ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا لُقْمٰنَ الْحِكْمَةَ اَنِ اشْكُرْ لِلّٰهِ ؕ— وَمَنْ یَّشْكُرْ فَاِنَّمَا یَشْكُرُ لِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِیٌّ حَمِیْدٌ ۟
নিশ্চয় আমি লুকমানক পৰিপূৰ্ণ ধৰ্মবোধ আৰু সঠিক নিৰ্ণয় কৰাৰ শক্তি প্ৰদান কৰিছিলোঁ আৰু তেওঁক কৈছিলোঁ, হে লুকমান! নিজ প্ৰতিপালকৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা, কাৰণ তেৱেঁই তোমাক, তেওঁৰ আনুগত্য কৰাৰ তাওফীক প্ৰদান কৰিছে। যিয়ে নিজ প্ৰতিপালকৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিব, সেই কৃতজ্ঞতাৰ প্ৰতিফল তেওঁ নিজেই ভোগ কৰিব। কাৰণ আল্লাহ কৃতজ্ঞতাৰ মুখাপেক্ষী নহয়। আনহাতে যিয়ে আল্লাহৰ নিয়ামতক অস্বীকাৰ কৰিব আৰু অকৃতজ্ঞ হ’ব, এই অকৃতজ্ঞতাৰ ক্ষতিৰ সন্মুখীন সি নিজেই হ’ব। সি আল্লাহৰ একো ক্ষতি কৰিব নোৱাৰিব। কাৰণ তেওঁ সকলো সৃষ্টিৰ পৰা অমুখাপেক্ষী। সকলো অৱস্থাতেই প্ৰশংসনীয়।
التفاسير العربية:
وَاِذْ قَالَ لُقْمٰنُ لِابْنِهٖ وَهُوَ یَعِظُهٗ یٰبُنَیَّ لَا تُشْرِكْ بِاللّٰهِ ؔؕ— اِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِیْمٌ ۟
হে ৰাছুল! স্মৰণ কৰক, যেতিয়া লুকমানে তেওঁৰ পুত্ৰক কল্যাণৰ উপদেশ প্ৰদান কৰি আৰু বেয়া কৰ্মৰ পৰা সতৰ্ক কৰি কৈছিলঃ হে মোৰ পুত্ৰ! আল্লাহৰ ইবাদতত আনক অংশীদাৰ স্থাপন নকৰিবা। কাৰণ আল্লাহৰ সৈতে আন কোনো উপাস্যৰ উপাসনা কৰাটো মহা অন্যায়। নিশ্চিতভাৱে এইটো মহাপাপ, আৰু ইয়াৰ ফলত মানুহ চিৰস্থায়ী জাহান্নামী হয়।
التفاسير العربية:
وَوَصَّیْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ ۚ— حَمَلَتْهُ اُمُّهٗ وَهْنًا عَلٰی وَهْنٍ وَّفِصٰلُهٗ فِیْ عَامَیْنِ اَنِ اشْكُرْ لِیْ وَلِوَالِدَیْكَ ؕ— اِلَیَّ الْمَصِیْرُ ۟
আমি মানুহক সিহঁতৰ পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে সদ্ব্যৱহাৰ কৰাৰ আৰু তেওঁলোকৰ সৈতে সদাচৰণ কৰাৰ আদেশ দিছোঁ, কিন্তু তেওঁলোকে যদি আল্লাহৰ অবাধ্যতামূলক কোনো নিৰ্দেশ দিয়ে তেন্তে সেই নিৰ্দেশ পালন কৰা সিহঁতৰ বাবে বৈধ নহয়। মাকে কষ্টৰ ওপৰত কষ্ট সহ্য কৰি তাক পেটত বহন কৰিছে, আৰু দুবছৰ পৰ্যন্ত পিয়াহ খুওৱাইছে। আমি তাক কৈছোঁ, আল্লাহে তোমাক যি নিয়ামত দান কৰিছে, তাৰ বাবে তুমি তেওঁৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা। তাৰ পিছত তোমাৰ পিতৃ-মাতৃৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা, কাৰণ তেওঁলোকে তোমাক লালন-পালন কৰিছে আৰু চোৱাচিতা কৰিছে। সকলোৱে মোৰ ওচৰতেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিব আৰু আমি প্ৰত্যেককে উপযুক্ত প্ৰতিদান দান কৰিম।
التفاسير العربية:
وَاِنْ جٰهَدٰكَ عَلٰۤی اَنْ تُشْرِكَ بِیْ مَا لَیْسَ لَكَ بِهٖ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوْفًا ؗ— وَّاتَّبِعْ سَبِیْلَ مَنْ اَنَابَ اِلَیَّ ۚ— ثُمَّ اِلَیَّ مَرْجِعُكُمْ فَاُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
পিতৃ-মাতৃয়ে যদি তোমাক আল্লাহৰ সৈতে শ্বিৰ্ক কৰিবলৈ হেঁচা প্ৰয়োগ কৰে, তেন্তে এই ক্ষেত্ৰত তুমি তেওঁলোকৰ কথা নামানিবা। কাৰণ আল্লাহৰ অবাধ্যতা কৰি সৃষ্টিৰ আনুগত্য কৰাটো কেতিয়াও বৈধ নহয়। ইয়াৰ বাহিৰে, তেওঁলোকৰ সৈতে পৃথিৱীত সদ্ব্যৱহাৰ কৰিবা, সদাচৰণ কৰিবা আৰু আত্মীয়তাৰ প্ৰাপ্য অধিকাৰ সম্পূৰ্ণৰূপে আদায় কৰিবা। লগতে সেইসকল লোকৰ পথ অনুসৰণ কৰিবা, যিসকলে তাওহীদ আৰু আনুগত্যৰ জৰিয়তে মোৰ ওচৰলৈ প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰে। ইয়াৰ পিছত কিয়ামতৰ দিনা তোমালোক সকলোৱে মোৰ ওচৰলৈকেই উভতি আহিব লাগিব। তেতিয়া মই তোমালোকক জনাই দিম যে, তোমালোকে পৃথিৱীত কি কি কৰ্ম কৰিছিলা। আৰু তোমালোকক সেইবোৰৰ প্ৰতিদানো দান কৰিম।
