Qurani Kərimin mənaca tərcüməsi - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Tərcumənin mündəricatı


Mənaların tərcüməsi Surə: əz-Zuxruf   Ayə:

əz-Zuxruf

Surənin məqsədlərindən:
التحذير من الافتتان بزخرف الحياة الدنيا؛ لئلا يكون وسيلة للشرك.
Dünya həyatınını bər-bəzəyinə uymaqdan çəkinmək lazımdır ki, bu, şirk etməyə vəsilə olmasın.

حمٓ
﴾Ha. Mim.﴿ Bəqərə surəsinin əvvəlində buna oxşar mövzu barədə danışılmışdır.
Ərəbcə təfsirlər:
وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
Allah, açıq-aydın şəkildə haqq yolu göstərən Qurana and içir.
Ərəbcə təfsirlər:
إِنَّا جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَٰنًا عَرَبِيّٗا لَّعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Ey ərəblər! Biz Quranı ərəb dilində endirdik ki, onun mənasını başa düşəsiniz və gələcək nəsillərə nəql edəsiniz.
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِنَّهُۥ فِيٓ أُمِّ ٱلۡكِتَٰبِ لَدَيۡنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ
Şübhəsiz ki, bu Quran lövhi-məhfuzda çox yüksək məqamdadır və hik­mət­lə dolu­dur. Allahın əmrləri və qadağaları ilə bağlı ayələri mükəmməl şəkildədir.
Ərəbcə təfsirlər:
أَفَنَضۡرِبُ عَنكُمُ ٱلذِّكۡرَ صَفۡحًا أَن كُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّسۡرِفِينَ
Yoxsa siz çoxlu şirk və asilik etdiyinizə görə, Biz etiraz əlaməti olaraq Quranı si­zə nazil etməkdən vaz keçməli­yik?! Biz bunu edən deyilik, əksinə, sizə olan rəhmətimiz bunun əksini tələb edir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَكَمۡ أَرۡسَلۡنَا مِن نَّبِيّٖ فِي ٱلۡأَوَّلِينَ
Biz əvvəlki ümmətlərə də neçə-ne­çə peyğəmbər gön­dər­miş­dik.
Ərəbcə təfsirlər:
وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
O keçmiş ümmətlərə Allah tərəfindən elə bir peyğəmbər gəlmədi ki, onu məsxərəyə qoymasınlar.
Ərəbcə təfsirlər:
فَأَهۡلَكۡنَآ أَشَدَّ مِنۡهُم بَطۡشٗا وَمَضَىٰ مَثَلُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Biz onlardan daha qüv­vətli olan ümmətləri məhv etdik. Belə isə onlardan daha zəif olanları məhv etməyə də qadirik. Quranda əvvəlki ümmətlərin - Ad və Səmud tayfalarının, Lut qövmünün və Mədyən əhlinin necə həlak olduğu barədə xəbər verilmişdir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡعَلِيمُ
Ey Peyğəmbər, əgər sən, haqqı yalan sayan o müşriklərdən: “Göy­ləri və yeri kim yaratmışdır?” – deyə soruşsan, səni sualına belə cavab verəcəklər: “On­la­rı heç kəsin qalib gələ bilməyəcəyi Qüdrətli və hər şeyi Bilən Allah yaratmışdır!”
Ərəbcə təfsirlər:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَجَعَلَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
O Allah ki, yeri sizin üçün üstündə ayaq qoyub yeriyə biləsiniz deyə döşədi, üstəlik, dağlarda və dərələrdə sizin üçün yollar saldı ki, bunların sayəsində yolunuza davam edə bilə­siniz.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• سمي الوحي روحًا لأهمية الوحي في هداية الناس، فهو بمنزلة الروح للجسد.
Vəhyin insanların hidayətində əhəmiyyətli yeri olduğu üçün Uca Allah onu Ruh adlandırmışdır. O, ruhun bədənlə olan bağlılığına bənzəyir.

• الهداية المسندة إلى الرسول صلى الله عليه وسلم هي هداية الإرشاد لا هداية التوفيق.
Rəsulullahın (səllallahu aleyhi və səllləm) hidayət verməsi, qəlbə hidayət verməsinə deyil, yalnız haqq yolu göstərməsinə aiddir (yəni o, sadəcə hidayət yolunu göstərən bir peyğəmbərdir, qəlbə hidayət verən isə Allahdır).

• ما عند المشركين من توحيد الربوبية لا ينفعهم يوم القيامة.
Müşriklərin qəbul etdiyi rububiyyə tövhidi qiyamət günü onlara heç bir fayda verməyəcəkdir.

