Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
سورەتی غافر
daga cikin abunda Surar ta kunsa:
بيان حال المجادلين في آيات الله، والرد عليهم.
غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ وَقَابِلِ ٱلتَّوۡبِ شَدِيدِ ٱلۡعِقَابِ ذِي ٱلطَّوۡلِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ إِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
ئەو پەروەردگارە لێخۆش بووی تاوانی بەندەکانیەتی، وە گیراکەری تەوبەی ئەو بەندانەیەتی کە تەوبە دەکەن و دەگەڕێنەوە بۆ لای، لەھەمان کاتدا سزای توندە بۆ ئەوانەی گوناھبارن و تەوبە ناکەن و ناگەڕێنەوە بۆ لای، وە خاوەنی بەخشش و فەزڵ و چاکەیە، جگە لەو ھیچ پەرستراوێکی بەھەق نییە، لە ڕۆژی قیامەتیشدا ھەموو بەندەکانی ھەر بۆ لای ئەو دەگەڕێنەوە، وە پاداشتی چاکەکارانیان دەداتەوە و تۆڵەیش دەسێنێت لەگوناھبارانیان.
Tafsiran larabci:
مَا يُجَٰدِلُ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَا يَغۡرُرۡكَ تَقَلُّبُهُمۡ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
ھیچ کەس مشتومڕ و دەمەقاڵێ ناکات سەبارەت بە ئایەتەکانی اللە تەعالا کە بەڵگەن لەسەر تەوحید و یەکخواپەرستی زاتی پیرۆزی ئەو، وە ڕاستگۆیی پێغەمبەرەکانی کەسانێک نەبێت لەبەر خراپی عەقڵ و بیرکردنەوەیان بێباوەڕ بوون بە پەروەردگاریان، جا کەوابێت ئەی پێغەمبەر خەفەت مەخۆ بۆیان ، وە گەڕان و ھاتوچۆیان لە وڵات و زۆری ڕزق و ڕۆزی و ناز و نیعمەت بەسەریانەوە فریوت نەدات، مۆڵەت دان و پشتگوێ خستنیان تەنھا بۆ ئەوەیە زیاتر پەلکێشیان بکات و پیلانیان لەدژ بگێڕێت.
Tafsiran larabci:
كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۖ وَهَمَّتۡ كُلُّ أُمَّةِۭ بِرَسُولِهِمۡ لِيَأۡخُذُوهُۖ وَجَٰدَلُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّ فَأَخَذۡتُهُمۡۖ فَكَيۡفَ كَانَ عِقَابِ
پێش ئەوان گەلی نوح بێباوەڕ بوون و پێغەمبەرەکەیان بەدرۆ دانا، وە پێش گەلی نوحیش گەلی عاد و سەمود و گەلی لوط و خەڵکی مەدیەن و فیرعەونیش ھەر ھەموویان بێباوەڕ بوون و شوێن بانگەوازی پێغەمبەرەکانیان نەکەوتن، ھەموو گەل و ئوممەتێک لەو ئوممەتانە ویستیان پێغەمبەرەکانیان بگرن و بیانکوژن، وە بەناھەق و بیروباوەڕی پوچەڵەوە مشتومڕ و دەمەقاڵێیان لەگەڵ پێغەمبەرەکانیان کرد، تا بەگومانی خۆیان بەو بیروباوەڕە پوچ و بەتاڵەیان ھەق و ڕاستی لەناوبەرن، ئەوە بوو اللە تەعالا گرتنی و لەناوی بردن، جا بیربکەرەوە و تێڕامێنە چۆن سزامدان و لەناوم بردن، بەڕاستی سزایەکی سەخت بوو.
Tafsiran larabci:
وَكَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ
ھەروەک اللە تەعالا حوکم و بڕیاریدا بەسەر ئەو گەل و ئوممەتانەی کە باوەڕیان بەو نەھێنا و پێغەمبەرەکانیان بەدرۆ دانا، ئەوا بەھەمان شێوە ئەی پێغەمبەر بڕیاری پەروەردگارت پێویست بوو لەسەر ئەوانەی بێباوەڕ بوون کە ئەوان لەھاوەڵانی ئاگری دۆزەخن.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِينَ يَحۡمِلُونَ ٱلۡعَرۡشَ وَمَنۡ حَوۡلَهُۥ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَيُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَيَسۡتَغۡفِرُونَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْۖ رَبَّنَا وَسِعۡتَ كُلَّ شَيۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِينَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِيلَكَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ
- ئەی پێغەمبەر- ئەو فریشتانەی عەرشی پەروەردگارتیان ھەڵگرتووە، لەگەڵ ئەو فریشتانەیش لە دەوری عەرشن، اللە تەعالا بەپاکو بێگەرد ڕادەگرن لەھەموو کەم و کورتی و شتێک کە شایستەی ئەو نەبێت، وە باوەڕیان پێیەتی، وە داوای لێخۆشبوون بۆ باوەڕداران دەکەن، وە لەنزاکانیاندا لە اللە تەعالا دەپارێنەوە و دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان زانست و زانیاری و ڕەحمەت و بەزەیی تۆ ھەموو شتێکی گرتوەتەوە، دەی کەوایە لەوانە خۆشبە کە تەوبەیان کردووە لە گوناھەکانیان و گەڕاونەتەوە بۆلای تۆ، وە شوێن ئاینەکەی تۆ کەوتوون، ھەروەھا بیان پارێزە لەسزای ئاگری دۆزەخ.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• الجمع بين الترغيب في رحمة الله، والترهيب من شدة عقابه: مسلك حسن.
کۆکردنەوە لە نێوان ئومێد بوون بە ڕەحمەت و بەزەیی اللە تەعالا، لەگەڵ ترسان لە سزای سەختی پەروەردگار، ڕێگایەکی باش و چاكە .
رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِي وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
فریشتەکان دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان باوەڕداران بخە ناو ئەو بەھەشتە ھەتا ھەتاییەی کە بەڵێنت پێدابوون کە بەھەمیشەیی تێیدابن، ھەروەھا باب و باپیران و ھاوسەران و نەوەکانیشان ئەوانەیان کە صاڵح و چاکن لەگەڵ ئەواندا بخەرە بەھەشتەوە، بێگومان تۆ زۆر بەدەسەڵاتی ھیچ کەسێک ناتوانێت زاڵ بێت بەسەرتدا، وە زۆریش دانا و کاربەجێیت لەئەندازەگیری و بەڕێوەبردندا.
Tafsiran larabci:
وَقِهِمُ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥۚ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
وە بیانپارێزە لە سزای گوناھ و تاوان و خراپەکانیان، ھەر کەسێک لە ڕۆژی قیامەتدا تۆ بیپارێزیت لەسزای تاوان و خراپەکانی ئەوە بەدڵنیاییەوە بەزەییت پێیدا ھاتووەتەوە و ڕەحمت پێکردووە، ئەوەش پاراستنە لە سزای دۆزەخ و بەزەیی پێداھاتنەوەیە بەچوونە بەھەشت، بەڕاستی ئا ئەوە سەرکەوتن و بردنەوەیە، ھیچ سەرکەوتن و بردنەوەیەک ھاوتاو ھاوشێوەی ئەو نییە.
Tafsiran larabci:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنَادَوۡنَ لَمَقۡتُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ مِن مَّقۡتِكُمۡ أَنفُسَكُمۡ إِذۡ تُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلۡإِيمَٰنِ فَتَكۡفُرُونَ
بێگومان ئەوانەی بێباوەڕ بوون بە اللە تەعالا و پێغەمبەرەکانی لە ڕۆژی قیامەتدا کاتێک دەچنە ناو ئاگری دۆزەخ و ڕقیان لەخۆیان ھەڵدەستێ و نەفرین لەخۆیان دەکەن بانگ دەکرێن و پێیان دەوترێت: ڕق و خەشم و قینی اللە تەعالا زۆر زیاترە لە ڕق و خەشم و قینتان لەیەکتری، کاتێک لەدونیا بانگکران بۆ باوەڕھێنان بە اللە تەعالا کەچی باوەڕتان نەھێنا و کافر بوون پێی، وە لەگەڵ ئەودا چەند خوایەکی ترتان بۆ خۆتان دانا.
