Kur'an-ı Kerim meal tercümesi - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Mealler fihristi


Anlam tercümesi Sure: Sûratu'l-Kasas   Ayet:

əl-Qəsəs

Surenin hedefleri:
سنة الله في تمكين المؤمنين المستضعفين وإهلاك الطغاة المستكبرين.
Zəif möminləri sabitqədəm etmək, həddi aşan təkəbbürlüləri isə məhv etmək, Allahın yer üzündəki qayda-qanunudur.

طسٓمٓ
﴾Ta. Sin. Mim.﴿ Bu xüsusda bənzər bir açıqlama Bəqərə surəsinin əvvəlində zikir edilmişdir.
Arapça tefsirler:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
Bunlar açıq-aydın Quranın ayələridir.
Arapça tefsirler:
نَتۡلُواْ عَلَيۡكَ مِن نَّبَإِ مُوسَىٰ وَفِرۡعَوۡنَ بِٱلۡحَقِّ لِقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Biz iman gətirən bir toplum üçün sənə, Musa ilə Fironun bəzi xəbərlərini ol­duğu kimi oxuya­cağıq. Çünki belə xəbərlərdən məhz onlar öyüd-nəsihət alarlar.
Arapça tefsirler:
إِنَّ فِرۡعَوۡنَ عَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَجَعَلَ أَهۡلَهَا شِيَعٗا يَسۡتَضۡعِفُ طَآئِفَةٗ مِّنۡهُمۡ يُذَبِّحُ أَبۡنَآءَهُمۡ وَيَسۡتَحۡيِۦ نِسَآءَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Həqiqətən Firon, Misir torpaqlarında tüğyan edərək, onun əha­li­sini öz aralarında ayrı-ayrı tayfalara bölmüş, onlar içində İsrail oğullarını zəif görüb, on­ların oğlan uşaqları­nı öldürüb, onları Misirdə zəlil bir hala salmaq məqsədi ilə qadınlarını isə özlərinə xidmət etmək üçün sağ buraxırdı. Hə­qi­qətən, o, yer üzündə zülm və tüğyan edərək fitnə-fəsad törədənlərdən idi.
Arapça tefsirler:
وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنَجۡعَلَهُمۡ أَئِمَّةٗ وَنَجۡعَلَهُمُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
Biz, Fironun Misir torpaqlarında gücsüz və zəif gördüyü İsrail oğullarına, düşmənlərini həlak edərək, onların üzərindənki bu zəifliyi qaldıraraq, onları haqq yolda öndə gedən imamlar edərək və Fironu həlak edikdən sonra onları mübarək Şam torpaqlarına varislər edərək onlara lütf etmək istədik. Uca Allah bu barədə, "əl-Əraf" surəsinin 137-ci ayəsində belə buyurur: "(Musa ilə olan) zəif qövmü (İsrail oğullarını) yer üzünün xeyir-bərəkət verdiyimiz şərq və qərb tərəflərinə (Şam diyarına) varislər təyin etdik".
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• الإيمان والعمل الصالح سببا النجاة من الفزع يوم القيامة.
• İman və saleh əməl, Qiyamət gününün dəhşətindən qorxusuz edən səbəblərdən ikisidir.

• الكفر والعصيان سبب في دخول النار.
• Küfr və günahlar Cəhənnəmə varid edən səbəbdir.

• تحريم القتل والظلم والصيد في الحرم.
• Məkkənin haram hüdudları daxilində: qətlə yetirmək, zülüm etmək və hevyan ovlamaq haramdır.

• النصر والتمكين عاقبة المؤمنين.
• Zəfər və yer üzündə bərqərar olmaq möminlərə vəd edilmiş gözəl sonluqdur.

وَنُمَكِّنَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنُرِيَ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا مِنۡهُم مَّا كَانُواْ يَحۡذَرُونَ
Biz onları yer üzündə hökm, mülk və qüdrət sahibi etmək, Firona və taxt-tacında qalması üçün bu işdə ona ən böyük dayaq olan Hamana və hər ikisinə yardımçı olan əsgərlərinə, hökm­ranlıqlarının İsrail oğullarından doğulan bir oğlan uşağının əli ilə məhv olması ilə qor­xub çəkindikləri şeyi gös­tərmək istədik.
Arapça tefsirler:
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَرۡضِعِيهِۖ فَإِذَا خِفۡتِ عَلَيۡهِ فَأَلۡقِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحۡزَنِيٓۖ إِنَّا رَآدُّوهُ إِلَيۡكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Biz Musanın anasına ilham edərək belə buyurduq: "Firon və qövmünün onu öldürməsindən qorxduğun müddətə qədər onu əmizdir, onun həyatı üçün bir təhlükə hiss etdikdən isə onu sandığa qoyub Nil çayına burax, onun suda boğulmasından, Firon və ya onun qövmüdən qorxma, həmçinin, ondan ayrıldığına görə kədərlənmə, qəm-qüssə etmə. Çünki Biz onu sə­nə sağ-salamat qay­ta­­racaq və onu insanlara göndərdiyimiz elçi­lə­rdən biri edəcəyik!"
Arapça tefsirler:
فَٱلۡتَقَطَهُۥٓ ءَالُ فِرۡعَوۡنَ لِيَكُونَ لَهُمۡ عَدُوّٗا وَحَزَنًاۗ إِنَّ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا كَانُواْ خَٰطِـِٔينَ
Musanın anası onu sandığa qoyub, çaya buraxmasına dair ona etdiyimiz ilhamı yerinə yetirdi. Nəhayət, Fironun ailəsi onu tapıb gö­tür­dü. Beləliklə də uca Allahın, Musanın Firona qarşı düşməni olacağına, Musanın əli ilə Fironun hökmranlığına son qoymasına və onların qəm-qüssə içində boğulmasına dair istəyi gerçəkləşəcəkdir. Hə­qiqətən, Firon, vəziri Haman və on­la­rın əs­gər­ləri: küfrləri, günahları və yer üzündə fitnə-fəsad yaymaları səbəbindən günahkar kimsələr idi­lər.
Arapça tefsirler:
وَقَالَتِ ٱمۡرَأَتُ فِرۡعَوۡنَ قُرَّتُ عَيۡنٖ لِّي وَلَكَۖ لَا تَقۡتُلُوهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوۡ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Firon onu öldürmək istədiyi zaman zövcəsi (Asiyə) ona belə dedi: "Qoy bu uşaq həm mənim, həm də sə­nin üçün gözümüzə sevinc olsun. Onu öl­dürməyin. Bəlkə o, gələcəkdə bizə xidmət edərək bir fay­da verər, yaxud da onu oğulluğa götürərik". Onlar hökmranlıqlarının o uşağın əli ilə sona çatacağını bilmirdilər.
Arapça tefsirler:
وَأَصۡبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَٰرِغًاۖ إِن كَادَتۡ لَتُبۡدِي بِهِۦ لَوۡلَآ أَن رَّبَطۡنَا عَلَىٰ قَلۡبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Musanın - aleyhissəlam - anasının ürəyi bütün dünya işlərindən boş qalmışdı. O, övladının dərdindən baş­qa heç bir şey haqda dü­şün­mürdü. Əgər Biz onu Rəbbinə təvəkkül edən və Allahın yazdığı qədərə səbir edən mömin kimsələrdən etməsəydik, övladına olan sevgidən dolayı az qala bu uşağın onun övladı olduğunu açıb üzə çıxaracaqdı.
Arapça tefsirler:
وَقَالَتۡ لِأُخۡتِهِۦ قُصِّيهِۖ فَبَصُرَتۡ بِهِۦ عَن جُنُبٖ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Musanın anası onu çaya buraxdıqdan sonra, Musanın bacısına belə dedi: "Ona nə ediləcəyini bilmək üçün onu təqib et!" O da heç ki­msənin bilib hiss et­məməsi üçün kə­nardan durub Musaya göz qoydu. Firon və onun qövmü o qadının çaydan tapdıqları uşağın bacısı olduğunu və bu qadının həmin uşaq barədə xəbər toplamağa gəldiyini hiss etmədilər.
Arapça tefsirler:
۞ وَحَرَّمۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَرَاضِعَ مِن قَبۡلُ فَقَالَتۡ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰٓ أَهۡلِ بَيۡتٖ يَكۡفُلُونَهُۥ لَكُمۡ وَهُمۡ لَهُۥ نَٰصِحُونَ
Musa, Allahın qədəri ilə Biz onu anasına qaytarmazdan əvvəl qadınlardan süd əmməyi qəbul etmədi. Musanın bacısı, Firon ailəsinin onu əmizdirməyə qadın axtardığını gördükdə onlara yaxınlaşıb dedi: "Sizə bu uşağı əmizdirəcək, onun qay­ğı­sına qalacaq və ona qarşı çox səmimi və xe­yirxah ola­caq bir ailəni göstərimmi?"
Arapça tefsirler:
فَرَدَدۡنَٰهُ إِلَىٰٓ أُمِّهِۦ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَ وَلِتَعۡلَمَ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Beləliklə, Biz Musanı yaxından görərək gözü aydın olsun, ondan ayrıldığına görə qəm-qüssə yeyib kədər­lən­məsin və Uca Alla­hın, övladını ona qaytaracağına dair verdiyi vədinin haqq və bu barədə heç bir şəkk-şübhə olmadığını bilsin deyə, onu öz anasına qaytardıq. Onlardan heç kəs o qadının həmin uşağın anası olduğunu bilmirdi.
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• تدبير الله لعباده الصالحين بما يسلمهم من مكر أعدائهم.
• Uca Allahın, əməlisaleh qullarını düşmənlərinin şərindən qoruması üçün tədbir qurmas.

