Fassarar Ma'anoni Sura Suratu Al'Jumu'a - Fassara da yaren Bosniyanci na takaitacce cikin tafsirin Al-qurani maigirma - Kundin Alqurani Mai girma

Sura el-Džuma

daga cikin abunda Surar ta kunsa:

الامتنان على الأمة وتفضيلها برسولها، وبيان فضل يوم الجمعة.

Pojašnjavanje Allahove blagodati ovom ummetu kojeg je posebno odlikovao slanjem Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, te ukazivanje na vrijednosti petka.

---

Aya: 1

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ ٱلۡمَلِكِ ٱلۡقُدُّوسِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

Allah Uzvišeni je čist od svih svojstava manjkavosti i svega onoga što Mu ne priliči i On je svet, čemu svjedoči svako stvorenje na nebesima i na Zemlji. On je Vladar koji jedini ima apsolutnu vlast, On nema nikakvih mahana, Silni kojeg ništa ne može nadvladati i Onaj koji mudro stvara, propisuje i određuje.

Aya: 2

هُوَ ٱلَّذِي بَعَثَ فِي ٱلۡأُمِّيِّـۧنَ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

On je nepismenim Arapima koji nisu znali ni čitati ni pisati, poslao Poslanika, jednog između njih, koji pripada njihovom narodu, da im ajete Njegove koje mu objavljuje, kazuje i da ih očisti od nevjerstva i lošeg ponašanja, i da ih Kur'anu i sunnetu nauči, iako su prije slanja Poslanika bili u očitoj zabludi, i daleko od jasne istine, jer su obožavali kipove, prolijevali krv i kidali rodbinske veze.

Aya: 3

وَءَاخَرِينَ مِنۡهُمۡ لَمَّا يَلۡحَقُواْ بِهِمۡۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

On je Poslanika poslao i drugim Arapima kao i drugim ljudima koji se još nisu pojavili. On je Silni kojeg ništa ne može nadvladati i On mudro stvara, propisuje i određuje.

Aya: 4

ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ

Slanje Poslanika Arapima i drugim narodima, je Allahova blagodat koju On daje kome hoće, a Allah čini veliko dobro, a u to veliko dobro ubraja se i slanje Poslanika ovog ummeta cijelom čovječanstvu.

Aya: 5

مَثَلُ ٱلَّذِينَ حُمِّلُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ ثُمَّ لَمۡ يَحۡمِلُوهَا كَمَثَلِ ٱلۡحِمَارِ يَحۡمِلُ أَسۡفَارَۢاۚ بِئۡسَ مَثَلُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Primjer Jevreja koji su bili zaduženi slijeđenjem Tevrata, pa tu dužnost nisu ispunili, je kao primjer magaraca koji nosi ogromne knjige, ali ne zna da li su to što nosi knjige ili nešto drugo. Ružan je primjer onih koji poriči Allahove ajete, a Allah neće ka istini uputiti narod koji čini nepravdu.

Aya: 6

قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ هَادُوٓاْ إِن زَعَمۡتُمۡ أَنَّكُمۡ أَوۡلِيَآءُ لِلَّهِ مِن دُونِ ٱلنَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

O Poslaniče, reci: "O vi koji slijedite jevrejsku vjeru nakon što se ona iskrivila, ako smatrate da ste vi Allahovi miljenicu i da je vas, mimo ostalog svijeta, odlikovao time, onda poželite smrt, kako bi vam što prije stigla počast kojom ste, prema vašem mišljenju, odlikovani. Poželite to, ako je istina da ste vi, mimo ostalih ljudi, Allahovi miljenici."

Aya: 7

وَلَا يَتَمَنَّوۡنَهُۥٓ أَبَدَۢا بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ

Oni to nikada neće poželjeti, nego samo žele da vječno ostanu na dunjaluku, zbog nevjerstva, grijeha i nepravde koje su činili, kao i zbog iskrivljenja Tevrata i njegove izmjene. Allah zna ko je nepravedan, Njemu ništa nije skriveno i On će ih za njihova djela adekvatno tretirati.