Tafsiran larabci:
قَالُواْ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثۡنَتَيۡنِ وَأَحۡيَيۡتَنَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَٱعۡتَرَفۡنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلۡ إِلَىٰ خُرُوجٖ مِّن سَبِيلٖ
کاتێک دان نان بەگوناھ و تاوان و تەوبەکردن ھیچ سوودێکی نییە، بێباوەڕان دان بە گوناھ و تاوانەکانی خۆیاندا دەنێن و دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان دووجار ئێمەت مراند، مردنی یەکەم کاتێک لەنەبوونەوە ئێمەت ھێنایە بوون، مردنی دووەمیش کاتێک بوو ئێمەت بەدیھێنا و پاشان مراندتین، وە دوو جاریش زیندووت کردوینەتەوە جارێک لەنەبوونەوە گیانت بەبەرماندا کرد و ژیانت پێ بەخشین، جارێکی تریش لەناو گۆڕەکانمان زیندووت کردینەوە بۆ حساب و لێپرسینەوە لەگەڵ کردن، ئەی پەروەردگار دانمان نا بەو گوناھ و تاوانانەی کردومانن، ئایا ڕێگایەک ھەیە بیگرینەبەر تاوەکو ڕزگارمان ببێت لە ئاگری دۆزەخ، وە جارێکی تر بگەڕێینەوە بۆ ژیانی دونیا تاوەکو کار و کردەوەی چاک بکەین؛ وە تۆمان لێ ڕازی بێت؟!
Tafsiran larabci:
ذَٰلِكُم بِأَنَّهُۥٓ إِذَا دُعِيَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُۥ كَفَرۡتُمۡ وَإِن يُشۡرَكۡ بِهِۦ تُؤۡمِنُواْۚ فَٱلۡحُكۡمُ لِلَّهِ ٱلۡعَلِيِّ ٱلۡكَبِيرِ
ئەو سزایەی دەدرێن بەھۆی ئەوەوەیە ئێوە لە دونیادا ئەگەر بانگ بکرانایە بۆ ئەوەی اللە تەعالا بەتاک و تەنھایی بپەرستن و دوور بکەونەوە لە شیرک ھاوەڵ بڕیاردان بۆی، ئەوا باوەڕتان پێی نەدەکرد و ھاوەڵتان بۆ دادەنا، ئەگەر ھاوەڵ و شەریکیشی بۆ دابنرایە ئەوا ئێوە باوەڕتان دەکرد، ئێستاش حوکم و بڕیاردان تەنھا بۆ ئەوە، ئەو بەرز و پیرۆزە بەزات و ڕێز و قەدر و دەسەڵاتی، لە ھەموو شتێک گەورەترە، ھەموو شتێکیش لەو بچوکترە.
Tafsiran larabci:
هُوَ ٱلَّذِي يُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ رِزۡقٗاۚ وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ
اللە تەعالا ئەو خوایەیە بەڵگە و نیشانە و توانا و دەسەڵاتی خۆیتان لە گەردون و دەروونی خۆتان پیشان دەدا، بۆ ئەوەی ڕێنومایتان بکات بۆ قودرەت و دەسەڵات و تاک و تەنھایی خۆی، وە لە ئاسمانەوە بارانتان بۆ دەبارێنێت کە بەھۆیەوە ڕزق و ڕۆزی و بژێویتان دابین دەکرێت لە ڕووەک و گژ و گیا و کشتوکاڵ و شتی تریش، جا کەسێک بیر لەم بەڵگە و نیشانانە دەکاتەوە کە بەدڵسۆزی گەڕابێتەوە بۆ لای پەروەردگاری.
Tafsiran larabci:
رَفِيعُ ٱلدَّرَجَٰتِ ذُو ٱلۡعَرۡشِ يُلۡقِي ٱلرُّوحَ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ لِيُنذِرَ يَوۡمَ ٱلتَّلَاقِ
ئەو شایانی ئەوەیە بە دڵسۆزی و نیازپاکییەوە لێی بپاڕرێتەوە و گوێڕایەڵی بکرێت، زاتی پیرۆزی ئەو زۆر بەرز و بڵندە، جیاواز و جودایە لەتەواوی مەخلوقات و بەدێھێنراوەکانی، خاوەنی پەروەردگاری عەرشی گەورەیە، وە بەفەرمانی خۆی وەحی و نیگا دادەبەزێنێت بۆ ھەرکەسێک لەبەندەکانی کە ویستی لێ بێت، تاوەکو بەو وەحی و نیگایە خۆیان و غەیری خۆشیان زیندوو ببنەوە، وە بەندەکانی خوا لە ڕۆژی قیامەت بترسێنن، ئەو ڕۆژەی کە ھەموو خەڵکی سەرەتا و کۆتایی زەوی تێدا بەیەک دەگەن.
Tafsiran larabci:
يَوۡمَ هُم بَٰرِزُونَۖ لَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِنۡهُمۡ شَيۡءٞۚ لِّمَنِ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَۖ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ
لەو ڕۆژەدا خەڵکی لە گۆڕەکانیان دێنە دەرەوە و ھەموویان دەردەکەون، وە لە زەوییەکی تەختدا کۆدەکرێنەوە، لەو ڕۆژەدا نەخۆیان و نە کاروکردەوە و نە پاداشتیان، ھیچ شتێک لە اللە تەعالا نھێنی و شاراوە نابێت، پرسیار دەکرێت و دەوترێت: ئەمڕۆ مولک و دەسەڵات بۆ کێیە؟! ھیچ کەس نییە وەڵامم بداتەوە، تەنھا وەڵامێک ھەبێت ئەوەیە: موڵک و دەسەڵات تەنھا بۆ زاتی اللە تەعالایە، تاک و تەنھایە لەزات و سیفات و کرداریدا، زۆر بەدەسەڵات و بەتوانایە ھەموو بەدیھێنراوەکانی گەردنکەچ کردووە بۆ حوکم و بڕیارەکانی خۆی.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• مَحَلُّ قبول التوبة الحياة الدنيا.
• نفع الموعظة خاص بالمنيبين إلى ربهم.
• استقامة المؤمن لا تؤثر فيها مواقف الكفار الرافضة لدينه.
ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۭ بِمَا كَسَبَتۡۚ لَا ظُلۡمَ ٱلۡيَوۡمَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
ئەمڕۆ کە ڕۆژی قیامەتە ھەموو کەسێک پاداشتی کار و کردەوەکانی دەدرێتەوە و وەریان دەگرێتەوە، ئەگەر چاکی کردبێت پاداشتی باش و چاک وەردەگرێت، خۆ ئەگەر خراپیشی کردبێت ئەوا سزای خراپەکانی وەردەگرێتەوە، ئەمڕۆ زوڵم و ستەم لەکەس ناکرێت،؛ چونکە ئەوەی حاکمە و بڕیار دەدات زاتی اللەی دادگەرە، بێگومان اللە تەعالا زۆر بەخێرایی حساب و لێپرسینەوە لەگەڵ بەندەکانیدا دەکات، چونکە ئاگاداری کار و کردەوەکانیانە.
Tafsiran larabci:
وَأَنذِرۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ إِذِ ٱلۡقُلُوبُ لَدَى ٱلۡحَنَاجِرِ كَٰظِمِينَۚ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ حَمِيمٖ وَلَا شَفِيعٖ يُطَاعُ
- ئەی پێغەمبەر - لە ڕۆژی قیامەت بیانترسێنە، ئەو قیامەتەی کە نزیک بووەتەوە و ھەر دێت، ئەوەیشی بێت بێگومان نزیکە، لەتاو ترس و ناڕەحەتی ئەو ڕۆژە دڵی بەندەکان بەرز دەبێتەوە تا بەگەرویانەوە دەنوسێت، لەو ڕۆژەدا ھەمووان بێدەنگن و ھیچ کەسێک بەبێ ئیزن و مۆڵەتی پەروەردگار ناتوانێت قسە بکات و زاری بجوڵێنێت، ستەمکاران ئەوانەی بە شیرک و ھاوەڵ بڕیاردان و گوناھ و تاوان ستەمیان لەخۆیان کردووە لەو ڕۆژەدا نەھاوڕێ و خزمێکی دڵسۆزیان ھەیە، نە تکاکارێکیش لای پەروەردگار تکایان بۆ بکات کە وەڵامی تکاکردنەکەی بدرێتەوە.
