ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
سورة هود - Hud
من مقاصد السورة:
تثبيت النبي والمؤمنين بقصص الأنبياء السابقين، وتشديد الوعيد للمكذبين.
الٓرۚ كِتَٰبٌ أُحۡكِمَتۡ ءَايَٰتُهُۥ ثُمَّ فُصِّلَتۡ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ خَبِيرٍ
﴾Əlif. Ləm. Ra﴿. Bu ayə ilə əlaqəli açıqlama əl-Bəqərə surəsinin əvvəlində keçmişdir. Quran, ayələri tərtib və məna baxımından mükəmməlləşdirilmiş bir kitabdır. Orada heç bir xələl və ya naqislik görə bilməzsən. Sonra bu kitabda, idarə etməsində və şəri hökmlərində hikmət sahibi və qulllarının hər bir halından xəbərdar olan, qullarının nə ilə islah olacağını bilən Uca Allah tərəfindən halal, haram, əmrlər, qadağalar, müjdə, əzab və olub keçmiş ümmətlərin və s. başqa xəbərlər bəyan edilmişdir.
التفاسير العربية:
أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۚ إِنَّنِي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ
Muhəmməd peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) nazil edilən bu ayələrin məzmunu, insanları Allahla yanaşı başqasına ibadət etməkdən çəkindirməkdir. Ey İnsanlar! Əgər siz Allaha küfr edib, Ona üsyan etsəniz, mən sizi Allahın əzabından qorxudan, əgər Allaha iman edib, Onun şəriətinə əməl edəsənizsə, sizi bunun savabı ilə müjdələyənəm.
التفاسير العربية:
وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُمَتِّعۡكُم مَّتَٰعًا حَسَنًا إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَيُؤۡتِ كُلَّ ذِي فَضۡلٖ فَضۡلَهُۥۖ وَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ كَبِيرٍ
Ey insanlar! Rəbbinizdən günahlarınızın bağışlanmasını diləyin. Allaha qarşı etdiyiniz etinasızlıqlara görə peşmançılıq hissi keçirərək, Ona tərəf dönün. Əgər belə etsəniz, O, əcəliniz gələnə qədər dünya həyatınızda sizə gözəl gün-güzəran nəsib edər və Öz lütfündən hər fəzilət sahibinə etdiyi itaətin mükafatını kamil şəkildə və heç bir naqislik edilmədən verər. Əgər siz Rəbbimdən gətirdiyim Qurana iman etməkdən üz çevirsəniz, bilin ki, mən sizə şiddətli bir günün – qiyamət gününün – sizə üz verəcək əzabından qorxuram.
التفاسير العربية:
أَلَآ إِنَّهُمۡ يَثۡنُونَ صُدُورَهُمۡ لِيَسۡتَخۡفُواْ مِنۡهُۚ أَلَا حِينَ يَسۡتَغۡشُونَ ثِيَابَهُمۡ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Agah olun ki, müşriklər, cahillikləri üzündən qəlblərindəki, Allah barədə olan şəkk-şübhəni gizlətməyə çalışırlar. Bilin ki, Allah onların palratlarını başlarına bürüdüklərini də, qəlblərindəkini, gizli saxladıqlarını da, aşkara çıxartdıqlarını da bilir. Həqiqətən də, O, qəlblərin gizli saxladıqlarını daha yaxşı biləndir.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• إن الخير والشر والنفع والضر بيد الله دون ما سواه.
• وجوب اتباع الكتاب والسُّنَّة والصبر على الأذى وانتظار الفرج من الله.
• Qurana və sünnəyə tabe olmağın və bu yolda olan əziyyətlərə səbir etməyin və Allahdan çıxış yolu gözləməyin vacib olması.
۞ وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ رِزۡقُهَا وَيَعۡلَمُ مُسۡتَقَرَّهَا وَمُسۡتَوۡدَعَهَاۚ كُلّٞ فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
Yer üzündə dolaşan hansı canlı olursa olsun, uca Allah Öz lütfü ilə onun ruzisini Öz öhdəsinə götürmüşdür. Allah onların yer üzərində qərar tutacaqları yeri də, öləcəkləri yeri də bilir. Hər bir canlı, onun ruzisi, yer üzərində qərar tutacağı yer və harada öləcəyi - bunların hamısı açıq-aydın kitabda –Lövhi-məhfuzda– qeyd edilmişdir.
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ وَكَانَ عَرۡشُهُۥ عَلَى ٱلۡمَآءِ لِيَبۡلُوَكُمۡ أَيُّكُمۡ أَحۡسَنُ عَمَلٗاۗ وَلَئِن قُلۡتَ إِنَّكُم مَّبۡعُوثُونَ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡمَوۡتِ لَيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Ey İnsanlar! Hansınızın Allahı razı salan daha yaxşı əməl sahibi, hansınızın da Onu qəzəbləndirən daha pis əməl sahibi olduğunu sınayıb, üstəlik də, hər kəsə layiq olduğunu vermək üçün, əzəmətli göyləri, yeri və onların arasında olanları altı gündə yaradan Odur. Allahın ərşi isə göyləri və yeri yaratmazdan əvvəl su üzərində idi. Ey Peyğəmbər! Əgər sən onlara: "Ey İnsanlar! Siz öldükdən sonra haqq-hesab olunmaq üçün diriləcəksiniz!" – desən, Allaha küfr edib, öldükdən sonra dirilməyi inkar edən kimsələr: "Oxuduğunuz bu Quran açıq-aydın sehirdən başqa bir şey deyildir. Həqiqətən də bu, boş bir şeydir!" – deyərlər.
التفاسير العربية:
وَلَئِنۡ أَخَّرۡنَا عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابَ إِلَىٰٓ أُمَّةٖ مَّعۡدُودَةٖ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحۡبِسُهُۥٓۗ أَلَا يَوۡمَ يَأۡتِيهِمۡ لَيۡسَ مَصۡرُوفًا عَنۡهُمۡ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Əgər müşriklərə dünya həyatında layiq olduqları əzabı bir neçə gün gecikdirsək, bu zaman onlar istehza edərək və bu əzaba tələsərək: "Bu əzabın bizə gəlməsinə mane olan nədir?" – deyəcəklər. Xəbəriniz olsun ki, layiq olduğunuz əzabın Allah yanında müəyyən bir vaxtı vardır. Əzab onlara gəldiyi gün, onu heç nə onlardan dəf edə bilməyəcək, əksinə əzab onlar üzərində vaqe olacaq və bu zaman istehza və məsxərə edərək tələsdikləri o əzab onları hər bir hərəfdən bürüyüb, əhatə edəcəkdir.
التفاسير العربية:
وَلَئِنۡ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ ثُمَّ نَزَعۡنَٰهَا مِنۡهُ إِنَّهُۥ لَيَـُٔوسٞ كَفُورٞ
Əgər Biz insana Öz tərəfimizdən sağlamlıq və zənginlik kimi bir nemət daddırsaq, sonra da həmin neməti ondan geri alsaq, o, Allahın rəhmətindən həddən artıq ümidini kəsər və Onun nemətlərinə qarşı çox böyük nankorluq edər. Allah bu nemətləri ondan geri aldıqda isə o, ona verilmiş bütün bu nemətlərin hamısın unudar.
التفاسير العربية:
وَلَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ نَعۡمَآءَ بَعۡدَ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ ٱلسَّيِّـَٔاتُ عَنِّيٓۚ إِنَّهُۥ لَفَرِحٞ فَخُورٌ
Əgər insana yoxsulluqdan sonra bol-bol ruzi, xəstəlikdən sonra da sağlamlıq daddırsaq, o, mütləq: "Bəla məndən sovuşdu, xətər məndən yan keçdi!" – deyər və buna görə heç Allaha şükür etməz, əksinə, sevinib lovğalıq edər və Allahın ona verdiyi nemətlərlə insanlara qarşı təkəbbürlük edib, öyünər.
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٞ كَبِيرٞ
Çətinliklərə, ibadətlərə və günahlara qarşı səbir edib yaxşı işlər görən kimsələr istisnadır. Onların halı isə tam başqadır. Çünki onlar heç vaxt Allahın rəhmətindən ümidini üzməz, Allahın onlara bəxş etdiyi nemətlərə nankorluq etməz və insanlara xor baxmazlar. Məhz bu xislətlərə sahib olan kimsələr üçün Rəbdi yanında günahlarının bağışlanması və axirətdə isə böyük bir mükafat vardır.
التفاسير العربية:
فَلَعَلَّكَ تَارِكُۢ بَعۡضَ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَضَآئِقُۢ بِهِۦ صَدۡرُكَ أَن يَقُولُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ جَآءَ مَعَهُۥ مَلَكٌۚ إِنَّمَآ أَنتَ نَذِيرٞۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٌ
Ey Peyğəmbər! Bəlkə də sən, müşriklərin Allahın ayələrinə qarşı küfr və inadkarlıq etmələri və bu ayələr haqqında yalnış düşüncələri səbəbi ilə: "Kaş ki, ona göydən bir xəzinə nazil edilib, onu zəngin edərdi, yaxud onu təsdiq edən özü ilə bir mələk gələrdi" – deməkləri üzündən bu ayələrə əməl etməyin müşriklərə çətin olduğuna görə Allahın sənə təbliğ etməyi əmr etdiyi ayələrdən bəzisini tərk edəcəksən və ya qəlbin bu ayələri təbliğ etməkdən daralacaq! Sən buna görə Allahın sənə nazil etdiyi ayələrin bəzisini təbliğ etməyi tərk etmə. Çünki sən ancaq Allahın əzabı ilə qorxudan və Allahın sənə vəhy etdiyini insanlara təbliğ edənsən. Onların ayələr barədə düşündüklərini həyata keçirmək sənin vəzifən deyil. Allah isə hər şeyi qoruyandır.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• سعة علم الله تعالى وتكفله بأرزاق مخلوقاته من إنسان وحيوان وغيرهما.
• Uca Allahın elminin geniş olduğunun və insanlara, hevyanlara və bunlardan başqa bütün məxluqata rüzi verməyi Öz öhdəsinə götürdüyünün bəyanı.
• بيان علة الخلق؛ وهي اختبار العباد بامتثال أوامر الله واجتناب نواهيه.
• Uca Allahın insanları yaratma səbəbinin bəyanı. Bu, Allahın əmr və qadağaları ilə insanları imtahan etməsidir.
