ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
سورة النور - Нур
سُورَةٌ أَنزَلۡنَٰهَا وَفَرَضۡنَٰهَا وَأَنزَلۡنَا فِيهَآ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖ لَّعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
Бул сүрөөнү Биз түшүрдүк, андагы өкүмдөрдү аткарууну милдет кылдык жана андагы өкүмдөрдөн сабак алып, аларды аткарат деген үмүттө анын ичинде ачык-айкын аят-белгилерди түшүрдүк.
التفاسير العربية:
ٱلزَّانِيَةُ وَٱلزَّانِي فَٱجۡلِدُواْ كُلَّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا مِاْئَةَ جَلۡدَةٖۖ وَلَا تَأۡخُذۡكُم بِهِمَا رَأۡفَةٞ فِي دِينِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۖ وَلۡيَشۡهَدۡ عَذَابَهُمَا طَآئِفَةٞ مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Үйлөнбөстөн туруп зына кылган аял менен эркектин ар бирине жүз балактан ургула! Аларды жазага тартпай же аларга жеңилдик кылып бооруңарды оорутпагыла жана ырайым кылбагыла, эгер Аллахка жана акырет күнүнө ыйман келтирген болсоңор. Ал экөөнүн кылганын адамдарга жеткириш үчүн жана башкаларга сабак болуш үчүн алардын жазасына бир топ мусулмандар катышсын.
التفاسير العربية:
ٱلزَّانِي لَا يَنكِحُ إِلَّا زَانِيَةً أَوۡ مُشۡرِكَةٗ وَٱلزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَآ إِلَّا زَانٍ أَوۡ مُشۡرِكٞۚ وَحُرِّمَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Зынадан коркутуш үчүн Аллах айтты, зынаны адат кылган эркек өзүнө окшогон зынакор же мушрик аялга гана үйлөнүүнү каалайт. Ага үйлөнүү уруксат эместигине карабастан зынадан сактанбайт. Жана зынаны адат кылган аял да өзүнө окшогон зынакор же мушрик эркекке гана турмушка чыгууну каалайт. Аны менен турмуш куруу арам экендигине карабастан зынадан сактанбайт. Ал эми мусулмандар үчүн зынакор аялга үйлөнүү же зынакор эркекке турмушка чыгуу арам кылынды.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ يَرۡمُونَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ثُمَّ لَمۡ يَأۡتُواْ بِأَرۡبَعَةِ شُهَدَآءَ فَٱجۡلِدُوهُمۡ ثَمَٰنِينَ جَلۡدَةٗ وَلَا تَقۡبَلُواْ لَهُمۡ شَهَٰدَةً أَبَدٗاۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Оо, башчылар! Абийирин таза сактаган аялдарды (жана абийири таза эркектерди) бузукулук-зына кылды деп жалаа жаап, андан соң ошол бузукулук-зына кылды деген жалаасына төрт күбө алып келбеген адамдарга сексен балак ургула жана алардын күбөлүгүн эч качан кабыл албагыла! Абийири таза аялдарга жалаа жапкан ошол адамдар — алар Аллахка баш ийбегендер.
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Бирок ушул кылгандарынан кийин Аллахка тообо кылып жана туура эмес кылган иштерин оңдогон адамдардын тооболорун жана күбөлүктөрүн Аллах кабыл кылат. Чындыгында Аллах тообо кылган пенделерине Кечиримдүү, Ырайымдуу.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ يَرۡمُونَ أَزۡوَٰجَهُمۡ وَلَمۡ يَكُن لَّهُمۡ شُهَدَآءُ إِلَّآ أَنفُسُهُمۡ فَشَهَٰدَةُ أَحَدِهِمۡ أَرۡبَعُ شَهَٰدَٰتِۭ بِٱللَّهِ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
Өз аялдарына зына кылды деп доомат кылып, бирок айткан дооматынын тууралыгына өзүнөн башка күбөсү жок болгон эркектердин ар бири «Аялым зына кылды деген дооматымда чындыкты гана айттым» деп төрт жолу Аллахтын аты менен ант ичип күбөлүк берет.
التفاسير العربية:
وَيَدۡرَؤُاْ عَنۡهَا ٱلۡعَذَابَ أَن تَشۡهَدَ أَرۡبَعَ شَهَٰدَٰتِۭ بِٱللَّهِ إِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
Ал аял муну менен зына үчүн берилген өкүм жазага татыктуу болот. Эгерде ал аял «Күйөөмдүн мага кылган дооматы жалган» деп Аллахтын аты менен ант ичип төрт жолу күбөлүк берсе, анда ал бул өкүм жазадан кутулат.
التفاسير العربية:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ وَأَنَّ ٱللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ
Эй, адамдар! Эгерде силерге Аллахтын жакшылыгы жана ырайымы болбогондо жана Ал тообо кылган пенделеринин тооболорун кабыл кылуучу, Өз башкаруусунда жана шариятында даанышман болбогондо, анда Ал силерди күнөөлөрүңөр үчүн тезинен жазаламак жана абийириңерди ачмак.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• التمهيد للحديث عن الأمور العظام بما يؤذن بعظمها.
Улуу иштер туурасында сөз кылуудан алдын, анын улуулугун билгизген олуттуу сөздөр менен кириш сөз жасоо керек.
• الزاني يفقد الاحترام والرحمة في المجتمع المسلم.
• الحصار الاجتماعي على الزناة وسيلة لتحصين المجتمع منهم، ووسيلة لردعهم عن الزنى.
Зынакорлорду коомчулуктун кысымына алуу коомду алардан сактоого жана аларды зынадан тосууга себеп болот.
• تنويع عقوبة القاذف إلى عقوبة مادية (الحد)، ومعنوية (رد شهادته، والحكم عليه بالفسق) دليل على خطورة هذا الفعل.
Зына кылды деп жалаа жапкан адамдын жазасы – конкреттүү жаза (сексен балак уруу) жана моралдык жаза (күбөлүгүн жокко чыгаруу жана ага бузукулук кылды деп өкүм кылуу) болуп эки түрдө келгени бул иштин коркунучтуу экендигине далил болот.