Tafsiran larabci:
وَٱللَّهُ يَقۡضِي بِٱلۡحَقِّۖ وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَقۡضُونَ بِشَيۡءٍۗ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
اللە تەعالا بەدادگەری و عەدل حوکم و بڕیارەکانی دەدات، ھیچ کەسێک زوڵم و ستەمی لێ ناکرێت چاکە و حەسەناتی لێ کەم بکرێتەوە، یان گوناھ و تاوانەکانی بۆ زیاد بکرێت، ئەو بت و خوا درۆینانەیش بتپەرست و موشریکەکان دەیانپەرستن ھیچ حوکم و بڕیار نادەن؛ چونکە خاوەنی ھیچ نین و ھیچیان لەتوانادا نییە، بێگومان اللە تەعالا بیسەری قسە و گوفتاری بەندەکانیەتی، وە بینەر و ئاگاداری نیەتی کار و کردەوەکانیانە، وە پاداشتی ھەمووشیان دەداتەوە.
Tafsiran larabci:
۞ أَوَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَانُواْ هُمۡ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٖ
ئایا ئەو بتپەرست و موشریکانە نەگەڕاون بەسەر زەویدا، وە تەماشای سەرەنجامی ئەو گەل و ئوممەتانەی پێش خۆیان نەکردووە کە بێباوەڕ بوون و پێغەمبەرەکانیان بە درۆ زانی، بەڕاستی سەرەنجامێکی خراپیان ھەبوو، بێگومان ئەو ئوممەتانەی پێشووتر بەھێزتر بوون لەمان، سەر زەوییان ئاوەدان کردبووە بەشورا و قەڵا و کۆشکی بەرز و بەھێز کە ئەمان توانای ئەوەیان نییە، کەچی اللە تەعالا بەھۆی گوناھ و تاوانیانەوە لەناوی بردن، وە ھیچ کەسێکیش نەبوو بیان پارێزێت لەتۆڵە و سزای اللە تەعالا.
Tafsiran larabci:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانَت تَّأۡتِيهِمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَكَفَرُواْ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّهُۥ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
ئەوان دووچاری ئەو سزایە بوونەوە، چونکە پێغەمبەرەکان بە بەڵگەی ڕوون و ئاشکراوە ھاتن بۆ لایان، کەچی بێباوەڕ بوون بە اللە تەعالا و پێغەمبەرەکانیان بەدرۆ دانا، لەگەڵ ئەو ھەمووە ھێز و توانایەشیان اللە تەعالا سزای دان و لەناوی بردن، بێگومان زاتی پیرۆزی ئەو زۆر بەھێزە و سزایشی زۆر توندە بۆ بێباوەڕان و ئەوانەی پێغەمبەرەکانیان بەدرۆ دانا.
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ
Tafsiran larabci:
إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَقَٰرُونَ فَقَالُواْ سَٰحِرٞ كَذَّابٞ
ڕەوانەمان کرد بۆ لای فیرعەون و ھامانی وەزیری، وە قارونی خاوەن ماڵ و سامانی دونیا، کاتێک موسا (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) ھات بۆ لایان، ئەوان وتیان: موسا جادوگەرێکی درۆزنە لەوەی بانگەشەی دەکات گوایە پێغەمبەری خوا بێت.
Tafsiran larabci:
فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ ٱقۡتُلُوٓاْ أَبۡنَآءَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ وَٱسۡتَحۡيُواْ نِسَآءَهُمۡۚ وَمَا كَيۡدُ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ
کاتێک موسا بە بەڵگە ڕوون و ئاشکراکانەوە ھات بۆ لایان، ئەو بەڵگانەی کە بەڵگە بوون لەسەر ڕاستگۆیی خۆی و پەیامەکەی، فیرعەون پێی وت: کوڕی ئەوانە بکوژن کە لەگەڵ ئەودا باوەڕیان ھێناوە، وەک ئیھانە و سوکایەتی پێکردنیش ئافرەتەکانیان بھێڵنەوە، وە نەخشە و پیلانی بێباوەڕان بەکوشتن و کەمکردنەوەی ژمارە باوەڕداران تەنھا لە وێڵی و گومڕایی و تیاچووندایە.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ذَرُونِيٓ أَقۡتُلۡ مُوسَىٰ وَلۡيَدۡعُ رَبَّهُۥٓۖ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمۡ أَوۡ أَن يُظۡهِرَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ٱلۡفَسَادَ
فیرعەون وتی: وازم لێ بھێنن باسزای موسا بدەم و بیکوژم، ئەوسا با ئەو داوا لە خواکەی بکات و نەھێڵێت بیکوژم، من باکم نییە لەوەی ھاوار لە خواکەی بکات، با بێت بەھانایەوە و ڕزگاری کات لە دەستم، بێگومان من دەترسم لەوەی ئەم کابرایە ئاینەکەتان بگۆڕێت کە لەسەرین ، یان بەکوشتن و وێرانکردن فەساد و خراپەکاری لەسەر زەویدا بڵاو بکاتەوە.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٖ لَّا يُؤۡمِنُ بِيَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ
موسا (سەلامی اللە تەعالای لێ بێت) کاتێک زانی فیرعەون ھەڕەشەی لێدەکات وتی: بێگومان من پەنا دەگرم بە پەروەردگاری خۆم و ئێوە و داوای لێدەکەم بمپارێزێت لە ھەموو خۆبەزل گرێکی لوت بەرز لەئاست ھەق و ڕاستی و باوەڕ و ئیمان، بمانپارێزێت لەکەسێک باوەڕی نییە بە ڕۆژی قیامەت و زیندووبونەوە و حیساب و لێپرسینەوە و پاداشت و سزا.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ ٱللَّهُ وَقَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡۖ وَإِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥۖ وَإِن يَكُ صَادِقٗا يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ
پیاوێکی باوەڕدار لە خزم و نزیکان و دەست و پێوەندەکەی فیرعەون کە باوەڕی بە اللە تەعالا ھێنابوو، بەڵام تا ئەو کاتە باوەڕەکەی شاردبوەوە لەگەلەکەی، وەک ڕێگریەک لە کوشتنی موسا کاتێک زانی یەکلایی بوونەتەوە بۆ کوشتنی، پێی وتن: ئایا پیاوێک بێ تاوان دەکوژن، تاوانەکەی تەنھا ئەوەیە دەڵێت: اللە پەروەردگاری منە، لە کاتێکدا ئەو بەڵگەی ڕوون و ئاشکرای بۆ ھێناون لەسەر ڕاستگۆیی پەیامەکەی کە لەلایەن پەروەردگاریەوە ڕەوانە کراوە بۆ لای ئێوە؟! گریمان ئەگەر درۆی کرد و پێغەمبەر نەبوو، ئەوا زەرەر و زیانی درۆکەی بۆ خۆیەتی، خۆ ھیچ زیانێک لە ئێوە نادات، خۆ ئەگەر ڕاستگۆ بوو لەوەی بانگتان دەکات بۆی، ئەوا ھەر لەدونیادا ھەندێک لەو سزایەتان دووچار دەبێت کە ھەڕەشەتان پێ دەکات لێی، بێگومان اللە تەعالا کەسێک موەفەق و سەرکەتوو ناکات بۆ ھەق و ڕاستی کە سنوور ببەزێنێت و درۆ بە ناو خوا و پێغەمبەرەکەیەوە بکات.
Tafsiran larabci:
يَٰقَوۡمِ لَكُمُ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَ ظَٰهِرِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِنۢ بَأۡسِ ٱللَّهِ إِن جَآءَنَاۚ قَالَ فِرۡعَوۡنُ مَآ أُرِيكُمۡ إِلَّا مَآ أَرَىٰ وَمَآ أَهۡدِيكُمۡ إِلَّا سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ
ئەی گەلەکەم ئەمڕۆ لەسەر زەوی میسردا موڵک و دەسەڵاتتان ھەیە و زاڵن بەسەر ژێردەستەکانتاندا، کێ ھەیە سەرمان بخات و ڕزگارمان کات لەسزای اللە تەعالا ئەگەر بەھۆی کوشتنی موساوە دووچارمان بوو؟! فیرعەون وتی: قسە ھەر قسەی منە، وە حوکم و بڕیار ھەر ئەوەیە من دەیدەم، بەدڵنیاییەوە من وای دەبینم کە موسا بکوژم تاوەکو لەشەڕ و خراپەی ڕزگارمان ببێت، وە من ڕێنوماییتان ناکەم تەنھا بۆ ڕێگای ھەق و ڕاستی نەبێت.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ ٱلَّذِيٓ ءَامَنَ يَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُم مِّثۡلَ يَوۡمِ ٱلۡأَحۡزَابِ
ئەو کەسەی باوەڕی ھێنابوو جارێکی تر ئامۆژگاری گەلەکەی دەکات و دەڵێت: بێگومان من دەترسم ئەگەر ھاتوو بە زوڵم و ستەم و دەست درێژی موساتان کوشت، دەترسێم دووچاری سزای کۆمەڵەکان ببنەوە، ئەوانەی لە ئوممەتانی پێشوو لە دژی پێغەمبەرەکانیان کۆبوونەوە بۆ ئەوەی بیانکوژن، بەڵام اللە تەعالا سزای دان و لەناوی بردن.