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِعَشۡرِ سُوَرٖ مِّثۡلِهِۦ مُفۡتَرَيَٰتٖ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Yoxsa müşriklər: "Muhəmməd Quranı özündən ixtira etdi. O, Allah tərəfindən nazil edilən vəhy deyildir!"– deyirlər. Ey Peyğəmbər onları təhdid edərək de: "Əgər Quran ixtira edilmiş bir kitab olduğu iddianızda doğrusunuzsa, elə isə ixtira edilmiş olduğunu iddia etdiyiniz Qurana bənzər, ixtira edilmiş on surə də siz gətirin və bu işdə sizə kömək etmək üçün, kimi bacarırsınızsa, onu da köməyə çağırın!"
التفاسير العربية:
فَإِلَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَآ أُنزِلَ بِعِلۡمِ ٱللَّهِ وَأَن لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Ey möminlər! Əgər sizin onlardan tələb etdiyinizi bacarmadıqları üzündən gətirə bilməsələr, yəqinliklə bilin ki, Quran, Allahın Öz elmi ilə Muhəmmədə nazil etdiyi bir kitabdır. O, heç də müşriklərin iddia etdikləri kimi ixtira edilmiş bir kitab deyildir. Bilin ki, Allah başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur. Siz bu açıq-aydın dəlillərdən sonra Allaha təslim olub, Ona boyun əyəcəksinizmi?
التفاسير العربية:
مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيۡهِمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ فِيهَا وَهُمۡ فِيهَا لَا يُبۡخَسُونَ
Kim yaxşı əməllər etməklə axirətdən vaz keçərək sadəcə dünya həyatını və onun fani ləzzətini istəyirsə, Biz onlara əməllərinin əvəzini: sağlamlıq, əmin-amanlıq və bol-bol ruzi verməklə elə dünyada ikən tam şəkildə verərik və əməllərinin savabından heç bir şey əksiltmərik.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَيۡسَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا ٱلنَّارُۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِيهَا وَبَٰطِلٞ مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Bu çirkin xislətlərə sahib olan kimsələr üçün Qiyamət günü daxil olacaqları oddan başqa heç bir pay yoxdur. Onların dünyada etdikləri əməllərinin savabı elə dünyada ikən boşa çıxmış və puç olmuşdur. Çünki onlar, bu əməlləri etdikdə Allaha iman gətirməmişdilər və bu əməllər səbəbi ilə Allahın razılığını qazanmaq və Cənnəti arzulayaraq doğru bir niyyət ilə etməmişdilər.
التفاسير العربية:
أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّهِۦ وَيَتۡلُوهُ شَاهِدٞ مِّنۡهُ وَمِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَرَحۡمَةًۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِهِۦ مِنَ ٱلۡأَحۡزَابِ فَٱلنَّارُ مَوۡعِدُهُۥۚ فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّنۡهُۚ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤۡمِنُونَ
İçində uca Rəbbindən açıq-aydın bir dəlil, ardınca Rəbbi tərəfindən onu təqib edən bir şahid - Cəbrail - gələn və ondan əvvəl insanllara bir örnək və rəhmət olaraq Musaya nazil edilən Tövratda onun peyğəmbərliyi qeyd edilən Muhəmməd Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) və onunla birlikdə olanlar, zəlalət işərisində çaşıb qalan kafirlərlə tay ola bilməz. Möminlər, Qurana və özünə Quran nazil edilən Muhəmməd Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) iman gətirirlər. Başqa dinlərdən olan hər kim Quranı inkar etsə, Qiyamət günü onun vəd olunduğu yer oddur. Ey Peyğəmbər! Sənin, Qurana və kafirlərə vəd edilmiş əzab barədə heç bir şübhən olmasın. Çünki Quran, işərisində heç bir şəkk-şübhəyə yer olmayan haqdır. Lakin insanların çoxu kifayət qədər açıq-aydın dəlillərin olmasına rəğmən yenə də buna inanmazlar.
التفاسير العربية:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُعۡرَضُونَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ وَيَقُولُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ أَلَا لَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ
Allaha şərik və ya övlad nisbət edərək Ona qarşı yalan uydurub, iftira yaxan kəsdən daha zalım kimsə yoxdur. Allaha qarşı yalan uydurub, Ona iftira yaxan kimsələr dünyada ikən etdikləri əməllər barədə, haqq-hesaba çəkilmək üçün Qiyamət günü Rəbbinin hüzuruna gətiriləcək və mələklərdən və peyğəmbərlərdən olan şahidlər: "Bunlar Allaha şərik qoşan və övlad nisbət edərək Allaha qarşı yalan uydurub, Ona iftira yaxan kimsələrdir" – deyəcəklər. Bilin ki, Allah, Ona qarşı yalan danışıb, iftira yaxaraq özlərinə zülüm edən kimsələri Öz rəhmətindən uzaqlaşdırmışdır!
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ
O kəslər ki, insanları Allahın doğru yolundan sapdırır və Allahın yoluna heç bir kimsənin tabe olmaması üçün insanlara bu yolu əyri göstərməyə çalışırlar. Bunlar, öldükdən sonra yenidən dirilməyi inkar edən və bunu qəbul etməyən kimsələrdir.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تحدي الله تعالى للمشركين بالإتيان بعشر سور من مثل القرآن، وبيان عجزهم عن الإتيان بذلك.
• Uca Allah müşrikləri Qurana bənzər on surə gətirməklə hədələmiş və onların bunu etməkdən aciz qaldıqlarını bəyan etmişdir.
أُوْلَٰٓئِكَ لَمۡ يَكُونُواْ مُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَۘ يُضَٰعَفُ لَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ مَا كَانُواْ يَسۡتَطِيعُونَ ٱلسَّمۡعَ وَمَا كَانُواْ يُبۡصِرُونَ
Allahın əzabı bu xislətlərə sahib olan kimsələrə gəldiyi zaman, onlar yer üzündə qaçıb bu əzabdan yaxa qurtara bilməyəcəklər. Onların, Allahın əzabını özlərindən qoruyan Allahdan başqa himayədarları və yardımçılarıda da yoxdur. Həm özlərini, həm də, başqalarını Allahın yolundan azdırdıqları üçün Qiyamət günü onların əzabı qat-qat artırılar. Çünki onlar dünyada ikən haqqı qəbul edəcəkləri bir eşitmə ilə haqqı və doğru yolu eşidib qəbul edə bilmədilər. Həmçinin də, haqdan şiddətlə üz çevirdikləri üçün Allahın bu kainatda olan ayələrinə baxıb ibrət almadılar.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Bu xislətlərə sahib olan kimsələr, ibadətdə Allahla yanaşı Allaha şəriklər qoşub, öz əlləri ilə özlərini həlaka sürükləyərək özlərini ziyana uğradanlardır. Qiyamət günü isə, uydurduqları bütlər və şəfaətçilər onlardan qeybə çəkilib gedərlər.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَأَخۡبَتُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Sözsüz ki, Allaha və Onun rəsuluna iman gətirib, saleh əməllər edənlər və Allahdan qorxaraq Ona boyun əyən kimsələr Cənnət sakinləridir. Onlar orada əbədi qalacaqlar!
التفاسير العربية:
۞ مَثَلُ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ كَٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡأَصَمِّ وَٱلۡبَصِيرِ وَٱلسَّمِيعِۚ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًاۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
Kafir və mömin firqəsinin misalı, görməyən korun və eşidməyən karın misalına bənzəyir. Kafirlərin misalı belədir. Onlar, eşidən və görən insan kimi, haqqı qəbul etmək üçün dinləməz, özlərinə fayda verəcək şəkildə baxıb görməzlər. Belə olduğu bir halda, onların halı ilə haqqı eşidib, onu görən möminlərin halı eyni səviyyədə ola bilərmi?! Xeyir, əsla eyni ola bilməz. Məgər siz bunun bir-biriləri ilə eyni səviyyədə olmadığından düşünüb ibrət almırsınızmı?!
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦٓ إِنِّي لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٌ
Biz Nuhu - aleyhissəlam - öz qövmünə elçi göndərdik. Nuh onlara belə dedi: "Ey qövmüm! Həqiqətən, mən sizi Allahın əzabından xəbərdar edən və mənim ilə göndərilmiş şeyi sizə açıq-aydın bəyan edən bir elçiyəm!
التفاسير العربية:
فَقَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا نَرَىٰكَ إِلَّا بَشَرٗا مِّثۡلَنَا وَمَا نَرَىٰكَ ٱتَّبَعَكَ إِلَّا ٱلَّذِينَ هُمۡ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ ٱلرَّأۡيِ وَمَا نَرَىٰ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلِۭ بَلۡ نَظُنُّكُمۡ كَٰذِبِينَ
Onun qövmünün kafir zadəganları belə dedilər: "Biz sənin dəvətinə əsla cavab verməyəcəyik, çünki sənin bizdən heç bir üstünlüyün yoxdur. Sən də bizim kimi sadəcə bir insansan. Biz sənə tabe olanların bizim aşağı təbəqəmizdən olan kimsələrin olduğunu görürük. Həmçinin bizim sizə tabe olmağımız üçün siz bizdən şərəf, mal-dövlət və şan-şöhrət baxımından da üstün deyisiniz. Əksinə, biz sizi bu iddianızda yalançı olduğunuzu zənn edirik".
التفاسير العربية:
قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي رَحۡمَةٗ مِّنۡ عِندِهِۦ فَعُمِّيَتۡ عَلَيۡكُمۡ أَنُلۡزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمۡ لَهَا كَٰرِهُونَ
Nuh onlara dedi: "Ey qövmüm! Bir mənə deyin görüm, əgər Rəbbimdən mənim doğru olduğuma şahidlik edən, sizin də məni təsdiqləmənizi vacib edən açıq-aydın bir dəlilə istinad edirəmsə və Allah da mənə peyğəmbərlik və risalət olan rəhmət bəxş edibsə və bu, sizin cahilliyinizə görə sizə gizli qalıbsa, bu zaman biz sizi iman etməyə məcbur edib, qəlbinizə zorla imanmı salacağıq?! Bizim buna gücümüz yetməz. İmana müvəffəq edən yalnız Allahdır".
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الكافر لا ينتفع بسمعه وبصره انتفاعًا يقود للإيمان، فهما كالمُنْتَفِيَين عنه بخلاف المؤمن.
• Kafir, imana gətirmək üçün qulaq və gözündən faydalanmaz. Bu iki orqan kafiq üçün faydasız şeydir. Mömin kimsə isə bunun tam əksidir.
