Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Teburin Bayani kan wasu Fassarori


Fassarar Ma'anoni Sura: Suratu Luqman   Aya:

Loğman

daga cikin abunda Surar ta kunsa:
الأمر باتباع الحكمة التي تضمّنها القرآن، والتحذير من الإعراض عنها.
Quranın özündə cəm etdiyi hikmətə tabe olmağın vacibliyi və bundan üz çevirməkdən çəkindirmək.

الٓمٓ
(Əlif, Ləm, Mim!) Bəqərə surəsinin əvvəlində buna oxşar mövzu barədə danışılmışdır.
Tafsiran larabci:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡحَكِيمِ
Ey Peyğəmbər! Sənə nazil edilən bu ayələr, hikmətlə danışan kitabın ayələridir.
Tafsiran larabci:
هُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّلۡمُحۡسِنِينَ
Bu kitab, Rəbbinin və Onun qullarının haqqını ödəyən yaxşı əməl sahibləri­nə doğru yol göstəricisi və rəh­mət­dir.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ
O kəslər ki, namazlarını ən kamil şəkildə əda edir, mallarının zəkatını verir və axi­rətdə olacaq dirilməyə, haqq-hesaba çəkilməyə, savaba nail olmağa və ya cəzaya məruz qalmağa tam yəqinliklə iman edirlər.
Tafsiran larabci:
أُوْلَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدٗى مِّن رَّبِّهِمۡۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Bu xislətləri özlərində əks etdirən kimsələr öz Rəbbi tərəfindən göstərilmiş doğru yoldadırlar. İstədiklərinə nail olmaqla və qorxduqlarından uzaq olmaqla uğur qazananlar da məhz onlardır.
Tafsiran larabci:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡتَرِي لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
İnsanlar arasında - Nədr ibn əl-Haris kimi - elə adamlar var ki, heç bir biliyi olma­dan insanları Allahın dinindən sapdırmaq və Allahın ayə­lə­ri­ni lağa qoy­maq üçün boş-boş söz­lər danışır. Bu vəsfləri özündə əks etdirən kimsələri axirətdə alçaldıcı bir əzab göz­ləyir.
Tafsiran larabci:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا وَلَّىٰ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَا كَأَنَّ فِيٓ أُذُنَيۡهِ وَقۡرٗاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
Ayələrimiz ona oxun­duğu za­man sanki onu eşit­mirmiş, qu­laqla­rında tıxac var­mış kimi təkəbbürlə onlardan üz çevi­rər. Ey Peyğəmbər! Beləsinə onun üçün hazırlanmış ağrılı-acılı bir əzab­la müjdə ver.
Tafsiran larabci:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلنَّعِيمِ
Allaha iman gətirib saleh əməllər edənləri Nəim cənnətləri gözləyir. Onlar orada Allahın onlar üçün hazırladığı nemətlər içində olacaqlar.
Tafsiran larabci:
خَٰلِدِينَ فِيهَاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Onlar orada həmişəlik qala­caqlar. Alla­hın bu vədi haqdır, bunda heç bir şəkk yoxdur. Pak və müqəddəs Allah, yenilməz qüd­rət sahibidir, üstəlik, həm yaratmaq, həm müqəddəratı müəyyən etmək, həm də hökm vermək xüsusunda Hikmətlidir.
Tafsiran larabci:
خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيۡرِ عَمَدٖ تَرَوۡنَهَاۖ وَأَلۡقَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمۡ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖۚ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوۡجٖ كَرِيمٍ
Pak, müqəddəs və Uca Allah göyləri heç bir di­rək olmadığı halda xəlq etmiş, yer sizi silkələ­məsin deyə, orada möhkəm dağ­lar yerləşdirmiş və yer üzünə cürbəcür hey­vanlar yaymışdır. Biz göy­dən yağmur yağdı­rıb ora­da insanların və heyvanların faydalanacağı müxtəlif növ gözəl bitkilər yetişdirdik.
Tafsiran larabci:
هَٰذَا خَلۡقُ ٱللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦۚ بَلِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Bu zikr edilənlər Allahın yaratdıq­larıdır. İndi siz, ey müşriklər, mənə göstərin gö­rüm, Allah­dan başqa ibadət etdikləriniz nə ya­radıblar? Xeyr! Zalımlar haqdan uzaq açıq-aydın az­ğınlıq için­dədirlər. Onlar heç bir şey yaratmağa qadir olmayan, özləri yaradılmış olan şeyləri Rəbbinə şərik qoşurlar.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• طاعة الله تقود إلى الفلاح في الدنيا والآخرة.
Allaha itaət etmək, insanı dünyada və axirətdə qurtuluşa yönəldir.