• تدبير الظالم يؤول إلى تدميره.
• Zalım bir kimsənin qurduğu tədbir, sonda özünün məhv olmasına səbəb olar.

• قوة عاطفة الأمهات تجاه أولادهن.
• Anaların uşaqlarına qarşı son dərəcədə şəfqətli olması.

• جواز استخدام الحيلة المشروعة للتخلص من ظلم الظالم.
• Zalımım zülümündən xilas olmaq üçün, şəriətin icazə verdiyi hiləyə əl atmaq caizdir.

• تحقيق وعد الله واقع لا محالة.
• Uca Allahın vədi barəsində şübhə olmayan bir həqiqətdir.

وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَٱسۡتَوَىٰٓ ءَاتَيۡنَٰهُ حُكۡمٗا وَعِلۡمٗاۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Musa - aleyhissəlam - bədəninin güvvətləndiyi yaşa çatıb, güc-qüvvətinə hakim olduqda peyğəmbərlik bəxş etməzdən öncə ona İsrail oğullarının dinləri haqqında anlayış və elm verdik. Biz Musanı Allahın əmrinə iraət etməsindən ötrü mükafatlandırdığımız kimi, yaxşı əməl sahiblərini də hər zaman və hər yerdə belə mükafatlandırırıq!
Arapça tefsirler:
وَدَخَلَ ٱلۡمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفۡلَةٖ مِّنۡ أَهۡلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيۡنِ يَقۡتَتِلَانِ هَٰذَا مِن شِيعَتِهِۦ وَهَٰذَا مِنۡ عَدُوِّهِۦۖ فَٱسۡتَغَٰثَهُ ٱلَّذِي مِن شِيعَتِهِۦ عَلَى ٱلَّذِي مِنۡ عَدُوِّهِۦ فَوَكَزَهُۥ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيۡهِۖ قَالَ هَٰذَا مِنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّهُۥ عَدُوّٞ مُّضِلّٞ مُّبِينٞ
Musa, insanların evlərində dincəldikləri vaxt şəhərə daxil oldu. O, bu zaman orada mübahisə edən iki kişi gördü. Onlardan biri İsrail oğullarından olan qövmündən idi, o biri isə Musanın düşməni, Fironun qövmündən olan qibtilərdən biri idi. Qövmündən olan kimsə Musadan, düşməni olan qibtiyə qarşı ona yardım etməsini istədi. Musa da onu yumruqla vurdu və qibti də Musanın vurduğu yumruğun zərbəsinə tab gətirə bilməyib yerindəcə öldu. Bu hala şahid olan Musa: "Bu, şeytanın insana günahı gözəl göstərməsi və aldatıb onu yoldan çıxarmasıdır. Həqi­qə­tən, şeytan, ona tabe olan kimsələri haqq yoldan az­dı­ran və açıq-aydın bir düş­mən­dir. Etdiyim bu əməl də, onun düşmənçiliyindən və məni azdırmaq istəyən bir azdırıcı olması səbəbindən meydana gəldi!"– dedi.
Arapça tefsirler:
قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي فَٱغۡفِرۡ لِي فَغَفَرَ لَهُۥٓۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
Musa, Rəbbinə dua edib, etdiyi günahı etiraf edərək belə dedi: "Ey Rəbbim! Mən bu qibtini öldürməklə öz nəfsimə zülm et­dim. Mə­nim günahımı bağış­la!". Allah da onu ba­ğış­ladığını bəyan etdi. Həqi­qətən O, Ona tövbə edən qullarını bağışlayandır və onlara qarşı çox mərhəmətlidir.
Arapça tefsirler:
قَالَ رَبِّ بِمَآ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ فَلَنۡ أَكُونَ ظَهِيرٗا لِّلۡمُجۡرِمِينَ
Sonra Musa uca Allaha dua edərək belə dedi: "Ey Rəbbim! Mənə nemət olaraq bəxş etdiyin: qüvvət, hikmət və elmlə əsla günahkarlara yardım edən birisi olmayacağam!"
Arapça tefsirler:
فَأَصۡبَحَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ خَآئِفٗا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا ٱلَّذِي ٱسۡتَنصَرَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَسۡتَصۡرِخُهُۥۚ قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰٓ إِنَّكَ لَغَوِيّٞ مُّبِينٞ
Musa o qibtini öldürdükdən sonra qorxu içində, nələr olacağını gözləyərək, ətrafa göz qoya-qoya şəhərə çıx­dı. Bir­ də gördü ki, dü­nən qibtilərdən olan düşməninə qarşı ondan yardım istəyən kimsə, bu gün başqa bir qibtiyə qarşı ona yardım etməyə çağırır. Bunu görən Musa ona: "Şübhəsiz ki sən, açıq-aşkar yo­lunu az­mışın biri­sən!" – dedi.
Arapça tefsirler:
فَلَمَّآ أَنۡ أَرَادَ أَن يَبۡطِشَ بِٱلَّذِي هُوَ عَدُوّٞ لَّهُمَا قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ أَتُرِيدُ أَن تَقۡتُلَنِي كَمَا قَتَلۡتَ نَفۡسَۢا بِٱلۡأَمۡسِۖ إِن تُرِيدُ إِلَّآ أَن تَكُونَ جَبَّارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ
Musa - aleyhissəlam - özünə və İsrail oğullarından olan kişiyə düşmən olan qibtini ya­xa­la­maq is­tə­diyi zaman, İsrail oğullarından olan kişi Musanın: "Doğrudan da sən, açıq-aşkar bir azğınsan"- dediyini eşidib, Musanın onu yaxalamaq istədiyini zənn edərək Musaya belə dedi: "Ey Mu­sa! Dünən bir kişini vu­rub öl­dürdüyün ki­mi, bu gün də məni elə öl­dür­mək­ istəyirsən? Sən heç də düşmən olan insanlar arasında islah edən kimsələrdən biri deyilsən. Sən ancaq yer üzün­də insanları öldürən və onlara zülüm edən zalım bir kimsə ol­maq is­təyirsən!"
Arapça tefsirler:
وَجَآءَ رَجُلٞ مِّنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِينَةِ يَسۡعَىٰ قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ ٱلۡمَلَأَ يَأۡتَمِرُونَ بِكَ لِيَقۡتُلُوكَ فَٱخۡرُجۡ إِنِّي لَكَ مِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ
Musanın qibtini öldürməsi xəbəri bütün şəhərə yayıldıqda, şəhərin kənarından bir kişi, Musanın düşmənləri tərəfindən ələ keçməsindən qorxaraq tələm-tələsik Musanın yanına gəlib ona belə dedi: "Ey Musa! Firon qövmünün za­dəganları hal-hazırda səni öldür­mək üçün məşvərət edir­­lər. Tez bu şəhəri tərk edib, buradan çıx get! İnan ki, mən sənin yaxşı­lı­ğını istəyənlərdən və səni tutub öldürmələri üçün sənə nəsihət edənlərdənəm!"
Arapça tefsirler:
فَخَرَجَ مِنۡهَا خَآئِفٗا يَتَرَقَّبُۖ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Musa, ona nəsihət edən kişinin sözünə qulaq asıb, qorxu içində, ətrafa göz qoya-qoya şəhərə çıx­dı və başına nə gələcəyini gözləyərək Rəbbinə dua etdib belə dedi: "Ey Rəb­bim! Məni zalım qövmün əlindən qurtar və mənə onların bir pisliyi toxunmasın!"
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• الاعتراف بالذنب من آداب الدعاء.
• Günahı etiraf etmək, duanın ədəblərindəndir.

• الشكر المحمود هو ما يحمل العبد على طاعة ربه، والبعد عن معصيته.
• Təriflənən şükür, qulu Rəbbinə itaət etməyə və günahlardan uzaqlaşmağa sövq edən şükürdür.

• أهمية المبادرة إلى النصح خاصة إذا ترتب عليه إنقاذ مؤمن من الهلاك.
• Bir möminin həyatı üçün təhlükə olarsa bu zaman ona, təhlükədən necə xilas ola biləcək yolları göstərməyə tələsmək mühümdür.

• وجوب اتخاذ أسباب النجاة، والالتجاء إلى الله بالدعاء.
• Xilas olmaq üçün səbəblərdən tutmaq və dua edərək Allaha sığınmaq vacibdir.

وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلۡقَآءَ مَدۡيَنَ قَالَ عَسَىٰ رَبِّيٓ أَن يَهۡدِيَنِي سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
Musa, Mədyən tərəfə üzünü tutub getdiyi zaman dedi: "Bəlkə Rəbbim mə­ni ən xeyirli yola yönəldər və məndə o yoldan azmaram!"
Arapça tefsirler:
وَلَمَّا وَرَدَ مَآءَ مَدۡيَنَ وَجَدَ عَلَيۡهِ أُمَّةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ يَسۡقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ ٱمۡرَأَتَيۡنِ تَذُودَانِۖ قَالَ مَا خَطۡبُكُمَاۖ قَالَتَا لَا نَسۡقِي حَتَّىٰ يُصۡدِرَ ٱلرِّعَآءُۖ وَأَبُونَا شَيۡخٞ كَبِيرٞ
Musa, insanların su götürdükləri Mədyən su quyusunun yanına gə­lib çatan­da, quyunun yanında hey­van­larına su verən bir insan toplusu ilə qarşılaşdı. Onların yaxın­lı­ğında insanlar qo­yun­la­rını suvarıb qurtarana qədər qoyunlarını suvarmayıb, o biri heyvanlar­dan geri çə­kib, onlardan uzaqda duran iki qızı gördü. Musa o qızlardan: "Siz nə üçün insanlarla bərabər hevyanlarınızı sulamırsınız?"– de­yə soruşdu. Onlar da Musaya: "Ço­banların arasına girib onlara qarışmamaq üçün çobanlar heyvanlarını sulayıb oradan çıxana qədər səbir edib gözləmək bizim adətimizdir. Ata­mız isə bura gəlib heyvanlara su verməyə gücü yetməyən çox yaşlı bir qoca­dır. Elə bu üzdən də qoyunlarımızı sulamağa biz məcbur qaldıq" - deyərək cavab verdilər.
Arapça tefsirler:
فَسَقَىٰ لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّىٰٓ إِلَى ٱلظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَآ أَنزَلۡتَ إِلَيَّ مِنۡ خَيۡرٖ فَقِيرٞ
Musa o iki qıza acıyaraq onların yerinə qo­yunlara su verdi, sonra onlardan ayrılaraq köl­gəyə çə­kilib orada dincəldi. Sonra da öz ehtiyacını Rəbbinə ərz edərək Ona dua edib belə dedi: "Ey Rəbbim! Sənin mənə nazil edəcəyin hər bir xey­rə eh­ti­ya­cım var!"
Arapça tefsirler:
فَجَآءَتۡهُ إِحۡدَىٰهُمَا تَمۡشِي عَلَى ٱسۡتِحۡيَآءٖ قَالَتۡ إِنَّ أَبِي يَدۡعُوكَ لِيَجۡزِيَكَ أَجۡرَ مَا سَقَيۡتَ لَنَاۚ فَلَمَّا جَآءَهُۥ وَقَصَّ عَلَيۡهِ ٱلۡقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفۡۖ نَجَوۡتَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
O iki qız gedib atalarına onun barədə xəbər verdilər. Ataları da onu yanına dəvət etməsi üçün onlardan birini göndərdi. Qız utana-utana onun yanına gə­lib de­di: "Atam, qoyunlarımızı sulamağına görə haq­qını ödə­mək­ üçün səni yanına ça­ğı­rır". Mu­sa da onun yanına gəlib başına gələn əh­va­­la­tı ona danış­dıqda, qadınları atası Musanı sakitləşdirib ona təskinlik vermək üçün ona belə dedi: "Qorxma! Artıq sən za­lım bir qövm olan, Firon və onun camaatının əlin­dən xilas ol­mu­san. Onun Mədyən torpaqları üzərində heç bir hökmüranlığı yoxdur. Onlar burada sənə heç bir əziyyət verə bilməzlər!"
Arapça tefsirler:
قَالَتۡ إِحۡدَىٰهُمَا يَٰٓأَبَتِ ٱسۡتَـٔۡجِرۡهُۖ إِنَّ خَيۡرَ مَنِ ٱسۡتَـٔۡجَرۡتَ ٱلۡقَوِيُّ ٱلۡأَمِينُ
Qızlardan biri belə dedi: "Ata­can! Qoyunlarımızı otarmaq üçün onu muzdla işə götür, o, güclü və etibarlı bir insan olduğu üçün muzd­la işə götür­dük­lərinin ən yaxşısıdır. Çünki çətin işlər güc-qüvvətlə yerinə yetirilər və əmanətlər də eti­barla qorunar!"
Arapça tefsirler:
قَالَ إِنِّيٓ أُرِيدُ أَنۡ أُنكِحَكَ إِحۡدَى ٱبۡنَتَيَّ هَٰتَيۡنِ عَلَىٰٓ أَن تَأۡجُرَنِي ثَمَٰنِيَ حِجَجٖۖ فَإِنۡ أَتۡمَمۡتَ عَشۡرٗا فَمِنۡ عِندِكَۖ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أَشُقَّ عَلَيۡكَۚ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Qızların atası Musaya - aleyhissəlam - xitab edərək belə dedi: "Mən, mehir olaraq, bu qoyunlarıma səkkiz il çobanlıq etmən qarşılığında, bu iki qızımdan biri ilə səni evləndirmək istəyirəm. Əgər sən bu müddəti on ilə çat­dır­san, bu, sənin tərə­findən bir lütf olar. Sən bunu etməkdə məcbur deyilsən. Çünki aramızdakı anlaşma səkkiz ildir. Bu müddətdən əlavə çobanlıq etməyin isə könüllü olan bir iş olacaqdır. Mən sənə məşəqqət olacaq bir işi görməyə məcbur etmək istəmirəm. Sən İnşallah məni, səninlə etdiyim bu anlaşmanı pozmayan və ona əməl edən əməlisa­leh­lərdən ol­duğumu gö­rə­cək­sən!"
Arapça tefsirler:
قَالَ ذَٰلِكَ بَيۡنِي وَبَيۡنَكَۖ أَيَّمَا ٱلۡأَجَلَيۡنِ قَضَيۡتُ فَلَا عُدۡوَٰنَ عَلَيَّۖ وَٱللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٞ
Musa - aleyhissəlam - dedi: "Bu, ikimi­zin ara­sın­da razılığa gəldiyimiz bir anlaşmadır. Sənin üçün səkkiz və ya on il olan bu anlaşmadan hansını tamamlaya bilsəm artıq sənə verdiyim sözü yerinə yetirmiş olacam. Bundan sonra bu müddətin arılmasını məndən tələb etmə. Uca Allah da aramızda razılığa gəldiyimiz bu anlaşmaya vəkildir və nə etdiyimizə şahiddir!"
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• الالتجاء إلى الله طريق النجاة في الدنيا والآخرة.
• Uca Allaha sığınmaq dünya və axirət həyatında qurtuluş yoludur.

• حياء المرأة المسلمة سبب كرامتها وعلو شأنها.
• Müsəlman qadının həyalı olması, onun hörmətli və şərəfli olmasının səbəbidir.

• مشاركة المرأة بالرأي، واعتماد رأيها إن كان صوابًا أمر محمود.
• Hər hansı bir işdi qadınla məsləhətləşmək, rəyi doğru olduğu təqdirdə onun rəyinə əməl etmək, bəyənilən bir əməldir.

• القوة والأمانة صفتا المسؤول الناجح.
• Qüvvət və etibar bacarıqlı başçının sahib olduğu iki gözəl sifətdir.

• جواز أن يكون المهر منفعة.
• Mehirin mənfəət olara verilməsi caizdir.