وَٱلَّذِي نَزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَنشَرۡنَا بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗاۚ كَذَٰلِكَ تُخۡرَجُونَ
O Allah, göydən həm sizə, həm də sizin heyvanlarınıza və əkinlərinizə kifayət edəcək qə­dər su endirdi. Biz onunla heç bir bitgi bitməyən ölü bir diyarı di­ril­tdik. Alah o ölü diyarı bitkilərlə diriltdiyi kimi, sizi də hüzuruna toplamaq üçün dirildəcəkdir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡفُلۡكِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ مَا تَرۡكَبُونَ
O Allah ki, gecə və gündüz, kişi və qadın və başqa bu kimi cütlərin hamısını ya­ratdı. Sizin üçün səfərə çıxdığınızda heyvanlardan və gəmilərdən minə biləcəyiniz miniklər yaratdı. Siz gəmiləri dənizdə, heyvanları isə quruda minib istifadə edirsiniz.
Ərəbcə təfsirlər:
لِتَسۡتَوُۥاْ عَلَىٰ ظُهُورِهِۦ ثُمَّ تَذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ رَبِّكُمۡ إِذَا ٱسۡتَوَيۡتُمۡ عَلَيۡهِ وَتَقُولُواْ سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُۥ مُقۡرِنِينَ
Uca Allah bütün bunları yaratdı ki, səfər çıxdıqda, onların belinə, yaxud göyərtəsinə qalxıb yerləşdiyi­niz za­man Rəb­binizin nemətini - bu minikləri sizin ixtiyarınıza verdiyini yada salıb, dilinizlə belə deyə­si­niz: “Bu miniyi bizim ixtiyarımıza verən və bunu bizə ram edən və beləliklə də ondan istədiyimiz kimi istifadə etməyi bizim üçün asanlaşdıran Allah pak və müqəd­dəs­dir. Əgər Allah onu bizim ixtiyarımıza verməsəydi, bi­zim ona əsla gücümüz çatmaz­dı.
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ
Şübhəsiz ki, biz öldükdən sonra (dirilib) haqq-hesaba çəkilmək və əməllərimizin əvəzini almaq üçün yalnız Rəbbi­mizin hzüruna qayıdacağıq”.
Ərəbcə təfsirlər:
وَجَعَلُواْ لَهُۥ مِنۡ عِبَادِهِۦ جُزۡءًاۚ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَكَفُورٞ مُّبِينٌ
Müşriklər Allahın yaratdıqlarından bəzisinin onun övladı olduğunu iddia edib dedilər: "Mələklər Allahın qızlarıdır". Belə söz söyləyən insan, həqi­qə­tən də, açıq-aydın küfr və azğınlıq içindədir.
Ərəbcə təfsirlər:
أَمِ ٱتَّخَذَ مِمَّا يَخۡلُقُ بَنَاتٖ وَأَصۡفَىٰكُم بِٱلۡبَنِينَ
Ey müşriklər, yoxsa Allah, yaratdıq­la­rından qız­ları Özünə götürüb oğ­lan­la­rı sizin üçün övlad seçdiyinimi deyirsiniz?! İddia etdiyiniz bu bölgü necə bir bölgüdür?!
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحۡمَٰنِ مَثَلٗا ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٌ
Onlardan birinə, Rəbbinə aid etdiyi qız uşa­ğı ilə müj­də verilsə, sıxıntı və kədərdən üzü qapqara qaralar, olduqca bərk qəzəblənər. Bəs nə haqla, özünə müjdə verildiyi təqdirdə kədərlənməsinə səbəb olan qız uşağını Rəbbinə isnad edir?!
Ərəbcə təfsirlər:
أَوَمَن يُنَشَّؤُاْ فِي ٱلۡحِلۡيَةِ وَهُوَ فِي ٱلۡخِصَامِ غَيۡرُ مُبِينٖ
Onlar zinət içində böyü­dülən və mübahisə vaxtı qadın olduğundan dolayı açıq-ay­dın da­nı­şa bilməyənimi Allaha isnad edirlər?!
Ərəbcə təfsirlər:
وَجَعَلُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عِبَٰدُ ٱلرَّحۡمَٰنِ إِنَٰثًاۚ أَشَهِدُواْ خَلۡقَهُمۡۚ سَتُكۡتَبُ شَهَٰدَتُهُمۡ وَيُسۡـَٔلُونَ
Onlar pak və müqəddəs Mərhəmətli Allahın qul­ları sayılan mələkləri qız adlandırırlar. Məgər onlar, Allah mələkləri yaradarkən orada olub, onların qız olduqlarını öz gözləri ilə gördülər? Mələklər on­la­rın bu şahidliyini yazacaqlar. Qiyamət günün onlar bu şahidliyə görə cavab ver­əcək və yalan danışdıqlarına görə əzaba düçar olacaqlar.
Ərəbcə təfsirlər:
وَقَالُواْ لَوۡ شَآءَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مَا عَبَدۡنَٰهُمۗ مَّا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
Onlar qədəri əsas gətirərək dedilər: “Əgər Allah bizim mələklərə ibadət etməyimizi istəməsəydi, biz on­lara ibadət et­məzdik. Allahın bizdən bunu istəməsi, bu ibadətdən razı qalmasına dəlalət edir”. Onların bu sözləri haqda heç bir bi­liyi yoxdur. Onlar ancaq yalan danı­şırlar.
Ərəbcə təfsirlər:
أَمۡ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ كِتَٰبٗا مِّن قَبۡلِهِۦ فَهُم بِهِۦ مُسۡتَمۡسِكُونَ
Yoxsa o müşriklərə Qurandan əv­vəl elə bir kitab vermişik ki, o, onlara Allahdan qeyrisinə ibadət etməyə icazə verir və onlar da ondan möhkəm tutub ona is­tinad edir­lər?!
Ərəbcə təfsirlər:
بَلۡ قَالُوٓاْ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّهۡتَدُونَ
Xeyr, belə bir şey olmayıb, əksinə, onlar təqlid etdiklərini dəlil göstərib dedilər: “Biz özümüzdən əvvəl ata­larımızı dinə və etiqada bağlı olduğunu görmüşük. Onlar bütlərə ibadət edirdilər. Biz də, həmçinin, bütlərə ibadət etməkdə onların yo­lunu tutub gedə­cəyik!”
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• كل نعمة تقتضي شكرًا.
Hər bir nemət şükür tələb edir.

• جور المشركين في تصوراتهم عن ربهم حين نسبوا الإناث إليه، وكَرِهوهنّ لأنفسهم.
Müşriklərin özləri üçün xoşlamadıqları qız uşaqlarını Allaha nisbət edirək Rəbbi barəsində haqsızlığa yol vermələri.

• بطلان الاحتجاج على المعاصي بالقدر.
Günah işlədərkən qədərə əsaslanmağın batil olması.

