قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ سىنگالچە تەرجىمىسى * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
අල් මුල්ක්
سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:
إظهار كمال ملك الله وقدرته؛ بعثًا على خشيته، وتحذيرًا من عقابه.
١لَّذِیْ خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیٰوةَ لِیَبْلُوَكُمْ اَیُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلًا ؕ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْغَفُوْرُ ۟ۙ
අහෝ ජනයිනි, නුඹලා අතරින් ක්රියාවෙන් වඩාත් දැහැමි කවුරුන්දැ?යි නුඹලාව පරීක්ෂා කරනු පිණිස මරණය හා ජීවය මැව්වේ ඔහුය. ඔහු කිසිවකු විසින් අබිබවා යා නොහැකි සර්වබලධාරීයාය. එමෙන්ම තම ගැත්තන් අතරින් පව් සමාව අයැදින්නන්හට අතිශය සමාව දානය කරන්නාය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
الَّذِیْ خَلَقَ سَبْعَ سَمٰوٰتٍ طِبَاقًا ؕ— مَا تَرٰی فِیْ خَلْقِ الرَّحْمٰنِ مِنْ تَفٰوُتٍ ؕ— فَارْجِعِ الْبَصَرَ ۙ— هَلْ تَرٰی مِنْ فُطُوْرٍ ۟
ඔහු වනාහි, අහස් හතක් මැව්වේය. සෑම අහසකම, අහස් දෙකක් අතර එකිනෙක ස්පර්ශ නොවන පරිදි එකකට උඩින් එකක් වශයෙන් තලයක් විය. නිරීක්ෂා කර බලන්නනි, අල්ලාහ්ගේ මැවීම තුළ කිසිදු පළුද්දක් හෝ නොගැලපීමක් නුඹ නොදකිනු ඇත. කිසියම් පැළීමක් හෝ පළුද්දක් හෝ දැකිය හැකිදැයි නුඹ නැවතත් බලනු. එලෙස කිසිවිටෙක නුඹට දැක ගත නොහැකිය. නුඹට දැක ගත හැකිවනුයේ ඉතා සියුම් මනා ලෙස සැලසුම් කළ මැවීමක් පමණය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ زَیَّنَّا السَّمَآءَ الدُّنْیَا بِمَصَابِیْحَ وَجَعَلْنٰهَا رُجُوْمًا لِّلشَّیٰطِیْنِ وَاَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابَ السَّعِیْرِ ۟
මිහිතලයට ඉතා සමීපයෙන් පිහිටි අහස දීප්තිමත් තාරකා මගින් අලංකාරවත් කළෙමු. එම තාරකාවන්, හොරෙන් සවන් දෙන ෂාතානුන්ට පහර දෙන ගිනිමැලක් බවට පත් කළෙමු. මතුලොවෙහි ඔවුන් වෙනුවෙන් ඇවිළෙන ගින්නක් සූදානම් කර ඇත්තෙමු.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَكَادُ تَمَیَّزُ مِنَ الْغَیْظِ ؕ— كُلَّمَاۤ اُلْقِیَ فِیْهَا فَوْجٌ سَاَلَهُمْ خَزَنَتُهَاۤ اَلَمْ یَاْتِكُمْ نَذِیْرٌ ۟
එහි පිවිසෙන අය කෙරෙහි එය දක්වන දැඩි කෝපය හේතුවෙන් ඇතැමෙකු ඇතැමෙකුගෙන් බෙදා වෙන්කරන්නට බලයි. එයට අදාළ දේව ප්රතික්ෂේපක යින්ගෙන් පිරිසක් හෙළනු ලබන විට එහි භාරකාර මලක්වරුන් ඔවුනට පහර දෙන්නාක් මෙන්, 'අල්ලාහ්ගේ දඬුවම ගැන නුඹලා බියවද්දන දූතයකු නුඹලා වෙත නොපැමිණියේ දැ?' යි ඔවුන්ගෙන් සැරෙන් විමසති.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُوْا بَلٰی قَدْ جَآءَنَا نَذِیْرٌ ۙ۬— فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللّٰهُ مِنْ شَیْءٍ ۖۚ— اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا فِیْ ضَلٰلٍ كَبِیْرٍ ۟
සැබැවින්ම අල්ලාහ්ගේ දඬුවම ගැන අප බියවද්දන දූතයකු අප වෙත පැමිණියේය. නමුත් අපි, ඔහු බොරු කොට, "අහෝ ධර්ම දූතය, කිසිදු දේව පණිවිඩයක් අල්ලාහ් පහළ කර නැත. ඔබ සත්යයෙන් පෙරළී අතිමහත් මුළාවක මිස නැතැයි අපි ඔහුට පැවසුවෙමු.” යැයි, දේවත්වය ප්රතික්ෂේප කළවුන් පවසා සිටියෝය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالُوْا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ اَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِیْۤ اَصْحٰبِ السَّعِیْرِ ۟