• سُنَّة الله في أتباع الرسل أنهم الفقراء والضعفاء لخلوِّهم من الكِبْر، وخُصُومهم الأشراف والرؤساء.
• Peyğəmbərlərə tabe olanların təkəbbürlükdən uzaq olduqları üçün fəqir və zəyif kimsələrin, peyğəmbərlərə qarşı düşmənçilik edənlərin isə zadəğan təbəqəsindən olan kimsələrin olması Allahın qanunlarındandır.
وَيَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مَالًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۚ وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۚ إِنَّهُم مُّلَٰقُواْ رَبِّهِمۡ وَلَٰكِنِّيٓ أَرَىٰكُمۡ قَوۡمٗا تَجۡهَلُونَ
Ey qövmüm! Mən bu risaləti sizə təbliğ etdiyimə görə sizdən var-dövlət tələb etmirəm. Mənim mükafatım ancaq Allaha aiddir. Sizin qovmağımı tələb etdiyiniz möminlərdən fəqir olanları məclisindən qovan deyiləm. Çünki onlar Qiyamət günü Rəbbi ilə qarşılaşacaqlar. O, onlara, iman etdiklərinə görə mükafat verəcək. Lakin mən sizin məndən zəif möminləri öz məclisimdən qovmağımı tələb etdiyiniz üçün, sizi bu dəvətin həqiqətini anlamayan bir qövüm olaraq görürəm.
التفاسير العربية:
وَيَٰقَوۡمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِن طَرَدتُّهُمۡۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
Ey qövmüm! Əgər mən bu möminləri günahsız yerə, onlara zülüm edərək öz məclisimdən qovsam, bu zaman məni Allahın əzabından kim qoruya bilər?! Məgər sizə daha faydalı olan şeyi düşünüb, onun üçün səy etməyəcəksiniz?!
التفاسير العربية:
وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ إِنِّي مَلَكٞ وَلَآ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزۡدَرِيٓ أَعۡيُنُكُمۡ لَن يُؤۡتِيَهُمُ ٱللَّهُ خَيۡرًاۖ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا فِيٓ أَنفُسِهِمۡ إِنِّيٓ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ey qövmüm! Mən sizə demirəm: "İçərisində Allahın bol-bol ruzisi olan xəzinələri mənim yanımdadır, əgər iman gətirsəniz sizə bu ruzilərdən verərəm". Mən sizə: "Mən qeybi bilirəm və mən mələklərdənəm də" –demirəm. Əksinə, mən sadəcə sizin kimi bir bəşərəm. Mən sizin həqarətlə baxdığınız fəqirlər barədə: "Allah onlara əsla xeyir verməz və onları doğru yola yönətməz də" –demirəm. Çünki onların qəlblərində olanı və əməllərini Allah daha yaxşı bilir. Əgər mən bunu iddia etsəm, onda sözsüz ki, mən, Allahın əzabına layiq görülən zalımlardan olaram".
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰنُوحُ قَدۡ جَٰدَلۡتَنَا فَأَكۡثَرۡتَ جِدَٰلَنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
Onlar inadkarlıq və təkəbbürlük edərək belə dedilər: "Ey Nuh! Sən artıq bizimlə mübahisə və mücadilə etdin və bu mübahisəmizi və mücadiləmizi də çox uzatdın. Əgər iddianda doğrusansa, elə isə bizə vəd etdiyin əzabı gətir".
التفاسير العربية:
وَلَا يَنفَعُكُمۡ نُصۡحِيٓ إِنۡ أَرَدتُّ أَنۡ أَنصَحَ لَكُمۡ إِن كَانَ ٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يُغۡوِيَكُمۡۚ هُوَ رَبُّكُمۡ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Əgər Allah sizi inadkarlığınıza görə doğru yoldan azdırmaq istəyirsə, mən sizə öyüd-nəsihət vermək istəsəm belə, öyüd-nəsihətim sizə fayda verməz. O sizin Rəbbinizdir və sizə sahib olan da, istədiyi zaman sizi sapdıran da Odur. Siz Qiyamət günü Onun hüzuruna qaytarılacaqsınız. O sizin etdiyiniz əməllərin əvəzini verəcəkdir".
التفاسير العربية:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَعَلَيَّ إِجۡرَامِي وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُجۡرِمُونَ
Nuh qövmünün küfr etməsinin səbəbi, onların, Nuhun gətirdiyi bu dini Allahın adında özündən uydurduğunu iddia etmələri olmuşdur. Ey Peyğəmbər! Onlara belə cavab ver: "Əgər mən bu dini özümdən uydurmuşamsa, bunun günahı və cəzası sizə deyil, yalnız özümə aiddir. Mən də sizin yalan saydığınıza görə heç bir məsuliyyət daşımıram. Mən sizin etdiyiniz əməllərdən tamamilə uzağam".
التفاسير العربية:
وَأُوحِيَ إِلَىٰ نُوحٍ أَنَّهُۥ لَن يُؤۡمِنَ مِن قَوۡمِكَ إِلَّا مَن قَدۡ ءَامَنَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Uca Allah Nuha belə vəhy etdi: "Ey Nuh! Bundan sonra qövmündən, daha əvvəl iman gətirənlər istisna olmaqla artıq onlardan heç kəs sənə iman gətirməyəcək. Ey Nuh! Elə isə bu uzun bir müddət ərzində qövmünün səni yalan sayıb və sənə qarşı istehza etdiklərinə görə heç kədərlənmə.
التفاسير العربية:
وَٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ
Sən gəmini Bizim nəzarətimiz və mühafizəmiz altında, vəhy ilə sənə öyrədəcəyimiz kimi inşa et. Küfr edib özlərinə zülüm edənlərin əzabını təxirə salmaqdan ötrü Mənə müraciət etmə. Şübhəsiz ki, onlar küfr əməllərdə israr etdikləri üçün tufanla boğulacaqlar.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عفة الداعية إلى الله وأنه يرجو منه الثواب وحده.
• Allaha dəvət edən kimsənin əxlaqı. Çünki dəvət edən kəs, etdiyi dəvətin müqabilində tək Allahdan yalnız Onun mükafatını ummalıdır.
وَيَصۡنَعُ ٱلۡفُلۡكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيۡهِ مَلَأٞ مِّن قَوۡمِهِۦ سَخِرُواْ مِنۡهُۚ قَالَ إِن تَسۡخَرُواْ مِنَّا فَإِنَّا نَسۡخَرُ مِنكُمۡ كَمَا تَسۡخَرُونَ
Beləliklə, Nuh Rəbbinin əmrinə tabe olaraq gəmini inşa etməyə başladı. Qövmünün zadəgan və kübar təbəqəsindən olanları isə hər dəfə Nuhun yanından keçdikdə, onun su və çaylar olmayan, səhra bir yerdə gəmi inşa etdiyinə görə onu ələ salırdılar. Nuh onların bu işə görə onu təkrar-təkrar ələ saldıqlarını gördükdə isə onlara belə dedi: "Ey insanlar! Əgər bu gün siz bizi gəmi inşa etdiyimizə görə ələ salırsınızsa, biz də sizi, bu işdən cahil olduğunuza görə suda batdığınız zaman bizi ələ saldığınız kimi ələ salacağıq.
التفاسير العربية:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ قُلۡنَا ٱحۡمِلۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ وَمَنۡ ءَامَنَۚ وَمَآ ءَامَنَ مَعَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٞ
Nuh Uca Allahın ona əmr etdiyi gəmini inşa edib sona çatdıqda, nəhayət, onların məhv olma əmrimiz gəldiyi an, tufanın başladığını xəbər vermək üçün su onların çörək bişirdikləri təndirdən qaynayıb daşdığı zaman Biz Nuha - aleyhissəlam - belə dedik: "Yer üzündə olan heyvanların hər növündən biri erkək və biri dişi olmaqla bir cüt, iman gətirmədikləri səbəbindən barələrində suda qərq olacaqları hökmü verilən kəslər istisna olmaqla da, öz ailəni və bir də qövmündən səninlə birğə iman gətirənləri gəmiyə mindir". Nuh qövmünün Allaha iman gətirməsi üçün onların aralarında uzun müddət qalıb Allaha dəvət etməsinə baxmayaraq, onunla birlikdə qövmündən çox az adam iman gətirmişdi.
التفاسير العربية:
۞ وَقَالَ ٱرۡكَبُواْ فِيهَا بِسۡمِ ٱللَّهِ مَجۡر۪ىٰهَا وَمُرۡسَىٰهَآۚ إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
Nuh öz ailəsindən və qövmündən iman gətirənlərə dedi: "Gəmiyə minin! Gəminin süda üzüb getməsi də, dayanması da Allahın adı ilədir. Şübhəsiz ki, Rəbbim Ona tövbə edən qullarının günahlarını bağışlayandır və onlara qarşı Rəhmlidir. Möminləri suda həlak olmaqdan xias etməsi də Onun rəhməti sayəsindədir".
التفاسير العربية:
وَهِيَ تَجۡرِي بِهِمۡ فِي مَوۡجٖ كَٱلۡجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ٱبۡنَهُۥ وَكَانَ فِي مَعۡزِلٖ يَٰبُنَيَّ ٱرۡكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Gəmi içərisində olan insan və başqa canlılarla birgə dağlar kimi əzəmətli dalğalar arasında üzüb getdiyi zaman Nuh - aleyhissəlam -atalıq şəfqəti ilə, atasından və qövmündən ayrıca olaraq tək başına bir yerdə qalıb, kənarda duran oğlunu (Kənanı) səsləyib dedi: "Ey Oğlum! suda boğulmaqdan xilas olmaq üçün haydı bizimlə birlikdə gəmiyə min, kafirlərdən olma. Yoxsa onların suda boğulub həlak olduqları kimi səndə suda boğulub həlak olarsan".
التفاسير العربية:
قَالَ سَـَٔاوِيٓ إِلَىٰ جَبَلٖ يَعۡصِمُنِي مِنَ ٱلۡمَآءِۚ قَالَ لَا عَاصِمَ ٱلۡيَوۡمَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَۚ وَحَالَ بَيۡنَهُمَا ٱلۡمَوۡجُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُغۡرَقِينَ
Nuhun oğlu atasına belə dedi: "Mən, suyun mənə çatmaması üçün hündür bir dağa çıxacam". Nuh oğluna dedi: "Bu gün, Allahın rəhm etdikləri kimsələrdən başqa, Onun tufan və suda boğulma əzabından heç kəs canını qurtara bilməz. Bu gün yalnız Allahın mərhəmət etdiyi qulları suda boğulmaqdan xilas ola bilərlər". Sonda dalğa Nuh və onun kafir olan oğlunu bir-birindən ayırdı və Nuhun oğlu kafir olduğu üçün tufanla suda boğulanlardan oldu.