Tafsiran larabci:
مِثۡلَ دَأۡبِ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۚ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعِبَادِ
وەک دابوونەریتی ئەوانەی پێغەمبەرەکانیان بە درۆزانی و باوەڕیان نەھێنا، وەک گەلی نوح و گەلی عاد و گەلی سەمود و ئەوانەیش بەدوای ئەواندا ھاتن، بەدڵنیاییەوە اللە تەعالا بەھۆی بێباوەڕی و بەدرۆ زانینی پێغەمبەرەکانیانەوە لەناوی بردن و سزای خۆی بەسەردا ڕشتن، وە اللە تەعالا زوڵم و ستەمی بۆ بەندەکانی ناوێت، بەڵکو وەک تۆڵە و سزای شیاو بەھۆی گوناھ و تاوانی خۆیانەوە سزایان دەدات و لەناویان دەبات.
Tafsiran larabci:
وَيَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ يَوۡمَ ٱلتَّنَادِ
ئەی گەلەکەم بێگومان من دەترسم لەوەی دووچاری سزای ڕۆژی قیامەت ببن، سزای ئەو ڕۆژەی خەڵکی لەتاو ناڕەحەتی و ناخۆشی دیمەنەکان، ئەوانەی خزم و کەسی یەکترن یەکتری بانگ دەکەن، وادەزانن بانگ کردن سوودێکیان پێ دەگەیەنێت و ڕزگاریان دەکات لەو دیمەنە ترسناک و ناخۆشە.
Tafsiran larabci:
يَوۡمَ تُوَلُّونَ مُدۡبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۗ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ
ئەو ڕۆژەی ھەموو کەس لەترسی ئاگری دۆزەخ پشت ھەڵدەکات و ڕادەکات، ھیچ کەسێک نییە ڕزگارتان بکات لەسزای اللە تەعالا و بەرگریتان بکات لێی، وە بزانن ھەر کەسێک اللە تەعالا ڕیسوای بکات و موەفەق و سەرکەوتووی نەکات بۆ باوەڕھێنان ئەوا ھیچ کەسێک نییە ڕێنومایی بکات و ھیدایەتی بدات، چونکە بەڕاستی ھیدایەتی تەوفیق تەنھا بەدەستی اللە تەعالا.
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ جَآءَكُمۡ يُوسُفُ مِن قَبۡلُ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا زِلۡتُمۡ فِي شَكّٖ مِّمَّا جَآءَكُم بِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا هَلَكَ قُلۡتُمۡ لَن يَبۡعَثَ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِهِۦ رَسُولٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ مُّرۡتَابٌ
بێگومان پێش موسا، یوسفی کوڕی یەعقوب بەچەندین بەڵگەی ڕوون و ئاشکراوە لەسەر یەکخواپەرستی ھات بۆ لاتان، کەچی ئێوە بەردەوام لە گوماندا بوون لەو بەڵگانەی بۆی ھێنابوون و باوەڕتان پێی نەھێنا، تا کاتێک وەفاتی کرد دوای ئەوەی گومان و دوو دڵییەکەتان زیادی کرد و وتتان: اللە تەعالا لەدوای یوسف ھەرگیز پێغەمبەرێکی تر نانێرێت، بەم شێوەیە گومڕاییەی ئێوە کە لەھەق و ڕاستی لاتانداوە و اللە تەعالا کەسانێک گومڕا دەکات کە زیادە ڕۆیی دەکەن لە بەزاندنی سنوورەکانی ئەو و گومانیان ھەیە لە یەکخواپەرستیدا.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡۖ كَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلۡبِ مُتَكَبِّرٖ جَبَّارٖ
ئەوانەی بەردەوام مشت و مڕ و دەمەقاڵێ دەکەن لە ئایەت و نیشانەکانی اللە تەعالا؛ تاوەکو بێ ئەوەی ھیچ بەڵگە و بورھانێکیان بۆ ھاتبێت بەتاڵی بکەنەوە، ئەم مشت ومڕ و دەمەقاڵێیانە ھۆی تووڕەیی و خەشمی گەورەیە لای اللە تەعالا و لای ئەوانەیش باوەڕیان ھێناوە بەو و پێغەمبەرەکەی ھێناوە، ھەروەکو چۆن اللە تەعالا لە دونیا مۆری ناوە بەسەر دڵی ئەو دەمەقاڵێکەرانەدا بۆ ئەوەی ھەرچی گومانیان ھەیە بەتاڵی بکاتەوە مۆریش دەنێت بەسەر دڵی ھەموو کەسێکی لوت بەرزی خۆبەزلزانی ستەمکار، ھیدایەتی نادات بۆ چاکە و ڕێنومایی ناکات بۆ خێر.
Tafsiran larabci:
أَسۡبَٰبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُۥ كَٰذِبٗاۚ وَكَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَصُدَّ عَنِ ٱلسَّبِيلِۚ وَمَا كَيۡدُ فِرۡعَوۡنَ إِلَّا فِي تَبَابٖ
بەڵکو بگەم بەڕێگا و دەرگاکانی ئاسمان و سەرکەوم پێیدا، تاوەکو تەماشای ئەو پەرستراو و خوایەی موسا بکەم لێوەی، کە وادەزانێت ھەر ئەو بەتەنھا شایانی پەرستنە، وە گومانیشم وایە موسا درۆزنە لەوەی بانگەشەی بۆ دەکات، بەو شێوەیە فیرعەون کردەوە ناشیرینەکانی بۆ جوان و ڕازاوە کرا کاتێک ئەو داوایەی لە ھامانی وەزیری کرد، وە لەڕێگای ھەق و ڕاستی لایدا و گومڕا بوو، بێگومان ئەو فڕت و فێڵەی فیرعەون کردی بۆ ئەوەی واپیشانی خەڵکی بدات کەخۆی لەسەر ھەق و ڕاستییە و موسایش لەسەر باتڵ و ناھەقییە ھەر لە زیان و تیاچوندایە، چونکە سەرەنجامی ڕەنجەڕۆیی و ماندووبون و بەدبەختی ھەتا ھەتاییە.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ ٱلَّذِيٓ ءَامَنَ يَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُونِ أَهۡدِكُمۡ سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ
جارێکی تر ئەو پیاوەی کە لەدەست و پێوەندەکەی فیرعەون باوەڕی ھێنابوو ئامۆژگاری گەلەکەی کردەوە و ڕێنومایی کردن بۆ ھەق و ڕاستی و پێی وتن: ئەی گەلەکەم شوێنم بکەون تاوەکو ڕێگای ھەق و ڕاستیتان نیشان بدەم و ڕێنوماییتان بکەم بۆی.
Tafsiran larabci:
يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا مَتَٰعٞ وَإِنَّ ٱلۡأٓخِرَةَ هِيَ دَارُ ٱلۡقَرَارِ
ئەی گەلەکەم، بێگومان ژیانی ئەم دونیایە ژیانێکە خەڵکی کەمێک لەزەت لە خۆشییەکانی دەبینن و ڕادەبوێرن تێیدا و کۆتایی دێت، وریابن ئەو خۆشییە کاتییە ھەڵتان نەخەڵەتێنێت، چونکە بەڕاستی ژیانی دواڕۆژ بەناز و نیعمەت و خۆشییەکانیەوە ژیانی ھەقیقی و نەبڕاوە و جێگای حەسانەوە و جێگیر بوونە نەک ژیانی ئەم دونیایە، کەوابوو بە تاعەت و گوێڕایەڵی پەروەردگارتان کاری بۆ بکەن و خۆتانی بۆ ئامادە بکەن، وریا بن ژیانی دونیا سەرقاڵتان نەکات و ژیانی دواڕۆژتان لەبیر باتەوە.