إِنَّ ٱلَّذِينَ جَآءُو بِٱلۡإِفۡكِ عُصۡبَةٞ مِّنكُمۡۚ لَا تَحۡسَبُوهُ شَرّٗا لَّكُمۖ بَلۡ هُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۚ لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُم مَّا ٱكۡتَسَبَ مِنَ ٱلۡإِثۡمِۚ وَٱلَّذِي تَوَلَّىٰ كِبۡرَهُۥ مِنۡهُمۡ لَهُۥ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Чындыгында жалган жалаа жапкандар (ыймандуулардын энеси Айшаны (Аллах андан ыраазы болсун) бузукулук кылды дегендер) өзүңөрдөн эле болгон бир тайпа. Оо, ыймандуулар! Силер бул жалган жалааны силер үчүн жамандык деп ойлобогула, тескерисинче бул нерседе ыймандуулар үчүн сооп жана тазалануу, ошондой эле ыймандуулардын энесинин акталуусу сыяктуу жакшылыктар бар. Аны бузукулук кылды деген жалаага шерик болгон ар бир адам үчүн жалган жалаа жаап жасаган күнөөсүнө жаза бар. Ал эми анын көпчүлүгүн аны баштаган адам, тагыраак айтканда эки жүздүүлөрдүн башчысы болгон Убай ибну Салул көтөрөт. Ал үчүн чоң азап бар.
التفاسير العربية:
لَّوۡلَآ إِذۡ سَمِعۡتُمُوهُ ظَنَّ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بِأَنفُسِهِمۡ خَيۡرٗا وَقَالُواْ هَٰذَآ إِفۡكٞ مُّبِينٞ
Эмнеге ыймандуу эркектер менен аялдар ошол чоң жалаа жөнүндө угушканда өз мусулман бир туугандарынан болгон, жалаага кабылган адам тууралуу жакшы ойлошуп: «Бул анык жалган!»,– деп айтышкан жок?!
التفاسير العربية:
لَّوۡلَا جَآءُو عَلَيۡهِ بِأَرۡبَعَةِ شُهَدَآءَۚ فَإِذۡ لَمۡ يَأۡتُواْ بِٱلشُّهَدَآءِ فَأُوْلَٰٓئِكَ عِندَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡكَٰذِبُونَ
Ыймандуулардын энеси Айшага (Аллах андан ыраазы болсун) жалаа жапкан адамдар алардын айткан жалаасы чындык экенин тастыктаган төрт күбөнү алып келишпейт беле?! Эгер алар төрт күбөнү алып келе алышпаса (бирок алар эч качан алып келе алышпайт), анда алар Аллахтын өкүмүндө жалганчылар.
التفاسير العربية:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ لَمَسَّكُمۡ فِي مَآ أَفَضۡتُمۡ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Оо, ыймандуулар! Эгерде Аллахтын силерге жазаны тездетпей, ичиңерден тообо кылгандардын тообосун кабыл кылган сыяктуу Анын жакшылыгы жана ырайымы болбогондо, анда силер ыймандуулардын энесине карата айткан жалган сөзгө жана жалаага батып кеткениңер үчүн чоң азапка туш болмоксуңар.
التفاسير العربية:
إِذۡ تَلَقَّوۡنَهُۥ بِأَلۡسِنَتِكُمۡ وَتَقُولُونَ بِأَفۡوَاهِكُم مَّا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ وَتَحۡسَبُونَهُۥ هَيِّنٗا وَهُوَ عِندَ ٱللَّهِ عَظِيمٞ
Ошол кезде силер аны бири-бириңерге айтып, өзүңөр билбеген нерсени жалгандыгына карабастан аны оозуңар менен жайылттыңар. Силер муну жеңил деп ойлодуңар. Бирок бул Аллахтын алдында оор. Анткени бул нерседе абийирдүү адамга карата жалган сөздөр жана жалаалар бар.
التفاسير العربية:
وَلَوۡلَآ إِذۡ سَمِعۡتُمُوهُ قُلۡتُم مَّا يَكُونُ لَنَآ أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَٰذَا سُبۡحَٰنَكَ هَٰذَا بُهۡتَٰنٌ عَظِيمٞ
Силер бул жалган жалааны укканда: «Биз бул жийиркеничтүү иш жөнүндө сүйлөгөнгө акыбыз жок. Оо, Раббибиз! Сен аруусуң! Алардын ыймандуулардын энесине жапкан бул жалаасы анык жалган», – десеңер болбойт беле?!
التفاسير العربية:
وَيُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۚ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
Аллах силерге Өзүнүн өкүмдөрүн жана осуяттарын камтыган аяттарды ачыктап баяндайт. Аллах силердин иштериңерди Билүүчү. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Ал жакында силерге жазасын же сыйлыгын берет. Ал Өз башкаруусунда жана шариятында Даанышман.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ ٱلۡفَٰحِشَةُ فِي ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
Ыймандуу адамдар арасында бузукулуктарды, жаман иштерди (анын ичинде зына кылды деп жалаа жабуу, ж.б. бузукулуктарды да бар) жайылтууну жакшы көргөндөргө бул дүйнөдө жалаасынын жазасын алуу аркылуу кыйноочу азап бар жана акыретте тозок азабы бар. Аллах алардын жалгандарын билет, пенделер кылган иштеринин акыбети эмнеге алып бараарын жана аларга эмне пайдалуу экенин билет, силер билбейсиңер.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تركيز المنافقين على هدم مراكز الثقة في المجتمع المسلم بإشاعة الاتهامات الباطلة.
Эки жүздүүлөр жалган жалаа сөздөрдү таркатуу менен мусулман коомчулугунун ишеним булактарын жок кылууга басым жасашат.
• المنافقون قد يستدرجون بعض المؤمنين لمشاركتهم في أعمالهم.
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ وَمَن يَتَّبِعۡ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَإِنَّهُۥ يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِۚ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ مَا زَكَىٰ مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ أَبَدٗا وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
Оо, Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Жалганды кооз кылып көргөзгөн шайтандын жолдорун ээрчибегиле! Кимде-ким анын жолдорун ээрчисе, анда ал аны жаман иштерге жана сөздөргө, ошондой эле шарият тыйган нерселерге буйруйт. Оо, ыймандуулар! Эгерде силерге Аллахтын жакшылыгы болбогондо, анда силерден эч ким эгер тообо кылса да эч качан тазаланмак эмес. Бирок Аллах кимди кааласа тообосун кабыл кылып тазалайт. Аллах силердин сөздөрүңөрдү Угуучу, иштериңерди Билүүчү. Алардын эч бири ага жашыруун эмес. Жакында Ал силерге жазасын же сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
وَلَا يَأۡتَلِ أُوْلُواْ ٱلۡفَضۡلِ مِنكُمۡ وَٱلسَّعَةِ أَن يُؤۡتُوٓاْ أُوْلِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينَ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَلۡيَعۡفُواْ وَلۡيَصۡفَحُوٓاْۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Динде артыкчылыкка ээ адамдар жана мал-мүлкү кең адамдар өздөрүнүн жакырлыктан муктаж болгон же Аллах жолунда көчкөн туугандарына кылган күнөөлөрү үчүн эле аларга жардам бербейм деп касам ичишпесин! Аларга кечиримдүү болсун жана алардын жамандыгына жакшылык менен жооп берсин. Силер аларды кечирүү менен Аллах силердин күнөөлөрүңөрдү кечирүүсүн каалабайсыңарбы?! Аллах тообо кылган пенделерине Кечиримдүү, аларга Мээримдүү. Андыктан пенделери Аны өрнөк тутсун. Бул аят Абу Бакр ас-Сыддык жалган жалаага катышы бар болгон Мистахка жардам бербейм деп касам ичкенде түшкөн.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَرۡمُونَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡغَٰفِلَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ لُعِنُواْ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Ал эми бузукулукту баамына албаган ыймандуу аялдарга, андан бейкапар, абийири таза аялдарга жалаа жапкан адамдар бул дүйнөдө жана акыретте Аллахтын ырайымынан куру калышат жана алар үчүн акыретте чоң азап бар.
