗا شَكُورٗا
(Ŵasalile soni kuti: “E jenumanja) isukulu ya aŵala ŵatwajigele pampepe ni Nuhu (m’chombo)! (M’beje ŵakutogolela mujwatendelaga nangolo jwenu.) Chisimu jwalakwe (Nuhujo) jwaliji kapolo jwakutogolela kusyene.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَقَضَيۡنَآ إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَتُفۡسِدُنَّ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَّتَيۡنِ وَلَتَعۡلُنَّ عُلُوّٗا كَبِيرٗا
Ni twajuwulile ŵanache ŵa Israila m’Chitabu (cha Taurat kuti): “Chisimu ŵanganyammwe tim’bwatanganye pa chilambo kaŵilikose, ni tin’dikwesye kulikwesya kwekulungwa nnope.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا بَعَثۡنَا عَلَيۡكُمۡ عِبَادٗا لَّنَآ أُوْلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ فَجَاسُواْ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِۚ وَكَانَ وَعۡدٗا مَّفۡعُولٗا
“Basi pachayiche chilanga cha (kulipidwa ligongo lya kuwatanganya) kwandanda mwa kuŵiliko, twantumichisye ŵanganyammwe achikapolo Ŵetu achinsyene machili gakuputila ngondo mwaukali, basi ni ŵasyungwilesyungwile nkatikati mwa majumba (kupita nchim’bulaga). Nichaliji chilanga chakutendedwa.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
إِنۡ أَحۡسَنتُمۡ أَحۡسَنتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡۖ وَإِنۡ أَسَأۡتُمۡ فَلَهَاۚ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ لِيَسُـُٔواْ وُجُوهَكُمۡ وَلِيَدۡخُلُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوۡاْ تَتۡبِيرًا
(Nitwatite): “Naga ntende yambone, nikuti nkulitendela yamboneyo mwachimisyene, nambo naga nsakasye, nikuti nkulisakachisya mwachimisyene. Sano pachayiche chilanga (chakulipidwa ligongo lya kuwatanganya) kwambesi, (twalechelele amagongo ŵenu) kuti asijigasye nchesela ngope syenu, ni kuujinjila Nsikiti (wa Baitul-Muqaddas) muŵaujinjilile kandanda, ni konanga chilichose chaachitawalile konanga kwekulungwa nnope.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يَرۡحَمَكُمۡۚ وَإِنۡ عُدتُّمۡ عُدۡنَاۚ وَجَعَلۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ حَصِيرًا
(Twasalile m’Chitabu cha Taurat kuti: “Naga nnondeche mu yakutenda yenu), chisimu M’mbuje gwenu tantendele chanasa, nambo naga m’bujauje (kutenda yangalumbana), chituujauje (kumpa ipotesi), soni tujitesile Jahannama kwa achimakafili kuŵa kolokoni (ndende).”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا
Chisimu aji Qur’an jikongolela ku alila (litala) lyalili lyagoloka nnope, ni jikwapa abali jakusengwasya aŵala ŵaakutenda yambone kuti akwete kupata ŵanganyao malipilo gamakulungwa.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَأَنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَجَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ ءَايَتَيۡنِۖ فَمَحَوۡنَآ ءَايَةَ ٱلَّيۡلِ وَجَعَلۡنَآ ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبۡصِرَةٗ لِّتَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡ وَلِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ وَكُلَّ شَيۡءٖ فَصَّلۡنَٰهُ تَفۡصِيلٗا
Ni tuŵisile chilo ni muusi kuŵa ilosyo iŵili, ni tuchifufwite chilosyo chachilo (ni chipi), ni tuchitesile chilosyo cha muusi kuŵa chakuŵala (ni lilanguka lyakwe) kuti nsosejesoseje umbone wakuumila kwa M’mbuje gwenu, soni kuti mmanyilileje winji wa yaka ni chiŵalanjilo (cha masiku, ijuma ni myesi). Soni chindu chilichose tuchilondesye mwakuchisalichisya chenene.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِي عُنُقِهِۦۖ وَنُخۡرِجُ لَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ كِتَٰبٗا يَلۡقَىٰهُ مَنشُورًا
Soni mundu jwalijose tuntaŵilile itendo yakwe nnukosi mwakwe, ni chitukankopochesye lisiku lya Kiyama chitabu chachakachisimane chili cheunukuleunukule.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
مَّنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا
Mundu jwaajongweche, basi nikuti akongoka kwakulikamuchisya nsyene, soni jwasochelele, basi nikuti akusochelela kwaalikonya nsyene, soni jwaatwiichiile nsigo (wasambi) ngasaja kutwichila nsigo wajwine, soni Uwwe nganituŵa ŵakupeleka ilagasyo mpaka tukatumisye (kaje) ntenga.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذَآ أَرَدۡنَآ أَن نُّهۡلِكَ قَرۡيَةً أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيۡهَا ٱلۡقَوۡلُ فَدَمَّرۡنَٰهَا تَدۡمِيرٗا
Soni tuli tusachile kuujonanga musi (achinsyene musio ali nkutenda yangalumbana) tukwalamulaga (kaje) ŵakulipatila ŵao (yakun’jitika Allah ni kuŵa atenda ngoto), basi ni akasapitikukaga (kumpitikuchila Allah) mwalakwemo, pele ni palikasasimichikaga liloŵe (lyailagasyo) pa wele (musio), basi ni tukasaujonangaga kusyene.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِنۢ بَعۡدِ نُوحٖۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
Ana soni jilingwajilingwa mwa mikutula jatwajijonasile panyuma pa Nuhu! Sano Ambuje ŵenu akwanile pasambi sya achikapolo Ŵakwe kuŵa Nkumanyilila chenene, Nkulolechesya.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعَاجِلَةَ عَجَّلۡنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلۡنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصۡلَىٰهَا مَذۡمُومٗا مَّدۡحُورٗا
