قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
سورەتی المنافقون
سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:
بيان حقيقة المنافقين والتحذير منهم.
إِذَا جَآءَكَ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ قَالُواْ نَشۡهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُۥ وَٱللَّهُ يَشۡهَدُ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ لَكَٰذِبُونَ
- ئەی موحەممەد - کاتێک کە دووڕووەکان ھاتن بۆ لات و ئامادەی كۆڕ و كۆبوونەوەت بوون و وتیان: شایەتی دەدەین بەڕاستی کە تۆ پێغەمبەری خوایت، لە کاتێکدا اللە تەعالا دەزانێت کە تۆ بەڕاستی پێغەمبەری ئەویت، وە اللە تەعالا شایەتی ئەوەش دەدات کە بێگومان ئەو دووڕووانە درۆزنن، لەوەی بانگەشەی بۆ دەكەن كە دەڵێن لە ناخی دڵمانەوە شاهیدی دەدەین كە بێگومان تۆ پێغەمبەری خوایت.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱتَّخَذُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ جُنَّةٗ فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِنَّهُمۡ سَآءَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
دووڕووەكان ئەو سوێندانەیان كه دەخوارد لەسەر بانگەشەكردنی باوەڕهێنانیان، کردیان بە قەڵغان و بەرگری بۆ خۆیان له كوشتن و بەدیلگرتن، و بەو ھۆیەوە بەربەستی خەڵکیان کرد لە رێبازی اللە تەعالا، بە بڵاوكردنەوەی شك و گومان و ترس، بەڕاستی ئەوانە کارێکی خراپ و ناپەسەندیان کرد لە دووڕوویی و سوێندخواردنی درۆزنانە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ فَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَفۡقَهُونَ
ئەو کارە خراپەشیان لەبەر ئەوە بوو کە سەرەتا (لە ڕواڵەتدا) باوەڕیان ھێنا پاشان (ئەمانە لە ناخیاندا) بێباوەڕ بوون، (بەم ھۆیەشەوە) اللە تەعالا مۆری بەدبەختی نا بەسەر دڵیاندا، (ئەوەشی کە سوودی ھەبێت بۆ ڕێنمونی و چاکبوونیان) ئەم دووڕووانە تێی ناگەن.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَإِذَا رَأَيۡتَهُمۡ تُعۡجِبُكَ أَجۡسَامُهُمۡۖ وَإِن يَقُولُواْ تَسۡمَعۡ لِقَوۡلِهِمۡۖ كَأَنَّهُمۡ خُشُبٞ مُّسَنَّدَةٞۖ يَحۡسَبُونَ كُلَّ صَيۡحَةٍ عَلَيۡهِمۡۚ هُمُ ٱلۡعَدُوُّ فَٱحۡذَرۡهُمۡۚ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُۖ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
- ئەی موحەممەد - کاتێک دەیانبینیت لەش و سیمایان سەرسامت دەکات (وا دەزانیت ئەمانە پیاو ماقوڵ و کەسی شیاون) وە کاتێکیش قسە دەکەن (ئەوەندە زمان لووس و ڕەوانبێژن) تۆیش گوێیان بۆ دەگریت، وە لەبەر خاڵیەتی دڵیان لە باوەڕ بە اللە تەعالا (کاتێک لە مەجلیسی تۆدا دادەنیشن) ئەلێی تەختە داری ھەڵسپێرراون (کە ھیچ سوودیان پێ ناگەیەنێت)، ئەوەندەش دەترسێن کە اللە تەعالا نھێنیان ھەڵماڵێت وادەزانن ھەر بانگێک بکرێت و ھەر شتێک بێتە پێشەوە دژی ئەوانە، دەی ئێوەش بزانن ئەوانە دوژمنن و خۆتانیان لێ بپارێزن و وریایان بن، اللە تەعالا بیانکوژێت (وە نەفرینیان لێ بێت) کە چۆن لە ڕێی ڕاست و باوەڕهێنان لا ئەدەن، لەگەڵ ڕوونی و ئاشكرایی بەڵگه و نیشانەكانی؟!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• وجوب السعي إلى الجمعة بعد النداء وحرمة ما سواه من الدنيا إلا لعذر.
پێویستە لەدوای بانگدان بۆ نوێژی هەینی مرۆڤی باوەڕدار بڕوات بۆ نوێژ، وه حەرامە جگە چوون بۆ نوێژ هیچ شتێكی تری دونیایی ئەنجام بدرێت لەبەر عوزرێك نەبێت.
• تخصيص سورة للمنافقين فيه تنبيه على خطورتهم وخفاء أمرهم.
