مەنالار تەرجىمىسى سۈرە مۆمىنۇن - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ بوسنىيەچە تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

El-Mu'minun

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

بيان فلاح المؤمنين وخسران الكافرين.

Pojašnjenje uspjeha vjernika i propasti nevjernika.

1 : 23

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

Oni koji vjeruju u Svemogućeg Allaha te izvršavaju vjeronaredbe i sustežu se od vjerozabrana ostvarit će ono što žele i sačuvat će se od onog od čega strahuju.

2 : 23

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ

Oni obavljaju namaz iskreno i predano, skrušeno i smireno, pribrana srca.

3 : 23

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ

Oni se sustežu od svih riječi i djela od kojih nema koristi na ovom i na budućem svijetu.

4 : 23

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ

Oni izdvajaju zekat iz svog imetka, čime čiste svoje duše od svega što ne valja i svoje imetke.

5 : 23

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ

Oni čuvaju svoja stidna mjesta od svih poroka i svega što je Allah, džellešanuhu, zabranio, pa se sustežu od bluda, spolnog općenja s istim spolom. Oni su čedni i čestiti.

6 : 23

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ

A naslađuju se svojim ženama i onima koje su u posjedu njihovu spolnim odnosom i na druge načine. Zbog toga im niko ne može prigovoriti.

7 : 23

فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ

A ko žudi i traži da se naslađuje mimo svoje žene ili robinje, taj je jedan od onih koji prelaze granice Allahova šerijata i jedan od onih što čine haram.

8 : 23

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ

Oni su brižni u svojim emanetima koje im je Uzvišeni povjerio ili neki ljudi, ispunjavaju dogovore, vjerno opravdavaju ukazano povjerenje i ispunjavaju ono na šta su se obavezali, a ne varaju i ne krše dogovor.

9 : 23

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ

Oni, također, obavljaju namaze pravovremeno, ne prije ni poslije namaskog vremena, i vode brigu o suštini i formi namaza; izvršavaju sastavne dijelove namaza, namaske vadžibe i sunnete.

10 : 23

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ

Oni kod kojih se steknu navedene osobine bit će nasljednici.

11 : 23

ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

Oni će džennet naslijediti, te će u njemu uvijek boraviti, uživat će u blagodatima kojih nikad neće nestati.

12 : 23

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ

Svemogući Allah stvorio je i oblikovao Adema od blata.

13 : 23

ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ

A njegovo potomstvo zatim stvara od sjemena muškarca i žene, od kojega u maternici nastaje plod što u njoj boravi do rođenja.

14 : 23

ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ

Naime, Allah, džellešanuhu, kaplju sperme pretvori u zakvačak crvene boje, pa taj zakvačak u grudu mesa, veličine zalogajčića, pretvori, pa potom od grude mesa kosti stvori, koje zatim mesom odjene i zatim ga kao novo biće, udahnuvši u njega dušu, stvori – zato neka je slava Allahu, najljepšem Stvoritelju.

15 : 23

ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ

Najzad ćete, o ljudi, nakon što prođete kroz sve te etape, umrijeti, i to onda kad svakom nastupi njegov smrti čas.

16 : 23

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ

Zatim ćete poslije smrti i berzeha, zagrobnog života, biti oživljeni i dovedeni na stajalište radi polaganja računa pred Sveznajućim Allahom.

17 : 23

وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ

Ljudi, Uzvišeni Allah sazdao je sedam nebeskih svodova, jedan iznad drugog, i nije prema stvorenome nehajan niti ono što je stvorio zaboravlja.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• للفلاح أسباب متنوعة يحسن معرفتها والحرص عليها.

Mnogo je uzroka koji vode u spas. Potrebno ih je poznavati i truditi se poduzeti ih.

• التدرج في الخلق والشرع سُنَّة إلهية.

Postepeno stvaranje Allahov je zakon.

• إحاطة علم الله بمخلوقاته.

Allah znanjem obuhvata sve što postoji.

18 : 23

وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ

Plemeniti Allah s neba kišu, blagoslovljenu vodu, spušta, u potrebnoj mjeri – ne previše, pa da šteta nastane, a niti premalo, te da je ne bude u dovoljnim količinama. Zatim je u zemlji smješta i zadržava, da je koriste ljudi i životinje. Valja vam znati da je Allah kadar učiniti da ista ta voda nestane, pa je ne biste mogli koristiti.

19 : 23

فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

I pomoću kiše Svemogući Allah podiže vrtove od palmi i vinove loze, u kojima postoje plodovi raznog ukusa i oblika, kao npr. smokva, nar i jabuka, koje jedete.

20 : 23

وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ

Pomoću kiše izbija maslinovo stablo koje raste u području Sinajske gore; od njega ulje i začine dobivate.