• المشاهدة أحد الأسس لإثبات الحقائق.
Gözlə görüb müşahidə etmək həqiqətləri isbat etmək üçün əsaslardan biridir.

وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ
Ey Peyğəmbər! Onlar yalan danışdıqları və atalarına təqlid etdiklərini dəlil gətirdikləri kimi, səndən əvvəl, hansı bir məmləkətə onun sakinlərini qorxudan bir peyğəm­bər gön­dər­diksə, o diyarın cah-calal içində yaşayan başçıları və böyükləri dedilər: “Biz ata­larımızı dinə və etiqada bağlı olduğunu görmüşük və biz də, onların yo­lunu tutub gedə­cəyik!” Sənin qövmün belə dəlil gətirənlərin birincisi deyil.
Ərəbcə təfsirlər:
۞ قَٰلَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكُم بِأَهۡدَىٰ مِمَّا وَجَدتُّمۡ عَلَيۡهِ ءَابَآءَكُمۡۖ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
Peyğəmbəri onlara belə dedi: “Siz atalarınızın yolunu tutub gedirsiniz?! Əgər mən sizə ata­la­rınızın etiqad etdiyindən daha xeyirlisini göstər­səm, onda necə?” Onlar dedilər: “Biz səninlə və səndə əvvəlki peyğəmbərlərlə göndə­rilənləri inkar edi­rik”.
Ərəbcə təfsirlər:
فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Biz də səndən əvvəlki peyğəmbərləri yalançı sayan ümmətlərdən intiqam alıb onları məhv etdik. Bir düşün, peyğəmbərlərini yalançı sayan­la­rın axırı necə oldu. Onların axırı çox acınacıqlı oldu.
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦٓ إِنَّنِي بَرَآءٞ مِّمَّا تَعۡبُدُونَ
Ey Peyğəmbər! Xatırla ki, bir zaman İbrahim öz atasına və qövmünə demişdi: “Mən si­zin Allahdan baqşa ibadət etdiyiniz bütlərdən uzağam.
Ərəbcə təfsirlər:
إِلَّا ٱلَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُۥ سَيَهۡدِينِ
Yalnız məni yaradan Allah­dan başqa! Şübhəsiz ki, O məni, mənə fayda verəcək bir yola - Özünün möhkəm dininə tabe olmağa yönəl­dəcəkdir”.
Ərəbcə təfsirlər:
وَجَعَلَهَا كَلِمَةَۢ بَاقِيَةٗ فِي عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
İbrahim tovhid kəlməsini ("lə ilahə illəl­lah”ı) özündən sonra öz nəsli arasında daimi qala­caq bir kəlmə etdi ki, bəl­kə (aralarındakı günahkarlar) şirkdən və asilikdən tövbə edib Allahın dininə qayıtsın­lar. Odur ki, onların arasında Tək Allaha ibadət edib Ona şərik qoşmayan kimsələr indiyə qədər mövcuddur.
Ərəbcə təfsirlər:
بَلۡ مَتَّعۡتُ هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ وَرَسُولٞ مُّبِينٞ
Mən, haqqı yalan sayan o müşrikləri dərhal həlak etməyə tələsmədim. Əksinə, onlara dünyada yaşayıb gün-güzaran görməyi nəsib etdim. Mən onlardan əvvəl onların ata­la­rına da, Quran və onu bəyan edən Muhəmməd (səllallahu aleyhi və səlləm) gələnədək dolanışıq nəsib etdim.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ وَإِنَّا بِهِۦ كَٰفِرُونَ
Onlara haqq sayılan və içində heç bir şübhə olmayan bu Quran gəldikdə: “Bu, sehrdir ki, Muhəmməd onun vasitəsilə bizi sehirləyir. Biz onu inkar edirik və əsla ona inanmayacağıq” - dedilər.
Ərəbcə təfsirlər:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ
Haqqı yalan sayan müşriklər dedilər: “Kaşki Allah bu Qu­ranı kasıb və yetim Muhəmmədin deyil, Mək­kə­dən və ya Taifdən olan iki bö­yük kişidən birinə nazil edəydi?”
Ərəbcə təfsirlər:
أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗاۗ وَرَحۡمَتُ رَبِّكَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
Ey Peyğəmbər! Sənin Rəbbinin mərhə­mətini on­lar bölüşdürür və onu istədiklərinə verir, istədiklərini də ondan məhrum edir, yoxsa Allah?! Biz dün­ya həya­tında onla­rın ruzisini aralarında bölüşdürdük, onlardan kimisini varlı, kimisini də kasıb etdik ki, bi­ri digəri­nin tabeçiliyində olsun. Sənin Rəb­bi­nin axirətdə Öz qullarına göstərdiyi mərhəməti onların yığdığı fani dünya malından daha xeyirlidir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَوۡلَآ أَن يَكُونَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ لَّجَعَلۡنَا لِمَن يَكۡفُرُ بِٱلرَّحۡمَٰنِ لِبُيُوتِهِمۡ سُقُفٗا مِّن فِضَّةٖ وَمَعَارِجَ عَلَيۡهَا يَظۡهَرُونَ
Əgər insanların kafirlik zəminində birləşmiş vahid bir ümmətə çevrilmək ehtimalı ol­masaydı, Allaha küfr edənlərin ev­lərinin tavan­larını və çıx­dıqları nərdi­van­la­rı gümüşdən edər­dik.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• التقليد من أسباب ضلال الأمم السابقة.
Təqlid, keçmiş ümmətlərin zəlalətə düşməsinin səbəblərindəndir.

• البراءة من الكفر والكافرين لازمة.
Küfrdən və kafirlərdən uzaq durmaq vacibdir.

