قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى


مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە ھۇد   ئايەت:

ছুৰা হূদ

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:
تثبيت النبي والمؤمنين بقصص الأنبياء السابقين، وتشديد الوعيد للمكذبين.
পূৰ্বৱৰ্তী নবীসকলৰ ঘটনাৱলীৰ দ্বাৰা নবী আৰু মুমিনসকলক উৎসাহিত কৰা হৈছে তথা দৃঢ়তা প্ৰদান কৰা হৈছে, লগতে অস্বীকাৰকাৰীসকলক কঠোৰ ভাষাৰে ধমক দিয়া হৈছে।

الٓرٰ ۫— كِتٰبٌ اُحْكِمَتْ اٰیٰتُهٗ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَّدُنْ حَكِیْمٍ خَبِیْرٍ ۟ۙ
(আলিফ-লাম-ৰা) এনেকুৱা আখৰ সম্পৰ্কীয় আলোচনা ছুৰা আল-বাক্বাৰাৰ আৰম্ভণিত কৰা হৈছে। কোৰআন এনেকুৱা এখন কিতাপ যাৰ শব্দ বিন্যাস আৰু অৰ্থবোৰ সুদৃঢ়। তাত আপুনি কোনো ধৰণৰ ত্ৰুটি-বিচ্যুতি নাপাব। লগতে তাত হালাল আৰু হাৰাম, আদেশ আৰু নিষেধ, প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু সতৰ্কবাণী তথা পূৰ্বযুগৰ ঘটনাৱলী বিশদভাৱে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। এইখন এনেকুৱা সত্ত্বাৰ ফালৰ পৰা অৱতীৰ্ণ কৰা হৈছে, যিজন পৰিচালনাত আৰু বিধান প্ৰণয়নত মহাপ্ৰজ্ঞাৱান। বান্দাৰ পৰিস্থিতি সম্পৰ্কে আৰু তেওঁলোকৰ কল্যাণকৰ দিশ সম্পৰ্কে সৰ্বজ্ঞ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَلَّا تَعْبُدُوْۤا اِلَّا اللّٰهَ ؕ— اِنَّنِیْ لَكُمْ مِّنْهُ نَذِیْرٌ وَّبَشِیْرٌ ۟ۙ
মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ এই আয়াতসমূহৰ বিষয়বস্তু হৈছেঃ আল্লাহৰ লগত বান্দাসকলে যাতে আন কাৰো উপাসনা নকৰে সেই সম্পৰ্কে নিষেধাজ্ঞা জাৰি কৰা। হে মানৱজাতি! যদি তোমালোকে আল্লাহৰ লগত কুফুৰী কৰা তথা তেওঁৰ অবাধ্যতা কৰা তেন্তে শুনা! নিশ্চয় মই তোমালোকক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা সতৰ্ক কৰোঁ। লগতে মই তোমালোকক তেওঁৰ ছোৱাবৰ সুসংবাদ দিওঁ, যদি তোমালোকে ঈমান পোষণ কৰা আৰু তেওঁৰ চৰীয়ত মুতাবিক আমল কৰা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَّاَنِ اسْتَغْفِرُوْا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوْبُوْۤا اِلَیْهِ یُمَتِّعْكُمْ مَّتَاعًا حَسَنًا اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی وَّیُؤْتِ كُلَّ ذِیْ فَضْلٍ فَضْلَهٗ ؕ— وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ عَذَابَ یَوْمٍ كَبِیْرٍ ۟
হে মানৱজাতি! নিজৰ গুনাহৰ পৰা নিজ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰা। তোমালোকে তেওঁৰ যি অবাধ্যতা কৰিছা, তাৰ প্ৰতি অনুতপ্ত হৈ তেওঁৰ ফালে প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰা। তেওঁ তোমালোকক পাৰ্থিৱ জীৱনত, তোমালোকৰ নিৰ্দিষ্ট সময় সমাপ্ত নোহোৱালৈকে সুখ উপভোগৰ উত্তম সামগ্ৰী প্ৰদান কৰিব। প্ৰত্যেক সেই ব্যক্তি যিয়ে অতিৰিক্ত আনুগত্য তথা সৎকৰ্ম কৰে, তাৰ শ্ৰেষ্ঠতাৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰতিকাৰ প্ৰদান কৰিব, তথা তাত একো হ্ৰাস কৰা নহ'ব। আনহাতে মই মোৰ প্ৰতিপালকৰ পৰা লৈ অহা চৰীয়তৰ প্ৰতি যদি তোমালোকে ঈমান পোষণ কৰাৰ পৰা বিমুখ হোৱা, তেন্তে শুনা! মই তোমালোকক এটা ভয়ঙ্কৰ দিনৰ পৰা সতৰ্ক কৰোঁ, সেয়া হৈছে ক্বিয়ামত দিৱস।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِلَی اللّٰهِ مَرْجِعُكُمْ ۚ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
হে মানৱজাতি! ক্বিয়ামতৰ দিনা তোমালোক কেৱল আল্লাহৰ প্ৰতিহে প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিবা। পৱিত্ৰ আল্লাহ সকলো বিষয়ত ক্ষমতাৱান। তেওঁক কোনেও অপাৰগ কৰিব নোৱাৰে। এতেকে তোমালোকৰ মৃত্যুৰ পিছত তোমালোকক জীৱিত কৰা তথা তোমালোকৰ হিচাপ নিকাচ লোৱা আদি কৰ্মই তেওঁক কেতিয়াও বিৱশ কৰিব নোৱাৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَلَاۤ اِنَّهُمْ یَثْنُوْنَ صُدُوْرَهُمْ لِیَسْتَخْفُوْا مِنْهُ ؕ— اَلَا حِیْنَ یَسْتَغْشُوْنَ ثِیَابَهُمْ ۙ— یَعْلَمُ مَا یُسِرُّوْنَ وَمَا یُعْلِنُوْنَ ۚ— اِنَّهٗ عَلِیْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ ۟
শুনা! দৰাচলতে মুশ্বৰিকসকলে নিজৰ বুকু জপাই ৰাখে, যাতে সিহঁতে নিজৰ বুকুত থকা সন্দেহক আল্লাহৰ পৰা গোপন কৰিব পাৰে, সিহঁত এই বিষয়ে অনভিজ্ঞ কাৰণে এনেকুৱা কৰে। জানি থোৱা! সিহঁতে যে কাপোৰেৰে নিজৰ মূৰ ঢাকি ৰাখে, সিহঁতে যি গোপন কৰে আৰু যি প্ৰকাশ কৰে সেই বিষয়ে আল্লাহ অৱগত। নিশ্চয় তেওঁ অন্তৰৰ গোপন বিষয়ে সম্যক অৱগত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• إن الخير والشر والنفع والضر بيد الله دون ما سواه.
নিশ্চয় কল্যাণ, অকল্যাণ তথা উপকাৰ আৰু অপকাৰ এই সকলোবোৰৰ অধিকাৰ কেৱল আল্লাহৰ হাতত, এই ক্ষেত্ৰত আন কাৰো ক্ষমতা নাই।

• وجوب اتباع الكتاب والسُّنَّة والصبر على الأذى وانتظار الفرج من الله.
কোৰআন হাদীছৰ অনুসৰণ কৰা, দুখ-কষ্টত ধৈৰ্য ধাৰণ কৰা তথা আল্লাহৰ ফালৰ পৰা প্ৰশস্ততা লাভৰ অপেক্ষা কৰা অনিবাৰ্য।

• آيات القرآن محكمة لا يوجد فيها خلل ولا باطل، وقد فُصِّلت الأحكام فيها تفصيلًا تامَّا.
কোৰআনৰ আয়াতসমূহ সুদৃঢ়, ইয়াত কোনো ধৰণৰ ত্ৰুটি-বিচ্যুতি নাই। ইয়াত থকা বিধি-বিধানসমূহ বিশদভাৱে বিৰ্ণিত।

• وجوب المسارعة إلى التوبة والندم على الذنوب لنيل المطلوب والنجاة من المرهوب.
ভয়াৱহ আৰু অপ্ৰিয় বস্তুৰ পৰা মুক্তি লাভৰ বাবে, লগতে উদ্দেশ্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে পাপ কৰ্মত অনুতপ্ত হৈ তাওবা কৰিবলৈ খৰধৰ কৰা উচিত।

وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِی الْاَرْضِ اِلَّا عَلَی اللّٰهِ رِزْقُهَا وَیَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ؕ— كُلٌّ فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟
পৃথিৱীত চলাচল কৰা প্ৰত্যেক প্ৰাণীৰ জীৱিকাৰ দায়িত্ব স্বয়ং আল্লাহে নিজ অনুগ্ৰহত নিজৰ ওপৰত বহন কৰিছে। পৱিত্ৰ আল্লাহে সিহঁতৰ পৃথিৱীত থকা বাসস্থান সম্পৰ্কেও অৱগত, আৰু সিহঁতৰ সেই ঠাই সম্পৰ্কেও অৱগত, যত সিহঁতে মৃত্যুবৰণ কৰিব। এইদৰে সকলো প্ৰাণী আৰু সিহঁতৰ জীৱিকা আৰু সিহঁতৰ বাসস্থান তথা সিহঁতৰ মৃত্যুবৰণ কৰা ঠাই সম্পৰ্কে বিশদ বৰ্ণনা স্পষ্ট কিতাপত উল্লেখ আছে অৰ্থাৎ লাওহে মাহফুজত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِیْ سِتَّةِ اَیَّامٍ وَّكَانَ عَرْشُهٗ عَلَی الْمَآءِ لِیَبْلُوَكُمْ اَیُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلًا ؕ— وَلَىِٕنْ قُلْتَ اِنَّكُمْ مَّبْعُوْثُوْنَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَیَقُوْلَنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
তেৱেঁই পৱিত্ৰ আল্লাহ, যিজনে বিশাল আকাশমণ্ডল তথা পৃথিৱী আৰু উভয়ৰ মাজত থকা সকলো বস্তুক কেৱল ছয় দিনত সৃষ্টি কৰিছে। এই দুয়োটা সৃষ্টিৰ পূৰ্বে তেওঁৰ আৰছ আছিল পানীৰ ওপৰত। হে মানৱজাতি! যাতে তেওঁ তোমালোকক পৰীক্ষা কৰিব পাৰে যে, তোমালোকৰ মাজত আল্লাহক সন্তুষ্টি কৰিব পৰা সৎকৰ্মকাৰী কোন কোন আছে, আনহাতে আল্লাহক অসন্তুষ্ট কৰিব পৰা অৎসকৰ্মকাৰী কোন কোন আছে। যাতে তেওঁ প্ৰত্যেককে উপযুক্ত প্ৰতিফল দিব পাৰে। হে নবী! যদি আপুনি কয়ঃ হে মানৱজাতি! মৃত্যুৰ পিছত তোমালোকক হিচাপ-নিকাচ লোৱাৰ বাবে পুনৰ্জীৱিত কৰা হ'ব, তেতিয়া আপুনি লক্ষ্য কৰিব, আল্লাহক অস্বীকাৰকাৰী আৰু পুনৰুত্থানক নসাৎ কৰা ব্যক্তিসকলে অৱশ্যে ক'বঃ তুমি যি কোৰআন তিলাৱত কৰা সেইটো হৈছে স্পষ্ট যাদু তথা প্ৰকাশ্য অসত্য।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَىِٕنْ اَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ اِلٰۤی اُمَّةٍ مَّعْدُوْدَةٍ لَّیَقُوْلُنَّ مَا یَحْبِسُهٗ ؕ— اَلَا یَوْمَ یَاْتِیْهِمْ لَیْسَ مَصْرُوْفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟۠
যদি আমি মুশ্বৰিকসকলৰ পৰা সিহঁতৰ প্ৰাপ্য শাস্তি পাৰ্থিৱ জীৱনত কিছু দিনৰ বাবে স্থগিত কৰি ৰাখোঁ, তেন্তে সিহঁতে ততাতৈয়া কৰিব আৰু উপহাস কৰি ক'বঃ আমাৰ পৰা শাস্তিক কিহে প্ৰতিৰোধ কৰিছে? জানি থোৱা! আল্লাহৰ ওচৰত সিহঁতৰ প্ৰাপ্য শাস্তিৰ বাবে আছে এটা নিৰ্ধাৰিত সময়। সেই শাস্তি যিদিনা আহিব, তেতিয়া তাক প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা কোনেও নাথাকিব। সেই শাস্তি অৱশ্যে আহিব। যি শাস্তিক সিহঁতে উপলুঙা কৰি আছে আৰু উপহাস কৰি আছে তথা সোনকালে বিচাৰি আছে, সেই শাস্তিয়েই সিহঁতক আগুৰি ধৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَىِٕنْ اَذَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنٰهَا مِنْهُ ۚ— اِنَّهٗ لَیَـُٔوْسٌ كَفُوْرٌ ۟
যদি আমি মানুহক কিছুমান নিয়ামত দান কৰো, যেনেঃ সুস্বাস্থ্য আৰু ধন-সম্পত্তি, তাৰ পিছত সেইবোৰ যদি আমি পুনৰ কাঢ়ি লওঁ তেন্তে সি আল্লাহৰ ৰহমতৰ পৰা নিৰাশ হৈ পৰে আৰু তেওঁৰ নিয়ামতৰ কোনো ধৰণৰ কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ নকৰে। আল্লাহে প্ৰদান কৰা নিয়ামত যেতিয়া কাঢ়ি লোৱা হয়, তেতিয়া সি তাৰ দ্বাৰা উপকৃত হোৱা কথাষাৰকো পাহৰি যায়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَىِٕنْ اَذَقْنٰهُ نَعْمَآءَ بَعْدَ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُ لَیَقُوْلَنَّ ذَهَبَ السَّیِّاٰتُ عَنِّیْ ؕ— اِنَّهٗ لَفَرِحٌ فَخُوْرٌ ۟ۙ
আনহাতে যদি আমি তাক দৰিদ্ৰতা আৰু বেমাৰ-আজাৰৰ পিছত সুস্বাস্থ্য আৰু ধন-সম্পত্তিৰ সোৱাদ উপভোগ কৰাওঁ, তেন্তে সি অৱশ্যে ক'বঃ মই অনিষ্টতাৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাইছো আৰু কষ্টৰ অন্ত পৰিছে। কিন্তু সি আল্লাহৰ কৃতজ্ঞতা আদায় নকৰে। ফলত সি আনন্দত মতলীয়া হৈ পৰে, আৰু আল্লাহৰ নিয়ামত পাই মানুহৰ আগত অহংকাৰ কৰি ফুৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِلَّا الَّذِیْنَ صَبَرُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِیْرٌ ۟
কিন্তু যিসকলে কষ্টত ধৈৰ্য ধাৰণ কৰিছে, আৰু আনুগত্য কৰিছে, তথা গুনাহৰ পৰা দূৰত্ব অৱলম্বন কৰিছে, লগতে সৎকৰ্ম কৰিছে, তেওঁলোকৰ অৱস্থা হৈছে ভিন্ন। তেওঁলোকৰ মাজত হতাশা বিৰাজ নকৰিব, আৰু তেওঁলোকে আল্লাহৰ নিয়ামতৰ অকৃতজ্ঞতাও নকৰিব, আনকি তেওঁলোক মানুহৰ আগত অহংকাৰো নকৰিব। এনেকুৱা বৈশিষ্ট্যৰ অধিকাৰী লোকসকলে নিজৰ গুনাহৰ বাবে তেওঁলোকৰ প্ৰতিপালকৰ ফালৰ পৰা ক্ষমা তথা মাৰ্জনা লাভ কৰিব। লগতে তেওঁলোকৰ বাবে আখিৰাতত থাকিব মহাপ্ৰতিফল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا یُوْحٰۤی اِلَیْكَ وَضَآىِٕقٌ بِهٖ صَدْرُكَ اَنْ یَّقُوْلُوْا لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْهِ كَنْزٌ اَوْ جَآءَ مَعَهٗ مَلَكٌ ؕ— اِنَّمَاۤ اَنْتَ نَذِیْرٌ ؕ— وَاللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ وَّكِیْلٌ ۟ؕ
হে ৰাছুল! এনেকুৱা লাগে যে, আপুনি সিহঁতৰ এই কুফুৰী, স্বৈৰাচাৰীতা আৰু নিদৰ্শন দাবীৰ কাৰণে সেই দায়িত্বও পৰিত্যাগ কৰিব যিটো পৌঁচাই দিয়াৰ বাবে আপোনাক দায়িত্ব দিয়া হৈছে, যিটোৰ ওপৰত আমল কৰা সিহঁতৰ পক্ষে কঠিন। আপুনি এই বাৰ্তা পৌঁচাই দিবলৈ এই কাৰণে সংকোচবোধ কৰি আছে যে, যদি সিহঁতে কয়ঃ মুহাম্মদৰ ওপৰত ধন-ভাণ্ডাৰ কিয় অৱতীৰ্ণ নহয়, যাতে তেওঁ ধৈনাট্যৰ অন্তৰ্ভুক্ত হয়, অথবা কোনো ফিৰিস্তা কিয় নাহে, যিয়ে তেওঁৰ সমৰ্থনত থিয় দিব। এনেকুৱা আশংকাৰ ফলত আপুনি অহীৰ বাৰ্তা পৌঁচাই দিয়াত কেতিয়াও অৱহেলা নকৰিব। আপুনি কেৱলমাত্ৰ এজন সতৰ্ককাৰী। আপুনি সেইটোৱে প্ৰচাৰ কৰে, যিটো প্ৰচাৰ কৰাৰ দায়িত্ব আল্লাহে আপোনাক প্ৰদান কৰিছে। সিহঁতে যিবোৰ নিদৰ্শন আনিবলৈ দাবী কৰে, সেইবোৰ লৈ অহা আপোনাৰ দায়িত্ব নহয়। নিশ্চয় আল্লাহ সকলো বস্তু সংৰক্ষক।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• سعة علم الله تعالى وتكفله بأرزاق مخلوقاته من إنسان وحيوان وغيرهما.
আল্লাহৰ জ্ঞানৰ ব্যাপকতা, আৰু সকলো সৃষ্টিৰ জীৱিকাৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ, সেয়া মানুহেই হওঁক অথবা জীৱ-জন্তু।

• بيان علة الخلق؛ وهي اختبار العباد بامتثال أوامر الله واجتناب نواهيه.
সৃষ্টিজগত সৃষ্টি কৰাৰ উদ্দেশ্য। সেয়া হৈছেঃ আল্লাহৰ আদেশ পালন কৰা আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুৰ পৰা বিৰত থকাৰ মাধ্যমত বান্দাসকলক পৰীক্ষা কৰা।

• لا ينبغي الاغترار بإمهال الله تعالى لأهل معصيته، فإنه قد يأخذهم فجأة وهم لا يشعرون.
আল্লাহে দিয়া অৱকাশক গুনাহগাৰ বান্দাসকলে অৱহেলা কৰা উচিত নহয়। কাৰণ তেওঁ কেতিয়াবা আকস্মিক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে, ফলত মানুহে উপলব্ধিও কৰিব নোৱাৰে।

• بيان حال الإنسان في حالتي السعة والشدة، ومدح موقف المؤمن المتمثل في الصبر والشكر.
দুখ-কষ্ট আৰু সুখ-শান্তি উভয় পৰিস্থিতিত মানুহৰ অৱস্থাৰ বৰ্ণনা, তথা ধৈৰ্য আৰু কৃতজ্ঞতাৰ পথ অৱলম্বন কৰা মুমিনসকলৰ প্ৰশংসা।

