ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
فَمَنْ خَافَ مِنْ مُّوْصٍ جَنَفًا اَوْ اِثْمًا فَاَصْلَحَ بَیْنَهُمْ فَلَاۤ اِثْمَ عَلَیْهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
অছীয়তত যদি কোনো অন্যায় পৰিলক্ষিত হয় অথবা অছীয়তকাৰীয়ে যদি ন্যায়ভাৱে অছীয়ত কৰা নাই বুলি প্ৰকাশিত হয়, এনে অৱস্থাত অছীয়ত লৈ বাক-বিতণ্ডাত লিপ্তসকলৰ মাজত যদি কোনোবাই মীমাংসা কৰি দিয়ে তেন্তে তাৰ কোনো গুনাহ নহব। বৰং তেওঁ মীমাংসা কৰি দিয়াৰ বাবে ছোৱাব পাব। নিশ্চয় আল্লাহ তেওঁৰ তাওবাকাৰী বান্দাসকলৰ প্ৰতি ক্ষমাশীল আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতি পৰম দয়ালু।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَی الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ ۟ۙ
হে আল্লাহ আৰু তেওঁৰ ৰাছুলৰ অনুসাৰীসকল! তোমালোকৰ ওপৰত তোমালোকৰ প্ৰতিপালকৰ তৰফৰ পৰা ৰোজা ফৰজ কৰা হৈছে, যিদৰে তোমালোকৰ পূৰ্বে অতিবাহিত হোৱা লোক সকলৰ ওপৰত ফৰজ কৰা হৈছিল। যাতে তোমালোকে আল্লাহক ভয় কৰা। লগতে নেক আমলক আল্লাহৰ শাস্তি আৰু নিজৰ মাজত আঁৰ কৰি লোৱা। আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ নেক আমলসমূহৰ অন্যতম হৈছে ৰোজা।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَیَّامًا مَّعْدُوْدٰتٍ ؕ— فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَّرِیْضًا اَوْ عَلٰی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ اَیَّامٍ اُخَرَ ؕ— وَعَلَی الَّذِیْنَ یُطِیْقُوْنَهٗ فِدْیَةٌ طَعَامُ مِسْكِیْنٍ ؕ— فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَّهٗ ؕ— وَاَنْ تَصُوْمُوْا خَیْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟
তোমালোকৰ ওপৰত বছৰৰ কেৱল কেইটামান দিনৰহে ৰোজা ফৰজ কৰা হৈছে। এতেকে যদি তোমালোকৰ মাজৰ কোনোবাই অসুস্থ থাকে আৰু ৰোজা ৰাখিবলৈ সক্ষম নহয় অথবা ভ্ৰমণত থাকে তেন্তে সি ৰোজা ভাঙিব পাৰে। কিন্তু এৰি দিয়া ৰোজাসমূহ পিছত কাজ্বা কৰিব লাগিব। ৰোজা ৰাখিবলৈ সক্ষম ব্যক্তিয়ে যদি ৰোজা ভাঙে তেন্তে ইয়াৰ পৰিবৰ্তে ফিদিয়া দিব লাগিব। অৰ্থাৎ এৰি দিয়া প্ৰতিদিনৰ পৰিবৰ্তে একোজনকৈ মিছকিনক খাদ্য দিব লাগিব। যদি কোনোবাই একাধিক মিছকিনক খাদ্য খুৱায়, তেন্তে সেইটো তেওঁৰ বাবে উত্তম।যদি তোমালোকে ৰোজাৰ মহত্ব তথা গুৰুত্ব আৰু ইয়াৰ ছোৱাব সম্পৰ্কে নাজানা তেন্তে শুনা! ৰোজা এৰি দিয়া আৰু ইয়াৰ পৰিবৰ্তে ফিদিয়া দিয়াতকৈ ৰোজা ৰখা উত্তম। এই বিধানটো ৰোজা ফৰজ হোৱাৰ প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থাত আছিল। সেই সময়ত যিয়ে ইচ্ছা কৰিছিল ৰোজা ৰাখিছিল আৰু যিয়ে ইচ্ছা কৰিছিল ভঙ্গ কৰি মিছকিনক খাদ্য খোৱাইছিল। কিন্তু পিছত আল্লাহে ৰোজাক ফৰজ কৰি প্ৰত্যেক প্ৰাপ্তবয়স্ক ব্যক্তি আৰু সক্ষম ব্যক্তিৰ ওপৰত অনিবাৰ্য কৰিছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیْۤ اُنْزِلَ فِیْهِ الْقُرْاٰنُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَبَیِّنٰتٍ مِّنَ الْهُدٰی وَالْفُرْقَانِ ۚ— فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ ؕ— وَمَنْ كَانَ مَرِیْضًا اَوْ عَلٰی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ اَیَّامٍ اُخَرَ ؕ— یُرِیْدُ اللّٰهُ بِكُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیْدُ بِكُمُ الْعُسْرَ ؗ— وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللّٰهَ عَلٰی مَا هَدٰىكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