التفاسير العربية:
يَوۡمَئِذٖ يُوَفِّيهِمُ ٱللَّهُ دِينَهُمُ ٱلۡحَقَّ وَيَعۡلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ ٱلۡمُبِينُ
Ошол күнү Аллах алардын жазасын же сыйлыгын адилеттик менен толук берет жана алар Аллах таала акыйкат экенин билишет. Аллах тараптан кандай гана кабар же сыйлык убадасы же азап убадасы келбесин, ал эч күмөнү жок ачык-айкын чындык.
التفاسير العربية:
ٱلۡخَبِيثَٰتُ لِلۡخَبِيثِينَ وَٱلۡخَبِيثُونَ لِلۡخَبِيثَٰتِۖ وَٱلطَّيِّبَٰتُ لِلطَّيِّبِينَ وَٱلطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَٰتِۚ أُوْلَٰٓئِكَ مُبَرَّءُونَ مِمَّا يَقُولُونَۖ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ
Бардык бузуку эркектер, аялдар, сөздөр жана иштер өздөрү сымал бузукуларга гана ылайыктуу. Ошондой эле бардык тазалар өздөрү сымал тазаларга гана ылайыктуу. Ошол таза эркектер менен таза аялдар – бузуку эркектер менен бузуку аялдар айтып жатышкан нерселерден таза адамдар. Алар үчүн күнөөлөрүн кечирген Аллахтын кечирими бар жана аларга улуу ырыскы бейиш бар.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَدۡخُلُواْ بُيُوتًا غَيۡرَ بُيُوتِكُمۡ حَتَّىٰ تَسۡتَأۡنِسُواْ وَتُسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَهۡلِهَاۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
Оо, Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Өз үйүңөрдөн башка үйлөргө анын жашоочуларынан кирүүгө уруксат сурамайынча жана аларга салам бермейинче кирбегиле! Салам берүүдө жана уруксат суроодо «Ассаламу алейкум! Кирсем болобу?» деп айткыла. Силерге буйрук кылынгандай ушинтип уруксат сураганыңар силер үчүн күтүүсүз киргениңерден жакшыраак. Балким силер буйрулган нерседен эскертме алып, аны аткарарсыңар.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• إغراءات الشيطان ووساوسه داعية إلى ارتكاب المعاصي، فليحذرها المؤمن.
• التوفيق للتوبة والعمل الصالح من الله لا من العبد.
فَإِن لَّمۡ تَجِدُواْ فِيهَآ أَحَدٗا فَلَا تَدۡخُلُوهَا حَتَّىٰ يُؤۡذَنَ لَكُمۡۖ وَإِن قِيلَ لَكُمُ ٱرۡجِعُواْ فَٱرۡجِعُواْۖ هُوَ أَزۡكَىٰ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ
Эгерде ал үйлөрдөн эч кимди таппасаңар, анда кирүүгө уруксат бере турган адам силерге уруксат бермейинче кирбегиле. Эгер үй ээлери силерге «кеткиле» деп айтса, кирбестен кайтып кеткиле. Чындыгында ушул силер үчүн Аллахтын алдында тазараак. Аллах силердин эмне кылып жатканыңарды билет. Иштериңердин эч бири Ага жашыруун эмес. Ал жакында силерге алардын жазасын же сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
لَّيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَدۡخُلُواْ بُيُوتًا غَيۡرَ مَسۡكُونَةٖ فِيهَا مَتَٰعٞ لَّكُمۡۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
Ал эми эч кимге тиешелүү эмес, жалпы пайдаланууга даярдалган китепкана жана базардагы дүкөндөр сыяктуу жайларга уруксатсыз кирүүңөр күнөө эмес. Аллах силердин ачык жана жашыруун кылган иштериңерди жана абалдарыңарды билет. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Ал жакында силерге алардын жазасын же сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
قُل لِّلۡمُؤۡمِنِينَ يَغُضُّواْ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِمۡ وَيَحۡفَظُواْ فُرُوجَهُمۡۚ ذَٰلِكَ أَزۡكَىٰ لَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا يَصۡنَعُونَ
О, пайгамбар! Ыймандуу эркектерге айткын, көздөрүн аларга адал болбогон аялдарга, аврет жерлерге кароодон тыйсын, жыныс мүчөлөрүн арам иштен жана ачыкка чыгаруудан сактасын. Аллах арам кылган нерселерди кароодон тыйылуу - Аллахтын алдында таза болот. Чынында, Аллах алардын эмне кылганынан кабардар. Алардын ишинен эч бири Ага жашыруун эмес. Жакында силерге кылган ишиңердин жазасын же сыйын берет.