21 : 23

وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

O ljudi, u stvaranju stoke, deva, krava, ovaca i koza, vama je pouka i predmet razmišljanja da je Allah blag prema vama i da sve može učiniti. On daje da pijete ukusno mlijeko, koje se nalazi u utrobama iste te stoke; služi vam, osim toga, i za jahanje, koristite se njihovom vunom, krznom, kožom. K tome, jedete njihovo meso.

22 : 23

وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ

Kao što na stoci, tj. devama putujete i prevozite teret, isto tako na lađama se vozite i na njima teret prevozite.

23 : 23

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Svevišnji Allah poslao je Nuha, alejhis-selam, njegovim sunarodnicima da ih poziva u robovanje Allahu. On im se obratio: “Sunarodnici moji, jedino se Allahu klanjajte, vi drugog boga osim Njega nemate! Zar se nećete bojati Boga, te izvršavati vjerske naredbe, a sustezati se od vjerskih zabrana?”

24 : 23

فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ

No, odličnici Nuhova, alejhis-selam, naroda, koji nisu vjerovali u Gospodara, govorili su običnom svijetu i Nuhovim sljedbenicima: “Nuh, koji tvrdi da je poslanik, običan je čovjek kao što ste i vi, on pomoću ovog u što poziva želi steći ugled i prednost nad vama. Da vam je Allah htio poslati Svog izaslanika, poslao bi meleke, a ne čovjeka. Zbilja, Nuh je donio začudnu stvar koja nije bila poznata našim precima drevnim.”

25 : 23

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ

Rekli su: “Nuh nije ništa drugo do lud čovjek, pa sačekajte da ljudima bude jasno njegovo pravo stanje!”

26 : 23

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

Nuh, alejhis-selam, obratio se Svemogućem Allahu zatraživši da uništi njegove sunarodnike zbog toga što poriču njegovo poslanstvo.

27 : 23

فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ

Svevišnji Allah objavio je Nuhu: “Gradi veliku lađu, Ja ću te gledati, čuvati i pružat ću ti Svoju pomoć i podršku! Kad dođe vrijeme da tvoj narod bude kažnjen i voda počne ispod peći šikljati, tad od svake vrste po jedan par, mužjaka i ženku, na lađu ukrcaj, da se sačuva životinjska vrsta, te vjernike iz svoje porodice ukrcaj, osim svoje supruge i sina, a za bezbožnike se ne zauzimaj – oni će neizostavno biti potopljeni i sasvim uništeni!”

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• لطف الله بعباده ظاهر بإنزال المطر وتيسير الانتفاع به.

Allahova se milost i blagost prema stvorenjima ogledaju i u tome što s neba spušta kišu i daje da je ljudi i životinje piju.

• التنويه بمنزلة شجرة الزيتون.

Ovi ajeti stavljaju do znanja da je maslina veoma značajno stablo.

• اعتقاد المشركين ألوهية الحجر، وتكذيبهم بنبوة البشر، دليل على سخف عقولهم.

To što višebošci vjeruju da se kamen može obožavati, a istovremeno negiraju da čovjek može biti poslanik ukazuje na njihovu umnu poremećenost.

• نصر الله لرسله ثابت عندما تكذبهم أممهم.

Allah poslanicima neizostavno pruža Svoju pomoć onda kad ih njihovi narodi u laž utjeruju.

28 : 23

فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

“Pa kad zaposjedneš lađu, ti i oni uz tebe, spasivši se od potopa, reci: ‘Hvala Allahu, Koji nas je izbavio od bezbožničkog naroda, koga je uništio!’”

29 : 23

وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ

I reci, Nuhu: “Gospodaru, na blagoslovljeno i sigurno mjesto spusti me, jer na najbolje mjesto spuštaš Ti!”

30 : 23

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ

U pomoći koju je Allah, džellešanuhu, pružio Nuhu i Svojim štićenicima, te u kazni koju daje onima što ne vjeruju jest očit, nepobitan i bjelodan dokaz da je Allah, džellešanuhu, kadar pružiti pomoć poslanicima, a uništiti poricatelje. Gospodar je stavio Nuhov narod na iskušenje poslavši mu Nuha, da bi se znalo ko je vjernik a ko nevjernik, ko je poslušan Bogu a ko Mu je neposlušan.

31 : 23

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ

Poslije Nuhova, alejhis-selam, naroda Uzvišeni je Allah stvorio drugi narod.

32 : 23

فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ

I poslao je tom narodu poslanika koji im se obraćao: “Sunarodnici moji, jedino se Allahu klanjajte, vi drugog boga osim Njega nemate! Zar se nećete bojati Boga, te izvršavati vjerske naredbe, a sustezati se od vjerskih zabrana?”