۞ فَلَمَّا قَضَىٰ مُوسَى ٱلۡأَجَلَ وَسَارَ بِأَهۡلِهِۦٓ ءَانَسَ مِن جَانِبِ ٱلطُّورِ نَارٗاۖ قَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ جَذۡوَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ لَعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ
Musa onillik xidmət müddətini başa vu­rub ailəsi ilə bərabər Mədyəndən Misirə doğru yola çıx­dı­ğı za­man Tur dağının ya­nında bir od gördü və ailəsinə dedi: "Da­ya­nın! Mən bir od gör­düm. Bəlkə mən, ondan sizə bir xəbər və ya od qalamanız üçün sizə bir köz gə­ti­rə­rəm ki, sizdə od qalayıb soyuqdan qızına­sınız!"
Arapça tefsirler:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ مِن شَٰطِيِٕ ٱلۡوَادِ ٱلۡأَيۡمَنِ فِي ٱلۡبُقۡعَةِ ٱلۡمُبَٰرَكَةِ مِنَ ٱلشَّجَرَةِ أَن يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّيٓ أَنَا ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Musa gördüyü odun yanına gəldikdə, Rəbbi olan uca Allah, Allahın bərəkətli etdiyi o yerdəki vadinin sağ tərə­fində olan ağac tərəfdən Musa ilə danışaraq ona belə nida gəl­di: "Ey Mu­sa! Mən bütün məxluqatın Rəbbi olan Allaham!
Arapça tefsirler:
وَأَنۡ أَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰٓ أَقۡبِلۡ وَلَا تَخَفۡۖ إِنَّكَ مِنَ ٱلۡأٓمِنِينَ
Əlindəki əsanı yerə at!" Musa da Rəbbinin əmrinə tabe olaraq əsanı yerə atdı. Musa, onun ilan ki­mi qıvrılıb hərəkət etdiyini görüncə, ondan qorxaraq ge­ri­yə belə bax­ma­dan dönüb sürətlə qaç­mağa başladı və qorxudan heç geriyə də qayıtmadı. Bu zaman Allah ona səslənərək belə dedi: "Ey Musa! Ya­xın gəl, ondan qorx­ma! Şübhəsiz ki, sən, ondan və ondan başqa qorxunc şeylərdən əmin-amanlıqda olanlardan­san!
Arapça tefsirler:
ٱسۡلُكۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖ وَٱضۡمُمۡ إِلَيۡكَ جَنَاحَكَ مِنَ ٱلرَّهۡبِۖ فَذَٰنِكَ بُرۡهَٰنَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
"Sağ əlini köynəyinin boyun hissəsindən qoynuna sal ki, əlin oradan ləkəsiz, ağappaq və parlaq bir halda çıxsın!" Musa əlini qoynuna saldı və əli oradan qar kimi, ağappaq və parlaq bir halda çıxdı. "Qor­xu keçib get­sin deyə əlini özünə sıx!" Musa da əlini özünə sıxdı və beləliklə, qorxusu keçib getdi. "Sənə verilən bu iki əlamət: əsa və əl - Firona və onun əyan­la­rına qarşı sənin Rəb­bin­dən olan iki tutarlı də­lildir. Həqiqətən, on­lar küfür və günahlar etməklə Rəbbinin itaətindən uzaq olan bir qövümdür!"
Arapça tefsirler:
قَالَ رَبِّ إِنِّي قَتَلۡتُ مِنۡهُمۡ نَفۡسٗا فَأَخَافُ أَن يَقۡتُلُونِ
Musa Rəbbinə təvəssül edərək belə dedi: "Mən on­lardan birini öldürmü­şəm. Göndərdiyin şeyi onlara təbliğ etmək üçün yanlarına getsəm, bu səbəbdən məni öldürəcəklərindən qor­xuram".
Arapça tefsirler:
وَأَخِي هَٰرُونُ هُوَ أَفۡصَحُ مِنِّي لِسَانٗا فَأَرۡسِلۡهُ مَعِيَ رِدۡءٗا يُصَدِّقُنِيٓۖ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ
Qardaşım Harun məndən daha bəlağətli danışır. Firon və qövmü məni yalançı hesab etdikləri zaman de­dik­lərimi təsdiqləyən mənə bir köməkçi kimi qardaşım Harunu da mənlə birgə göndər. Mən, keçmiş ümmətlərin özlərinə göndərilən peyğəmbərləri yalançı saydıqları kimi, on­ların da məni yalançı sayacaq­larından qor­xu­ram!"
Arapça tefsirler:
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجۡعَلُ لَكُمَا سُلۡطَٰنٗا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيۡكُمَا بِـَٔايَٰتِنَآۚ أَنتُمَا وَمَنِ ٱتَّبَعَكُمَا ٱلۡغَٰلِبُونَ
Uca Allah, Musanın duasın qəbul edərək belə buyurdu: "Ey Musa! Qardaşın Harunu, səninlə bərabər, sənə yardım edən bir peyğəmbər olaraq göndərəcək, səni onunla qüv­vətləndirəcək və hər iki­nizə tutarlı dəlillər və dəstək verə­cəyik. Onlar sizə heç bir pislik to­xun­du­ra bil­mə­yə­cək­lər. Sizinlə göndərdiyimiz möcüzələri­mizin sa­yə­sin­də siz və sizə tabe olan­lar möminlər mütləq qalib gə­ləcəksiniz!"
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• الوفاء بالعقود شأن المؤمنين.
• Vədə əməl etmək, möminlərin sifətlərindəndir.

• تكليم الله لموسى عليه السلام ثابت على الحقيقة.
• Uca Allah, Musa ilə hərif və səslə, gerçək bir şəkildə danışmışdır.

• حاجة الداعي إلى الله إلى من يؤازره.
• Uca Allaha dəvət edən kimsənin, ona bu işdə yardım edəcək kimsəyə ehtiyacı vardır.

• أهمية الفصاحة بالنسبة للدعاة.
• Dəvətçi olan kimsələrin bəlağətli danışıq üslubuna sahib olmaları önəmlidir.

فَلَمَّا جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّفۡتَرٗى وَمَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ
Musa - aleyhissəlam - açıq-aydın dəlillərimizlə onların yanına gəl­dikdə, on­lar: "Bu Musanın uydurub, özündən düzüb-qoşduğu yalandan başqa bir şey deyildir. Biz bunları heç ulu ata-ba­baları­mızdan be­lə eşitmə­mi­şik"– dedilər.
Arapça tefsirler:
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ مِنۡ عِندِهِۦ وَمَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Musa Firona xitab edərək belə dedi: "Rəbbim, uca Allah yanından kimin doğru yolu gös­tə­rən rəhbər gətirdiyini və axi­rətdə də gözəl sonluğun kimə nə­sib olaca­ğını da­ha yaxşı bilir. Şüb­həsiz ki, zalımlar muradlarına yetişməzlər və qorxub qaçdıqlarından da canlarını qurtara bilməzlər!"
Arapça tefsirler:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَأُ مَا عَلِمۡتُ لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرِي فَأَوۡقِدۡ لِي يَٰهَٰمَٰنُ عَلَى ٱلطِّينِ فَٱجۡعَل لِّي صَرۡحٗا لَّعَلِّيٓ أَطَّلِعُ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُۥ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
Firon üzünü qövmünün kübar təbəqəsindən olanlara tutaraq belə dedi: "Ey zadəğan və hörmətli insanlar! Mən si­zin üçün özümdən baş­qa bir mə­bud tanı­mıram. Ey Ha­man! Mənim üçün daşlaşıb biri-birini möhkəm yapışana qədər palçı­ğın üzə­rində od qa­layıb və bununla mənə yüksək bir qüllə düzəlt ki, bəlkə bununla Musanın məbudu­nun yanı­na qal­xıb, Onu gördüm. Çünki həqiqətən də mən, Musanın, Allahın mənə və qövmümə göndərdiyi bir peyğəmbər olduğuna dair iddiasında bir yalançı olduğunu hesab edirəm!"
Arapça tefsirler:
وَٱسۡتَكۡبَرَ هُوَ وَجُنُودُهُۥ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ إِلَيۡنَا لَا يُرۡجَعُونَ
Firon və onun əsgərləri Misir torpaqlarında haqsız yerə təkəb­bür gös­tərdilər, öldükdən sonra yenidən dirilməyi inkar etdilər və Qiyamət günü haqq-hesab edilib, etdikləri əməllərin əvəzini almaq üçün hüzurumuza qay­ta­rıl­ma­ya­caq­larını zənn etdilər!
Arapça tefsirler:
فَأَخَذۡنَٰهُ وَجُنُودَهُۥ فَنَبَذۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ
Biz də bu səbəbdən onu və onun əs­gər­lərini tu­tub dənizə atdıq və beləliklə, onların hamısı dənizdə boğularaq məhv oldu. Ey Peyğəmbər! Bax gör, za­lım­ların aqi­bəti necə oldu. Onların sonu və aqibətləri həlak olmaq oldu.
Arapça tefsirler:
وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَئِمَّةٗ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلنَّارِۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا يُنصَرُونَ
Biz onları, etdikləri küfr və günahlar səbəbi ilə atəşə dəvət edən azğın və zəlalətə düşən kimsələrə rəhbərlər etdik. Qiyamət günü onlara Cəhənnəm əzabından xilas olmaları üçün bir kö­­mək edilməyəcəkdir. Əksinə, dünyada pis əməllər etdiklərinə və başqalarında bu əməllərə dəvət etdiklərinə görə onların əzabı qat-qat artacaqdır. Onlara, etdikləri əməllərin günahları yazıldığı kimi, onların ardınca gəlib o əməlləri edənləin günahları da onların boynuna yazılcaqdır!
Arapça tefsirler:
وَأَتۡبَعۡنَٰهُمۡ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا لَعۡنَةٗۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ هُم مِّنَ ٱلۡمَقۡبُوحِينَ
Biz onları, bu dünyadakı cəzalarının üstünə əlavə cəza olaraq, zəlilliyə və lənə­tə düçar etdik. Qiyamət günü isə on­lar Allahın rəhmətindən qovulmuş və rüsvay edilmiş kimsələrdən ola­caqlar.
Arapça tefsirler:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ ٱلۡأُولَىٰ بَصَآئِرَ لِلنَّاسِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Biz, keçmiş ümmətlərə peyğəmbərlərimizi göndərdik, onlar isə özlərinə göndərilən peyğəmbərləri yalan saydılar. Biz də onların peyğəmbərlərimizi yalan sayma səbəbindən hamısını məhv etdik­ və bunun ardından Musaya İsrail oğullarının yaxşı işlər görüb, pis işlərdən uzaq durmaları üçün onlara doğru yolu göstərən, dünay və axirət xeyirlərini özündə cəm edən Tövratı verdik ki, bəlkə onlar, bununla Uca Allahın onlara bəxş etdiyi nemətlərini xatırlasınlar və buna görə Allaha şükür edib, iman etsinlər!
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• رَدُّ الحق بالشبه الواهية شأن أهل الطغيان.
• Zəif şübhələrlə haqqı rədd etmək, azğın kimsələrin adətidir.

• التكبر مانع من اتباع الحق.
• Təkəbbürlük etmək, haqqa tabe olmağa maneədir.

• سوء نهاية المتكبرين من سنن رب العالمين.
• Təkəbbürlük edən kimsələrin başına gələn pis sonluq, aləmlərin Rəbbi olan uca Allahın bir sünnəsidir.

• للباطل أئمته ودعاته وصوره ومظاهره.
• Batilin: imamları, dəvətçiləri, müxtəlif-müxtəlif növləri və əlamətləri vardır.

وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلۡغَرۡبِيِّ إِذۡ قَضَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَى ٱلۡأَمۡرَ وَمَا كُنتَ مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ey Peyğəmbər! Biz Musaya - aleyhisəlam - peyğəmbərlik bəxş edib, ona, Firon və onun qövmünün yanına getməsini tapşırdığımız zaman sən Musaya nisbətdə da­ğın qərb tərəfində deyildin. Sən bu­na şahid olanlardan da de­yil­din ki, orada olan hadisəni olduğu kimi bilib və bunu insanlara xəbər verəsən. Sənin insanlara bu haqda söylədiklərin yalnız Allahdan sənə nazil olan vəhy sayəsindədir!
Arapça tefsirler:
وَلَٰكِنَّآ أَنشَأۡنَا قُرُونٗا فَتَطَاوَلَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡعُمُرُۚ وَمَا كُنتَ ثَاوِيٗا فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ تَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَا وَلَٰكِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
Lakin Biz Musadan sonra neçə-neçə ümmətlər və nəsillər yarat­dıq. Ancaq aradan üzün müddət keçmə səbəbi ilə Allahın şəriəti unuduldu. Sən Mədyən xalqı ilə birgə yaşamırdın ki, onların başlarına gələn əhvalatı bilib və bunu olduğu kimi Məkkə əhlinə xəbər verəsən. Lakin Biz səni öz dərgahımızdan peyğəmbər olaraq göndərib, sənə Musanın xəbərini və onun Mədyəndə yaşamasını vəhy etdik. Beləliklə də, sən, bu barədə Uca Allahın sənə vəhy etdiklərini insanlara xəbər verdin!
Arapça tefsirler:
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلطُّورِ إِذۡ نَادَيۡنَا وَلَٰكِن رَّحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٖ مِّن قَبۡلِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Biz Musanı çağırdığımız və ona vəhy etdiyimiz zaman da sən Tur dağının yanında de­yil­din ki, orada olan hadisəni bilib və bunu olduğu kimi Məkkə əhlinə xəbər verəsən. Lakin Biz səndən əvvəl öz­lərinə xəbərdar edən pey­ğəm­bər gəl­mə­miş bir tayfanı, onlara söylədiklərindən öyüd-nəsihət alib və Allah qatından onlara gətirdiklərinə iman edib sənə tabe olmaları üçün onun xəbər­ini sənə vəhy etdik!
Arapça tefsirler:
وَلَوۡلَآ أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَيَقُولُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Etdikləri küfr və günahlara görə onlara ilahi bir əzab üz ver­dik­də, onlar dərhal özlərinə bir peyğəmbər göndərilmədiyini dəlil gətirərək belə deyəcəkdilər: "Ey Rəbbimiz! Kaş, bizə bir peyğəmbər gön­dərəydin, biz də Sənin ayə­lərinə tabe olub, əməl edərdik və beləliklə də Rəbbimizin əmrlərinə əməl edən möminlərdən olardıq!" Əgər belə olmasaydı, Biz onları cəzalandırmağa tələsərdik. Lakin Biz onların, özlərinə bəhanə gətirməmələri üçün onalara peyğəmbər göndərilən müddətə qədər əzabı gecikdirdik.
Arapça tefsirler:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ لَوۡلَآ أُوتِيَ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰٓۚ أَوَلَمۡ يَكۡفُرُواْ بِمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُۖ قَالُواْ سِحۡرَانِ تَظَٰهَرَا وَقَالُوٓاْ إِنَّا بِكُلّٖ كَٰفِرُونَ
Peyğəmbərimiz Muhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) Qureyşə Rəbbinin elçisi olaraq gəldiyi zaman Qureyş yəhudilərin yanına gəlib onlardan Muhəmməd (sallallahu aleyhi və səlləm) barədə soruşdular. Yəhudilər də Muhəmmədin (sallallahu aleyhi və səlləm) dəvətinin qarşısını almaq məqsədi ilə onlara hüccət öyrətərək belə dedilər: "Muhəmmədin, Rəbbinin elçisi olduğuna dəlalət edən, Musaya verilən: parlaq əl və əsa kimi möcüzələr verildimi?" Ey Peyğəmbər! Onlara cavab olaraq belə de: "Məgər elə yəhudilər daha öncə Musaya verilən möcüzələri inkar etmədilərmi?!" Məğər onlar Tövrat və Quran barədə: "O ikisi də bir-bi­rini dəs­təkləyən iki sehrdən başqa bir şey deyil, biz nə Qurana, nə də Tövrata inanrıq deməmişdilərmi?!"
Arapça tefsirler:
قُلۡ فَأۡتُواْ بِكِتَٰبٖ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ هُوَ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمَآ أَتَّبِعۡهُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ey Peyğəmbər! Onlara belə de: "Əgər Tövrat və Quranın sehir olduğuna dair iddanız doğrudursa, Allah tərəfindən endirilmiş Tövrat və Qurandan da daha doğru olan bir kitab gətirin. Əgər siz, elə bir kitab gətirsəniz, bu zaman mən ona tabe olaram!"
Arapça tefsirler:
فَإِن لَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكَ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيۡرِ هُدٗى مِّنَ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Əgər Qureyş, Tövrat və Qurandan da daha doğru olan bir kitab gətirmələrinə dair, sənin bu təklifinə cavab verməsələr, o zaman əmin ol ki, onların Tövrat və Quranı yalan sayıb və onları sehr adlandırmaları heç də hər hansı bir dəlilə əsaslanaraq deyil, əksinə, onların bu iddaları öz havalarından qaynaqlanmışdır. Allah­dan bir doğru yol göstəricisi gəl­məyincə öz nəf­sinin is­təyinə uyan­dan daha çox azmış kim ola bilər?! Şübhəsiz ki, uca Allah, etdikləri küfrlər səbəbi ilə öz nəfslərinə zülm edən bir qövmü doğru yola müvəffəq etməz!
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• نفي علم الغيب عن رسول الله صلى الله عليه وسلم إلَّا ما أطلعه الله عليه.
• Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) uca Allahın ona xəbər verdiklərindən başqa qeybdən heç nə bilmir.

• اندراس العلم بتطاول الزمن.
• Uzun zamanın keçməsi ilə elmin unudulması.

• تحدّي الكفار بالإتيان بما هو أهدى من وحي الله إلى رسله.
• Kafirlər, uca Allahın Öz elçilərinə nazil etdiyi vəhydən də daha xeyirlisini gətirməklə hədələnmişdir.

• ضلال الكفار بسبب اتباع الهوى، لا بسبب اتباع الدليل.
• Kafirlərin zəlalətə düşməsi, heç də onların dəlilə tabe olması səbəbindən deyidir, əksinə, nəfslərinin istəklərinə uyması ucbatındandır.