التفاسير العربية:
وَقُل لِّلۡمُؤۡمِنَٰتِ يَغۡضُضۡنَ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِنَّ وَيَحۡفَظۡنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَاۖ وَلۡيَضۡرِبۡنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّۖ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوۡ ءَابَآئِهِنَّ أَوۡ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآئِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ أَخَوَٰتِهِنَّ أَوۡ نِسَآئِهِنَّ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُنَّ أَوِ ٱلتَّٰبِعِينَ غَيۡرِ أُوْلِي ٱلۡإِرۡبَةِ مِنَ ٱلرِّجَالِ أَوِ ٱلطِّفۡلِ ٱلَّذِينَ لَمۡ يَظۡهَرُواْ عَلَىٰ عَوۡرَٰتِ ٱلنِّسَآءِۖ وَلَا يَضۡرِبۡنَ بِأَرۡجُلِهِنَّ لِيُعۡلَمَ مَا يُخۡفِينَ مِن زِينَتِهِنَّۚ وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Ыймандуу аялдарга айткын, көздөрүн аларга адал болбогон уяттуу жерлерди кароодон жана жыныс мүчөлөрүн бузукулуктан жана аны көрсөтүүдөн сакташсын. Кийим сыяктуу жашырууга мүмкүн эмес, көрүнүп турган кооздуктарынан башкасын чоочун эркектерге көрсөтүшпөсүн. Чачтарын, жүздөрүн жана моюндарын жабыш үчүн көйнөгүнүн өйдө жагындагы ачык жерлерин жоолуктары менен жабышсын. Жашыруун кооздуктарын күйөөлөрүнө гана көрсөтүшсүн, ошондой эле аталарына же кайнаталарына же балдарына же күйөөсүнүн балдарына же ага-инилерине же ага-инилеринин балдарына же эже-сиңдилеринин балдарына же мусулман же каапыр болгон ишеничтүү аялдарга же кол астындагы аял же эркек кулдарына же аялдарга кызыгуусу жок кызматчыларына же кичине болгону үчүн аялдардын авратын айырмалап билбеген жаш балдарга көрсөтүшсө күнөө эмес. Аялдар бутуна таккан билерик же ошол сыяктуу жашыруун кооздуктарын билгизиш үчүн буттары менен жерди тебишпесин. Эй, ыймандуулар! Көз караш же башка жол менен кылган күнөөлөрүңөр үчүн баарыңар Аллахка тообо кылгыла! Балким ошондо көздөгөнүңөргө жетесиңер жана коркконуңардан кутуласыңар.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• وجوب غض البصر على الرجال والنساء عما لا يحلّ لهم.
وَأَنكِحُواْ ٱلۡأَيَٰمَىٰ مِنكُمۡ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنۡ عِبَادِكُمۡ وَإِمَآئِكُمۡۚ إِن يَكُونُواْ فُقَرَآءَ يُغۡنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
Эй, ыймандуулар! Аялы жок эркектерди жана күйөөсү жок эркин аялдарды үйлөндүргүлө. Ошондой эле кулдарыңардын жана күңдөрүңөрдүн ыймандууларын үйлөндүргүлө. Эгер алар жарды болушса, Аллах аларды кең пейилдиги менен байытат. Аллахтын ырыскысы кенен, бирөөгө байлык берүү менен Анын ырыскысы кемип кетпейт. Ал пенделеринин абалдарын билүүчү.
التفاسير العربية:
وَلۡيَسۡتَعۡفِفِ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّىٰ يُغۡنِيَهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَٱلَّذِينَ يَبۡتَغُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِمَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَكَاتِبُوهُمۡ إِنۡ عَلِمۡتُمۡ فِيهِمۡ خَيۡرٗاۖ وَءَاتُوهُم مِّن مَّالِ ٱللَّهِ ٱلَّذِيٓ ءَاتَىٰكُمۡۚ وَلَا تُكۡرِهُواْ فَتَيَٰتِكُمۡ عَلَى ٱلۡبِغَآءِ إِنۡ أَرَدۡنَ تَحَصُّنٗا لِّتَبۡتَغُواْ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَمَن يُكۡرِههُّنَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ مِنۢ بَعۡدِ إِكۡرَٰهِهِنَّ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Жардылыгы себептүү үйлөнө албай жүргөндөр Аллах аларды кең пейилдиги менен байытканга чейин зынадан абийирлерин таза сакташсын. Кулдардын арасынан кимиси кулчулуктан кутулуш үчүн акча төлөп кожоюндары менен азаттык келишимин түзүүнү кааласа жана кожоюндары алардын кутулуп кете аларын жана диндарлыгын билишсе, анда алардын бул сунушун кабыл алышсын. Алар ортодо келишкен төлөмдүн бир бөлүгүн алардан кечип Аллахтын аларга берген мүлктөрүнөн беришсин. Жана күңдөрүңөр өз абийирин сатып тапканын алыш үчүн аларды акча тап деп зына кылууга мажбурлабагыла! (Абдуллах ибну Убайдын эки күңү бузукулуктан алыс болобуз, абийирибизди сактайбыз деп айтышса да ага карабай күңдөрүн мажбурлаган). Араңардан ким аларды ушундай кылууга мажбурласа, акыйкатта Аллах алар мажбурланууга кабылган соң ал күңдөрдүн күнөөлөрүн Кечирүүчү, аларга Ырайымдуу. Анткени алар зордоого кабылышты жана күнөөсүн зордогондор көтөрөт.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ ءَايَٰتٖ مُّبَيِّنَٰتٖ وَمَثَلٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
Эй, адамдар! Биз силерге эч кандай бүдөмүгү жок ачык-айкын аяттарды түшүрдүк. Силерден мурун жашап өткөн ыймандуулардын жана каапырлардын окуяларын түшүрдүк. Ошондой эле Раббисинин буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылган такыбалар сабак ала турган насааттарды түшүрдүк.
التفاسير العربية:
۞ ٱللَّهُ نُورُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ مَثَلُ نُورِهِۦ كَمِشۡكَوٰةٖ فِيهَا مِصۡبَاحٌۖ ٱلۡمِصۡبَاحُ فِي زُجَاجَةٍۖ ٱلزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوۡكَبٞ دُرِّيّٞ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٖ مُّبَٰرَكَةٖ زَيۡتُونَةٖ لَّا شَرۡقِيَّةٖ وَلَا غَرۡبِيَّةٖ يَكَادُ زَيۡتُهَا يُضِيٓءُ وَلَوۡ لَمۡ تَمۡسَسۡهُ نَارٞۚ نُّورٌ عَلَىٰ نُورٖۚ يَهۡدِي ٱللَّهُ لِنُورِهِۦ مَن يَشَآءُۚ وَيَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَٰلَ لِلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
Аллах асмандар менен жердин нуру жана алардын ортосундагы нерселерди туура багытка жолдоочу. Ыймандуу адамдын жүрөгүндөгү Анын нуру – чырак коюлган дубал боорундагы оюк текче сыяктуу. Чырак болсо каухардай жаркырак жылдыз сымал жаркыраган шишенин ичинде. Ал чырак берекелүү дарактын майы менен күйөт. Ал зайтун дарагы. Ал даракты эртели-кеч күндөн эч бир нерсе тоспойт. Анын майына от тийбесе да тунуктугунан эле жаркырайын деп турат. А эгер тийсе кандай болот?! Чырактын нуруна шишенин нуру кошулду. Ыймандуунун жүрөгү да ушундай, эгер анын ичинде хидаят нуру жаркырай турган болсо. Аллах пенделеринен кимди кааласа Куранды ээрчүүгө ийгилик берет. Аллах кээ бир нерселерге өздөрүнө окшош нерселерди айтып мисалдарды келтирет. Аллах бардык нерсени Билүүчү. Ага анын эч бири жашыруун эмес.