• تحريم كل ما يصد عن الصراط المستقيم من قول أو فعل.
Doğru yoldan azdıran hər bir söz və ya əməl haram edilmişdir.

• التكبر مانع من اتباع الحق.
Təkəbbürlük etmək, haqqa tabe olmağa maneədir.

• انفراد الله بالخلق، وتحدي الكفار أن تخلق آلهتهم شيئًا.
Allahın tək Xaliq olmasının bəyanı və kafirlərdən, ilahlarının bir şey yaratmasını tələb edilməsi.

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا لُقۡمَٰنَ ٱلۡحِكۡمَةَ أَنِ ٱشۡكُرۡ لِلَّهِۚ وَمَن يَشۡكُرۡ فَإِنَّمَا يَشۡكُرُ لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٞ
Biz Loğmana dini başa düşmək və işlərində doğru qərar vermək qabiliyyəti ver­dik və ona belə buyurduq: “Ey Loğman! Rəbbinin səni Ona itaət etməyə müvəffəq etdiyi üçün Ona şükür et! Kim Rəbbinə şükür edərsə, onun şükrünün xeyri özünə olar. Halbuki Allahın onun şükrünə ehtiyacı yoxdur. Kim də Allahın nemətinə qarşı nankor ol­ar və tərifəlayiq Allaha küfr edərsə, onun küfrünün zərəri öz əleyhinə olar və o, Allaha heç bir zərər toxundura bilməz. Allah Öz yaratdıqlarından heç kəsə möhtac deyildir, hər bir halda Tərifəlayiqdir.”
Tafsiran larabci:
وَإِذۡ قَالَ لُقۡمَٰنُ لِٱبۡنِهِۦ وَهُوَ يَعِظُهُۥ يَٰبُنَيَّ لَا تُشۡرِكۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّ ٱلشِّرۡكَ لَظُلۡمٌ عَظِيمٞ
Ey Peyğəmbər! Bir zaman Loğman öz oğlunu xeyirli işlərə təşviq edib, şər işlərdən çəkindirərkən söylədiklərini xatırla: “Oğ­lum! Allahla yanaşı başqasına ibadət etmə! Çünki Allaha yanaşı başqa məbuda ibadət etmək, nəfsə qarşı böyük zülm­dür! Böyük zülmü etmək isə sahibini əbədi olaraq Cəhənnəm atəşinə düçar edir.”
Tafsiran larabci:
وَوَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ حَمَلَتۡهُ أُمُّهُۥ وَهۡنًا عَلَىٰ وَهۡنٖ وَفِصَٰلُهُۥ فِي عَامَيۡنِ أَنِ ٱشۡكُرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيۡكَ إِلَيَّ ٱلۡمَصِيرُ
Biz insana, Allaha qarşı edilən asilik istisna olmaqla, ata-anasına itaət etməyi və onların qayğısına qalmağı əmr etdik. Anası onu bətnində əziyyətlərə qatlanaraq da­şımışdır. Onun süd­dən kəsil­məsi isə iki il ərzində olur. Biz ona dedik: "Allahın sənə verdiyi nemətlərə görə Ona şükür et, sonra da vali­deyn­lə­rin sənə tərbiyə verdiyiklərinə və sənə himayədarlıq etdiklərinə görə onlara təşəkkür et! Axır dönüş yalnız Mənədir və Mən hər kəsə layiq olanı (mükafat və ya cəza) verəcəm.
Tafsiran larabci:
وَإِن جَٰهَدَاكَ عَلَىٰٓ أَن تُشۡرِكَ بِي مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٞ فَلَا تُطِعۡهُمَاۖ وَصَاحِبۡهُمَا فِي ٱلدُّنۡيَا مَعۡرُوفٗاۖ وَٱتَّبِعۡ سَبِيلَ مَنۡ أَنَابَ إِلَيَّۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Əgər valideynlərin Allahdan başqasını Allaha şərik qoşmağın üçün sə­ni məcbur etməyə cəhd gös­tər­sələr, bu işdə onlara itaəət et­mə! Belə ki, Xaliqə asi olaraq məxluqa itaət etmək olmaz. Dün­ya­da onların qayğısına qal, onlarla daim əlaqə saxla və onlara yaxşılıq et. Yalnız Mənə ibadət və itaət edərək Mənə üz tutanların yolu ilə get! Son­ra Qiyamət günü hamınızın dö­nü­şü Mə­nim hüzuruma olacaq, Mən də sizə dünyada ikən nə əməllər etdiyiniz barədə xə­bər ve­rəcə­m və bu əməllərin əvəzini (mükafatını və ya cəzasını) verəcəm.