Mundu jwaakuŵa nkusachilila umi wachitema (wa duniya), chitun’janguichisye (kumpa) mwalakwemo yatukusaka (kupeleka) kwa jwatukunsaka, kaneka Uwwe tum’biichiile jwalakwe (ku Akhera) Jahannama, takajijinjile ali jwakunyosyedwa soni jwakuŵinjidwa (kuchanasa cha Allah).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
كُلّٗا نُّمِدُّ هَٰٓؤُلَآءِ وَهَٰٓؤُلَآءِ مِنۡ عَطَآءِ رَبِّكَۚ وَمَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحۡظُورًا
Ŵaliose – ŵanganyaŵa ni ŵanganyao (ŵambone ni ŵakusakala) – tukwapaga mu yakupeleka ya Ambuje ŵenu (Allah), ni nganiiŵa yakupeleka ya Ambuje ŵenu yanti ni kusiŵiilidwa (kuti ikampata chiumbe Chakwe).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ وَلَلۡأٓخِرَةُ أَكۡبَرُ دَرَجَٰتٖ وَأَكۡبَرُ تَفۡضِيلٗا
Nnole yatutite pakwachimbichisya (pa duniya pano) ŵane kwapunda ŵane, sano chisimu Akhera ni jichiŵa jekulungwa nnope pa mauchimbichimbi soni jekulungwa nnope pa kapundane.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا
Soni Ambuje ŵenu (Allah) alamwile yanti ngasin’galagatila ŵanganyammwe (jwinepe) ikaŵeje Jwele pejo, ni kwatendela yambone achinangolo ŵaŵili. Naga jumo jwao akuuyika uchekulu (juli) kukwenu kapena ŵanaŵaŵili, basi ngasimwaŵechetela (maloŵe gachipongwe atamose kuti) ah! Soni ngasimwakalipila, ni mwaŵecheteleje maloŵe gauchimbichimbi.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمۡۚ إِن تَكُونُواْ صَٰلِحِينَ فَإِنَّهُۥ كَانَ لِلۡأَوَّٰبِينَ غَفُورٗا
M’mbuje gwenu jukuimanya yaili m’mitima mwenu, nam’baga jenumanja ŵambone (kwa achinangolo ŵenu ndaŵi ni katema, kaneka ni kusoya panandi), basi chisimu Jwalakwe juŵele Jwakululuka kusyene kwa ŵakuujilaujila (Kukwakwe pakutenda toba).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِمَّا تُعۡرِضَنَّ عَنۡهُمُ ٱبۡتِغَآءَ رَحۡمَةٖ مِّن رَّبِّكَ تَرۡجُوهَا فَقُل لَّهُمۡ قَوۡلٗا مَّيۡسُورٗا
Sano naga nkwatundumalila ŵanganyao (pangapa liunjili lyao ligongo lyanti nganinkola), nambo nchisosagasosaga ukoto ŵakuumila kwa Ambuje ŵenu (Allah) wankuujembecheya, basi mwaŵechetelani maloŵe gakwalukangana (ni kutulasya ntima, mpela kuti: Naga mbatemo chinan’gaŵile).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَا تَجۡعَلۡ يَدَكَ مَغۡلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبۡسُطۡهَا كُلَّ ٱلۡبَسۡطِ فَتَقۡعُدَ مَلُومٗا مَّحۡسُورًا
Soni ngasim’buŵika nkono wenu kuŵa (mpela) utaŵidwe nnukosi mwenu (pakuleka kutola), soni ngasiwwujongola kuujongola kosope kwene (pakutola mwakumisanga) ntakwisa mum’bele ŵagambidwa (ligongo lyaubaili) ni kulaga nnope (ligongo lyakumisanga).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
إِنَّ رَبَّكَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
Chisimu Ambuje ŵenu akunsapangulilaga lisiki jwansachile, ni kunnandiyichisya (jwansachile). Chisimu Jwalakwe kwa achikapolo Ŵakwe juŵele Jwakumanyilila chenene, Jwakulolechesya (akummanya jwakuŵajilwa utajili ni jwakuŵajilwa kulaga).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ خَشۡيَةَ إِمۡلَٰقٖۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُهُمۡ وَإِيَّاكُمۡۚ إِنَّ قَتۡلَهُمۡ كَانَ خِطۡـٔٗا كَبِيرٗا
Soni ngasim’bulaga ŵanache ŵenu pakogopa kulaga, Uwwe chitwape lisiki ŵanganyao ni jenumanja ŵakwe. Chisimu kwaulaga ŵanganyao chiŵele chilemwa chekulungwa.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۗ وَمَن قُتِلَ مَظۡلُومٗا فَقَدۡ جَعَلۡنَا لِوَلِيِّهِۦ سُلۡطَٰنٗا فَلَا يُسۡرِف فِّي ٱلۡقَتۡلِۖ إِنَّهُۥ كَانَ مَنصُورٗا
Soni ngasim’bulaga mundu jwaakanyisye Allah (kum’bulaga) ikaŵeje paligongo lyakwitichika (ni malamusi ga Dini), sano mundu jwaulajidwe mwalupuso, basi pamasile patum’bichile machili jwawinjila jwakwe (gakuusya mbusyo, kapena kupochela malipilo, kapena kululuka), ningasajonanga (jwawinjilajo) pa kuulaga, chisimu jwalakwe juŵele jwakamuchisyidwa (ni malamusi ga Dini).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ بِٱلۡعَهۡدِۖ إِنَّ ٱلۡعَهۡدَ كَانَ مَسۡـُٔولٗا
Soni ngasinchiŵandichila chipanje cha mwanache jwaŵina ikaŵeje mwitala lyalili lyambone (mpela kuchitupiya ni malonda), mpaka akuyiche komangala kwakwe (ni kumpaga), soni kwanilisyani chilanga, chisimu chilanga chichiŵa chakuwusyidwa (pa Kiyama).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ إِذَا كِلۡتُمۡ وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلٗا
Soni gumbasyani chipiimo chambale ndema jankupima, soni n’dinjeje nisikelo jakulungamika, yalakweyo ni yaili yambone (kukwenu) soni ni yaikwete mbesi jambone nnope (ku Akhera).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَا تَقۡفُ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ إِنَّ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡبَصَرَ وَٱلۡفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَٰٓئِكَ كَانَ عَنۡهُ مَسۡـُٔولٗا
Soni ngasinyyikuyakuya (pakuiŵecheta kapena kuitenda) ichindu yanganinkola nayo umanyilisi.[2] Chisimu mawiwi, meso ni ntima ya chilichose cha yalakweyo yichiŵa yakuwusyidwa (ni Allah).