التفاسير العربية:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَيُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ يُسَبِّحُ لَهُۥ فِيهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ
Бул чырак кадыры жана курулушу бийик болсун деп Аллах буйруган мечиттерде күйүп турат. Ал жайларда Анын ысымы азан, зикир жана намаз аркылуу эскерилип турат жана эртели-кеч Аллахтын ыраазылыгы үчүн намаз окулат.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الله عز وجل ضيق أسباب الرق (بالحرب) ووسع أسباب العتق وحض عليه .
Аллах таала кулчулуктун себептерин (согуш аркылуу гана чектүү абалда боло турган кылды) ал эми азат кылуунун себептерин кең кылып, аны аткарууга үндөдү.
• التخلص من الرِّق عن طريق المكاتبة وإعانة الرقيق بالمال ليعتق حتى لا يشكل الرقيق طبقة مُسْتَرْذَلة تمتهن الفاحشة.
Келишим жолу аркылуу кулчулуктан кутулуу жана кул бузукулукту кесип кылып кордукка кабылган эзилүүчү тапка кирбеш үчүн ага материалдык жактан жардам берүү.
• قلب المؤمن نَيِّر بنور الفطرة، ونور الهداية الربانية.
Ыймандуу адамдын жүрөгү түпкү таза табият нуру жана Аллах тараптан болгон хидаят нуру менен жаркырап турат.
رِجَالٞ لَّا تُلۡهِيهِمۡ تِجَٰرَةٞ وَلَا بَيۡعٌ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَإِقَامِ ٱلصَّلَوٰةِ وَإِيتَآءِ ٱلزَّكَوٰةِ يَخَافُونَ يَوۡمٗا تَتَقَلَّبُ فِيهِ ٱلۡقُلُوبُ وَٱلۡأَبۡصَٰرُ
Ал эркектерди Аллахты эстөөдөн, намазды толук аткаруудан жана тийиштүү тараптарга зекетти берүүдөн соода кылуу да, алуу-сатуу да алаксыта албайт. Анткени алар кыямат күнүнөн коркушат. Ал күндө жүрөктөр азаптан кутулууну каалоо менен коркунучтун ортосунда термелип калат жана көздөр кай жактан эмне болот экен деп туш келди тарапты карап калат.
التفاسير العربية:
لِيَجۡزِيَهُمُ ٱللَّهُ أَحۡسَنَ مَا عَمِلُواْ وَيَزِيدَهُم مِّن فَضۡلِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
Алар муну Аллах алардын кылган иш-аракеттери үчүн соопторду эң жакшы кылып берип, сыйлык катары аларга Аллах жакшылыктарын көбөйтүүсү үчүн кылышат. Аллах алардын иш-аракеттерине жараша Өзү каалаганына кылган иштеринен да көп кылып эсепсиз ырыскы берет.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَعۡمَٰلُهُمۡ كَسَرَابِۭ بِقِيعَةٖ يَحۡسَبُهُ ٱلظَّمۡـَٔانُ مَآءً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَهُۥ لَمۡ يَجِدۡهُ شَيۡـٔٗا وَوَجَدَ ٱللَّهَ عِندَهُۥ فَوَفَّىٰهُ حِسَابَهُۥۗ وَٱللَّهُ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Аллахка каапырлык кылгандардын соопсуз иш-аракеттери ылдый жерде көрүнгөн закым сымал. Суусаган адам аны көргөндө суу деп ойлойт. Качан анын жанына келгенде сууну таппай калат. Ошол сыяктуу каапыр дагы анын иш-аракеттери ага пайда берет деп ойлойт. Качан ал өлүп, кийин кайра тирилгенде алардын сообун таппай калат. Ал бет алдында Аллахты табат. Ошондо Ал анын иш-аракеттеринин эсебин толук кылып эсептейт. Аллах тез сурак алуучу.
التفاسير العربية:
أَوۡ كَظُلُمَٰتٖ فِي بَحۡرٖ لُّجِّيّٖ يَغۡشَىٰهُ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ سَحَابٞۚ ظُلُمَٰتُۢ بَعۡضُهَا فَوۡقَ بَعۡضٍ إِذَآ أَخۡرَجَ يَدَهُۥ لَمۡ يَكَدۡ يَرَىٰهَاۗ وَمَن لَّمۡ يَجۡعَلِ ٱللَّهُ لَهُۥ نُورٗا فَمَا لَهُۥ مِن نُّورٍ
Же болбосо алардын иш-аракеттери терең деңиздеги караңгылыктарга окшош. Анын үстүн толкундар каптап турат. Ал толкундар үстүндө дагы башка толкундар бар. Анын үстүндө жол көргөзгөн жылдыздарды тоскон булуттар бар. Кабат-кабат жайгашкан караңгылыктар. Эгерде бул караңгылыкка түшкөн адам колун чыгарса, катуу караңгылыктан улам колун да көрө албайт. Каапыр да ушул сыяктуу. Анын үстүн наадандык, шектенүү, темселөө жана жүрөгүнө мөөр басылуу сыяктуу караңгылыктар каптаган. Аллах кимге адашуудан туура жолго түшүүнү жана Өз китебин үйрөнүүнү насип кылбаса, анда ал үчүн тутуна турган туура жол да, ага жарык бере турган китеп да жок.
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُۥ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱلطَّيۡرُ صَٰٓفَّٰتٖۖ كُلّٞ قَدۡ عَلِمَ صَلَاتَهُۥ وَتَسۡبِيحَهُۥۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِمَا يَفۡعَلُونَ
Оо, пайгамбар! Асмандардагы жана жердеги бүткүл жандыктар, мейкиндикте канаттарын жайган куштар Аллахты аруулашарын билбейсиңби? Аллах таала мына ушул жандыктардын ар бирин: адам сыяктуу намаз окуганын да куштар сыяктуу аруулаганын да билет. Аллах алардын кылып жаткандарын баарын билет. Алардын кылган иштеринин эч бири Ага жашыруун эмес.