التفاسير العربية:
وَقِيلَ يَٰٓأَرۡضُ ٱبۡلَعِي مَآءَكِ وَيَٰسَمَآءُ أَقۡلِعِي وَغِيضَ ٱلۡمَآءُ وَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ وَٱسۡتَوَتۡ عَلَى ٱلۡجُودِيِّۖ وَقِيلَ بُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Tufan bitdikdən sonra Allah yerə belə buyurdu: "Ey yer, üzərində qalan tufanın suyunu ud!" Sonra göyə belə dedi: "Ey göy, yağışını saxla, daha yağış endirmə!" Beləliklə də, yer üzü quruyana qədər su çəkildi və Allah yer üzündəki kafirləri məhv etdi. Nəhayət, gəmi Cudi dağı üzərində qərar tutdu. Sonra deyildi: "Küfr əməllər etməklə Allahın hüdudlarını aşanlar Allahın rəhmətindən uzaq olsunlar, məhv olsunlar!"
التفاسير العربية:
وَنَادَىٰ نُوحٞ رَّبَّهُۥ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ٱبۡنِي مِنۡ أَهۡلِي وَإِنَّ وَعۡدَكَ ٱلۡحَقُّ وَأَنتَ أَحۡكَمُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
Nuh Rəbbinə yalvarıb dedi: "Ey Rəbbim! Axı oğlum, mənə ailəmi xilas edəcəyini vəd etdiyin kimsələrdəndir. Şübhəsiz ki, sənin vədin, haqdır. Sən əsla vədinə xilaf çıxmazsan. Sən hakimlərin ən ədalətlisi və hər şeyi daha yaxşı bilənsən!"
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• بيان عادة المشركين في الاستهزاء والسخرية بالأنبياء وأتباعهم.
• Müşriklərin daima, peyğəmbərlərə və onlara tabe olan kimsələrə istehza və məsxərə etmələrinin bəyanı.
قَالَ يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيۡسَ مِنۡ أَهۡلِكَۖ إِنَّهُۥ عَمَلٌ غَيۡرُ صَٰلِحٖۖ فَلَا تَسۡـَٔلۡنِ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۖ إِنِّيٓ أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
Allah Nuha belə dedi: "Ey Nuh! Sənin xilas olmasını istədiyin oğlun, Mənim səniə xilas edəcəyimi vəd etdiyim ailəndən deyildir. Çünki o, kafirdir. Ey Nuh! Sənin Məndən istədiyin şey, sənə və sənin məqamında olan kimsəyə yaraşan bir əməl deyildir. Elə isə bilmədiyin bir şeyi Məndən istəmə. Həqiqətən də, Mən səni cahil olmaqdan, üstəlik, Mənim elmimə və hikmətimə müxalif olan bir şeyi məndən istəməkdən çəkindirirəm".
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَعُوذُ بِكَ أَنۡ أَسۡـَٔلَكَ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞۖ وَإِلَّا تَغۡفِرۡ لِي وَتَرۡحَمۡنِيٓ أَكُن مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Nuh - aleyhissəlam - dedi: "Ey Rəbbim! Bundan sonra bilmədiyim bir şeyi Səndən istəməkdən Sənə sığınıram. Əgər sən mənim günahlarımı bağışlamasan və Öz rəhmətinlə mənə mərhəmət göstərməsən, axirət payını əldən verib ziyana uğrayan kimsələrdən olaram".
التفاسير العربية:
قِيلَ يَٰنُوحُ ٱهۡبِطۡ بِسَلَٰمٖ مِّنَّا وَبَرَكَٰتٍ عَلَيۡكَ وَعَلَىٰٓ أُمَمٖ مِّمَّن مَّعَكَۚ وَأُمَمٞ سَنُمَتِّعُهُمۡ ثُمَّ يَمَسُّهُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٞ
Uca Allah Nuha - aleyhissəlam - dedi: "Ey Nuh! Sənə və gəmidə səninlə birgə olan möminlərdən, səndən sonra dünyaya gələn zürriyyətlərə bəxş etdiyimiz əmin-amanlıq və bol-bol nemətlə gəmidən yerə en! Bu zürriyyətlər içərisində Allaha küfr edən başqa bir ümmətdə olacaqdır ki, Biz onlara bu dünya həyatında bir müddət xoş güzəran və yaxşı dolanışıq verəcək, axirətdə isə onları Öz tərəfimizdən ağrılı-acılı bir əzaba düçar edəcəyik!"
التفاسير العربية:
تِلۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهَآ إِلَيۡكَۖ مَا كُنتَ تَعۡلَمُهَآ أَنتَ وَلَا قَوۡمُكَ مِن قَبۡلِ هَٰذَاۖ فَٱصۡبِرۡۖ إِنَّ ٱلۡعَٰقِبَةَ لِلۡمُتَّقِينَ
Nuhun bu əhvalatı qeyb xəbərlərindəndir. Ey Peyğəmbər! Sənə vəhy etdiyimiz bu vəhydən əvvəl, bunları nə sən, nə də sənin qövmün bilirdi. Nuh - aleyhissəlam - öz qüvmünün onu yalan saydığına səbir etdityi kimi, səndə qövmünün sənə əziyyət verib, səni yalan saymalarına səbir et! Şübhəsiz ki, qələbə və yardım Allahın əmrlərini yerinə yetirib, Onun qadağalarından çəkilən kimsələr üçündür.
التفاسير العربية:
وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمۡ هُودٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۖ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا مُفۡتَرُونَ
Biz Ad qövmünə də qardaşları Hudu - aleyhissəlam - peyğəmbər göndərdik. Hud onlara dedi: "Ey qövmüm! Yalnız Allaha ibadət edin. Ona heç bir şeyi şərik qoşmayın. Sizin uca Allahdan başqa haqq məbudunuz yoxdur. Siz Onun şəriki olduğu iddianızda da yalan danışırsız.
التفاسير العربية:
يَٰقَوۡمِ لَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱلَّذِي فَطَرَنِيٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Ey qövmüm! Mən, Rəbbimin dinini sizə təbliğ etdiyimə və sizi Rəbbimin yoluna çağırdığıma görə sizdən heç bir qarşılıq istəmirəm. Mənim mükafatım ancaq məni yaradan Allaha aiddir. Məgər siz bunu anlayıb, mənim sizi dəvət etdiyimə cavab verməyəcəksiniz?!
التفاسير العربية:
وَيَٰقَوۡمِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡكُم مِّدۡرَارٗا وَيَزِدۡكُمۡ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمۡ وَلَا تَتَوَلَّوۡاْ مُجۡرِمِينَ
Ey qövmüm! Allahdan bağışlanma diləyin, sonra da günahlarınızdan -bunların ən böyüyü Allaha şərik qoşmaqdır- Ona tövbə edin ki, sizə bolluca yağış yağdıraraq sizə bunun əvəzini versin, zürriyyətinizi və mal-dövlərinizi çoxaldaraq gücünüzü bir az da artırsın. Elə isə, sizi dəvət etdiyim şeydən üz çevirməyin, yoxsa dəvətimdən üz çevirdiyinizə və Allaha küfr edib, sizə gətirdiyimi yalan saydığınıza görə, günahkarlardan olarsınız!"
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰهُودُ مَا جِئۡتَنَا بِبَيِّنَةٖ وَمَا نَحۡنُ بِتَارِكِيٓ ءَالِهَتِنَا عَن قَوۡلِكَ وَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ
Hudun qövmü ona belə dedi: "Ey Hud! Bizim sənə iman gətirməyimiz üçün sən bizə açıq-aydın bir dəlil gətirmədin. Elə buna görə də biz, sənin dəlilsiz sözünə inanıb öz ilahlarımıza ibadət etməyi tərk edən deyilik. Biz sənin Allahın elçisi olduğun iddiana da inanmırıq.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• لا يملك الأنبياء الشفاعة لمن كفر بالله حتى لو كانوا أبناءهم.
• Peyğəmbərlər, Allaha küfr edən kimsələrdən ötrü, hətta öz övladları olsa belə, şəfaətçi ola bilməzlər.
إِن نَّقُولُ إِلَّا ٱعۡتَرَىٰكَ بَعۡضُ ءَالِهَتِنَا بِسُوٓءٖۗ قَالَ إِنِّيٓ أُشۡهِدُ ٱللَّهَ وَٱشۡهَدُوٓاْ أَنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Biz yalnız deyə biilərik ki: "Bəzi məbudlarımız bizi onlara tapınmağımızı qadağan etdiyinə görə səni dəlilik xəstəliyinə düçar ediblər". Hud onlara belə cavab verdi: "Həqiqətən, mən Allahı şahid gətirirəm, siz də şahid olun ki, mən sizin Allahdan başqa ibadət etdiyiniz ilahlara ibadət etməkdən uzağam. Siz və sizin məni dəlilik xəstəliyinə düçar etdiyini iddia etdiyiniz ilahlarınızla birgə mənə qarşı hiylə qurun və sonra da mən heç möhlət də verməyin.
التفاسير العربية:
مِن دُونِهِۦۖ فَكِيدُونِي جَمِيعٗا ثُمَّ لَا تُنظِرُونِ
Biz yalnız deyə biilərik ki: "Bəzi məbudlarımız bizi onlara tapınmağımızı qadağan etdiyinə görə səni dəlilik xəstəliyinə düçar ediblər". Hud onlara belə cavab verdi: "Həqiqətən, mən Allahı şahid gətirirəm, siz də şahid olun ki, mən sizin Allahdan başqa ibadət etdiyiniz ilahlara ibadət etməkdən uzağam. Siz və sizin məni dəlilik xəstəliyinə düçar etdiyini iddia etdiyiniz ilahlarınızla birgə mənə qarşı hiylə qurun və sonra da mən heç möhlət də verməyin.