• تقسيم الأرزاق خاضع لحكمة الله.
Ruzinin (məxluqat arasında) bölüşdürülməsi Allahın hikmətinə tabedir.

• حقارة الدنيا عند الله، فلو كانت تزن عنده جناح بعوضة ما سقى منها كافرًا شربة ماء.
Dünyanın Allah yanında dəyərsiz olması. Əgər dünyanın Allah yanında ağcaqanadın qanadı qədər dəyəri olsaydı, orada kafirə bir qurtum su belə verilməzdi.

وَلِبُيُوتِهِمۡ أَبۡوَٰبٗا وَسُرُرًا عَلَيۡهَا يَتَّكِـُٔونَ
Evlərinin qapılarını və söykən­dik­ləri taxtları da (gümüşdən edərdik ki,) tədricən məhv olsunlar və fitnəyə məruz qalsınlar.
Ərəbcə təfsirlər:
وَزُخۡرُفٗاۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَٱلۡأٓخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُتَّقِينَ
Üstəlik, qızıldan edərdik. Bütün bunlar sadəcə dünya hə­yatının keçici zövqüdür. Bunlar fani olduğu üçün onların faydası azdır. Ey Peyğəmbər! Axirətdə, Allahın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi əməllərdən çəkinməklə Ondan qorxan müttəqilər üçün Rəbbinin yanında olan nemətlər daha xeyirlidir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَمَن يَعۡشُ عَن ذِكۡرِ ٱلرَّحۡمَٰنِ نُقَيِّضۡ لَهُۥ شَيۡطَٰنٗا فَهُوَ لَهُۥ قَرِينٞ
Kim Qurana qeyri-ciddi baxar və beləliklə də, bu hərəkəti onu Qurandan uzaqlaşdırarsa, şey­tanın ona yoldaş edilməsi və o şeytanın onun azğınlığını artırması ilə cəzalandırılar.
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِنَّهُمۡ لَيَصُدُّونَهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَيَحۡسَبُونَ أَنَّهُم مُّهۡتَدُونَ
Doğrusu, Qurandan üz döndərən kimsələrə yoldaş olmuş o şeytanlar on­ları Allahın dinindan azdırar, beləliklə də, Allahın əmrlərini yerinə yetirməz və qadağan etdiyi əməllərdən çəkinməzlər, lakin bununla belə, onlar özlərinin haqq yolda olduqlarını güman edə­r­lər. Elə bu səbəbdən də onlar öz azğınlıqlarına görə tövbə etməzlər.
Ərəbcə təfsirlər:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَنَا قَالَ يَٰلَيۡتَ بَيۡنِي وَبَيۡنَكَ بُعۡدَ ٱلۡمَشۡرِقَيۡنِ فَبِئۡسَ ٱلۡقَرِينُ
Nəhayət, Allahın zikrindən üz döndərmiş kimsə hüzurumu­za gəldik­də təmənna edib belə deyər: “Ey yoldaş, kaş, mə­nimlə sə­nin aranda məşriqlə məğrib arasındakı uzaq­lıq qədər mə­safə olaydı. Sən nə pis yoldaş imişsən!”
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَن يَنفَعَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ إِذ ظَّلَمۡتُمۡ أَنَّكُمۡ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ
Qiyamət günü Allah kafirlərə belə deyəcəkdir: “Siz şirk və asilik etməklə öz nəfslərinizə zülüm etdiyinizə görə, bu gün əzaba şə­rik olma­ğı­nız sizə heç bir fayda verməz. Şərikləriniz sizin əzabınızdan heç bir şey öz üzərilərinə götürməyəcəklər”.
Ərəbcə təfsirlər:
أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ أَوۡ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Onlar kardılar - haqqı eşitməzlər, habelə, kordular - haqqı görməzlər. Ey Peyğəmbər, sən karlara eşitdirə bilərsənmi, ya­xud korları və ya aşkar zəlalət için­də olanları doğru yola yönəldə bilərsənmi?!
Ərəbcə təfsirlər:
فَإِمَّا نَذۡهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنۡهُم مُّنتَقِمُونَ
Biz onlara əzab verməmişdən əvvəl sənin canını alsaq da, yenə onlardan həm bu dünyada, həm də axirətdə inti­qam ala­ca­ğıq.
Ərəbcə təfsirlər:
أَوۡ نُرِيَنَّكَ ٱلَّذِي وَعَدۡنَٰهُمۡ فَإِنَّا عَلَيۡهِم مُّقۡتَدِرُونَ
Yaxud onlara vəd etdi­yi­mizi əzabın bəzisini sə­nə göstərəcəyik. Şüb­hə­siz ki, Bi­zim on­lara gücü­müz yetər. Onlar heç cür Bizə qalib gələ bilməzlər.
Ərəbcə təfsirlər:
فَٱسۡتَمۡسِكۡ بِٱلَّذِيٓ أُوحِيَ إِلَيۡكَۖ إِنَّكَ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Ey Peyğəmbər, elə isə sən, Rəbbinin sənə vəhy etdiyindən möhkəm tut və ona əməl et! Şübhəsiz ki, sən heç bir şəkk-şübhə olmayan haqq yoldasan.
Ərəbcə təfsirlər:
وَإِنَّهُۥ لَذِكۡرٞ لَّكَ وَلِقَوۡمِكَۖ وَسَوۡفَ تُسۡـَٔلُونَ
Həqiqətən, bu Quran sə­nin üçün və sənin qövmün üçün bir şərəfdir. Qiyamət günü siz ona iman gətirib-gətirmədiyiniz, göstərdiyi yolu gedib-getmədiyiniz və ona dəvət edib-etmədiyiniz barədə sor­ğu-sual ediləcəksiniz.
Ərəbcə təfsirlər:
وَسۡـَٔلۡ مَنۡ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رُّسُلِنَآ أَجَعَلۡنَا مِن دُونِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ءَالِهَةٗ يُعۡبَدُونَ
Ey Peyğəmbər, səndən əvvəl göndərdi­yimiz el­çilərdən soruş: "Məgər Biz Mərhə­mət­li Allahdan başqa iba­dət edi­ləsi mə­bud­lar­ icad et­mi­şik?!
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Biz Musanı Öz dəlilləri­mizlə Fi­ron və onun qövmündən olan əşrəflərinin ya­nı­na göndər­dik. Musa onlara de­di: “Mən bütün yaradılanların Rəb­bi­nin elçisiyəm!”
Ərəbcə təfsirlər:
فَلَمَّا جَآءَهُم بِـَٔايَٰتِنَآ إِذَا هُم مِّنۡهَا يَضۡحَكُونَ
Musa dəlillərimizi onla­ra göstərdikdə, onlar onu məsxərəyə qoyaraq və istehza edərək gül­dü­lər.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• خطر الإعراض عن القرآن.
Qurandan üz çevirməyin təhlükəsi.

