مەنالار تەرجىمىسى سۈرە لوقمان - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Luqman

ئايەت: 1

الٓمٓ

Alif, Lam, Mim.

ئايەت: 2

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡحَكِيمِ

Tsino nitsinyaali tsieshitabu shiamachesi.

ئايەت: 3

هُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّلۡمُحۡسِنِينَ

Obulunjifu nende tsimbabaasi khubalia bakholanga amalayi.

ئايەت: 4

ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ

Balia balumililanga okhulaama (iswala) nende bahininjia eshihanwa (izakaa), ne abali nende obusuubili obukhongo muno khuyinyanga yeyindukho.

ئايەت: 5

أُوْلَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدٗى مِّن رَّبِّهِمۡۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

Abo nibo bali khubulunjifu okhurula khu Nyasaye wabu, ne abo nibo abalibura.

ئايەت: 6

وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡتَرِي لَهۡوَ ٱلۡحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ

Ne mubandu balimwo balia abakulanga amakhuwa kabula oluchendo mbu kho banyoole okhukosia khunjila ya Nyasaye nibalamanyile liosi liosi tawe, ne bakholelanga injila eyo omubayo. Abo baliba nende eshinyasio shiokhututuyia.

ئايەت: 7

وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا وَلَّىٰ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَا كَأَنَّ فِيٓ أُذُنَيۡهِ وَقۡرٗاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

Ne nibasoomelwa tsinyaali tsiefu, batsihelesinjia emikongo mukhwilola shinga balatsiwulilekhwo tawe, shinga mumarwi kabu kalimwo iwula, kho boosilie likhuwa lia eshinyasio eshilulu.

ئايەت: 8

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلنَّعِيمِ

Toto balia abasuubila mana nibakhola amalayi baliba nende emikunda chobwokholo mwikulu.

ئايەت: 9

خَٰلِدِينَ فِيهَاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

Balimenyamwo tsinyanga tsioosi. Ni indache ya Nyasaye yatoto, naye niye Owamaani, Owamachesi muno.

ئايەت: 10

خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيۡرِ عَمَدٖ تَرَوۡنَهَاۖ وَأَلۡقَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمۡ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖۚ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوۡجٖ كَرِيمٍ

Yalonga likulu libula tsisilo tsiamulola, ne nara khwililoba tsingulu lilabatengeyiatengeyia tawe, naye yasalasiamwo tsisolo tsiabuli imbia, ne khukwisinjia amatsi okhurula hekulu, mana nikhumesiamwo emimela emilayi echia buli imbia.

ئايەت: 11

هَٰذَا خَلۡقُ ٱللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦۚ بَلِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

Khuno nokhuloonga khwa Nyasaye, kho munzechesiekhwo nishina shiabaloonga balia abalali Ye (Nyasaye), halali abonooni bali mubukori bulolekha.

ئايەت: 12

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا لُقۡمَٰنَ ٱلۡحِكۡمَةَ أَنِ ٱشۡكُرۡ لِلَّهِۚ وَمَن يَشۡكُرۡ فَإِنَّمَا يَشۡكُرُ لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٞ

Ne toto khwahelesia Luqman amachesi, nikhumuboolela mbu: “Khupila Nyasaye orio muno. Ne ulia witsa okhupa orio, oyo aba akhupanga orio khululwe omwene. Ne ulia ukhaya, ne Nyasaye ni Omuyinda Owitsomibwa muno.”

ئايەت: 13

وَإِذۡ قَالَ لُقۡمَٰنُ لِٱبۡنِهِۦ وَهُوَ يَعِظُهُۥ يَٰبُنَيَّ لَا تُشۡرِكۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّ ٱلشِّرۡكَ لَظُلۡمٌ عَظِيمٞ

Olwa Luqman yaboolela Omusiani wuwe, namuhelesinjia amachelo, mbu: “Ewe mwana wanje, olatsokaasia Nyasaye tawe, shichila toto obutsokaasi ni obubii obukhongo.”

ئايەت: 14

وَوَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ حَمَلَتۡهُ أُمُّهُۥ وَهۡنًا عَلَىٰ وَهۡنٖ وَفِصَٰلُهُۥ فِي عَامَيۡنِ أَنِ ٱشۡكُرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيۡكَ إِلَيَّ ٱلۡمَصِيرُ

Ne khwachelela omundu khubebusi bebe. Nyina mwana yamuchinga khubusandi nobunyakhani, nende okhumununia khumika chibili, (khumuchelela) mbu khupila orio esie nende abebusi bo, ne amakalushilo kenyu ni khwisie.