33 : 23

وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ

Ali su prvaci naroda tog poslanika, koji su oživljenje (i,otuda, džennet i džehennem) poricali i nisu vjerovali u Allaha, Koji im je imetak i ugled dao, običnom svijetu i njegovim sljedbenicima rekli: “Ovaj čovjek što vas poziva da robujete Allahu samo je običan čovjek, kao što ste i vi sami – jede i pije, poput vas, pa u čemu nad vama ima prednost i zasluži da bude poslanik?”

34 : 23

وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ

Rekli su: “Budete li slušali ovog čovjeka, bit ćete pravi stradalnici, tim više jer nikakvu korist nećete izvući iz toga što ćete ga slijediti, a napustiti robovanje svojim bogovima. To je tako, jer biste tad slijedili čovjeka koji nikave prednosti nad vama nema.”

35 : 23

أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ

Zar vam on, koji tvrdi da je poslanik, prijeti da ćete, nakon što pomrete pa postanete prah i kosti, biti izvedeni iz zemlje i u život vraćeni? Zar je takvo šta moguće?

36 : 23

۞ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ

“Prosto je nemoguće da budete oživljeni nakon što prah i kosti postanete.

37 : 23

إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ

“Samo ovozemaljski život naš postoji: živimo i umiremo, naraštaji se smjenjuju, to je vječno trajanje i neće biti nikakva oživljenja na ahiretu”, kazali su.

38 : 23

إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ

I najzad su zaključili: “On, koji govori da je poslat vama, samo je čovjek koji o Allahu laži iznosi, i nikad nećemo povjerovati u njegove riječi.”

39 : 23

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ

Taj se poslanik obratio Silnom Allahu da uništi one koji ga utjeruju u laž.

40 : 23

قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ

Na to je Allah, džellešanuhu, odgovorio tom poslaniku: “Za kratko vrijeme kazna će neizostavno zadesiti nevjernike između tvog naroda i oni će se gorko kajati zbog toga što su poricali!”

41 : 23

فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

I zaista, nedugo zatim zadesio je narod Ad strašni gromoglas, i Svemogući Allah uništio ih je, nikog nije poštedio, te su kao naplav, što ga bujica donese, izgledali – bestraga bili poricatelji koji su sami sebi nasilje učinili.

42 : 23

ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ

Nakon što je uništio taj narod, Svevišnji Allah stvorio je druge narode: Lutov, Šuajbov, Junusov narod.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• وجوب حمد الله على النعم.

Obaveza je zahvaljivati Uzvišenom Allahu na blagodatima.

• الترف في الدنيا من أسباب الغفلة أو الاستكبار عن الحق.

Prekomjerno uživanje na ovom svijetu ima za posljedicu nemar ili oholost kad je riječ o prihvatanju istine.

• عاقبة الكافر الندامة والخسران.

Nevjernik će se na koncu kajati i nastradat će.

• الظلم سبب في البعد عن رحمة الله.

Nepravda ima za posljedicu udaljenost od Božije milosti.

43 : 23

مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ

I nijedan poricateljski narod nije mogao svoj čas suđeni ubrzati, a niti ga odložiti, bez obzira na mogućnosti kojima raspolaže.

44 : 23

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ

Potom je Svevišnji Allah poslanike redom slao, jedne za drugim. Kad god bi nekoj zajednici došao njen poslanik, ona bi ga poricala, pa je Allah iste te zajednice uništavao redom, jednu za drugom, u puka ih predanja pretvarajući. Nesretan i daleko bio narod koji ne vjeruje u objavu koju poslanici donose od Gospodara!

45 : 23

ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

Onda je Plemeniti Allah poslao Musaa i njegova brata Haruna s očitih devet znamenja: štap koji se pretvarao u zmiju, ruka, skakavci, krpelji, žabe, krv, poplave, sušne godine i manjak plodova. Allah im je očite znakove dao.

46 : 23

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ

Dakle, poslanici Musa i Harun donijeli su faraonu i njegovom narodu, bjelodane dokaze, ali su se oni uzoholili pa su porekli istinu, činili nepravdu ljudima i remetili red na Zemlji.

47 : 23

فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ

Onda faraon i njegovi sunarodnici počeše govoriti: “Zar ćemo povjerovati dvojici ljudi običnih kao što smo i mi, koji baš nikakve prednosti nad nama nemaju, znajući da su Musaovi i Harunovi sunarodnici, sinovi Israilovi, naši robovi i nama potčinjeni?!”

