ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߣߛߌ߬ߡߛߏ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 197

اَلْحَجُّ اَشْهُرٌ مَّعْلُوْمٰتٌ ۚ— فَمَنْ فَرَضَ فِیْهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوْقَ وَلَا جِدَالَ فِی الْحَجِّ ؕ— وَمَا تَفْعَلُوْا مِنْ خَیْرٍ یَّعْلَمْهُ اللّٰهُ ؔؕ— وَتَزَوَّدُوْا فَاِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوٰی ؗ— وَاتَّقُوْنِ یٰۤاُولِی الْاَلْبَابِ ۟

زمان ادای حج، ماه‌های مشخصی است که از ماه شوال آغاز می‌شود و با دهم ماه ذوالحجه پایان می‌یابد، پس هرکس حج در این ماه‌ها را بر خود واجب گردانَد و احرام حج ببندد، به‌سبب بزرگی زمان و مکان، هم‌بستری و مقدمات آن بر او حرام می‌شود، و حرمت خروج از طاعت الله با ارتکاب گناهان در حقش تشدید می‌گردد، و جدال منجر به خشم و دشمنی بر او حرام می‌شود؛ و هر خیری را که انجام می‌دهید الله آن را می‌داند و پاداش آن را به شما می‌دهد. برای ادای حج از اقلام مورد نیاز خوردنی و نوشیدنی کمک بگیرید و بدانید بهترین چیزی‌که در تمام امورتان از آن یاری می‌گیرید، تقوای الله متعال است؛ پس ای صاحبان عقل سلیم، با اجرای اوامر و ترک نواهی من، از من بترسید.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 198

لَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ اَنْ تَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ ؕ— فَاِذَاۤ اَفَضْتُمْ مِّنْ عَرَفٰتٍ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ۪— وَاذْكُرُوْهُ كَمَا هَدٰىكُمْ ۚ— وَاِنْ كُنْتُمْ مِّنْ قَبْلِهٖ لَمِنَ الضَّآلِّیْنَ ۟

بر شما گناهی نیست که در اثنای حج، با تجارت و غیر آن روزی حلال بجویید، پس هنگامی‌که در روز نهم، پس از وقوف در عرفات، از آنجا کوچ کردید و در شب دهم ماه ذوالحجه به‌سوی مزدلفه روی آوردید؛ با تسبیح و تهلیل و دعا نزد مشعرالحرام در مزدلفه الله را یاد کنید، و الله را یاد کنید که شما را به نشانه‌های دینش و مناسک حج خانه‌اش هدایت فرمود؛ در حالی که قبل از آن نسبت به شریعت الله از غافلان بوده‌اید.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 199

ثُمَّ اَفِیْضُوْا مِنْ حَیْثُ اَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

سپس از عرفات کوچ کنید همان‌گونه که مردمِ پیرو ابراهیم علیه السلام این کار را می‌کنند، نه مانند کسانی از اهل جاهلیت که در آن وقوف نمی‌کردند، و برای کوتاهی در انجام آنچه الله تشریع کرده از او تعالی آمرزش بطلبید؛ زیرا الله نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار بخشنده و مهربان است.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 200

فَاِذَا قَضَیْتُمْ مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ كَذِكْرِكُمْ اٰبَآءَكُمْ اَوْ اَشَدَّ ذِكْرًا ؕ— فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَّقُوْلُ رَبَّنَاۤ اٰتِنَا فِی الدُّنْیَا وَمَا لَهٗ فِی الْاٰخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ ۟

پس هنگامی‌که اعمال حج را تمام کردید و از آن فارغ شدید، الله را یاد و او را بسیار ستایش کنید، چنان‌که به پدران‌تان فخر فروشی می‌کنید و آنها را می‌ستایید، یا الله را بیشتر از یاد پدران‌تان یاد کنید؛ زیرا تمام نعمت‌هایی که از آنها بهره می‌برید از جانب او تعالی است؛ و مردم مختلف هستند، برخی از آنها کافران مشرکی هستند که فقط به زندگی دنیا ایمان دارند؛ از این رو، فقط نعمت و زینت دنیا شامل سلامتی و مال و فرزند را از پروردگارشان می‌خواهند و به‌سبب تمایل به دنیا و رویگردانی از آخرت، در آنچه که الله برای بندگان مؤمنش در آخرت مهیا کرده است هیچ سهمی ندارند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 201

وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّقُوْلُ رَبَّنَاۤ اٰتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَّفِی الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وَّقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۟

و گروهی از مردم به الله و آخرت ایمان دارند؛ پس نعمت‌های دنیا و عمل صالح در آن را از پروردگارشان می‌خواهند، همان‌گونه که دستیابی به بهشت و محافظت از عذاب آتش را از او می‌طلبند.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 202

اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ نَصِیْبٌ مِّمَّا كَسَبُوْا ؕ— وَاللّٰهُ سَرِیْعُ الْحِسَابِ ۟

برای کسانی که خیر دنیا و آخرت را می‌خواهند، سهمی از ثواب بزرگ به‌سبب اعمال صالحی که در دنیا انجام داده‌اند وجود دارد و الله اعمال را زود محاسبه می‌کند.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• يجب على المؤمن التزود في سفر الدنيا وسفر الآخرة، ولذلك ذكر الله أن خير الزاد هو التقوى.

مؤمن باید برای سفر دنیا و سفر آخرت توشه برگیرد؛ به همین منظور، الله بیان فرمود که بهترین توشه، تقواست.

• مشروعية الإكثار من ذكر الله تعالى عند إتمام نسك الحج.

مشروعیت یاد بسیار الله هنگام اتمام مناسک حج.

• اختلاف مقاصد الناس؛ فمنهم من جعل همّه الدنيا، فلا يسأل ربه غيرها، ومنهم من يسأله خير الدنيا والآخرة، وهذا هو الموفَّق.

اختلاف اهداف مردم؛ زیرا غم و اندوه برخی از مردم، دنیاست و غیر آن را از پروردگارشان نمی‌خواهند و برخی دیگر خیر دنیا و آخرت را می‌طلبند که همین گروه توفیق ‌یافتگانند.