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يُزۡجِي سَحَابٗا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيۡنَهُۥ ثُمَّ يَجۡعَلُهُۥ رُكَامٗا فَتَرَى ٱلۡوَدۡقَ يَخۡرُجُ مِنۡ خِلَٰلِهِۦ وَيُنَزِّلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن جِبَالٖ فِيهَا مِنۢ بَرَدٖ فَيُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ وَيَصۡرِفُهُۥ عَن مَّن يَشَآءُۖ يَكَادُ سَنَا بَرۡقِهِۦ يَذۡهَبُ بِٱلۡأَبۡصَٰرِ
Оо, пайгамбар! Көрбөйсүңбү, Аллах булуттарды айдап, кийин аларды бири-бирине кошот, кийин катмарлуу түрмөк-түрмөк кылат. Анан сен булуттардын арасынан жамгыр чыкканын көрөсүң. Ошондой эле Ал асман тараптагы улуу тоолорго окшогон коюуланган булуттардан майда таштар сыяктуу мөндүрдү жаадырып, аны менен Өзү каалаган пенделерине пайда же зыян жеткирет жана Өзү каалаган пенделеринен аны буруп жиберет. Булуттан чыккан чагылгандын жарыгы ушунчалык жарыктыгынан көздөрдү көр кылып жиберчүдөй болот.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• موازنة المؤمن بين المشاغل الدنيوية والأعمال الأخروية أمر لازم.
• بطلان عمل الكافر لفقد شرط الإيمان.
• أن الكافر نشاز من مخلوقات الله المسبِّحة المطيعة.
يُقَلِّبُ ٱللَّهُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
Аллах түн менен күндүздү узактыгына жана кыскалыгына, башталышына жана бүтүшүнө карап алмаштырып турат. Чындыгында бул айтылгандарда Аллахтын жаратуучулугуна далил болгон аят-белгилерде акыл ээлери үчүн Аллахтын кудуреттүүлүгүн жана жалгыздыгын көрсөткөн сабактар бар.
التفاسير العربية:
وَٱللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَآبَّةٖ مِّن مَّآءٖۖ فَمِنۡهُم مَّن يَمۡشِي عَلَىٰ بَطۡنِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن يَمۡشِي عَلَىٰ رِجۡلَيۡنِ وَمِنۡهُم مَّن يَمۡشِي عَلَىٰٓ أَرۡبَعٖۚ يَخۡلُقُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Аллах жер бетинде жүргөн бардык жан-жаныбарларды бел суудан жаратты. Алардын арасында жылан сыяктуу курсагы менен сойлоп жүргөндөрү бар, инсан же куш сыяктуу эки буту менен басып жүргөндөрү бар, үй жаныбарлары сыяктуу төрт буттап басып жүргөндөрү бар. Аллах айтылгандардан жана айтылбагандардан Өзү каалаганын жаратат. Чындыгында Аллах бардык нерсеге кудуреттүү, Аны эч бир нерсе алсырата албайт.
التفاسير العربية:
لَّقَدۡ أَنزَلۡنَآ ءَايَٰتٖ مُّبَيِّنَٰتٖۚ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Биз Мухаммадга (ага Аллахтын саламаттыгы-тынчтыгы болсун) эч кандай бүдөмүгү жок ачык-айкын аят-белгилерди түшүрдүк. Аллах Өзү каалаган адамга бурмалануусу жок туура жолго түшүүгө ийгилик берет. Ал жол аны бейишке жеткирет.
التفاسير العربية:
وَيَقُولُونَ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَبِٱلرَّسُولِ وَأَطَعۡنَا ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۚ وَمَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Эки жүздүүлөр: «Биз Аллахка жана пайгамбарга ыйман келтирдик, Аллахка жана пайгамбарга моюн сундук»,– деп айтышат. Кийин алардын бир тобу жүз буруп кетишет. Алар Аллахтын жана Анын элчисинин Анын жолунда согушуу ж.б. тууралуу келген буйругуна баш ийишпейт. Бирок алар ага чейин Аллахка жана Анын элчисине ыйман келтирдик, моюн сундук деп ойлошкон эле. Аллахка жана Анын элчисине моюн сунуудан баш тарткан ал адамдар өздөрүн ыймандуубуз дешсе дагы алар ыймандуу эмес.
التفاسير العربية:
وَإِذَا دُعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُم مُّعۡرِضُونَ
Эгерде ал эки жүздүүлөрдүн арасындагы талаш-тартыштарга пайгамбар өкүм кылсын деп аларды Аллахка жана Анын элчисине чакырса, алар эки жүздүүлүктөрү себептүү ошол замат анын өкүмүнөн баш тартып кетишет.
التفاسير العربية:
أَفِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ٱرۡتَابُوٓاْ أَمۡ يَخَافُونَ أَن يَحِيفَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَرَسُولُهُۥۚ بَلۡ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Алардын жүрөгүндө айыкпас оору барбы? Же алар анын Аллахтын элчиси экендигине шектенип жатышабы? Же Аллах менен Анын элчиси аларга адилетсиз өкүм кылат деп коркуп жатышабы? Мындай кылышканы бул айтылган нерселер үчүн эмес! Тескерисинче, алар анын өкүмүнөн баш тартып, ага баш ийбестик кылышканы себептүү өздөрүндөгү оору бар үчүн ушундай!
التفاسير العربية:
إِنَّمَا كَانَ قَوۡلَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذَا دُعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ أَن يَقُولُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Ал эми ал ыймандуулардын арасында өкүм кылуу үчүн алар Аллахка жана пайгамбарга чакырылса, алар: «Биз анын сөзүн уктук жана буйругуна моюн сундук» – деген сөздү гана айтышат. Ушул сыпаттарга ээ адамдар – мына ошолор бул дүйнөдө жана акыретте жеңишке жеткендер.
التفاسير العربية:
وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَخۡشَ ٱللَّهَ وَيَتَّقۡهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
Ким Аллахка жана Анын элчисине моюн сунса, алардын өкүмүн кабыл алса, күнөө жолдордон корксо, Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Анын азабынан коргонсо, мына ошолор гана бул дүйнө менен акырет жакшылыктарына жеткен жеңүүчүлөр.
التفاسير العربية:
۞ وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِنۡ أَمَرۡتَهُمۡ لَيَخۡرُجُنَّۖ قُل لَّا تُقۡسِمُواْۖ طَاعَةٞ مَّعۡرُوفَةٌۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Эки жүздүүлөр Аллахтын аты менен чамалары жетишинче аябай бекемделген ант беришип: «Эгер сен бизди согушка чыгууга буйрусаң, сөзсүз чыгабыз»,– дешет. Оо, пайгамбар! Аларга айт: «Ант ичпегиле! Силердин жалганыңар белгилүү. Баш ийип жатабыз дегениңер да белгилүү. Аллах силердин кылганыңардан кабардар. Силер иштериңерди канчалык жашырсаңар да алардын эч бири Ага жашыруун эмес».
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تنوّع المخلوقات دليل على قدرة الله.
Жаратылган жаратылыш, жан-жаныбарлардын ар кандай түрдө болушу Аллахтын кудуреттүүлүгүнө далил болот.