48 : 23

فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ

Lažnim su smatrali ono što su njih dvojica donijeli, pa je to bilo uzrokom njihovog potapanja.

49 : 23

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ

Musau, alejhis-selam, Allah je dao Tevrat, ne bi li pomoću njega krivovjerni Pravom stazom pošli i postupali u skladu s njime.

50 : 23

وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ

Također je Sveznajući Allah Isaa, alejhis-selam, i majku njegovu Merjemu znamenjem, poukom i dokazom Svoje moći učinio: stvorio je poslanika Isaa u utrobi njegove majke (Isa nema oca) i na jednoj im visoravni utočište dao, na kojoj bijaše stanište i izvor tekući.

51 : 23

يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ

“Poslanici, ukusnim dozvoljenim jelima hranite se, te činite djela ozakonjena šerijatom, Ja zaista dobro znam šta činite vi, Meni ništa nije skriveno!”

52 : 23

وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ

Također: “Ova vaša vjera, o vjerovjesnici, jest jedna vjera – islam, a Ja sam Gospodar vaš, Jedan Jedini, pa se Mene bojte izvršavajući vjeronaredbe i sustežući se od vjerozabrana!”

53 : 23

فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۭ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ

Ali su se zajednice podijelile u pitanjima vjere, pa su se u skupine i tabore raskolili i vjere razne izmislili; svaka se skupina veseli onom što zagovara, drži da je upravo ona na vjeri koju Allah voli te se na ono što drugi ljudi ispovijedaju ne osvrće.

54 : 23

فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ

Poslaniče islama, zbog toga mekanske bezbožnike još neko vrijeme prepusti zabludi i otuđenosti od istine – njih će na koncu snaći Allahova kazna.

55 : 23

أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ

Zar oni koji su se podijelili na skupine i raduju se onom što ispovijedaju misle da im Allah, džellešanuhu, daje imetak i sinove zbog toga što su to zaslužili? Nije onako kako misle da jest! Mi im to dajemo samo zato da bismo ih postepeno kazni približili, ali oni ne opažaju.

56 : 23

نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ

Zar oni koji su se podijelili na skupine i raduju se onom što ispovijedaju misle da im Allah, džellešanuhu, daje imetak i sinove zbog toga što su to zaslužili? Nije onako kako misle da jest! Mi im to dajemo samo zato da bismo ih postepeno kazni približili, ali oni ne opažaju.

57 : 23

إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ

Oni koji vjeruju, premda čine dobro, brižni su zbog straha od Allahove kazne i Njegove srdžbe.

58 : 23

وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ

Oni čvrsto vjeruju u Allahove ajete koje je objavio u časnom Kur’anu.

59 : 23

وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ

Oni robuju isključivo dobrom Allahu nikog Mu pritom ravnim ne smatrajući.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الاستكبار مانع من التوفيق للحق.

Onaj ko se oholi bude odvraćen od istine, ona mu bude uskraćena.

• إطابة المأكل له أثر في صلاح القلب وصلاح العمل.

Konzumiranje dozvoljene hrane ima za rezultat čistotu srca i činjenje ispravnih djela.

• التوحيد ملة جميع الأنبياء ودعوتهم.

Svi su vjerovjesnici pozivali u tevhid, Allahovu jednoću.

• الإنعام على الفاجر ليس إكرامًا له، وإنما هو استدراج.

Allah Sveznajući ukazuje blagodati griješniku, ali to glede njega nije počast, nego je postepeno približavanje kazni.

60 : 23

وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ

Oni se trude glede činjenja dobrih djela pomoću kojih se približavaju Allahu, a pritom se iskreno plaše i strijepe da im dobro, udjeljivanje i sva druga dobra djela, koje čine neće biti primljeno onog Dana kad se susretnu sa Sveznajućim Allahom.

61 : 23

أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ

Vjernici koji saberu u sebi ove osobine jesu onī koji hitaju da dobra djela čine i u tom uspijevaju druge preticati.

62 : 23

وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

Imajte na umu da dragi Allah nikog ne zadužuje više nego što je u njegovoj moći, već mu u obavezu stavlja samo ono djelo koje može izvršiti. Sva djela zabilježena su kod Allaha u Knjizi koja kazuje po istini i neće nikom biti nepravda učinjena, pa im neće biti umanjena nagrada, a niti će im biti stavljeno u odgovornost ono što nisu uradili.

63 : 23

بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ

Ipak su srca nevjernikā griješnikā obamrla u vezi s tom Knjigom i veličanstvenim Kur’anom, koji im je objavljen. A oni su, mimo nevjerstva, i neka druga djela uradili.

