ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
فَلَمۡ تَقۡتُلُوهُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ قَتَلَهُمۡۚ وَمَا رَمَيۡتَ إِذۡ رَمَيۡتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ رَمَىٰ وَلِيُبۡلِيَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مِنۡهُ بَلَآءً حَسَنًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
Эй мўминлар, Бадр жангида мушрикларни ўз куч-қувватингиз билан эмас, Аллоҳнинг мадади билан ўлдирдингиз. Эй Пайғамбар, мушрикларга отганингизда, сиз отмадингиз, балки, Аллоҳ отди. Аллоҳ мўминларни гўзал тарзда синаш учун одам сонлари ҳам, ҳарбий тайёргарликлари ҳам ғанимникидан озроқ бўлишига қарамасдан, уларга ғалаба ато этди. Токи, Аллоҳга шукр қилсинлар. Албатта, Аллоҳ дуойингизни эшитадиган, қилган ишларингизни кўриб-билиб турадиган ва сизларни нима ислоҳ қилишидан хабардор Зотдир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذَٰلِكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ مُوهِنُ كَيۡدِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Мушрикларнинг ўлдирилиши, ўққа тутилиши ва натижада мағлуб бўлиб қочишлари, мўминларнинг эса улар устидан ғолиб бўлиши Аллоҳнинг фазлу карамидандир. Аллоҳ Исломга қарши найранг ишлатадиган кофирларнинг ҳийласини заифлаштириб юборадиган Зотдир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِن تَسۡتَفۡتِحُواْ فَقَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡفَتۡحُۖ وَإِن تَنتَهُواْ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۖ وَإِن تَعُودُواْ نَعُدۡ وَلَن تُغۡنِيَ عَنكُمۡ فِئَتُكُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَوۡ كَثُرَتۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Эй мушриклар, Аллоҳ тажовузкор золимларга Ўз азобини юборишини истаган бўлсангизлар, мана Аллоҳ ўша азобини устингизга юборди. Бу иш сизларга жазо, тақводорларга эса ибрат бўлди. Энди бу ишдан тийилсангиз, ўзингизга яхши бўлади. Аллоҳ сизларга муҳлат бериб, интиқомини тезлаштирмаслиги ҳам мумкин. Шунча ишлардан кейин ҳам яна мўминларга қарши жанг қилмоқчи бўлсангизлар, одам сонининг кўплиги ҳам, ҳарбий тайёргарлигингизнинг катталиги ҳам сизларнинг бирон бир ҳожатингизни раво қила олмайди. Албатта, Аллоҳ мўминларни қўллаб-қувватлайди. Аллоҳ ким билан бирга бўлса, ҳеч ким ундан ғолиб бўла олмас.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَأَنتُمۡ تَسۡمَعُونَ
Эй Аллоҳга иймон келтирган ва Пайғамбарига эргашганлар, Аллоҳга ва Пайғамбарига итоат қилиб, буйруқларини бажарингиз, тақиқларидан тийилингиз. Аллоҳнинг тиловат қилинаётган оятларини тинглаб туриб, саркашлик билан буйруқларини бажармай, тақиқларидан тийилмай, қарши иш қилмангиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلصُّمُّ ٱلۡبُكۡمُ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
Аллоҳнинг наздида ер юзидаги жонзотларнинг энг ёмони ҳаққа қулоқ солмайдиган кар, ҳақни гапирмайдиган соқов кимсалардирки, улар Аллоҳнинг буйруқларини ҳам, тақиқларини ҳам англамайдиган ақлсизлардир.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡ عَلِمَ ٱللَّهُ فِيهِمۡ خَيۡرٗا لَّأَسۡمَعَهُمۡۖ وَلَوۡ أَسۡمَعَهُمۡ لَتَوَلَّواْ وَّهُم مُّعۡرِضُونَ
Агар Аллоҳ ўша ҳақни ёлғонга чиқарган мушрикларда бир яхшилик борлигини билганида эди, уларнинг қулоқларини очиб қўйган бўларди ва улар эшитадиган, қулоқ соладиган, ақлини ишлатадиган кимсаларга айланардилар. Лекин Аллоҳ уларда яхшилик йўқлигини яхши билади. Фаразан, Аллоҳ уларнинг қулоқларини очиб қўйган тақдирда ҳам улар барибир саркашлик билан иймондан юз ўгириб кетган бўлар эдилар.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَجِيبُواْ لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمۡ لِمَا يُحۡيِيكُمۡۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَحُولُ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَقَلۡبِهِۦ وَأَنَّهُۥٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Эй Аллоҳга иймон келтирган ва Пайғамбарига эргашган зотлар, Аллоҳ ва Унинг Пайғамбари сизларни чин ҳаёт бахш этадиган неъматга чақирганида, Аллоҳ ва Пайғамбарига буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила бўйсунингиз. Шуни аниқ билингизки, У Зот ҳар ишга Қодирдир. Ҳақдан олдинига юз ўгириб, кейин яна ҳаққа қайтмоқчи бўлганингизда, сиз билан ҳақ ўртасини тўсиб қўйиш ҳам Унинг Қўлидадир. Шундай бўлгач, ҳақ сари шошилингиз. Яна шуни аниқ билингизки, Қиёмат кунида ҳаммангиз Ўша Зотнинг ҳузурида тўпланурсиз. Ўшанда шу дунёда қилиб ўтган амалларингизга яраша жазо ёки мукофот берур.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِيبَنَّ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمۡ خَآصَّةٗۖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Эй мўминлар, келадиган бир азобдан эҳтиёт бўлингизки, у фақат гуноҳкорларгагина эмас, ҳаммага келади. Бу қачон бўлади? Қачонки, зулм авж олиб, унга қарши курашилмаганда. Шуни аниқ билингизки, осийларга нисбатан Аллоҳ азоби қаттиқ Зотдир. Шундай экан, У Зотга осийлик қилишдан эҳтиёт бўлингиз.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• من كان الله معه فهو المنصور وإن كان ضعيفًا قليلًا عدده، وهذه المعية تكون بحسب ما قام به المؤمنون من أعمال الإيمان.
Кимнинг ёри Худо бўлса, сони оз бўлса ҳам, ўзи заиф бўлса ҳам, ўша ғолибдир. Мўминлар иймон талабларини қанчалик кўп бажарсалар, шунчалик Аллоҳга яқинлашиб бораверадилар.
• المؤمن مطالب بالأخذ بالأسباب المادية، والقيام بالتكليف الذي كلفه الله، ثم يتوكل على الله، ويفوض الأمر إليه، أما تحقيق النتائج والأهداف فهو متروك لله عز وجل.
Мўминдан моддий сабабларга риоя қилгани ҳолда Аллоҳ унинг зиммасига юклаган вазифани адо этиши ва шундан кейин Аллоҳга таваккал қилиб, ҳамма ишни У Зотга топшириб қўйиши талаб қилинади. Натижа, оқибат эса ёлғиз Аллоҳнинг Қўлидадир.
• في الآيات دليل على أن الله تعالى لا يمنع الإيمان والخير إلا عمَّن لا خير فيه، وهو الذي لا يزكو لديه هذا الإيمان ولا يثمر عنده.
Оятлар шуни кўрсатадики, Аллоҳ унда ҳеч яхшилиги йўқ одамгагина иймон ва эзгуликни насиб қилмайди. У Зотнинг наздида бундай одамнинг иймони ҳақиқий бўлмайди ва мева бермайди.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