(17:2) Mpela kuŵecheta kwa mundu kwanti: “Naiweni.” Kutendaga pali pangali yaiweni, kapena kuŵecheta kuti: “Mbikene.” Kutendaga pali pangali yapikene.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
كُلُّ ذَٰلِكَ كَانَ سَيِّئُهُۥ عِندَ رَبِّكَ مَكۡرُوهٗا
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
ذَٰلِكَ مِمَّآ أَوۡحَىٰٓ إِلَيۡكَ رَبُّكَ مِنَ ٱلۡحِكۡمَةِۗ وَلَا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلۡقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومٗا مَّدۡحُورًا
Yalakweyi ni (ine) mu yalunda lwakusokoka yan’juwulile Ambuje ŵenu (mmwe Muhammadi ﷺ), ni ngasim’biika pamo ni Allah nnungu jwine ntakwika mumponyedwe ku Jahannama n’di ŵagambidwa soni ŵakuŵinjidwa (kuchanasa cha Allah).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَفَأَصۡفَىٰكُمۡ رَبُّكُم بِٱلۡبَنِينَ وَٱتَّخَذَ مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنَٰثًاۚ إِنَّكُمۡ لَتَقُولُونَ قَوۡلًا عَظِيمٗا
Ana M’mbuje gwenu ansagulile jenumanja (achimakafili ŵa pa Maaka) ŵanache ŵachilume, sano Jwalakwe ni alitendele mwa Achimalaika ŵanache ŵachikongwe? Chisimu ŵanganyammwe nkuŵecheta liloŵe lyekulungwa nnope.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُل لَّوۡ كَانَ مَعَهُۥٓ ءَالِهَةٞ كَمَا يَقُولُونَ إِذٗا لَّٱبۡتَغَوۡاْ إِلَىٰ ذِي ٱلۡعَرۡشِ سَبِيلٗا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ingaŵe japali pamo ni Jwalakwe (Allah) milungu jine mpela mwaakuŵechetela (achimakafilio), basi jingasosilesosile (milungujo) litala lyakwaulila kwa Nsyene Arishi (Chindanda Chaulungu kuti akamenyane Najo).”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوّٗا كَبِيرٗا
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ ٱلسَّبۡعُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ وَإِن مِّن شَيۡءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمۡدِهِۦ وَلَٰكِن لَّا تَفۡقَهُونَ تَسۡبِيحَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حَلِيمًا غَفُورٗا
Gakunswejesyaga Jwalakwe mawunde nsano nagaŵili kwisa soni litaka ni yaili mwalakwemo, ni pangali chindu chilichose ikaŵeje chikunswejesyaga ni lumbili Lwakwe, nambo kuti ŵanganyammwe ngankumanyilila kaswejesye kao. Chisimu Jwalakwe juŵele Jwakutulala nnope ntima, Jwakululuka kusyene.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ جَعَلۡنَا بَيۡنَكَ وَبَيۡنَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ حِجَابٗا مَّسۡتُورٗا
Sano pati nchisoomaga (mmwe Muhammadi ﷺ) Qur’an tukasaŵika chilikati chenumwe ni aŵala ŵangakukulupilila ya Akhera chakusiŵilila changaonechela.[3]
(17:3) (a) Iŵechetedwe yakwayana ni aji Ȃyaji mu Tafsîr ja Imâm Qurtubî: Akusimulila Sa‘îd bin Jubair رضى الله عنه yanti: “Pajatulwiche Sura No. 111 (Tabbat Yadâ), ŵayiche ŵankwao Abu Lahab kukunsosa Ntume ﷺ, sano Abu Bakr رضى الله عنه ali atemi pakuŵandikana ni Ntumejo r. Abu Bakr رضى الله عنه niŵantesile Ntume ﷺ kuti: “Une nayiweniji yanti, bola ntame pakasyepela, ngati jwalakweju jukwisa kukwetu, ngogopa ata kumpoteka.” Ntume ﷺ jwatite: “Tipaŵe pana chakusiŵilila chachiŵiichidwe sikati jangune ni jwalakwejo.” Basi jwankongwe jula nganam’bona Ntumejo r, ni jwatite kwa Abu Bakr t: “N’jenu jula jukwimbaga ilaanga yakungamba une.” Abu Bakr رضى الله عنه ŵatite: “Ngunnumbila Allah! Jwalakwe ngajukwimbaga ilaanga.” Jwankongwe jwatite: “Mmwe nkuikulupilila yalakweyo?” Basi nijwatyosile. Abu Bakr رضى الله عنه ŵatite: E mmwe Ntume jwa Allah! Yeti jwalakwe jula nganam’bonatu mmwe.” Ntume ﷺ jwatite: “Lilaika liisiŵilileje une kwa jwalakwejo.” (Aji Hadithiji jikusimanikwa mu Musnad Abu Ya‘la). (b) Iŵechetedwe yanti: Aji Ȃyaji pati ajisoomile mundu jwakulupilila kusyene (Tauhidi), akasasiŵilidwaga mundujo kwa amagongo ŵakwe. (Nnole mu Tafsîr Al-Qurtubî).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِذَا ذَكَرۡتَ رَبَّكَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِ وَحۡدَهُۥ وَلَّوۡاْ عَلَىٰٓ أَدۡبَٰرِهِمۡ نُفُورٗا
Soni tuŵisile iwuniko m’mitima mwao kuti akajimanyilila aji (Qur’an), ni m’mawiwi mwao (tutasile) usito (wa usiiwa kuti akajipikana), soni pati nchasalaga Ambuje ŵenu (Allah) Jikape mu Qur’an, akasagalauchila ku migongo jao kutila (mwakuchimidwa kusyene ni yakuntenda Nnungu kuŵa Jumope).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَسۡتَمِعُونَ بِهِۦٓ إِذۡ يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَ وَإِذۡ هُمۡ نَجۡوَىٰٓ إِذۡ يَقُولُ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