Aya: 8

قُلۡ إِنَّ ٱلۡمَوۡتَ ٱلَّذِي تَفِرُّونَ مِنۡهُ فَإِنَّهُۥ مُلَٰقِيكُمۡۖ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

O Poslaniče, reci ovim Jevrejma: Smrt od koje bježite sigurno će vas stići i nećete je moći izbjeći. Ona će vam doći prije ili kasnije, a zatim ćete na Sudnjem danu biti vraćeni Allahu koji zna duhovni i pojavni svijet, kojem ništa nije skriveno. On će vas tada obavijestiti o onome što ste na dunjaluku raditi i prema tome vas adekvatno tretirati.

daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:

• عظم منة النبي صلى الله عليه وسلم على البشرية عامة وعلى العرب خصوصًا، حيث كانوا في جاهلية وضياع.

Ajeti ukazuju na veličinu blagodati Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, čija blagodat obuhvata cijelo čovječanstvo, općenito, a Arape posebno, jer su oni prije toga bili u neznanju i zabludi.

• الهداية فضل من الله وحده، تطلب منه وتستجلب بطاعته.

Uputa je blagodat koja dolazi samo od Allaha, od Njega se traži, a dobiva se pokornošću Njemu.

• تكذيب دعوى اليهود أنهم أولياء الله؛ بتحدّيهم أن يتمنوا الموت إن كانوا صادقين في دعواهم لأن الولي يشتاق لحبيبه.

Ajetima se negira ispravnost tvrdnje jevreja da su oni Allahovi miljenici i nudi im se kao izazov da požele smrt, ako su iskreni u svojim tvrdnjama, tim više jer čovjek žudi za susretom sa voljenim.

Aya: 9

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلۡبَيۡعَۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

O vi koji vjerujete u Allaha i radite po Njegovom zakonu, kada mujezin petkom prouči ezan, nakon što se imam popne na minber, vi požurite u džamiju da hutbi i namazu svjedočite, a kupoprodaju ostavite, kako vas ona ne bi spriječila da budete pokorni. Izvršavanje naredbe odlaska u džamiju i ostavljanja kupoprodaje, nakon ezana, s ciljm da se obavi džuma, bolje je za vas, o vjernici, ako ste toga svjesni, pa uradite ono što vam Allah naređuje.

Aya: 10

فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ

Kada obavite džumu namaz, raziđite se po Zemlji, tražeći halal opskrbu i izvršavajući svoje potrebe, i tražite Alahove blagodati kroz sticanje halal opskrbe i halal zarade, te pri tom traženju i sticanju zarade, Allaha mnogo spominjite. Nemojte zbog vašeg traženja opskrbe zaboraviti na spominjanje Allaha, ukoliko želite da postignete vaše cljeve i da se sačuvate onoga čega strahujete.

Aya: 11

وَإِذَا رَأَوۡاْ تِجَٰرَةً أَوۡ لَهۡوًا ٱنفَضُّوٓاْ إِلَيۡهَا وَتَرَكُوكَ قَآئِمٗاۚ قُلۡ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ مِّنَ ٱللَّهۡوِ وَمِنَ ٱلتِّجَٰرَةِۚ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ

Ali, kad neki muslimanu vide kakvu robu trgovačku ili zabavu, pohrle joj, raziđu se i izađu, a tebe, o Poslaniče, ostave sama da stojiš na minberu. Reci, o Poslaniče: “Ono što je u Allaha kao nagrada za dobro djelo, bolje je i od zabave i od trgovine radi koje ste izišli, a Allah je Opskrbitelj najbolji.”

daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:

• وجوب السعي إلى الجمعة بعد النداء وحرمة ما سواه من الدنيا إلا لعذر.

Obaveznost požurivanja i spremanja na džumu nakon drugog ezana i zabrana bavljenja ovodunjalučkim aktivnostima u tom periodu, osim ako za to ima opravdani razlog.

• تخصيص سورة للمنافقين فيه تنبيه على خطورتهم وخفاء أمرهم.

Posebno objavljivanje sure o licemjerima ukazuje na njihovu opasnost i skrivenost njihovog stanja.

• العبرة بصلاح الباطن لا بجمال الظاهر ولا حسن المنطق.

Poenta je u ispravnosti nutrine, a ne u ljepoti forme i lijepom govoru.