مەنالار تەرجىمىسى سۈرە پاتىھە - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - بەت نومۇرى 1 - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Фотиҳа

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

تحقيق العبودية الخالصة لله تعالى.

Аллоҳ таоло учун самимий ибодатни рўёбга чиқариш.

---

ئايەت: 1

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

Қуръон ўқишни Аллоҳнинг номи билан, У Зотдан мадад сўраб, У Зотнинг табаррук номини тилга олиб бошлайман. Бисмиллоҳ Аллоҳнинг гўзал номларидан учтасини ўз ичига олади. Улар: 1 - Аллоҳ. Яъни, ҳақиқий маъбуд. Бу Аллоҳнинг ўзигагина хос бўлган номларнинг энг хосроғидир. У Зотдан бошқа ҳеч ким, ҳеч нарса бу ном билан номланмайди. 2 - Ар-Раҳмон. Яъни, бепоён раҳмат эгаси. Бу ном Аллоҳнинг ўзигагина алоқадор. 3 - Ар-Раҳим. Бу сифат Аллоҳнинг Ўзигагина эмас, махлуқотлари билан алоқасига алоқадор. У Зот Ўзи истаган халқини, жумладан, мўмин бандаларини Ўз раҳматига олади.

ئايەت: 2

ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Улуғлик ва буюкликка оид барча мақтовлар, барча санолар шериксиз ёлғиз Аллоҳникидир. Зеро, У Зот ҳамма нарсанинг Парвардигори, Яратувчиси ва Бошқарувчисидир. "Оламлар" сўзи олам сўзининг кўплиги бўлиб, Аллоҳ таолодан бошқа ҳамма нарсаларни англатади.

ئايەت: 3

ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

Олдинги оятда Аллоҳга ҳамд айтилган бўлса, бунисида сано айтиляпти.

ئايەت: 4

مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ

Бу оят Аллоҳнинг улуғлигини, буюклигини ифодалаяпти. Қиёмат кунида ҳамма нарса У Зотнинг қўлида. Ҳеч ким ҳеч кимга ҳеч нарса қилиб бера олмайди. Қиёмат куни ҳисоб-китоб, жазо ва мукофот кунидир.

ئايەت: 5

إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ

Ҳамма тоатимиз, ибодатимиз ёлғиз Сенгадир. Сенга ҳеч кимни, ҳеч нарсани шерик қилмаймиз. Ҳамма ишларимизда ёлғиз Сендангина мадад сўраймиз. Ҳамма яхшилик Сенинг қўлингдадир. Сендан ўзга мададкор йўқдир.

ئايەت: 6

ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

Бизни тўғри йўлга солиб, йўлимизни равон қил ва шу йўлда қадамларимизни собит айла. Тўғри йўл ҳеч бир эгрилиги бўлмаган очиқ, равон йўлдир. У Аллоҳ таоло Муҳаммад алайҳиссаломга нозил қилган Ислом йўлидир.

ئايەت: 7

صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ

Яҳудлар каби ҳақни таниб туриб, унга эргашмасдан ғазабга учраганларнинг эмас, насоролар каби етарлича ҳаракат қилмасдан ҳақ динни топа олмаган адашганларнинг ҳам эмас, пайғамбарлар, сиддиқлар, шаҳидлар ва солиҳлар каби Сен тарафингдан ҳидоят неъмати ато этилган бандаларинг йўлига. Улар нақадар хуш, нақадар ёқимли ҳамроҳ-ҳаммаслаклардир.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• افتتح الله تعالى كتابه بالبسملة؛ ليرشد عباده أن يبدؤوا أعمالهم وأقوالهم بها طلبًا لعونه وتوفيقه.

Аллоҳ таоло Ўз китобини бисмиллоҳ ила бошлаяпти ва бу билан бандаларини қиладиган ишларини ҳам, айтадиган гапларини ҳам У Зотдан мадад ва тавфиқ сўраш билан бошлаш сари йўллаяпти.

• من هدي عباد الله الصالحين في الدعاء البدء بتمجيد الله والثناء عليه سبحانه، ثم الشروع في الطلب.

Аллоҳнинг солиҳ бандалари дуони Аллоҳни улуғлаш ва У Зотга сано айтиш билан бошлайдилар. Шундан кейингина истакларини тилга оладилар.

• تحذير المسلمين من التقصير في طلب الحق كالنصارى الضالين، أو عدم العمل بالحق الذي عرفوه كاليهود المغضوب عليهم.

Мусулмонлар адашган насоролар каби ҳақиқатни излашда етарлича ҳаракат қилмасликдан ҳамда ғазабга учраган яҳудлар каби ҳақни таниб туриб, унга амал қилмасликдан огоҳлантириляпти.

• دلَّت السورة على أن كمال الإيمان يكون بإخلاص العبادة لله تعالى وطلب العون منه وحده دون سواه.

Сура ибодатни холис Аллоҳ таоло учунгина қилиш ва мададни ёлғиз У Зотдангина сўраш ила иймон камол топишига далолат қиляпти.