Firo maanaaji Simoore Simoore ceergu - Firo faariseewo - facciro Al-saadiy. - Tonngoode hello ngoo 365 - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

Aaya: 56

وَمَاۤ اَرْسَلْنٰكَ اِلَّا مُبَشِّرًا وَّنَذِیْرًا ۟

خداوند متعال خبر می‌دهد که او پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم را نفرستاده است تا بر مردمان چیره و مسلط باشد، و او را فرشته‌ای قرار نداده است، و خزانه و گنجینه‌ها در دست او نیست؛ بلکه او را فرستاده تا به مردم مژده دهد؛ و کسانی را که از خداوند فرمان می‌برند، به پاداش هر دو جهان نوید دهد، ﴿وَنَذِيرٗا﴾ و او را فرستاده است تا بیم دهنده باشد؛ و هرکس را که از خدا نافرمانی ‌کند، به عذاب هر دو جهان بیم بدهد. و این مستلزم آن است که اوامر و نواهی خدا به طور روشن بیان ‌شوند.

Aaya: 57

قُلْ مَاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ مِنْ اَجْرٍ اِلَّا مَنْ شَآءَ اَنْ یَّتَّخِذَ اِلٰی رَبِّهٖ سَبِیْلًا ۟

و تو ای محمد صلی الله علیه وسلم ! در مقابل رساندن قرآن و هدایت به آنها، پاداشی از آنان نخواه؛ تا این چیز، آنها را از پیروی کردن از تو باز ندارد، و در دادن آن دچار سختی نشوند. ﴿إِلَّا مَن شَآءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلٗا﴾ مگر کسی که ‌خواست در راه خشنودی پروردگارش نفقه‌ای ببخشد. پس اگرچه من شما را به آن تشویق می‌کنم، اما شما را برآن مجبور نمی‌سازم. و نیز پاداش من بر شما نیست، بلکه آنچه انفاق می‌کنید، به مصلحت خودتان بوده، و راهی است که برای رسیدن به پروردگارتان در پیش می‌گیرید.

Aaya: 58

وَتَوَكَّلْ عَلَی الْحَیِّ الَّذِیْ لَا یَمُوْتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهٖ ؕ— وَكَفٰی بِهٖ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِیْرَا ۟

سپس پیامبر را دستور داد تا بر او توکل نماید، و از وی کمک بگیرد. پس فرمود: ﴿وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡحَيِّ ٱلَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِهِۦ﴾ و بر خداوند زنده‌ای که دارای حیات کامل و مطلق است، و هرگز نمی‌میرد، توکل کن؛ و با ستایش، او را به پاکی یاد کن؛ یعنی او را بپرست، و در همۀ کارهایت بر او توکل نما. ﴿وَكَفَىٰ بِهِۦ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًا﴾ و همین کافی است که خداوند از گناهان بندگانش آگاه است، و آن را می‌داند، و آنان را بر آن مجازات می‌نماید.

Aaya: 59

١لَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰی عَلَی الْعَرْشِ ۛۚ— اَلرَّحْمٰنُ فَسْـَٔلْ بِهٖ خَبِیْرًا ۟

پس بر تو واجب نیست که آنها را هدایت نمایی، و نیز ثبت و ضبط کارهایشان بر عهده تو نمی‌باشد. بلکه همۀ اینها به دست خداوند است، ﴿ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ﴾ خداوندی که آسمان‌ها و زمین ‌و آنچه را که در میان آنهاست، در شش روز آفرید، سپس بر بالای عرش خود استوا یافت؛ عرشی که سقف همۀ مخلوقات بوده، و از همۀ آفریده‌های الهی بلندتر و بزرگ‌تر و زیباتر است.﴿ٱلرَّحۡمَٰنُ﴾ خداوند مهربان بر عرش خود بلند و مرتفع گردید؛ عرشی که آسمان‌ها و زمین را دربر گرفته است. و رحمت خداوند هر چیزی را دربر گرفته است. پس او با داشتن گسترده‌ترین صفات، بر بزرگ‌ترین مخلوقات، بلند و مرتفع گردید. و با این آیه ثابت می‌شود که او مخلوقات را آفریده، و از درون و برون آنها آگاهی دارد. نیز مرتفع نمودن او بر عرش، و متفاوت بودنِ او از مخلوقاتش، و متصل نبودنش به آنان ثابت می‌گردد. ﴿فَسۡ‍َٔلۡ بِهِۦ خَبِيرٗا﴾ پس در این باره از خداوند بپرس؛ چون اوست که اوصاف و عظمت و شکوه خویش را می‌داند، و شما را به آن خبر داده است، و از عظمت خویش، چیزهایی به شما نشان داده که شناخت او را برایتان آسان‌تر می‌سازد. پس عارفان او را شناخته، و در برابر عظمتش سر فرود آورده‌اند. و کافران از عبادت او سر باز زدند، و امتناع ورزیدند. بنابراین فرمود:

