ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߡߊ߬ߖߐ߯ߙߊ߲ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 23

وَكَذَٰلِكَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا عَلَىٰٓ أُمَّةٖ وَإِنَّا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم مُّقۡتَدُونَ

Ey Peyğəmbər! Onlar yalan danışdıqları və atalarına təqlid etdiklərini dəlil gətirdikləri kimi, səndən əvvəl, hansı bir məmləkətə onun sakinlərini qorxudan bir peyğəm­bər gön­dər­diksə, o diyarın cah-calal içində yaşayan başçıları və böyükləri dedilər: “Biz ata­larımızı dinə və etiqada bağlı olduğunu görmüşük və biz də, onların yo­lunu tutub gedə­cəyik!” Sənin qövmün belə dəlil gətirənlərin birincisi deyil.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 24

۞ قَٰلَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكُم بِأَهۡدَىٰ مِمَّا وَجَدتُّمۡ عَلَيۡهِ ءَابَآءَكُمۡۖ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ

Peyğəmbəri onlara belə dedi: “Siz atalarınızın yolunu tutub gedirsiniz?! Əgər mən sizə ata­la­rınızın etiqad etdiyindən daha xeyirlisini göstər­səm, onda necə?” Onlar dedilər: “Biz səninlə və səndə əvvəlki peyğəmbərlərlə göndə­rilənləri inkar edi­rik”.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 25

فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

Biz də səndən əvvəlki peyğəmbərləri yalançı sayan ümmətlərdən intiqam alıb onları məhv etdik. Bir düşün, peyğəmbərlərini yalançı sayan­la­rın axırı necə oldu. Onların axırı çox acınacıqlı oldu.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 26

وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦٓ إِنَّنِي بَرَآءٞ مِّمَّا تَعۡبُدُونَ

Ey Peyğəmbər! Xatırla ki, bir zaman İbrahim öz atasına və qövmünə demişdi: “Mən si­zin Allahdan baqşa ibadət etdiyiniz bütlərdən uzağam.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 27

إِلَّا ٱلَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُۥ سَيَهۡدِينِ

Yalnız məni yaradan Allah­dan başqa! Şübhəsiz ki, O məni, mənə fayda verəcək bir yola - Özünün möhkəm dininə tabe olmağa yönəl­dəcəkdir”.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 28

وَجَعَلَهَا كَلِمَةَۢ بَاقِيَةٗ فِي عَقِبِهِۦ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

İbrahim tovhid kəlməsini ("lə ilahə illəl­lah”ı) özündən sonra öz nəsli arasında daimi qala­caq bir kəlmə etdi ki, bəl­kə (aralarındakı günahkarlar) şirkdən və asilikdən tövbə edib Allahın dininə qayıtsın­lar. Odur ki, onların arasında Tək Allaha ibadət edib Ona şərik qoşmayan kimsələr indiyə qədər mövcuddur.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 29

بَلۡ مَتَّعۡتُ هَٰٓؤُلَآءِ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ وَرَسُولٞ مُّبِينٞ

Mən, haqqı yalan sayan o müşrikləri dərhal həlak etməyə tələsmədim. Əksinə, onlara dünyada yaşayıb gün-güzaran görməyi nəsib etdim. Mən onlardan əvvəl onların ata­la­rına da, Quran və onu bəyan edən Muhəmməd (səllallahu aleyhi və səlləm) gələnədək dolanışıq nəsib etdim.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 30

وَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ قَالُواْ هَٰذَا سِحۡرٞ وَإِنَّا بِهِۦ كَٰفِرُونَ

Onlara haqq sayılan və içində heç bir şübhə olmayan bu Quran gəldikdə: “Bu, sehrdir ki, Muhəmməd onun vasitəsilə bizi sehirləyir. Biz onu inkar edirik və əsla ona inanmayacağıq” - dedilər.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 31

وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ

Haqqı yalan sayan müşriklər dedilər: “Kaşki Allah bu Qu­ranı kasıb və yetim Muhəmmədin deyil, Mək­kə­dən və ya Taifdən olan iki bö­yük kişidən birinə nazil edəydi?”

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 32

أَهُمۡ يَقۡسِمُونَ رَحۡمَتَ رَبِّكَۚ نَحۡنُ قَسَمۡنَا بَيۡنَهُم مَّعِيشَتَهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَرَفَعۡنَا بَعۡضَهُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَتَّخِذَ بَعۡضُهُم بَعۡضٗا سُخۡرِيّٗاۗ وَرَحۡمَتُ رَبِّكَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ

Ey Peyğəmbər! Sənin Rəbbinin mərhə­mətini on­lar bölüşdürür və onu istədiklərinə verir, istədiklərini də ondan məhrum edir, yoxsa Allah?! Biz dün­ya həya­tında onla­rın ruzisini aralarında bölüşdürdük, onlardan kimisini varlı, kimisini də kasıb etdik ki, bi­ri digəri­nin tabeçiliyində olsun. Sənin Rəb­bi­nin axirətdə Öz qullarına göstərdiyi mərhəməti onların yığdığı fani dünya malından daha xeyirlidir.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 33

وَلَوۡلَآ أَن يَكُونَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ لَّجَعَلۡنَا لِمَن يَكۡفُرُ بِٱلرَّحۡمَٰنِ لِبُيُوتِهِمۡ سُقُفٗا مِّن فِضَّةٖ وَمَعَارِجَ عَلَيۡهَا يَظۡهَرُونَ

Əgər insanların kafirlik zəminində birləşmiş vahid bir ümmətə çevrilmək ehtimalı ol­masaydı, Allaha küfr edənlərin ev­lərinin tavan­larını və çıx­dıqları nərdi­van­la­rı gümüşdən edər­dik.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• التقليد من أسباب ضلال الأمم السابقة.

Təqlid, keçmiş ümmətlərin zəlalətə düşməsinin səbəblərindəndir.

• البراءة من الكفر والكافرين لازمة.

Küfrdən və kafirlərdən uzaq durmaq vacibdir.

• تقسيم الأرزاق خاضع لحكمة الله.

Ruzinin (məxluqat arasında) bölüşdürülməsi Allahın hikmətinə tabedir.

• حقارة الدنيا عند الله، فلو كانت تزن عنده جناح بعوضة ما سقى منها كافرًا شربة ماء.

Dünyanın Allah yanında dəyərsiz olması. Əgər dünyanın Allah yanında ağcaqanadın qanadı qədər dəyəri olsaydı, orada kafirə bir qurtum su belə verilməzdi.