• القرآن شرف لرسول الله صلى الله عليه وسلم ولأمته.
Quran Rəsulullah səllallahu aleyhi və səlləm və onun ümməti üçün bir şərəfdir.

• اتفاق الرسالات كلها على نبذ الشرك.
Şirkdən uzaq olmaq xüsusunda bütün səmavi risalələrin eyni hökmdə olması.

• السخرية من الحق صفة من صفات الكفر.
Haqqa istehza etmək, kafirlərin xislətlərindəndir.

وَمَا نُرِيهِم مِّنۡ ءَايَةٍ إِلَّا هِيَ أَكۡبَرُ مِنۡ أُخۡتِهَاۖ وَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
Bizim Firona və onun qövmündən olan əşrəflərə, Musaın (aleyhissəlam) peyğəmbərliyinin doğru olduğunu sübut etmək üçün göstərdiyi­miz hər bir möcüzə, əvvəlki­n­dən da­ha böyük idi. Biz on­ları dünyada əzabla yaxaladıq ki, bəlkə, küfrlərindən dönsünlər. Lakin bunun heç bir faydası olmadı.
Ərəbcə təfsirlər:
وَقَالُواْ يَٰٓأَيُّهَ ٱلسَّاحِرُ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهۡتَدُونَ
Onların başına bəzi müsibətlər gəldikdə, Musaya (aleyhissəlam) dedilər: “Ey sehrbaz, Rəbbinin, bizim iman gətirəcəyimiz təqdirdə, əzabı bizdən dəf edəcəyinə dair verdiyi sözə görə, Ona bizdən ötrü dua et ki, əgər əzabı bizdən uzaq etsə, biz mütləq doğru yola gələcəyik”.
Ərəbcə təfsirlər:
فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِذَا هُمۡ يَنكُثُونَ
Biz əzabı onlardan uzaq­laşdıran kimi, əhdlərindən dön­dü­lər və onu yerinə yetrmədilər.
Ərəbcə təfsirlər:
وَنَادَىٰ فِرۡعَوۡنُ فِي قَوۡمِهِۦ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَيۡسَ لِي مُلۡكُ مِصۡرَ وَهَٰذِهِ ٱلۡأَنۡهَٰرُ تَجۡرِي مِن تَحۡتِيٓۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
Firon öz səltənəti ilə lovğalanaraq qövmünə müraciət edib belə dedi: “Ey qövmüm, məgər Misirin səl­tə­nə­ti və qəsrlərimin al­tımndan axan, Nildən ayrılan bu çaylar mənim deyilmi?! Məgər siz mənim səltənətimi görmür­sü­nüz, əzəmətimi bilmirsiniz?!
Ərəbcə təfsirlər:
أَمۡ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡ هَٰذَا ٱلَّذِي هُوَ مَهِينٞ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ
Mən bu qovulmuş, zəif və sözünü açıq-aydın deyə bilməyən Musadan daha üstünəm?!
Ərəbcə təfsirlər:
فَلَوۡلَآ أُلۡقِيَ عَلَيۡهِ أَسۡوِرَةٞ مِّن ذَهَبٍ أَوۡ جَآءَ مَعَهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ مُقۡتَرِنِينَ
Məgər onu elçi göndərən Allah, onun həqiqi elçi olduğunu bəyan etmək üçün onu qızıl bilər­ziklərlə bəzəməli, yaxud onunla bir­likdə bir-birilərini təqib edən mə­lək­lər gəlməli deyildimi?”
Ərəbcə təfsirlər:
فَٱسۡتَخَفَّ قَوۡمَهُۥ فَأَطَاعُوهُۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
Firon öz qövmünü aldatdı, onlar da onun azğın fikrinə itaət etdilər. Hə­qi­qə­tən, onlar Allahın itaətindən çıxmış bir qövm idilər.