Aaya: 60

وَاِذَا قِیْلَ لَهُمُ اسْجُدُوْا لِلرَّحْمٰنِ ۚ— قَالُوْا وَمَا الرَّحْمٰنُ ۗ— اَنَسْجُدُ لِمَا تَاْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُوْرًا ۟

﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسۡجُدُواْۤ لِلرَّحۡمَٰنِ قَال﴾ و هنگامی که به آنها گفته ‌شود تنها برای خداوند رحمان سجده کنید؛ خداوندی که هر نعمتی را به شما ارزانی داشته، و همۀ بدبختی‌ها را از شما دور کرده است، ﴿قَالُواْ وَمَا ٱلرَّحۡمَٰنُ﴾ از روی انکار و کفر می‌گویند: ما خداوند رحمان را نمی‌شناسیم. و ازجمله طعنه‌هایی که به پیامبر می‌زدند، این بود که می‌گفتند: او ما را از گرفتن معبودانی دیگر به همراه خدا باز می‌دارد؛ در حالی که خودش خدایی دیگر به همراه خدا به فریاد می‌خواند، و می‌گوید «یا رحمان» و امثال این. همان‌طور که خداوند متعال فرموده است: ﴿قُلِ ٱدۡعُواْ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُواْ ٱلرَّحۡمَٰنَۖ أَيّٗا مَّا تَدۡعُواْ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ﴾ بگو: «الله» را بخوانید یا رحمان را بخوانید، به هر نامی او را بخوانید، فرق نمی‌کند؛ چرا که او دارای نام‌های نیکوست. پس نام‌های خداوند زیادند، چون صفت‌های او زیادند، و کمال او متعدد است. پس هر یک از نام‌های او، بر صفت کمالی دلالت می‌نماید. ﴿أَنَسۡجُدُ لِمَا تَأۡمُرُنَا﴾ آیا به فرمان تو، برای کسی غیر از معبودان خود، سجده ‌کنیم؟ و این سخن آنها، مبتنی بر تکذیب پیامبر، و سر باز زدنشان از طاعت او بود. ﴿وَزَادَهُمۡ نُفُورٗا﴾ و دعوتِ آنها به سجده بردن برای خداوند رحمان، بر گریز آنها ازحق، و شتافتن به سوی باطل، و بر کفر و بدبختی‌شان می‌افزود.

Aaya: 61

تَبٰرَكَ الَّذِیْ جَعَلَ فِی السَّمَآءِ بُرُوْجًا وَّجَعَلَ فِیْهَا سِرٰجًا وَّقَمَرًا مُّنِیْرًا ۟

خداوند متعال در این سورۀ کریمه، واژۀ ﴿تَبَارَكَ﴾ را سه بار تکرار کرده است، چون معنی‌اش همان‌طور که گذشت، بر عظمت خداوند باری و کثرت اوصاف و خوبی‌ها و احسان او دلالت می‌نماید. و در این سوره، چیزهایی بیان شده است که بیانگرِ عظمتِ خداوند، و گستردگیِ قدرت و فرمانروایی و نفوذِ خواستِ او، و فراگیر بودنِ دانایی و توانایی و احاطۀ پادشاهیِ او در صدورِ احکامِ دستوری و جزایی و کمالِ اوست. و در این سوره، چیزهایی بیان شده است که بر گستردگیِ رحمت و بخشش، و کثرتِ خیرات و خوبی‌های دینی و دنیوی خداوند دلالت می‌نماید و مقتضیِ تکرارِ این صفتِ نیک می‌باشد. بنابراین فرمود: ﴿تَبَارَكَ ٱلَّذِي جَعَلَ فِي ٱلسَّمَآءِ بُرُوجٗا﴾ خجسته است خداوندی که در آسمان برج‌ها آفرید، و آنها ستاره‌ها هستند، و یا منازل خورشید و ماه می‌باشند که در آن قرار می‌گیرند، و همانند برج و باروی شهرها، باعث محافظت آن می‌شود. ستارگان نیز به منزلۀ برج‌هایی هستند که برای پاسداری و نگهبانی ساخته شده‌اند؛ زیرا ستاره‌ها، سنگ‌هایی هستند که به سوی شیاطین انداخته می‌شوند. ﴿وَجَعَلَ فِيهَا سِرَٰجٗا﴾ و در آسمان، چراغِ فروزانِ خورشید را که دارای نور و گرماست، قرار داد، ﴿وَقَمَرٗا مُّنِيرٗا﴾ و ماه تابان را به وجود آورد که دارای نور است، اما حرارت و گرما ندارد. و این از نشانه‌های عظمت خداوند، و کثرتِ احسانِ او می‌باشد؛ و آفرینشِ آن، و تدبیرِ سامان یافته، و زیبایی و جمالِ شگفت‌آورِ ماه و خورشید، بر عظمت و بزرگیِ آفرینندۀ آنها دلالت نموده، و بیانگر آن است که آفریننده‌شان، در همۀ صفت‌هایش، عظیم و بزرگ است؛ و منافع و مصالحی که ماه و خورشید برای مردم دارند، دلیلی بر کثرت خوبی‌ها و خیرات اوست.