اَمْ یَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ؕ— قُلْ فَاْتُوْا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهٖ مُفْتَرَیٰتٍ وَّادْعُوْا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
বৰং মুশ্বৰিকসকলে কয়ঃ মুহাম্মদে নিজেই কোৰআন ৰচনা কৰিছে, আল্লাহৰ ফালৰ পৰা অৱতীৰ্ণ হোৱা নাই। হে ৰাছুল! আপুনি সিহঁতক প্ৰত্যাহ্বান জনাই কওঁক যে, তেন্তে তোমালোকে এই কোৰআনৰ দৰে দহটা ছুৰা ৰচনা কৰি আনাচোন। যি কোৰআনক তোমালোকে মানৱ ৰচিত বুলি ধাৰণা কৰি আছা, সেই কোৰআনৰ দৰে সত্যতা তোমালোকে নিজে ৰচনা কৰা বাণীত প্ৰকাশ কৰিব নোৱাৰিবা। তোমালোকে যাক ইচ্ছা এই কামত সহায়ৰ বাবে মাতি লব পাৰা। যদি তোমালোকে এই দাবীত সত্যবাদী যে, কোৰআন মানৱ ৰচিত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَاِلَّمْ یَسْتَجِیْبُوْا لَكُمْ فَاعْلَمُوْۤا اَنَّمَاۤ اُنْزِلَ بِعِلْمِ اللّٰهِ وَاَنْ لَّاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— فَهَلْ اَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ ۟
যদি সিহঁত অপাৰগ হয় আৰু তোমালোকৰ দাবী পূৰণ কৰিব নোৱাৰে, তেন্তে হে মুমিনসকল! জানি থোৱা, আল্লাহে তেওঁৰ ৰাছুলৰ ওপৰত কোৰআন জানি বুজি দৃঢ় জ্ঞানৰ সৈতে অৱতীৰ্ণ কৰিছে। এয়া মানৱ ৰচিত নহয়। আৰু এইটোও জানি থোৱা যে, আল্লাহৰ বাহিৰে আন কোনো সত্য উপাস্য নাই। এতেকে এইবোৰ অকাট্য যুক্তি প্ৰমাণৰ পিছত তোমালোক আল্লাহৰ আনুগত্য কৰিবলৈ সাজু নে?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَنْ كَانَ یُرِیْدُ الْحَیٰوةَ الدُّنْیَا وَزِیْنَتَهَا نُوَفِّ اِلَیْهِمْ اَعْمَالَهُمْ فِیْهَا وَهُمْ فِیْهَا لَا یُبْخَسُوْنَ ۟
যি ব্যক্তিয়ে নিজৰ কৰ্মৰ বিনিময়ত পাৰ্থিৱ জীৱন আৰু ইয়াৰ ধ্বংসশীল বস্তু উপভোগ কৰিব বিচাৰে আৰু আখিৰাতৰ প্ৰতিদান নিবিচাৰে, আমি সিহঁতৰ কৰ্মৰ প্ৰতিদান স্বাস্থ্য, শান্তি আৰু জীৱিকাৰ প্ৰশস্ততাৰ ৰূপত এই পৃথিৱীতেই দান কৰো। সিহঁতৰ কৰ্মৰ প্ৰতিদান দিয়াত একো হ্ৰাস কৰা নহয়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ لَیْسَ لَهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ اِلَّا النَّارُ ۖؗ— وَحَبِطَ مَا صَنَعُوْا فِیْهَا وَبٰطِلٌ مَّا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
এনেকুৱা তুচ্ছ আশা পোষণ কৰা ব্যক্তিসকলৰ বাবে ক্বিয়ামতৰ দিনা জাহান্নামৰ বাহিৰে আন কোনো প্ৰতিফল নাথাকিব, যত সিহঁতে প্ৰৱেশ কৰিব, আৰু সিহঁতৰ কৰ্মৰ পূণ্যসমূহ বিনষ্ট হ'ব, তথা সিহঁতে কৰা কৰ্মসমূহ ব্যৰ্থ হ'ব। কাৰণ পৃথিৱীত সিহঁতৰ ঈমান ঠিক নাছিল আৰু সিহঁতৰ উদ্দেশ্যও ঠিক নাছিল। সৎকৰ্মৰ জৰিয়তে সিহঁতে আল্লাহৰ সন্তুষ্টি বিচৰা নাছিল আৰু আখিৰাতৰ প্ৰতিদানো কামনা কৰা নাছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَفَمَنْ كَانَ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّهٖ وَیَتْلُوْهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِنْ قَبْلِهٖ كِتٰبُ مُوْسٰۤی اِمَامًا وَّرَحْمَةً ؕ— اُولٰٓىِٕكَ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ ؕ— وَمَنْ یَّكْفُرْ بِهٖ مِنَ الْاَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهٗ ۚ— فَلَا تَكُ فِیْ مِرْیَةٍ مِّنْهُ ۗ— اِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
নবী মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লাম, যাৰ ওচৰত আল্লাহৰ ফালৰ পৰা অহা প্ৰমাণ আছে, আনকি তেওঁৰ প্ৰতিপালকৰ তৰফৰ পৰা এজন সাক্ষীও আছে, অৰ্থাৎ জিব্ৰীল আলাইহিছ ছালাম, লগতে তেওঁৰ নবুওৱতৰ বিষয়ে ইতিপূৰ্বে তাওৰাতত উল্লেখ কৰা হৈছে যিটো মুছা আলাইহিছ ছালামৰ ওপৰত মানুহৰ বাবে আদৰ্শ তথা কৰুণা হিচাপে অৱতীৰ্ণ কৰা হৈছিল, তেওঁ আৰু মুমিনসকল কেতিয়াও পথভ্ৰষ্টতাত পতিত কাফিৰসকলৰ সমান হ'ব নোৱাৰে। মুমিনসকলে কোৰআনৰ প্ৰতি তথা মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰে, যাৰ ওপৰত কোৰআন অৱতীৰ্ণ হৈছিল। এতেকে যিয়েই ইয়াক অস্বীকাৰ কৰিব, ক্বিয়ামতৰ দিনা তাৰ ঠিকনা হ'ব জাহান্নাম। এতেকে হে ৰাছুল! আপুনি কোৰআন আৰু সেইসকল লোকৰ বাসস্থান সম্পৰ্কে সংশয় নকৰিব। এইটোৱেই সত্য, ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই। তথাপিও অধিকাংশ লোকে স্পষ্ট সাক্ষ্য-প্ৰমাণ তথা প্ৰকাশ্য দলীল পোৱাৰ পিছতো ঈমান পোষণ নকৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ یُعْرَضُوْنَ عَلٰی رَبِّهِمْ وَیَقُوْلُ الْاَشْهَادُ هٰۤؤُلَآءِ الَّذِیْنَ كَذَبُوْا عَلٰی رَبِّهِمْ ۚ— اَلَا لَعْنَةُ اللّٰهِ عَلَی الظّٰلِمِیْنَ ۟ۙ
সেই ব্যক্তিতকৈ অধিক অত্যাচাৰী আৰু কোনো হ'ব নোৱাৰে, যিয়ে আল্লাহৰ লগত অংশীদাৰ স্থাপন কৰে অথবা তেওঁৰ সন্তান আছে বুলি মিছা অভিযোগ উত্থাপন কৰে। এইসকল লোকেই আল্লাহৰ প্ৰতি মিছা আৰোপ কৰে। ক্বিয়ামতৰ দিনা সিহঁতক নিজ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত উপস্থিত কৰোৱা হ'ব, যাতে সিহঁতৰ কৰ্ম সম্পৰ্কে সোধ-পোচ কৰিব পাৰে। তেতিয়া ফিৰিস্তা আৰু ৰাছুলসকলৰ মাজৰ সাক্ষীসকলে ক'বঃ এইসকল লোকেই আল্লাহৰ প্ৰতি মিছা আৰোপ কৰিছিল, তেওঁৰ লগত অংশীদাৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ সন্তান আছে বুলি মিছা অভিযোগ কৰিছিল। জানি থোৱা! আল্লাহৰ প্ৰতি মিছা অভিযোগ কৰি নিজেই নিজৰ প্ৰতি অন্যায় কৰা ব্যক্তিসকলক আল্লাহে নিজৰ কৃপাৰ পৰা বঞ্চিত ৰাখিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
الَّذِیْنَ یَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَیَبْغُوْنَهَا عِوَجًا ؕ— وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ كٰفِرُوْنَ ۟
যিসকলে মানুহক সঠিক পথৰ পৰা বিৰত ৰাখে, আৰু নিজৰ বক্ৰ পথক পোন পথৰ পৰা বিচ্ছিন্ন কৰিব বিচাৰে যাতে কোনেও সেই পথত পৰিচালিত হ'ব নোৱাৰে। সেইসকল লোকেই মৃত্যুৰ পিছত হ'বলগীয়া পুনৰুত্থানক অস্বীকাৰ কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• تحدي الله تعالى للمشركين بالإتيان بعشر سور من مثل القرآن، وبيان عجزهم عن الإتيان بذلك.
আল্লাহে মুশ্বৰিকসকলক কোৰআনৰ দৰে দহটা ছুৰা আনিবলৈ প্ৰত্যাহ্বান জনাইছে, লগতে এই কথাও উল্লেখ কৰিছে যে, সিহঁতে এই কাম কৰিবলৈ কেতিয়াও সক্ষম নহ'ব।

• إذا أُعْطِي الكافر مبتغاه من الدنيا فليس له في الآخرة إلّا النار.
যিহেতু কাফিৰসকলক পৃথিৱীত সিহঁতৰ আশা অনুযায়ী সকলো দিয়া হৈছে, সেয়ে আখিৰাতত সিহঁতে জাহান্নামৰ বাহিৰে আন একো নাপাব।

• عظم ظلم من يفتري على الله الكذب وعظم عقابه يوم القيامة.
আল্লাহৰ প্ৰতি যিয়ে মিছা আৰোপ কৰে, সি হৈছে মহা-অন্যায়কাৰী, আৰু ক্বিয়ামতৰ দিনা সি মহাশাস্তিৰ সন্মুখীন হ'ব।

اُولٰٓىِٕكَ لَمْ یَكُوْنُوْا مُعْجِزِیْنَ فِی الْاَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ مِنْ اَوْلِیَآءَ ۘ— یُضٰعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ ؕ— مَا كَانُوْا یَسْتَطِیْعُوْنَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوْا یُبْصِرُوْنَ ۟
আল্লাহৰ শাস্তি যেতিয়া অৱতীৰ্ণ হ'ব তেতিয়া এনেকুৱা বৈশিষ্ট্যৰ অধিকাৰী ব্যক্তিসকল কেতিয়াও তাৰ পৰা পলায়ন কৰিবলৈ সক্ষম নহ'ব। আনকি তেতিয়া সিহঁতৰ এনেকুৱা কোনো বন্ধু তথা সহায়কো নাথাকিব, যিসকলে সিহঁতক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব। ক্বিয়ামতৰ দিনা সিহঁতৰ শাস্তি বৃদ্ধি কৰা হ'ব, কাৰণ সিহঁতে নিজকে আৰু আনকো আল্লাহৰ পথৰ পৰা বিৰত ৰাখিছিল। পৃথিৱীত সিহঁতে সত্যক তথা হিদায়তক স্বীকাৰ বা গ্ৰহণ কৰাৰ উদ্দেশ্যে শুনা নাছিল, আনকি বিশ্বজগতত বিস্তৃত আল্লাহৰ নিদৰ্শনবোৰকো সিহঁতে উপকৃত হোৱাৰ উদ্দেশ্যে দেখা নাছিল। কাৰণ সিহঁতে সত্যৰ পৰা অতি কঠিনৰূপে বিমুখ হৈছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
এনেকুৱা বৈশিষ্ট্যৰ অধিকাৰী ব্যক্তিসকলেই আল্লাহৰ লগত অংশীদাৰ স্থাপন কৰি নিজকে ধ্বংসৰ পথত অৱতীৰ্ণ কৰিছে আৰু নিজৰেই ক্ষতি সাধন কৰিছে। কিন্তু সিহঁতে বনাই লোৱা মধ্যস্ততাকাৰী আৰু অংশীসকল সিহঁতৰ পৰাই পলায়ন কৰিছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَا جَرَمَ اَنَّهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ هُمُ الْاَخْسَرُوْنَ ۟
ক্বিয়ামতৰ দিনা এইসকল লোকেই ভীষণ ক্ষতিগ্ৰস্ততাৰ সন্মুখীন হ'ব। কিয়নো সিহঁতে ঈমানৰ পৰিবৰ্তে কুফৰ আৰু আখিৰাতৰ পৰিবৰ্তে পাৰ্থিৱ জীৱন, লগতে দয়াৰ পৰিবৰ্তে শাস্তিক অগ্ৰাধিকাৰ দিছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنَّ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَاَخْبَتُوْۤا اِلٰی رَبِّهِمْ ۙ— اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ ۚ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
নিশ্চয় যিসকলে আল্লাহ আৰু তেওঁৰ ৰাছুলৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰিছে, লগতে সৎকৰ্ম কৰে আৰু আল্লাহক ভয় কৰে আৰু তেওঁৰ আনুগত্য কৰে, তেওঁলোকেই জান্নাতৰ অধিবাসী, য’ত তেওঁলোক চিৰকাল থাকিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَثَلُ الْفَرِیْقَیْنِ كَالْاَعْمٰی وَالْاَصَمِّ وَالْبَصِیْرِ وَالسَّمِیْعِ ؕ— هَلْ یَسْتَوِیٰنِ مَثَلًا ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟۠
কাফিৰ আৰু মুমিন, উভয় দলৰ উদাহৰণ হৈছে এনেকুৱা, যেনে- অন্ধ ব্যক্তিয়ে যিদৰে দেখিব নোৱাৰে আৰু কলাই যিদৰে শুনিব নোৱাৰে, ঠিক সেইদৰে কাফিৰসকলে সত্যক স্বীকাৰ তথা গ্ৰহণ কৰাৰ উদ্দেশ্যে নুশুনে, আনকি উপকৃত হোৱাৰ উদ্দেশ্যেও নেদেখে। পক্ষান্তাৰে মুমিনসকলৰ উদাহৰণ হৈছে, এনেকুৱা ব্যক্তিৰ নিচিনা যিয়ে শুনিব পাৰে আৰু দেখিবও পাৰে। অৰ্থাৎ তেওঁলোকৰ মাজত দৃষ্টিশক্তি আৰু শ্ৰৱণশক্তি দুয়োটা আছে। এতেকে এই দুটা দলৰ বৈশিষ্ট্য আৰু অৱস্থা সমান হ'ব পাৰেনে? জানি থোৱা! এই দুয়োটা দল কেতিয়াও সমান হ'ব নোৱাৰে। তোমালোকে এই দুয়ো দলৰ বৈষম্যৰ পৰা কিবা শিক্ষা পালানে?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا نُوْحًا اِلٰی قَوْمِهٖۤ ؗ— اِنِّیْ لَكُمْ نَذِیْرٌ مُّبِیْنٌ ۟ۙ
অৱশ্যে আমি নূহ আলাইহিছ ছালামক তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ ওচৰলৈ ৰাছুল হিচাপে প্ৰেৰণ কৰিছিলো। তেওঁ সিহঁতক কৈছিলঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! নিশ্চয় মই এজন সতৰ্ককাৰী, তোমালোকক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা সতৰ্ক কৰোঁ। তথা মোক যি প্ৰদান কৰি তোমালোকৰ ওচৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে, সেয়া মই স্পষ্টৰূপে বৰ্ণনা কৰোঁ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَنْ لَّا تَعْبُدُوْۤا اِلَّا اللّٰهَ ؕ— اِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ عَذَابَ یَوْمٍ اَلِیْمٍ ۟
আৰু মই তোমালোকক কেৱল এক আল্লাহৰ ইবাদতৰ পিনে আহ্বান কৰো। এতেকে তোমালোকে কেৱল তেওঁৰেই ইবাদত কৰা। নিশ্চয় মই তোমালোকৰ প্ৰতি এটা কষ্টদায়ক দিৱসৰ শাস্তিৰ আশংকা কৰোঁ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقَالَ الْمَلَاُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنْ قَوْمِهٖ مَا نَرٰىكَ اِلَّا بَشَرًا مِّثْلَنَا وَمَا نَرٰىكَ اتَّبَعَكَ اِلَّا الَّذِیْنَ هُمْ اَرَاذِلُنَا بَادِیَ الرَّاْیِ ۚ— وَمَا نَرٰی لَكُمْ عَلَیْنَا مِنْ فَضْلٍۢ بَلْ نَظُنُّكُمْ كٰذِبِیْنَ ۟
কিন্তু তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ গণ্যমান্য আৰু প্ৰমূখ কাফিৰ নেতাসকলে ক'লেঃ আমি তোমাৰ আহ্বান কেতিয়াও স্বীকাৰ নকৰো। কাৰণ তোমাৰ মাজত এনেকুৱা কোনো বৈশিষ্ট্য নাই যিটো আমাৰ মাজত নাই। তুমিও আমাৰ দৰেই এজন মানুহ। লগতে আমি লক্ষ্য কৰিছো, তোমাৰ অনুসৰণ কেৱল আমাৰ মাজৰ নিম্নবৰ্গৰ মানুহেই কৰে। এই কাৰণেও যে, তোমাৰ ওচৰত সেই সন্মান, ধন আৰু প্ৰতিষ্ঠা নাই, যাৰ ফলত আমি তোমাৰ অনুসৰণ কৰিম। বৰং আমি তোমাক তোমাৰ এই দাবীত মিছলীয়া বুলি ভাৱো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ یٰقَوْمِ اَرَءَیْتُمْ اِنْ كُنْتُ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَاٰتٰىنِیْ رَحْمَةً مِّنْ عِنْدِهٖ فَعُمِّیَتْ عَلَیْكُمْ ؕ— اَنُلْزِمُكُمُوْهَا وَاَنْتُمْ لَهَا كٰرِهُوْنَ ۟
নূহ আলাইহিছ ছালামে সিহঁতক ক'লেঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! কোৱাচোন! মই যদি মোৰ প্ৰতিপালকৰ তৰফৰ পৰা প্ৰেৰিত প্ৰমাণৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত থাকো, যি প্ৰমাণে মোৰ সত্যতাক সমৰ্থন কৰে। আৰু মোৰ সত্যতাক মানিবলৈ যদি তোমালোকৰ ওপৰত অনিবাৰ্য কৰা হয়, আনকি তেওঁ মোক কৃপা কৰিছে অৰ্থাৎ নবুওৱত আৰু ৰিছালত প্ৰদান কৰিছে। কিন্তু তোমালোকৰ অজ্ঞানতাৰ কাৰণে বিষয়টো তোমালোকৰ ওচৰত স্পষ্ট হোৱা নাই। তেনে পৰিস্থিতিত মই তোমালোকক ঈমান আনিবলৈ বাধ্য কৰিব পাৰিমনে? তোমালোকৰ অপছন্দ সত্তেও সেয়া তোমালোকৰ অন্তৰত প্ৰৱেশ কৰাব পাৰিমনে? অৱশ্যে মই নোৱাৰিম। কাৰণ ঈমান পোষণ কৰাৰ তাওফীক কেৱল মাত্ৰ আল্লাহে প্ৰদান কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• الكافر لا ينتفع بسمعه وبصره انتفاعًا يقود للإيمان، فهما كالمُنْتَفِيَين عنه بخلاف المؤمن.
কাফিৰসকলে নিজৰ দৃষ্টিশক্তি আৰু শ্ৰৱণশক্তিৰে ঈমানৰ পথ অনুসন্ধানত উপকৃত নহয়। এনেকুৱা লাগে যেনিবা এই দুটা শক্তি সিহঁতৰ ওচৰত নাই। পক্ষান্তৰে মুমিনসকলৰ বিষয়টো ইয়াৰ বিপৰীত।