Tafsiran larabci:
مَنۡ عَمِلَ سَيِّئَةٗ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَاۖ وَمَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ يُرۡزَقُونَ فِيهَا بِغَيۡرِ حِسَابٖ
ھەر کەسێک لە دونیا کارێکی خراپ بکات، ئەوا تەنھا سزا و تۆڵەی ئەو خراپەیەی لێ دەسێنریتەوە و ھیچی بۆ زیاد ناکرێت، وە ھەر کەسێکیش باوەڕی ھەبێت بە اللە و پێغەمبەرەکەی، پیاو بێت یان ئافرەت و کارێکی چاک بکات لەبەر ڕەزامەندی ئەو، ئەو کەسانە لە ڕۆژی قیامەتدا دەچنە بەھەشتەوە، وە بەبێ شومار اللە تەعالا لەبەروبووم و ناز و نیعمەت و خۆشییە نەبڕاوەکانی بەھەشتیان دەداتێ.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• الجدال لإبطال الحق وإحقاق الباطل خصلة ذميمة، وهي من صفات أهل الضلال.
مشت و مڕ و دەمەقاڵێ کردن بۆ پوچەڵ کردنەوەی ھەق و ڕاستی ڕەوشت و ئاکارێکی زۆر خراپە، وە لە سیفاتی خەڵکانی گومڕا و دوور لە خوایە.
• التكبر مانع من الهداية إلى الحق.
۞ وَيَٰقَوۡمِ مَا لِيٓ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلنَّجَوٰةِ وَتَدۡعُونَنِيٓ إِلَى ٱلنَّارِ
ئەی گەلەکەم ئەوە چییە من بانگی ئێوە دەکەم بۆ ڕزگار بوون لەخەسارۆمەندی ژیانی دونیا و ژیانی دواڕۆژ، بەوەی باوەڕ بھێنن بە اللە تەعالا و کاروکردەوەی چاک ئەنجام بدەن، کەچی ئێوە من بانگ دەکەن بۆ ئاگری دۆزەخ، بەوەی بێباوەڕبم بە اللە تەعالا و سەرپێچی فەرمانەکانی بکەم ؟!
Tafsiran larabci:
تَدۡعُونَنِي لِأَكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَأُشۡرِكَ بِهِۦ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞ وَأَنَا۠ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡغَفَّٰرِ
بانگم دەکەن بۆ بیروباوەڕە پووچ و بەتاڵەکەتان، بە ئومێدی ئەوەی بێباوەڕبم بە اللە تەعالا و ھاوەڵی بۆ بڕیاربدەم، وە بەنەزانی و بێ بەڵگە لەگەڵ ئەودا شتێکی تر بپەرستم، لەکاتێکدا من ئێوە بانگ دەکەم بۆ باوەڕھێنان بە اللە، کە خوایەکی زاڵ و بەدەسەڵاتە و ھیچ کەسێک زاڵ نابێت بەسەریدا، وە زۆر لێبووردەی گوناھی بەندەکانیەتی.
Tafsiran larabci:
لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدۡعُونَنِيٓ إِلَيۡهِ لَيۡسَ لَهُۥ دَعۡوَةٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَلَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ
بێگومان ئەوەی ئێوە منی بۆ بانگ دەکەن تاوەکو باوەڕی پێ بھێنم و گوێڕایەڵی بم، بەڕاستی شایستەی ئەوە نییە نە لەدونیا و نە لە دواڕۆژدا خەڵکی بۆ بانگ بکرێت، وە ناتوانێت وەڵامی بانگی کەسیش بداتەوە، وە بێگومان ھەر ھەموویشمان ھەر بۆ لای اللە تەعالا دەگەڕێینەوە، وە ئەوانەییش زیادەڕۆییان کردووە لەبێباوەڕی و گوناھ و تاوان و سەرپێچی پەروەردگاردا، ھەر ئەوانەن ھاوەڵانی دۆزەخ کە لە ڕۆژی قیامەتدا بەھەمیشەیی تێیدا دەمێننەوە.
Tafsiran larabci:
فَسَتَذۡكُرُونَ مَآ أَقُولُ لَكُمۡۚ وَأُفَوِّضُ أَمۡرِيٓ إِلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
ئەوە بوو ئامۆژگارییەکانی ئەم پیاوە باوەڕدارەیان وەرنەگرت، ئەویش پێی وتن: دوای بیر دەکەنەوە من چ ئامۆژگاریەکی بەسوودم کردوون، بەڵام ئێوە پێی ڕازی نەبوون، پاشان پەشیمان دەبنەوە بەڵام پەشیمانی ھیچ دادتان نادات، ئیتر من ھەموو کارەکانی خۆم تەنھا دەسپێرم بە اللە تەعالا، بێگومان ئەو ھیچ کار و کردەوەیەکی بەندەکانی لانھێنی و شاراوە نییە.
Tafsiran larabci:
فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِ مَا مَكَرُواْۖ وَحَاقَ بِـَٔالِ فِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ
ئەوە بوو اللە تەعالا ئەم پیاوەی پاراست لە فڕوفێڵیان کاتێک ویستیان لەناوی ببەن و بیکوژن، وە دەست و پێوەندەکەی فیرعەونیش سزای سەختیان تووش بوو، اللە تەعالا لە دونیا فیرعەون و سەربازەکانی نوقمی ناو دەریا کرد.
Tafsiran larabci:
ٱلنَّارُ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا غُدُوّٗا وَعَشِيّٗاۚ وَيَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدۡخِلُوٓاْ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ أَشَدَّ ٱلۡعَذَابِ
لەدوای مردنیشیان فیرعەون و دەست و پێوەندەکەی ھەموو بەیانی و ئێوارانێک لەناو گۆڕەکانیاندا بەئاگر سزا دەدرێن، وە لە ڕۆژی قیامەتیشدا دەوترێت: فیرعەون و دەست و پێوەندەکەی بخەنە ناو سەخترین و گەورەترین سزای دۆزەخەوە، لەبەرامبەر ئەو کوفر و بێباوەڕی و گوناھ و تاوان و ڕێگرییەی کردیان لە رێبازی اللە تەعالا.
Tafsiran larabci:
وَإِذۡ يَتَحَآجُّونَ فِي ٱلنَّارِ فَيَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا نَصِيبٗا مِّنَ ٱلنَّارِ
- ئەی پێغەمبەر - بیریان بخەرەوە کاتێک ھاوەڵانی دۆزەخ لەو خەڵکەی شوێن تاغوتەکان کەوتوون، وە ئەو تاغوتانەیش خەڵکی شوێنیان کەوتوون لەناو ئاگردا دەبێتە مشتومڕ و دەمەقاڵێیان، خەڵکە داماوە لاوازە شوێنکەوتەکە بەتاغوت و ملھوڕە شوێنکەوتووەکان دەڵێن: بێگومان ئێمە لەدونیا شوێن گومڕایی ئێوە کەوتین، ئایا دەتوانن کەمێک لەو سزایەی بەسەرمانەوەیە کەمی بکەنەوە و لەبری ئێمە ھەڵی بگرن؟!
Tafsiran larabci:
قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُلّٞ فِيهَآ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ حَكَمَ بَيۡنَ ٱلۡعِبَادِ
تاغوت و شوێنکەتووە ملھوڕەکانیش لە وەڵامیاندا دەڵێن: بێگومان ئێمە و ئێوە ھەموومان لەناو ئاگرداین و گیرمان خواردووە، ھیچ کەسێکمان ناتوانێت سزای ئەوی ترمان ھەڵگرێت، بێگومان اللە تەعالا لە نێوان بەندەکانی بڕیاری خۆیدا و بڕاندیەوە، ھەر کەسێک ئەوەی شایستەی بوو لەسزا بەسەریدا سەپاندی.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ فِي ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ يُخَفِّفۡ عَنَّا يَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ
سزا دراوانی دۆزەخ لە شوێنکەوتە و لە شوێنکەوتووەکان، کاتێک نائومێد بوون لە ڕزگار بوونی دۆزەخ و گەڕانەوە بۆ ژیانی دونیا، ھەموو پێکەوە ھاوار دەکەن و دەپاڕێنەوە لە فریشتەی بەرپرسانی دۆزەخ و دەڵێن: داوا لەپەروەردگارتان بکەن تەنھا ڕۆژێک ئەم سزا و ئازارە ھەمیشەییەمان لەسەر کەم بکاتەوە.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• نجاة الداعي إلى الحق من مكر أعدائه.
قَالُوٓاْ أَوَلَمۡ تَكُ تَأۡتِيكُمۡ رُسُلُكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِۖ قَالُواْ بَلَىٰۚ قَالُواْ فَٱدۡعُواْۗ وَمَا دُعَٰٓؤُاْ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٍ
فریشتەی بەرپرسانی دۆزەخیش لە وەڵامیاندا دەڵێن: ئایا پێغەمبەرەکانتان بە بەڵگەی ڕوون و ئاشکراوە نەھاتن بۆ لاتان؟! بێباوەڕانیش دەڵێن: بەڵێ بەبەڵگەی ڕوون و ئاشکراوە ھاتن بۆ لامان، فریشتەکانیش بەسوکایەتی پێکردنەوە دەڵێن: ئێوە خۆتان بپاڕێنەوە ئێمە تکا بۆ بێباوەڕان ناکەین، وە نزا و پاڕانەوەی بێباوەڕانیش پووچ و بەتاڵ و بێ سوودە، چونکە بەھۆی کوفر و بێباوەڕیانەوە لێیان وەرناگیررێت.