التفاسير العربية:
یٰبُنَیَّ اِنَّهَاۤ اِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِیْ صَخْرَةٍ اَوْ فِی السَّمٰوٰتِ اَوْ فِی الْاَرْضِ یَاْتِ بِهَا اللّٰهُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَطِیْفٌ خَبِیْرٌ ۟
হে মোৰ মৰমৰ পুত্ৰ! পুণ্যই হওক অথবা পাপকৰ্ম, যিমানেই সৰু নহওক কিয়, উদাহৰণস্বৰূপে যদি সৰিয়হৰ বীজ পৰিমাণো হয়, আৰু সেইটো যদি কোনো প্ৰকাণ্ড শিলৰ ভিতৰত থাকে যিটোক মানুহৰ দৃষ্টিয়ে অৱলোকন কৰিব নোৱাৰে, অথবা আকাশ আৰু পৃথিৱীৰ যি ঠাইতেই নাথাকক কিয়, কিয়ামতৰ দিনা আল্লাহে সেইটোক নিশ্চিতভাৱে উপস্থিত কৰিব। তথা বান্দাক ইয়াৰ প্ৰতিদান দান কৰিব। নিশ্চয় আল্লাহ সুক্ষ্মদৰ্শী, সৰুতকৈ সৰু বস্তু এটাও তেওঁৰ পৰা অগোচৰ নহয়। তেওঁ সেই বস্তুৰ বাস্তৱিকতা আৰু স্থান সম্পৰ্কে সম্যক অৱগত।
التفاسير العربية:
یٰبُنَیَّ اَقِمِ الصَّلٰوةَ وَاْمُرْ بِالْمَعْرُوْفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلٰی مَاۤ اَصَابَكَ ؕ— اِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُوْرِ ۟ۚ
হে মোৰ পুত্ৰ! পৰিপূৰ্ণ নিয়ম-নীতিৰ সৈতে চালাত আদায় কৰিবা তথা ইয়াক প্ৰতিষ্ঠা কৰিবা। লগতে সৎকৰ্মৰ আদেশ দিবা আৰু অসৎকৰ্মৰ পৰা নিষেধ কৰিবা। তথা এই পথত যিমানবোৰ কষ্টৰ সন্মুখীন হ’বা, সেই সকলো পৰিস্থিতিতেই ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰিবা। ইয়াত তোমাক যিবোৰ বিষয়ৰ আদেশ দিয়া হৈছে, দৰাচলতে আল্লাহেই এইবোৰ নিৰ্ধাৰণ কৰিছে, সেই সকলোবোৰ কৰা তোমাৰ বাবে অনিবাৰ্য। ইয়াত তোমাৰ বাবে কোনো বিকল্প নাই।
التفاسير العربية:
وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْاَرْضِ مَرَحًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُوْرٍ ۟ۚ
অহংকাৰ কৰি মানুহৰ পৰা নিজৰ মুখ ঘূৰাই নল’বা, আৰু পৃথিৱীত অতিমাত্ৰা আনন্দিত হৈ তথা নিজক উৎকৃষ্ট বুলি ভাৱি গৌৰৱ দেখুৱাই চলাফুৰা নকৰিবা। কাৰণ নিশ্চয় আল্লাহে সেইসকল লোকক ভাল নাপায়, যিসকলে চলাফুৰাত অহংকাৰ কৰে আৰু নিয়ামত পাই মানুহৰ সন্মুখত গৌৰৱ কৰে, লগতে আল্লাহৰ কৃতজ্ঞতাও জ্ঞাপন নকৰে।
التفاسير العربية:
وَاقْصِدْ فِیْ مَشْیِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ؕ— اِنَّ اَنْكَرَ الْاَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیْرِ ۟۠
চলাফুৰাত মধ্যম পন্থা অৱলম্বন কৰিবা তথা ভাৰসাম্য বজায় ৰাখিবা। বেছি দ্ৰুত গতিতো খোজ নাকাঢ়িবা আৰু অতি লাহে লাহেও নাকাঢ়িবা। চাল-চলনত যাতে প্ৰতিষ্ঠাৰ উমান পোৱা যায়। তোমাৰ কণ্ঠস্বৰ অৱনত ৰাখিবা। চিঞৰি নামাতিবা, মানুহে যাতে কষ্ট নাপায়। নিশ্চিতভাৱে আটাইতকৈ অপ্ৰীতিকৰ মাত হৈছে গাধৰ মাত। কাৰণ গাধৰ কণ্ঠস্বৰ অতি উচ্চ।
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• لما فصَّل سبحانه ما يصيب الأم من جهد الحمل والوضع دلّ على مزيد برّها.
আল্লাহে যিহেতু সেইবোৰ কষ্টৰ কথা উল্লেখ কৰিছে, যিবোৰ মাকে গৰ্ভ অৱস্থাত আৰু প্ৰসৱৰ সময়ত সহ্য কৰে, গতিকে ইয়াৰ দ্বাৰা প্ৰমাণ হয় যে, তেওঁৰ লগত আৰু অধিক সদ্ব্যৱহাৰ কৰা উচিত।
• نفع الطاعة وضرر المعصية عائد على العبد.
• وجوب تعاهد الأبناء بالتربية والتعليم.
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأسامية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
صادرة عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.