64 : 23

حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡـَٔرُونَ

A kad Allah, džellešanuhu, na Dan polaganja računa stradanju izloži one od njih koji su raskošno i razuzdano živjeli, oni će zakukati tražeći pomoć i izlaz.

65 : 23

لَا تَجۡـَٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ

Kako bi ih se dovelo u očaj glede Allahove milosti, bit će im rečeno: “Danas nemojte kukati i ne tražite pomoć, niko vam neće u pomoć priteći i Allahove vas kazne osloboditi!”

66 : 23

قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ

“Kur’anski ajeti bili su vam kazivani na dunjaluku, ali vi ste okretali leđa jer ste ih prezirali slušati.

67 : 23

مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ

“Uzdizali ste se iznad drugih ljudi i poricali onaj svijet, te se dičili Mesdžidul-haramom i tvrdili da ste zbog toga što vodite brigu o Kabi bolji od ostalih ljudi – a zapravo ste obnoć pored Kabe o ružnim stvarima pričali, tim prije jer Kabu niste veličali.”

68 : 23

أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Zašto bezbožnici ne razmisle o kur’anskim ajetima da se uvjere u to da je Kur’an od Allaha, te da postupaju prema njima? Ili ih od vjerovanja u Gospodara svjetova odvraća to što im je došla Poslanica koja nije došla njihovim precima davnim, pa su zbog toga leđa okrenuli i porekli Knjigu?

69 : 23

أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ

Ili ih je na poricanje Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, navelo to što im nije poznato njegovo ime, porijeklo, iskrenost, odanost, povjerljivost?

70 : 23

أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ

Oni govore da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, lud. To su samo laži koje oni govore! Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, donosi istinu od Allaha u koju nema sumnje, ali oni mrze istinu, iz zavisti i inata, i iz slijepe privreženosti neistini.

71 : 23

وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ

Kad bi Allah, džellešanuhu, pojave usklađivao s prohtjevima onih koji ne vjeruju, nebesa i Zemlja bi u neredu stradala, i sve što se na njima nalazi, tim prije jer oni ne znaju kakve bi posljedice imalo to da oni, koji ne znaju kako treba, a kako ne treba vladati, upravljaju. Mi smo im dostavili Kur'an u kojem je njihova slava i čast, ali se oni okreću.

72 : 23

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ

Je li, Poslaniče, nevjernike od vjerovanja odvratilo to što ti od njih tražiš materijalnu nadoknadu za dostavljanje islama, pa ti je, zbog škrtosti, ne mogu dati? Ti ni od koga ne tražiš nadoknadu za dostavljanje Poslanice. A riznice, dobra ovog svijeta i nagrada u Allahovim su rukama, On je najbolji Opskrbitelj.

73 : 23

وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Allahov Poslaniče, ti pozivaš ljude u islam, put u kojem nema zastranjivanja.

74 : 23

وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ

Međutim, oni koji negiraju onaj svijet, džennet i džehennem, kao i sve što će se na njemu zbiti, kako islam proklamuje, otuđuju se od Prave staze i priklanjaju se putevima koji u Vatru vode.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• خوف المؤمن من عدم قبول عمله الصالح.

Vjernik se plaši da njegova dobra djela neće biti primljena.

• سقوط التكليف بما لا يُسْتطاع رحمة بالعباد.

Allah je, iz Svoje milosti, odredio da čovjek nije obavezan onim što ne može izvršiti.

• الترف مانع من موانع الاستقامة وسبب في الهلاك.

Prekomjerno uživanje na ovom svijetu odvraća čovjeka od slijeđenja Prave staze i neizostavno vodi u propast.

• قصور عقول البشر عن إدراك كثير من المصالح.

Ljudi nemaju savršen razum, pa stoga ne mogu dokučiti mnogo šta u čemu je dobro za njih.

75 : 23

۞ وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ

I kad bi Svemogući Allah ukazao Svoju milost krivovjernima učinivši da poslije suše kiša padne i da bilje nikne, oni bi se ipak nastavili inatiti i red na Zemlji remetiti, bježeći od Prave staze, lutajući bez ikakvog cilja i sumnjajući.

76 : 23

وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ

Premda je one koji ne vjeruju Allah, džellešanuhu, stavljao na razne muke i dovodio pred svakojaka iskušenja, oni se nisu povinovali Uzvišenom Allahu niti su se kajali zbog zlodjela u kojima su ogrezli.

77 : 23

حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ

Ali, kad Sveznajući Allah otvori na ahiretu kapiju teške, nesnosne patnje u kojoj će nevjernici nastradati, oni će tad izgubiti nadu u Allahovu milost i u bilo kakvo dobro.