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ يَسۡتَغۡفِرۡ لَكُمۡ رَسُولُ ٱللَّهِ لَوَّوۡاْ رُءُوسَهُمۡ وَرَأَيۡتَهُمۡ يَصُدُّونَ وَهُم مُّسۡتَكۡبِرُونَ
وە کاتێکیش بەو دووڕوانە بووترێت: وەرن با پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) داوای لێخۆش بوونتان بۆ بکات، سەرپێچی دەکەن و سەریان با دەدەن و گاڵتەیان پێ دێت، وە دەیان بینیت کە پشت ھەڵدەکەن ولەبەر خۆ بەزل زانینیان پێیان عەیب و نەنگی یە (بۆ شتێکی وا بێنە لای پێغەمبەر).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
سَوَآءٌ عَلَيۡهِمۡ أَسۡتَغۡفَرۡتَ لَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ لَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
بۆ ئەوانە وەک یەک وایە داوای لێخۆشوونیان بۆ بکەیت یان بۆیان نەکەیت (چونکە ئەوان بەردەوامن لەسەر نیفاق و دووڕوویی خۆیان) وە ھەرگیز اللە تەعالا لێیان خۆش نابێت، وە پەروەردگاریش ڕێنمونی گەلی تاوانبار و لە سنوور دەرچووی (وەک ئەوانە) ناکات.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
هُمُ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ لَا تُنفِقُواْ عَلَىٰ مَنۡ عِندَ رَسُولِ ٱللَّهِ حَتَّىٰ يَنفَضُّواْۗ وَلِلَّهِ خَزَآئِنُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ لَا يَفۡقَهُونَ
ئەوانە کەسانێکن دەڵێن : ھیچ مەبەخشن بەوانەی (موھاجیرن) و لە دەوری پێغەمبەرن (صلی اللە علیە وسلم)، لە هەژاران و عەرەبە دەشتەكییەكانی دەوروبەری مەدینە تاوەکو (ماندوو دەبن) و بڵاوەی لێ دەکەن، (ئەوانە نازانن!!) ھەرچی گەنجینەکانی زەوی و ئاسمانە موڵکی اللە تەعالایە، ڕزق و ڕۆزی هەركەسێك خۆی بیەوێت لەبەندەكانی لێی دەدات، بەڵام دووڕووەکان (لەبەر دەروونی نەخۆشیان) ھیچ تێناگەن و نافامن كە هەرچی گەنجینەكانی ڕزق و ڕۆزییە بەدەستی الله تەعالایه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَقُولُونَ لَئِن رَّجَعۡنَآ إِلَى ٱلۡمَدِينَةِ لَيُخۡرِجَنَّ ٱلۡأَعَزُّ مِنۡهَا ٱلۡأَذَلَّۚ وَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِۦ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَلَٰكِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ لَا يَعۡلَمُونَ
عەبدوڵڵای کوڕی ئوبەیی كە سەری دووڕووەكان بوو و دەڵێت: سوێند بێت ئەگەر گەڕاینەوە بۆ مەدینە بەھێز و دەسەڵاتدارەکانمان (مەبەستیان خۆیان بوو) لاواز و سەر شۆڕەکان (مەبەستیان پێی ئیمانداران بوو) دەردەکەن لە شار، ئەو دووڕووانە نازانن کە عیززەت و دەسەڵات ھەر شایستەی اللە تەعالا و پێغەمبەرەکەی و ئیماندارانە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُلۡهِكُمۡ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
ئەی ئەوانەی باوەڕتان ھێناوە بە الله تەعالا و بە شەریعەتەكەی ئەو كاردەكەن، ماڵ و مناڵتان لە نوێژ و فەرزەكانی تری ئیسلام و یادی اللە تەعالا غافڵ و بێئاگاتان نەکەن (وەک دووڕووەکان) جا ھەر کەسانێک لەیادی اللە بێئاگا ببن ئەوە ھـەر خۆیان خەسارۆمەندن، خۆیان و ماڵ و منداڵیان خەسارۆمەندی ڕۆژی قیامەت كردووە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنفِقُواْ مِن مَّا رَزَقۡنَٰكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنِيٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
دەی کەواتە ببەخشن لە پێناوی اللە دا لەوەی پێمان بەخشیون و ڕۆزیمان داون، پێش ئەوەی مردن بگات بە یەکێکتان و یەخەی بگرێت، پاشان بڵێت : ئەی پەروەردگارم خۆزگە مردنی منت بۆ ماوەیەکی نزیک دوادەخست ئەوسا ماڵم دەبەخشی و دەچوومە ڕیزی پیاوچاکانەوە، ئەوانەی كار و كردەوە چاكەكانیان ئەنجامداوه.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَن يُؤَخِّرَ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِذَا جَآءَ أَجَلُهَاۚ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
(ئەوە خۆزگەیەکە جێ بەجێ ناکرێت) چونکە ھەرکەس ڕۆژی تەواو بوو ھەرگیز اللە تەعالا دوای ناخات، وە خوایش زۆر بە ئاگایە بەو کارو کردەوانەی کە ئێوە دەیکەن و هیچی لانهێنی و شاراوە نییه، وە پاداشتی چاكه و خراپەتان دەداتەوە.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.