ئايەت: 15

وَإِن جَٰهَدَاكَ عَلَىٰٓ أَن تُشۡرِكَ بِي مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٞ فَلَا تُطِعۡهُمَاۖ وَصَاحِبۡهُمَا فِي ٱلدُّنۡيَا مَعۡرُوفٗاۖ وَٱتَّبِعۡ سَبِيلَ مَنۡ أَنَابَ إِلَيَّۚ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

Ne nibakhunichilisia okhunzokaasia nende kalia kobula ninako obumanyi, olabawulila tawe, halali menya ninabo khubulayi, ne loonda injila ya balia abangalukhangakhwo, mana ewanje ni wamulikalusibwa, ne ndilibaboolela akamwakholanga.

ئايەت: 16

يَٰبُنَيَّ إِنَّهَآ إِن تَكُ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٖ فَتَكُن فِي صَخۡرَةٍ أَوۡ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ أَوۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَأۡتِ بِهَا ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٞ

"Ewe mwana wanje, toto likhuwa liosiliosi kata nilili shinga obusiro bwa yinyuma yolule, kata nilili mulukulu nohomba mwikulu, nohomba khushialo, Nyasaye alilirera. Toto Nyasaye ni omuchesi muno wamakhuwa kefisile, uli nende obumanyi bwa koosi.

ئايەت: 17

يَٰبُنَيَّ أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ وَأۡمُرۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَٱنۡهَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَآ أَصَابَكَۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ

Ewe mwana wanje, lumilila okhulaama (Iswala) ne lomesia amalayi ne kaania amabii, ne wifwile khukalia akalakhunyoola, toto ako ni amakhuwa kakhoyeshele muno okhuloondwa.

ئايەت: 18

وَلَا تُصَعِّرۡ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخۡتَالٖ فَخُورٖ

Ne olahenga Abandu neshileka tawe, ne olachenda khushialo nende isunga tawe, toto Nyasaye shiyachama buli ulia weshileka owilolanga tawe.

ئايەت: 19

وَٱقۡصِدۡ فِي مَشۡيِكَ وَٱغۡضُضۡ مِن صَوۡتِكَۚ إِنَّ أَنكَرَ ٱلۡأَصۡوَٰتِ لَصَوۡتُ ٱلۡحَمِيرِ

Ne tiila okhuchenda khwa hakari, ne ishia hasi omwoyo kukwo (isauti). Toto omwoyo (isauti) kweyisishili nikwo omubii muno okhushila emioyo chioosi.”

ئايەت: 20

أَلَمۡ تَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَسۡبَغَ عَلَيۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةٗ وَبَاطِنَةٗۗ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَلَا هُدٗى وَلَا كِتَٰبٖ مُّنِيرٖ

Koo, shimulolangakhwo mbu Nyasaye yabahotselesiliya ebili mwikulu nende khushialo, mana nabetsusilia emikabo chichie echia habulafu nende echifisile? Ne mubandu balimwo abayingananga khu Nyasaye nibabula obumanyi nohomba obulunjifu, nohomba eshitabu shiobulafu.

ئايەت: 21

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ يَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ

Ne nibaboolelwa mbu: “Loonde aka Nyasaye yeshia,” nibaboola mbu: “Halali efwe khuloondanga akakhwanyoola nako bapapa befu.” Koo, kata Shetani nali mbu abalanganga mushinyasio shiomulilo?

ئايەت: 22

۞ وَمَن يُسۡلِمۡ وَجۡهَهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ فَقَدِ ٱسۡتَمۡسَكَ بِٱلۡعُرۡوَةِ ٱلۡوُثۡقَىٰۗ وَإِلَى ٱللَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ

Ne ulia ulekhulila Nyasaye obweni bubwe, ne nali mbu nomukholi wamalayi, toto aba amalile okhutila omukoye kwalakhalikha tawe, ne indukho yamakhuwa koosi nikhu Nyasaye.

ئايەت: 23

وَمَن كَفَرَ فَلَا يَحۡزُنكَ كُفۡرُهُۥٓۚ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

Ne ulia ukhaya, obukhayi bwaye bulakhuwa eshibeela tawe, amakalushilo kabu ni khwifwe. Awo khulibaboolela kalia kabakholanga, toto Nyasaye ni Omumanyi muno owa kalia kali mubilifu.

ئايەت: 24

نُمَتِّعُهُمۡ قَلِيلٗا ثُمَّ نَضۡطَرُّهُمۡ إِلَىٰ عَذَابٍ غَلِيظٖ

Khubasangasinjia hatiti, mana khulibaluuma mushinyasio eshisiro.