78 : 23

وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ

Vi koji poričete oživljenje, jedino vam Allah daje uši da pomoću njih čujete, i oči da pomoću njih vidite, i pamet da pomoću nje dokučite i razumijete – a vi ste tako malo zahvalni na tim golemim blagodatima.

79 : 23

وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ

Allah je Onaj Koji stvara ljude na zemaljskoj kugli i samo će se Njemu sve što postoji na Dan polaganja računa vratiti, pa će On svakom ono što je zaslužio dati.

80 : 23

وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

Jedino je Allah Onaj Koji iz ničeg stvara, i jedini Koji život i smrt daje. Jedino je Allah Onaj Koji čini da se noć, koja tmine donosi, i dan, koji svjetlo nosi, smjenjuju iako nisu iste dužine. Pa zašto ne shvatite da je Allah svemoćan te da jedino On stvara i upravlja svime?

81 : 23

بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ

Pa ipak, oni govore isto onako kako su govorili nevjernici iz prijašnjih naroda.

82 : 23

قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

Isključujući mogućnost oživljenja, govore: “Je li zamislivo i je li moguće da ćemo, kad naša tijela istruhnu u zemlji i prah postanu, biti oživljeni zarad polaganja računa?”

83 : 23

لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

“To što ti, Muhammede, govoriš”, kažu nevjernici, “govoreno je i našim davnim precima, ali se nije pokazalo da je to istina; to su samo priče i izmišljotine naroda prijašnjih!”

84 : 23

قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Upitaj, Vjerovjesniče, one koji ne vjeruju u ahiret: “Ko je Stvoritelj Zemlje i kome pripada sve što postoji na njoj? Odgovorite na ovo pitanje ako posjedujete znanje!”

85 : 23

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

Nevjernici će uistinu potvrditi da je jedino Allah Stvoritelj Zemlje i da je ona u Njegovoj vlasti, pa upitaj ih, Poslaniče: “Zar u tome nije pokazatelj da je Uzvišeni Allah kadar mrtve oživiti?”

86 : 23

قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ

Božiji Poslaniče, upitaj mnogobošce: “Ko je stvorio sedmera nebesa i ko njima upravlja? Ko je Gospodar Arša veličanstvenog, najvećeg i najuzvišenijeg stvorenja?”

87 : 23

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ

Neizostavno će posvjedočiti da su sedmera nebesa i Arš u Allahovoj vlasti, pa ih podsjeti: “Zar se nećete bojati Boga izvršavajući vjerske naredbe, a sustežući se od vjerskih zabrana?”

88 : 23

قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

Poslaniče islama, postavi višebošcima i sljedeće pitanje: “Ko apsolutno sve posjeduje i ko apsolutno svime upravlja? Ko uzima u zaštitu one kojima je ona potrebna i koju traže, i od koga niko ne može zlo otklonuti ako On to htjedne? Znate li šta o tome?”

89 : 23

سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ

Bezbožnici će priznati da je u Allahovim rukama sve i da On svime upravlja, pa ih upitaj: “Zar ste onda dozvolili da vas neko toliko zavede i odvrati od razmišljanja o Allahu, te vas navede da budete višebošci, da se lažnim božanstvima klanjate!”

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• عدم اعتبار الكفار بالنعم أو النقم التي تقع عليهم دليل على فساد فطرهم.

Nevjernici ne izvlače pouku iz blagostanja niti iz iskušenja koja ih snalaze. To je dovoljno kao pokazatelj da je njihova urođena priroda narušena.

• كفران النعم صفة من صفات الكفار.

Negiranje Božijih blagodati praksa je onih koji ne vjeruju.

• التمسك بالتقليد الأعمى يمنع من الوصول للحق.

Slijepo slijeđenje odvraća od saznavanja istine.

• الإقرار بالربوبية ما لم يصحبه إقرار بالألوهية لا ينجي صاحبه.

Ukoliko onaj ko vjeruje da je Allah jedini ko stvara i upravlja ne vjeruje u to da se samo Allahu treba klanjati, neće biti spašen na ahiretu.

90 : 23

بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

Da, Plemeniti je Allah onima koji ne vjeruju istinu, u koju nema sumnje, donio, a oni su zaista pravi lažljivci, utoliko veći jer smatraju da Allah ima saučesnika i dijete. Neka je Gospodar uzvišen i veoma visoko iznad toga!

91 : 23

مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

Svevišnji Allah nije uzeo Sebi dijete, kako to tvrde nevjernici, i s Njime nema boga, samo On zaslužuje da bude obožavan! Da postoji više bogova, svaki bi bog polagao pravo da upravlja onim što je stvorio, pa bi nastala pometnja u svemiru i vodila bi se borba među njima. Istina je da to nije i ne može biti. Dakle, Allah je jedini bog kojem se može klanjati. Neka je slavljen i hvaljen Allah, i neka je vrlo visoko iznad toga da ima dijete ili saučesnika, a što Mu pripisuju višebošci.