Uwwe tukumanyilila kusyene yaakupikanila ŵanganyao ndema jaakupikanila kukwenu (mmwe Muhammadi ﷺ nchisoomaga), ni ndema jaakusongonelana. Ndema jaakuŵecheta ŵalupuso (kwasalila Asilamu pakusaka kwasokonesya): “Jenumanja ngankunkuya ikaŵeje mundu jwannojedwe.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
۞ قُلۡ كُونُواْ حِجَارَةً أَوۡ حَدِيدًا
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَوۡ خَلۡقٗا مِّمَّا يَكۡبُرُ فِي صُدُورِكُمۡۚ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَاۖ قُلِ ٱلَّذِي فَطَرَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖۚ فَسَيُنۡغِضُونَ إِلَيۡكَ رُءُوسَهُمۡ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَۖ قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَرِيبٗا
“Kapena yagumbidwa ine yaikula m’mitima mwenu (yankuiona kuti yakusausya kuwukulidwa, ata n’di yalakweyo chinchiukulidwape).” Pele ni tajile: “Ana ŵani ŵatachituuchisya (ku umi)?” Jilani: “Ajula juŵan’gumbile kandanda.” Pele ni tampukunyichisye mitwe jao ni kuti: “Yele tiichiŵa chakachi?” Jilani: “Kuŵa-nkuŵa pakuŵandika!”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ ٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ يَنزَغُ بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ كَانَ لِلۡإِنسَٰنِ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
Soni mwasalilani achikapolo Ŵangu kuti (ndaŵi syosope) aŵecheteje yaili yambone, (ligongo) shetani chisimu chene akasakwembelechesyaga maukangani chilikati chao, chisimu shetani kwa mundu aŵele mmagongo jwakuonechela.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِكُمۡۖ إِن يَشَأۡ يَرۡحَمۡكُمۡ أَوۡ إِن يَشَأۡ يُعَذِّبۡكُمۡۚ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
M’mbuje gwenu ni jwaakummanya chenene ŵanganyammwe, nasakaga chantendele chanasa kapena nasakaga champe ilagasyo. Ni nganituntumisya mmwe (Muhammadi ﷺ) kuŵa jwakwalolela ŵanganyao.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِمَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ فَضَّلۡنَا بَعۡضَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ عَلَىٰ بَعۡضٖۖ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
Soni Ambuje ŵenu ni ŵaakwamanya chenene ŵali kumawunde ni petaka. Soni chisimu chene twaachimbichisye Achimitume ŵane kwapunda ŵane, ni twampele Daudi (chitabu cha) Zaburi.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِهِۦ فَلَا يَمۡلِكُونَ كَشۡفَ ٱلضُّرِّ عَنكُمۡ وَلَا تَحۡوِيلًا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Mwaŵilangani aŵala ŵankulitwanjila (kuŵa milungu mpela Isa, Uzair, Achimalaika ni ŵane) kunneka Jwalakwe (Allah, kuti antyochesye masausyo gagakumpata), basi nganaŵa akwete machili gakuntyochesya chisausyo namuno kuchigalauchisya (kwa ŵane).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ يَبۡتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ ٱلۡوَسِيلَةَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ وَيَرۡجُونَ رَحۡمَتَهُۥ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُۥٓۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحۡذُورٗا
Aŵala ŵanya ŵakwaŵilanga (kuti ŵatyochesye masausyo, nombenao) akusosagasosaga litala lyakuliŵandichisyila kwa M’mbuje gwao (Allah), kuti ana ŵani ŵataŵe ŵakuŵandichila nnope; ni akwembecheya ukoto Wakwe ni kogopa ilagasyo Yakwe. Chisimu ilagasyo ya Ambuje ŵenu iŵele yakogopedwa.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِن مِّن قَرۡيَةٍ إِلَّا نَحۡنُ مُهۡلِكُوهَا قَبۡلَ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَوۡ مُعَذِّبُوهَا عَذَابٗا شَدِيدٗاۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ مَسۡطُورٗا
Soni pangali musi uliose ikaŵeje Uwwe tuchiujonanga nkaniliŵe lisiku lya Kiyama, kapena kuulagasya ni ilagasyo yakupoteka nnope (naga uli wakuŵajilwa ni yalakweyo), yalakweyi yaliji yelembelembe m’Chitabu (chailembedwe ichindu yosope).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَمَا مَنَعَنَآ أَن نُّرۡسِلَ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّآ أَن كَذَّبَ بِهَا ٱلۡأَوَّلُونَۚ وَءَاتَيۡنَا ثَمُودَ ٱلنَّاقَةَ مُبۡصِرَةٗ فَظَلَمُواْ بِهَاۚ وَمَا نُرۡسِلُ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّا تَخۡوِيفٗا
Soni pangali chachikutulekasya kutumisya isimosimo ikaŵeje kuti (ŵandu) ŵandanda ŵaikaaniile. Sano ŵandu ŵa Samuda twapele ngamiya jajikongwe kuŵa chimanyisyo chakuonechela, nambo ŵajitesile lupuso. Ni ngatukutumisyaga isimosimo ikaŵeje pakogoya (ni kutetela).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذۡ قُلۡنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِٱلنَّاسِۚ وَمَا جَعَلۡنَا ٱلرُّءۡيَا ٱلَّتِيٓ أَرَيۡنَٰكَ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلنَّاسِ وَٱلشَّجَرَةَ ٱلۡمَلۡعُونَةَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِۚ وَنُخَوِّفُهُمۡ فَمَا يَزِيدُهُمۡ إِلَّا طُغۡيَٰنٗا كَبِيرٗا