Aaya: 62

وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ الَّیْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ اَرَادَ اَنْ یَّذَّكَّرَ اَوْ اَرَادَ شُكُوْرًا ۟

﴿وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ خِلۡفَةٗ﴾ و خداوند ذاتی است که شب و روز را جایگزین یکدیگر می‌سازد؛ یعنی یکی را می‌برد، و دیگری را جایگزین آن می‌کند؛ و این روند همیشگی است تا از یکنواخت بودنِ شب و روز جلوگیری شود. ﴿لِّمَنۡ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوۡ أَرَادَ شُكُورٗا﴾ برای کسی که بخواهد از شب و روز پند و عبرت بگیرد، و از آن بر گستردگی قدرت الهی استدلال نماید، و خداوند را برآن سپاس گوید. و برای کسی که خداوند را یاد می‌کند، و شکر او را به ‌جای می‌آورد، در طول شب و روز اورادی هست که می‌تواند آنها را بر زبان جاری کند. پس اگر در شب نتوانست، در روز انجام دهد، و اگر در روز نتوانست، در شب انجام دهد. نیز دل‌ها در لحظاتِ شب و روز دگرگون می‌شوند؛ گاهی با نشاط و سرحال بوده، و گاهی تنبل می‌گردند؛ و گاهی با یاد الهی بوده، و گاهی با غفلت لحظات را سپری می‌کنند؛ گاهی با اقبال، و گاهی با اعراض زمان را پشت سر می‌گذرانند. دل‌ها گاهی بسته، و گاهی باز هستند. بنابراین خداوند شب و روز را چنان نمود که یکی پس از دیگری بر بندگان آیند و تکرار ‌شوند، و باعث فعالیت آنها گردند، و به ذکر و شکرِ الهی در وقتی از اوقات روی آورند. و چون اوقات عبادت‌ها، با تکرارِ شب و روز، تکرار می‌شود، پس هر دم، برای بنده همتی پدید می‌آید که غیر از همت او در وقت گذشته است؛ وقتی که در آن تنبلی به او دست داده بود، و بنده در این اوقات، بر پند گرفتن و یاد خدا و به‌جا آوردن شکر الهی می‌افزاید. پس عبادت‌هایی که آدمی انجام می‌دهد، به منزلۀ آبیاری مزرعۀ ایمان است، و ایمان را پرورش می‌دهد. و اگر طاعت‌ها و عبادت‌ها نبود، نهال ایمان خشک و پژمرده می‌شد. پس زیباترین و کامل‌ترین ستایش‌ها، سزاوار خداوند است. سپس منت و احسان خود را، بر بندگان صالحش یادآور شد، و اینکه آنها را به انجام کارهای شایسته توفیق داده است؛ کارهایی که به سبب آن، جایگاه بلندی در اتاق‌های بهشت به‌دست می‌آورند. پس فرمود:

Aaya: 63

وَعِبَادُ الرَّحْمٰنِ الَّذِیْنَ یَمْشُوْنَ عَلَی الْاَرْضِ هَوْنًا وَّاِذَا خَاطَبَهُمُ الْجٰهِلُوْنَ قَالُوْا سَلٰمًا ۟

