قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
Saba
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Okhwitsomibwa khwoosi ni khwa Nyasaye, ulia owebili mwikulu nende mushialo ne bibie, ne mwikulu okhwitsomibwa nokhukhwe, naye ni Owamachesi, Omumanyi muno.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعۡرُجُ فِيهَاۚ وَهُوَ ٱلرَّحِيمُ ٱلۡغَفُورُ
Amanyile kenjilanga mushialo nende karulangamwo, nende kekhanga okhurula mwikulu nende kaninangamwo, naye ni Owetsimbabaasi muno, Omulesheli po.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَأۡتِينَا ٱلسَّاعَةُۖ قُلۡ بَلَىٰ وَرَبِّي لَتَأۡتِيَنَّكُمۡ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِۖ لَا يَعۡزُبُ عَنۡهُ مِثۡقَالُ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَآ أَصۡغَرُ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرُ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
Ne abakhayi baboola mbu: “Indukho eyo shilikhwitsila tawe.” Boola mbu: “Shineendio tawe? Nditsuba khu Nyasaye wanje Omulesi, toto ilibetsela, Omumanyi wakefisile, sishifisanga khuye tawe kata eshili nende obusiro shinga bweyindukusi, mwikulu nohomba khushialo, nohomba eshititi okhushila esho, nohomba eshikhongo muno, halali bioosi ebo bili mushitabu shinoosinjia.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَيَرَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ ٱلۡحَقَّ وَيَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ
Ne balia bahebwa obumanyi, bamanya mbu kalia keshibwa khwiwe okhurula khu Nyasaye wuwo Omulesi ni katoto, nako kalunjisinjia khunjila ya Owamaani, witsomibungwa muno.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ هَلۡ نَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ يُنَبِّئُكُمۡ إِذَا مُزِّقۡتُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمۡ لَفِي خَلۡقٖ جَدِيدٍ
Ne balia abakhaya baboola mbu: “Koo, khubechesiekhwo Omusatsa ubaboolelanga mbu olwa muliba nimurandulwe (nimubolele) ebitonye ebitonye mbu mulikalusibwa mwaba ebiloonje ebiyiakha?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِن نَّشَأۡ نَخۡسِفۡ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ نُسۡقِطۡ عَلَيۡهِمۡ كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّكُلِّ عَبۡدٖ مُّنِيبٖ
Koo, shibalolangakhwo akali imbeli wabu nende akali inyuma wabu aka ekulu nende eshialo? Khwenyanga, khwakhalomesiye liloba liabamila nohomba khwakhabakwisiyiekhwo ebitonye bia likulu. Toto mu ako bilimwo ebimanyisio khubuli Omusumba, Owekanila (yasaba eshileshelo).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَنِ ٱعۡمَلۡ سَٰبِغَٰتٖ وَقَدِّرۡ فِي ٱلسَّرۡدِۖ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Nikhumuboolela mbu: “Kasia (tsingubo tsiebichuma) tsibambalifu, ne olunjisie obulayi khukhuliimasia. Ne mukhole ebikhole ebilayi. Toto esie endolanga obulai muno akamukholanga.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلِسُلَيۡمَٰنَ ٱلرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهۡرٞ وَرَوَاحُهَا شَهۡرٞۖ وَأَسَلۡنَا لَهُۥ عَيۡنَ ٱلۡقِطۡرِۖ وَمِنَ ٱلۡجِنِّ مَن يَعۡمَلُ بَيۡنَ يَدَيۡهِ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَمَن يَزِغۡ مِنۡهُمۡ عَنۡ أَمۡرِنَا نُذِقۡهُ مِنۡ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ
Ne Suleiman khwamukholela omuyeka (kwatsitsanga) oluchendo lwakwo lweyitsuli (luyela oluchendo) lwomwesi mulala, nende oluchendo lwakwo lweyingolobe luyela oluchendo lwo mwesi mulala, mana nikhumusalulila ishaba. Ne mumajini (khwalimwo) nende kalia kakholanga emilimo imbeli wuwe khubuchami bwa Nyasaye wuwe Omulesi, ne buli wira ebuleka khumalomesio kefu mubo, khumutisia eshinyasio shiomulilo kwakhanga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَعۡمَلُونَ لَهُۥ مَا يَشَآءُ مِن مَّحَٰرِيبَ وَتَمَٰثِيلَ وَجِفَانٖ كَٱلۡجَوَابِ وَقُدُورٖ رَّاسِيَٰتٍۚ ٱعۡمَلُوٓاْ ءَالَ دَاوُۥدَ شُكۡرٗاۚ وَقَلِيلٞ مِّنۡ عِبَادِيَ ٱلشَّكُورُ
Bamukholelanga eliayenya, shinga olukoba lweliye, nende ebifwanani, nende masinia amakhongokhongo, nende emifuria emikhongo chilarusibungwa habundu wachio tawe, (nikhubaboolela mbu): “Enywe Abandu ba Daudi, khole ebikhole ebilayi khulwa okhupa orio (khutsimbabaasi tsiamwahebwa). Ne ni batiti mubasumba banje bakhupanga orio.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَلَمَّا قَضَيۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَوۡتَ مَا دَلَّهُمۡ عَلَىٰ مَوۡتِهِۦٓ إِلَّا دَآبَّةُ ٱلۡأَرۡضِ تَأۡكُلُ مِنسَأَتَهُۥۖ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ ٱلۡجِنُّ أَن لَّوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ ٱلۡغَيۡبَ مَا لَبِثُواْ فِي ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ
Ne olwa khwamubusilia okhufwa (olwa yafwa), abulaho wabechesia lifwa lilie halali isolo yomwiloba, eyalia indabushi yiyie. Kho shingala yakwa, Amajini nikamanya nikaboola mbu kabetsanga nikamanya amakhuwa kefisile, shikakhamenyele mushinyasio shiokhututuyibwa esho tawe.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدۡ كَانَ لِسَبَإٖ فِي مَسۡكَنِهِمۡ ءَايَةٞۖ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٖ وَشِمَالٖۖ كُلُواْ مِن رِّزۡقِ رَبِّكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لَهُۥۚ بَلۡدَةٞ طَيِّبَةٞ وَرَبٌّ غَفُورٞ
Toto mushimenyo shia (Abandu beshialo sha) Sabai shialimwo eshimanyisio. Emikunda chibili, omukhono omulunji nende omukaata. “Lie khumukabo kwa Nyasaye wenyu Omulesi, ne khupe orio. Eshialo eshilayi, ne Nyasaye Omulesi Omulesheli muno.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَعۡرَضُواْ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ سَيۡلَ ٱلۡعَرِمِ وَبَدَّلۡنَٰهُم بِجَنَّتَيۡهِمۡ جَنَّتَيۡنِ ذَوَاتَيۡ أُكُلٍ خَمۡطٖ وَأَثۡلٖ وَشَيۡءٖ مِّن سِدۡرٖ قَلِيلٖ
Halali bo nibaloba, mana nikhubarerera amatsi amanji (nikabiyia tsindalo tsiabu), ne nikhubakalukhanilia habundu wemikunda chiabu echo emikunda chindi chibili echia ebiamo ebilulu bia obukhwakhwa, nende emisala mititi chia mikunasi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمۡ وَبَيۡنَ ٱلۡقُرَى ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَا قُرٗى ظَٰهِرَةٗ وَقَدَّرۡنَا فِيهَا ٱلسَّيۡرَۖ سِيرُواْ فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا ءَامِنِينَ
Ne hakari wabu nende tsingongo tsilia etsia khwahelesia tsikhabi, khwaraho tsingongo tsilolekhana, mana nikhuramwo ebihulushilo bioluchendo. “Chendemwo eshilo neshitere nomulembe.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَقَالُواْ رَبَّنَا بَٰعِدۡ بَيۡنَ أَسۡفَارِنَا وَظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَ وَمَزَّقۡنَٰهُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
Halali nibaboola mbu: “Nyasaye wefu Omulesi, raho oluchendo olurambi hakari wetsinjendo tsiefu”, mana nibakholela emioyo chiabu obubii. Kho nikhubakhola tsingano, nikhubasalaasia emikanda chikabukhane. Toto mu kano kalimwo ameeko khubalia abefwilanga, abakhupanga orio muno.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا كَانَ لَهُۥ عَلَيۡهِم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يُؤۡمِنُ بِٱلۡأٓخِرَةِ مِمَّنۡ هُوَ مِنۡهَا فِي شَكّٖۗ وَرَبُّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ
Naye shiyali nende obunyali bwosibwosi khubo tawe, halali kho khumanye mbu ni wina usuubila mwikulu ne ni wina uba nende eshibeyibeyi. Ne Nyasaye wuwo Omulesi niye wokhulinda obulai buli eshindu.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ
Boola mbu: “Lanje balia abamuboolanga mbu ni abanyasaye balali Nyasaye tawe. Babula shiosishiosi kata shiobusiro shinga indukusi mwikulu nohomba khushialo, ne babulamwo obusaanji (mwikulu nende mushialo), naye abula omukhoonyi mubo.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥۚ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمۡ قَالُواْ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمۡۖ قَالُواْ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ
Ne okhusabila khwosikhwosi shikhulikhoonya tawe imbeli wuwe halali khu ulia ulichamilwa, okhula shinga lwoburi bulirusibwa mumioyo chiabu baliboola mbu: “Nyasaye wenyu Omulesi aboolele mbu shina?” Nabo baliboola mbu: “Obwatoto, naye niye Owa hekulu, Omukhongo.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُلِ ٱللَّهُۖ وَإِنَّآ أَوۡ إِيَّاكُمۡ لَعَلَىٰ هُدًى أَوۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Boola mbu: “Ni wina ubahetsanga emikabo okhurula mwikulu nende khushialo?” Boola mbu: “Nyasaye.” Ne (baboolele): “Toto efwe nohomba enywe khuli khubulunjifu nohomba khubukori obuli habulafu.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ بِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَلَا بِٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ مَوۡقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمۡ يَرۡجِعُ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ ٱلۡقَوۡلَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لَوۡلَآ أَنتُمۡ لَكُنَّا مُؤۡمِنِينَ
Ne balia abakhaya nibaboola mbu: “Shikhulasuubila Ikurani ino tawe, nohomba ebitabu bilia bieshibwa imbeli wayio.” Ne nolilolakhwo shinga aboononi olwa baliemibwa imbeli wa Nyasaye wabu Omulesi, olwa balikalusania amakhuwa abeene khubeene. Abateshele baliboolela balia belola abakhongo mbu: “Mukhayanga okhuba enywe, toto efwe khwakhabeele Abasuubili.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُوٓاْ أَنَحۡنُ صَدَدۡنَٰكُمۡ عَنِ ٱلۡهُدَىٰ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَكُمۖ بَلۡ كُنتُم مُّجۡرِمِينَ
Abelola okhuba abakhongo baliboolela abateshele balia mbu: “Koo, nefwe khwabekalila obulunjifu nibumalile okhuboolela? Tawe, enywe abeene nenywe mwali aboononi.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ بَلۡ مَكۡرُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ إِذۡ تَأۡمُرُونَنَآ أَن نَّكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَنَجۡعَلَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَغۡلَٰلَ فِيٓ أَعۡنَاقِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Abateshele balia nibaboolela balia abelola abakhongo mbu: “Halali mwakholanga ebifwanga eshitere nende eshilo, olwa mwakhulomesinjia okhukhaya Nyasaye nende okhumukholela Abasanji.” Nabo balichisa okhwiyitsulisia olwa balilola eshinyasio, ne khulira eminyororo mumakosi kabalia bakhaya. Shibarungungwa akandi tawe halali kabo bakholanga.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُم بِٱلَّتِي تُقَرِّبُكُمۡ عِندَنَا زُلۡفَىٰٓ إِلَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَزَآءُ ٱلضِّعۡفِ بِمَا عَمِلُواْ وَهُمۡ فِي ٱلۡغُرُفَٰتِ ءَامِنُونَ