Soni (kumbuchilani) katema katwansalile (mmwe Muhammadi ﷺ) kuti: “Chisimu Ambuje ŵenu (Allah) ŵasyungulile ŵandu (ali mwigasa Lyakwe ni nganaŵa antesile mmwejo iliyose).” Ni nganituitenda yakuiona yatwannosisye (mmwe Muhammadi ﷺ chilo cha Isrâi ni Mi‘râji yamwaiweni mesope ngaŵa kulugono) ikaŵeje kuŵa mayeso kwa ŵandu (gakwalinga chikulupi chao), nombe soni chitela chelwesyedwe (cha Zaqqûm chachisalidwe) m’Qur’an (chiŵele mayeso kwa ŵandu kuti ikomboleka uli chitela kumela m’moto)! Ni tukwajogoyaga (pakwatetela), nambo ngakukwajonjechesyaga ikaŵeje kusumba mpika kwekulungwa.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ قَالَ ءَأَسۡجُدُ لِمَنۡ خَلَقۡتَ طِينٗا
Soni (kumbuchilani) katema katwasalile Achimalaika kuti: “Mwasujudilani Adam.” Basi wosope niŵasujudu kusigala Ibulisu, jwalakwe jwatite: “Ana nansujudile jwamun’gumbile kuumila mwilongo?”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قَالَ أَرَءَيۡتَكَ هَٰذَا ٱلَّذِي كَرَّمۡتَ عَلَيَّ لَئِنۡ أَخَّرۡتَنِ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَأَحۡتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٗا
(Ibulisu) jwatite (soni pakunsalila Allah): “Ana nyyiweni! Aju jwamunchimbichisye kumbunda une, naga mumbe lipesa (lyakuuneka ndili umipe) mpaka lisiku lya Kiyama, chisimu chene chinaajonanje ŵanache ŵakwe pakwapulikasya ikaŵeje ŵannonope.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَٱسۡتَفۡزِزۡ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتَ مِنۡهُم بِصَوۡتِكَ وَأَجۡلِبۡ عَلَيۡهِم بِخَيۡلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِ وَعِدۡهُمۡۚ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
“Soni mwaloŵesyani mwapanandipanandi ŵatinkombole (kwaloŵesya) mwa ŵanganyao ni liloŵe lyenu (mpela ing’wenyeng’wenye, ngoma ni yakwimbajimba iliyose yakanyisyidwa), soni mwasonganganyichisyani (asilikali ŵenu) ŵakwela mahachi ni ŵakwenda wapasi, soni kamusyanganani nao mu ipanje (pakwatendekasya kupata ipanje m’matala gangalumbana mpela wiyi, juga ni kotosya), ni (nkamusyangane nao soni) mu ŵanache (pakwatendekasya kupata ŵanache ŵapetinji), soni ni mwapeje ilanga.” Sano shetani ni jwangapa ŵanganyao ikaŵeje ilanga yaulamba.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
رَّبُّكُمُ ٱلَّذِي يُزۡجِي لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ فِي ٱلۡبَحۡرِ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
M’mbuje gwenu (Allah) ni Ajula jwaakun’jendechesya yombo m’mbwani kuti mpiteje nchisosasosa ukoto Wakwe. Chisimu Jwalakwe kwa jenumanja juŵele Jwachanasa channope.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فِي ٱلۡبَحۡرِ ضَلَّ مَن تَدۡعُونَ إِلَّآ إِيَّاهُۖ فَلَمَّا نَجَّىٰكُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ أَعۡرَضۡتُمۡۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ كَفُورًا
Sano pati gampatile masausyo m’mbwani, (wosope) ŵankwalumbanjilaga akasasoŵaga kusigala Jwalakwepe (Allah), nambo pati ankulupwisye pakunyyikasya pankuuli, nkasagalauka (kunneka Allah). Sano mundu aŵele jwakanila (ukoto waakumpa, jwangatogolela.)[4]
(17:4) Jwaŵechete Ibn Kathîr m’chitabu chakwe cha Tafsîr yakwamba jele Ȃyaji kuti: “Ikrimah bin Abî Jahl jwaŵigwile ulendo kuntila Ntenga jwa Allahﷺndema ja waugulidwe nsinda wa Maaka. Jwalakwe jwajesile wa pa mbwani jechejeu pakatanganya wa ku Ethiopia, nambo pandema jaŵajendelechelaga ulendo wao, mbungo jamachili japitikwisye liboti lyao lyaŵakwesile, ni gayichilile matumbela gamakulungwakulungwa kuumila mbali ni mbali, ni ŵaganisyisye ŵanganyao kuti asyungulilidwe ni ilagasyo m’mbwanimo. Ŵandu ŵa mwiboti mula ŵasalilene kuti: ‘Pangali jwampaka ankulupusye pangaŵaga Allah – Nnungu jusyesyene jwa kumawunde ni petaka. Basi munnumbanjile Jwele pejo mwakunswejechesya dini Jakwe, kuti an’jokole ku kumilwa.’ Ikrimah jwaŵechete chamuntima kuti: ‘Ngunnumbila Allah! Naga pangali jwampaka akamuchisye pa mbwani ikaŵeje Allah pe basi, nikuti pangali kaichila yanti pangali soni jwampaka akamuchisye pankuuli, ikaŵeje Allah pe basi. E Allah! Une ngumpa chilanga chanti: Naga nkumbikasya pankuuli mwantunjelele, tingaŵiiche magasa gangu mmagasa ga Ntume Muhammadi ﷺ, soni chisimu chene tingansimane jwalakwejo juli jwakupepa nnope ntima, jwambone, nambo soni jwachanasa.’ Kaneka ŵanganyao ŵakulupusyidwe ni Allah, mpaka ŵajile kochela munjengwe ja mbwani, ni ŵakopweche m’mbwani mula. Ikrimah jwapite kwa ntume Muhammadi ﷺ ni kuja kwinjila mu Usilamu, ni jwaliji nsilamu jwambone nnope.” (Nnole mu Tafsîr Ibn Kathîr).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَفَأَمِنتُمۡ أَن يَخۡسِفَ بِكُمۡ جَانِبَ ٱلۡبَرِّ أَوۡ يُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ حَاصِبٗا ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ وَكِيلًا