Tafsiran larabci:
يَٰبُنَيَّ إِنَّهَآ إِن تَكُ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٖ فَتَكُن فِي صَخۡرَةٍ أَوۡ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ أَوۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَأۡتِ بِهَا ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٞ
Oğlum! Gördüyün yaxşı və ya pis iş bir xardal dənəsi ağırlı­ğın­da olsa da, əlçatmaz bir qaya­nın içində, yaxud göylərdə və ya yer üzünün istənilən yerin­də olsa da, Allah Qiyamət günü onu üzə çıxardar və qulun etdiyi əməlin əvəzini verər. Həqiqətən, Allah Lətifdir - ən incə məsələlər belə Ondan gizli qalmaz, üstəlik, bunların nə olduğundan və harada yerləşdiyindən Xə­bər­dardır.
Tafsiran larabci:
يَٰبُنَيَّ أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ وَأۡمُرۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَٱنۡهَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَآ أَصَابَكَۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
Oğlum! Namazı ən kamil şəkildə yerinə yetir, yax­şı işlər gör­məyi əmr et, pis iş­lə­ri qa­da­ğan elə. Bu yolda ba­şına gə­lən çətinliklərə səbir et. Həqi­qə­tən, Allahın sənə əzmlə əmr etdiyi işlərdə sənin seçimin ola bilməz.
Tafsiran larabci:
وَلَا تُصَعِّرۡ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخۡتَالٖ فَخُورٖ
İnsanlardan təkəbbürlə üz çevir­mə, yer üzündə lovğa-lovğa, özündən razı gə­zib dolanma. Hə­qiqətən, Allah, yerişində özündən razı olanı, əlində olan nemətlərlə insanlar yanında təkəbbürlük edən və bu nemətlərə görə Allaha şükür etməyəni sevməz.
Tafsiran larabci:
وَٱقۡصِدۡ فِي مَشۡيِكَ وَٱغۡضُضۡ مِن صَوۡتِكَۚ إِنَّ أَنكَرَ ٱلۡأَصۡوَٰتِ لَصَوۡتُ ٱلۡحَمِيرِ
Yerişində həddi gözlə - nə tələsərək, nə də lap asta yeri - vüqarlı olduğunu göstər, səsini qaldırma, yüksək səslə danışıb kimsəyə əziyyət vermə. Çünki ən çir­kin səs, yüksək səsi olan uzun­qulaq səsidir.”
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• لما فصَّل سبحانه ما يصيب الأم من جهد الحمل والوضع دلّ على مزيد برّها.
Uca Allahın bir ananın hamiləlik ve doğum əsnasında çəkdiyi məşəqqəti açıqlaması, ona yaxşılığa daha çox layiq olduğuna dəlalət edir.

• نفع الطاعة وضرر المعصية عائد على العبد.
itaətin xeyri, asiliyin də zərəri yalnız insanın özünə qayıdır.

• وجوب تعاهد الأبناء بالتربية والتعليم.
Övladlara tərbiyə və təhsil verilməsinin vacibliyi.

• شمول الآداب في الإسلام للسلوك الفردي والجماعي.
İslam ədəbləri həm fərdi insanlara, həm də camaata aiddir.