Tafsiran larabci:
إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَيَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ
بێگومان ئێمە پێغەمبەرانمان و ئەوانەی باوەڕیان بە اللە تەعالا و پێغەمبەرەکانی ھێناوە لە دونیا سەردەخەین، وە بەڵگە و نیشانەکانیان ئاشکرا دەکەین و پشتگیریان دەکەین لە دژی دوژمنەکانیان، ھەروەھا لە ڕۆژی قیامەتیشدا سەریان دەخەین بەوەی دەیانخەینە بەھەشتی ھەتاھەتاییەوە، وە تۆڵە و سزای نەیارانیان دەدەین و دەیانخەینە ئاگری دۆزەخەوە دوای ئەوەی پێغەمبەران و فریشتەکان و باوەڕداران شاھیدی دەدەن کە پێغەمبەران پەیامەکانی خۆیان گەیاند بە گەلەکانیان، بەڵام ئەوان بەدرۆیان زانین و باوەڕیان پێ نەکردن.
Tafsiran larabci:
يَوۡمَ لَا يَنفَعُ ٱلظَّٰلِمِينَ مَعۡذِرَتُهُمۡۖ وَلَهُمُ ٱللَّعۡنَةُ وَلَهُمۡ سُوٓءُ ٱلدَّارِ
لە ڕۆژێکدا بڕوبیانوو ھێنانەوە ھیچ سوودێک ناگەیەنێت بەوانەی بە کوفر و بێباوەڕی و گوناھ و تاوان زوڵم و ستەمیان لە خۆیان کردووە، بڕوبیانوو ھێنانەوەیان ھیچ لەباری قورسی زوڵم و ستەمی ئەوان سووک ناکات، لەو ڕۆژەدا لەڕەحم و بەزەیی اللە تەعالا دەردەکرێن، وە خراپترین شوێن و جێگایان کە ئاگری دۆزەخە.
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡهُدَىٰ وَأَوۡرَثۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ
بێگومان ھیدایەت و ڕێنوماییمان بە موسا بەخشی، ئەویش ئەو زانست و زانیارییە بوو کە بەھۆیەوە ڕێنومایی بەنو ئیسرائیلی پێکرد بۆ لای ھەق و ڕاستی، وە بەنو ئیسرائیلشمان نەوە لەدوای نەوە کرد بە میراتگری تەورات.
Tafsiran larabci:
فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
- ئەی پێغەمبەر- ئارام بگرە لەسەر بەدرۆخستنەوە و ئازاردانی گەلەکەت، بێگومان بەڵێنی اللە تەعالا بەسەرخستن و پشتگیری کردنت ھەق و ڕاستە و ھیچ گومانی تێدا نییە، وە داوای لێخۆشبوونی گوناھت بکە، وە لە بەیانیان و ئێواراندا بەردەوامبە لەسەر تەسبیحات و پاک ڕاگرتنی پەروەردگارت.
Tafsiran larabci:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡ إِن فِي صُدُورِهِمۡ إِلَّا كِبۡرٞ مَّا هُم بِبَٰلِغِيهِۚ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
بێگومان ئەوانەی مشتومڕ و دەمەقاڵێ دەکەن لەبارەی ئایەت و نیشانەکانی اللە تەعالاوە، ھەوڵ دەدەن و کۆشش دەکەن بەبێ بوونی ھیچ بەڵگە و بورھانێک بەتاڵیان بکەنەوە، وە دەیانەوێت بەگومانی خراپ بەڵگەی ڕوون و ئاشکرا ڕەد بکەنەوە، ھیچ شتێکیش ھۆکار نییە بۆ ئەم کارەیان تەنھا لوتبەرزی و خۆبەزلزانین نەبێت لەبەرامبەر ھەق و ڕاستی، وە ھەرگیز ناگەن بەوەی بەسەر ھەق و ڕاستیدا زاڵ بن، - ئەی پێغەمبەر - پەنا بگرە بە اللە تەعالا، بێگومان ئەو زاتە پیرۆزە بیسەری قسە و گوفتاری بەندەکانیەتی، وە بینەری کار و کردەوەکانیانە، وە ھیچ شتێکی لەدەست دەرناچێت، پاداشتی چاکەکارانیان دەداتەوە و تۆڵەیش لە خراپەکارانیان دەسێنێت.
Tafsiran larabci:
لَخَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ أَكۡبَرُ مِنۡ خَلۡقِ ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
بەدیھێنانی ئاسمانەکان و زەوی بەو ھەمووە گەورەیی و فراوانییەوە گەورەترە لە بەدیھێنانی خەڵکی، ئەو زاتەی ئاسمانەکان و زەوی بەو ھەموو گەورەییەیانەوە بەدیھێناوە بەتواناترە کە مردووەکان جارێکی تر لە گۆڕەکانیان زیندوو بکاتەوە، بۆ لێپرسینەوە و پاداشت دانەوە و تۆڵە لێ سەندنەوەیان، بەڵام زۆربەی خەڵکی ئەمە نازانن و بێ ئاگان لێی، لەگەڵ ئەو ھەمووە ڕوونییەی پەند و ئامۆژگاری لێ وەرناگرن، نایکەن بەبەڵگە لەسەر زیندووبوونەوەی خەڵکی لە ڕۆژی دواییدا.
Tafsiran larabci:
وَمَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَلَا ٱلۡمُسِيٓءُۚ قَلِيلٗا مَّا تَتَذَكَّرُونَ
ئەو کەسەی کوێر و نابینایە وەک ئەو کەسە نییە کە بينايه، وە ئەوانەیش باوەڕیان ھێناوە بە اللە تەعالا و پێغەمبەرەکانی و کارو کردەوە چاکەکان ئەنجام دەدەن یەکسان نین لەگەڵ تاوانباراندا، ئەوانەی بیروباوەڕی خراپیان ھەیە و گوناھ و تاوانیان ئەنجامداوە، بزانن تەنھا کەمێک لە خەڵکی بیر لەمە دەکەنەوە، چونکە ئەگەر بیرتان بکردایەتەوە ئەو کاتە دەتانزانی جیاوازی نێوان ئەو دەستە و تاقمە چییە، وە سەرەنجامیش لەوانە دەبوون کەباوەڕیان ھێناوە و لەبەر ڕەزامەندی اللە تەعالا کاروکردەوە چاکەکانیان ئەنجامداوە.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• نصر الله لرسله وللمؤمنين سُنَّة إلهية ثابتة.
• اعتذار الظالم يوم القيامة لا ينفعه.
إِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَأٓتِيَةٞ لَّا رَيۡبَ فِيهَا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤۡمِنُونَ
بێگومان ئەو سات و کاتەی کە اللە تەعالا مردووەکانی تێدا زیندوو دەکاتەوە بۆ لێپرسینەوە و پاداشت دانەوە دێت و ھیچ گومانی تێدا نییە، وە ھیچ شتێکیش نییە ڕێگری لێ بکات، بەڵام زۆربەی خەڵکی باوەڕیان بەھاتنی نییە ھەر بۆیە خۆیانی بۆ ئامادە ناکەن.
Tafsiran larabci:
وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ
- ئەی خەڵکینە- پەروەردگارتان دەفەرموێت: بەتەنھا ھەر من بپەرستن و ھەر لەمنیش داوا بکەن، منیش وەڵامی داواکانتان دەدەمەوە و لێیشتان دەبوورم و ڕەحمیشتان پێدەکەم، بێگومان ئەوانەی لە ئاست پەرستنی مندا لوتبەرز و خۆبەلزانن لە ڕۆژی قیامەتدا بە زەلیلی و ڕیسوایی دەەچنە ئاگری دۆزەخەوە.