ئايەت: 25

وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۚ قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

Ne nobareeba mbu: “Ni wina waloonga likulu nende eshialo?” Balaboolasa mbu: “Ni Nyasaye.” Boola mbu: “Obutswenufu bwoosi ni bwa Nyasaye.” Halali abaanji mubo shibamanyile tawe.

ئايەت: 26

لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ

Buli eshili mwikulu nende mushialo nishia Nyasaye. Toto Nyasaye niye Omuyinda owitsomibungwa muno.

ئايەت: 27

وَلَوۡ أَنَّمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن شَجَرَةٍ أَقۡلَٰمٞ وَٱلۡبَحۡرُ يَمُدُّهُۥ مِنۢ بَعۡدِهِۦ سَبۡعَةُ أَبۡحُرٖ مَّا نَفِدَتۡ كَلِمَٰتُ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

Ne chibetsanga mbu emisala chioosi chili khushialo ni tsikalamu, ne tsinyanza tsikhonywa nende tsinyanza tsindi saba (tsibe obwino bwa okhuhandika), amakhuwa ka Nyasaye, shikakhaweele tawe. Toto Nyasaye ni Owamaani, Owamachesi muno.

ئايەت: 28

مَّا خَلۡقُكُمۡ وَلَا بَعۡثُكُمۡ إِلَّا كَنَفۡسٖ وَٰحِدَةٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٌ

Toto okhulongwa khwenyu nende okhulamusibwa khwenyu khuli shinga khwa omwoyo mulala. Toto Nyasaye ni Omuwulili muno, Omuloli muno.

ئايەت: 29

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ كُلّٞ يَجۡرِيٓ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَأَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ

Shololangakhwo mbu Nyasaye yenjisinjia eshilo mushitere tawe, ne yenjisia eshitere mushilo tawe, ne nahotselesia eliuba nende omwesi, bioosi bichendanga butswa okhula inyanga yarebwaho? Ne toto Nyasaye ali nende obumanyi bwa koosi pe akamukholanga.

ئايەت: 30

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ

Endio nilwokhuba mbu toto Nyasaye niye owa habweene, ne ebiabalaamanga ebilali Ye tawe nobukori. Ne toto Nyasaye niye owa hekulu, Omukhongo muno.

ئايەت: 31

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱلۡفُلۡكَ تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِنِعۡمَتِ ٱللَّهِ لِيُرِيَكُم مِّنۡ ءَايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ

Shololangakhwo ta mbu ebininwa bichendanga munyanza khumikabo chia Nyasaye kho anyoole okhubamanyia ebimanyisio bibie? Toto mu ako bilimwo ebimanyisio khubuli omwisumilisi owokhupa orio muno.

ئايەت: 32

وَإِذَا غَشِيَهُم مَّوۡجٞ كَٱلظُّلَلِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ فَمِنۡهُم مُّقۡتَصِدٞۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا كُلُّ خَتَّارٖ كَفُورٖ

Ne olwa amarunda kabafunikhanga shinga amaleesi, balamaanga Nyasaye mubwihotselefu muno, ne olwa abahonokosia mana abare khulukongo, abandi mubo baba hakari hakari, ne abulaho uyingasinjia ebimanyisio biefu bino, halali buli ulia omukhayi omukhongo.

ئايەت: 33

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡ وَٱخۡشَوۡاْ يَوۡمٗا لَّا يَجۡزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِۦ وَلَا مَوۡلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِۦ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞۖ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِٱللَّهِ ٱلۡغَرُورُ

Enywe abandu, rie Nyasaye wenyu ne rie inyanga yomwibusi alalikhoonya Omwana wuwe tawe, nohomba omwana okhukhoonya omwibusi wuwe shiosishiosi tawe. Toto indache ya Nyasaye ni ya toto. Kho obulamu bwokhushialo bulabakatia tawe, ne owukatinjia ulia alabakatia khu Nyasaye tawe.

ئايەت: 34

إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ ٱلۡغَيۡثَ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡأَرۡحَامِۖ وَمَا تَدۡرِي نَفۡسٞ مَّاذَا تَكۡسِبُ غَدٗاۖ وَمَا تَدۡرِي نَفۡسُۢ بِأَيِّ أَرۡضٖ تَمُوتُۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرُۢ

Toto Nyasaye ali nende obumanyi bweyinyanga yeyindukho, ne yeshinjia ifula, ne amanyile eshili mulubeleshelo. Ne omundu shamanyile shiayalanyola mutsuli tawe, ne omundu shamanyile walifwila tawe. Toto Nyasaye niye omumanyi muno owamakhuwa koosi.