• سُنَّة الله في أتباع الرسل أنهم الفقراء والضعفاء لخلوِّهم من الكِبْر، وخُصُومهم الأشراف والرؤساء.
ৰাছুলসকলৰ অনুসৰণকাৰীসকলৰ ক্ষেত্ৰত আল্লাহৰ সাধাৰণ নিয়ম হৈছে এনেকুৱা যে, তেওঁলোক সচৰাচৰ দৰিদ্ৰ আৰু দুৰ্বল শ্ৰেণীক লোক হয়। কাৰণ তেওঁলোকৰ মাজত অহংকাৰ তথা অভিমান নাথাকে। আনহাতে বিপৰীত শাৰীত অৱস্থান কৰে গণ্যমান্য আৰু প্ৰমূখ নেতাসকল।

• تكبُّر الأشراف والرؤساء واحتقارهم لمن دونهم في غالب الأحيان.
সাধাৰণতে গণ্যমান্য আৰু প্ৰমূখসকলে সদায় নিজতকৈ নিম্ন শ্ৰেণীৰ লোকসকলক ঘৃণা কৰে।

وَیٰقَوْمِ لَاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ مَالًا ؕ— اِنْ اَجْرِیَ اِلَّا عَلَی اللّٰهِ وَمَاۤ اَنَا بِطَارِدِ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ؕ— اِنَّهُمْ مُّلٰقُوْا رَبِّهِمْ وَلٰكِنِّیْۤ اَرٰىكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُوْنَ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! এই বাৰ্তা পৌঁচাই দিবলৈ মই তোমালোকৰ পৰা কোনো পাৰিশ্ৰমিক নিবিচাৰো, মোক প্ৰতিফল দিয়াৰ দায়িত্ব কেৱল আল্লাহৰ ওচৰত। আনহাতে মই মোৰ বৈঠকৰ পৰা দৰিদ্ৰ লোকসকলকো বিৰত ৰাখিব নোৱাৰিম, যিসকলক বিৰত ৰাখিবলৈ তোমালোকে দাবী কৰি আছা। নিশ্চয় তেওঁলোকে ক্বিয়ামতৰ দিনা নিজ প্ৰতিপালকৰ লগত সাক্ষাৎ কৰিব আৰু তেওঁ তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ ঈমানৰ প্ৰতিফল প্ৰদান কৰিব। কিন্তু মই যি দেখিছো তোমালোক দাৱাতৰ বাস্তৱিকতাৰ পৰা অনভিজ্ঞ, সেই কাৰণেই তোমালোকে দুৰ্বল মুমিনসকলক খেদি পঠিওৱাৰ দাবী কৰি আছা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیٰقَوْمِ مَنْ یَّنْصُرُنِیْ مِنَ اللّٰهِ اِنْ طَرَدْتُّهُمْ ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! যদি মই কোনো কাৰণ অবিহনে এই মুমিনসকলক অন্যায়ভাৱে খেদি পঠিয়াওঁ তেন্তে আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা মোক কোনে ৰক্ষা কৰিব? তোমালোকে অলপো শিক্ষা গ্ৰহণ নকৰানে, আৰু এনেকুৱা কৰ্ম কৰাৰ প্ৰয়াস কিয় নকৰা যিটো অধিক লাভদায়ক তথা ফলপ্ৰসূ?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ عِنْدِیْ خَزَآىِٕنُ اللّٰهِ وَلَاۤ اَعْلَمُ الْغَیْبَ وَلَاۤ اَقُوْلُ اِنِّیْ مَلَكٌ وَّلَاۤ اَقُوْلُ لِلَّذِیْنَ تَزْدَرِیْۤ اَعْیُنُكُمْ لَنْ یُّؤْتِیَهُمُ اللّٰهُ خَیْرًا ؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ ۖۚ— اِنِّیْۤ اِذًا لَّمِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! মই এইটো দাবী নকৰো যে, মোৰ ওচৰত আল্লাহৰ ধন ভাণ্ডাৰ আছে, য’ত জীৱিকা আছে আৰু তোমালোকে ঈমান পোষণ কৰিলে সেয়া মই তোমালোকৰ মাজত বন্টন কৰিম। লগতে মই এইটোও দাবী নকৰো যে, মই অদৃশ্য জ্ঞানৰ অধিকাৰী, তথা মই তোমালোকক এইটোও নকওঁ যে, মই এজন ফিৰিস্তা। বৰং মই তোমালোকৰ দৰেই এজন মানুহ। লগতে মই সেইসকল দুখীয়ালোকৰ বিষয়েও এইটো নকওঁ যে, আল্লাহে তেওঁলোকক হিদায়তৰ তাওফীক প্ৰদান নকৰিব, যিসকলক তোমালোকে ঘৃণাৰ চকুৰে চোৱা। নিশ্চয় আল্লাহ তেওঁলোকৰ অৱস্থা আৰু নিয়্যত সম্পৰ্কে সৰ্বাধিক জ্ঞাত। যদি মই এনেকুৱা দাবী কৰো তেন্তে ময়ো অত্যাচাৰীসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ যাম, যিসকল আল্লাহৰ শাস্তিৰ উপযুক্ত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰنُوْحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَاَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَاْتِنَا بِمَا تَعِدُنَاۤ اِنْ كُنْتَ مِنَ الصّٰدِقِیْنَ ۟
সিহঁতে অহংকাৰ তথা স্বৈৰাচাৰীতা অৱলম্বন কৰি ক'লেঃ হে নূহ! তুমি আমাৰ লগত যথেষ্ট বাদানুবাদ কৰিছা আৰু বিতৰ্ক কৰিছা। এতিয়া তুমি সেই শাস্তি আনি দেখুৱা, যিটোৰ পৰা তুমি আমাক ভয় দেখুৱাই আছা, যদি তুমি নিজৰ দাবীত সত্যবাদী।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ اِنَّمَا یَاْتِیْكُمْ بِهِ اللّٰهُ اِنْ شَآءَ وَمَاۤ اَنْتُمْ بِمُعْجِزِیْنَ ۟
নূহ আলাইহিছ ছালামে সিহঁতক ক'লেঃ মই শাস্তি আনিব নোৱাৰিম। আল্লাহে ইচ্ছা কৰিলেহে সেইটো তোমালোকৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ হ'ব। এতেকে তেওঁ যদি তোমালোকক শাস্তি বিহিব বিচাৰে তেন্তে তোমালোকে কেতিয়াও তেওঁৰ শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা পাব নোৱাৰা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا یَنْفَعُكُمْ نُصْحِیْۤ اِنْ اَرَدْتُّ اَنْ اَنْصَحَ لَكُمْ اِنْ كَانَ اللّٰهُ یُرِیْدُ اَنْ یُّغْوِیَكُمْ ؕ— هُوَ رَبُّكُمْ ۫— وَاِلَیْهِ تُرْجَعُوْنَ ۟ؕ
মোৰ উপদেশ আৰু মোৰ সতৰ্ক বাণীয়ে তোমালোকক কোনো উপকাৰ নকৰিব, যদি আল্লাহেই তোমালোকক সঠিক পথৰ পৰা দূৰত ৰখাৰ আৰু তোমালোকৰ স্বৈৰাচাৰীতাৰ কাৰণে তোমালোকক হিদায়তৰ পৰা বিৰত ৰখাৰ মনস্থ কৰিছে। তেৱেঁই তোমালোকৰ প্ৰতিপালক। তোমালোকৰ সকলো কৰ্ম তেওঁৰেই অধীনস্থ। তেওঁ ইচ্ছা কৰিলে তোমালোকক বিপথে পৰিচালিত কৰিব পাৰে। কিয়ামতৰ দিনা কেৱল তেওঁৰ ওচৰতেই তোমালোক প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিবা। তেতিয়া তেৱেঁই তোমালোকক তোমালোকৰ কৰ্মৰ প্ৰতিফল দান কৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَمْ یَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ؕ— قُلْ اِنِ افْتَرَیْتُهٗ فَعَلَیَّ اِجْرَامِیْ وَاَنَا بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُجْرِمُوْنَ ۟۠
নূহ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে নিজৰ কুফুৰী কাৰ্যৰ কাৰণে ধাৰণা কৰিছিল যে, নূহ আলাইহিছ ছালামে যি ধৰ্মলৈ আহিছে সেয়া তেওঁৰ নিজে বনোৱা ধৰ্ম। হে ৰাছুল! আপুনি সিহঁতক কৈ দিয়কঃ যদি মই এইটো নিজে বনাইছো তেন্তে ইয়াৰ যি শাস্তি হ'ব সেয়া ময়ে ভোগ কৰিম। কিন্তু তোমালোকে যে অস্বীকাৰ কৰি আছা, সেই গুনাহ কিন্তু মই বহন নকৰো। মই ইয়াৰ পৰা সম্পূৰ্ণ মুক্ত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاُوْحِیَ اِلٰی نُوْحٍ اَنَّهٗ لَنْ یُّؤْمِنَ مِنْ قَوْمِكَ اِلَّا مَنْ قَدْ اٰمَنَ فَلَا تَبْتَىِٕسْ بِمَا كَانُوْا یَفْعَلُوْنَ ۟ۚ
আল্লাহে নূহ আলাইহিছ ছালামৰ পিনে অহী কৰি ক'লেঃ হে নূহ! তোমাৰ সম্প্ৰদায়ৰ যিসকলে এতিয়ালৈ ঈমান পোষণ কৰিছে, ইয়াৰ বাহিৰে আন কোনেও ঈমান পোষণ নকৰিব। এতেকে হে নূহ! সিহঁতৰ এই দীৰ্ঘ সময়ছোৱাত কৰা উপহাস আৰু অস্বীকাৰৰ বাবে আপুনি মনত কষ্ট নলব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِاَعْیُنِنَا وَوَحْیِنَا وَلَا تُخَاطِبْنِیْ فِی الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ۚ— اِنَّهُمْ مُّغْرَقُوْنَ ۟
এতেকে আপুনি আমাৰ চকুৰ সন্মুখত আমাৰ সুৰক্ষা বেষ্টনীৰ মাজত থাকি, নাও নিৰ্মাণ সম্পৰ্কীয় অহীৰ অনুসৰণ কৰি এখন নাও বনাওক। আৰু যিসকলে কুফুৰী কৰি নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰিছে, সিহঁতক অৱকাশ দিয়াৰ কথা আপুনি মোৰ ওচৰত উত্থাপন নকৰিব। সিহঁত নিশ্চিতৰূপে তুফানৰ জৰিয়তে ধ্বংস হ'ব। এয়া হৈছে কুফুৰীৰ ওপৰত সিহঁতৰ অটল থকাৰ পৰিণাম।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• عفة الداعية إلى الله وأنه يرجو منه الثواب وحده.
আল্লাহৰ প্ৰতি আহ্বান কৰা লোকসকলৰ অন্তৰৰ পৱিত্ৰতাৰ বৰ্ণনা, আৰু তেওঁলোকে ইয়াৰ প্ৰতিফল কেৱল আল্লাহৰ ওচৰতেই কামনা কৰে।

• حرمة طرد فقراء المؤمنين، ووجوب إكرامهم واحترامهم.
দুখীয়া মুমিনসকলক হীন চকুৰে চোৱা হাৰাম, তথা তেওঁলোকক সন্মান কৰা অনিবাৰ্য।

• استئثار الله تعالى وحده بعلم الغيب.
গায়েব অৰ্থাৎ অদৃশ্য বিষয়ৰ জ্ঞান কেৱল আল্লাহৰ ওচৰতে সীমাবদ্ধ ৰাখিছে।

• مشروعية جدال الكفار ومناظرتهم.
কাফিৰসকলৰ লগত তৰ্ক-বিতৰ্ক কৰা তথা বাদানুবাদ কৰা বৈধ।

وَیَصْنَعُ الْفُلْكَ ۫— وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَیْهِ مَلَاٌ مِّنْ قَوْمِهٖ سَخِرُوْا مِنْهُ ؕ— قَالَ اِنْ تَسْخَرُوْا مِنَّا فَاِنَّا نَسْخَرُ مِنْكُمْ كَمَا تَسْخَرُوْنَ ۟ؕ
ইয়াৰ পিছত নূহ আলাইহিছ ছালামে আল্লাহৰ আদেশ পালন কৰি নাও সজা আৰম্ভ কৰিলে। যেতিয়াই তেওঁৰ ওচৰেৰে তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ নেতা শ্ৰেণীৰ লোকসকল অহা-যোৱা কৰিছিল, তেতিয়াই সিহঁতে তেওঁক দেখি উপহাস আৰু বিদ্ৰুপমূলকভাৱে কৈছিলঃ এওঁ এনেকুৱা ভূমিত নাও বনাই আছে, যত নদীৰ অস্তিত্ব নাই তথা পানীও নাই। যেতিয়া সিহঁত বাৰে বাৰে তেওঁক উপহাস কৰিবলৈ ধৰিলে, তেতিয়া নূহ আলাইহিছ ছালামে সিহঁতক উদ্দেশ্যি ক'লেঃ হে নেতাসকল! আমাৰ এই নাও নিৰ্মানক কেন্দ্ৰ কৰি আজি যদি তোমালোকে আমাক উপহাস কৰি আছা তেন্তে শুনা! আমিও তোমালোকক উপহাস কৰো এই বিষয়ত যে, তোমালোক নিজৰ পৰিণাম সম্পৰ্কে অৱগত নহয় অৰ্থাৎ তোমালোকে ডুবি মৰিবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۙ— مَنْ یَّاْتِیْهِ عَذَابٌ یُّخْزِیْهِ وَیَحِلُّ عَلَیْهِ عَذَابٌ مُّقِیْمٌ ۟
অতিশীঘ্ৰেই তোমালোকে জানিব পাৰিবা, পৃথিৱীত কাৰ ওপৰত অপমানজনক আৰু লাঞ্ছনাদায়ক শাস্তি আহিব। আৰু আখিৰাতত তাৰ বাবে থাকিব নিৰবিচ্ছিন্ন চিৰস্থায়ী শাস্তি।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
حَتّٰۤی اِذَا جَآءَ اَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّوْرُ ۙ— قُلْنَا احْمِلْ فِیْهَا مِنْ كُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَاَهْلَكَ اِلَّا مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ اٰمَنَ ؕ— وَمَاۤ اٰمَنَ مَعَهٗۤ اِلَّا قَلِیْلٌ ۟
ইপিনে নূহ আলাইহিছ ছালামে নাও নিৰ্মাণৰ কাম সম্পন্ন কৰিলে যিটো বনাবলৈ আল্লাহে নিৰ্দেশ দিছিল। অৱশেষত সিহঁতক ধ্বংস কৰাৰ আদেশ যেতিয়া আহিল, তুফানৰ আগজাননী হিচাপে চৌকাৰ পৰা পানী উথলি উঠিল, যত সিহঁতে খাদ্য প্ৰস্তুত কৰিছিল। তেতিয়া আমি নূহ আলাইহিছ ছালামক ক'লোঃ পৃথিৱীত পোৱা সকলো প্ৰকাৰ জীৱ-জন্তুৰে এযোৰ এযোৰকৈ মতা আৰু মাইকী নাৱত তুলি লওঁক। আপোনাৰ পৰিয়ালৰ লোকসকলকো তুলি লওঁক, কিন্তু এনেকুৱা ব্যক্তিক আৰোহণ নকৰাব, যাৰ বিষয়ে পূৰ্বেই সিদ্ধান্ত হৈছে যে, সি ডুবি মৰিব, কাৰণ সি ঈমান পোষণ কৰা নাই। এতেকে আপোনাৰ সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰত্যেক সেই ব্যক্তিক আৰোহণ কৰাওক, যিয়ে ঈমান পোষণ কৰিছে। তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ অতি কমসংখ্যক লোকেহে তেওঁৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰিছিল। যদিও তেওঁ এটা দীৰ্ঘ সময় সিহঁতৰ মাজত থাকি সিহঁতক আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰাৰ আহ্বান কৰিছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ارْكَبُوْا فِیْهَا بِسْمِ اللّٰهِ مَجْرٖىهَا وَمُرْسٰىهَا ؕ— اِنَّ رَبِّیْ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
নূহ আলাইহিছ ছালামে নিজ পৰিয়ালৰ আৰু তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ যিসকলে ঈমান আনিছিল তেওঁলোকক সম্বোধন কৰি ক'লেঃ তোমালোকে নাৱত আৰোহণ কৰা। আল্লাহৰ নামত এই নাও গতি কৰিব আৰু তেওঁৰ নামতে স্থিৰ হ'ব। নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালকে তেওঁৰ তাওবাকাৰী বান্দাসকলক ক্ষমা কৰে আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতি দয়া কৰে। এইটো তেওঁৰ দয়াৰেই প্ৰতীক যে, তেওঁ মুমিনসকলক ধ্বংসৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَهِیَ تَجْرِیْ بِهِمْ فِیْ مَوْجٍ كَالْجِبَالِ ۫— وَنَادٰی نُوْحُ ١بْنَهٗ وَكَانَ فِیْ مَعْزِلٍ یّٰبُنَیَّ ارْكَبْ مَّعَنَا وَلَا تَكُنْ مَّعَ الْكٰفِرِیْنَ ۟
ইপিনে মানুহ আৰু বয়-বস্তুৰে ভৰা নাও, পৰ্বত সদৃশ তৰঙ্গৰ মাজেৰে গতি কৰিলে। আৰু নূহ আলাইহিছ ছালামে পিতৃ মোহত পৰি কাফিৰ পুত্ৰক মাতিলে, অথচ সি নিজ পিতৃ আৰু সম্প্ৰদায়ৰ পৰা পৃথক ঠাইত অৱস্থান কৰিছিল- হে মোৰ চেনেহৰ পুত্ৰ! আমাৰ লগত নাৱত আৰোহণ কৰা, যাতে তুমি ইয়াৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা। আৰু কাফিৰসকলৰ সঙ্গ অৱলম্বন নকৰিবা, অন্যথা সিহঁতৰ সৈতে তুমিও ডুবি ধ্বংস হৈ যাবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ سَاٰوِیْۤ اِلٰی جَبَلٍ یَّعْصِمُنِیْ مِنَ الْمَآءِ ؕ— قَالَ لَا عَاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ اَمْرِ اللّٰهِ اِلَّا مَنْ رَّحِمَ ۚ— وَحَالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِیْنَ ۟
নূহৰ পুত্ৰই তেওঁক ক'লেঃ মই কোনো ওখ পৰ্বতত আশ্ৰয় লমগৈ। যাতে মোক পানীয়ে চুব নোৱাৰে। নূহ আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ পুত্ৰক ক'লেঃ প্লাৱিনত ডুবাই মৰা আজি আল্লাহৰ এই শাস্তিৰ পৰা কোনেও ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰিব, কিন্তু আল্লাহে যাক ইচ্ছা কৰিব, কেৱল তেওঁহে ৰক্ষা পাব। এই কথাপোকথনৰ সময়তেই প্ৰকাণ্ড ঢেউৱে পিতা পুত্ৰক বিচ্ছিন্ন কৰিলে, আৰু কুফুৰীৰ কাৰণে তেওঁৰ পুত্ৰ প্লাৱনত পতিত হৈ ডুবি মৰাসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ গ'ল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقِیْلَ یٰۤاَرْضُ ابْلَعِیْ مَآءَكِ وَیٰسَمَآءُ اَقْلِعِیْ وَغِیْضَ الْمَآءُ وَقُضِیَ الْاَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَی الْجُوْدِیِّ وَقِیْلَ بُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟
তুফান শেষ হোৱাৰ পিছত আল্লাহে পৃথিৱীক আদেশ কৰি ক'লেঃ হে পৃথিৱী! তোমাৰ পৃষ্ঠত থকা পানীক শুহি লোৱা। আৰু আকাশক ক'লেঃ হে আকাশ! এতিয়া ক্ষেন্ত হোৱা, পানী বৰ্ষণ নকৰিবা। ফলত পানী কমিবলৈ ধৰিলে, অৱশেষ ভূপৃষ্ঠ শুকাই গল। এইদৰে আল্লাহে কাফিৰসকলক ধ্বংস কৰিলে। আৰু নাও গৈ জুদী পৰ্বতত অৱস্থান কৰিলে। লগতে কোৱা হ'লঃ ধ্বংস হওঁক সেইসকল লোক, যিসকলে কুফুৰী কৰ্মৰ জৰিয়তে আল্লাহৰ সীমালঙ্ঘন কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَنَادٰی نُوْحٌ رَّبَّهٗ فَقَالَ رَبِّ اِنَّ ابْنِیْ مِنْ اَهْلِیْ وَاِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَاَنْتَ اَحْكَمُ الْحٰكِمِیْنَ ۟
নূহ আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত সহায় বিচাৰি প্ৰাৰ্থনা কৰি ক'লেঃ হে মোৰ প্ৰতিপালক! মোৰ পুত্ৰ মোৰ পৰিয়ালৰেই সদস্য, তুমি দেখোন মোৰ পৰিয়ালক ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি প্ৰদান কৰিছিলা। আৰু তোমাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি চিৰসত্য, যিটো ভঙ্গ হোৱাৰ কোনো প্ৰশ্নই নুঠে। নিশ্চয় তুমি ন্যায়বিচাৰক আৰু সৰ্বজ্ঞ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• بيان عادة المشركين في الاستهزاء والسخرية بالأنبياء وأتباعهم.
মুশ্বৰিকসকলৰ স্বভাৱৰ বৰ্ণনা যে, সিহঁতে যুগে যুগে নবী আৰু তেওঁৰ অনুসাৰীসকলক বিদ্ৰুপ কৰি আহিছে।

