قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
۞ وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
Эй эрлар, аёлингиз вафот этса ва унинг сиздан ёки бошқа турмушидан бўлган фарзанди - ўғил ё қизи бўлмаса, сизга ундан қолган мероснинг ярми тегади. Фарзанди бўлса, тўртдан бири тегади. Мерос унинг қарзи ва васияти адо этилганидан кейин тақсимланади. Эй эрлар, қайси турмушингиздан бўлишидан қатъи назар, фарзандингиз - ўғил ё қизингиз бўлмаса, аёлингизга сиздан қолган мероснинг тўртдан бири тегади. Фарзандингиз бўлса, саккиздан бири тегади. Мерос сизнинг қарзингиз ва васиятингиз адо этилганидан кейин тақсимланади. Бир эркак ёки аёл вафот этсаю, унинг отаси ҳам, боласи ҳам бўлмаса, онабир ака-укаси ёки опа-синглиси бўлса ва у ёлғиз бўлса, унга мероснинг олтидан бири тегади. Онабирлар кўпчилик бўлсалар, учдан бирни эркагу аёли тенг бўлишиб оладилар. Бу тақсимот маййитнинг қарзи ва васияти адо этилганидан кейин амалга оширилади. Васияти меросхўрларга зарар қилмаслиги шарт. Масалан, тариканинг - маййитдан қолаётган мулкнинг учдан биридан ошиб кетмаслиги лозим. Бу оят ўз ичига олган бу ҳукмлар Аллоҳ зиммангизга юклаган вожибдир. Аллоҳ дунёю охиратда бандалари учун нима яхши бўлишини биладиган, азоб беришга шошилмайдиган Билгувчи ва Ҳалимдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Юқорида айтиб ўтилган етимлар ҳақидаги ва бошқа ҳукмлар Аллоҳнинг бандаларига тузиб берган шариатидир. Ким Аллоҳга ва Расулига буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш билан итоат этса, уни қасрлари остидан аҳорлар оқиб ўтадиган жаннатларга киритади ва улар ўша жойда абадий қоладилар, ҳеч қачон ўлмайдилар. Аллоҳ берган бу мукофот тенги йўқ буюк муваффақиятдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Ким Аллоҳга ва Расулига осийлик қилиб, ҳукмларига бепарволик билан амал қилмаса ёки улар ҳақида шак-шубҳага борса, шариат белгилаб қўйган ҳадлардан тажовуз қилса, Аллоҳ уни дўзахга киритади ва у ўша жойда абадий қолади. Дўзахда унга хор қилгувчи азоб бордир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• لا تقسم الأموال بين الورثة حتى يقضى ما على الميت من دين، ويخرج منها وصيته التي لا يجوز أن تتجاوز ثلث ماله.
Марҳумнинг қарзи ва васияти адо этилмагунига қадар мероси тақсимланмайди. Васият мол-мулкнинг учдан биридан ортиб кетиши жоиз эмас.
• التحذير من التهاون في قسمة المواريث؛ لأنها عهد الله ووصيته لعباده المؤمنين؛ فلا يجوز تركها أو التهاون فيها.
Меросни тақсимлаш масаласида бепарволикка йўл қўйишдан огоҳлантириляпти. Чунки бу иш Аллоҳнинг мўмин бандаларига берган тавсияси ва зиммаларига юклаган вожибидир. Шундай бўлгач, уни тарк этиш ёки унинг борасида бепарволик қилиш асло жоиз эмас.
• من علامات الإيمان امتثال أوامر الله، وتعظيم نواهيه، والوقوف عند حدوده.
Аллоҳнинг фармонларини бажариш, тақиқларидан ҳайиқиш, ҳадларидан тажовуз қилмаслик иймон аломатларидандир.
• من عدل الله تعالى وحكمته أن من أطاعه وعده بأعظم الثواب، ومن عصاه وتعدى حدوده توعده بأعظم العقاب.
Аллоҳга итоат этиб, Унинг амрини бажарган бандасига энг катта савобни бериши ва Унга осийлик қилиб, ҳадларидан тажовуз қилган одамга эса энг катта жазони, азобни бериши Аллоҳ таолонинг адли ва ҳикматидандир.
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى
قۇرئان تەتقىقاتى تەپسىر مەركىزى چىقارغان.