مەنالار تەرجىمىسى ئايەت 154 سۈرە سۈرە ئەئراپ - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 154

وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى ٱلۡغَضَبُ أَخَذَ ٱلۡأَلۡوَاحَۖ وَفِي نُسۡخَتِهَا هُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ هُمۡ لِرَبِّهِمۡ يَرۡهَبُونَ

کاتێک موسی (سەلامی خوای لێ بێت) توڕەیی وڕقەکەی ھێور بوویەوە، ئەو تەختە ولەوحانەی بەھۆی توڕەییکەیەوە فڕێی دابوون ھەڵیگرتنەوە، ئەو تەخت ولەوحانە ڕێنومایی خەڵکی تێدابوو لە گومڕاییەوە بۆ ھیدایەت وە ڕوونکردنەوەی ھەق وڕاستیان تێدا بوو، وە ڕەحمەت ومیھرەبانی بوو بۆ ئەوانەی کە لە پەروەردگار وسزا و تۆڵەی دەترسێن.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• في الآيات دليل على أن الخطأ في الاجتهاد مع وضوح الأدلة لا يعذر فيه صاحبه عند إجراء الأحكام عليه، وهو ما يسميه الفقهاء بالتأويل البعيد.

ئەم ئایەتانە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ھەڵەکردن لەئیجتھاد کردندا لەگەڵ ڕوونی بەڵگە و دەلیلەکان، بەھیچ شێوەیەک خاوەنەکەی بروبیانوی شەرعی نیە کە حوکمەکانی بەسەردا نەچەسپێت، ئەو کارە زانایان و فوقەھا بە لێکدانەوە و شرۆفەکردنی دوور ناویان لێناوە.

• من آداب الدعاء البدء بالنفس، حيث بدأ موسى عليه السلام دعاءه فطلب المغفرة لنفسه تأدُّبًا مع الله فيما ظهر عليه من الغضب، ثم طلب المغفرة لأخيه فيما عسى أن يكون قد ظهر منه من تفريط أو تساهل في رَدْع عَبَدة العجل عن ذلك.

یەکێک لە ئادابەکانی نزاکردن ئەوەیە کەسی نزاکار لەخۆیەوە دەست پێ بکات، ئەوە بوو موسی (سەلامی خوای لێ بێت) کاتێک نزای کرد سەرەتا داوای لێخۆش بوونی بۆ خۆی کرد وەک ئەدەبێک لەگەڵ خوادا، چونکە سەرەتا توڕەیی پێوە دیار بوو، پاشان داوای لێخۆش بوونی بۆ براکەی کرد، لەبەر ئەوەی رەنگە كە کەمتەرخەمی پێوە دیار بوو بێت لەڕێگری کردن لەگەلەکەی و شلگیر بوو بێت لەگەڵیاندا لەوەی ڕێگریان لێ بکات لەگوێرەکە پەرستن.

• التحذير من الغضب وسلطته على عقل الشخص؛ ولذلك نسب الله للغضب فعل السكوت كأنه هو الآمر والناهي.

ھۆشداریدان لە توڕەیی و دەسەڵاتی ئەو توڕەییە بەسەر ژیری و لۆژیکی مرۆڤدا، لەبەر ئەوە خوای گەورە بێدەنگی دایە پاڵی وەک ئەوەی فەرمانکار و ڕێگریکار ئەو بێت.

• ضرورة التوقي من غضب الله، وخوف بطشه، فانظر إلى مقام موسى عليه السلام عند ربه، وانظر خشيته من غضب ربه.

پێویستی خۆپاراستن لە توڕەیی وخەشم وغەزەبی خوای گەورە، تەماشا بکە وسەرنج بدە لە پلە وپایە ومەقامی موسی (علیە السلام) وە سەرنجیش بدە لەترس وخۆفی لە توڕەیی وغەزەبی پەروەردگاری.