• بيان سُنَّة الله في الناس وهي أن أكثرهم لا يؤمنون.
মানুহৰ ক্ষেত্ৰত আল্লাহৰ সাধাৰণ নিয়মৰ বৰ্ণনা যে, সিহঁতৰ অধিকাংশই ঈমান পোষণ নকৰিব।

• لا ملجأ من الله إلا إليه، ولا عاصم من أمره إلا هو سبحانه.
আল্লাহৰ বাহিৰে আন কোনো আশ্ৰয়স্থল নাই, আৰু তেওঁৰ আদেশ ব্যতীত কোনো ৰক্ষাকাৰীও নাই।

قَالَ یٰنُوْحُ اِنَّهٗ لَیْسَ مِنْ اَهْلِكَ ۚ— اِنَّهٗ عَمَلٌ غَیْرُ صَالِحٍ ۗ— فَلَا تَسْـَٔلْنِ مَا لَیْسَ لَكَ بِهٖ عِلْمٌ ؕ— اِنِّیْۤ اَعِظُكَ اَنْ تَكُوْنَ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟
আল্লাহে নূহ আলাইহিছ ছালামক সম্বোধন কৰি ক'লেঃ হে নূহ! আপুনি আপোনাৰ যি পুত্ৰৰ বিষয়ে সহায় বিচাৰি প্ৰাৰ্থনা কৰি আছে, সি আপোনাৰ পৰিয়ালৰ সদস্যই নহয়, যিসকলক মই ৰক্ষা কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিলো। কাৰণ সি হৈছে কাফিৰ। আনহাতে হে নূহ! আপোনাৰ আবেদন উপযুক্ত আবেদন নহয়, আৰু আপোনাৰ মৰ্যাদাৰ বাবেও সমীচীন নহয়। এতেকে আপুনি মোৰ ওচৰত এনেকুৱা বিষয়ে আবেদন নকৰিব, যি বিষয়ে আপোনাৰ জ্ঞান নাই। মই আপোনাক সতৰ্ক কৰো, আপুনি যেন অজ্ঞসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ মোৰ ওচৰত মোৰ জ্ঞান আৰু হিকমতৰ বিপৰীত বস্তু আবেদন নকৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ رَبِّ اِنِّیْۤ اَعُوْذُ بِكَ اَنْ اَسْـَٔلَكَ مَا لَیْسَ لِیْ بِهٖ عِلْمٌ ؕ— وَاِلَّا تَغْفِرْ لِیْ وَتَرْحَمْنِیْۤ اَكُنْ مِّنَ الْخٰسِرِیْنَ ۟
নূহ আলাইহিছ ছালামে ক'লেঃ হে মোৰ প্ৰতিপালক! যি বিষয়ে মোৰ জ্ঞান নাই, এনেকুৱা বিষয় তোমাৰ ওচৰত আবেদন কৰাৰ পৰা মই তোমাৰ ওচৰত আশ্ৰয় বিচাৰো। যদি তুমি মোক ক্ষমা নকৰা আৰু মোৰ প্ৰতি দয়া নকৰা তেন্তে মই সেইসকল ক্ষতিগ্ৰস্ত লোকৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ যাম, যিসকলে আখিৰাতত নিজৰ অংশ হেৰুৱাইছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قِیْلَ یٰنُوْحُ اهْبِطْ بِسَلٰمٍ مِّنَّا وَبَرَكٰتٍ عَلَیْكَ وَعَلٰۤی اُمَمٍ مِّمَّنْ مَّعَكَ ؕ— وَاُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ یَمَسُّهُمْ مِّنَّا عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
আল্লাহে নূহ আলাইহিছ ছালামক ক'লেঃ হে নূহ! শান্তি আৰু নিৰাপত্তা, লগতে আপোনাৰ প্ৰতি আল্লাহৰ অসংখ্য নিয়ামতৰ সৈতে ভূপৃষ্ঠত অৱতৰণ কৰা। শান্তি, নিৰাপত্তা আৰু নিয়ামতৰ এই ধাৰাবাহিকতা আপোনাৰ আৰু আপোনাৰ লগত আৰোহণ কৰা মুমিনসকলৰ বংশধৰসকলৰ ওপৰতো অব্যাহত থাকিব। যদিও তেওঁলোকৰ বংশধৰসকলৰ মাজত কিছুমান কাফিৰ সম্প্ৰদায়ো থাকিব, যিসকলক আমি এই পাৰ্থিৱ জীৱন উপভোগ কৰাম আৰু উপভোগৰ সকলো সামগ্ৰী দান কৰিম। তাৰ পিছত আখিৰাতত সিহঁতে কষ্টদায়ক শাস্তিৰ সোৱাদ লব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تِلْكَ مِنْ اَنْۢبَآءِ الْغَیْبِ نُوْحِیْهَاۤ اِلَیْكَ ۚ— مَا كُنْتَ تَعْلَمُهَاۤ اَنْتَ وَلَا قَوْمُكَ مِنْ قَبْلِ هٰذَا ۛؕ— فَاصْبِرْ ۛؕ— اِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِیْنَ ۟۠
নূহ আলাইহিছ ছালামৰ এই ঘটনাৱলীসমূহ হৈছে গায়েবৰ অন্তৰ্ভুক্ত। হে ৰাছুল! এই অহীৰ পূৰ্বে আপুনি অথবা আপোনাৰ জাতিয়ে এই ঘটনা সম্পৰ্কে একোৱে জনা নাছিল। এতেকে আপুনি আপোনাৰ সম্প্ৰদায়ৰ ফালৰ পৰা পোৱা কষ্ট আৰু অস্বীকাৰ কৰা কাৰ্যত সেইদৰেই ধৈৰ্য ধাৰণ কৰক, যিদৰে নূহ আলাইহিছ ছালামে ধৈৰ্য ধাৰণ কৰিছিল। নিশ্চয় সহায় আৰু বিজয় কেৱল সেইসকল লোকৰ বাবে, যিসকলে আল্লাহৰ আদেশ পালন কৰে আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুৰ পৰা বিৰত থাকে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِلٰی عَادٍ اَخَاهُمْ هُوْدًا ؕ— قَالَ یٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَیْرُهٗ ؕ— اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا مُفْتَرُوْنَ ۟
এইদৰে আমি আদ সম্প্ৰদায়ৰ ওচৰলৈ সিহঁতৰ ভাতৃ হূদক প্ৰেৰণ কৰিছিলো। তেওঁ সিহঁতক কৈছিলঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়! একমাত্ৰ আল্লাহৰ ইবাদত কৰা, তেওঁৰ সৈতে আন কাকো অংশীদাৰ স্থাপন নকৰিবা। তেওঁৰ বাহিৰে তোমালোকৰ আন কোনো সত্য উপাস্য নাই। অংশীদাৰ সম্পৰ্কে তোমালোকে কৰা দাবীবোৰ হৈছে মিছা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یٰقَوْمِ لَاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ اَجْرًا ؕ— اِنْ اَجْرِیَ اِلَّا عَلَی الَّذِیْ فَطَرَنِیْ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! মই মোৰ প্ৰতিপালকৰ বাৰ্তা পৌঁচাই দিয়াৰ বিনিময়ত আৰু তেওঁৰ পিনে তোমালোকক আহ্বান কৰাৰ বিনিময়ত তোমালোকৰ পৰা কোনো ধৰণৰ পাৰিশ্ৰমিক নিবিচাৰো। মোৰ প্ৰতিফল কেৱল তেৱেঁই প্ৰদান কৰিব যিয়ে মোক সৃষ্টি কৰিছে। তোমালোকে এইটোও বুজি নোপোৱানে? আৰু মই আহ্বান কৰা বিষয়ত তোমালোকে সঁহাৰি নিদিবানে?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیٰقَوْمِ اسْتَغْفِرُوْا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوْبُوْۤا اِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّمَآءَ عَلَیْكُمْ مِّدْرَارًا وَّیَزِدْكُمْ قُوَّةً اِلٰی قُوَّتِكُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِیْنَ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! আল্লাহৰ ওচৰত ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰা, আৰু নিজৰ গুনাহৰ পৰা প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰা- আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ গুনাহ হৈছে শ্বিৰ্ক-। ইয়াৰ ফলত তেওঁ তোমালোকৰ ওপৰত প্ৰচুৰ পৰিমাণ বৰষুণ দিব, তোমালোকৰ ধন-সম্পদ আৰু সন্তান বৃদ্ধি কৰি তোমালোকক সন্মানিত কৰিব। মই যি বিষয়ৰ পিনে তোমালোকক আহ্বান কৰি আছো, তাৰ পৰা বিমুখ নহ'বা। অন্যথা মোৰ আহ্বানৰ পৰা বিমুখ হ'লে আৰু আল্লাহৰ লগত কুফুৰী কৰিলে আৰু মই লৈ অহা চৰীয়তক অস্বীকাৰ কৰিলে তোমালোক অপৰাধীসকলৰ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ যাবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰهُوْدُ مَا جِئْتَنَا بِبَیِّنَةٍ وَّمَا نَحْنُ بِتَارِكِیْۤ اٰلِهَتِنَا عَنْ قَوْلِكَ وَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِیْنَ ۟
তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে তেওঁক ক'লেঃ হে হূদ! তুমি আমাৰ ওচৰলৈ কোনো স্পষ্ট প্ৰমাণ আনিব পৰা নাই, যাৰ ফলত আমি তোমাৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰিম। এতেকে তোমাৰ প্ৰমাণহীন কথাত বিশ্বাস কৰি আমি আমাৰ উপাস্যসকলৰ উপাসনা পৰিত্যাগ কৰিব নোৱাৰিম। লগতে তুমি এজন ৰাছুল, এই দাবীও মানিবলৈ আমি মান্তি নহয়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• لا يملك الأنبياء الشفاعة لمن كفر بالله حتى لو كانوا أبناءهم.
কাফিৰসকলৰ হৈ মধ্যস্ততা কৰা নবীসকলৰো অধিকাৰ নাই, যদিও তেওঁলোকৰ পুত্ৰই নহওঁক কিয়।

• عفة الداعية وتنزهه عما في أيدي الناس أقرب للقبول منه.
দাৱাতি কাৰ্যত নিযুক্ত ব্যক্তি যদি মানুহৰ সম্পদৰ লোভ নকৰে তেন্তে তেওঁৰ কথাৰ প্ৰভাৱ বেছি পৰে।

• فضل الاستغفار والتوبة، وأنهما سبب إنزال المطر وزيادة الذرية والأموال.
ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা আৰু তাওবাৰ ফজিলত। আৰু এই দুয়োটা বস্তু বৰষুণ আৰু সন্তান তথা সম্পদ বৃদ্ধিৰ অন্যতম কাৰণ।