Ne shini omwandu kwenyu nohomba abana benyu ebitsa okhubara ahambi ninafu khuyingasi tawe, halali ulia wasuubila mana nakhola amalayi. Kho abo balinyoola omurungo kumeeteshe khukalia akabakholanga, ne baliba nomulembe mubikoro biomwikulu.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُ لَهُۥۚ وَمَآ أَنفَقۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَهُوَ يُخۡلِفُهُۥۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
Boola mbu: “Toto Nyasaye wanje Omulesi abambulilanga omukabo owayenya mubasumba bebe, ne atutuyilinjia (owayenya). Ne shiosishiosi shiamuhana, ye alashikalusiaho, naye niye Omukabi Omulayi muno okhushila abakabi boosi.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَٱلۡيَوۡمَ لَا يَمۡلِكُ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٖ نَّفۡعٗا وَلَا ضَرّٗا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
Kho nyanga yino abulaho ulanyala okhukhoonya owashie khubulayi nohomba khububii. Ne khuliboolela balia bakhola obubii mbu: “Pile eshinyasio shiomulilo, shilia eshiamwayingananga.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا رَجُلٞ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمۡ عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُكُمۡ وَقَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٞ مُّفۡتَرٗىۚ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Ne nikhubasomela tsinyaali tsiefu etsia habulafu, nibaboola mbu: “Uno shini shiosishiosi tawe halali omusatsa wenya okhubasitia ehale nende aka bapapa benyu balaamanga.” Ne baboola mbu: “Kano shini shiosishiosi tawe halali obubeyi obwachikhwa.” Ne baboola balia bakhaya olwa obwatoto bwabetsela mbu: “Buno shineshindu tawe halali obulosi obwa habulafu.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَمَا بَلَغُواْ مِعۡشَارَ مَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَكَذَّبُواْ رُسُلِيۖ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
Ne balia bali imbeli wabu bayingasia. Ne bashili okhula ebuleka ndala wa ekhumi, ewa khwahelesia abo, bayingasia Abarumwa banje. Kho eshinyasio shianje shiali shirie?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ قُلۡ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍۖ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثۡنَىٰ وَفُرَٰدَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْۚ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ لَّكُم بَيۡنَ يَدَيۡ عَذَابٖ شَدِيدٖ
Boola mbu: “Toto esie ebachelelanga likhuwa elala butswa, mbu mweme shichila Nyasaye, babili babili, nende shiamulala shiamulala, mana mupare obulai." Owashienywe uno abula lilalu. Ye ni omwikanyilisi sa wenyu, eshinyasio eshilulu nishishiili okhuula.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ إِن ضَلَلۡتُ فَإِنَّمَآ أَضِلُّ عَلَىٰ نَفۡسِيۖ وَإِنِ ٱهۡتَدَيۡتُ فَبِمَا يُوحِيٓ إِلَيَّ رَبِّيٓۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٞ قَرِيبٞ
Boola mbu: “Nikali mbu engorere, toto esie engora sa khulwanje omwene. Ne nelunjikha, nishichila ka Nyasaye wanje yafimbulilanga. Toto ye ni Omuwulili muno, owuli ahambi.”
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - لوھياچە تەرجىمىسى - خەلقئارالىق پەن-مائارىپ جەمئىيىتى - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
دۇنيا پەن ۋە مەدەنىيەت جەمئىيىتىدىن چىققان.