التفاسير العربية:
إِنِّي تَوَكَّلۡتُ عَلَى ٱللَّهِ رَبِّي وَرَبِّكُمۚ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلَّا هُوَ ءَاخِذُۢ بِنَاصِيَتِهَآۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Mən yalnız tək olan Allaha təvəkkül etdib, işimi ona həvalə etdim. O, məmim də, sizin də Rəbbinizdir. Yer üzündə elə bir məxluq yoxdur ki, Allaha boyun əyməsin və Onun hökmüranlığı və sultanlığı altında olmasın. Allah bütün məxluqatı istədiyi kimi idarə edər. Həqiqətən, mənim Rəbbim haqq və ədalət üzərindədir. O sizin mənim üzərimdə güc sahibi olmağınıza əsla izin verməz. Çünki mən haqq üzərindəyəm, siz isə batil üzərində.
التفاسير العربية:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُم مَّآ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦٓ إِلَيۡكُمۡۚ وَيَسۡتَخۡلِفُ رَبِّي قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَلَا تَضُرُّونَهُۥ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ رَبِّي عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ
Əgər siz, mənim gətirdiyim dindən üz çevirib getsəniz, bilin ki, mənim borcum bu dini sizə çatdırmaqdır. Mən, Allahın mənə göndərdiyi bu dini və sizə təbliğ etməyi mənə əmr etdiyi hər bir şeyi və sizə çatdırdım. Artıq sizə haqq çatmışdır. Sizə gətirdiyim dindən üz çevirdiyinizə görə Rəbbim sizi məhv edəcək, yerinizə başqa bir qövm gətirəcəkdir. Sizin yalan sayıb, üz çevirməniz istər böyük, istərsədə ki, kişik olmasından aslı olmayaraq Allaha heç bir zərər yetirməz. Çünki Allah qullarına möhtac deyildir. Şübhəsiz ki, Rəbbim hər şeyi müşahidə edən və sizin mənə qarşı ediyiniz pisliklərdən məni qoruyanda Odur!"
التفاسير العربية:
وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا هُودٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَنَجَّيۡنَٰهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِيظٖ
Huhun qövmünü həlak edəcəyimizə dair əmrimiz gəldikdə, Biz Hudu və onunla birlikdə iman gətirənləri Öz mərhəmətimizlə xilas etdik və onları qövmündən olan kafirlərə verdiyimiz ağrılı-acılı əzabdan qurtardıq.
التفاسير العربية:
وَتِلۡكَ عَادٞۖ جَحَدُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَعَصَوۡاْ رُسُلَهُۥ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٖ
Bu, Ad qövmüdür! Onlar Rəbbi olan Allahın ayələrinə küfr etdərək, peyğəmbərləri Huda qarşı üsyan etdilər və üstəlik haqqa qarşı təkəbbürlük edən, azğınlıq edib haqqı qəbul etməyən və haqqa boyun əyməyən hər bir kəsə tabe oldular.
التفاسير العربية:
وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ عَادٗا كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّعَادٖ قَوۡمِ هُودٖ
Onlar Uca Allaha küfr etdikləri səbəbindən həm bu dünya həyatında, həm də Qiyamət günündə onlar üçün rəzalət və Allahın rəhmətindən qovulmaq vardır. Beləliklə də, Allah onları hər cür xeyirdən uzaq edib və hər cür şərə yaxınlaşdırdı.
التفاسير العربية:
۞ وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱسۡتَعۡمَرَكُمۡ فِيهَا فَٱسۡتَغۡفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِۚ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٞ مُّجِيبٞ
Biz Səmud qövmünə qardaşları Salehi göndərdik. Saleh onlara dedi: "Ey qövmüm! Tək Allaha ibadət edin. Sizin Ondan başqa ibadətə layiq olan məbudunuz yoxdur. Atanız Adəmi torpaqdan yaradaraq sizi də o torpaqdan yaradan və sizi yer üzündə sakin edən Odur. Elə isə Ondan bağışlanma diləyin, sonra da yaxşı əməllər edib, pis əməlləri tərk etməklə Ona tərəf dönün. Şübhəsiz ki, Rəbbim, Ona ixlasla ibadət edənlərə yaxındır, Ona dua edənlərin çağırışa cavab verəndir!"
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰصَٰلِحُ قَدۡ كُنتَ فِينَا مَرۡجُوّٗا قَبۡلَ هَٰذَآۖ أَتَنۡهَىٰنَآ أَن نَّعۡبُدَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ
Qövmü ona dedi: "Ey Saleh! Bu dəvətindən öncə sən, bizim aramızda yüksək məqama sahib olan bir kimsə idin. Biz sənin ağıllı və öyüd-nəsihət verən bir kimsə olmacağını gözləyirdik. Ey Saleh! Doğrudanmı sən atalarımızın ibadət etdiyinə ibadət etməyi bizə qadağan edirsən? Doğrusu, biz sənin, bizləri tək Allaha ibadət etməyə dəvət etdiyin din barəsində şübhə içərisindəyik və elə buna görə də biz səni, Allah adından yalan danışmaqda ittiham edirik".
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من وسائل المشركين في التنفير من الرسل الاتهام بخفة العقل والجنون.
• Müşriklərin, insanları peyğəmbərlərdən çəkindirmək üslublarından biridə, onların ağılsız və dəli olduğlarını iddia etmələridir.
قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَءَاتَىٰنِي مِنۡهُ رَحۡمَةٗ فَمَن يَنصُرُنِي مِنَ ٱللَّهِ إِنۡ عَصَيۡتُهُۥۖ فَمَا تَزِيدُونَنِي غَيۡرَ تَخۡسِيرٖ
Saleh öz qövmünə cavab olaraq belə dedi: "Ey qövmüm! Bir deyin görək, əgər mən Rəbbimdən açıq-aydın bir dəlilə istinad edirəmsə, O da Öz tərəfindən mənə bir mərhəmət, peyğəmbərlik bəxş edibsə və bundan sonra Rəbbimin sizə təbliğ etməyi mənə əmr etdiyi dini sizə təbliğ etməkdən boyun qaçıraraq Allaha asi olsam, Allahın əzabından məni kim qoruya bilər? Bu zaman siz, mənə Rəbbimin razılığından uzaqlaşmaqdan və azğınlıqdan başqa bir şey artırmayacaqsınız.
التفاسير العربية:
وَيَٰقَوۡمِ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمۡ ءَايَةٗۖ فَذَرُوهَا تَأۡكُلۡ فِيٓ أَرۡضِ ٱللَّهِۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابٞ قَرِيبٞ
Ey qövmüm! Allahın bu dişi dəvəsi sizin üçün mənim həqiqətən də Allah tərəfindən göndərilən bir peyğəmbər olduğuma dəlalət edəb bir əlamətdir. Buraxın onu Allahın torpağında otlasın. Ona heç bir pislik etməyin, əks halda onu kəsdiyiniz vaxt yaxın bir zamanda sizi şiddətli əzab yaxalayar!"
التفاسير العربية:
فَعَقَرُوهَا فَقَالَ تَمَتَّعُواْ فِي دَارِكُمۡ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٖۖ ذَٰلِكَ وَعۡدٌ غَيۡرُ مَكۡذُوبٖ
Onlar Salehi yalan saymaqda inadkarlıq edərək dəvəni kəsdilər. Belə olduqda Saleh onlara dedi: "Yurdunuzda dəvən kəsdiyiniz gündən bəri üç gün həyatda kef eləyin. Bunda sonra sizə Allahın əzabı gələcək. Bu müddət bitdikdən sonra sizə mütləq, qaçılmaz və yalan olmayan əzab gələcəkdir. Əksinə o, haqq olan bir vəddir".
التفاسير العربية:
فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا صَٰلِحٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَمِنۡ خِزۡيِ يَوۡمِئِذٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ ٱلۡقَوِيُّ ٱلۡعَزِيزُ
Onların həlak olacaqlarına dair əmrimiz gəldikdə, Biz Salehi və onunla birlikdə iman gətirənləri Öz mərhəmətimizlə əzabdan və o günün rüsvayçılığından, zillətindən xilas etdik. Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, sənin Rəbbin kiminsə Ona qələbə çala bilməyəcəyi qədər qüvvətlidir. Elə buna görə də Allah, peyğəmbərləri yalan sayan bütün ümmətləri məhv etmişdir.
التفاسير العربية:
كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَآ إِنَّ ثَمُودَاْ كَفَرُواْ رَبَّهُمۡۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّثَمُودَ
Sanki onlar daha öncə öz diyarlarında nemətlər və bolluq içində heç yaşamamışdılar. Bilin ki, Səmud qövmü öz Rəbbi olan Allaha küfr etdilər. Elə bu səbəbdən də onlar, əbədi olaraq Allahın rəhmətindən uzaqlaşdırıldılar.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُواْ سَلَٰمٗاۖ قَالَ سَلَٰمٞۖ فَمَا لَبِثَ أَن جَآءَ بِعِجۡلٍ حَنِيذٖ
Mələklər insan qiyafəsində İbrahimə - aleyhissəlam - gələrək, ona və zövcəsinə İshaqın sonrada Yəqubun doğulacağı barədə müjdə verdilər. Mələklər İbrahimə: "Salam!" – dedilər. İbrahimdə buna qarşılıq olaraq onlara: "Salam!" – dedi və İbrahim onların insan övladından olduqlarını zənn edib, onların yemək yemələri üçün dərhal gedib onlara qızardılmış bir buzov gətirdi.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا رَءَآ أَيۡدِيَهُمۡ لَا تَصِلُ إِلَيۡهِ نَكِرَهُمۡ وَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗۚ قَالُواْ لَا تَخَفۡ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمِ لُوطٖ
İbrahim onların qızardılmış buzova əl vurmadıqlarını və yeməkdən yemədiklərini gördükdə onların belə etməsi İbrahimin xoşuna gəlmədi və onlardan qorxduğunu qəlbində gizlədib onlara bildirmədi. Mələklər İbrahimin onlardan qorxduğunu ğördükdə, ona belə dedilər: "Bizdən qorxma! Allah bizi Lut qövmünə əzab vermək üçün göndərmişdir".
التفاسير العربية:
وَٱمۡرَأَتُهُۥ قَآئِمَةٞ فَضَحِكَتۡ فَبَشَّرۡنَٰهَا بِإِسۡحَٰقَ وَمِن وَرَآءِ إِسۡحَٰقَ يَعۡقُوبَ
İbrahimin arvadı Sara ayaq üstə durmuşdu. Biz ona, onu sevindirəcək bir xəbəri, onun İshaqı dünyaya gətirəcəyini və İshaqında Yəqub adlı bir oğlu olacağı xəbərini verdik. O da, bu müjdə xəbərini eşitdiyinə görə güldü.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عناد واستكبار المشركين حيث لم يؤمنوا بآية صالح عليه السلام وهي من أعظم الآيات.