Ərəbcə təfsirlər:
فَلَمَّآ ءَاسَفُونَا ٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ أَجۡمَعِينَ
Onlar küfr etmələrinə davam etməklə Bizi qəzəbləndir­dikdə onlardan intiqam alıb ha­mısını dənizdə ba­tırdıq.
Ərəbcə təfsirlər:
فَجَعَلۡنَٰهُمۡ سَلَفٗا وَمَثَلٗا لِّلۡأٓخِرِينَ
Biz Firon və onun qovmünü kafirlərin önündə gedən bir toplum etdik. Sənin qövmündən kafir olanları da onların ardıcıllarından etdik. Beləliklə də Biz onları, nəticə çıxaran kimsələr üçün ibrət etdik ki, onlar kimi əməl edib sonda onların düçar olduğuna düçar olmasınlar.
Ərəbcə təfsirlər:
۞ وَلَمَّا ضُرِبَ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوۡمُكَ مِنۡهُ يَصِدُّونَ
Müşriklər Uca Allahın: ﴾Siz və Allahdan başqa ibadət etdikləriniz Cəhənnəmdə yanacaq odunsunuz. Siz ora varid olacaqsınız﴿ ayəsinin, nəsranilərin məbud qəbul etdiyi İsaya da aid olduğunu zənn etdilər. Halbuki Allah bütlərə ibadət etməyi qadağan etdiyi kimi, İsanı da məbud qəbul edərək ona ibadət etməyi qadağan etmişdi. Ey Peyğəmbər, (bu misal çəkilincə,) sənin qövmün mübahisə edib, qışqıraraq və hay-haray salaraq belə dedi: "Biz bütlərimizin İsa ilə bir yerdə olmasına razıyıq". Allah da onlara cavabı olaraq bu ayəni nazil etdi: ﴾Əzəldən özlərinə ən gözəl aqibət yazılmış insanlara gəldikdə isə, onlar Oddan uzaqlaşdırılmış olacaqlar﴿.
Ərəbcə təfsirlər:
وَقَالُوٓاْ ءَأَٰلِهَتُنَا خَيۡرٌ أَمۡ هُوَۚ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلَۢاۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٌ خَصِمُونَ
Onlar dedilər: “Bizim məbudlarımız yaxşıdır, yoxsa İsa?!” İbn Zibəranin və onun bənzərləri bu misalı sə­nə haqqı bəlli etmək eşqinə yox, yalnız mübahisə etmək eşqinə dedilər. Doğrusu, onlar xilqətcə mübahisəyə can atan bir kimsələrdir.
Ərəbcə təfsirlər:
إِنۡ هُوَ إِلَّا عَبۡدٌ أَنۡعَمۡنَا عَلَيۡهِ وَجَعَلۡنَٰهُ مَثَلٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
Məryəm oğlu İsa sadəcə Bi­zim peyğəmbərlik və risalət verdiyimiz Allah qullarından biridir. Uca Allah Adəmi atasız və anasız yaratdığı kimi, onu da atasız yaratmışdır. Beləliklə Biz onu, İsrail oğulları üçün Allahın qüdrətini göstərən bir nümunə etdik.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَا مِنكُم مَّلَٰٓئِكَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَخۡلُفُونَ
Ey Adəm oğlulları! Əgər Biz sizi məhv etmək istəsəydik, sizi yer üzündə məhv edib əvəzinizə Allaha ibadət edən və heç bir şeyi Ona şərik qoşmayan mə­lək­lər ya­ra­dardıq.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• نَكْث العهود من صفات الكفار.
Əhdi pozmaq kafirlərin xislətlərindəndir.