اِنْ نَّقُوْلُ اِلَّا اعْتَرٰىكَ بَعْضُ اٰلِهَتِنَا بِسُوْٓءٍ ؕ— قَالَ اِنِّیْۤ اُشْهِدُ اللّٰهَ وَاشْهَدُوْۤا اَنِّیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟ۙ
আমিতো এইটোৱে কম যে, তুমি আমাক আমাৰ উপাস্যবোৰৰ উপাসনাৰ পৰা বিৰত ৰাখিছিলা, সেই কাৰণে আমাৰ কোনোবা উপাস্যই তোমাক পাগল বনাইছে। হূদ আলাইহিছ ছালামে ক'লেঃ মই আল্লাহক সাক্ষী থৈ কওঁ, আৰু তোমালোকেও সাক্ষী থাকিবা যে, মই তোমালোকৰ এই উপাস্যবোৰৰ উপাসনাৰ পৰা নিজকে মুক্ত ৰাখিছো যিবোৰক তোমালোকে আল্লাহৰ বাহিৰে উপাসনা কৰা। এতেকে তোমালোক আৰু তোমালোকৰ এই উপাস্যবোৰ, যিবোৰৰ বিষয়ে তোমালোকে ভাৱিছা যে, সিহঁতে মোক উন্মাদ বনাইছে, তোমালোক আটায়ে মিলি মোৰ বিৰুদ্ধে ষড়যন্ত্ৰ কৰা, আৰু মোক অলপো অৱকাশ নিদিবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مِنْ دُوْنِهٖ فَكِیْدُوْنِیْ جَمِیْعًا ثُمَّ لَا تُنْظِرُوْنِ ۟
আমিতো এইটোৱে কম যে, তুমি আমাক আমাৰ উপাস্যবোৰৰ উপাসনাৰ পৰা বিৰত ৰাখিছিলা, সেই কাৰণে আমাৰ কোনোবা উপাস্যই তোমাক পাগল বনাইছে। হূদ আলাইহিছ ছালামে ক'লেঃ মই আল্লাহক সাক্ষী থৈ কওঁ, আৰু তোমালোকেও সাক্ষী থাকিবা যে, মই তোমালোকৰ এই উপাস্যবোৰৰ উপাসনাৰ পৰা নিজকে মুক্ত ৰাখিছো যিবোৰক তোমালোকে আল্লাহৰ বাহিৰে উপাসনা কৰা। এতেকে তোমালোক আৰু তোমালোকৰ এই উপাস্যবোৰ, যিবোৰৰ বিষয়ে তোমালোকে ভাবিছা যে, সিহঁতে মোক উন্মাদ বনাইছে, তোমালোক আটায়ে মিলি মোৰ বিৰুদ্ধে ষড়যন্ত্ৰ কৰা, আৰু মোক অলপো অৱকাশ নিদিবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنِّیْ تَوَكَّلْتُ عَلَی اللّٰهِ رَبِّیْ وَرَبِّكُمْ ؕ— مَا مِنْ دَآبَّةٍ اِلَّا هُوَ اٰخِذٌ بِنَاصِیَتِهَا ؕ— اِنَّ رَبِّیْ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
নিশ্চয় মই কেৱল আল্লাহৰ ওপৰতেই ভৰসা কৰিছো, আৰু মোৰ সকলো বিষয় তেওঁৰ ওপৰতেই অৰ্পন কৰিছো। তেৱেঁই মোৰ প্ৰতিপালক আৰু তোমালোকৰো প্ৰতিপালক। পৃথিৱীত চলাচল কৰা সকলো জীৱ-জন্তু আল্লাহৰ ৰাজত্ব তথা তেওঁৰ ক্ষমতাৰ অধীনস্থ। তেওঁ যেনেকৈ ইচ্ছা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালক সত্যৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত। সেয়ে তেওঁ কেতিয়াও তোমালোকক মোৰ ওপৰত জাপি নিদিব। কিয়নো মই আছো সত্যৰ ওপৰত আৰু তোমালোক আছা অসত্যৰ ওপৰত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَاِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ اَبْلَغْتُكُمْ مَّاۤ اُرْسِلْتُ بِهٖۤ اِلَیْكُمْ ؕ— وَیَسْتَخْلِفُ رَبِّیْ قَوْمًا غَیْرَكُمْ ۚ— وَلَا تَضُرُّوْنَهٗ شَیْـًٔا ؕ— اِنَّ رَبِّیْ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ حَفِیْظٌ ۟
যদি তোমালোকে বিমুখ হোৱা আৰু মই লৈ অহা চৰীয়তৰ পৰা দূৰত্ব অৱলম্বন কৰা তেন্তে জানি থোৱা! মোৰ দায়িত্ব কেৱল তোমালোকৰ ওচৰত সত্য পৌঁচাই দিয়া। আৰু অৱশ্যে মই তোমালোকক সেই সকলো বাৰ্তা পৌঁচাই দিছো, যিবোৰ প্ৰদান কৰি আল্লাহে মোক প্ৰেৰণ কৰিছে আৰু পৌঁচাই দিয়াৰ আদেশ দিছে। নিশ্চয় মই তোমালোকৰ বিৰুদ্ধে প্ৰমাণ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছো। অতিশীঘ্ৰে মোৰ প্ৰতিপালকে তোমালোকক ধ্বংস কৰিব, আৰু ভিন্ন এটা জাতিক তোমালোকৰ স্থলাভিষিক্ত কৰিব। তোমালোকে অস্বীকাৰ কৰি অথবা বিমুখ হৈ আল্লাহৰ ডাঙৰ অথবা সৰু কোনো ক্ষতিয়ে কৰিব নোৱাৰা। কাৰণ তেওঁ বান্দাসকলৰ পৰা অমুখাপেক্ষী। নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালক সকলো বস্তুৰে ৰক্ষক। তেৱেঁই মোক তোমালোকৰ ষড়যন্ত্ৰৰ পৰা ৰক্ষা কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَمَّا جَآءَ اَمْرُنَا نَجَّیْنَا هُوْدًا وَّالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مَعَهٗ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا ۚ— وَنَجَّیْنٰهُمْ مِّنْ عَذَابٍ غَلِیْظٍ ۟
যেতিয়া আমাৰ ফালৰ পৰা সিহঁতক ধ্বংস কৰাৰ আদেশ আহি পৰিল, তেতিয়া আমি হূদক আৰু তেওঁৰ লগত ঈমান পোষণকাৰীসকলক আমাৰ দয়া আৰু কৃপাত ৰক্ষা কৰিলো। আমি তেওঁলোকক সেই কঠিন শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলো, যি শাস্তি আমি তেওঁৰ কাফিৰ সম্প্ৰদায়ক প্ৰদান কৰিছিলো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَتِلْكَ عَادٌ جَحَدُوْا بِاٰیٰتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْا رُسُلَهٗ وَاتَّبَعُوْۤا اَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِیْدٍ ۟
সেই আদ জাতি, যিসকলে আল্লাহৰ নিদৰ্শনক অস্বীকাৰ কৰিছিল, আৰু সিহঁতৰ ৰাছুল হূদৰ অবাধ্যতা কৰিছিল, লগতে প্ৰত্যেক সেই ব্যক্তিৰ অনুকৰণ কৰিছিল যিয়ে সত্যৰ পৰা অহংকাৰ কৰিছিল তথা সত্য স্বীকাৰ কৰা আৰু পালন কৰাৰ পৰা বিৰত থকা বিদ্ৰোহী ব্যক্তিৰ অনুসৰণ কৰিছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاُتْبِعُوْا فِیْ هٰذِهِ الدُّنْیَا لَعْنَةً وَّیَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ عَادًا كَفَرُوْا رَبَّهُمْ ؕ— اَلَا بُعْدًا لِّعَادٍ قَوْمِ هُوْدٍ ۟۠
এই পৃথিৱীত সিহঁতক লগত আল্লাহৰ দয়াৰ পৰা বঞ্চিত আৰু অপমান সম্পৃক্ত কৰি দিয়া হৈছিল তথা ক্বিয়ামতৰ দিনাও সিহঁত আল্লাহৰ ৰহমতৰ পৰা বঞ্চিত থাকিব। ইয়াৰ কাৰণ সিহঁতে আল্লাহৰ লগত কুফুৰী কৰিছিল। জানি থোৱা! আল্লাহে সিহঁতক সকলো প্ৰকাৰ কল্যাণৰ পৰা আঁতৰত ৰাখিছে আৰু প্ৰত্যেক বেয়া কৰ্মৰ নিকটৱৰ্তী কৰি দিছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِلٰی ثَمُوْدَ اَخَاهُمْ صٰلِحًا ۘ— قَالَ یٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَیْرُهٗ ؕ— هُوَ اَنْشَاَكُمْ مِّنَ الْاَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِیْهَا فَاسْتَغْفِرُوْهُ ثُمَّ تُوْبُوْۤا اِلَیْهِ ؕ— اِنَّ رَبِّیْ قَرِیْبٌ مُّجِیْبٌ ۟
আমি ছামূদ সম্প্ৰদায়ৰ পিনে সিহঁতৰ ভাতৃ ছলেহ আলাইহিছ ছালামক প্ৰেৰণ কৰিছিলো। তেওঁ কৈছিলঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়! তোমালোকে কেৱল আল্লাহৰ ইবাদত কৰা। তেওঁৰ বাহিৰে ইবাদতৰ যোগ্য তোমালোকৰ বাবে আন কোনো উপাস্য নাই। তেৱেঁই তোমালোকক পৃথিৱীৰ মাটিৰে সৃষ্টি কৰিছে, কিয়নো তোমালোকৰ আদি পিতা আদমৰ সৃষ্টি ইয়াৰ দ্বাৰাই হৈছিল। আৰু তোমালোকক ইয়াত বসবাসকাৰী বনাইছে। গতিকে তোমালোকে তেওঁৰ ওচৰতেই ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰা। লগতে সৎকৰ্ম কৰি আৰু গুনাহৰ কৰ্ম পৰিত্যাগ কৰি তেওঁৰ পিনে প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰা। নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালক সেই ব্যক্তিৰ অতি নিকটৱৰ্তী যিয়ে নিষ্ঠা সহকাৰে তেওঁৰ ইবাদত কৰে। আৰু সেই ব্যক্তিৰ দুআ কবুল কৰে যিয়ে তেওঁৰ ওচৰত প্ৰাৰ্থনা কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰصٰلِحُ قَدْ كُنْتَ فِیْنَا مَرْجُوًّا قَبْلَ هٰذَاۤ اَتَنْهٰىنَاۤ اَنْ نَّعْبُدَ مَا یَعْبُدُ اٰبَآؤُنَا وَاِنَّنَا لَفِیْ شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُوْنَاۤ اِلَیْهِ مُرِیْبٍ ۟
তেওঁক তেওঁৰ জাতিৰ লোকসকলে ক'লেঃ হে ছলেহ! তুমি এই আহ্বানৰ পূৰ্বে আমাৰ মাজত এজন উচ্চ স্থানৰ অধিকাৰী আছিলা। আমি ভাৱিছিলো তুমি এজন বিবেকৱান আৰু সঠিক সিদ্ধান্তৰ অধিকাৰী ব্যক্তি। হে ছলেহ! তুমি আমাক সেইবোৰ উপাস্যৰ উপাসনাৰ পৰা বাৰণ কৰি আছা নেকি যাৰ উপাসনা আমাৰ পিতৃপুৰুষসকলে কৰিছিল? তুমি যে আমাক কেৱল এক আল্লাহৰ ইবাদত কৰিবলৈ আহ্বান কৰি আছা, ইয়াত আমাৰ সন্দেহ আছে। সেই কাৰণেই আমি তোমাক আল্লাহৰ প্ৰতি মিছা অভিযোগৰ দোষত দোষী বুলি গণ্য কৰো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• من وسائل المشركين في التنفير من الرسل الاتهام بخفة العقل والجنون.
মুশ্বৰিকসকলে মানুহক ৰাছুলসকলৰ পৰা বিৰত ৰাখিবলৈ যিবোৰ মাধ্যম অৱলম্বন কৰিছিল, তাৰে অন্যতম হৈছে, ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি এই অপবাদ জাপি দিয়া যে তেওঁলোকৰ বুদ্ধি-ভ্ৰম হৈছে অথবা তেওঁলোক হৈছে উন্মাদ।

• ضعف المشركين في كيدهم وعدائهم، فهم خاضعون لله مقهورون تحت أمره وسلطانه.
মুশ্বৰিকসকলৰ শত্ৰুতা আৰু চক্ৰান্ত অতি দুৰ্বল, কিয়নো সিহঁত অনিচ্ছা সত্তেও আল্লাহৰ সন্মুখত নত হৈ আছে, লগতে সিহঁত তেওঁৰ আদেশ আৰু শাসনৰ অধীনত থাকিবলৈ বাধ্য।

• أدلة الربوبية من الخلق والإنشاء مقتضية لتوحيد الألوهية وترك ما سوى الله.
উদ্ভাৱন আৰু সৃষ্টিয়ে আল্লাহৰ প্ৰভুত্ব প্ৰমাণ কৰে। লগতে এই কথাও প্ৰমাণ কৰে যে, তেৱেঁই একমাত্ৰ ইবাদতৰ যোগ্য আৰু তেওঁৰ বাহিৰে সকলোৰে ইবাদত পৰিত্যাজ্য।

قَالَ یٰقَوْمِ اَرَءَیْتُمْ اِنْ كُنْتُ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَاٰتٰىنِیْ مِنْهُ رَحْمَةً فَمَنْ یَّنْصُرُنِیْ مِنَ اللّٰهِ اِنْ عَصَیْتُهٗ ۫— فَمَا تَزِیْدُوْنَنِیْ غَیْرَ تَخْسِیْرٍ ۟
ছলেহ আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ক উত্তৰ প্ৰদান কৰি ক'লেঃ হে মোৰ জাতিৰ লোকসকল! কোৱাচোন, যদি মই মোৰ প্ৰতিপালকৰ ফালৰ পৰা স্পষ্ট প্ৰমাণৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত আছো আৰু তেওঁ মোক নিজৰ দয়া অৰ্থাৎ নবুওৱত প্ৰদান কৰিছে, এনে পৰিপ্ৰেক্ষিতত মই যদি তেওঁৰ সেই বাৰ্তা পৌঁচাই দিয়াত অৱহেলা কৰোঁ যিটো পৌঁচাই দিয়াৰ দায়িত্ব তেওঁ মোক প্ৰদান কৰিছে, তেনে পৰিস্থিতিত তেওঁৰ শাস্তিৰ পৰা মোক কোনে ৰক্ষা কৰিব? তোমালোকে দেখোন মোক কেৱল বিভ্ৰান্ত আৰু তেওঁৰ সন্তুষ্টিৰ পৰা আঁতৰাইহে আছা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیٰقَوْمِ هٰذِهٖ نَاقَةُ اللّٰهِ لَكُمْ اٰیَةً فَذَرُوْهَا تَاْكُلْ فِیْۤ اَرْضِ اللّٰهِ وَلَا تَمَسُّوْهَا بِسُوْٓءٍ فَیَاْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِیْبٌ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়! এইজনী আল্লাহৰ ফালৰ পৰা অহা উঁট। তোমালোকৰ বাবে মোৰ সত্যতাৰ প্ৰমাণ। এতেকে তোমালোকে ইয়াক আল্লাহৰ পৃথিৱীত চৰিবলৈ দিয়া আৰু ইয়াক অতিষ্ঠ নকৰিবা। অন্যথা ইয়াক হত্যা কৰাৰ লগে লগে তোমালোকক শাস্তিয়ে আগুৰি ধৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَعَقَرُوْهَا فَقَالَ تَمَتَّعُوْا فِیْ دَارِكُمْ ثَلٰثَةَ اَیَّامٍ ؕ— ذٰلِكَ وَعْدٌ غَیْرُ مَكْذُوْبٍ ۟
কিন্তু সিহঁতে অস্বীকাৰ কাৰ্যত চৰম সীমা অতিক্ৰম কৰি উটজনীক হত্যা কৰিলে। তেতিয়া ছলেহ আলাইহিছ ছালামে সিহঁতক ক'লেঃ তোমালোকে পৃথিৱীত জীৱনৰ আৰু তিনিটা দিন উপভোগ কৰা। তাৰ পিছত আল্লাহৰ শাস্তি তোমালোকৰ ওপৰত আহি পৰিব। কিয়নো ইয়াৰ পিছত তেওঁৰ শাস্তি অৱশ্যে আহিব ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই। বৰং এয়া সত্য প্ৰতিশ্ৰুতি।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا جَآءَ اَمْرُنَا نَجَّیْنَا صٰلِحًا وَّالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مَعَهٗ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَمِنْ خِزْیِ یَوْمِىِٕذٍ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیْزُ ۟
ইয়াৰ পিছত যেতিয়া সিহঁতক ধ্বংসকাৰী আমাৰ আদেশ আহি পৰিল, তেতিয়া আমি ছলেহ আলাইহিছ ছালামক আৰু তেওঁৰ সৈতে ঈমান পোষণ কৰা লোকসকলক নিজ কৃপাত সুৰক্ষা প্ৰদান কৰিলো আৰু তেওঁলোকক সেই দিৱসৰ অপমান আৰু লাঞ্ছনাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলো। দৰাচলতে হে ৰাছুল! নিশ্চয় তোমাৰ প্ৰতিপালক, তেৱেঁই মহাপৰাক্ৰমশালী আৰু প্ৰভুত্বশালী, তেওঁক কোনেও পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে। সেই কাৰণেই তেওঁ মিছলীয়া সম্প্ৰদায়ক ধ্বংস কৰিছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاَخَذَ الَّذِیْنَ ظَلَمُوا الصَّیْحَةُ فَاَصْبَحُوْا فِیْ دِیَارِهِمْ جٰثِمِیْنَ ۟ۙ
ছামূদ সম্প্ৰদায়ক ধ্বংসকাৰী প্ৰচণ্ড চিঞৰে সিহঁতক আৱৰি ধৰিলে, ইয়াৰ প্ৰচণ্ডতা সহ্য কৰিব নোৱাৰি সিহঁত সকলোৱে মৃত্যুবৰণ কৰিলে। সিহঁত এনেকৈ উবুৰি থকা অৱস্থাত পৰি আছিল যে, সিহঁতৰ মুখমণ্ডল মাটিত পুত খাই আছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كَاَنْ لَّمْ یَغْنَوْا فِیْهَا ؕ— اَلَاۤ اِنَّ ثَمُوْدَاۡ كَفَرُوْا رَبَّهُمْ ؕ— اَلَا بُعْدًا لِّثَمُوْدَ ۟۠
দৃশ্য এনেকুৱা হৈ পৰিছিল যে, যেনিবা সিহঁত কেতিয়াও নিজ দেশত ভোগ-বিলাস তথা সুখ-শান্তিত নাছিল। জানি থোৱা! সিহঁতৰ এই অৱস্থা এই কাৰণে হৈছিল যে, সিহঁতে আল্লাহৰ লগত কুফুৰী কৰিছিল। সিহঁত সদায় আল্লাহৰ কৃপাৰ পৰা আঁতৰত থাকিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ جَآءَتْ رُسُلُنَاۤ اِبْرٰهِیْمَ بِالْبُشْرٰی قَالُوْا سَلٰمًا ؕ— قَالَ سَلٰمٌ فَمَا لَبِثَ اَنْ جَآءَ بِعِجْلٍ حَنِیْذٍ ۟
আৰু পুৰুষ ৰূপত ইব্ৰাহীম আলাইহিছ ছালামৰ ওচৰত ফিৰিস্তা আগমন কৰিছিল, তেওঁক আৰু তেওঁৰ স্ত্ৰীক ইছহাক আৰু পিছত ইয়াকূবৰ শুভসংবাদ দিবলৈ আহি ফিৰিস্তাসকলে ছালাম কৰিলে। ইব্ৰাহীম আলাইহিছ ছালামে ছালামৰ উত্তৰ প্ৰদান কৰিলে আৰু তেওঁলোকক মানুহ ভাৱি খৰখেদাকৈ ভিতৰত গৈ তেওঁলোকক আপ্যায়ন কৰিবলৈ দামুৰি এটা সেকি আনিলে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا رَاٰۤ اَیْدِیَهُمْ لَا تَصِلُ اِلَیْهِ نَكِرَهُمْ وَاَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیْفَةً ؕ— قَالُوْا لَا تَخَفْ اِنَّاۤ اُرْسِلْنَاۤ اِلٰی قَوْمِ لُوْطٍ ۟ؕ
এতেকে ইব্ৰাহীম আলাইহিছ ছআলাম যেতিয়া দেখিলে যে, তেওঁলোকে খাবলৈ আগবাঢ়ি অহা নাই, তেতিয়া তেওঁ সংশয়ত পৰিলে। আৰু অন্তৰত ভয় অনুভৱ কৰিলে। ফিৰিস্তাসকলে যেতিয়া তেওঁলোকক ভয় কৰা দেখিলে তেতিয়া ক'লেঃ আমাক ভয় নকৰিব, আমাক আল্লাহে লূত সম্প্ৰদায়ৰ ওচৰলৈ প্ৰেৰণ কৰিছে, সিহঁতক শাস্তি বিহিবলৈ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَامْرَاَتُهٗ قَآىِٕمَةٌ فَضَحِكَتْ فَبَشَّرْنٰهَا بِاِسْحٰقَ ۙ— وَمِنْ وَّرَآءِ اِسْحٰقَ یَعْقُوْبَ ۟
ইব্ৰাহীমৰ স্ত্ৰী ছাৰা থিয় হৈ আছিল, আমি তেওঁক এই শুভসংবাদ দিলো যে, তেওঁ ইছহাকক জন্ম দিব আৰু ইছহাকৰ পুত্ৰ হব ইয়াকূব। এই শুনি তেওঁ হাঁহিলে আৰু আনন্দত উৎফুল্লিত হৈ উঠিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• عناد واستكبار المشركين حيث لم يؤمنوا بآية صالح عليه السلام وهي من أعظم الآيات.
মুশ্বৰিকসকলৰ স্বৈৰাচাৰীতাৰ প্ৰমাণ যে, সিহঁতে ছলেহ আলাইহিছ ছালামৰ প্ৰতীকৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰা নাছিল। যদিও সেইটো আছিল এটা ডাঙৰ নিদৰ্শন।

• استحباب تبشير المؤمن بما هو خير له.
মুমিনক সেই সংবাদ দিয়া ভাল, যিটো তেওঁৰ বাবে কল্যাণকৰ।

• مشروعية السلام لمن دخل على غيره، ووجوب الرد.
কাৰো ওচৰত উপস্থিত হলে ছালাম দিয়াৰ প্ৰমাণ আৰু ছালামৰ উত্তৰ দিয়া জৰুৰী।