• Müşriklər inadkarlıq və təkəbbürlük edərək Salehin - aleyhissəlam - gətirdiyi ən böyük mövcüzələrdən biri olan bu mövcüzəyə iman gətirmədilər.
• استحباب تبشير المؤمن بما هو خير له.
قَالَتۡ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ ءَأَلِدُ وَأَنَا۠ عَجُوزٞ وَهَٰذَا بَعۡلِي شَيۡخًاۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٌ عَجِيبٞ
Sara, Mələklər onu bu xoş xəbərlə müjdələdikdə, o, təəccüblə dedi: "Mən bu yaşlı vaxtımda və bundan sonra dünyaya uşaq gətirməkdən ümidimi kəsdiyim bir halda, bu ərim də bir qoca kişi ikən, necə uşaq doğa bilərəm?! Doğrusu, bu yaşdan sonra dünyaya uşaq gətirməyim, adətən görünməyəm çox təəccüblü bir haldır!".
التفاسير العربية:
قَالُوٓاْ أَتَعۡجَبِينَ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۖ رَحۡمَتُ ٱللَّهِ وَبَرَكَٰتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِۚ إِنَّهُۥ حَمِيدٞ مَّجِيدٞ
Sara bu müjdə xəbərindən təəccübləndikdə, mələklər ona dedilər: "Yoxsa sən, Allahın qəza və qədərinə təəccübmü edirsən? Allahın belə şeyi etməyə qadir olması sənin kimi bir insana gizli qalmaz. Ey İbrahimin ev əhli! Allahın rəhməti və bərəkəti sizin üstünüzdə olsun! Həqiqətən Allah, sifətlərində və feillərində tərifəlayiqdir və şan-şöhrət sahibidir!"
التفاسير العربية:
فَلَمَّا ذَهَبَ عَنۡ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلرَّوۡعُ وَجَآءَتۡهُ ٱلۡبُشۡرَىٰ يُجَٰدِلُنَا فِي قَوۡمِ لُوطٍ
İbrahimin - aleyhissəlam - hazırladığı yeməkdən yeməyən qonaqlarının mələklər olduqlarını və onun İshaq onun ardından da Yəqub adlı övladları doğulacağı barədə xoş xəbəri bilib qəlbindək qorxu çəkildikdən sonra elçilərimizlə, Lut və onun ailəsi, qövmünə göndərilən əzabdan xilas olmaq ümidi ilə onlara göndərilən əzabı gecikdirmək üçün Lut qövmü barədə mübahisə etməyə başladı.
التفاسير العربية:
يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ أَعۡرِضۡ عَنۡ هَٰذَآۖ إِنَّهُۥ قَدۡ جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَإِنَّهُمۡ ءَاتِيهِمۡ عَذَابٌ غَيۡرُ مَرۡدُودٖ
Mələklər dedilər: "Ey İbrahim! Lut qövmü barədə mübahisə etməkdən əl çək. Çünki Rəbbinin onlar haqqında əzəldən yazdığı əzabın onlara vaqe olacağına dair əmri artıq gəlmişdir. Həqiqətən, Lut qövmünə heç bir duanın və mübahisənin qarşısını ala bilməyən böyük bir əzab gələcəkdir".
التفاسير العربية:
وَلَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗا وَقَالَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَصِيبٞ
Mələklər kişi qiyafəsində Lutun yanına gəldikdə, qövmündən qadınları atıb şəhvətlə kişilərə yaxınlaşan kişilərin qonaqlarına bir pislik yetirəcəklərindən kədərləndi, ürəyi sıxıldı və Lut qövmünün onun yanına gələn qonaqlarına üstün gələcəyini zənn edərək: "Bu, çox çətin bir gündür!" – dedi.
التفاسير العربية:
وَجَآءَهُۥ قَوۡمُهُۥ يُهۡرَعُونَ إِلَيۡهِ وَمِن قَبۡلُ كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ هَٰٓؤُلَآءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطۡهَرُ لَكُمۡۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُخۡزُونِ فِي ضَيۡفِيٓۖ أَلَيۡسَ مِنكُمۡ رَجُلٞ رَّشِيدٞ
Lutun qövmü, Lutun yanına gələn qonaqları ilə cinsi yaxınlıq etmək niyyətilə tələm-tələsik Lutun yanına gəldilər. Qadınları atıb şəhvətlə kişilərə yaxınlaşmaq, elə onların əvvəlki yaramaz adəti idi. Lut, qonaqları qarşısında onları müdafiə edərək özünə üzür qazandırmağa çalışaraq qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Bunlar mənim qızlarımdır, onlarla evlənə bilərsiniz. Onlar sizin üçün, istədiyiniz murdar əməldən daha təmizdirlər. Allahdan qorxun və qonaqlarımın yanında mənə xəcalət verməyin! Ey Qövmüm! Məgər aranızda sizi bu çirkin əməldən çəkindirən ağıllı bir insan yoxdurmu?!"
التفاسير العربية:
قَالُواْ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَا لَنَا فِي بَنَاتِكَ مِنۡ حَقّٖ وَإِنَّكَ لَتَعۡلَمُ مَا نُرِيدُ
Qövmü ona belə dedi: "Ey Lut! Bilirsən ki, bizim sənin qızlarına və ya qövmünün hər hansı bir qadınına heç bir ehtiyacımız və şəhvətimiz yoxdur. Axı sən bizim nə istədiyimizi, kişilərdən başqa bir şey istəmədiyimizi yəqin bilirsən!"
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰلُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُوٓاْ إِلَيۡكَۖ فَأَسۡرِ بِأَهۡلِكَ بِقِطۡعٖ مِّنَ ٱلَّيۡلِ وَلَا يَلۡتَفِتۡ مِنكُمۡ أَحَدٌ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَۖ إِنَّهُۥ مُصِيبُهَا مَآ أَصَابَهُمۡۚ إِنَّ مَوۡعِدَهُمُ ٱلصُّبۡحُۚ أَلَيۡسَ ٱلصُّبۡحُ بِقَرِيبٖ
Mələklər Luta - aleyhissəlam- dedilər: "Ey Lut! Biz, Allahın göndərdiyi elçilərik. Qövmün sənə heç bir zərər yetirə bilməz. Gecənin zülmət qaranlığında arvadından başqa bütün ailənlə birğə kənddən çıxın. Qoy içinizdən heç kəs dönüb arxasına baxmasın. Amma arvadın sizə müxalif olaraq dönüb geriyə baxacaqdır. Çünki onların başına gələcək müsibət onun da başına gələcəkdir. Onların həlak olmaq vaxt, səhər çağıdır. Bu olduqca yaxın bir vaxtdır".
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• بيان فضل ومنزلة خليل الله إبراهيم عليه السلام، وأهل بيته.
• Allahın dostu İbrahimin - aleyhissəlam - və onun ailəsinin Allah yanındakı fəziləti və məqamının bəyanı.
فَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا جَعَلۡنَا عَٰلِيَهَا سَافِلَهَا وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهَا حِجَارَةٗ مِّن سِجِّيلٖ مَّنضُودٖ
Lut tayfasının məhvi barəsində əmrimiz gəldikdə oranın yaşadığları kəndi göyə qaldırıb, altını üstünə çevirdik və onların üzərinə növbə ilə bir-birinin dalınca ardıcıl olaraq gil daşları yağdırdıq.
التفاسير العربية:
مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَۖ وَمَا هِيَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ بِبَعِيدٖ
Bu daşlar, Allah yanında xüsusi əlamətlə nişanlanmış daşlardır. Bu daşlar Qureyşdən və onlardan başqa olan zalımlardan da uzaq deyildir. Əksinə, bu daşlar onlara yaxındır. Allah nə zaman onların üzərinə bu daşları yağdırmağı qərar versə, elə o zaman da onlara bu daşlar isabət edər.
التفاسير العربية:
۞ وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ وَلَا تَنقُصُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَۖ إِنِّيٓ أَرَىٰكُم بِخَيۡرٖ وَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ مُّحِيطٖ
Biz Mədyən qövmünə qardaşları Şueybi peyğəmbər göndərdik. O dedi: "Ey qövmüm! Tək olan Allaha ibadət edin. Sizin Ondan başqa ibadətə layiq olan məbudunuz yoxdur. İnsanlar üçün ölçüb çəkdiyiniz zaman ölçünü və çəkini əskik etməyin. Mən sizi bolluq və firavanlıq içində yaşadığınızı görürəm. Allahın sizə bəxş etdiyi bu nemətləri günah edərək dəyişdirməyin. Mən sizin üçün heç kəsin qaçıb canını qurtara bilməyəcəyi, əksinə, hər şeyi bürüyən bir günün əzabından qorxuram. O gün siz, qaçmaq və sığınmaq üçün heç bir yer tapa bilməyəcəksiz.
التفاسير العربية:
وَيَٰقَوۡمِ أَوۡفُواْ ٱلۡمِكۡيَالَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ
Ey qövmüm! Başqaları üçün ölçüb çəkdiyiniz zaman ölçüyə və çəkiyə ədalətlə tam riayət edin, insanların haqqlarını çəkidə azaldaraq, onları aldadaraq və hiylə işlədərək əksik verməyin. Yer üzündə qətl törədərək və ya günah işlər görərək fitnə-fəsad yaymayın!
التفاسير العربية:
بَقِيَّتُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
İnsanların haqqlarını ədalətlə, tak şəkildə verdikdən sonra Allahın sizin üçün saxladığı halal nemətlər, çəkidə və ölçüdə insanları aldadıb mal-dövlət artırmaqdan və yer üzündə fitnə-fəsad yaymaqdan daha xeyir-bərəkətlidir. Əgər siz həqiqi möminsinizsə, Allahın sizin üçün saxladığı nemətə razı olun. Mən sizin üstünüzdə əməllərinizi mühasibə edən gözətçi deyiləm. Sizin üstünüzdə nəzarətçi olan, sirri və gizlin danışıqları bilən Allahdır".