92 : 23

عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

Samo Sveznajući Allah zna nevidljivo, ono što je daleko od očiju i osjetila, a zna i ono što se osjetilima može dokučiti. Njemu ništa nije skriveno, pa Ga slavi jer je nemoguće i nezamislivo da On ima saučesnika.

93 : 23

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ

Allahov Poslaniče, reci: “Gospodaru, ako mi pokažeš kaznu koju si pripremio mnogobošcima, a kojom im prijetiš…”

94 : 23

رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ

“Onda me, Allahu, ako ih budeš kažnjavao dok ja svjedočim to, s narodom koji ne vjeruje nemoj uništiti!”

95 : 23

وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ

A Uzvišeni Allah kadar je da ti, Poslaniče milosti, pokaže ovosvjetsku kaznu kojom prijeti onima koji ne vjeruju. Allah je kadar i to učiniti, a i sve drugo.

96 : 23

ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ

Vjeronavjestitelju, nemoj na zlo koje ti ljudi učine zlim uzvraćati, već oprosti, pređi preko uvrede i uznemiravanja, strpi se! Sveznajućem Allahu savršeno je poznato šta krivovjerni iznose kad čine širk i kad poriču, te kad tebe karakteriziraju onako kako ne priliči (govore da si čarobnjak i lud).

97 : 23

وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ

I zamoli, Vjerovjesniče, dragog Gospodara: “Allahu, od Tebe zaštitu tražim, uzmi me u okrilje Svoje pažnje i milosti, pa me sačuvaj od ružnih misli pomoću kojih šejtan zavodi! Sačuvaj me od šejtanovog djelovanja!”

98 : 23

وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ

“I Tebi se, Allahu, Gospodaru moj, obraćam s dovom da udaljiš šejtane iz moje blizine kako mi ne bi naudili i omeli me u mojim poslovima!”

99 : 23

حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ

Pošto nevjerniku dođe smrtni čas i uvjeri se da će dopasti nezamislivo golemih muka, kajući se zbog propusta glede vjere uzvikne: “Allahu, vrati me na dunjaluk!”

100 : 23

لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

Ja bih radio dobra djela kada bih bio vraćen. Ali nije tako! To su samo puste riječi. Kada bi bio vraćen na dunjaluk, ne bi ispunio obećanje. Između njega i povratka na dunjaluk stajat će prepreka do Dana ustanuća. Nikad se neće vratiti na ovaj svijet, neće mu se pružiti prilika da postupa drukčije od onog kako je postupao.

101 : 23

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ

I kad nastupi vrijeme Sudnjeg dana te za to određen melek puhne u rog i ljudi se pojave na stajalištu, neće biti od koristi ni porijeklo, kojim se ljudi ponose, ni rodbinske veze, zbog zaokupljenosti strahotama Sudnjeg dana. Tog Dana ljudi neće jedni druge ništa pitati, svako će biti zaokupljen sobom i svojom mukom.

102 : 23

فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

Onaj čovjek čija dobra djela, kad se stave na vagu, pretegnu, taj će sretno okončati: bit će uveden u džennet, a sačuvan od Vatre.

103 : 23

وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ

A prevagnut će hrđava djela onog ko nije vjerovao i nije činio dobra djela. Zbog toga će u džehennemskoj vatri vječno ostati, nikad iz nje izaći neće.

104 : 23

تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ

Kad je posrijedi ova potonja, nesretna kategorija ljudi, njihova će lica vatra pržiti pa će se, uslijed njezine žestine, njihova lica sasvim izobličiti i pocrnjeti, a usne će im se objesiti i zubi će im napolje ispasti.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الاستدلال باستقرار نظام الكون على وحدانية الله.

Red koji vlada u svemiru dokazuje Allahovu jednoću.

• إحاطة علم الله بكل شيء.

Allah Svojim znanjem sve obuhvata.

• معاملة المسيء بالإحسان أدب إسلامي رفيع له تأثيره البالغ في الخصم.

Uzvraćanje dobrim na zlo pravilo je lijepog ponašanja koje ostavlja snažan utisak na protivnika.

• ضرورة الاستعاذة بالله من وساوس الشيطان وإغراءاته.

Nephodno je da čovjek traži zaštitu kod Allaha protiv šejtanovog došaptavanja i zavođenja.