තව දුරටත් එම දේව ප්රතික්ෂේපකයෝ, ‘ප්රයෝජන ලබන දෙයකට අපි සවන් දුන්නේ නම් හෝ සත්ය හා අසත්ය වෙන් කරගැනීමේ අවබෝධ බුද්ධිමය වශයෙන් අපි වටහා ගත්තෙමු නම්, නිරාගින්නේ සමස්ත නිරා වාසීන් අතරට අප පත් නොවන්නෙමු. ඒ වෙනුවට අපි දූතයාණන්ව විශ්වාස කොට ඔහු ගෙන ආ දෑ සත්ය බව පිළිගෙන තිබුණේ නම් අප ද ස්වර්ගවාසීන් අතරට පත් වන්නෙමු' යැයි පවසා සිටිති.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• في معرفة الحكمة من خلق الموت والحياة وجوب المبادرة للعمل الصالح قبل الموت.
•මිය යෑමේ හා ජීවත් වීමේ ප්රඥාව හඳුනා ගැනීමේ දී මරණයට පෙර දැහැමි ක්රියාවන් සඳහා යුහුසුළු වීමේ අනිවාර්යය බව අවධාරණය වෙයි.
• حَنَقُ جهنم على الكفار وغيظها غيرةً لله سبحانه.
وَاَسِرُّوْا قَوْلَكُمْ اَوِ اجْهَرُوْا بِهٖ ؕ— اِنَّهٗ عَلِیْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ ۟
අහෝ ජනයිනි! නුඹලාගේ ප්රකාශයන් නුඹලා සැඟවුවද එය නුඹලා ප්රසිද්ධ කළ ද සැබැවින්ම අල්ලාහ් එය දනී. සැබැවින්ම ඔහු ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ හදවත් තුළ ඇති දෑ ගැන මැනවින් දන්නාය. ඉන් කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
هُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَرْضَ ذَلُوْلًا فَامْشُوْا فِیْ مَنَاكِبِهَا وَكُلُوْا مِنْ رِّزْقِهٖ ؕ— وَاِلَیْهِ النُّشُوْرُ ۟
මහපොළොව මත වාසය කිරීමට හැකිවන පරිදි නුඹලාට එය නම්යශීලීව හා සැහැල්ලුවෙන් මවා ඇත්තේ ඔහුය. එහෙයින් එහි පැතිකඩ හා දේශ අතර සැරිසරමින් එහි නුඹලාට සැළසුම් කර ඇති ඔහුගේ පෝෂණය නුඹලා අනුභව කරනු. විනිශ්චය හා ප්රතිඵල සඳහා නුඹලා යොමු කරනු ලබනුයේ ඔහු වෙත පමණි.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ءَاَمِنْتُمْ مَّنْ فِی السَّمَآءِ اَنْ یَّخْسِفَ بِكُمُ الْاَرْضَ فَاِذَا هِیَ تَمُوْرُ ۟ۙ
මහපොළොව මත වාසය කරන්නට පහසුවන අයුරින් එය නම්යශීලී වීමෙන් පසු කාරූන් ගිලා බසින්නට එය දෙබෑ කළාක් මෙන්ම නුඹලාට පහළින් ඇති මහපොළොව අහසේ සිටින අල්ලාහ් දෙබෑ කිරීම ගැන නුඹලා සුරක්ෂිත ද? එවිට නුඹලා එහි රැඳී සිටීමෙන් පසු එය කම්පනයට පත් වෙයි.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَمْ اَمِنْتُمْ مَّنْ فِی السَّمَآءِ اَنْ یُّرْسِلَ عَلَیْكُمْ حَاصِبًا ؕ— فَسَتَعْلَمُوْنَ كَیْفَ نَذِیْرِ ۟
අහසේ සිටින අල්ලාහ්, ලූත් ජනයා මත අහසින් ගල් වරුසාවක් පහළ කළාක් මෙන් නුඹලා මත ද පහළ කිරීම ගැන නුඹලා සුරක්ෂිතද? නුඹලා දෙනු ලබන අවවාදාත්මක මාගේ දඬුවම නුඹලා දෑසින් දකින අවස්ථාවේ නුඹලා දැනගනු ඇත. නමුත් දඬවම දෑසින් දුටුවායින් පසු ඉන් කිසිදු ප්රයෝජනයක් නුඹලාට අත් වන්නේම නැත.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَقَدْ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَكَیْفَ كَانَ نَكِیْرِ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ තබන මොවුනට පෙර විසූ ජන සමූහයන් ද බොරු කළෝය. ඔවුන් ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපයේ හා බොරු කිරීමෙහි එල්බගෙන සිටි බැවින් අල්ලාහ්ගේ දඬුවම ඔවුන් මත පහළ විය. ඔවුනට එරෙහිව මාගේ පිළිකුල කෙසේ වීද? එය බිහිසුණු දඬුවමක් විය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَوَلَمْ یَرَوْا اِلَی الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صٰٓفّٰتٍ وَّیَقْبِضْنَ ؕۘؔ— مَا یُمْسِكُهُنَّ اِلَّا الرَّحْمٰنُ ؕ— اِنَّهٗ بِكُلِّ شَیْءٍ بَصِیْرٌ ۟