Ana nkuliŵika pantunjelele wanti Jwalakwe (Allah) ngaŵa nkuntitimisya nao upande wapankuuli, kapena kuntumichisya chimbunga chasakalawe? Kaneko jenumanja ngasimwapata akunchenjela.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَمۡ أَمِنتُمۡ أَن يُعِيدَكُمۡ فِيهِ تَارَةً أُخۡرَىٰ فَيُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ قَاصِفٗا مِّنَ ٱلرِّيحِ فَيُغۡرِقَكُم بِمَا كَفَرۡتُمۡ ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ عَلَيۡنَا بِهِۦ تَبِيعٗا
Kapena nkuliŵika pantunjelele wanti Jwalakwe (Allah) ngaŵa nkum’buchisya jenumanja mwalakwe (m’mbwanimo) kaaŵiili ni kuntumichisya mbungo jaukali ni kummisya ligongo lyaukafili wenu? Kaneko jenumanja ngasimwapata akumputila ngondo Kukwetu pa yalakweyi.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
۞ وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِيلٗا
Soni chisimu chene pamasile patwachimbichisye ŵanache ŵa Adam, ni twapele yakwela pankuli ni pambwani, ni twapele soni lisiki lyambone, nambo soni twachimbichisye ni uchimbichimbi wekulungwa nnope kuipunda yaijinji mu iwumbe yatugumbile.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
يَوۡمَ نَدۡعُواْ كُلَّ أُنَاسِۭ بِإِمَٰمِهِمۡۖ فَمَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَقۡرَءُونَ كِتَٰبَهُمۡ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلٗا
(Kumbuchilani) Lisiku lyatuchaŵilanga ŵandu wosope (nkutula uliose) ni nnongola jwao. Sano ŵatakapedwe chitabu chao ni nkono wao wan’dyo, basi ŵanganyao chakasoome chitabu chao (mwakusengwa), soni ngasaja kutendedwa lupuso atamose pa (kachindu kamwana kanti chisawu) kawuusi kankati mwa lupele lwa tende.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَمَن كَانَ فِي هَٰذِهِۦٓ أَعۡمَىٰ فَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلٗا
Sano jwali jwangalola apano (pa duniya kulola kwakuchetelela ilosyo ya Allah ni ngankulupilila Jwalakwe), basi jwalakwejo ku Akhera takaŵe jwangalola (kwene) soni takapotele nnope kuleka litala (lyachokoko).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِن كَادُواْ لَيَفۡتِنُونَكَ عَنِ ٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ لِتَفۡتَرِيَ عَلَيۡنَا غَيۡرَهُۥۖ وَإِذٗا لَّٱتَّخَذُوكَ خَلِيلٗا
Soni chisimu chene ŵanganyao ŵasigele panandi kuti am’bwatanganye (mmwe Muhammadi ﷺ) kwakuleka ayila yatun’juwulile kuti ntusepelele Uwwe ikaliyo, sano pajele ndemajo akantesile kuŵa chisyoŵe chapantima.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
إِذٗا لَّأَذَقۡنَٰكَ ضِعۡفَ ٱلۡحَيَوٰةِ وَضِعۡفَ ٱلۡمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيۡنَا نَصِيرٗا
Mwanti (nkapendechele), chisimu tukampele kupasya (ilagasyo) yakonjechesya pa awuno umi uno (kwapunda ŵandu ŵane), ni (ilagasyo) yakonjechesya panyuma pakuwa, kaneko nga nganimwapata akunkulupusya Kukwetu.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِن كَادُواْ لَيَسۡتَفِزُّونَكَ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ لِيُخۡرِجُوكَ مِنۡهَاۖ وَإِذٗا لَّا يَلۡبَثُونَ خِلَٰفَكَ إِلَّا قَلِيلٗا
Soni chisimu chene ŵanganyao ŵasigele panandi kuti an’jogoye nnope m’chilambo achi (cha Maaka) kuti ankoposyemo, sano ingaŵe iyyo, nga nganalonjela panyuma penu ikaŵeje kandaŵi kannono.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا
Jimikani Swala mwakolosya pakupendama kwalyuŵa kwikanila chipi chachilo (syasili swala sya Dhuhr, Asr, Magrib ni Isha), soni (soomani) Qur’an ja kumasikusiku (pa swala ja Fajr). Chisimu Qur’an ja kumasikusiku jiŵele jakutendeledwa umboni (ni Achimalaika).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَتَهَجَّدۡ بِهِۦ نَافِلَةٗ لَّكَ عَسَىٰٓ أَن يَبۡعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا
Soni mu ipande ine yachilo basi jimani kuswali pa (kusooma) jalakwe (Qur’aniji), kuŵa swala jakonjechesya kukwenu (mmwe Muhammadi ﷺ jajili swala ja Tahajjudi), kuti Ambuje ŵenu akan’jimiche pamalo pakulapilidwa (ni iwumbe yosope Lisiku lya Kiyama).[5]
(17:5) Akusimulila Ibn Umar رضى الله عنه yanti: “Ŵandu tachitindiŵala lisiku lya Kiyama. Nkutula uliose wuchinnungamaga ntume jwao, uchitiji: ‘Wao chenono atuombele (kwa Allah), wao chenono atuombele (kwa Allah)’. Mpaka duwajila jichiyika kwa Ntume (Muhammadi ﷺ), basi lyele ni lisiku lyatachin’jimika Ntumejoﷺpamalo pakulapilidwa ni iwumbe yosope.” (Swahîh Al-Bukhârî, Hadith No. 4441).