• وجوب إكرام الضيف.
অতিথিক আপ্যায়ন কৰা অনিবাৰ্য।

قَالَتْ یٰوَیْلَتٰۤی ءَاَلِدُ وَاَنَا عَجُوْزٌ وَّهٰذَا بَعْلِیْ شَیْخًا ؕ— اِنَّ هٰذَا لَشَیْءٌ عَجِیْبٌ ۟
যেতিয়া ফিৰিস্তাসকলে এই সুসংবাদ প্ৰদান কৰিলে, তেতিয়া ছাৰাই আশ্চৰ্য হৈ ক'লেঃ মোৰ কেনেকৈ সন্তান হ'ব, অথচ মই বৃদ্ধাৱস্থাত উপনীত হৈছো, আৰু সন্তানৰ পৰা নিৰাশ হৈছো। ইপিনে মোৰ স্বামীও বৃদ্ধ বয়সত উপনীত হৈছে। এনেকুৱা অৱস্থাত সন্তান হোৱাটো নিশ্চয় আশ্চৰ্যকৰ বিষয় আৰু সাধাৰণ নিয়মৰো ব্যতিক্ৰম।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْۤا اَتَعْجَبِیْنَ مِنْ اَمْرِ اللّٰهِ رَحْمَتُ اللّٰهِ وَبَرَكٰتُهٗ عَلَیْكُمْ اَهْلَ الْبَیْتِ ؕ— اِنَّهٗ حَمِیْدٌ مَّجِیْدٌ ۟
ছাৰাই যেতিয়া সুসংবাদ শুনি আশ্চৰ্য প্ৰকাশ কৰিলে তেতিয়া ফিৰিস্তাসকলে ক'লেঃ আপুনি আল্লাহৰ নিৰ্ধাৰণ আৰু ফয়চালাত আশ্চৰ্য প্ৰকাশ কৰি আছে? অথচ আপোনাৰ দৰে ব্যক্তিৰসকলৰ ওচৰত এই কথা কেতিয়াও অস্পষ্ট নহয় যে, নিশ্চয় আল্লাহ এয়া কৰিবলৈ সক্ষম। হে ইব্ৰাহীমৰ পৰিয়ালবৰ্গ! আপোনালোকৰ ওপৰত আল্লাহৰ দয়া আৰু তেওঁৰ বৰকত অৱতীৰ্ণ হওঁক। নিশ্চয় আল্লাহ কৰ্মত তথা নিজৰ বৈশিষ্ট্যত মহাপ্ৰশংসিত লগতে শ্ৰেষ্ঠ আৰু সুউচ্চ।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ اِبْرٰهِیْمَ الرَّوْعُ وَجَآءَتْهُ الْبُشْرٰی یُجَادِلُنَا فِیْ قَوْمِ لُوْطٍ ۟ؕ
এতেকে যেতিয়া ইব্ৰাহীম আলাইহিছ ছালামে গম পালে যে, তেওঁৰ অতিথিসকল যিসকলে আহাৰ ভক্ষণ কৰা নাছিল, তেওঁলোক আচলতে ফিৰিস্তা তেতিয়া তেওঁৰ ভয় দূৰ হ'ল। আৰু তেওঁ সুসংবাদ পালে যে, তেওঁৰ ঘৰত এজন পুত্ৰ সন্তান জন্ম লভিব যাৰ নাম হ'ব ইছহাক আৰু পিছত আহিব ইয়াকূব। তাৰ পিছত তেওঁ আমাৰ বাৰ্তাবাহকসকলৰ লগত লূত সম্প্ৰদায় সম্পৰ্কে কথা পাতিবলৈ ধৰিলে, যাতে তেওঁলোকে সিহঁতৰ পৰা কিছু সময়ৰ বাবে উঠাই নিয়ে, যাতে লূত আৰু তেওঁৰ পৰিয়াল ইয়াৰ পৰা ৰক্ষা পায়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنَّ اِبْرٰهِیْمَ لَحَلِیْمٌ اَوَّاهٌ مُّنِیْبٌ ۟
নিশ্চয় ইব্ৰাহীম আছিল অতি সহনশীল, সেই কাৰণেই তেওঁ শাস্তি বিলম্ব কৰোৱাব বিচাৰিছিল। তেওঁ আছিল নিজ প্ৰতিপালকৰ প্ৰতি অত্যন্ত বিনয়ী। অধিক প্ৰাৰ্থনাকাৰী আৰু তেওঁৰ পিনে প্ৰত্যাৱৰ্তনকাৰী।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یٰۤاِبْرٰهِیْمُ اَعْرِضْ عَنْ هٰذَا ۚ— اِنَّهٗ قَدْ جَآءَ اَمْرُ رَبِّكَ ۚ— وَاِنَّهُمْ اٰتِیْهِمْ عَذَابٌ غَیْرُ مَرْدُوْدٍ ۟
ফিৰিস্তাসকলে ক'লেঃ হে ইব্ৰাহীম! লূত আলাইহিছ ছালামৰ জাতিৰ বিষয়ে বিতৰ্ক এৰক। নিশ্চয় আপোনাৰ প্ৰতিপালকৰ তৰফৰ পৰা আদেশ আহিছে, আৰু সেই শাস্তি অৱশ্যে সিহঁতৰ ওপৰত অৱধাৰিত হ'ব যিটো সিহঁতৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। অৱশ্যে লূত সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত মহাশাস্তিৰ আগমন ঘটিব। এতেকে সেই শাস্তি প্ৰাৰ্থনাৰ জৰিয়তেও আঁতৰ নহ'ব আৰু কোনো আবেদন অনুৰোধৰ দ্বাৰাও নহয়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَمَّا جَآءَتْ رُسُلُنَا لُوْطًا سِیْٓءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَّقَالَ هٰذَا یَوْمٌ عَصِیْبٌ ۟
ফিৰিস্তাসকলে যেতিয়া লূত আলাইহিছ ছালামৰ ওচৰত পুৰুষৰ ৰূপ ধাৰণ কৰি আহি উপস্থিত হ'ল, তেতিয়া তেওঁলোকৰ অহাটো লূত আলাইহিছ ছআলামে অপছন্দ কৰিলে। তেওঁলোকৰ লগত তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ আচৰণৰ প্ৰতি ভয় কৰি লূত আলাইহিছ ছালামৰ অন্তৰ সংকীৰ্ণ হৈ পৰিল। কাৰণ তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে স্ত্ৰী পৰিত্যাগ কৰি পুৰুষৰ লগত যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা গুনাহত লিপ্ত আছিল। লূত আলাইহিছ ছালামে ক'লেঃ এইটো হৈছে মহা কঠিন দিৱস। তেওঁ এই কথাষাৰ কোৱাৰ উদ্দেশ্য হৈছে যে, তেওঁ আশংকা কৰিছিল তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ে তেওঁক পৰাজিত কৰি তেওঁৰ অতিথিসকলৰ লগত বেয়া ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَجَآءَهٗ قَوْمُهٗ یُهْرَعُوْنَ اِلَیْهِ ؕ— وَمِنْ قَبْلُ كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ السَّیِّاٰتِ ؕ— قَالَ یٰقَوْمِ هٰۤؤُلَآءِ بَنَاتِیْ هُنَّ اَطْهَرُ لَكُمْ فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَلَا تُخْزُوْنِ فِیْ ضَیْفِیْ ؕ— اَلَیْسَ مِنْكُمْ رَجُلٌ رَّشِیْدٌ ۟
ইপিনে লূত সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে তেওঁৰ অতিথিসকলৰ লগত কুকৰ্ম কৰিবলৈ দৌৰি আহিল, ইতিপূৰ্বেও সিহঁত এই বেয়া অভ্যাসত লিপ্ত আছিল যে, স্ত্ৰীক এৰি পুৰুষৰ লগত যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিছিল। লূত আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলক আঁতৰাবলৈ আৰু অতিথিসকলৰ সন্মুখত নিজৰ বিৱশতা প্ৰকাশ কৰি ক'লেঃ চোৱা! নাৰীসকলৰ মাজত এয়া মোৰ ছোৱালীসকলো আছে, তোমালোকে এওঁলোকক বিবাহ কৰোৱা। নিশ্চয় তোমালোকৰ বাবে এয়া বেয়া কৰ্মৰ তুলনাত অধিক পৱিত্ৰ। এতেকে তোমালোকে আল্লাহক ভয় কৰা। আৰু মোৰ অতিথিসকলৰ ক্ষেত্ৰত মোক অপমান নকৰিবা। হে মোৰ জাতিৰ লোকসকল! তোমালোকৰ মাজত কোনো বিবেকৱান লোক নাই নেকি, যিয়ে তোমালোকক এই কুকৰ্মৰ পৰা বিৰত ৰাখিব?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فِیْ بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍّ ۚ— وَاِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِیْدُ ۟
তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে তেওঁক ক'লেঃ হে লূত! তুমিতো জানাই, তোমাৰ ছোৱালীসকলৰ প্ৰতি আৰু তোমাৰ সম্প্ৰদায়ৰ নাৰীসকলৰ প্ৰতি আমাৰ কোনো ইচ্ছা নাই আৰু কোনো কামনাও নাই। নিশ্চয় তুমি দেখোন জানাই আমি কি বিচাৰো। আমি কেৱল পুৰুষ বিচাৰো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ لَوْ اَنَّ لِیْ بِكُمْ قُوَّةً اَوْ اٰوِیْۤ اِلٰی رُكْنٍ شَدِیْدٍ ۟
তেতিয়া লূত আলাইহিছ ছালামে ক'লেঃ হায়! তোমালোকক আঁতৰাবলৈ মোৰ ওচৰত যদি শক্তি থাকিলেহেঁতেন অথবা ৰক্ষা কৰাৰ বাবে আত্মীয় থাকিলেহেঁতেন, তেতিয়াহলে মই মোৰ অতিথিসকলক তোমালোকৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলোহেঁতেন।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰلُوْطُ اِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَنْ یَّصِلُوْۤا اِلَیْكَ فَاَسْرِ بِاَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ الَّیْلِ وَلَا یَلْتَفِتْ مِنْكُمْ اَحَدٌ اِلَّا امْرَاَتَكَ ؕ— اِنَّهٗ مُصِیْبُهَا مَاۤ اَصَابَهُمْ ؕ— اِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ ؕ— اَلَیْسَ الصُّبْحُ بِقَرِیْبٍ ۟
ফিৰিস্তাসকলে লূত আলাইহিছ ছালামক ক'লেঃ হে লূত! আমি হৈছোঁ দূত। আল্লাহে আমাক প্ৰেৰণ কৰিছে। এতেকে আপোনাৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে কেতিয়াও আপোনাক অনিষ্ট কৰাৰ উদ্দেশ্যত উপনীত হ'ব নোৱাৰে। এতেকে আপুনি ৰাতিৰ অন্ধকাৰত নিজ পৰিয়ালৰ সৈতে এই অঞ্চল ত্যাগ কৰক। আৰু মনত ৰাখিব, কোনেও যেন পিছফালে ঘূৰি নাচায়। কিন্তু আপোনাৰ স্ত্ৰী অবাধ্যতা কৰি পিছফালে ঘূৰি চাব। কাৰণ সিও এই শাস্তি ভোগ কৰিব যিটো আপোনাৰ সম্প্ৰদায়ে ভোগ কৰিব। নিশ্চয় সিহঁতৰ ধ্বংসৰ সময় হৈছে প্ৰাতঃকাল। যিটো অতি সন্নিকট।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• بيان فضل ومنزلة خليل الله إبراهيم عليه السلام، وأهل بيته.
আল্লাহৰ মিত্ৰ ইব্ৰাহীম আলাইহিছ ছালাম আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালৰ শ্ৰেষ্ঠতা আৰু উচ্চ মৰ্যাদাৰ বৰ্ণনা।

• مشروعية الجدال عمن يُرجى له الإيمان قبل الرفع إلى الحاكم.
যদি ঈমান পোষণ কৰাৰ কোনো আশা থাকে তেন্তে তাৰ বিষয়টো পদাধিকাৰীৰ ওচৰত যোৱাৰ আগতে সেই বিষয়ে আলোচনা কৰা বৈধ।

• بيان فظاعة وقبح عمل قوم لوط.
লূত সম্প্ৰদায়ৰ কুকৰ্ম আৰু জঘন্য অপৰাধৰ বৰ্ণনা।

فَلَمَّا جَآءَ اَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِیَهَا سَافِلَهَا وَاَمْطَرْنَا عَلَیْهَا حِجَارَةً مِّنْ سِجِّیْلٍ ۙ۬— مَّنْضُوْدٍ ۟ۙ
তাৰ পিছত যেতিয়া লূত সম্প্ৰদায়ক ধ্বংস কৰাৰ বাবে আমাৰ আদেশ আহি পৰিল, তেতিয়া আমি সিহঁতৰ গাওঁবোৰক তল-ওপৰ কৰি বিনষ্ট কৰিলো, লগতে সিহঁতৰ ওপৰত ক্ৰমাগতভাৱে ধাৰাসাৰ পকা মাটিৰ শীল বৰ্ষণ কৰিলো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مُّسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ ؕ— وَمَا هِیَ مِنَ الظّٰلِمِیْنَ بِبَعِیْدٍ ۟۠
সেই শীলবোৰৰ ওপৰত আল্লাহৰ তৰফৰ পৰা এটা বিশেষ প্ৰতীক লগোৱা আছিল। এনেকুৱা শীল, কুৰাইছ আৰু সিহঁতৰ দৰে অন্যায়কাৰীসকলৰ পৰা বেছি দূৰত নহয়। বৰং অতি সন্নিকট, আল্লাহে যেতিয়াই সিহঁতৰ ওপৰত বৰ্ষাবলৈ সিদ্ধান্ত লব, তেতিয়াই সেয়া অৱতীৰ্ণ হ'ব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِلٰی مَدْیَنَ اَخَاهُمْ شُعَیْبًا ؕ— قَالَ یٰقَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِّنْ اِلٰهٍ غَیْرُهٗ ؕ— وَلَا تَنْقُصُوا الْمِكْیَالَ وَالْمِیْزَانَ اِنِّیْۤ اَرٰىكُمْ بِخَیْرٍ وَّاِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ عَذَابَ یَوْمٍ مُّحِیْطٍ ۟
আৰু আমি মাদিয়ানবাসীসকলৰ ওচৰত সিহঁতৰ ভাতৃ শ্বুআইব আলাইহিচ্ছালামক প্ৰেৰণ কৰিছিলোঁ। তেওঁ কৈছিলঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! তোমালোকে কেৱল আল্লাহৰ ইবাদত কৰা। তেওঁৰ বাহিৰে তোমালোকৰ বাবে ইবাদতৰ যোগ্য আন কোনো সত্য উপাস্য নাই। যেতিয়া তোমালোকে মানুহক কিবা বস্তু ওজন কৰি অথবা জুখি দিয়া, তেতিয়া তাত কোনো ধৰণৰ অন্যায় নকৰিবা বা কম নিদিবা। মই দেখি আছোঁ তোমালোকে যথেষ্ট নিয়ামত উপভোগ কৰি আছা। এতেকে আল্লাহৰ এই নিয়ামতক গুনাহত পৰিণত নকৰিবা। মই তোমালোকৰ প্ৰতি সেই পৰিবেষ্টিত দিৱসৰ শাস্তিৰ আশংকা কৰোঁ, যেতিয়া তোমালোকৰ প্ৰত্যেক ব্যক্তিক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ'ব আৰু তাত পলায়ন কৰাৰ অথবা আশ্ৰয় লোৱাৰ কোনো স্থান নাথাকিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیٰقَوْمِ اَوْفُوا الْمِكْیَالَ وَالْمِیْزَانَ بِالْقِسْطِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ اَشْیَآءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْاَرْضِ مُفْسِدِیْنَ ۟
আৰু হে মোৰ জাতি ভাইসকল! যেতিয়া তোমালোকে কিবা বস্তু জুখি অথবা ওজন কৰি দিয়া, তেতিয়া সেয়া ন্যায়ৰ সৈতে পৰিপূৰ্ণভাৱে প্ৰদান কৰিবা। আনহাতে ওজনত কম তুলি প্ৰৱঞ্চনা কৰি তথা মানুহক ঠগাই সিহঁতৰ অধিকাৰ খৰ্ব নকৰিবা। লগতে হত্যাৰ দৰে গুনাহত লিপ্ত হৈ পৃথিৱীত বিপৰ্যয় সৃষ্টি নকৰিবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بَقِیَّتُ اللّٰهِ خَیْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِیْنَ ۚ۬— وَمَاۤ اَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفِیْظٍ ۟
আল্লাহৰ হালাল সঞ্চয়কৃত ধন যিবোৰ তেওঁ মানুহক সিহঁতৰ অধিকাৰ ন্যায়ৰ সৈতে প্ৰদান কৰাৰ পিছত তোমালোকৰ বাবে সঞ্চয় কৰি থয়, সেয়া পৃথিৱীত বিপৰ্যয় সৃষ্টি কৰি তথা জুখ-মাখত হ্ৰাসৰ জৰিয়তে লাভ কৰা ধনতকৈ অধিক লাভদায়ক আৰু বৰকতময়। যদি তোমালোক প্ৰকৃত মুমিন তেন্তে সেই সঞ্চয়কৃত ধনৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট হোৱা। মই তোমালোকৰ নিৰীক্ষক নহয় যে, তোমালোকৰ সকলো কৰ্মৰ হিচাপ ৰাখিম আৰু সেইমতে তোমালোকৰ হিচাপ-কিতাপ লম। নিশ্চয় প্ৰকৃত ৰক্ষক হৈছে সেই সত্তা, যিয়ে প্ৰকাশ্য অপ্ৰকাশ্য সকলো বিষয় সম্পৰ্কে অৱগত।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰشُعَیْبُ اَصَلٰوتُكَ تَاْمُرُكَ اَنْ نَّتْرُكَ مَا یَعْبُدُ اٰبَآؤُنَاۤ اَوْ اَنْ نَّفْعَلَ فِیْۤ اَمْوَالِنَا مَا نَشٰٓؤُا ؕ— اِنَّكَ لَاَنْتَ الْحَلِیْمُ الرَّشِیْدُ ۟
ছোআইব আলাইহিছ ছালামৰ জাতিৰ লোকসকলে তেওঁক ক'লেঃ হে ছোআইব! তোমাৰ ছালাত, যিটো তুমি আল্লাহৰ বাবে আদায় কৰা, তোমাক এই আদেশ দিয়ে নেকি যে, আমি যেন সেইবোৰ মূৰ্তিৰ উপাসনা এৰি দিওঁ যিবোৰক আমাৰ পিতৃ-পুৰুষসকলে উপাসনা কৰিছিল। আৰু এই আদেশ দিয়ে নেকি যে, আমি যেন আমাৰ সম্পত্তিত আমাৰ ইচ্ছানুযায়ী একো কৰিব নোৱাৰো আৰু আমি যাতে আমাৰ সম্পত্তি ইচ্ছানুযায়ী বৃদ্ধিও কৰিব নোৱাৰো? নিশ্চয় তুমি এজন সহনশীল তথা পূণ্যৱান লোক। কাৰণ এই আহ্বানৰ পূৰ্বে আমি তোমাক এজন বিবেকৱান তথা প্ৰজ্ঞাৱান লোক হিচাপে পাইছিলো। কিন্তু এতিয়া তোমাৰ কি হৈছে?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ یٰقَوْمِ اَرَءَیْتُمْ اِنْ كُنْتُ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَرَزَقَنِیْ مِنْهُ رِزْقًا حَسَنًا ؕ— وَمَاۤ اُرِیْدُ اَنْ اُخَالِفَكُمْ اِلٰی مَاۤ اَنْهٰىكُمْ عَنْهُ ؕ— اِنْ اُرِیْدُ اِلَّا الْاِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ ؕ— وَمَا تَوْفِیْقِیْۤ اِلَّا بِاللّٰهِ ؕ— عَلَیْهِ تَوَكَّلْتُ وَاِلَیْهِ اُنِیْبُ ۟
ছোআইব আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ক ক'লেঃ হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! তোমালোকে মোক কোৱাচোন, যদি মই মোৰ প্ৰতিপালকৰ তৰফৰ পৰা স্পষ্ট প্ৰমাণ তথা দুৰদৰ্শিতাৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত আছো, লগতে তেওঁ যিহেতু মোক তেওঁৰ ফালৰ পৰা হালাল জীৱিকা প্ৰদান কৰিছে আৰু নুবুওৱত প্ৰদান কৰিছে তেন্তে তোমালোকৰ অৱস্থা কি হ'ব, শুনা! মোৰ উদ্দেশ্য তোমালোকক কোনো বস্তুৰ পৰা বিৰত ৰখা নহয় আৰু সেই কৰ্মত বিৰোধিতা কৰাও মোৰ উদ্দেশ্য নহয়। মোৰ উদ্দেশ্য কেৱল তোমালোকক আল্লাহৰ তাওহীদৰ পিনে আহ্বান কৰা আৰু মোৰ সক্ষম অনুযায়ী তেওঁৰ আনুগত্য কৰি তোমালোকক সংশোধন কৰা। ইয়াৰ সামৰ্থ প্ৰদানকাৰীও কেৱলমাত্ৰ আল্লাহ তাআলা। মই সকলো কৰ্মত তেওঁৰ ওপৰতেই ভৰসা কৰো আৰু তেওঁৰ পিনেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• من سنن الله إهلاك الظالمين بأشد العقوبات وأفظعها.
আল্লাহৰ অন্যতম এটা নিয়ম হৈছে এই যে, তেওঁ অন্যায়কাৰীসকলক কঠিন শাস্তি প্ৰদান কৰি ধ্বংস কৰে।

• حرمة نقص الكيل والوزن وبخس الناس حقوقهم.
জোখ-মাখত কম দিয়া আৰু মানুহৰ অধিকাৰ খৰ্ব কৰা হাৰাম।

• وجوب الرضا بالحلال وإن قل.
হালালৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট থকা অপৰিহাৰ্য, যদিও সেয়া নগন্য হয়।