මෙම බොරුකාරයින් ඔවුනට ඉහළින් අහසෙහි විටෙක තම පියාපත් දිගු හරිමින් ද තවත් විටෙක හකුළා ගනිමින් ද පියාසර කරන පක්ෂියා දෙස නිරීක්ෂණය කර නොබලන්නේ ද? උන් බිමට නොවැටී එසේ රඳවා තබනුයේ අල්ලාහ් මිස වෙනත් කිසිවකු නොවේ. සැබැවින්ම ඔහු සියලු දෑ පිළිබඳ නිරීක්ෂකය. ඔහුට කිසිවක් සැඟවෙන්නේ නැත.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَمَّنْ هٰذَا الَّذِیْ هُوَ جُنْدٌ لَّكُمْ یَنْصُرُكُمْ مِّنْ دُوْنِ الرَّحْمٰنِ ؕ— اِنِ الْكٰفِرُوْنَ اِلَّا فِیْ غُرُوْرٍ ۟ۚ
අහෝ දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නනි! අල්ලාහ් නුඹලාට දඬුවම් කිරීමට අභිමත කළේ නම්, ඔහුගේ දඬුවමින් නුඹලා වළක්වන කිසිදු සේනාවක් නුඹලාට නැත. දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළ ජනයා වංචා කරනු ලැබූවන් මිස නැත. ෂෙයිතාන් ඔවුනට කුමන්ත්රණය කළේය. එමගින් ඔවුහු රැවටුණෝය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
اَمَّنْ هٰذَا الَّذِیْ یَرْزُقُكُمْ اِنْ اَمْسَكَ رِزْقَهٗ ۚ— بَلْ لَّجُّوْا فِیْ عُتُوٍّ وَّنُفُوْرٍ ۟
නුඹලා ලබන අල්ලාහ්ගේ පෝෂණය ඔහු වළක්වා ගත්තේ නම්, නුඹලාට පෝෂණය ලබා දෙන කිසිවකු නැත. නමුත් සිදු වනුයේ, සැබැවින්ම දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් මුරණ්ඩුකම, අහංකාරය හා සත්යයෙන් වැළකී සිටීම යනාදී කරුණුවල රැඳී සිටීමය.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ هُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَالْاَفْـِٕدَةَ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تَشْكُرُوْنَ ۟
අහෝ දූතය, මෙම බොරුකාර දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන් හට නුඹ මෙසේ පවසනු. නුඹලා ව මැව්වේ අල්ලාහ්ය. නුඹලා ශ්රවණය කිරීම සඳහා නුඹලාට සවන් ද, නුඹලා බැලීම සඳහා නුඹලා බැල්ම ද, නුඹලා වටහා ගැනීම සඳහා නුඹලාට හදවත් ද ඇති කළේ ඔහුය. නුඹලා වෙත පිරිනමා ඇති ආශිර්වාද වෙනුවෙන් නුඹලා අල්ලාහ්ට කෘතඥවනුයේ සුළු වශයෙනි.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ هُوَ الَّذِیْ ذَرَاَكُمْ فِی الْاَرْضِ وَاِلَیْهِ تُحْشَرُوْنَ ۟
අහෝ දූතය, මෙම බොරුකාර දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන් හට තවදුරටත් නුඹ මෙසේ පවසනු. මහපොළොවේ නුඹලාව ව්යාප්ත කර එහි විසුරුවා හැරියේ අල්ලාහ්ය. නුඹලා නොමැවූ නුඹලාගේ පිළිම නොවේ. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ විනිශ්චය හා ප්රතිඵල සඳහා නුඹලා ඒක්රැස් කරනු ලබනුයේ ද ඔහු වෙත පමණය. නුඹලාගේ පිළිම වෙත නොවේ. එහෙයින් නුඹලා ඔහුට බියවනු. ඔහුට පමණක් ගැතිකම් කරනු.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• اطلاع الله على ما تخفيه صدور عباده.