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَقُل رَّبِّ أَدۡخِلۡنِي مُدۡخَلَ صِدۡقٖ وَأَخۡرِجۡنِي مُخۡرَجَ صِدۡقٖ وَٱجۡعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلۡطَٰنٗا نَّصِيرٗا
Soni jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ambuje ŵangu! Kutendani kwinjila kwangu (mu nsinda wa Madina) kuŵa kwinjila kwambone, ni nkutende soni kopoka kwangu (mu nsinda wa Maaka) kuŵa kopoka kwambone, ni mumbani kuumila Kukwenu machili gakungamuchisya (kwakombolela amagongo ŵangu).”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَإِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ كَانَ يَـُٔوسٗا
Soni naga tuli tumpele mundu (kafili) chindimba jukasagalauka (kuleka kutukumbuchila ni kutuŵenda), ni jukasalitalichisyaga (ni litala lyagoloka pakulikwesya), nambo pati inkwaiye yakusakala jukasaŵa jwakwasa ntima kusyene.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُلۡ كُلّٞ يَعۡمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِۦ فَرَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَنۡ هُوَ أَهۡدَىٰ سَبِيلٗا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ paagasalila makafiligo): “Jwalijose akupanganya masengo mwaliŵelele litala lyakwe (dini jakwe), sano M’mbuje gwenu nijwaakummanyilila kusyene jwalili litala lyakwe lyakongoka nnope.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلرُّوحِۖ قُلِ ٱلرُّوحُ مِنۡ أَمۡرِ رَبِّي وَمَآ أُوتِيتُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ إِلَّا قَلِيلٗا
Niakum’busya (mmwe Muhammadi ﷺ) yansimu. Jilani: “Nsimu uli chimpepe mu ichindu yakuimanyilila Ambuje ŵangupe (Allah). Ninganimpedwa ŵanganyammwe umanyilisi ikaŵeje panandipe.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَئِن شِئۡنَا لَنَذۡهَبَنَّ بِٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِۦ عَلَيۡنَا وَكِيلًا
Soni tungasache chisimu tungaityosisye ayila yatunjuwulile mmwe (Muhammadi ﷺ jajili Qur’an pakujifuta mu ntima mwenu), kaneko nga nganinkola ŵakunchenjela Kukwetu pa yalakweyo.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُل لَّئِنِ ٱجۡتَمَعَتِ ٱلۡإِنسُ وَٱلۡجِنُّ عَلَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِمِثۡلِ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لَا يَأۡتُونَ بِمِثۡلِهِۦ وَلَوۡ كَانَ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٖ ظَهِيرٗا
Jilani: “Namuno angasongangane ŵandu ni majini kuti aiche najo janti mpela aji Qur’an, nga nganaika najo janti mpela jalakweji, namuno angakamusyangane jwine ni n’jakwe.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَوۡ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٞ مِّن نَّخِيلٖ وَعِنَبٖ فَتُفَجِّرَ ٱلۡأَنۡهَٰرَ خِلَٰلَهَا تَفۡجِيرًا
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
أَوۡ يَكُونَ لَكَ بَيۡتٞ مِّن زُخۡرُفٍ أَوۡ تَرۡقَىٰ فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَن نُّؤۡمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيۡنَا كِتَٰبٗا نَّقۡرَؤُهُۥۗ قُلۡ سُبۡحَانَ رَبِّي هَلۡ كُنتُ إِلَّا بَشَرٗا رَّسُولٗا
“Kapena nkole nyumba ja golodi, kapena nkwele kwinani, ni nganituŵa tukukulupilile kukwela kwenuko mpaka n’di ntutuluchiisye chitabu chakuti tuchisoomeje.” Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Kuswejela ni Kwao Ambuje ŵangu! Ana une ndili chilichose, pangaŵaga mundu (jwandumisyidwe kuŵa) ntenga?”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَبَعَثَ ٱللَّهُ بَشَرٗا رَّسُولٗا
Ni pangali chachasiŵilikangenye ŵandu kuti akulupilile ndema jachaichilile chongoko pangaŵaga kuŵecheta kwao kwanti: “Ana Allah atumiisye mundu kuŵa ntenga?”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَمَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُمۡ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِهِۦۖ وَنَحۡشُرُهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ عُمۡيٗا وَبُكۡمٗا وَصُمّٗاۖ مَّأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ كُلَّمَا خَبَتۡ زِدۡنَٰهُمۡ سَعِيرٗا
Sano jwaakun’jongolaga Allah, basi jwalakwe ni jwakongoka, nambo ŵaakwalechelela kusokonechela, basi mmwe ngam’ba mwapatiile akukamuchisya ni gosa jwangaŵaga Jwalakwe, ni tuchasonganganya Lisiku lya Kiyama chamakuku ali ŵangalola, ŵangaŵecheta soni ŵangapikana, mauto gao ni ku Jahannama. Ndema jilijose jaukaliteje (Motowo panandi), tukaujonjechesyeje kukwao soni kulapuka.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَقَالُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدًا
Galakwego ni malipilo gao ligongo lyanti ŵanganyao ŵakaaniile ma Ȃya Getu, ni kuŵecheta kuti: “Ana tuli tuŵele uwwejo maupa ni ipande yetikitiche-tikitiche nambo yakuona tuchiukulidwa ni kuŵa iwumbe yasambano?”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