Tafsiran larabci:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ
الله تەعالا ئەو زاتەیە شەوی بۆ تاریک کردوون تاوەکو تێیدا ئارام بگرن و بحەسێنەوە، وە ڕۆژیشی بۆ ڕووناک و ڕۆشن کردوونەتەو بۆ ئەوەی بژێوی ژیانتانی تێدا بەدەست بھێنن ، بێگومان اللە تەعالا خاوەنی فەزڵ و چاکەی گەورەیە بەسەر خەڵکییەوە بەوەی ناز و نیعمەت و بەخششی دیار و نادیاری خۆی بەسەردا ڕشتوون، بەڵام زۆربەی خەڵکی شوکر و سوپاسی ئەو زاتە بەرز و پیرۆزە ناکەن لەبەرامبەر ئەو نیعمەتانەی پێی بەخشیوون.
Tafsiran larabci:
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
ئا ئەو (اللە)یە پەروەردگاری ئێوەیە کە ئەو ھەموو ناز و نیعمەتەی بەسەردا ڕشتوون بەدیھێنەری ھەموو شتێکە، جگە ئەو ھیچ بەدیھێنەرێکی تر نییە، وە جگە ئەویش ھیچ پەرستراوێکی بەھەق نییە، ئیتر چۆن واز لەپەرستنی ئەو دەھێنن و دەچن جگە لەو شتێکی تر دەپەرستن، نەسوود و نەزیانی ھیچ بەدەست نییە.
Tafsiran larabci:
كَذَٰلِكَ يُؤۡفَكُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
ھەروەکو ئەوانەی خۆیان ھەڵاوێرا لە باوەڕھێنان بە اللە تەعالا و بەتەنھا پەرستنی، ئاواش ئەو کەسانەی مشت و مڕ و دەمەقاڵێ دەکەن لەبارەی ئایەتەکانی اللە تەعالا کە بەڵگەن لەسەر یەکخواپەرستی ئەو لەھەموو کات و شوێنێکدا لایان دەدات و ھەڵیان دەوێرێت لە باوەڕ و ئیمان، وە ڕێنوماییان ناکات بۆ لای ھەق و ڕاستی، وە موەفەق و سەرکەوتوویش ناکرێن بۆ ڕوشد و عەقڵ و ژیری.
Tafsiran larabci:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَصَوَّرَكُمۡ فَأَحۡسَنَ صُوَرَكُمۡ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
- ئەی خەڵکینە - اللە تەعالا ئەو زاتەیە کە زەوی بۆ وا لێکردوون کە تێیدا جێگیر و نیشتەجێ بن، وە ئاسمانیشی لە ڕووی سەرتانەوە بۆ مەحکەم و توند و تۆڵ کردوون تاوەکو نەکەوێت بەسەرتاندا، وە بەجوانترین شێوە لەناو ڕەحمی دایکتاندا وێنەی کێشاون، وە لەھەموو خواردنە پاکوخاوێن و بەتام و چێژەکان ڕزق و ڕۆزی داون، اللە تەعالا ئەو زاتەیە کە ئەم ھەمووە ناز و نیعمەت و بەخششەی بەسەردا ڕۆشتوون، پاک و پیرۆز و بەرز و بڵندە زاتی اللە تەعالا کە پەروەردگاری ھەموو بەدیھێنراوەکانە، ھیچ پەروەردگارێک جگە ئەو بوونی نییە.
Tafsiran larabci:
هُوَ ٱلۡحَيُّ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَۗ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
ئەو ئەو زاتەيە ھەمیشە زیندووە و ھەرگیز نامرێت، وە جگە لەو ھیچ پەرستراوێکی بەھەق بوونی نییە، بۆیە زۆر بەدڵسۆزی تەنھا ڕوو لەو بکەن و ھەر لەویش بپاڕێنەوە، وە ھیچ شتێک لەبەدیھێنراوەکانیدا مەکەن بەشەریک و ھاوەڵی، سوپاس و ستایش تێر و تەواو بۆ پەروەردگاری جیھانیان.
Tafsiran larabci:
۞ قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَمَّا جَآءَنِيَ ٱلۡبَيِّنَٰتُ مِن رَّبِّي وَأُمِرۡتُ أَنۡ أُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
- ئەی پێغەمبەر - بڵێ: بێگومان من ڕێگریم لێکراوە ئەو بتانە بپەرستم ئێوە لەبری اللە تەعالا دەیانپەرستن، کەھیچ سوود و زیانێکیان نییە، لەکاتێکدا بەڵگەی ڕوون و ئاشکرام لەپەروەردگارمەوە لەسەر پڕوپوچی و بەتاڵی ئەو بتانە بۆ ھاتووە، وە اللە تەعالا فەرمانی پێکردووم کە تەنھا گوێڕایەڵ و ملکەچی ئەو بم لەپەرستن و عیبادەتەکانمدا، زاتی بەرز و پیرۆزی ئەو پەروەردگاری ھەموو بەدیھێنراوەکانە، ھیچ پەروەردگارێکی تر جگە لەو بوونی نییە.
Tafsiran larabci:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ يُخۡرِجُكُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمۡ ثُمَّ لِتَكُونُواْ شُيُوخٗاۚ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ مِن قَبۡلُۖ وَلِتَبۡلُغُوٓاْ أَجَلٗا مُّسَمّٗى وَلَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
اللە ئەو زاتەیە کە ئادەمی باوکە گەورەتانی لە گڵ بەدێھێنا، پاشان ئێوەی لە دڵۆپێک ئاو بەدیھێناوە، دوای ئەو دڵۆپە ئاوەی کرد بەخوێنێکی مەیوو، دوای ئەوەیش لەسکی دایکتان بەمنداڵێکی بچووک ئەتانھێنێتە دونیاوە، پاشان لەش و جەستەتان بەھێز دەکات تا ئەگەنە ئەوپەڕێ کامڵی و بەھێزی و پێگەیشتوویی، پاشان گەورە دەبن تاوەکو دەگەنە تەمەنی پیرییەتی، جا ھەیشتانە پێش ئەوەی پیر بێت دەمرێت، بۆ ئەوەی بگەنە ئەو ماوە دیاریکراوەی کە لە علیم و زانستی اللە تەعالادا ھەیە، نە دەتوانن کەمی بکەنەوە وە نەدەیشتوانن زیادی بکەن، ھەموو ئەمە بۆ ئەوەیە بەڵکو سوود و قازانج وەربگرن لەو بەڵگە و نیشانانەی کە لەسەر توانا و دەسەڵات و تەنھایی پەروەردگار باسکران.
Tafsiran larabci:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ أَنَّىٰ يُصۡرَفُونَ
- ئەی پێغەمبەر - ئایا نابینیت ئەوانەی کە مشت و مڕ و دەمەقاڵێ دەکەن لەبارەی ئایەت و نیشانەکانی اللە تەعالاوە، لەگەڵ ئەوەی زۆر ڕوون و ئاشکران بەڵام ئەوان بەدرۆیان دەزانن و باوەڕی پێ ناکەن، سەرت سووڕ دەمێنێت لە حاڵیان لەگەڵ ئەو گشت ڕوونییەی ھەق و ڕاستی کەچی پشتی تێدەکەن و ڕووی لێ وەردەچەرخێنن.
Tafsiran larabci:
ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِٱلۡكِتَٰبِ وَبِمَآ أَرۡسَلۡنَا بِهِۦ رُسُلَنَاۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
ئەوانەی باوەڕیان بە قورئانی پیرۆز نەکرد و بەدرۆیان دانا، وە باوەڕیان بەو ھەق و ڕاستییەش نەکرد پێغەمبەرەکانمان بۆیان ھێنابوون، ئەوانە لەمەودوا باش دەزانن سەرەنجامی ئەو بێباوەڕی و بەدرۆدانانەیان چی دەبێت، وە بەچاوی خۆیان سەرەنجامی خراپی خۆیان دەبینن.
Tafsiran larabci:
مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا بَل لَّمۡ نَكُن نَّدۡعُواْ مِن قَبۡلُ شَيۡـٔٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
ئەو بتانەی جگە لە اللە تەعالا دەتانپەرستن کە ھیچ زەرەر و زیانێکیان نەبوو؟! بێباوەڕان دەڵێن: لێمان ون بوون و نایانبینین، بەڵکو ئێمە لە دونیایشدا شتێکمان نەپەرست کە شایانی پەرستن بێت، بەشێوەی ئەم گومڕابووانە ، اللە تەعالا بێباوەڕان گومڕا و سەرلێشێواو دەکات، وە ھەق و ڕاستییان لێ ون دەکات لەھەموو سەردەم و شوێنێکدا.