• الكفر والمعاصي من أسباب حصول عذاب الله في الدنيا والآخرة.
فَلَمَّا رَاَوْهُ زُلْفَةً سِیْٓـَٔتْ وُجُوْهُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَقِیْلَ هٰذَا الَّذِیْ كُنْتُمْ بِهٖ تَدَّعُوْنَ ۟
එම ප්රතිඥාව සිදු වී දඬුවම ඔවුනට සමීප බව ඔවුන් දෑසින් දකින කල්හි එනම් එය මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයෙහිය. අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කළවුන්ගේ මුහුණු වෙනස් වී කළු පැහැ ගැන්වෙනු ඇත. ඔවුනට, ‘මෙය මෙලොවෙහි නුඹලා ඉල්ලා සිටි, එමෙන්ම ඉක්මන් කරන්නැයි පැතූ දෑ වේ’යැයි පවසනු ලැබේ.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَهْلَكَنِیَ اللّٰهُ وَمَنْ مَّعِیَ اَوْ رَحِمَنَا ۙ— فَمَنْ یُّجِیْرُ الْكٰفِرِیْنَ مِنْ عَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟
අහෝ දූතය! අල්ලාහ්ට ආදේශ තබන මෙම බොරු කාරයින්ට අවවාද කරමින් ‘අල්ලාහ් මා මරණයට පත් කොට මා සමග සිටින දෙවියන් විශ්වාස කරන්නන් ද මරණයට පත් කළේ නම් හෝ ඔහු අපට කරුණාව දක්වා අපගේ ආයු කාලය ප්රමාද කළේ නම් හෝ වේදනා සහගත දඬුවමින් දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් මුදවා ගනුයේ කවුරුන් දැ?'යි විමසනු. ඔවුන්ගෙන් කිසිවකු එයින් ඔවුන් මුදවා ගන්නේ නැත.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ هُوَ الرَّحْمٰنُ اٰمَنَّا بِهٖ وَعَلَیْهِ تَوَكَّلْنَا ۚ— فَسَتَعْلَمُوْنَ مَنْ هُوَ فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
අහෝ ධර්ම දූතය! අල්ලාහ්ට ආදේශ තබන මොවුන්හට තවදුරටත් මෙසේ පවසනු. ‘ඔහුට පමණක් ගැතිකම් කරන ලෙසත් ඔහු ගැන පමණක් විශ්වාසය තබන ලෙසත් අපගේ කටයුතු වලදී ඔහු මත පමණක් රැඳී සිටින ලෙසත් නුඹලාව ඇරයුම් කරනුයේ මහා කාරුණිකයාණන්ය. එහෙයින් පැහැදිලි මුළාවෙහි සිටින්නේ කවුරුන්දැයි ද ඍජු මාර්ගයේ සිටින්නේ කවුරුන්දැයි ද කිසිදු සැකයකින් තොරව නුඹලා මතු දැනගනු ඇත.'
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَصْبَحَ مَآؤُكُمْ غَوْرًا فَمَنْ یَّاْتِیْكُمْ بِمَآءٍ مَّعِیْنٍ ۟۠
අහෝ දූතය, අල්ලාහ්ට ආදේශ තබන මොවුන්ගෙන් විමසනු. නුඹලා පානය කරන නුඹලාගේ ජලය නුඹලා විසින් ලබා ගත නොහැකි අන්තයකට මහපොළොව තුළට කිදා බැස්සේ නම්, අධික ලෙස ගලා යන ජලය නුඹලා වෙත ගෙන එන්නේ කවුරුන්දැයි මා වෙත දන්වනු. අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවකු නැත.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• اتصاف الرسول صلى الله عليه وسلم بأخلاق القرآن.
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ سىنگالچە تەرجىمىسى - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
قۇرئان تەتقىقاتى تەپسىر مەركىزى چىقارغان.