أَلَمۡ تَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَسۡبَغَ عَلَيۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةٗ وَبَاطِنَةٗۗ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَلَا هُدٗى وَلَا كِتَٰبٖ مُّنِيرٖ
Ey insanlar! Məgər Allahın göylərdə olanları - Günəşi Ayı və ulduzları, habelə, yerdə olanları - heyvanları, ağacları və bitkiləri sizə ram etdiyini, üstəlik, gözəl sima və gözəl görünüş kimi aş­kar nemətlərindən, ağıl və elm kimi də gizli nemətlərindən sizə ver­di­yini görmürsünüzmü, bunları müşahidə etmirsinizmi?! İnsanlara bu qədər nemətlər verildiyi halda onlardan bəzisi, Allah tərəfindən heç bir biliyi, doğ­ru yol gös­tə­rən ağlı və nazil olan bir kitabı ol­ma­dan Allah barəsində mü­ba­hisə edir.
Tafsiran larabci:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ يَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ
Allahın tək ilah olması barədə mübahisə edən o kəslərə: “Allahın Öz rəsuluna nazil etdiyi vəhyə tabe olun!”– deyildikdə, onlar: “Tabe olmuruq! Biz ilahlarımıza ibadət etməklə əcdadımızın getdiyi yolu tutub gedəcəyik!”– deyərlər. Əgər şeytan onları - bütlərə ibadət etmək xüsusunda azdırmaqla, Qiyamət günü Cəhənnəm odunun əzabına dəvət edirsə, yenə də əcdadlarının yolu tutub gedəcəklər?!
Tafsiran larabci:
۞ وَمَن يُسۡلِمۡ وَجۡهَهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ فَقَدِ ٱسۡتَمۡسَكَ بِٱلۡعُرۡوَةِ ٱلۡوُثۡقَىٰۗ وَإِلَى ٱللَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ
Kim öz ibadətini ixlasla Allaha yönəldər və yaxşı işləri də Onun rizası üçün edərsə, nicat tapmaq üçün ən möh­­kəm ipdən yapış­mış olar və tutduğu ipin qırılacağından qorxmaz. Bütün işlərin sonu tək Allaha qa­yı­dar və O, hər kəsə layiq olanı (mükafatını və ya cəzasını) verər.
Tafsiran larabci:
وَمَن كَفَرَ فَلَا يَحۡزُنكَ كُفۡرُهُۥٓۚ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Ey Peyğəmbər! Kiminsə Allaha küfr etməsi sə­ni kədər­lən­dirməsin. Qiyamət günü onların dö­nü­şü yalnız Bizə ola­caq. Biz on­lara dünyada ikən etdikləri günahlar ba­rədə xə­bər ve­rə­cək və buna görə onları cəzalandıracağıq. Həqi­qətən, Allah qəlblərdə olanları bilir, qəlblərdə olanlardan heç bir şey Ondan gizli qalmaz.
Tafsiran larabci:
نُمَتِّعُهُمۡ قَلِيلٗا ثُمَّ نَضۡطَرُّهُمۡ إِلَىٰ عَذَابٍ غَلِيظٖ
Biz onlara dünyada verdiyimiz nemətlər­dən az bir müddət is­tifadə etməyə im­kan verəcək, sonra da Qiyamət günü onları şiddətli əzaba - Cəhənnəm əzabına düçar edəcəyik.
Tafsiran larabci:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۚ قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Ey Peyğəmbər! Əgər sən o müşriklərdən: “Göy­ləri və ye­ri kim yaradıb?”– de­yə soruşsan, onlar mütləq: “Onları Allah yaradıb!”– deyəcəklər. Onlara de: “Həmd, sizə dəlil-sübut göstərən Allaha məxsusdur!” Lakin onla­rın əksəriyyəti, cahil olduğu üçün həmdin kimə məxsus olduğunu bilmir.
Tafsiran larabci:
لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ
Göylərdə və yerdə olan məxluqatın, mülkün və işlərin hamısı yalnız Alla­hındır. Allah yaratdıqlarından heç kəsə möhtac deyildir. O, dünyada da, axirətdə də tərif olunmağa layiqdir.
Tafsiran larabci:
وَلَوۡ أَنَّمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن شَجَرَةٍ أَقۡلَٰمٞ وَٱلۡبَحۡرُ يَمُدُّهُۥ مِنۢ بَعۡدِهِۦ سَبۡعَةُ أَبۡحُرٖ مَّا نَفِدَتۡ كَلِمَٰتُ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
Əgər yer üzündəki bü­tün ağaclar doğranıb qələm edilsəydi, də­niz də mü­rəkkəb olsaydı və ardından da ona yeddi dəniz qatıl­say­dı, bu mürəkkəb bitsədə, Allahın kəlmələri bitməzdi. Həqiqətən, Allah yenilməz qüdrət sahibidir, habelə, yaratmaq və idarə etmək xüsusunda Hik­mət sahibi­dir.
Tafsiran larabci:
مَّا خَلۡقُكُمۡ وَلَا بَعۡثُكُمۡ إِلَّا كَنَفۡسٖ وَٰحِدَةٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٌ
Ey insanlar! Sizi yaratmaq, habelə, Qiyamət günü haqq-hesaba çəkmək və əməllərinizin əvəzini ver­mək, sadəcə bir adamı ya­rat­maq və di­rilt­mək kimi­ asandır. Həqiqə­tən, Allah Eşidəndir və bir səsi eşitmək, Ona digər səsi eşitməyə mane ola bilməz. Habelə, Görən­dir və bir şeyi görmək, Ona digər bir şeyi görməyə mane ola bilməz. Eləcə də bir canlını yaratmaq və diriltmək, Ona digər birini yaratmağa və diriltməyə mane ola bilməz.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• نعم الله وسيلة لشكره والإيمان به، لا وسيلة للكفر به.
Allahın nemətləri, Ona küfr etmək üçün deyil, əksinə, Allaha şükür edib və Ona iman gətirmək üçün bir vasitə olmalıdır.