۞ وَلَقَدۡ وَصَّلۡنَا لَهُمُ ٱلۡقَوۡلَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
Biz, müşriklərə və İsrail oğullarından olan yəhudilərə, keçmiş ümmətlərin başın gələnlər onlarında başına gəlməsin deyə onlara keçmiş ümmətlərin hekayələrini və elçilərimizi yalan saydıqları zaman onlara göndərdiyimiz əzaba dair sözü onlara çatdır­dıq ki, dü­şünüb, bütün bunlardan ibrət alıb iman, gətirsinlər!
Arapça tefsirler:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِهِۦ هُم بِهِۦ يُؤۡمِنُونَ
Quranın nazil edilməsindən öncə Tövrata iman etməkdə sabit qalanlar, öz kitablarında Quran barədə verilən xəbərləri və onun sifətlərini görüb, oxuduqları üçün ona da iman edərlər.
Arapça tefsirler:
وَإِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِهِۦٓ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّنَآ إِنَّا كُنَّا مِن قَبۡلِهِۦ مُسۡلِمِينَ
Onlara Quran oxundu­ğu zaman: "Biz ona iman gətir­dik. Şübhəsiz ki, o, içində heç bir şəkk-şübhə olmayan, Rəbbimizdən endirilən bir haqdır. Biz bu Qurandan öncə də, əvvəlki peyğəmbərlərin gətirdiklərinə inanıb, iman gətirdiyimizə görə mü­səl­man idik!"– deyir­lər.
Arapça tefsirler:
أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡتَوۡنَ أَجۡرَهُم مَّرَّتَيۡنِ بِمَا صَبَرُواْ وَيَدۡرَءُونَ بِٱلۡحَسَنَةِ ٱلسَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
Sadalanan sifətlərə sahid olan bu kimsələrə uca Alla, öz kitablarına imanlarında səbir etdiklərinə və həmçinin Muhəmmədin (sallallahu aleyhi və səlləm) peyğəmbər olaraq göndərildiyi zaman ona iman etdiklərinə görə on­lara əməllərinin mü­kafatları ikiqat veri­lə­cəkdir. On­lar, etdikləri günahları saleh əməllərin savabı ilə yuyar və özlərinə ver­di­yi­miz ru­zi­dən xeyirli işlərə xərclə­yir­lər.
Arapça tefsirler:
وَإِذَا سَمِعُواْ ٱللَّغۡوَ أَعۡرَضُواْ عَنۡهُ وَقَالُواْ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَلَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ لَا نَبۡتَغِي ٱلۡجَٰهِلِينَ
O möminlər, kitab əhlindən batil sözlər eşitdikləri zaman ona fikir vermədən üz çevirər və bunu söyləyən kimsələrə səslənərək deyirlər: "Bi­zim əməl­lərimizin mükafatı bizə, sizin də əməllərinizin mükafatı sizə veriləcəkdir. Siz bizdən hər hansı pis bir söz eşitməyəcəksiz və ya hər hansı bir əziyyət görməyəcəksiz! Cahillərlə çənə-boğaz olmaq dinimizə və dünya həyatına zərər verdiyi üçün biz sizinlə bir yerdə olmaq istəmirik!"
Arapça tefsirler:
إِنَّكَ لَا تَهۡدِي مَنۡ أَحۡبَبۡتَ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
Ey Peyğəmbər! Şübhəsiz ki, sən, Əbu Talib və s. başqa sevdiklərini iman gətirməyə müvəffəq edib, onları doğru yola yönəldə bil­məz­sən. Lakin Uca Allah, istədi­yi kimsələri doğ­ru yola yönəldir. O, əzəli elmi ilə kimin doğ­ru yolda olacağını daha yaxşı bilir.
Arapça tefsirler:
وَقَالُوٓاْ إِن نَّتَّبِعِ ٱلۡهُدَىٰ مَعَكَ نُتَخَطَّفۡ مِنۡ أَرۡضِنَآۚ أَوَلَمۡ نُمَكِّن لَّهُمۡ حَرَمًا ءَامِنٗا يُجۡبَىٰٓ إِلَيۡهِ ثَمَرَٰتُ كُلِّ شَيۡءٖ رِّزۡقٗا مِّن لَّدُنَّا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Məkkə müşrikləri, İslam dinini qəbul edib, ona iman etməkdən qoyun qaçıraraq özlərinə üzr gətirib belə dedilər: "Əgər biz sənin­ gətirdiyin bu dinə tabe olsaq, bu zaman düşmənlərimiz bizi yur­du­muzdan qo­vu­b çıxarar". Məgər Biz o müşrikləri, başqalarının onlara basqın etməsindən əmin-aman edib və onları qan tökülməsi və zülüm edilməsi haram edilən, onlara Özü­müzdən bir ru­zi olaraq hər cür meyvənin gətirildiyi qorxusuz və təhlü­kəsiz haram torpağında yer­ləşdirmədikmi? La­kin onların çoxu Allahın onlara verdiyi nemətləri bilməzlər və bunlara qarşılıq olaraq Allaha şükür etməzlər!
Arapça tefsirler:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةِۭ بَطِرَتۡ مَعِيشَتَهَاۖ فَتِلۡكَ مَسَٰكِنُهُمۡ لَمۡ تُسۡكَن مِّنۢ بَعۡدِهِمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ وَكُنَّا نَحۡنُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
Allahın nemətlərini inkar edən, küfr və günahlar etməklə həddi aşan neçə-neçə şəhər vardır ki, biz onlara əzab göndərib hamısını məhv etdik. Bu­ onların, əhalisi məhv olub getdikdən sonra bə­zi yolçular müstəsna olmaqla ora­da heç kəsin yaşamadığı, uçub dağılmış yurdlarıdır. Göylərdə, yerdə və bu ikisinin arasında olanlara da varis olan Bizik.
Arapça tefsirler:
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ حَتَّىٰ يَبۡعَثَ فِيٓ أُمِّهَا رَسُولٗا يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهۡلِكِي ٱلۡقُرَىٰٓ إِلَّا وَأَهۡلُهَا ظَٰلِمُونَ
Ey Peyğəmbər! Sənin Rəbbin, səni şəhərlər anası olan Məkkəyə peyğəmbər göndərdiyi kimi, hər hansı böyük bir şəhərin əhalisi bəhanə gətirməməsi üçün onlara ayə­lə­ri­­mizi oxu­yan bir peyğəmbər göndərib onları Allahın əzabı ilə xəbərdar etmədən əsla məhv etmədi. Biz haqq üzərində sabit qalan bir şəhəri əsla məhv etmədik. Biz yal­­nız əhalisi küfr və günahlar etməklə özlərinə zülm edən şəhərləri məhv edərik.
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• فضل من آمن من أهل الكتاب بالنبي محمد صلى الله عليه وسلم، وأن له أجرين.
• Kitab əhlindən olan kimsələrdən Muhəmməd peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) iman edənlərin fəziləti və onlara iki qat mükafat veriləcəyinin bəyanı.

• هداية التوفيق بيد الله لا بيد غيره من الرسل وغيرهم.
• Doğru yola müvəffəq etmək, peyğəmbərlərin və başqalarının əlində deyil, bu yalnız uca Allaha aid olan bir işdir.

• اتباع الحق وسيلة للأمن لا مَبْعث على الخوف كما يدعي المشركون.
• Haqqa boyun əyib tabe olmaq, müşriklərin iddia etdikləri kimi qorxu mənbəyi deyil, əksinə dünya da: qoxrusuz, təhlükəsiz və əmin-aman olmağa vəsilədir.

• خطر الترف على الفرد والمجتمع.
• Firavanlıq, bolluq və rahatlıq içində yaşamağın fərdi insanlara və cəmiyyətə olan təhlükəsi.

• من رحمة الله أنه لا يهلك الناس إلا بعد الإعذار إليهم بإرسال الرسل.
• İnsanlara, onları Allahın ayələri ilə xəbərdar edib, Onun əzabından qorxudan peyğəmbərlər göndərməzdən öncə məhv etməməsi uca Allahın insanlara qarşı olan mərhəmətidir.

وَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَيۡءٖ فَمَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتُهَاۚ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Rəbbinizin sizə verdiyi, sizin dünya həyatında faydalanıb və bəzəndiyiniz zinət əşyaları bir gün yox olub gedəcəkdir. Uca Allah ya­nında olan axirət həyatındakı böyük savab isə dünya həyatında olan bər-bəzəkdən daha xeyirli və daha əbədidir. Məgər onlar bunu düşünüb, axirətin əbədi olanı nemətlərini, dünyanın fani olan bər-bəzəyindən üstün tutmayacaqlarmı?
Arapça tefsirler:
أَفَمَن وَعَدۡنَٰهُ وَعۡدًا حَسَنٗا فَهُوَ لَٰقِيهِ كَمَن مَّتَّعۡنَٰهُ مَتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ هُوَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ
Axirət həyatında, Cənnət və oradakı əbədi nemətləri və sonda ora daxil olacağını vəd etdiyimiz kimsə, dün­ya həya­tının keçici zövqünü və naz-nemətini bəxş etdiyimiz sonra da qiyamət günü Cəhənnəmə varid ediləcək kimsə ilə eyni ola bilərmi?!
Arapça tefsirler:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ أَيۡنَ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
O gün Uca Allah onlara səslənərək belə deyə­cəkdir: "Məndən başqa ibadət etdikləriniz və Mənim şə­rik­lərim olduğunu iddia etdi­yi­niz tanrılarınız ha­radadırlar?"
Arapça tefsirler:
قَالَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَغۡوَيۡنَآ أَغۡوَيۡنَٰهُمۡ كَمَا غَوَيۡنَاۖ تَبَرَّأۡنَآ إِلَيۡكَۖ مَا كَانُوٓاْ إِيَّانَا يَعۡبُدُونَ
O gün əzaba layiq olan küfr dəvətçiləri belə deyəcək­lər: "Ey Rəb­bimiz! Bunlar bizim, özümüz az­dı­ğı­mız kimi, azdırdığımız kimsələrdir. Biz onlardan uzaq­laşıb Sənə üz tu­tu­ruq. Doğ­ru­su, onlar bizə ibadət et­mir­di­lər. Əksinə, onlar şeytanlara ibadət edirdilər!"
Arapça tefsirler:
وَقِيلَ ٱدۡعُواْ شُرَكَآءَكُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ لَوۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ يَهۡتَدُونَ
Qiyamət günü müşriklərə: "Haydı şərikləri­nizi çağı­rın onlar sizi düşdüyünüz bu rəzalətdən xilas etsinlər!" – deyiləcək. Müş­riklər də on­la­rı çağı­ra­caq, lakin şərikləri onlara cavab ver­mə­yəcəklər. Onlar orada özləri üçün hazırlanmış əza­bı gö­rüncə, dünya da olub, doğru yol tutub get­milərini arzu edəcəklər.
Arapça tefsirler:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ مَاذَآ أَجَبۡتُمُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
O gün uca Rəbbi onlara səslənmərək belə deyəcəkdir: "Sizələrə göndərdiyim El­çi­lərimə nə cavab verdi­niz?".
Arapça tefsirler:
فَعَمِيَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَنۢبَآءُ يَوۡمَئِذٖ فَهُمۡ لَا يَتَسَآءَلُونَ
Qiyamət gün özlərinə hüccət gətirmək istədikləri dəlilləri onlara gizli qa­lacaq və o dəlillərdən heç bir şey xatırlaya bilbəyəcəklər. Onlar əzaba düçar olduqlarını yəqinliklə bildiklərinə görə Qiyamətin heybətindən bir-bi­rin­dən heç bir şey soruşa bil­məyəcəklər.
Arapça tefsirler:
فَأَمَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَعَسَىٰٓ أَن يَكُونَ مِنَ ٱلۡمُفۡلِحِينَ
Amma o müşriklərdən, etdikləri küfr əməllərdən tövbə edərək Allaha və Onun peyğəmbərlərinə iman gətirən və saleh əməllər edən kimsəyə gə­lin­cə, ola bilsin ki, o, istədiyinə nayil olub və qorxduğu şeydən nicat ta­panlardan olsun.
Arapça tefsirler:
وَرَبُّكَ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَيَخۡتَارُۗ مَا كَانَ لَهُمُ ٱلۡخِيَرَةُۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
Ey Peyğəmbər! Sənin Rəbbin yaratmaq istədiyini yara­dır və Özünə itaət etməsi və elçisi olması üçün də istədiyini se­çir. Müşriklərin bu seçimdə haqqı olmadığı üçün onlar bu işdə Allaha qarşı heç bir etiraz edə bilməzlər. Uca Allah on­la­rın Allahla yanaşı Ondan başqa ibadət etdikləri şə­riklərdən pak, müqəd­dəs və ucadır.
Arapça tefsirler:
وَرَبُّكَ يَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ
Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin, qullarının qəlblərində gizli sax­la­dıq­la­rını da, aşkar et­diklərini də bilir. Bu işdə Ona heç bir şey gizli qalmaz. Allah Qiyamət günü onların dünyada ikən etdikləri əməllərin əvəzini verəcəkdir!
Arapça tefsirler:
وَهُوَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأُولَىٰ وَٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
O, Pak və Uca olan Allahdır. Ondan baş­qa ibadətə layiq olan haqq məbud yox­dur. Dün­yada da, axi­rətdə də həmd Ona məxsusdur. Keçərli hökm yalnız Ona aiddir. Qiyamət günü haqq-hesab və əməllərinizin əvəzini almaq üçün siz Onun hüzuruna qaytarıla­caqsınız!
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• العاقل من يؤثر الباقي على الفاني.
• Ağıllı insan, əbədi olanı fani olandan üstün tutan insandır.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها.
• Tövbə, keçmiş günahların hamısını silib aparır.

