Firo maanaaji Simoore Simoore maa'ida - Eggo e haala Yaa'u - Muhammad ɓii Abdul Hamiid Seliika. - Tonngoode hello ngoo 107 - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

Aaya: 3

حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِۚ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌۗ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِۚ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

Iŵele haraam kukwenu (kulya) chibudu, myasi, nyama jeguluŵe, ni chachikolanjilidwe (lina linepe) lyangaŵaga lya Allah pakuchisikita (kuŵa mbepesi ja akumasoka), ni chachiwile ligongo lya kutilinyisyidwa (kupotedwa), ni chachiwile ligongo lya kuputwa, ni chachiwile ligongo lya kusenjelemukuka, ni chachiwile pakutotedwa ni misengo (ja chijakwe), ni chachiwile ligongo lya kuliidwa ni chinyama cha mwitinji - ikaaŵeje chansikite (nkanichimalichiche kuwa), ni chachisikitilidwe peganga (kapena pansolo pakupelechela mbepesi kwa akumasoka), soni (kuŵele kwakanyisyidwa kukwenu) kusaka kuimanya yakusisika pakulondola isango, yosope yeneyi iŵele ulemwa. Lelo akatile tama aŵala ŵakanile pa (yakujimasya) dini jenu (ja Usilamu), basi ngasimwajogopaga ŵanganyao nambo munjogopeje Une. Lelo nankwanilichisye dini jenu ni ngwanisye chindimba Changu pa jenumanja ni nansagulile Usilamu kuŵa dini jenu. Nambo jwaasingaliilwe ni sala (ni kulya ya haraamuyo), mwangali kupendechela ku ulemwa, basi (ngapata sambi), chisimu Allah ni Jwakululuka kusyene, Jwachanasa channope.

Aaya: 4

يَسۡـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ

Akum'buusya (mmwe Muhammadi ﷺ) kuti ana ichichi yayili halaal kukwao (kulya)? Jilani: “Iŵele halaal kukwenu (kulya) yambone (yosope), kwisa soni (nyama jammikuuli jajikamwilwe ni) inyama kapena ijuni yakusakulila yanyyijiganyisye kasakule ka ikwembelechesya, nkwijiganyaga (matala gakusakulila) gan'jiganyisye Allah, basi lyani yayinkamulile ni nllikolanjeje lina lya Allah pa ikwembelechesya, soni mun'jogopani Allah. Chisimu Allah ni Jwachitema nnope pakuŵalanjila.”

Aaya: 5

ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَطَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡۖ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

Lelo iŵele halaal kukwenu (kulya) yambone (yosope), niyakulya ya aŵala ŵaŵapedwile Chitabu (Ayuda ni Akilisito) iŵele halaal kukwenu, nombe yakulya yenu iŵele halaal kukwao,^[1] ni (nkundisyidwe soni kwalomba) achakongwe ŵambone mu ŵakulupilila (ŵachisilamu) kwisa soni achakongwe ŵambone mwa aŵala ŵanakupedwaga Chitabu paujo penu (Ayuda ni Akilisito)^[2] naga n'di mwapele mahari gao (mbiya syandowa kapena chilichose chakwalombelela), mwakwalomba^[3] ngaŵaga mwachikululu kapena kwatenda maganja, sano jwatakane chikulupi, nikuti pamasile pagajonasiche masengo gakwe, soni jwalakwejo ku Akhera tachiŵa mu ŵakwasika.

[1] (5:5) (a) Pakujigalila mwaŵechetele Az-Zuhrî kuti: “Pangali kandu kulya yakusikitidwa ni Akilisito ŵacharabu. Nambo naga mwapikene ali nkolanga lina linepe lyangaŵaga lya Allah pakusikitapo ninkalya.” (Swahîh Al-Bukhârî, Hadith No. 5189). Yakulya yakusosekwa kusikitidwa kaje kuti ilidwe mpela inyama kapena ijuni; nganiyiŵa halaal lelojino kulya mpaka ikasikitidwe ni Asilamu, ligongo pangali ŵaakulikolangaga lina lya Allah pakusikita ikaŵeje Asilamu. Sano naga isikitidwe ni Asilamu, basi tipaŵe pangali kandu kulya namuno ili itelechedwe ni Ayuda kapen Akilisito, naga tuli tusimichisye kuti: 1. Nganiyikwayana ni usakwa. 2. Nganawanganya ni ya haraam. (b) Kamulichisya masengo ikolelo mpela mbale ni iteleko ya Ayuda ni Akilisito: Akusimulila Abu Tha‘alaba رضي الله عنه yanti ŵalakweo ŵam’bichilile Ntume ﷺ kukum’busya ya kuliila mu ikolelo ya achimisyene chitabu (Ayuda ni Akilisito). Ntume ﷺ nijwatite: “Ngasin’diila mu ikolelo yao, ikaŵeje naga n’di nsingalilwe. Sano naga n’di nsingalilwe, basi ijosyani ni n’diile.” (Swahîh Al-Bukhârî, Hadith No. 5177).
[2] (5:5) Jwankongwe jwachisilamu nganaŵa jwakundisyidwa kulombedwa ni Muyuda kapena Mkilisito, ikaŵeje jwannumejo ajinjile kaje mu Usilamu.
[3] (5:5) Jwannume naga jukusaka kulombela, basi jukuye malamusi gagakwikaga, kuti ulombela wakwe uŵe wakwitichika ni Usilamu:
Jwankongwe jukunde kulombedwa.
Jwannume jupeleche mahari (mbiya syandowa kapena chilichose chakulombelela) kwa jwankongwejo.
Waliyyu Al-Amri (mundu jwannume jwakun’jimila jwankongwejo mpela babagwe, achimwenegwe kapena mwanagwe) juŵechete maloŵe kunsalila nkulombela kuti: “Ngunnombesya Anono mwanache jwa Chenono.”
Nkulombela juŵechete maloŵe gakwitichisya kuti: “Ngukunda kulombela Anono mwanche jwa Chenono.”
Sipatikane mboni siŵili syachisilamu, syachilume soni syakulungamika. Usoomedwe utuba wandowa.