عبودیت و بندگی خداوند بر دو نوع است: عبودیت برای ربوبیتِ خداوند، که مسلمان و کافر، نیکوکار و بدکار در این امر مشترک هستند؛ چون آنها همه بندگان خدایند، و آنها را پرورش می‌دهد، و تحت تدبیر اویند: ﴿إِن كُلُّ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ إِلَّآ ءَاتِي ٱلرَّحۡمَٰنِ عَبۡدٗا﴾ همۀ آنچه در آسمان‌ها و زمین است، در حال بندگی به نزد خدا می‌آیند. و نوع دوم، بندگی و عبودیت برای الوهیتِ خداوند و پرستش و رحمت اوست، و آن بندگیِ پیامبران و اولیای الهی است که خداوند را می‌پرستند. و در اینجا، منظور همین نوع از عبودیت است. بنابراین بندگی را، به نامِ خودش «الرحمان» نسبت داد که اشاره به این است آنها به سببِ این عبودیت، به رحمت الهی می‌رسند. پس بیان نمود که صفاتشان کامل‌ترین صفت‌هاست، و برترین ویژگی‌ها را دارند. بنابراین آنها را چنین توصیف نمود: ﴿يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡنٗا﴾ روی زمین با فروتنی و آرام راه می‌روند، و در مقابل خدا و مردم فروتن می‌باشند. خداوند در اینجا آنها را به وقار و آرامش و فروتنی برای خدا و بندگانش توصیف نمود. ﴿وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ﴾ و هنگامی که نادانان سخنی جاهلانه به آنان بگویند، ﴿قَالُواْ سَلَٰمٗا﴾ سخنی به آنها می‌گویند که در آن، از گناه و جهالت در امان می‌مانند.و در اینجا آنها ستوده شده‌اند که دارای بردباری زیادند؛ و در مقابل فردی که با آنان بدی می‌کند، نیکی می‌نمایند، و از جاهل درمی‌گذرند، و دارای عقل و خرد و هوشیاری می‌باشند. و خرد است که آنها را به اینجا رسانیده است.

Aaya: 64

وَالَّذِیْنَ یَبِیْتُوْنَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَّقِیَامًا ۟

﴿وَٱلَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمۡ سُجَّدٗا وَقِيَٰمٗا﴾ و نماز شب زیاد می‌خوانند، و آن را خالصانه برای پروردگارشان و با فروتنی انجام می‌دهند. همان‌طور که خداوند متعال فرموده است: ﴿تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمۡ عَنِ ٱلۡمَضَاجِعِ يَدۡعُونَ رَبَّهُمۡ خَوۡفٗا وَطَمَعٗا وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ فَلَا تَعۡلَمُ نَفۡسٞ مَّآ أُخۡفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعۡيُنٖ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ﴾ پهلوهایشان از بسترها جدا می‌شود، و با ترس و امید پروردگارشان را به فریاد می‌خوانند، و از آنچه بدیشان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند. پس هیچ کس نمی‌داند چه چیزهای مسرّت بخشی در بهشت، برایشان مهیّا شده است، و این پاداش کارهایی است که می‌کنند.

Aaya: 65

وَالَّذِیْنَ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖۗ— اِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ۟ۗۖ

﴿وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ﴾ و کسانی که می‌گویند: پروردگارا! با مصون داشتن‌مان از اسبابِ عذاب، و آمرزشِ خطاهایی که از ما سر زده و باعث عذاب می‌گردد، عذاب دوزخ را از ما دور بدار، ﴿إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا﴾ بی‌گمان عذاب دوزخ، گریبانگیرِ هر کس گردد، ملازم وی خواهد بود، همان‌گونه که طلبکار، ملازمِ بدهکار می‌باشد.

Aaya: 66

اِنَّهَا سَآءَتْ مُسْتَقَرًّا وَّمُقَامًا ۟

﴿إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا﴾ بی‌گمان، دوزخ بدترین قرارگاه و جایگاه است. این سخن را به حالت شیون و زاری به درگاه پروردگارشان ابراز داشته، و شدت نیازمندی خویش را بیان می‌دارند، و می‌گویند: تواناییِ تحملِ این عذاب را نداریم. پس باید منت و احسانِ الهی را به یاد بیاورند؛ زیرا دور کردن عذاب، به اندازۀ سختی و شدت آن دشوار است؛ و دور شدن آن، بسی مایۀ شادی است.

Aaya: 67

وَالَّذِیْنَ اِذَاۤ اَنْفَقُوْا لَمْ یُسْرِفُوْا وَلَمْ یَقْتُرُوْا وَكَانَ بَیْنَ ذٰلِكَ قَوَامًا ۟

﴿وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمۡ يُسۡرِفُواْ وَلَمۡ يَقۡتُرُواْ﴾ و کسانی که به هنگام پرداخت نفقاتِ واجب یا مستحب، از حد نمی‌گذرند؛ نه ولخرجی می‌کنند و نه بخل می‌ورزند، ﴿وَكَانَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ قَوَامٗا﴾ و انفاق و خرج کردن آنها، در میان اسراف و بخل قرار دارد، و میانه‌روی و اعتدال را رعایت می‌کنند. نفقاتِ واجب از قبیل: زکات و کفاره‌ها را می‌پردازند، و در جای مناسب و به صورت مناسب خرج می‌کنند، بدون اینکه به خود یا دیگران زیانی برسانند، و این حاکی از اعتدال و میانه‌روی آنهاست.