• من صفات المنافقين الإعراض عن حكم الله إلا إن كان الحكم في صالحهم، ومن صفاتهم مرض القلب والشك، وسوء الظن بالله.
Алардын кызыкчылыгына чечилбеген абалдан башка бардык учурларда Аллахтын өкүмүнөн баш тартуу эки жүздүүлөрдүн сыпаттарынан. Ошондой эле шектенүү, Аллах тууралуу жаман ойдо болуу сыңары жүрөк оорулары да алардын сыпаттарынан.
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيۡكُم مَّا حُمِّلۡتُمۡۖ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهۡتَدُواْۚ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
Оо, пайгамбар! Ал эки жүздүүлөргө айт: «Ичиңерден да, сыртыңардан да Аллахка жана пайгамбарга моюн сунгула». Эгерде силер моюн сунгула деген буйруктан жүз бурсаңар, анда жеткирүү милдети пайгамбардын мойнунда, ал эми ал алып келгенге баш ийүү жана аны аткаруу милдети силердин мойнуңарда. А эгер силер анын буйруганын аткарып, тыйганын таштап ага баш ийсеңер, акыйкат жолго түшөсүңөр. Пайгамбардын милдети ачыктап жеткирүү гана! Ал силерди туура жолго сала албайт жана ага мажбурлай да албайт.
التفاسير العربية:
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَيَسۡتَخۡلِفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ كَمَا ٱسۡتَخۡلَفَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمۡ دِينَهُمُ ٱلَّذِي ٱرۡتَضَىٰ لَهُمۡ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّنۢ بَعۡدِ خَوۡفِهِمۡ أَمۡنٗاۚ يَعۡبُدُونَنِي لَا يُشۡرِكُونَ بِي شَيۡـٔٗاۚ وَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Аллах силердин араңардагы Аллахка ыйман келтирген жана жакшылык иштерди кылгандарга душмандарына каршы жардам берем жана алардан мурунку ыймандууларды жер бетине башкаруучу кылган сыяктуу аларды да жер бетинде башкаруучу кылам деп убада берди. Жана аларга Өзү ыраазы болуп берген Ислам динин бекем кубаттуу кылам деп убада берди. Ошондой эле алардын коркунучтарын кийин тынчтыкка алмаштырам деп убада берди. Алар Мага эч кимди шерик кылбай жалгыз Өзүмө гана сыйынышат. Ким ушундай жакшылыктардан кийин каапырлык кылса, ошолор Аллахка баш ийбестик кылгандар.
التفاسير العربية:
وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Силер намазды толук түрдө аткаргыла, мал-мүлкүңөрдөн зекет бергиле жана пайгамбардын силерге буйруганын аткарып, тыйганынан тыйылып ага моюн сунгула. Ошондо үмүт болот Аллахтын ырайымына жетүүңөргө.
التفاسير العربية:
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَلَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
Оо, пайгамбар! Аллахка каапырлык кылгандарга азап түшүрүүнү кааласам, алар Менден качып кутулуп кетишет деп ойлобо. Кыямат күнү алардын барар жайы тозок болот. Алардын бара турган жайы болгон тозок кандай жаман жай.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِيَسۡتَـٔۡذِنكُمُ ٱلَّذِينَ مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ وَٱلَّذِينَ لَمۡ يَبۡلُغُواْ ٱلۡحُلُمَ مِنكُمۡ ثَلَٰثَ مَرَّٰتٖۚ مِّن قَبۡلِ صَلَوٰةِ ٱلۡفَجۡرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ ٱلظَّهِيرَةِ وَمِنۢ بَعۡدِ صَلَوٰةِ ٱلۡعِشَآءِۚ ثَلَٰثُ عَوۡرَٰتٖ لَّكُمۡۚ لَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ وَلَا عَلَيۡهِمۡ جُنَاحُۢ بَعۡدَهُنَّۚ طَوَّٰفُونَ عَلَيۡكُم بَعۡضُكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
О, Аллахка ыйман келтиргендер жана Анын шариятын аткаргандар! Кулдарыңар, күңдөрүңөр жана балакат курагына жетпеген жаш балдар силерге кирүүдө үч убакта уруксат сурасын: багымдат намазына чейинки, түнкү кийимди сырт кийимге алмаштырган убакта. Чак түштө уктоо үчүн кийимиңерди чечкен убакта. Куптан намазынан кийинки убакта. Анткени, бул убак уйкуга жатуучу жана сырт кийимди чечип алмаштырчу убак. Ушул үч убак авретиңер ачык болушу ыктымал. Ушул убактарда аларга уруксат бергенден кийин гана киришсин. Ал эми башка убактарда уруксатсыз кирсе, силерге да, аларга да күнөө эмес. Алар көп кирип-чыгып туруучулар. Ошол себептен аларды дайыма уруксат сурап кирүүгө көндүрүү керек. Аллах силерге уруксат суроонун өкүмдөрүн баяндаган сыяктуу, шарияттын башка кээ бир өкүмдөрүн билдирген аяттарды да баяндайт. Аллах пенделерине эмне пайдалуу экенин Билүүчү, аларга өкүмдөрдү шарият кылууда Даанышман.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• اتباع الرسول صلى الله عليه وسلم علامة الاهتداء.
• على الداعية بذل الجهد في الدعوة، والنتائج بيد الله.
• الإيمان والعمل الصالح سبب التمكين في الأرض والأمن.
وَإِذَا بَلَغَ ٱلۡأَطۡفَٰلُ مِنكُمُ ٱلۡحُلُمَ فَلۡيَسۡتَـٔۡذِنُواْ كَمَا ٱسۡتَـٔۡذَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Эгерде силерден болгон жаш балдар балагатка жетсе, алар үйлөргө киргенде мурда чоңдорго байланыштуу айтылгандай алар дагы ар дайым уруксат сурап киришсин деп айткыла. Аллах силерге уруксат суроо өкүмдөрүн баяндаган сыяктуу Ал силерге Өзүнүн аяттарын да баяндайт. Аллах пенделерине эмне пайдалуу экенин Билүүчү, аларга өкүмдөрдү шарият кылууда Даанышман.