105 : 23

أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

Oni koji nisu vjerovali na Dan konačnog suda bit će ukoreni: “Zar vam ajeti Moji nisu kazivani u dunjalučkom životu, a vi ste ih poricali?”

106 : 23

قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ

Reći će: “Allahu, Gospodaru naš, grijesi i nevaljala djela, koje si nam Ti predodredio, bijahu jači od nas, pa smo se otuđili od istine i nismo na Pravoj stazi bili!”

107 : 23

رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ

“Gospodaru naš, izbavi nas iz džehennemske vatre i vrati nas na dunjaluk da bismo na Pravom putu bili!”, reći će. “Ako bismo se stranputici i nevjerstvu vratili, tad bismo zaista zulumćari bili i kaznu bismo odista zaslužili!”

108 : 23

قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ

“Ostanite u paklenoj vatri, poniženi i sasvim bezvrijedni i više Mi se nemojte obraćati!”, kazat će im Svevišnji Allah.

109 : 23

إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

“Neki robovi Moji, iskreni vjernici, tražili su od Mene”, reći će Allah, “da im oprostim grijehe i pređem preko hrđavih djela njihovih, te da ih uvedem u Svoju milost, a Ja sam najmilostiviji…”

110 : 23

فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ

“Vi ste im se toliko rugali da ste zaboravili Mene spominjati; to vas je preko svake mjere zaokupljalo, pa se Meni niste klanjali, nego ste ostali krivovjerni; vjernicima ste se smijali.

111 : 23

إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ

“Eto, njih, iste te vjernike, Ja sam danas nagradio u džennetskim baščama uživanja zato što su strpljivo dobra djela činili i što su strpeljivo podnosili vaše uvrede.”

112 : 23

قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ

U paklenoj vatri, bezbožnici će biti upitani: “Koliko ste to godina na Zemlji živjeli, koliko ste godina protraćili?”

113 : 23

قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ

Odgovorit će: “Živjeli smo na dunjaluku dan ili samo dio dana. Pitaj one koji su upućeni u protok vremena, oni to bolje od nas znaju.”

114 : 23

قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

“Na dunjaluku ste samo malo vremena proveli, toliko malo da uopće nije bilo teško biti poslušan Allahu, da samo znate!”, bit će im rečeno.

115 : 23

أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ

Allah će reći: “O robovi Moji, zar ste mislili da sam vas uzalud, bez ikakva cilja stvorio; da dobre neću nagraditi, a zločeste kazniti; da ću se prema vama kao prema životinjama odnositi; da nećete biti vraćeni Meni i da na odgovornost za djela nećete biti pozvani?”

116 : 23

فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ

Neka je slavljen i uzvišen Allah, i Koji upravlja stvorenim onako kako želi, i Koji je istina, i Čije je obećanje istina, i Čije su riječi istina, i osim Koga nema istinskog božanstva. On je Gospodar Arša veličanstvenog, najvećeg stvorenja! Onaj ko je gospodar najvećeg stvorenja, taj je gospodar i manjih stvorenja.

117 : 23

وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ

A onaj ko, pored Svevišnjeg Allaha, obožava drugog boga nemajući baš nikakvog dokaza da isti taj bog zaslužuje da mu se robuje (to je slučaj sa svim lažnim božanstvima), takav će se, zbog širka, ogavnog golemog grijeha, suočiti sa strašnim stradanjem i golemom patnjom. Imajte na umu da se krivovjerni neće spasiti niti će uspjeti na Dan konačnog polaganja računa!

118 : 23

وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ

Poslaniče islama, obrati se Uzvišenom Allahu: “Gospodaru, oprosti mi grijeh, pređi preko mog hrđavog djela i uzmi me u okrilje Svoje milosti, jer si najmilostiviji, primaš pokajanje i brišeš grijehe!”

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الكافر حقير مهان عند الله.

Nevjernik kod Allaha nema baš nikakvu vrijednost.

• الاستهزاء بالصالحين ذنب عظيم يستحق صاحبه العذاب.

Ismijavanje vjernika veliki je grijeh čiji počinilac zaslužuje kaznu.

• تضييع العمر لازم من لوازم الكفر.

Gubljenje vremena je nezaobilazna posljedica nevjerstva.

• الثناء على الله مظهر من مظاهر الأدب في الدعاء.

Prije dove neophodno je zahvaliti se Allahu i pohvaliti Ga.

• لما افتتح الله سبحانه السورة بذكر صفات فلاح المؤمنين ناسب أن تختم السورة بذكر خسارة الكافرين وعدم فلاحهم.

Budući da su na početku ove sure istaknute osobine zbog kojih će vjernici uspjeti, njen kraj sadrži obavijest o tome da će krivovjerni nastradati.