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ أَصَلَوٰتُكَ تَأۡمُرُكَ أَن نَّتۡرُكَ مَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوۡ أَن نَّفۡعَلَ فِيٓ أَمۡوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُاْۖ إِنَّكَ لَأَنتَ ٱلۡحَلِيمُ ٱلرَّشِيدُ
Şueybin qövmü ona belə dedi: "Ey Şueyb! Atalarımızın ibadət etdikləri bütlərdən, mallarımızı istədiyimiz kimi istifadə etməkdən və onu istədiyimiz kimi artırmaqdan əl keçməyimizi sənə namazınmı əmr edir? Doğrudan da, sən yumşaq xasiyyətlisən, ağıllı bir insansan. Biz səni bu dəvətindən əvvəldə ağıllı və hikmətli bir insan kimi tanıyırdıq. İndi sənə nə oldu belə?!"
التفاسير العربية:
قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كُنتُ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَرَزَقَنِي مِنۡهُ رِزۡقًا حَسَنٗاۚ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أُخَالِفَكُمۡ إِلَىٰ مَآ أَنۡهَىٰكُمۡ عَنۡهُۚ إِنۡ أُرِيدُ إِلَّا ٱلۡإِصۡلَٰحَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُۚ وَمَا تَوۡفِيقِيٓ إِلَّا بِٱللَّهِۚ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ
Şueyb qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Elə isə mənə bir deyin görək, əgər mən Rəbbimdən açıq-aydın bir dəlilə istinad edirəmsə, Ondan bir bəsirət üzərindəyəmsə və O da Öz tərəfindən mənə halal ruzi və peyğəmbərlik bəxş etmişdirsə, onda necə olsun?! Sizə qadağan etdiyim şeyləri etməklə sizə müxalif olamq istəmirəm. Mən sadəcə bacardığım qədər sizi Rəbbinizin tövhidinə və Ona ibadət etməyə dəvət etməklə, sizlərin islah olmanızı istəyirəm. Mən buna ancaq Uca Allahın məni müvəffəq etməsi ilə nail ola bilərəm. Mən bütün işlərimdə yalnız Ona təvəkkül etdim və mən yalnız Onun hüzuruna qayıdacam.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من سنن الله إهلاك الظالمين بأشد العقوبات وأفظعها.
• حرمة نقص الكيل والوزن وبخس الناس حقوقهم.
وَيَٰقَوۡمِ لَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شِقَاقِيٓ أَن يُصِيبَكُم مِّثۡلُ مَآ أَصَابَ قَوۡمَ نُوحٍ أَوۡ قَوۡمَ هُودٍ أَوۡ قَوۡمَ صَٰلِحٖۚ وَمَا قَوۡمُ لُوطٖ مِّنكُم بِبَعِيدٖ
Ey qövmüm! Qoy məən olan düşmənçiliyiniz, sizi, dətirdiyim dini yalan saymağa sövq etdirməsin, yoxsa Nuh qövmünün, yaxud Hud qövmünün, yaxud Saleh qövmünün başına gələn müsibətin eynisi sizin də başınıza gələr. Lut qövmü də zaman və məkan baxımından sizdən uzaq deyildir. Artıq siz onların başlarına gələnləri bildiniz, elə isə bundan ibrət alın!
التفاسير العربية:
قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ مَا نَفۡقَهُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَىٰكَ فِينَا ضَعِيفٗاۖ وَلَوۡلَا رَهۡطُكَ لَرَجَمۡنَٰكَۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡنَا بِعَزِيزٖ
Şueybin qövmü ona belə dedi: "Ey Şueyb! Biz sənin gətirdiyin bu dinin çoxunu anlamırıq. Gözlərin zəyif gördüyünə və ya kor olduğuna görə biz səni öz aramızda gücsüz bir insan hesab edirik. Əgər dinimizə tapınan qəbilən olmasaydı, səni daşqalaq edərək öldürərdik. Sən bizim üçün heç də elə böyük bir adam deyilsən ki, səni öldürməkdən qorxub çəkinək. Biz səni yalnız qəbilənə hörmət olaraq öldürməyib tərk edirik".
التفاسير العربية:
قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَهۡطِيٓ أَعَزُّ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَٱتَّخَذۡتُمُوهُ وَرَآءَكُمۡ ظِهۡرِيًّاۖ إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
Şueyb qövmünə dedi: "Ey qövmüm! Məgər mənim qəbiləm sizin üçün Rəbbiniz olan Allahdan da daha əziz və hörmətlidirmi ki, Onun sizə peyğəmbər göndərdiyinə iman gətirməyərək, Allaha arxa çevirirsiniz?! Şübhəsiz ki, Rəbbim sizin nə etdiklərinizi əhatə edir. Əməllərinizdən Ona heç bir şey gizli qalmaz. O sizi bu çirkin əməllərinizə görə dünyada məhv edəcək və axirətdə isə azaba düçar edəcəkdir!
التفاسير العربية:
وَيَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞۖ سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَمَنۡ هُوَ كَٰذِبٞۖ وَٱرۡتَقِبُوٓاْ إِنِّي مَعَكُمۡ رَقِيبٞ
Ey qövmüm! Bacardığınız qədər istədiyinizi edin, mən də bacardığım qədər istədiyimi edəcəyəm. Sonra rüsvayedici əzabın bizlərdən kimə gələcəyini və kimin öz iddiasında yalançı olduğunu tezliklə görəcəksiniz. Elə isə Allahın hökmünü gözləyin, mən də sizinlə birlikdə gözləyirəm".
التفاسير العربية:
وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا شُعَيۡبٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَأَخَذَتِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ
Şueyb qövmünün məhvi barəsində əmrimiz gəldikdə Şueybi və onunla birlikdə iman gətirənləri Öz mərhəmətimizlə xilas etdik. Qövmündən zülm edənləri isə həlakedici qorxunc səs yaxaladı və bir göz qırpımında məhv oldular. Onlar bu səsin dəhşətindən üzüqoylu düşüb qaldılar və üzləri torpağa yapışdı.
التفاسير العربية:
كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّمَدۡيَنَ كَمَا بَعِدَتۡ ثَمُودُ
Özlərinə Allahın bəlası gəldikdən sonra sanki onlar bundan əvvəl orada heç yaşamamışdılar. Səmud qövmü Allahın qəzəbinə düçar olaraq Onun rəhmətindən qovuduğu kimi, Mədyən qövmü də Allahın qəzəbinə düçar olub Onun rəhmətindən qovuldu!
التفاسير العربية:
إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ فِرۡعَوۡنَۖ وَمَآ أَمۡرُ فِرۡعَوۡنَ بِرَشِيدٖ
Musanı Firon və onun qövmünün zadəgan təbəqəsindən olan əyanlarına göndərdik. Əyanlar isə Fironun onlara Allaha küfür etmə əmrinə tabe oldular. Halbuki Fironun əmri, haqqdan uzaq olduğu üçün tabe olmağa layiq olan, doğru yol göstərən əmr deyildi.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ذمّ الجهلة الذين لا يفقهون عن الأنبياء ما جاؤوا به من الآيات.
• ذمّ وتسفيه من اشتغل بأوامر الناس، وأعرض عن أوامر الله.
• Allahın əmrlərindən üz çevirib, insanların əmrlərini yerinə yetirməklə məşğul olan kimsələrin qınanılması və onların səfeh adlandırılması.
وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِۦ لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ بِئۡسَ ٱلرِّفۡدُ ٱلۡمَرۡفُودُ
Dənizdə boğularaq həlak olmaları ilə yanaşı uca Allah bu dünya həyatında onları lənətə düçar edib Öz rəhmətindən qovub uzaqlaşdırmış və Qiyamət günündə də Öz rəhmətindən qovub uzaqlaşdıracaqdır. Onların həm dünyada, həm də axirətdə lənətə düçar olub, əzaba məruz qalmaların necə də pisdir!
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّهُۥ عَلَيۡكَۖ مِنۡهَا قَآئِمٞ وَحَصِيدٞ
Ey Peyğəmbər! Bu surədə söylənənlər, sənə xəbər verdiyimiz məhv olan məmləkətlərin bəzi xəbərləridir. Bu məmləkətlərdən bu günə qədər bəzilərinin izi qalanı da, izi silinib yerlə yeksan olan, heç bir əlaməti qalmayanı da var.
التفاسير العربية:
وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡۖ فَمَآ أَغۡنَتۡ عَنۡهُمۡ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِي يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ لَّمَّا جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَمَا زَادُوهُمۡ غَيۡرَ تَتۡبِيبٖ
Biz onları məhvə düçar edərək onlara zülm etmədik, lakin onlar, Allaha küfr etmələri səbəbindən özlərini həlaka sürükləyən əməllər etməklə öz nəfslərinə zülm etdilər. Ey Peyğəmbər! Rəbbinin onları məhv etmək əmri gəldikdə, Allahdan başqa ibadət etdikləri bütlər onları Allahın əzabından qurtara bilmədi. Onların bu ilahları ancaq özlərinin ziyanını və həlakını artırdı.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ أَخۡذُ رَبِّكَ إِذَآ أَخَذَ ٱلۡقُرَىٰ وَهِيَ ظَٰلِمَةٌۚ إِنَّ أَخۡذَهُۥٓ أَلِيمٞ شَدِيدٌ
Allah, Öz göndərdiyi peyğəmbərləri yalan sayan məmləkətləri hər zaman və hər məkanda belə yaxalayıb, yox etmişdir. Həqiqətən də, Onun zalim bir məmləkəti yaxalaması olduqca çox üzücüdür və şiddətlidir.
التفاسير العربية:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّمَنۡ خَافَ عَذَابَ ٱلۡأٓخِرَةِۚ ذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّجۡمُوعٞ لَّهُ ٱلنَّاسُ وَذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّشۡهُودٞ
Uca Allahın, əhalisi zalım olan məmləkəti ağrılı-acılı və şiddətli bir əzabla yaxalamasında, Qiyamət gününün əzabından qorxanlar üçün bir ibrət və öyüd-nəsihət vardır. Bu, uca Allahın insanları haqq-hesab etmək üçün bir yerə toplayacağı gündür. O gün, həm də, məhşər əhlinin şahid olacağı bir gündür.
التفاسير العربية:
وَمَا نُؤَخِّرُهُۥٓ إِلَّا لِأَجَلٖ مَّعۡدُودٖ
التفاسير العربية:
يَوۡمَ يَأۡتِ لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ فَمِنۡهُمۡ شَقِيّٞ وَسَعِيدٞ
O gün gəlib yetişdiyi zaman Allahın izni olmadan heç kəs nə danışıb dəlil gətirə bilər, nə də ki, kimsə üçün şəfaətçilik edə bilər. O gün inasnlar iki qisimə bölünəcəklər: Onlardan bir qismi bədbəxt olub oda daxil olanlardır, digər bir qismi də ki, xoşbəxt olub Cənnətə daxil olanlar.