• الاختيار لله لا لعباده، فليس لعباده أن يعترضوا عليه.
• Qullar arasında seçim etmə insanlara deyil, yalnız Uca Allaha aid olan bir işdir. İnsanların bu işdə uca Allaha etiraz etməyə heç bir haqqı yoxdur.

• إحاطة علم الله بما ظهر وما خفي من أعمال عباده.
• Uca Allahın elmi, qullarının görünən və gizlində olan bütün əməllərini əhatə etmişdir.

قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلَّيۡلَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِضِيَآءٍۚ أَفَلَا تَسۡمَعُونَ
Ey Peyğəmbər! O müşriklərə belə de: "Bir deyin görüm, əgər Allah gündüzünüzü Qi­ya­mə­tə qə­dər daimi olaraq gecəyə çevirsə, Allah­dan başqa hansı məbud sizə gündüzün aydınlığı kimi nurlu bir işıq gətirə bi­lər? Məgər siz bu dəlilləri eşit­mir­si­niz? Məgər bütün bunları Özündən başqa ilah olmayan Uca Allahın etdiyini bilmirsiniz?!"
Arapça tefsirler:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلنَّهَارَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِلَيۡلٖ تَسۡكُنُونَ فِيهِۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
Ey Peyğəmbər! Onlara de: "Bir deyin görüm, əgər Allah gecənizi Qi­ya­mə­tə qə­dər daimi olaraq gündüzə çevirsə, Allahdan başqa hansı məbud gündüzün yorğunluğundan dincəlib istirahət etməniz üçün sizə zülmətli bir gecə gətirə bilərdi?! Məgər siz bu ayələri görmürsünüz? Məgər bütün bunları Özündən başqa ilah olmayan uca Allahın etdiyini bilmirsiniz?!"
Arapça tefsirler:
وَمِن رَّحۡمَتِهِۦ جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Ey insanlar! Sizlərə gündüzün yorğunluğundan dincəlib istirahət etməniz üçün gecəni zülmət bir qaranlıq edilməsi, ruzi əldə etməniz üçün səy göstərəsiniz deyə gündüzü də işıqlı edilməsi uca Allahın sizə olan mərhəmətindəndir ki, bəl­kə siz, bütün bu nemətləri xarılayaraq, uca Allaha şükür edib, nankorluq etməyəsiniz!
Arapça tefsirler:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ أَيۡنَ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
O gün uca Allah onlara səslənərək belə deyə­cək: "Məndən başqa ibadət etdikləriniz və Mənim şə­rik­lərim olduğunu iddia etdi­yi­niz tanrılarınız ha­radadırlar?"
Arapça tefsirler:
وَنَزَعۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدٗا فَقُلۡنَا هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ فَعَلِمُوٓاْ أَنَّ ٱلۡحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Biz hər ümmətdən, etdikləri küfrə və yalan saymalarına şahidlik edən öz peyğəmbərlərini şa­hid gətirəcək və o ümmətlərdən yalan sayanlara: "Haydı etdiyiniz küfrə və yalan saydığınıza görə hüccət və dəlili­ni­zi gə­ti­rin görək!"– deyə­cəyik. Bu zaman onların hüccət və dəlilləri qırılacaq və heç bir şübhə olmayan haqqın yalnız Alla­ha aid olduğunu bi­lə­cəklər. Beləliklə də, özlərindən uydurduqları büt­lər onları qoyub gedə­cək­lər!
Arapça tefsirler:
۞ إِنَّ قَٰرُونَ كَانَ مِن قَوۡمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيۡهِمۡۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلۡعُصۡبَةِ أُوْلِي ٱلۡقُوَّةِ إِذۡ قَالَ لَهُۥ قَوۡمُهُۥ لَا تَفۡرَحۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَرِحِينَ
Qarun, Musanın - aleyhissəlam - qövmündən idi. Lakin onlara qar­şı təkəbbürlük edirdi. Biz ona elə mal-dövlət xəzinələr vermişdik ki, on­ların açar­larını daşımaq bir dəs­tə qüv­vətli adama belə ağır gəlirdi. Bir zaman qövmü ona belə demişdir: "Təkəbbürlük edərək öyünüb sevinmə! Çünki Allah, təkəbbürlük edərək öyünüb sevinənləri sevməz. Əksinə, uca Allah belə kimsələrə qəzəblənər və onlara əzab verər!
Arapça tefsirler:
وَٱبۡتَغِ فِيمَآ ءَاتَىٰكَ ٱللَّهُ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَۖ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ ٱلدُّنۡيَاۖ وَأَحۡسِن كَمَآ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ وَلَا تَبۡغِ ٱلۡفَسَادَ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Allahın sənə verdiyi mal-dövləti xeyirli işlərə səfr edərək axirət yurdunun savabına can at. Yemək, içmək, geyim və s. bundan başqa olan dünya­dakı nə­sibini də unutma. Lakin bunda əsla israfçılığa və təkəbbürlüyə yol yermə. Allah səninlə gözəl bir şəkildə davrandığı ki­mi, sən də Allahın qulları ilə gözəl bir şəkildə davran. Günahlara meyil edib və Allaha ibadəti tərk edərək yer üzündə fitnə-fəsad törətməyə çalışma. Şüb­hə­siz ki, Allah yer üzündə belə fit­nə-fəsad törədən­ləri sevməz, əksinə onlara qəzəblənər!"
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• تعاقب الليل والنهار نعمة من نعم الله يجب شكرها له.
• Gecə və gündüzün biri-birini təqib etməsi, uca Allaha şükür etməsini gərəkli edən nemətlərindən biridir.

• الطغيان كما يكون بالرئاسة والملك يكون بالمال.
• Yer üzündə tüğyan etmək hökmüranlığla olduğu kimi, mal-dövlət ilə də olur.

• الفرح بَطَرًا معصية يمقتها الله.
• Təkəbbürlük edərək fərəhlənmək, Uca Allahın qəzəb etdiyi günahdır.

• ضرورة النصح لمن يُخاف عليه من الفتنة.
• Fitnəyə düşməsindən qorxulan kimsəyə nəsih edilməsinin zəruriliyi.

• بغض الله للمفسدين في الأرض.
• Uca Allahın yer üzündə fitnə-fəsad törədənlərə qəzəblənməsi.

قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمٍ عِندِيٓۚ أَوَلَمۡ يَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ قَدۡ أَهۡلَكَ مِن قَبۡلِهِۦ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مَنۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُ قُوَّةٗ وَأَكۡثَرُ جَمۡعٗاۚ وَلَا يُسۡـَٔلُ عَن ذُنُوبِهِمُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
Qarun belə dedi: "Bu mal-dövlət mənə, sahib olduğum bilğim (Tövratı gözəl bilmək, yaxud əlkimyaya yaxşı bələd olmaq, ticarətdən baş çıxartmaq) və gücüm sayəsində ve­ril­miş­dir". Buna görə mən bütün bunlara layiqəm. Mə­gər Qarun, Allah ondan əv­vəl özündən daha qüvvətli və daha çox var-dövlət yığmış bir çox qövmləri həlak etdiyini bilmirdimi? Lakin güc-qüvvətin və yığıb cəm etdikləri mal-dövlətlərinin onlara heç bir faydası olmadı. Uca Allah, günahkarların etdikləri günahlarından xəbərdar olduğu üçün Qiyamət günü onlardan etdikləri günah­kar­lar barəsində sorğu-sual etməyəcəkdir. Uca Allah onları yalnız məzəmmət və danlaq olaraq sorğu-sual edəcəkdir.
Arapça tefsirler:
فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ فِي زِينَتِهِۦۖ قَالَ ٱلَّذِينَ يُرِيدُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا يَٰلَيۡتَ لَنَا مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ قَٰرُونُ إِنَّهُۥ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٖ
Biz gün Qarun öz zinəti içində təmtəraqla, özünü göstərərək xalqının qarşısına çıxdı. Bu zaman dün­ya hə­ya­tı­nın zinətinə tamah edən Qarunun əshabından bəziləri belə de­di­lər: "Kaş ki, Qaruna verilən dünya zinətinin bən­zəri bizə də veriləydi! Hə­qiqə­tən, Qarun, dünya nemətlərindən yetəri qədər böyük bir paya sa­hi­bdir!"
Arapça tefsirler:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ وَيۡلَكُمۡ ثَوَابُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّمَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗاۚ وَلَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلصَّٰبِرُونَ
(Axirət barəsində) özlərinə elm verilmiş kəslər Qarunu ehtişamı içində görüb, əshabının da ona verilən mal-dövlətin onlara da verilməsini təmənna edərək dediklər sözü eşidib belə dedilər: "Vay halınıza! Uca Allahın Ona iman gətirənlərə və saleh əməllər edənlərə axirət də verəcəyi mükafat və onlar üçün hazırladığı əbədi olan nemətlər, Qaruna verilən fani dünya zinətindən daha xeyirlidir. Bu sözü söyləməyə və bu sözün tələbinə əməl etməyə Allah qatındakı mükafatı, fani dünya zinətindən üstün tutmağa səbir edən kimsədən başqası müvəffəq olmaz!"
Arapça tefsirler:
فَخَسَفۡنَا بِهِۦ وَبِدَارِهِ ٱلۡأَرۡضَ فَمَا كَانَ لَهُۥ مِن فِئَةٖ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُنتَصِرِينَ
Biz (Musanın duasını qəbul buyurub bir zəlzələ nəticəsində) onu (Qarunu), evini və evinin içindəkilərlə bir­lik­də azğınlıqları üzündən ondan intiqam almaq üçün yerin dibinə ba­tırdıq. Artıq Allaha qarşı ona yardım edə bi­lə­cək bir köməkçisi yox idi. Və heç özü də özü­nə kömək edə bil­mədi. (Bu qədər cah-calalın, dəbdəbənin müqabilində nə özü, nə də başqası Allahın əzabını ondan dəf etməyə qadir olmadı. Allahın əzab vermək istədiyi bir kimsəni Allahın Özündən başqa o əzabdan heç kəs qurtara bilməz!)
Arapça tefsirler:
وَأَصۡبَحَ ٱلَّذِينَ تَمَنَّوۡاْ مَكَانَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَقُولُونَ وَيۡكَأَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُۖ لَوۡلَآ أَن مَّنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا لَخَسَفَ بِنَاۖ وَيۡكَأَنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Qarunun yerin dibinə batırılmasından öncə onun sahib olduğu mal-dövlətə təmənna edənlər, yanılaraq və Qarunun yerin dibinə batırılmasından ibrət alaraq belə de­dilər: "Məgər biz, uca Allahın Öz qullarından istədiyi kimsənin ru­zisini ar­tırdığını və istədiyi kimsənin də, azaltdığını bilmirdikmi?! Əgər üzərimizdə Allahın lütfü olmasaydı, söylədiyimiz sözə görə bizi cəzalandırıb, Qarunu yerin dibinə batırdığı kimi bizi də yerin dibinə elə batırardı. Şübhəsiz ki, kafirlər nə dünya da, nə də ki, axirət də nicat tap­mazlar. Əksinə, onların dünya da və axirət də sonu xüsrana uğramaqdır.
Arapça tefsirler:
تِلۡكَ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ نَجۡعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوّٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فَسَادٗاۚ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ
Biz bu axirət yurdunu, yer üzündə haqqa iman gətirməkdən, ona tabe olmaqdan təkəbbürlük etməyən və yer üzündə fit­nə-fəsad törət­mək istəmə­yən kimsə­lər üçün ikram və nemət yurdu edərik. Cənnət nemətləri və Allahın razi olduğu gözəl sonluq, Rəbbinin əmrlərini yerinə yetirib və Onun qadağalarından çəkinən təqva sahiblərinindir!
Arapça tefsirler:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَى ٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Kim Qiyamət günü bir yaxşı əməllə - namaz qılmaq, zəkat vermək, oruc tutmaq və s. başqa ibadətlərlə - (Rəbbinin hüzuruna) gə­lərsə, o kimsəyə etdiyi yaxşılığın daha da xeyirlisi (Cənnət) verilər. Belə ki, etdiyi bir yaxşı əməlin savabı on misli qədər artırılar. Kim də Qiyamət günü pis əməllə - küfr etmək, sələm yemək, zina etmək və s. başqa günahlarla - gə­lərsə, o günahları edən kimsələrə heç nə artırılmadan yalnız et­dik­ləri əməllərin cə­za­sı veri­lər!
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• كل ما في الإنسان من خير ونِعَم، فهو من الله خلقًا وتقديرًا.
• İnsanların əlində olan bütün xeyir və nemətlər, uca Allahın yaratması və təqdir etməsi sayəsindədir.

• أهل العلم هم أهل الحكمة والنجاة من الفتن؛ لأن العلم يوجه صاحبه إلى الصواب.
• Elmə sahib olan kimsələr, hikmətə sahib olan və həmçinin fitnə-fəsaddan uzaq kimsələrdir. Çünki elm sahibini düzgün yola yönəldər.

• العلو والكبر في الأرض ونشر الفساد عاقبته الهلاك والخسران.
• Yer üzündə təkəbbürlük etməyin, özünü hamıdan üstün tutmağın və fitnə-fəsad yaymağın sonu, həlak olmaq və ziyana uğramaqdır.

• سعة رحمة الله وعدله بمضاعفة الحسنات للمؤمن وعدم مضاعفة السيئات للكافر.
• Möminlərin etdikləri yaxşı əməllərin savabının qat-qat artırılması və kafirlərin də etdikləri pisliklərin cəzasının artırılmadan, eynisi ilə verilməsi uca Allahın qullarına qarşı olan böyük mərhəməti və ədalətindəndir.

إِنَّ ٱلَّذِي فَرَضَ عَلَيۡكَ ٱلۡقُرۡءَانَ لَرَآدُّكَ إِلَىٰ مَعَادٖۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ مَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ وَمَنۡ هُوَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Ey Peyğəmbər! Quranı sənə nazil edən, təbliğ etməsin və içindəki hökmlərə əməl etməsini fərz edən, əlbəttə ki səni, Məkkəni fəth edərək mütləq ora geri qay­ta­ra­caqdır. Ey Peyğəmbər! Müşriklərə de: "Kimin hidayətlə gəldiyini və kimin də hidayət və haqq yoldan açıq-aydın az­mış ol­duğunu Rəb­bim daha yaxşı bilir!"
Arapça tefsirler:
وَمَا كُنتَ تَرۡجُوٓاْ أَن يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبُ إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۖ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرٗا لِّلۡكَٰفِرِينَ
Ey Peyğəmbər! Sən peyğəmbər olaraq göndərilməzdən öncə Allahdan vəhy edilərək bu Quranın sənə na­zil ola­ca­ğı­na ümid etmirdin. Lakin Allahdan bir rəhmət olaraq, bu Quranın sənə nazil edilməsi hökmünü verdi. Odur ki, heç vaxt ka­fir­lə­rə günah işlərdə yardımçı ol­ma!
Arapça tefsirler:
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بَعۡدَ إِذۡ أُنزِلَتۡ إِلَيۡكَۖ وَٱدۡعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Uca Allahın ayələri sənə na­zil edil­dikdən sonra diqqətli ol ki, o müşriklər səni bu ayələri oxumaqdan və onları insanlara təbliğ etməkdən dön­dərməsinlər. Sən insanları Uca Allaha iman etməyə, Onun vəhdaniyyətinə, şəriətinə əməl etməyə dəvət et və əsla Allahla yanaşı başqa ilahlara ibadət edən müş­riklərdən olma. Əksinə, yalnız tək Allaha ibadət edən muvahhid qullarından ol!
Arapça tefsirler:
وَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَۘ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ كُلُّ شَيۡءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجۡهَهُۥۚ لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Allahla bərabər başqa bir məbuda ibadət etmə! Çünki Ondan baş­qa iba­dətə haqqı olan heç bir mə­bud yoxdur. Onun Üzündən başqa hər şey məhv olacaqdır­. Hökm tək Ona aiddir və O, qulları arasında istədiyi kimi hökm verər. Siz Qiyamət günü əməllərinizin hesabını vermək və əvəzini almaq üçün yalnız Onun hüzuruna qayta­rılacaqsınız!
Arapça tefsirler:
Bu sayfadaki ayetlerin faydaları:
• النهي عن إعانة أهل الضلال.
• Zəlalət əhlinə günah işlərdə yardımçı olmaq qadağandır.

• الأمر بالتمسك بتوحيد الله والبعد عن الشرك به.
• İbadət də Allahı tək ilah qəbul etmək və şirk əhlindən uzaqlaşmaq əmr edilmişdir.

• ابتلاء المؤمنين واختبارهم سُنَّة إلهية.
• Möminlərin imtahanlara və müsibətlərə məruz qalması İlahı bir qanundur.

• غنى الله عن طاعة عبيده.
• Uca Allahın, qullarının Ona ibadət etmələrinə ehtiyacı yoxdur.

 
Anlam tercümesi Sure: Sûratu'l-Kasas
Surelerin fihristi Sayfa numarası
 
Kur'an-ı Kerim meal tercümesi - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Mealler fihristi

الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Kapat