مەنالار تەرجىمىسى ئايەت 6 سۈرە سۈرە نىسا - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 6

وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا

Эй валийлар - оталиққа олганлар, етимлар балоғат ёшига етганларида уларга озгина мол бериб синаб кўринглар. Тўғри тасарруф қила олсалар, шу борада тўғри йўлни топиб олганлари сизларга аён бўлса, молларини ўзларига қайтариб беринглар. Тўла қайтаринглар, камайтирманглар. Аллоҳ белгилаб қўйган ҳадлардан ошиб, уларнинг молларини еманглар. Балоғатга етиб қолса, қайтариб олади, унгача еб олай, деб шошилиб ҳам еманглар. Ким бой бўлса, ўзиники ўзига етарли бўлса, етимнинг молига тегмасин. Ким камбағал бўлса, эҳтиёжига яраша есин. Балоғат ёшига етиб, ўз йўлини топиб олгани аён бўлиб, молларини қайтариб бераётганингизда гувоҳлар чақиринглар. Токи, ҳуқуқлар сақлансин, ихтилоф олди олинсин. Бу ишга гувоҳ бўлишга ва бандаларининг амалларини ҳисоб-китоб қилишга Аллоҳнинг Ўзи етарлидир.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• الأصل الذي يرجع إليه البشر واحد، فالواجب عليهم أن يتقوا ربهم الذي خلقهم، وأن يرحم بعضهم بعضًا.

Бутун башариятнинг асли - борар жойи бир. Уларнинг бурчи яратган Парвардигоридан тақво қилиш ва бир-бирларига марҳаматли бўлиш, холос. Тамом-вассалом.

• أوصى الله تعالى بالإحسان إلى الضعفة من النساء واليتامى، بأن تكون المعاملة معهم بين العدل والفضل.

Аллоҳ таоло заифларга - аёллар ва етимларга яхшилик қилишни, уларга нисбатан адл ва фазл билан муомалада бўлишни тайинлаган.

• جواز تعدد الزوجات إلى أربع نساء، بشرط العدل بينهن، والقدرة على القيام بما يجب لهن.

Тўрттагача аёлларга уйланиш жоиз. Фақат эр улар орасида адолат қила олиши ва зиммасидаги уларнинг ҳақларини адо қилишга қодир бўлиши шарт.

• مشروعية الحَجْر على السفيه الذي لا يحسن التصرف، لمصلحته، وحفظًا للمال الذي تقوم به مصالح الدنيا من الضياع.

Мол-давлатини ўз манфаати учун тасарруф қила олмайдиган етимга меросини то балоғатга етиб, тўғри тасарруф қила оладиган бўлгунига қадар бермай туриш шариатдандир. Бундан мақсад дунёвий эҳтиёжларни қондирадиган мол-давлат зое бўлиб кетишининг олдини олишдир.