• خطر التقليد الأعمى، وخاصة في أمور الاعتقاد.
Etiqada aid məsələlərdə kiməsə kor-koranə təqlid etməyin təhlükəli olması.

• أهمية الاستسلام لله والانقياد له وإحسان العمل من أجل مرضاته.
Allaha təslim olmağın, Ona boyun əyməyin və Onun rizasını qazanmaq üçün yaxşı əməllər etməyin əhəmiyyətli olması.

• عدم تناهي كلمات الله.
Allahın kəlmələri tükənməzdir.

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ كُلّٞ يَجۡرِيٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَأَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Məgər Allahın gecəni qısaldıb gündüzü uzatdığını, gündüzü də qısaldıb gecəni uzatdığını, müəy­yən olunmuş vaxtadək öz yolu ilə hərəkət edən günəşi və ayı qoy­du­ğu qanunlarına tabe etdi­yi­ni, üstəlik, Allahın nə etdiklə­rinizdən xə­­bərdar oldu­ğu­nu görmür­sənmi?! Sizin əməllərinizdən heç biri Ondan gizli qalmayacaq və O, sizə əməllərinizin əvəzini verəcəkdir.
Tafsiran larabci:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ
Uca Allahın təqdir etdiyi bu əzəmətli işlər, Onun haqq ilah olduğuna dəlalət edər. O, həm zatında, həm vəsflərində, həm də işləlrində haqq olandır. Müşriklərin Ondan başqa ibadət etdikləri isə heç bir əsası olmayan batildir. Həqiqətən Allah, həm zatı, həm də hökmü və qüdrətilə yaratdıqlarından ucadır, belə ki, Ondan uca heç bir şey yoxdur. Və O, hər şeydən böyükdür.
Tafsiran larabci:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱلۡفُلۡكَ تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِنِعۡمَتِ ٱللَّهِ لِيُرِيَكُم مِّنۡ ءَايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
Ey insanlar! Onun qüdrətinə və lütfünə dəlalət edən möcüzələrdən bəzisi­ni sizə göstərmək üçün də­nizdə gə­milərin Allahın lütfü və qüdrəti sayəsində üzdü­yünü gör­­mür­sü­nüzmü?! Şüb­həsiz ki, bunda hər bir müsibətə səbir edən və nail olduğu hər bir nemətə şükür edən­ kimsələr üçün Allahın qüdrətli olduğuna dair dəlillər vardır.
Tafsiran larabci:
وَإِذَا غَشِيَهُم مَّوۡجٞ كَٱلظُّلَلِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ فَمِنۡهُم مُّقۡتَصِدٞۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا كُلُّ خَتَّارٖ كَفُورٖ
Dağlar və buludlar kimi dal­ğalar onları hər tərəfdən əhatəyə aldığı zaman onlar duanı və ibadəti məhz Allaha məxsus edərək yalnız Ona yal­va­rar­lar. Allah on­ların duasını qəbul edib, onları quruya çıxartdıqda və suda boğulmaqdan xilas etdikdə isə ara­la­rından bəzilə­ri bu nemətə kamil şəkildə şükür etməz, bəziləri də Allahın nemətinə küfür edər. Bizim ayə­lərimizi, dənizdəki təhlükədən xilas olacağı təqdirdə Allaha şükür edəcəyinə söz verib sonra əhdini pozan xain­lər, Allahın nemətlərinə qarşı nankor olan, Rəbbinin verdiyi nemətə şükür etməyən kimsələr inkar edərlər.