التفاسير العربية:
خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ
Onlar orada əbədi qalacaqlar. Allahın, günahkar möminlərdən orada cəzasını cəkdikdən sonra oradan çıxmasını istədiyi kimsələr müstəsna olmaqla, göylər və yer durduqca kafirlər oradan çıxa bilməzlər. Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, sənin Rəbbin istədiyini edəndir. Kimsə Ona əsal istədiyini etməyə mane ola da bilməz.
التفاسير العربية:
۞ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۖ عَطَآءً غَيۡرَ مَجۡذُوذٖ
İman gətirib saleh əməllər etdiklərinə görə, özlərinə Allah tərəfindən xoşbəxtlik nəsib edilmiş kimsələrə gəldikdə isə, Allahın günahkar möminlərdən Cənnətdən əvvəl Cəhənnəmə daxil olanlardan istədiyi kimsələr müstəsna olmaqla, onlar Cənnətdə göylər və yer durduqca orada əbədi qalacaqlar. Şübhəsiz ki, Allahın Cənnət əhlinə əta etdiyi nemətlər əbəbi və sonsuzdur.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• التحذير من اتّباع رؤساء الشر والفساد، وبيان شؤم اتباعهم في الدارين.
• Fitnə-fəsad və şər başçılarına tabe olmaqdan çəkindirmək və belə başçılara tabe olmağın dünya və axirətdə peşmançılıqla nəticələnəcəyinin bəyanı.
• تنزه الله تعالى عن الظلم في إهلاك أهل الشرك والمعاصي.
فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّمَّا يَعۡبُدُ هَٰٓؤُلَآءِۚ مَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُهُم مِّن قَبۡلُۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمۡ نَصِيبَهُمۡ غَيۡرَ مَنقُوصٖ
Ey Peyğəmbər! O müşriklərin ibadət etdikləri bütlərin batil olması barədə heç bir şübhən olmasın. Onların bu bütlərə tapınmaqlarının doğruluğuna dair nə əqlı, nə də ki, şəri bir dəlilləri vardır. Onları bu bütlərə ibadət etməyə sövq edən şey, atalarının əvvəllər onlara ibadət etmələridir. Şübhəsiz ki, Biz onların cəzasını əskiltmədən tam şəkildə verəcəyik.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ
Biz Musaya da Tövrat verdik, lakin insanlar onun barəsində ixtilaf etdilər. İnsanların bir qismi ona iman etdi, diğər bir qismi isə onu inkar etdi. Əgər Allahın onlara bu dünyada əzabı tezləşdirməyəcək, əksinə, onların əzablarını müəyyən bir hikmətə görə Qiyamət gününə saxlayacağına dair əvvəlcədən onlar arasında verdiyi hökm olmasaydı, elə bu dünyada onlara layiq olduqları əzab nazil olardı. Həqiqətən, yəhudilərdən və müşriklərdən olan kafirlər, Quran barəsində anlaşılmaz şübhə içindədirlər.
التفاسير العربية:
وَإِنَّ كُلّٗا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمۡ رَبُّكَ أَعۡمَٰلَهُمۡۚ إِنَّهُۥ بِمَا يَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Ey Peyğəmbər! Şübhəsiz ki, Rəbbin ixtilaf edən kimsələrin hər birinə əməllərinin əvəzini tam olaraq verəcəkdir. Kimin əməlləri xeyirdirsə, onun əvəzi xeyir olacaqdır. Kimin də əməli şərdirsə, onun da əvəzi şər olacaqdır. Çünki, Allah onların etdikləri ən kiçik şeyləridən xəbərdardır. Onların əməllərindən Allaha heç bir şey gizli qalmaz.
التفاسير العربية:
فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطۡغَوۡاْۚ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Ey Peyğəmbər! Allahın sənə əmr etdiyi kimi doğru yolda olmağa davam et. Onun əmrlərini yerinə yetir və qadağalarından da uzaq dur. Möminlərdən səninlə birlikdə tövbə edənlər də doğru yolda olsunlar. Günahlar edərək həddi aşmayın, çünki O, sizin nə etdiklərinizi görür. Etdiyiniz əməllərdən Ona heç bir şey gizli qalmaz. O sizə əməllərinizin qarşılığını verəcəkdir.
التفاسير العربية:
وَلَا تَرۡكَنُوٓاْ إِلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ
Məhəbbət yaxud yumuşaqlıq göstərərək zalım kafirlərə meyl etməyin, yoxsa onlara meyl etdiyinizə görə sizə od toxunar. Siz oddan xilas edən Allahdan başqa himayədarınız yoxdur. Əgər siz onlara meyl etsəniz, sonra sizə kömək edən tapa bilməzsiniz.
التفاسير العربية:
وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِۚ إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ ذَٰلِكَ ذِكۡرَىٰ لِلذَّٰكِرِينَ
Ey Peyğəmbər! Gündüzün iki başında, əvvəlində və axırında olmaqla və gecənin bəzi vaxtlarında da ən gözəl şəkildə namaz qıl! Həqiqətən, saleh əməllər kiçik günahları silib aparır. Bu deyilənlər, öyüd-nəsihət qəbul edib, anlayanlar üçün bir xatırlatmadır.
التفاسير العربية:
وَٱصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ey Peyğəmbər! Haqq yolda sabit qalmağa və diğər xeyirli işləri sənə əmr olunduğu kimi yerinə yetirməyə, zülmə və ya zalımlara meyil etmək kimi sənə qadağan etdiyim işlərdən çəkinməyə səbir et! Həqiqətən, Allah yaxşı iş görənlərin savabını puç etməz. Əksinə, onların etdikləri yaxşı əməlləri onlardan ən gözəl şəkildə qəbul edər və bunun qarşılığını onlara ən gözəl şəkildə verər.
التفاسير العربية:
فَلَوۡلَا كَانَ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِن قَبۡلِكُمۡ أُوْلُواْ بَقِيَّةٖ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡفَسَادِ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّنۡ أَنجَيۡنَا مِنۡهُمۡۗ وَٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَآ أُتۡرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجۡرِمِينَ
Heç olmasa, sizdən əvvəl əzaba düçar olmuş ümmətlərdən fəzilət və yaxşı əməl sahibi olan kimsələr, o ümmətləri küfrü və günah edərək yer üzündə fitnə-fəsad törətməyi qadağan edən ağıl və hikmət sahibləri olaydı. Onlardan yalnız zalım qövmlərini həlak etdikdə, xilas etdiyimiz az bir qisim insan yer üzündə fitnə-fəsad törətməyi qadağan edirdi. Onlar öz qövmlərində zalım olanların və onlara verilmiş dünya ləzzətlərinin ardınca düşdülər və beləliklə də, onların tabe olduqları üçün zalımlardan oldular.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• التحذير من الركون إلى الكفار الظالمين بمداهنة أو مودة.
• بيان سُنَّة الله تعالى في أن الحسنة تمحو السيئة.
وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ ٱلنَّاسَ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخۡتَلِفِينَ
Ey Peyğəmbər! Əgər Rəbbin, insanların vahid bir din üzərində olmasını istəsəydi, mütləq bunun edərdi. Lakin Allah bunu istəmədi. Elə buna görə də onlar öz havalarına və azğınlığa tabe olduqları səbəbindən elə hey ixtilaf etməkdədirlər.
التفاسير العربية:
إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمۡۗ وَتَمَّتۡ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
Yalnız Allah Öz rəhməti ilə hidayətə müvəffəq etdiyi şəxslərdən başqa. Onlar Allahın tövhidi barəsində əsla ixtilaf etməzlər. Uca Allah onları elə bu ixtilafla imtahan etmək üçün yaratdı. Onlardan bəziləri bədbəxdir, bəziləri isə xoşbəxt. Ey Peyğəmbər! Rəbbinin əzəldən Cəhənnəmi şeytana tabe olan cin və insanlarla dolduracağına dair verdiyi hökmü atrıq gerçəkləşdi.
التفاسير العربية:
وَكُلّٗا نَّقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِۦ فُؤَادَكَۚ وَجَآءَكَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَقُّ وَمَوۡعِظَةٞ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
Ey Peyğəmbər! Səndən əvvəl gəlib getmiş elçilərin xəbərlərini, qəlbinin haqq üzərində sabit qalıb və onu qüvvətləndirmək üçün sənə söylədik. Bu surədə sənə şəkk-şübhəyə yer olmayan haqq, kafirlərə öyüd-nəsihət və xatırlatmadan fayda alan möminlər üçün də bir xatırlatma vəhy edilmişdir.
التفاسير العربية:
وَقُل لِّلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنَّا عَٰمِلُونَ
Ey Peyğəmbər! Allaha və Onun Tövhidinə iman gətirməyənlərə de: "Haqqdan üz çevirməkdə və insanları haqqa tabe olub ona boyun əyməyə mane olmaqda elə əvvəlki kimi öz yolunuzla davam edin. Biz də bu vaxta qədər bu dində sabit olub, ona dəvət edib və bu yolda səbir etdiyimiz kimi bundan sonra da elə davam edəcəyik.
التفاسير العربية:
وَٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُ ٱلۡأَمۡرُ كُلُّهُۥ فَٱعۡبُدۡهُ وَتَوَكَّلۡ عَلَيۡهِۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Göylərdə və yerdə qeyb olan nə varsa onun elmi bütünlüklə yalnız Allaha aiddir. Heç bir şey Ona gizli qalmaz. Qiyamət günü bütün işlər də Ona qayıdacaqdır. Ey Peyğəmbər! Elə isə sən, ancaq Ona ibadət et və hər bir işində ancaq Ona təvəkkül et. Rəbbin sizin etdiklərinizdən əsla qafil deyildir. Əksinə, O, hər bir şeyi biləndir və hər kəsin etdiyi əməlin müqabilini də verəcəkdir.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• بيان الحكمة من القصص القرآني، وهي تثبيت قلب النبي صلى الله عليه وسلم وموعظة المؤمنين.
• Quran Kərimdə hekayələrin nəql edilməsindəki hikmətin bəyanı. Bu hikmət, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) qəlbinə təskinlik və möminlərə isə öyüd-nəsihət verməkdən ibarətdir.
• انفراد الله تعالى بعلم الغيب لا يشركه فيه أحد.
ترجمة معاني سورة: هود
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.