ৰমজান মাহৰ পৱিত্ৰ ৰাতি (লাইলাতুল ক্বদৰ)ত পৱিত্ৰ কোৰআন অৱতীৰ্ণ হোৱা আৰম্ভ হৈছিল। ইয়াক আল্লাহে পথপ্ৰদৰ্শনৰূপে অৱতীৰ্ণ কৰিছে। ইয়াৰ মাজত আছে হিদায়তৰ স্পষ্ট প্ৰমাণাদি আৰু ই হৈছে সত্য আৰু অসত্যৰ মাজত পাৰ্থক্যকাৰী পুথি। যি ব্যক্তি সুস্থ আৰু মুকীম অৱস্থাত এই মাহত উপনীত হব, সি অনিবাৰ্যভাৱে এই মাহৰ ৰোজা পালন কৰা উচিত। কিন্তু অসুস্থতাৰ কাৰণে অথবা ভ্ৰমণৰ কাৰণে যাৰ বাবে ৰোজা ৰখা কঠিন, সি ৰোজা ভাঙিব পাৰে। কিন্তু পিছত ইয়াৰ ক্বাজা কৰিব লাগিব। আল্লাহে এইবোৰ বিধানৰ দ্বাৰা তোমালোকক সুবিধা কৰি দিব বিচাৰে, অসুবিধা নহয়। যাতে তোমালোকে ৰমজানৰ গণনা সম্পূৰ্ণ কৰিব পাৰা। আৰু যাতে তোমালোকে ৰমজানৰ শেষত ঈদৰ দিনা আল্লাহৰ মহত্ব বৰ্ণনা কৰিব পাৰা যে, তেওঁ তোমালোকক ৰোজা ৰখাৰ তাওফীক দান কৰিছে আৰু ৰোজা সমাপ্ত কৰাত সহায় কৰিছে। আৰু যাতে তোমালোকে আল্লাহৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা, এই কাৰণে যে, তেওঁ তোমালোকক সেই দ্বীনৰ হিদায়ত দিছে যিটো তেওঁ তোমালোকৰ বাবে পছন্দ কৰিছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذَا سَاَلَكَ عِبَادِیْ عَنِّیْ فَاِنِّیْ قَرِیْبٌ ؕ— اُجِیْبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ اِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیْبُوْا لِیْ وَلْیُؤْمِنُوْا بِیْ لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُوْنَ ۟
হে নবী! যেতিয়া মোৰ বান্দাই আপোনাক মোৰ নৈকট্য আৰু দুআ কবুল হোৱাৰ বিষয়ে সোধে, তেতিয়া সিহঁতক কৈ দিয়ক যে, মই অতি ওচৰত, সিহঁতৰ অৱস্থা সম্পৰ্কে মই জ্ঞাত আৰু সিহঁতৰ দুআ মই শ্ৰৱণ কৰো। সেয়ে সিহঁতৰ বাবে কোনো মাধ্যমৰ প্ৰয়োজন নাই আৰু উচ্চস্বৰে যিকিৰ কৰাৰো আৱশ্যকতা নাই। নিৰ্ভেজালভাৱে দুআকাৰীৰ মই দুআ কবুল কৰো। সেয়ে সিহঁতে কেৱল মোৰেই আদেশ পালন কৰা উচিত আৰু ঈমানৰ ওপৰত অবিচল থকা উচিত। কিয়নো এইটো মোৰ ওচৰত কৰা প্ৰাৰ্থনা গ্ৰহণযোগ্য হোৱাৰ উত্তম উপায়। যাতে সিহঁতে পাৰ্থিৱ আৰু আখিৰাতৰ কৰ্মত সঠিক পথ লাভ কৰিব পাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• فَضَّلَ الله شهر رمضان بجعله شهر الصوم وبإنزال القرآن فيه، فهو شهر القرآن؛ ولهذا كان النبي صلى الله عليه وسلم يتدارس القرآن مع جبريل في رمضان، ويجتهد فيه ما لا يجتهد في غيره.
আল্লাহে ৰমজান মাহত কোৰআন অৱতীৰ্ণ কৰি এই মাহক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিছে। সেয়ে এইটো হৈছেঃ কোৰআনৰ মাহ। এই মাহতে নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে জিব্ৰীল আলাইহিচ্ছালামৰ লগত কোৰআন পঢ়া শুনা কৰিছিল। লগতে আন মাহতকৈ এই মাহত অধিক ইবাদত কৰিছিল।
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