ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊ߬ߠߌ߯ߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
وَتَرَىٰهُمۡ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا خَٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرۡفٍ خَفِيّٖۗ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ فِي عَذَابٖ مُّقِيمٖ
ئەي پەيغەمبەر! بۇ زالىملار خارۇزار ھالەتتە دوزاخقا توغرىلانغاندا ئۇلارنىڭ قاتتىق قورققانلىقتىن باشقىلارغا ئوغرىلىقچە قاراۋاتقانلىقىنى كۆرىسەن. ئاللاھقا ۋە ئۇنىڭ پەيغەمبەرلىرىگە ئىمان ئېيتقان مۇئمىنلەر ئېيتىدۇكى: ھەقىقىي زىيان تارتقۇچىلار قىيامەت كۈنى ئاللاھنىڭ ئازابىغا دۇچار بولغانلىقى تۈپەيلىدىن ئۆزلىرىنى ھەم بالا - چاقىلىرىنى زىيانغا ئۇچراتقانلاردۇر. بىلىپ قېلىڭلاركى، كۇپۇرلۇق ۋە گۇناھ - مەئسىيەتلەر ئارقىلىق ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغانلار مەڭگۈ ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، مۇقىم ئازاب ئىچىدە بولىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا كَانَ لَهُم مِّنۡ أَوۡلِيَآءَ يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِۗ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن سَبِيلٍ
قىيامەت كۈنى ئۇلارنى ئاللاھنىڭ ئازابىدىن قۇتۇلدۇرۇپ ياردەم قىلالايدىغان ھامىيلار بولمايدۇ. ئاللاھ تائالا كىمنى ھەقىقەتتىن مەھرۇم قىلىپ، ئازدۇرۇۋېتىدىكەن، مەڭگۈ ئۇنى ھىدايەتكە ئېلىپ بارىدىغان بىرەر يول بولمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱسۡتَجِيبُواْ لِرَبِّكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِۚ مَا لَكُم مِّن مَّلۡجَإٖ يَوۡمَئِذٖ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٖ
ئەي ئىنسانلار! پەرۋەردىگارىڭلارنىڭ ئەمىر - پەرمانلىرىغا بويسۇنۇش، چەكلىملىرىدىن يىراق تۇرۇش ۋە سەل قاراشنى تاشلاشقا ئالدىراش ئارقىلىق قىيامەت كۈنى كېلىشتىن بۇرۇن پەرۋەردىگارىڭلارنىڭ چاقىرىقىنى قوبۇل قىلىڭلار. ئۇ كۈن كەلگەندە ئۇنى توسۇپ قالغۇچى بولمايدۇ، سىلەرنىڭ پاناھلىنىدىغان جايىڭلارمۇ بولمايدۇ، دۇنيادا قىلغان گۇناھلىرىڭلارنى ئىنكارمۇ قىلالمايسىلەر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظًاۖ إِنۡ عَلَيۡكَ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَإِنَّآ إِذَآ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ فَرِحَ بِهَاۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَإِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ كَفُورٞ
ئەي پەيغەمبەر! ئەگەر ئۇلار سەن بۇيرۇغان ئىشتىن يۈز ئۆرۈسە، بىز سېنى ئۇلارنىڭ ئەمەللىرىنى كۆزىتىدىغان نازارەتچى قىلىپ ئەۋەتكىنىمىز يوق. سېنىڭ ۋەزىپەڭ پەقەت يەتكۈزۈشكە بۇيرۇلغاننى يەتكۈزۈشتۇر. ئۇلارنىڭ ھېسابىنى ئاللاھ ئالىدۇ. ناۋادا بىز ئىنسانغا بايلىق، ساقلىق ۋە باشقا نېئمەتلەرنى تېتىتىدىغان بولساق، ئۇنىڭدىن خۇشال بوپكېتىدۇ. ئەگەر ئۇلارغا گۇناھلىرى تۈپەيلىدىن بىرەر خاپىلىق يېتىپ قالسا، ئۇلارنىڭ خاراكتېرى ئاللاھنىڭ نېئمەتلىرىگە كاپىر بولۇش، شۈكرى قىلماسلىق ۋە ئاللاھنىڭ ھېكمەتلىك ئورۇنلاشتۇرۇشىغا نارازى بولۇشتۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِّلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ يَهَبُ لِمَن يَشَآءُ إِنَٰثٗا وَيَهَبُ لِمَن يَشَآءُ ٱلذُّكُورَ
ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ پادىشاھلىقى پەقەت ئاللاھقا خاستۇر، ئاللاھ ئەركەك ياكى چىشى، ياكى باشقا تىپتىن ئۆزى خالىغاننى يارىتىدۇ، ئۆزى خالىغان كىشىگە قىز پەرزەنت ئاتا قىلىپ، ئوغۇللاردىن مەھرۇم قىلىدۇ. خالىغىنىغا ئوغۇل پەرزەنت ئاتا قىلىپ، قىزلاردىن مەھرۇم قىلىدۇ. خالىغىنىغا ئوغۇل - قىزلارنى ئارىلاشتۇرۇپ بېرىدۇ. خالىغان كىشىنى پەقەت بالىسى بولمايدىغان تۇغماس قىلىپ قويىدۇ. شەكسىزكى ئاللاھ ئۆتمۈشتە بولۇپ بولغاننىمۇ، كەلگۈسىدە بولىدىغاننىمۇ بىلىپ تۇرغۇچىدۇر. بۇ ئاللاھنىڭ ئىلمىنىڭ ھەم ھېكمىتىنىڭ مۇكەممەللىكىدىندۇركى، ئۇنىڭغا ھېچنەرسە مەخپىي قالمايدۇ ھەم ئۇنى ھېچنەرسە ئاجىز قىلالمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ يُزَوِّجُهُمۡ ذُكۡرَانٗا وَإِنَٰثٗاۖ وَيَجۡعَلُ مَن يَشَآءُ عَقِيمًاۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٞ قَدِيرٞ
ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ پادىشاھلىقى پەقەت ئاللاھقا خاستۇر، ئاللاھ ئەركەك ياكى چىشى، ياكى باشقا تىپتىن ئۆزى خالىغاننى يارىتىدۇ، ئۆزى خالىغان كىشىگە قىز پەرزەنت ئاتا قىلىپ، ئوغۇللاردىن مەھرۇم قىلىدۇ. خالىغىنىغا ئوغۇل پەرزەنت ئاتا قىلىپ، قىزلاردىن مەھرۇم قىلىدۇ. خالىغىنىغا ئوغۇل - قىزلارنى ئارىلاشتۇرۇپ بېرىدۇ. خالىغان كىشىنى پەقەت بالىسى بولمايدىغان تۇغماس قىلىپ قويىدۇ. شەكسىزكى ئاللاھ ئۆتمۈشتە بولۇپ بولغاننىمۇ، كەلگۈسىدە بولىدىغاننىمۇ بىلىپ تۇرغۇچىدۇر. بۇ ئاللاھنىڭ ئىلمىنىڭ ھەم ھېكمىتىنىڭ مۇكەممەللىكىدىندۇركى، ئۇنىڭغا ھېچنەرسە مەخپىي قالمايدۇ ھەم ئۇنى ھېچنەرسە ئاجىز قىلالمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ ٱللَّهُ إِلَّا وَحۡيًا أَوۡ مِن وَرَآيِٕ حِجَابٍ أَوۡ يُرۡسِلَ رَسُولٗا فَيُوحِيَ بِإِذۡنِهِۦ مَا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ عَلِيٌّ حَكِيمٞ
ئاللاھ ھەر قانداق ئادەمگە پەقەت ئىلھام ياكى باشقا ئۇسۇللار بىلەن ۋەھىي قىلىش ئارقىلىقلا سۆز قىلىدۇ ياكى ئاللاھ ئۇنىڭغا ئۆزىنىڭ سۆزىنى ئاڭلايدىغان، ئەمما كۆرەلمەيدىغان رەۋىشتە سۆز قىلىدۇ، ياكى ئۇنىڭغا جىبرىئىلغا ئوخشاش بىرەر پەرىشتە ئەلچىنى ئەۋەتىدۇ - دە، ئۇ پەرىشتە ئىنسان ئەلچىگە ئاللاھنىڭ ئىزنى بىلەن ئاللاھ ۋەھىي قىلىشىنى خالىغان نەرسىنى ۋەھىي قىلىدۇ. شەكسىزكى ئاللاھ زاتىدا ۋە سۈپەتلىرىدە ئۈستۈندۇر، يارىتىشىدا، ئورۇنلاشتۇرۇشىدا ۋە شەرئىي ھۆكۈملەرنى يولغا قويۇشىدا ھېكمەتلىك ئىش قىلغۇچىدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• وجوب المسارعة إلى امتثال أوامر الله واجتناب نواهيه.
• مهمة الرسول البلاغ، والنتائج بيد الله.
• هبة الذكور أو الإناث أو جمعهما معًا هو على مقتضى علم الله بما يصلح لعباده، ليس فيها مزية للذكور دون الإناث.
ئوغۇل ياكى قىز پەرزەنتلىك بولۇش، ياكى ئوغۇل - قىز ئارىلاش پەرزەنتلىك بولۇش ئاللاھنىڭ بەندىلىرىنىڭ مەنپەئەتى ھەققىدىكى ئىلمىگە ئاساسەن بولىدۇ. بۇ ئىشتا ئوغۇللارنىڭ قىزلاردىن ئارتۇقچىلىقى يوق.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊ߬ߠߌ߯ߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