Tafsiran larabci:
فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۚ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا يُرۡجَعُونَ
- ئەی پێغەمبەر - ئارام بگرە لەسەر ئەزیەت و ئازاری گەلکەت و باوەڕ نەکردنیان پێت، بێگومان پەیمان و بەڵێنی اللە تەعالا بەسەرخستنت ھەق و ڕاستە و ھیچ گومانێکی تێدا نییە ، یان ئەوەتانێ ھەر لەدونیادا ھەندێک لەو پەیمان و بەڵێنانەی پێمان داوێت کە سزایان دەدەین بەچاوی خۆت دەیانبینیت، وەک ئەوەی لەجەنگی بەدردا بەچاوی خۆت بینیت، یان پێش ئەوەی سزایان بدەین دەتمرێنین، بەڵام سەرەنجام گەڕانەوەیان لە ڕۆژی قیامەتدا تەنھا بۆ لای ئێمەیە، سزایان دەدەین و تۆڵەی کارەکانیان لێ دەسێنینەوە، وە بۆ ھەمیشەیی دەیان خەینە ناو ئاگری دۆزەخەوە.
Tafsiran larabci:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا مِّن قَبۡلِكَ مِنۡهُم مَّن قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّن لَّمۡ نَقۡصُصۡ عَلَيۡكَۗ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأۡتِيَ بِـَٔايَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ قُضِيَ بِٱلۡحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ
بەدڵنیاییەوە - ئەی پێغەمبەر - پێش تۆ پێغەمبەرانێکی زۆرمان ڕەوانەکرد بۆ لای گەل و ھۆزەکانیان، بەڵام باوەڕیان پێنەکردن و بەدرۆیان دانان، وە ئەزیەت و ئازاریاندان، ئەوانیش ئارامیان گرت لەسەر ئەو باوەڕ نەکردن و ئازار و ناڕەحەتیانەیان، چیرۆکی ھەندێک لەو پێغەمبەرانەمان بۆ گێڕاویتەوە، وە ھەندێکی تریشمان بۆ باس نەکردویت، ھیچ پێغەمبەرێک بەبێ ئیزن و مۆڵەتی اللە تەعالا ناتوانێت بەنیشانە و بەڵگەکانەوە بێت بۆ لای ھیچ گەل و ھۆزێک، بۆیە پێشنیاری بێباوەڕان بەوەی بەڵگە و نیشانە بێنن بۆ گەلەکانیان زوڵم و ستەمە و نابێت پێشنیاری لەو شێوەیە بکرێت، جا کاتێک فەرمانی اللە تەعالا بە ڕزگار کردن یان بەیەکلایی بوونەوەی نێوان پێغەمبەران و گەلەکانیان ھات ئەوا ئەو فەرمانی اللە تەعالا بەدادگەرانە دەبێت، بێباوەڕان لەناو دەبرێن و پێغەمبەرانیش ڕزگار دەبن، لە نێوەندەی یەکلایی بوونەوەی نێوان بێباوەڕان و پێغەمبەراندا ئەوانەی خەسارۆمەند و زیانبارن تەنھا ئەو خەڵکەن کە لەسەر باتڵ و ناھەقین، چونکە بەھۆی کوفر و بێباوەڕیەکەیانەوە خۆیان دووچاری ئەم سەرنجامە کرد.
Tafsiran larabci:
وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَلِتَبۡلُغُواْ عَلَيۡهَا حَاجَةٗ فِي صُدُورِكُمۡ وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ
لەم بەدیھێنراوانەدا سوود و قازانجی جۆرا و جۆرتان بۆ ھەیە، لە ھەموو چەرخ و سەردەمێک نوێ دەبێتەوە، بۆ ئەوەی ئەو پێویستیەی لەدڵتاندایە بۆتان جێ بەجێ بێت، دیاریترینی ئەم پێداویستیانەیش کە بۆتان دەستبەر دەبێت گواستنە و ڕۆیشتنتانە لە جێگایەکەوە بۆ جێگایەکی تر لە وشکانی و ناو دەریادا.
Tafsiran larabci:
وَيُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ فَأَيَّ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُنكِرُونَ
پەروەردگار بەڵگە و نیشانە زۆر ڕوون و ئاشکراکانی خۆیتان پیشان دەدا لەسەر توانا و دەسەڵات و تاک و تەنھایی خۆی، کەواتە ئێوە نکۆڵی لەکام بەڵگە و نیشانەی ئەو دەکەن و دانی پێدانانێن دوای ئەوەی بۆتان سەلما ئەوانە نیشانە و بەڵگەکانی اللە تەعالان؟!
Tafsiran larabci:
أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِنۡهُمۡ وَأَشَدَّ قُوَّةٗ وَءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
ئایا ئەو بێباوەڕانە و ئەوانەی پێغەمبەرەکانیان بە درۆ زانی بەسەر زەویدا ناگەڕێن و بیر ناکەنەوە و پەند وەرناگرن لەو گەل و ئوممەتانەی پێش خۆیان کە پێغەمبەرەکانیان بە درۆزانی کەسەرەنجامیان چی بوو؟! ئەو گەل و ئوممەتانەی پێشووتر لەمان بەھێزتر و لەمانیش دەوڵەمەندتر بوون، وە شوێنەواریشیان لەمان زیاتر بوو، کەچی ئەو ھەمووە ھێز و سەروەت و سامان و ماڵ و دارایی و شوێنەوارەیان ھیچ سوودێکی نەبوو بۆیان کاتێک سزای سەختی اللە تەعالایان بۆ ھات.
Tafsiran larabci:
فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرِحُواْ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
کاتێک پێغەمبەران بە بەڵگە و نیشانەی ڕوون و ئاشکراوە ھاتن بۆ لایان باوەڕیان پێ نەکردن و بەدرۆیان زانین، وە زۆریش دڵخۆش بوون بەو زانستەی دژی ئەو وەحی و نیگایە بوو کە ھاتبوو بۆ پێغەمبەران، بۆیە ئەو سزایەی ئەوان گاڵتەیان پێدەکرد و بەدرۆیان دەزانی و پێغەمبەران ئەوانیان پێ دەترساند بۆیان ھات و لەناوی بردن.
Tafsiran larabci:
فَلَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ وَكَفَرۡنَا بِمَا كُنَّا بِهِۦ مُشۡرِكِينَ
جا کاتێک سزای ئێمەیان بینی، بە زەلیلی و دان پێدانانەوە کە دان پێدانی ئەو ساتە ھیچ سوودێکی نییە بۆیان وتیان: باوەڕمان بە خوای تاک و تەنھا ھێنا، وە باوەڕمان نەما بەوانەی کردبوومان بەشەریک و ھاوەڵی اللە تەعالا، لەو بت و دار و بەردەی کە دەمانپەرستن.
Tafsiran larabci:
فَلَمۡ يَكُ يَنفَعُهُمۡ إِيمَٰنُهُمۡ لَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَاۖ سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ فِي عِبَادِهِۦۖ وَخَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
باوەڕھێنانەکەیان ھیچ سوودی پێ نەگەیاندن کاتێک سزای ئێمەیان بینی کە دابەزی بۆ سەریان، سوننەت و باوی اللە تەعالایش لە نێو بەندەکانیدا ھەروایە، باوەڕھێنان ھیچ سوودێکی نابێت بۆیان کاتێک سزای اللە تەعالا ببینن، وە بێباوەڕانیش خۆیان زایە کرد کاتێک سزای اللە تەعالا دابەزیە سەریان، چونکە بە کوفر و بیباوەڕی کردن خۆیان دووچاری ئەو سزایە کرد، وە تەوبەیان نەکرد و نەگەڕانەوە بۆلای اللە تەعالا پێش ئەوەی بەچاوی خۆیان سزاکە ببینن.
Tafsiran larabci:
daga cikin fa'idodin Ayoyin wannan shafi:
• لله رسل غير الذين ذكرهم الله في القرآن الكريم نؤمن بهم إجمالًا.
اللە تەعالا کۆمەڵێک پێغەمبەری تری ھەیە جگە لەو پێغەمبەرانەی لە قورئاندا باسی کردوون، ئێمەیش بەبێ جیاوازی باوەڕمان بە ھەموویان ھەیە.
• من نعم الله تبيينه الآيات الدالة على توحيده.
یەکێک لە نیعمەتەکانی اللە تعالا ئەوەیە ئەو بەڵگە و نیشانانەی باس لە تاک و تەنھایی خۆی دەکەن ھەر ھەمووی بۆ ڕوون کردوینەتەوە.
• خطر الفرح بالباطل وسوء عاقبته على صاحبه.
Fassarar Ma'anoni Sura: Suratu Ghafir
Fassarar Ma'anonin Alqura'ni - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Teburin Bayani kan wasu Fassarori
الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.