Tafsiran larabci:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡ وَٱخۡشَوۡاْ يَوۡمٗا لَّا يَجۡزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِۦ وَلَا مَوۡلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِۦ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِٱللَّهِ ٱلۡغَرُورُ
Ey insanlar! Rəbbiniz­in əmrlərini yerinə yetirib, qadağan etdiklərindən çəkinməklə Ondan qorxun. Valideynin övlada, öv­la­dın da vali­dey­nə heç bir şeylə fay­da verə bilmə­yə­cəyi günün əzabından həzər edin. Hə­qiqə­tən, Allahın Qiyamət günü əməllərin əvəzini verəcəyinə dair və­di haqdır və şübhə yoxdur ki, bu,baş verəcək. Qoy bu fani dün­ya, içindəki zövqü-səfası və əyələncəsi ilə sizi aldatmasın, hiylə­gər şeytan da sizi Alla­hın həlim olması və əza­bını sizdən sovuşdurması ilə tov­la­ma­sın.
Tafsiran larabci:
إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ ٱلۡغَيۡثَ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡأَرۡحَامِۖ وَمَا تَدۡرِي نَفۡسٞ مَّاذَا تَكۡسِبُ غَدٗاۖ وَمَا تَدۡرِي نَفۡسُۢ بِأَيِّ أَرۡضٖ تَمُوتُۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرُۢ
Həqiqətən, qiyamət saatı haq­qında elm yalnız Allahdadır. O, qiyamətin nə zaman qopacağını bilir. Yağışı istədiyi vaxt yağ­dırır və bətnlərdə olanın oğlan yoxsa qız, habelə, bədbəxt yoxsa xoşbəxt olduğunu bilir. Heç kəs sabah xeyir yoxsa şər qazanacağını bi­lmir. Heç kəs harada öləcə­yini də bilmir. Əksinə, bunların hamısını bilən yalnız Allahdır. Şüb­hə­siz ki, Allah bunların hamısını bilən və hamısından xəbər­dardır. Heç bir şey Ondan gizli qalmır.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• نقص الليل والنهار وزيادتهما وتسخير الشمس والقمر: آيات دالة على قدرة الله سبحانه، ونعمٌ تستحق الشكر.
Gecə və gündüzün bəzən qısalması, bəzən də uzanması; habelə, günəşin və ayın ram edilməsi, pak və müqəddəs Allahın qüdrətinə dəlalət edən möcüzələrdən və Ona şükür etməyi tələb edən nemətlərdəndir.

• الصبر والشكر وسيلتان للاعتبار بآيات الله.
Səbir və şükür etmək, Allahın ayələrindən ibrət almaq üçün vasitədir.

• الخوف من القيامة يقي من الاغترار بالدنيا، ومن الخضوع لوساوس الشياطين.
Qiyamət günündən qorxmaq, insanı dünyaya aldanmaqdan və şeytanın vəsvəsələrinə uymaqdan qoruyur.

• إحاطة علم الله بالغيب كله.
Allahın elmi qeybdə olanların hamısını əhatə edir.

 
Fassarar Ma'anoni Sura: Suratu Luqman
Teburin Jerin Sunayen Surori Lambar shafi
 
Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Teburin Bayani kan wasu Fassarori

الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Rufewa