۞ أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۡ وَجَعَلَ لَهُمۡ أَجَلٗا لَّا رَيۡبَ فِيهِ فَأَبَى ٱلظَّٰلِمُونَ إِلَّا كُفُورٗا
Ana ngakuiona ŵanganyao yanti Allah juŵagumbile mawunde ni mataka, ali Jwakombola kusyene kwagumba ŵanti chisawu ŵanganyao? Soni ŵaaŵiichiile ndema (jakuwila ni kwimuchila m’malembe) jangali chikaiko. Basi ŵalupuso akukana (yosopeyi) ikaŵeje ukafili basi.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُل لَّوۡ أَنتُمۡ تَمۡلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحۡمَةِ رَبِّيٓ إِذٗا لَّأَمۡسَكۡتُمۡ خَشۡيَةَ ٱلۡإِنفَاقِۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ قَتُورٗا
Jilani (pakwasalila achimakafilio): “Ingaŵe ŵanganyammwe mwakamulile imatiilo ya ukoto wa Ambuje ŵangu (Allah), nikuti nkawumbete (kuleka kupeleka) pakogopa kutola (kuti itakumala), sano mundu aŵele jwaugaga.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ تِسۡعَ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖۖ فَسۡـَٔلۡ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِذۡ جَآءَهُمۡ فَقَالَ لَهُۥ فِرۡعَوۡنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰمُوسَىٰ مَسۡحُورٗا
Soni chisimu pamasile patwampele Musa ilosyo nsano nancheche yakuonechela. Basi mwawusyani ŵanache ŵa Israila, ndema jajwaichilile (Musajo), kaneka Firiauna ni ŵansalile kuti: “Chisimu une ngun’ganichisya mmwe Musa kuti ŵalojedwe.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قَالَ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَآ أَنزَلَ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰفِرۡعَوۡنُ مَثۡبُورٗا
(Musa) jwatite: “Chisimu pamasile panyyimanyi kuti ayi (ilosyoyi) nganaitulusya ikaŵeje M’mbuje jwa kumawunde ni petaka kuŵa ichetelelo. Soni chisimu une ngun’ganichisya mmwe Firiauna kuti ŵajonasiche.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَقُلۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ لِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱسۡكُنُواْ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ جِئۡنَا بِكُمۡ لَفِيفٗا
Sano panyuma pa (kummisya) jwalakwe; twasalile ŵanache ŵa Israila kuti: “Tamagani m’chilambo (cha Shami), mwanti pachichiika chilanga chambesi (Kiyama), tuchinsonganganya wosopeŵene mwakuwanganyichilana (jenumanja ni amagongo ŵenu).”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَبِٱلۡحَقِّ أَنزَلۡنَٰهُ وَبِٱلۡحَقِّ نَزَلَۗ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا
Ni yakuona tujitulwisye Uwwe (Qur’anijo), nambo soni mwakuonaonape jitulwiche, ni nganituntumisya mmwe (Muhammadi ﷺ) ikaŵeje kuti m’be ŵakutagulila abali jakusengwasya ni ŵakutetela.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُلۡ ءَامِنُواْ بِهِۦٓ أَوۡ لَا تُؤۡمِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهِۦٓ إِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ يَخِرُّونَۤ لِلۡأَذۡقَانِۤ سُجَّدٗاۤ
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Jikulupililani jalakwe (Qur’aniji) kapena nneche ngajikulupilila. Chisimu aŵala ŵaŵapedwile umanyilisi paujo pakwe (Qur’an nkanijituluche Ayuda ni Akilisito) pati jichisoomedwaga kukwao (Qur’an) akasagwa niipundi yao kusujudu.”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَيَخِرُّونَ لِلۡأَذۡقَانِ يَبۡكُونَ وَيَزِيدُهُمۡ خُشُوعٗا۩
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُواْ ٱلرَّحۡمَٰنَۖ أَيّٗا مَّا تَدۡعُواْ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَلَا تَجۡهَرۡ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتۡ بِهَا وَٱبۡتَغِ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلٗا
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Mum’bendani Allah kapena mum’bendani Ar-Rahmân, nilina lililyose lyachimum’bendele (yalumope), ligongo Jwalakwe jukwete mena gambonembone.” Soni nkanyanyikaga nnope ni (Qur’an ja pa) swala jenu kapena kutulusya nnope maloŵe, nambo kuyani litala lya chilikati chayalakweyo.
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلِيّٞ مِّنَ ٱلذُّلِّۖ وَكَبِّرۡهُ تَكۡبِيرَۢا
Ni m’becheteje kuti: “Lumbili losope lwene alapikwe Allah jwanganalitendela mwanache, soni nganakola jwagaŵana najo pa Uchimwene (Wakwe), soni nganaŵa jwaulesi kwanti nikola jwakunkamuchisya, soni munkusyani kunkusya kwannope!”
Các Tafsir tiếng Ả-rập:
Ý nghĩa nội dung Chương: Chương Al-Isra'
Bản dịch ý nghĩa nội dung Qur'an - Dịch thuật tiếng Yao - Mục lục các bản dịch
Bản dịch ý nghĩa nội dung Kinh Qur'an bằng tiếng Yao do Muhammad bin 'Abdul Hamid Sulaika dịch thuật