• فضل الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، ووجوب العمل بما يأمر الله به، والانتهاء عما ينهى عنه.
সত্কৰ্মৰ আদেশ দিয়া আৰু অসত্কৰ্মৰ পৰা নিষেধ কৰাৰ গুৰুত্ব, লগতে আল্লাহৰ আদেশ মতে আমল কৰা আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বিষয়ৰ পৰা বিৰত থকা অনিবাৰ্য।

وَیٰقَوْمِ لَا یَجْرِمَنَّكُمْ شِقَاقِیْۤ اَنْ یُّصِیْبَكُمْ مِّثْلُ مَاۤ اَصَابَ قَوْمَ نُوْحٍ اَوْ قَوْمَ هُوْدٍ اَوْ قَوْمَ صٰلِحٍ ؕ— وَمَا قَوْمُ لُوْطٍ مِّنْكُمْ بِبَعِیْدٍ ۟
হে মোৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকল! মোৰ লগত তোমালোকৰ শত্ৰুতাই যেন মই লৈ অহা চৰীয়তক অস্বীকাৰ কৰিবলৈ অৰিহণা নোযোগায়। মই আশংকা কৰিছো তোমালোকে যেনিবা সেই শাস্তিৰ সন্মুখীন হোৱা নেকি, যি শাস্তি ভোগ কৰিছিল নূহ সম্প্ৰদায়, হূদ সম্প্ৰদায় আৰু ছলেহৰ সম্প্ৰদায়ে। আনহাতে লূত সম্প্ৰদায়ে ভোগ কৰা শাস্তিও দেখোন তোমালোকৰ পৰা সময় তথা স্থানৰ ক্ষেত্ৰতো বেছি দূৰ নহয়। তোমালোকে দেখোন জানাই সিহঁতৰ প্ৰতি কেনেকুৱা শাস্তি আহিছিল। এতেকে তোমালোকে তাৰ পৰা শিক্ষা লোৱা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاسْتَغْفِرُوْا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوْبُوْۤا اِلَیْهِ ؕ— اِنَّ رَبِّیْ رَحِیْمٌ وَّدُوْدٌ ۟
আৰু নিজ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰা, আৰু গুনাহৰ পৰা তেওঁৰ ওচৰত তাওবা কৰা, নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালক তাওবাকাৰীসকলৰ প্ৰতি দয়াৱান, অত্যন্ত স্নেহশীল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا یٰشُعَیْبُ مَا نَفْقَهُ كَثِیْرًا مِّمَّا تَقُوْلُ وَاِنَّا لَنَرٰىكَ فِیْنَا ضَعِیْفًا ۚ— وَلَوْلَا رَهْطُكَ لَرَجَمْنٰكَ ؗ— وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْنَا بِعَزِیْزٍ ۟
ছুআইব আলাইহিছ ছালামৰ জাতিৰ লোকসকলে তেওঁক ক'লেঃ হে ছোআইব! তুমি লৈ অহা বহু কথাই আমি বুজি নাপাওঁ। যিহেতু তোমাৰ দৃষ্টি হ্ৰাস পাইছে তথা দুৰ্বল হৈছে, সেয়ে আমিও তোমাক আমাৰ মাজত দুৰ্বল বুলিয়ে গণ্য কৰো। যদি তোমাৰ বংশধৰবিলাক আমাৰ ধৰ্মৰ অনুসাৰী নহলহেঁতেন তেন্তে আমি তোমাক শিল দলিয়াই হত্যা কৰিলোহেঁতেন। তুমি আমাৰ মাজত শক্তিশালীও নহয় যে, আমি তোমাক হত্যা কৰিবলৈ ভয় কৰিম। আমি কেৱল তোমাৰ বংশক সন্মান কৰি তোমাৰ হত্যাৰ পৰা বিৰত আছো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ یٰقَوْمِ اَرَهْطِیْۤ اَعَزُّ عَلَیْكُمْ مِّنَ اللّٰهِ ؕ— وَاتَّخَذْتُمُوْهُ وَرَآءَكُمْ ظِهْرِیًّا ؕ— اِنَّ رَبِّیْ بِمَا تَعْمَلُوْنَ مُحِیْطٌ ۟
তেতিয়া ছোআইব আলাইহিছ ছালামে তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ক ক'লেঃ হে মোৰ জাতিৰ লোকসকল! তোমালোকৰ দৃষ্টিত মোৰ বংশধৰসকল, তোমালোকৰ প্ৰতিপালক আল্লাহতকৈও অধিক সন্মানিত তথা প্ৰভাৱশালী নেকি? তোমালোকে আল্লাহক অৱজ্ঞা কৰিছা, কাৰণ তোমালোকে তেওঁৰ নবীৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰা নাই, যি নবীক তোমালোকৰ প্ৰতি প্ৰেৰণ কৰা হৈছে। নিশ্চয় মোৰ প্ৰতিপালক তোমালোকৰ সকলো কৰ্ম পৰিবেষ্টন কৰি আছে। তোমালোকৰ কোনো কৰ্মই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়। তেওঁ তোমালোকক ইয়াৰ প্ৰতিফল দিব পৃথিৱীত ধ্বংসৰ জৰিয়তে আৰু আখিৰাতত দিব শাস্তি প্ৰদানৰ দ্বাৰা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَیٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰی مَكَانَتِكُمْ اِنِّیْ عَامِلٌ ؕ— سَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۙ— مَنْ یَّاْتِیْهِ عَذَابٌ یُّخْزِیْهِ وَمَنْ هُوَ كَاذِبٌ ؕ— وَارْتَقِبُوْۤا اِنِّیْ مَعَكُمْ رَقِیْبٌ ۟
হে মোৰ জাতিৰ লোকসকল! তোমালোকে নিজ নিজ সামৰ্থ অনুযায়ী নিজৰ পছন্দৰ পথত কৰ্ম কৰা। নিশ্চয় ময়ো মোৰ সামৰ্থ অনুযায়ী মোৰ পছন্দৰ পথত আমল কৰি আছো। তোমালোকে অতি শীঘ্ৰেই জানিব পাৰিবা আমাৰ মাজত কাৰ ওচৰত লাঞ্ছনাকাৰী শাস্তি আহে আৰু কোন নিজৰ দাবীত মিছলীয়া। এতেকে আল্লাহৰ আদেশলৈ অপেক্ষা কৰা। নিশ্চয় ময়ো তোমালোকৰ লগত প্ৰতীক্ষা কৰি আছো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَمَّا جَآءَ اَمْرُنَا نَجَّیْنَا شُعَیْبًا وَّالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مَعَهٗ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَاَخَذَتِ الَّذِیْنَ ظَلَمُوا الصَّیْحَةُ فَاَصْبَحُوْا فِیْ دِیَارِهِمْ جٰثِمِیْنَ ۟ۙ
যেতিয়া ছোআইব সম্প্ৰদায়ক ধ্বংস কৰিবলৈ আমাৰ আদেশ আহি পৰিল, তেতিয়া আমি আমাৰ কৃপাত ছোআইব আৰু তেওঁৰ লগত ঈমান পোষণ কৰা লোকসকলক তাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলো। আৰু তেওঁ সম্প্ৰদায়ৰ অন্যায়কাৰীবিলাকক প্ৰচণ্ড শব্দই ধ্বংস কৰিলে, ফলত সিহঁত লগে লগে মৃত্যুবৰণ কৰিলে। সিহঁত এনেকৈ উবুৰি খাই পৰিছিল যে, সিহঁতৰ চেহেৰা মাটিৰে লুতুৰি-পুতুৰি হৈ আছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كَاَنْ لَّمْ یَغْنَوْا فِیْهَا ؕ— اَلَا بُعْدًا لِّمَدْیَنَ كَمَا بَعِدَتْ ثَمُوْدُ ۟۠
এনেকুৱা দৃশ্যত পৰিণত হৈছিল যেনিবা সিহঁত তাত কেতিয়াও বসবাসে কৰা নাছিল। জানি থোৱা! মাদিয়ান সম্প্ৰদায়ো আল্লাহৰ ৰহমতৰ পৰা বঞ্চিত হৈছিল যেতিয়া সিহঁতৰ ওপৰত তেওঁৰ শাস্তি আহি পৰিছিল, যিদৰে ছামূদ সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত আল্লাহৰ প্ৰকোপ অৱতীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, সিহঁতক আল্লাহৰ ৰহমতৰ পৰা দূৰ কৰি দিয়া হৈছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰی بِاٰیٰتِنَا وَسُلْطٰنٍ مُّبِیْنٍ ۟ۙ
নিশ্চয় আমি মুছাক তাওহীদ প্ৰমাণ কৰিবলৈ তথা তেওঁৰ চৰীয়তৰ সত্যতা সাব্যস্ত কৰিবলৈ বহুতো স্পষ্ট প্ৰমাণ তথা প্ৰকাশ্য যুক্তিৰে প্ৰেৰণ কৰিছিলো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِلٰی فِرْعَوْنَ وَمَلَاۡىِٕهٖ فَاتَّبَعُوْۤا اَمْرَ فِرْعَوْنَ ۚ— وَمَاۤ اَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِیْدٍ ۟
আমি তেওঁক ফিৰআউন আৰু তাৰ জাতিৰ গণ্যমান্য লোকসকলৰ ওচৰলৈ প্ৰেৰণ কৰিছিলো। কিন্তু সেই গণ্যমান্য লোকসকলে আল্লাহক অস্বীকাৰ কৰিবলৈ ফিৰআউনে কৰা আদেশ মানি ললে। যদিও ফিৰআউনৰ আদেশ অনুসৰণযোগ্য নাছিল। কাৰণ সেইটো সঠিক তথা উচিত সিদ্ধান্ত নাছিল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• ذمّ الجهلة الذين لا يفقهون عن الأنبياء ما جاؤوا به من الآيات.
এনেকুৱা নিৰক্ষৰ তথা মুৰ্খ লোকসকলক নিন্দা কৰা হৈছে, যিহঁতে নবীসকলে লৈ অহা নিদৰ্শনক বুজিবলৈ যত্ন নকৰে।

• ذمّ وتسفيه من اشتغل بأوامر الناس، وأعرض عن أوامر الله.
এনেকুৱা লোকৰো নিন্দা কৰা হৈছে, যিসকলে মানুহৰ কথা মানিবলৈ সদায় সচেতন থাকে কিন্তু আল্লাহৰ আদেশক অৱজ্ঞা কৰে।

• بيان دور العشيرة في نصرة الدعوة والدعاة.
সত্কৰ্মৰ আহ্বান আৰু আহ্বানকাৰীৰ সহায়-সহযোগত পৰিয়ালৰ লোকসকলৰ ভূমিকাৰ বৰ্ণনা।

• طرد المشركين من رحمة الله تعالى.
মুশ্বৰিকসকল আল্লাহৰ কৃপাৰ পৰা বিতাড়িত।

یَقْدُمُ قَوْمَهٗ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فَاَوْرَدَهُمُ النَّارَ ؕ— وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُوْدُ ۟
ক্বিয়ামতৰ দিনা ফিৰআউন আৰু তাৰ সম্প্ৰদায় জাহান্নামৰ পিনে আগবাঢ়িব, অৱশেষত সিহঁতক তাত নিক্ষেপ কৰা হ'ব। সেইটো কিমান যে নিকৃষ্ট ঠাই, য’ত সিহঁতে অৱতৰণ কৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاُتْبِعُوْا فِیْ هٰذِهٖ لَعْنَةً وَّیَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُوْدُ ۟
পাৰ্থিৱ জীৱনত আল্লাহে সিহঁতৰ লগত অভিশাপ সম্পৃক্ত কৰি দিছে আৰু তেওঁৰ কৰুণাৰ পৰা বঞ্চিত কৰি বিতাড়িত কৰিছে, লগতে সিহঁতক সাগৰত ডুবাই ধ্বংস কৰিছে। আনকি ক্বিয়ামতৰ দিনাও লাঞ্ছনা আৰু ৰহমতৰ পৰা দূৰত্ব লগ নেৰিব। পৃথিৱী আৰু আখিৰাতত সিহঁতে যি অভিশাপ আৰু শাস্তি ভোগ কৰিব সেয়া কিমান যে নিকৃষ্ট।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ذٰلِكَ مِنْ اَنْۢبَآءِ الْقُرٰی نَقُصُّهٗ عَلَیْكَ مِنْهَا قَآىِٕمٌ وَّحَصِیْدٌ ۟
হে ৰাছুল! এই ছুৰাত যি বৰ্ণনা কৰা হৈছে, সেয়া হৈছে সেইসমূহ জনপদ, যিবোৰৰ সংবাদ আমি আপোনাক দি আছো। ইয়াৰ মাজৰ কিছুমান গাওঁ এনেকুৱাও আছে যিবোৰৰ প্ৰতীক এতিয়াও অৱশিষ্ট আছে। আৰু কিছুমান আছে এনেকুৱা যিবোৰৰ সকলো প্ৰতীক ধ্বংস হৈছে আৰু কোনো চিহ্ন বাকী নাই।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا ظَلَمْنٰهُمْ وَلٰكِنْ ظَلَمُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَمَاۤ اَغْنَتْ عَنْهُمْ اٰلِهَتُهُمُ الَّتِیْ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مِنْ شَیْءٍ لَّمَّا جَآءَ اَمْرُ رَبِّكَ ؕ— وَمَا زَادُوْهُمْ غَیْرَ تَتْبِیْبٍ ۟
সিহঁতক ধ্বংস কৰি আমি সিহঁতৰ প্ৰতি কোনো অন্যায় কৰা নাই। বৰং সিহঁতে আল্লাহক অস্বীকাৰ কৰি নিজকে ধ্বংসৰ যোগ্য বনাই নিজেই নিজৰ অন্যায় কৰিছে। হে ৰাছুল! সিহঁতক ধ্বংস কৰিবলৈ আপোনাৰ প্ৰতিপালকৰ নিৰ্দেশ যেতিয়া আহিল, তেতিয়া আল্লাহক এৰি সিহঁতে উপাসনা কৰা উপাস্যবোৰ সিহঁতৰ শাস্তি প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ একেবাৰে অসমৰ্থ পৰিলক্ষিত হ'ল। সিহঁতৰ সেই উপাস্যবোৰ কেৱল ক্ষতি আৰু ধ্বংসহে বৃদ্ধি কৰিলে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَذٰلِكَ اَخْذُ رَبِّكَ اِذَاۤ اَخَذَ الْقُرٰی وَهِیَ ظَالِمَةٌ ؕ— اِنَّ اَخْذَهٗۤ اَلِیْمٌ شَدِیْدٌ ۟
যিদৰে আল্লাহে বিগত অস্বীকাৰকাৰী সম্প্ৰদায়ৰ শিপা নিৰ্মূল কৰিছে, ঠিক সেইদৰে যুগে যুগে ঠায়ে ঠায়ে আল্লাহে তেনেকুৱা শাস্তি প্ৰদান কৰিয়ে থাকিব। নিশ্চয় অন্যায়কাৰী জনপদৰ শাস্তি অতি কষ্টদায়ক তথা কঠিন।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الْاٰخِرَةِ ؕ— ذٰلِكَ یَوْمٌ مَّجْمُوْعٌ ۙ— لَّهُ النَّاسُ وَذٰلِكَ یَوْمٌ مَّشْهُوْدٌ ۟
নিশ্চয় আল্লাহৰ ফালৰ পৰা শাস্তি প্ৰদান কৰা সেই জনপদসমূহৰ ধ্বংসৰ মাজত আছে শিক্ষা তথা পাঠ, সেই ব্যক্তিৰ বাবে যিয়ে ক্বিয়ামত দিৱসৰ শাস্তিক ভয় কৰে। সেইটোৱে সেইদিন যিদিনা আল্লাহে মানুহক একত্ৰিত কৰি হিচাপ-নিকাচৰ বাবে। সেইটো হৈছে উপস্থিত হোৱাৰ দিন, যিদিনা হাছৰ ময়দানত উপস্থিত হ'ব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا نُؤَخِّرُهٗۤ اِلَّا لِاَجَلٍ مَّعْدُوْدٍ ۟ؕ
সেই দিনটোক আমি কেৱল এটা নিৰ্দিষ্ট সময়লৈকে পিছুৱাই আছো।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
یَوْمَ یَاْتِ لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ اِلَّا بِاِذْنِهٖ ۚ— فَمِنْهُمْ شَقِیٌّ وَّسَعِیْدٌ ۟
সেই দিনটো যেতিয়া আহিব, তেতিয়া কোনেও তেওঁৰ অনুমতি অবিহনে প্ৰমাণ সহকাৰে হওঁক তথা মধ্যস্ততাৰ মাধ্যমত হওঁক কথা কব নোৱাৰিব। সেইদিনা মানুহ দুই প্ৰকাৰৰ হ'ব। দুৰ্ভগীয়া, যিসকল জাহান্নামত প্ৰৱেশ কৰিব। আৰু ভাগ্যৱান, যিসকল জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ شَقُوْا فَفِی النَّارِ لَهُمْ فِیْهَا زَفِیْرٌ وَّشَهِیْقٌ ۟ۙ
এতেকে কুফুৰী আৰু কুকৰ্ম কৰাৰ কাৰণে দুৰ্ভগীয়া লোকসকলে জাহান্নামত প্ৰৱেশ কৰিব। তাত জাহান্নামৰ অগ্নিশিখাৰ উত্তাপত সিহঁতে চিঞঁৰিব আৰু উশাহ-নিশাহৰ শব্দও উচ্চ হ'ব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
خٰلِدِیْنَ فِیْهَا مَا دَامَتِ السَّمٰوٰتُ وَالْاَرْضُ اِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٌ لِّمَا یُرِیْدُ ۟
তাত সিহঁত চিৰকাল অৱস্থান কৰিব। তাৰ পৰা সিহঁত কেতিয়াও ওলাব নোৱাৰিব যেতিয়ালৈকে আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱী বিদ্যমান থাকিব। কিন্তু তাওহীদৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত থকা গুনাহগাৰ ব্যক্তিক আল্লাহে ইচ্ছা কৰিলে ওলাই আনিব। হে ৰাছুল! নিশ্চয় আপোনাৰ প্ৰতিপালক যি ইচ্ছা কৰে সেইটোৱে কৰে। তেওঁক কোনেও পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاَمَّا الَّذِیْنَ سُعِدُوْا فَفِی الْجَنَّةِ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا مَا دَامَتِ السَّمٰوٰتُ وَالْاَرْضُ اِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَ ؕ— عَطَآءً غَیْرَ مَجْذُوْذٍ ۟
আনহাতে ভাগ্যৱান লোকসকল, যিসকলক তেওঁলোকৰ ঈমান আৰু সত্কৰ্মৰ কাৰণে আল্লাহে পূৰ্বেই সৌভাগ্যৱান বুলি ঘোষণা কৰিছে। তেওঁলোক জান্নাতত চিৰস্থায়ী হ'ব, যেতিয়ালৈকে আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱী অৱশিষ্ট থাকিব। কিন্তু জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰোৱাৰ আগতেই গুনাহগাৰ মুমিনসকলৰ মাজৰ যাক ইচ্ছা কৰিব জাহান্নামত প্ৰৱেশ কৰাব। নিশ্চয় জান্নাতৰ অধিবাসীসকলে লাভ কৰা আল্লাহৰ নিয়ামতসমূহ হ'ব নিৰবিচ্ছিন্ন।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• التحذير من اتّباع رؤساء الشر والفساد، وبيان شؤم اتباعهم في الدارين.
অসত্কৰ্ম আৰু বিপৰ্যয় সৃষ্টিকাৰী প্ৰতিনিধিৰ অনুসৰণৰ পৰা সতৰ্ক কৰা হৈছে, লগতে এই কথাও বৰ্ণনা কৰা হৈছে যে, সিহঁতৰ অনুসৰণ কৰিলে ইহকাল আৰু পৰকালত ক্ষতিৰ সন্মুখীন হ'ব লাগিব।

