مەنالار تەرجىمىسى ئايەت 58 سۈرە سۈرە ئەنبىيا - الترجمة الفارسية - تفسير السعدي - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 58

فَجَعَلَهُمْ جُذٰذًا اِلَّا كَبِیْرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ اِلَیْهِ یَرْجِعُوْنَ ۟

وقتی آنها رفتند، ابراهیم به صورت پنهانی به سوی بت‌ها رفت. ﴿فَجَعَلَهُمۡ جُذَٰذًا﴾ و آنها را قطعه قطعه کرد. مجموعۀ بت‌ها در یک خانه بودند، و ابراهیم همۀ آنها را شکست. ﴿إِلَّا كَبِيرٗا لَّهُمۡ﴾ به‌جز بت بزرگشان، که آن را به منظوری که به زودی بیان می‌شود، سالم گذاشت. در این احتراز و استثنای عجیب بیندیشید! زیرا هر چیزی که مورد خشم خداوند باشد، کلمات «کبیر» و بزرگ بر آن اطلاق نمی‌شود مگر به صورتی که به اصحاب و اهل آن نسبت داده شود، چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم وقتی به پادشاهان مشرک دنیا نامه نوشت، فرمود: «به بزرگ فارس» ، «به بزرگ روم» و امثال این، و نفرمود: «به بزرگوار». و در اینجا خداوند متعال فرمود: ﴿إِلَّا كَبِيرٗا لَّهُمۡ﴾ مگر بت بزرگشان، و نفرمود: «بزرگی از بت‌هایشان»، این چیزی است که باید به آن آگاه بود، و از تعظیم و بزرگداشت چیزی که خداوند آن را حقیر و ناچیز قرار داده است، پرهیز کرد، مگر اینکه به کسانی نسبت داده شود که آن را تعظیم می‌کنند. ﴿لَعَلَّهُمۡ إِلَيۡهِ يَرۡجِعُونَ﴾ باشد که به سوی آن بازگردند؛ یعنی ابراهیم شکستن بت بزرگشان را به این خاطر ترک کرد تا به سوی آن بازگردند، و به دلیل او توجه نمایند و از آن اعراض نکنند. بنابراین در آخر فرمود: ﴿فَرَجَعُوٓاْ إِلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ﴾ به خودشان باز آمدند.