• الفاسق خفيف العقل يستخفّه من أراد استخفافه.
Fasiq adam yelbeyin olur və beləsini tovlamaq istəyən kəs onu asanlıqla aldadır.

• غضب الله يوجب الخسران.
Allahın qəzəbi (insanın) ziyana uğramasına səbəbdir.

• أهل الضلال يسعون إلى تحريف دلالات النص القرآني حسب أهوائهم.
Zəlalət əhli Quran ayələrinin dəlalət etdiyi mənaları öz nəfslərinin istəyinə uyğun təhrif etməyə çalışırlar.

وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمۡتَرُنَّ بِهَا وَٱتَّبِعُونِۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Həqiqətən, İsanın axır zamanda yer üzü­nə nazil olması qiyaməin böyük əlamətlərindən biridir. Qi­yamətin vaqe olacağına şəkk-şübhə etmə­yin və mənim Allahdan gətirdiyimə tabe olun. Çünki gətirdiyim bu (din), heç bir əyriliyi olmayan doğru yoldur!
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
Şeytan sizi tovlayıb aldatmaqla doğru yoldan azdırmasın. Şübhəsiz ki, o, si­zin açıq-aydın düşmə­niniz­dir.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَمَّا جَآءَ عِيسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالَ قَدۡ جِئۡتُكُم بِٱلۡحِكۡمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي تَخۡتَلِفُونَ فِيهِۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
İsa (aleyhissəlam) qövmünə özünün Allah rəsulu olduğuna dair aydın dəlillər gətir­diyi za­man onlara dedi: “Mən Allahdan sizə hik­mət gətirmi­şəm və dininizə aid məsələlərdə ixtilafa düşdü­yü­nüz bəzi şeyləri izah et­mək üçün gəl­mi­şəm. Allahın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi əməllərdən çəkinməklə Allahdan qorxun və sizə əmr və qadağan etdiyim işlərdə mənə itaət edin!
Ərəbcə təfsirlər:
إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Həqiqətən, Allah mə­nim də Rəb­bim, sizin də Rəbbiniz­dir. Bizim Ondan başqa Rəbbimiz yoxdur. Odur ki, ixlasla yalnız Ona ibadət edin! Bu tovhid, heç bir əyriliyi olmayan düz yoldur”.
Ərəbcə təfsirlər:
فَٱخۡتَلَفَ ٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَيۡنِهِمۡۖ فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمٍ أَلِيمٍ
Nəsranilərdən olan firqələr İsa barəsində ixtilaf etdilər. Onlardan qismi: "O, ilahdır" - dedi. Bir qismi: "O, Allahın oğludur" - dedi. Bir qismi də: "O və onun anası iki ilahdır" - dedi. İsanın ilah, yaxud Allahın oğlu, yaxud da üçlüyün üçüncüsü olduğunu deməklə özlərinə zülm edən kimsələrin, qiyamət günü onları gözləyən ağrılı-acılı bir əzabdan dolayı vay halına!
Ərəbcə təfsirlər:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Yoxsa, İsa barəsində ixtilafa düşmüş o firqələr özləri də hiss etmədən qiyamət saatının qəflətən on­la­rı haqlayacağından baş­qa bir şeymi gözləyirlər?! Əgər onlar kafir olduqları halda qiyamət onları haqlayarasa, şübhəsiz ki, onların aqibəti ağrılı-acılı bir əzab olacaqdır.
Ərəbcə təfsirlər:
ٱلۡأَخِلَّآءُ يَوۡمَئِذِۭ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوٌّ إِلَّا ٱلۡمُتَّقِينَ
Küfr və azğınlıq yolunda bir-biri ilə möhkəm dost olan və bir-birinə sadiq qalan kimsələr qiyamət günü bir-birinə düş­mən kə­silə­cəklər. Yalnız Allahın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi əməllərdən çəkinməklə Allahdan qorxan kimsələrdən başqa. Onların dostluğu əbədidir, heç vaxt sona yetməyəcəkdir.
Ərəbcə təfsirlər:
يَٰعِبَادِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمُ ٱلۡيَوۡمَ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ
Allah onlara belə buyuracaq: "Ey qullarım, bu gün sizi qarşıda gözləyənlərdən ötrü heç bir qorxu yoxdur və əldə edə bilmədiyiniz dünya nemətlərinə görə də siz kə­dər­lənməyə­cəksiniz.
Ərəbcə təfsirlər:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ مُسۡلِمِينَ
Siz Rəsulumuza nazil olmuş Qurana iman gə­tirib ona tabe olan, əmrlərini yerinə yetirən və qadağalarından çəkinən kimsələr olmusunuz.
Ərəbcə təfsirlər:
ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ أَنتُمۡ وَأَزۡوَٰجُكُمۡ تُحۡبَرُونَ
Siz və sizin kimi gətirən möminlərlə birgə, sizə verilən tükənməz və əbədi nemətlərə sevindiyiniz halda Cənnətə daxil olun!"
Ərəbcə təfsirlər:
يُطَافُ عَلَيۡهِم بِصِحَافٖ مِّن ذَهَبٖ وَأَكۡوَابٖۖ وَفِيهَا مَا تَشۡتَهِيهِ ٱلۡأَنفُسُ وَتَلَذُّ ٱلۡأَعۡيُنُۖ وَأَنتُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
(Cənnət əhlinin) xidmətçiləri onlar üçün qızıldan olan qulpsuz sinilər və piya­lələr dolandıracaqlar. Cənnətdə nəfslərin istədiyi və göz­lərin baxmaqla həzz aldığı hər şey ola­caq­. Siz ora­da qalacaq və heç vaxt oradan çıxmayacaq­sınız.
Ərəbcə təfsirlər:
وَتِلۡكَ ٱلۡجَنَّةُ ٱلَّتِيٓ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Sizə vəsf edilən Cənnət, Allahın Öz tərəfindən bir lütf olaraq əməlləriniz sayəsində sizi varis etdiyi Cən­nətdir.
Ərəbcə təfsirlər:
لَكُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ كَثِيرَةٞ مِّنۡهَا تَأۡكُلُونَ
Orada sizin üçün çoxlu tükənməz mey­və­lər vardır, onlardan yeyəcək­siniz.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• نزول عيسى من علامات الساعة الكبرى.
İsanın nazil olması qiyamətin böyük əlamətlərindəndir.

• انقطاع خُلَّة الفساق يوم القيامة، ودوام خُلَّة المتقين.
Qiyamət günü fasiqlərin dostluq əlaqəsinin kəsilməsi, müttəqilərinin dostluğu isə davamlı olması.

• بشارة الله للمؤمنين وتطمينه لهم عما خلفوا وراءهم من الدنيا وعما يستقبلونه في الآخرة.
Uca Allahın, möminlərin dünyada qoyub getdikləri şeylərə görə narahat olmamaları üçün axirətdə qarşılaşacaqları nemətlər haqqında müjdə verərək onları rahatlaşdırması.