• تنزه الله تعالى عن الظلم في إهلاك أهل الشرك والمعاصي.
গুনাহগাৰ, মুশ্বৰিকসকলক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অন্যায়ৰ পৰা আল্লাহ পৰিপূৰ্ণৰূপে পৱিত্ৰ।

• لا تنفع آلهة المشركين عابديها يوم القيامة، ولا تدفع عنهم العذاب.
ক্বিয়ামতৰ দিনা মুশ্বৰিকসকলৰ উপাস্যবোৰে একো উপকাৰ কৰিব নোৱাৰিব আৰু সিহঁতৰ পৰা শাস্তিও প্ৰতিৰোধ কৰিব নোৱাৰিব।

• انقسام الناس يوم القيامة إلى: سعيد خالد في الجنان، وشقي خالد في النيران.
ক্বিয়ামতৰ দিনা মানুহ দুই ভাগত বিভক্ত হব। সৌভাগ্যৱান, তেওঁলোক চিৰস্থায়ী জান্নাতৰ অধিবাসী হ'ব আৰু আনটো হ'ব দুৰ্ভগীয়া, সিহঁত অনন্ত কালৰ বাবে জাহান্নামৰ অধিবাসী হ'ব।

فَلَا تَكُ فِیْ مِرْیَةٍ مِّمَّا یَعْبُدُ هٰۤؤُلَآءِ ؕ— مَا یَعْبُدُوْنَ اِلَّا كَمَا یَعْبُدُ اٰبَآؤُهُمْ مِّنْ قَبْلُ ؕ— وَاِنَّا لَمُوَفُّوْهُمْ نَصِیْبَهُمْ غَیْرَ مَنْقُوْصٍ ۟۠
হে ৰাছুল! মুশ্বৰিকসকলে যিবোৰৰ উপাসনা কৰি আছে, সেইবোৰৰ ক্ষতি সম্পৰ্কে আপুনি সন্দেহ পোষণ নকৰিব। সিহঁতে যি কৰি আছে তাৰ সপক্ষে সিহঁতৰ ওচৰত কোনো বৌদ্ধিক প্ৰমাণো নাই আৰু কোনো ধাৰ্মিক প্ৰমাণো নাই। বৰং আল্লাহৰ বাহিৰে আনৰ বাবে সিহঁতে কৰা ইবাদতৰ একমাত্ৰ কাৰণটো হৈছে পিতৃ-পুৰুষসকলৰ অন্ধানুসৰণ। নিশ্চয় আমি সিহঁতক সিহঁতৰ শাস্তিৰ ভাগ পৰিপূৰ্ণৰূপে প্ৰদান কৰিম।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ فَاخْتُلِفَ فِیْهِ ؕ— وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ ؕ— وَاِنَّهُمْ لَفِیْ شَكٍّ مِّنْهُ مُرِیْبٍ ۟
নিশ্চয় আমি মুছা আলাইহিছ ছালামক তাওৰাত প্ৰদান কৰিছিলো, কিন্তু তাত মানুহে বিভেদ সৃষ্টি কৰিছিল। কিছুমানে তাৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰিছিল আৰু আন কিছুমানে অস্বীকাৰ কৰিছিল। যদি আল্লাহৰ এয়া পূৰ্ব নিৰ্ধাৰণ নিৰ্ণয় নাথাকিলেহেঁতেন যে তেওঁ শীঘ্ৰে শাস্তি প্ৰদান নকৰিব, বৰং প্ৰজ্ঞানুসাৰে ক্বিয়ামত পৰ্যন্ত অৱকাশ দিব, অন্যথা পৃথিৱীতেই সিহঁতে সেই শাস্তি ভোগ কৰিলেহেঁতেন যি শাস্তিৰ সিহঁত উপযুক্ত। নিশ্চয় ইয়াহুদী আৰু মুশ্বৰিকসকলৰ মাজৰ কাফিৰসকলে কোৰআন সম্পৰ্কে সন্দেহত পতিত হৈছে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاِنَّ كُلًّا لَّمَّا لَیُوَفِّیَنَّهُمْ رَبُّكَ اَعْمَالَهُمْ ؕ— اِنَّهٗ بِمَا یَعْمَلُوْنَ خَبِیْرٌ ۟
হে ৰাছুল! উপৰোক্ত বিভেদকাৰীসকলৰ মাজৰ প্ৰত্যেককে আপোনাৰ প্ৰতিপালকে সিহঁতৰ কৰ্মৰ পৰিপূৰ্ণ প্ৰতিফল দান কৰিব। যাৰ কৰ্ম ভাল হ'ব, সি ভাল প্ৰতিফল পাব। আনহাতে যাৰ কৰ্ম বেয়া হ'ব, সি বেয়া প্ৰতিফল পাব। নিশ্চয় সিহঁতৰ প্ৰতিটো সুক্ষ্ম আমল সম্পৰ্কেও আল্লাহ অৱগত। সিহঁতৰ কোনো কৰ্মই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَاسْتَقِمْ كَمَاۤ اُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا ؕ— اِنَّهٗ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرٌ ۟
হে ৰাছুল! পোন পথত পৰিচালিত থকাৰ স্বভাৱক খামুচি ধৰক, যেনেকৈ আল্লাহে আপোনাক আদেশ দিছে। এতেকে তেওঁৰ আদেশ পালন কৰক আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বিষয়ৰ পৰা বিৰত থাকক। এইদৰে আপোনাৰ সৈতে তাওবা কৰা মুমিনসকলেও পোন পথত অবিচল থকা উচিত। আৰু (হে মুমিনসকল) গুনাহত লিপ্ত হৈ সীমালঙ্ঘন নকৰিবা। নিশ্চয় তেওঁ তোমালোকৰ কৰ্মসমূহ দেখি আছে। তোমালোকৰ কোনো কৰ্মই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়। আৰু অচিৰেই তেওঁ ইয়াৰ প্ৰতিদান দিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا تَرْكَنُوْۤا اِلَی الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ ۙ— وَمَا لَكُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ مِنْ اَوْلِیَآءَ ثُمَّ لَا تُنْصَرُوْنَ ۟
অন্যায়কাৰী কাফিৰসকলৰ লগত মন জয় কৰা কথা কৈ তথা সিহঁতৰ লগত বন্ধুত্ব কৰি সিহঁতৰ প্ৰতি নত নহ'বা, অন্যথা এই নত স্বীকাৰ কৰাৰ কাৰণে তোমালোকক জুয়ে স্পৰ্শ কৰিব। আনহাতে আল্লাহৰ বাহিৰে তোমালোকৰ আন কোনো অভিভাৱকো নাই যে তাৰ পৰা তোমালোকক উদ্ধাৰ কৰিব। লগতে তোমালোকে কোনো সহায়কাৰীও বিচাৰি নাপাবা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاَقِمِ الصَّلٰوةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ الَّیْلِ ؕ— اِنَّ الْحَسَنٰتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّاٰتِ ؕ— ذٰلِكَ ذِكْرٰی لِلذّٰكِرِیْنَ ۟ۚ
হে ৰাছুল! আপুনি দিনৰ দুয়ো প্ৰান্তভাগত অৰ্থাৎ পুৱা আৰু সন্ধিয়া উত্তমৰূপে ছালাত প্ৰতিষ্ঠা কৰক। লগতে ৰাতিৰো এটা অংশত ছালাত আদায় কৰক। নিশ্চয় নেক কৰ্মই সৰু সুৰা গুনাহসমূহ মোচন কৰে। উপৰোক্ত কথাবোৰ উপদেশ গ্ৰহণকাৰী লোকৰ বাবে হৈছে উপদেশ আৰু শিক্ষা গ্ৰহণকাৰীসকলৰ বাবে হৈছে শিক্ষা।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَاصْبِرْ فَاِنَّ اللّٰهَ لَا یُضِیْعُ اَجْرَ الْمُحْسِنِیْنَ ۟
আপোনাক পোন পথত অবিচল থকাৰ যি আদেশ দিয়া হৈছে আৰু বিদ্ৰোহী তথা অন্যায়কাৰীসকলৰ প্ৰতি নত হোৱাৰ পৰা যি নিষেধাজ্ঞা দিয়া হৈছে তাৰ প্ৰতি ধৈৰ্য সহকাৰে আমল কৰক। নিশ্চয় আল্লাহ পূণ্যৱান লোকসকলৰ প্ৰতিফল ব্যৰ্থ নকৰে। বৰং তেওঁলোকৰ নেক আমলসমূহ কবূল কৰে আৰু তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ কৰ্মৰ উত্তম প্ৰতিদান দিয়ে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُوْنِ مِنْ قَبْلِكُمْ اُولُوْا بَقِیَّةٍ یَّنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِی الْاَرْضِ اِلَّا قَلِیْلًا مِّمَّنْ اَنْجَیْنَا مِنْهُمْ ۚ— وَاتَّبَعَ الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا مَاۤ اُتْرِفُوْا فِیْهِ وَكَانُوْا مُجْرِمِیْنَ ۟
বিগত সম্প্ৰদায়সমূহ যিসকলক শাস্তিৰ দ্বাৰা ধ্বংস কৰা হৈছে সিহঁতৰ মাজত সদাচাৰী তথা নেক লোকৰ উপস্থিতি পোৱা নগল কিয়, যিসকলে সিহঁতক কুফৰ আৰু গুনাহৰ দ্বাৰা পৃথিৱীত বিপৰ্যয় সৃষ্টি কৰাৰ পৰা বিৰত ৰাখিলেহেঁতেন। কিন্তু সিহঁতৰ মাজত তেনেকুৱা লোকৰ উপস্থিতি নাছিল, কেৱল আঙুলিত গণিব পাৰা কেইজনমান লোক আছিল যিসকলে বিপৰ্যয় সৃষ্টিৰ পৰা মানুহক নিষেধ কৰিছিল। সেয়ে অন্যায়কাৰীসকলক ধ্বংস কৰাৰ সময়ত আমি সেইকেইজন লোকক ৰক্ষা কৰিছিলো। ইপিনে তেওঁলোকৰ সম্প্ৰদায়ৰ অন্যায়কাৰী লোকসকলে বিলাসিতাত মত্ত হৈ আছিল। ফলত সিহঁত অন্যায়কাৰীত পৰিণত হ'ল।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِیُهْلِكَ الْقُرٰی بِظُلْمٍ وَّاَهْلُهَا مُصْلِحُوْنَ ۟
হে ৰাছুল! এনেকুৱা কেতিয়াও হব নোৱাৰে যে, কোনো জনপদৰ মানুহে গঠনমূলক তথা সংশোধনমূলক কাম কৰি আছে, তথাপিও আপোনাৰ প্ৰতিপালকে তেওঁলোকক ধ্বংস কৰিব। বৰং তেওঁ সিহঁতক তেতিয়াহে ধ্বংস কৰে যেতিয়া তাৰ অধিবাসীসকলে কুফৰ, অন্যায়-অত্যাচাৰ আৰু গুনাহৰ দ্বাৰা পৰিবেশ কলুষিত কৰে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• وجوب الاستقامة على دين الله تعالى.
আল্লাহৰ দ্বীনত অবিচল থকা অনিবাৰ্য।

• التحذير من الركون إلى الكفار الظالمين بمداهنة أو مودة.
অন্যায়কাৰী কাফিৰসকলৰ ওচৰত ভালপোৱাৰ পাত্ৰ হ'বলৈ তথা সিহঁতৰ লগত বন্ধুত্ব কৰি সিহঁতৰ প্ৰতি নত স্বীকাৰ কৰাৰ পৰা সতৰ্ক কৰা হৈছে।

• بيان سُنَّة الله تعالى في أن الحسنة تمحو السيئة.
আল্লাহৰ এটা সাধাৰণ নিয়ম হৈছে এই যে, তেওঁ নেকীৰ জৰিয়তে গুনাহ মোচন কৰে।

• الحث على إيجاد جماعة من أولي الفضل يأمرون بالمعروف، وينهون عن الفساد والشر، وأنهم عصمة من عذاب الله.
শিষ্টাচাৰী লোকৰ এটা দল নিৰ্মাণ কৰাৰ প্ৰতি গুৰুত্বাৰোপ কৰা হৈছে, যিসকলে সৎকৰ্মৰ আদেশ দিব আৰু অসৎকৰ্ম তথা পৰিবেশ বিনষ্ট কৰাৰ পৰা মানুহক বিৰত ৰাখিব। যাতে তেওঁলোক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা সুৰক্ষিত থাকে।

وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ اُمَّةً وَّاحِدَةً وَّلَا یَزَالُوْنَ مُخْتَلِفِیْنَ ۟ۙ
হে ৰাছুল! আপোনাৰ প্ৰতিপালকে ইচ্ছা কৰিলে সকলো মানুহকে এটা দলৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰি সত্যৰ পথত পৰিচালিত কৰিব পাৰিলেহেঁতেন। কিন্তু তেওঁ এনেকুৱা ইচ্ছা পোষণ কৰা নাই। কাৰণ সিহঁত প্ৰবৃত্তিৰ অনুসৰণ কৰাৰ বাবে আৰু বিদ্ৰোহৰ ফলত সদায় মতভেদ সৃষ্টি কৰি থাকিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اِلَّا مَنْ رَّحِمَ رَبُّكَ ؕ— وَلِذٰلِكَ خَلَقَهُمْ ؕ— وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَاَمْلَـَٔنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ اَجْمَعِیْنَ ۟
কিন্তু যিসকলক আল্লাহে হিদায়তৰ তাওফীক প্ৰদান কৰি তেওঁলোকৰ প্ৰতি দয়া কৰে (তেওঁলোকৰ কথা সুকীয়া)। কাৰণ তেওঁলোকে তাওহীদৰ ক্ষেত্ৰত মতভেদ নকৰে। এনেকুৱা মতভেদৰ জৰিয়তে পৰীক্ষা কৰাৰ কাৰণে আল্লাহে সিহঁতক সৃষ্টি কৰিছে। সিহঁতৰ মাজত কিছুমান আছে দুৰ্ভগীয়া আৰু কিছুমান আছে সৌভাগ্যশালী। হে ৰাছুল! আল্লাহৰ বাণী সম্পূৰ্ণ হ'ল, যিটোৰ নিৰ্ণয় তেওঁ অনাদিকালতে লৈ থৈছিল যে, তেওঁ জাহান্নামক চয়তানৰ অনুসাৰী জিন আৰু মানুহৰ দ্বাৰা পূৰণ কৰিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكُلًّا نَّقُصُّ عَلَیْكَ مِنْ اَنْۢبَآءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهٖ فُؤَادَكَ ۚ— وَجَآءَكَ فِیْ هٰذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَّذِكْرٰی لِلْمُؤْمِنِیْنَ ۟
হে ৰাছুল! আপোনাৰ পূৰ্বে অহা নবীসকলৰ যি বৰ্ণনা আমি আপোনাক শুনাও, ইয়াৰ একমাত্ৰ উদ্দেশ্য হৈছে যাতে ইয়াৰ দ্বাৰা আপোনাৰ হৃদয় সুদৃঢ় থাকে আৰু শক্তিশালী হয়। এই ছুৰাত আপোনাৰ বাবে সত্য আহি পৰিছে, য’ত কোনো সন্দেহ নাই। লগতে ইয়াত আপোনাৰ ওচৰত আহিছে কাফিৰসকলৰ বাবে উপদেশ। আৰু মুমিনসকলৰ বাবে স্মৰণ, যিসকলে ইয়াৰ দ্বাৰা উপকৃত হয়।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقُلْ لِّلَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ اعْمَلُوْا عَلٰی مَكَانَتِكُمْ ؕ— اِنَّا عٰمِلُوْنَ ۟ۙ
হে ৰাছুল! আপুনি সেইসকল লোকক কৈ দিয়ক, যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ নকৰে আৰু তেওঁৰ তাওহীদকো বিশ্বাস নকৰে; কওঁক যে, তোমালোকে সত্যৰ পৰা বিৰত ৰাখিবলৈ আপ্ৰাণ চেষ্টা কৰা আৰু প্ৰতিৰোধ কৰা। ইপিনে আমি আমাৰ পথত দৃঢ়তাৰে কাম কৰিম আৰু মানুহক আহ্বান কৰিম আৰু এই ক্ষেত্ৰত ধৈৰ্য ধাৰণ কৰিম।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَانْتَظِرُوْا ۚ— اِنَّا مُنْتَظِرُوْنَ ۟
তোমালোকে আমাৰ প্ৰতি অহা শাস্তিৰ অপেক্ষা কৰা, আমিও নিশ্চিতভাৱে অপেক্ষা কৰিম তোমালোকৰ ওপৰত কেনেকুৱা শাস্তি আহে।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلِلّٰهِ غَیْبُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَاِلَیْهِ یُرْجَعُ الْاَمْرُ كُلُّهٗ فَاعْبُدْهُ وَتَوَكَّلْ عَلَیْهِ ؕ— وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ ۟۠
একমাত্ৰ আল্লাহৰ ওচৰতেই আকাশমণ্ডল তথা পৃথিৱীৰ গোপন বিষয়ৰ জ্ঞান আছে। কোনো বিষয়েই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়। ক্বিয়ামতৰ দিনা কেৱল তেওঁৰ ওচৰতেই সকলো বিষয় প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিব। এতেকে হে ৰাছুল! আপুনি একমাত্ৰ তেওঁৰেই ইবাদত কৰক আৰু আপোনাৰ সকলো কৰ্মত কেৱল তেওঁৰ ওপৰতেই ভৰসা কৰক। অৱশ্যে আপোনাৰ প্ৰতিপালক আপোনালোকৰ কৰ্ম সম্পৰ্কে অমনোযোগী নহয়। বৰং তেওঁ সেই সম্পৰ্কে সৰ্বজ্ঞ। অতিশীঘ্ৰেই তেওঁ প্ৰত্যেককে কৰ্মৰ প্ৰতিফল দিব।
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• بيان الحكمة من القصص القرآني، وهي تثبيت قلب النبي صلى الله عليه وسلم وموعظة المؤمنين.
কোৰআনত বৰ্ণিত ঘটনাৱলীৰ ৰহস্যৰ বৰ্ণনা। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে, ইয়াৰ দ্বাৰা নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ অন্তৰ দৃঢ় কৰা আৰু মুমিনসকলক উপদেশ দিয়া।

• انفراد الله تعالى بعلم الغيب لا يشركه فيه أحد.
অদৃশ্যৰ জ্ঞান একমাত্ৰ আল্লাহৰ ওচৰত, এই ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ কোনো অংশীদাৰ নাই।

• الحكمة من نزول القرآن عربيًّا أن يعقله العرب؛ ليبلغوه إلى غيرهم.
আৰবী ভাষাত কোৰআন অৱতীৰ্ণ হোৱাৰ উদ্দেশ্য হৈছে যাতে আৰববাসীয়ে কোৰআন বুজি পায়, লগতে আন আন লোকসকললৈ পৌঁচাই দিয়ে।

• اشتمال القرآن على أحسن القصص.
উত্তম কাহিনীৰে কোৰআন গঠিত।

 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە ھۇد
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

تاقاش