إِنَّ ٱلۡمُجۡرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ
Şübhəsiz ki, küfr və asilik etməklə günaha batan kimsələr qiyamət günü əbədi olaraq Cəhənnəm əzabı için­də qalacaq­lar.
Ərəbcə təfsirlər:
لَا يُفَتَّرُ عَنۡهُمۡ وَهُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ
Onların əzabı yüngül­ləş­diril­mə­yə­cək və onlar orada Allahın rəhmətindən ümidlərini üzəcəklər.
Ərəbcə təfsirlər:
وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن كَانُواْ هُمُ ٱلظَّٰلِمِينَ
Biz onların Cəhənnəmə vasil etməklə onlara zülm et­mə­dik, lakin onlar küfr etməklə özlərinə zülm etdilər.
Ərəbcə təfsirlər:
وَنَادَوۡاْ يَٰمَٰلِكُ لِيَقۡضِ عَلَيۡنَا رَبُّكَۖ قَالَ إِنَّكُم مَّٰكِثُونَ
Onlar Cəhənnəm gözət­çi­si­ Malikə müraciət edib deyəcəklər: “Ey Malik! Qoy Rəbbin canımızı alsın ki, biz rahatlıq tapaq.” Malik də onlara belə cavab verəcək: “Siz daim əzab içində olub ölməyəcəksiniz və bu əzab sizdən səngiməyəcəkdir”.
Ərəbcə təfsirlər:
لَقَدۡ جِئۡنَٰكُم بِٱلۡحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَكُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ
Biz sizə dünyada ikən içində heç bir şəkk-şübhə olmayan haqqı gətirmiş­dik, lakin sizin əksəriyyətiniz haqqı xoşlamırdı.
Ərəbcə təfsirlər:
أَمۡ أَبۡرَمُوٓاْ أَمۡرٗا فَإِنَّا مُبۡرِمُونَ
Onlar Peyğəmbərə (səllallahu aleyhi və səlləm) qarşı hiylə qurdular, Biz də onlara qarşı elə bir tədbir gördük ki, bu, onların hiyləsini alt-üst etdi.
Ərəbcə təfsirlər:
أَمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّا لَا نَسۡمَعُ سِرَّهُمۡ وَنَجۡوَىٰهُمۚ بَلَىٰ وَرُسُلُنَا لَدَيۡهِمۡ يَكۡتُبُونَ
Yoxsa onlar elə zənn edirlər ki, Biz onların qəlblərində gizlətdikləri sirlərini və ya öz aralarında gizli danışdıqları sirlərini eşitmi­rik?! Xeyr, Biz bunların hamısını eşidirik və onların yanında olan mələklər də, onların etdiyi bütün əməllə­ri­ ya­zırlar.
Ərəbcə təfsirlər:
قُلۡ إِن كَانَ لِلرَّحۡمَٰنِ وَلَدٞ فَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡعَٰبِدِينَ
Ey Peyğəmbər! Allaha qızlar nisbət edən kimsələrə de: "Allah onların söylədiklərindən uzaqdır, ucadır. Allahın övladı yoxdur. Allah belə nöqsandan uzaqdır və müqəddəsdir. Mən Uca Allaha ibadət edənlərin və Onu bütün nöqsanlardan uzaq tutanların birincisiyəm.
Ərəbcə təfsirlər:
سُبۡحَٰنَ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَرۡشِ عَمَّا يَصِفُونَ
Göylərin və yerin Rəbbi, Ərşin Rəbbi o müşriklərin Ona aid etdikləri şəriklərdən, həyat yoldaşından və övladdan tamamilə uzaqdır!”
Ərəbcə təfsirlər:
فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ
Ey Peyğəmbər! Onları burax, qoy özlərinə vəd edilmiş qiyamət gününə yetişənədək batil sözlərini danışsınlar və əylənsinlər.
Ərəbcə təfsirlər:
وَهُوَ ٱلَّذِي فِي ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٞ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَٰهٞۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ
O pak və müqəddəs Allah həm göydə, həm də yerdə ibadət olunmağa layiq olan haqq məbuddur. O, yaratmaq, qədəri yazmaq və işləri idarə etmək xüsusunda Hikmət sahibidir, həmçinin, Öz qullarının etdiklərini Bilən­dir və onların əməllərindən heç bir şey Ona gizli qalmaz.
Ərəbcə təfsirlər:
وَتَبَارَكَ ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Pak və müqəddəs Allahın xeyir və bərəkəti boldur. O Allah ki, göylərin, yerin və onların arasındakıların mülkü Ona məxsusdur. Qiyamətin qopacağı saat haqqında bilgi yalnız Ondadır. Ondan başqa heç kəsin bu haqda bilgisi yoxdur və siz axirətdə haqq-hesaba çəkilmək və əməllərinizin əvəzini almaq üçün yalnız Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَا يَمۡلِكُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلشَّفَٰعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Müşriklərin Allahdan başqa ibadət etdikləri tanrılar Allah yanında şəfaətçilik edə bilməzlər. Yalnız İsa, Uzeyr və mələklər kimi "lə ilahə illəllah" deyərək şəhadət gətirən və gətirdiyi şəhadətin mənasını bilən kimsələr müstəsnadır.
Ərəbcə təfsirlər:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَهُمۡ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
Əgər onlardan: "Sizi kimi yaradıb?" – deyə soruşsan, onlar mütləq: “Bizi Allah yaradıb!”– de­yəcəklər. Bu etirafdan sonra Allaha ibadət etməkdən necə üz döndərirlər?!
Ərəbcə təfsirlər:
وَقِيلِهِۦ يَٰرَبِّ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ لَّا يُؤۡمِنُونَ
Rəsulullahın, qövmünün onun yalançı saydığından şikayət edərək: “Ey Rəb­bim! Bun­lar Sənin mənə həvalə edib göndərdiyin risalətə iman gətirmə­yən bir qövmdür!” – deməsini Pak və müqəddəs Allah bilir.
Ərəbcə təfsirlər:
فَٱصۡفَحۡ عَنۡهُمۡ وَقُلۡ سَلَٰمٞۚ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
Onlardan üz döndər və onlara şərlərini dəf edəcək söz söylə. Bu, sadəcə Məkkə dönəmində idi. Onlar tezliklə necə cəzalandırılacaqlarını biləcəklər.
Ərəbcə təfsirlər:
Bu səhifədə olan ayələrdən faydalar:
• كراهة الحق خطر عظيم.
Haqqa nifrət etmək böyük bir təhlükədir.

• مكر الكافرين يعود عليهم ولو بعد حين.
Kafirlərin hiyləsi, bir müddət sonra olsa da, özlərinin əleyhinə qayıdar.

• كلما ازداد علم العبد بربه، ازداد ثقة بربه وتسليمًا لشرعه.
İnsanın öz Rəbbinə olan elmi artdıqca, Rəbbinə olan etimadı və Onun şəriətinə olan itaəti də artar.

• اختصاص الله بعلم وقت الساعة.
Qiyamətin nə zaman qopacağı barədə bilginin yalnız Allaha məxsus olması.

 
Mənaların tərcüməsi Surə: əz-Zuxruf
Surələrin mündəricatı Səhifənin rəqəmi
 
Qurani Kərimin mənaca tərcüməsi - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Tərcumənin mündəricatı

الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Bağlamaq