التفاسير العربية:
وَٱلۡقَوَٰعِدُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا يَرۡجُونَ نِكَاحٗا فَلَيۡسَ عَلَيۡهِنَّ جُنَاحٌ أَن يَضَعۡنَ ثِيَابَهُنَّ غَيۡرَ مُتَبَرِّجَٰتِۭ بِزِينَةٖۖ وَأَن يَسۡتَعۡفِفۡنَ خَيۡرٞ لَّهُنَّۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
Карылык себептүү айызы жана төрөтү токтоп, турмушка чыгууга каалоосу жок улгайган аялдар жаап жашырууга буйрулган жашыруун кооздуктарын көрсөтпөстөн, чепкен же жүзүн тоскон жоолук сыяктуу кээ бир тыш кийимдерин чечсе күнөө эмес. Бирок ал үчүн тыш кийимдерин чечкенге караганда жамынууга жана абийирдүүлүккө көңүл буруп чечпегени жакшыраак. Аллах алардын сөздөрүн Угуучу, иш-аракеттерин Билүүчү. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Ал жакында алардын жазасын же сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
لَّيۡسَ عَلَى ٱلۡأَعۡمَىٰ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡأَعۡرَجِ حَرَجٞ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرِيضِ حَرَجٞ وَلَا عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَن تَأۡكُلُواْ مِنۢ بُيُوتِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ ءَابَآئِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ أُمَّهَٰتِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ إِخۡوَٰنِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ أَخَوَٰتِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ أَعۡمَٰمِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ عَمَّٰتِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ أَخۡوَٰلِكُمۡ أَوۡ بُيُوتِ خَٰلَٰتِكُمۡ أَوۡ مَا مَلَكۡتُم مَّفَاتِحَهُۥٓ أَوۡ صَدِيقِكُمۡۚ لَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَأۡكُلُواْ جَمِيعًا أَوۡ أَشۡتَاتٗاۚ فَإِذَا دَخَلۡتُم بُيُوتٗا فَسَلِّمُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ تَحِيَّةٗ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُبَٰرَكَةٗ طَيِّبَةٗۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Көзү көрбөгөн сокурга күнөө болбойт, чолокко күнөө болбойт, оорулууга күнөө болбойт, эгер алар Аллах жолунда согушуу сыяктуу милдеттерди аткара албай калышкан болсо. Оо, ыймандуулар! Силер үчүн өз үйүңөрдөн тамак жесеңер күнөө болбойт же балдарыңардын үйүнөн же атаңардын үйүнөн же апаңардын үйүнөн же ага-инилериңердин үйүнөн же эже-карындаштарыңардын үйүнөн же абаларыңардын үйүнөн же эжелериңердин (атаңардын эже-карандаштарынын) үйүнөн же таякелериңердин үйүнөн же таежелериңердин үйүнөн же бакчанын кароолу сыяктуу силерге кароого тапшырылган үйлөрдөн жана адатта бул нерсени жаман көрбөгөн досторуңардын үйүнөн тамак жесеңер күнөө эмес. Силер үчүн чогу же өз-өзүнчө тамактанууда күнөө болбойт. Эгерде силер жогоруда айтылган сыяктуу үйлөргө же башкаларына кирсеңер, андагы адамдарга «Ассаламу алейкум (силерге тынчтык болсун!)» деп салам айткыла. А эгер эч ким болбосо, анда өзүңөргө «Бизге жана Аллахтын такыба пенделерине тынчтык болсун» деп салам айткыла. Аллах тараптан силерге шарият кылынган бул саламдашуу берекелүү, анткени ал силердин ортоңордо сүйүүнү жана жакындыкты таратат, ошондой эле ал уккан адамдын жан дүйнөсүнө жагымдуу. Сүрөөдөгү келген жогорудагы баяндоо сыяктуу Аллах аяттарды баяндайт. Балким акыл жүгүртөсүңөр жана андагы айтылгандарды аткарасыңар.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• جواز وضع العجائز بعض ثيابهنّ لانتفاء الريبة من ذلك.
• الأعذار سبب في تخفيف التكليف.
إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَإِذَا كَانُواْ مَعَهُۥ عَلَىٰٓ أَمۡرٖ جَامِعٖ لَّمۡ يَذۡهَبُواْ حَتَّىٰ يَسۡتَـٔۡذِنُوهُۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَـٔۡذِنُونَكَ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦۚ فَإِذَا ٱسۡتَـٔۡذَنُوكَ لِبَعۡضِ شَأۡنِهِمۡ فَأۡذَن لِّمَن شِئۡتَ مِنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمُ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Өз ыймандарында чыныгы ыймандуу адамдар – Аллахка ыйман келтиргендер жана Анын элчисине ыйман келтиргендер. Эгерде алар мусулмандардын пайдасы үчүн бир иште пайгамбар менен чогу болушса, андан уруксат сурамайынча кетишпейт. Оо, пайгамбар! Чындыгында сенден кеткенге уруксат сурагандар – ошолор Аллахка жана Анын элчисине чындап ыйман келтиргендер. Эгерде алар иштери чыгып сенден уруксат сурашса, алардан өзүң каалаганына кетүүгө уруксат бер жана алардын күнөөлөрү үчүн кечирим сура. Чындыгында Аллах тообо кылган пенделеринин күнөөлөрүн Кечирүүчү, аларга Мээримдүү.
التفاسير العربية:
لَّا تَجۡعَلُواْ دُعَآءَ ٱلرَّسُولِ بَيۡنَكُمۡ كَدُعَآءِ بَعۡضِكُم بَعۡضٗاۚ قَدۡ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمۡ لِوَاذٗاۚ فَلۡيَحۡذَرِ ٱلَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنۡ أَمۡرِهِۦٓ أَن تُصِيبَهُمۡ فِتۡنَةٌ أَوۡ يُصِيبَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
О, ыймандуулар! Аллахтын элчисин сыйлагыла! Ага кайрылганда, бири-бириңерге кайрылгандай аны: «Мухаммад» деп, же атасынын атынан айтып: «Абдуллахтын баласы» деп чакырбагыла! Ага: «Аллахтын элчиси! Аллахтын пайгамбары» деп кайрылгыла. Эгер ал силерди жалпы ишке чакырса, анын чакырыгын бири-бириңерди чакыргандай кабыл кылбагыла. Тескерисинче, ага тез жооп берүүгө шашылгыла. Аллах силердин араңардан уруксатсыз, байкатпай кетип калгандарды жакшы билет. Андыктан, Аллахтын элчисинин буйругуна каршы чыккандар, Аллах алардын башына балээ түшүрүүсүнөн же алар чыдабаган оор азапка кириптер кылуусунан сак болушсун!
التفاسير العربية:
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قَدۡ يَعۡلَمُ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ وَيَوۡمَ يُرۡجَعُونَ إِلَيۡهِ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُواْۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
Асмандар менен жердеги жаратуу, бийлик кылуу жана башкаруу жалгыз Аллахка гана таандык. Оо, адамдар! Ал силердин абалдарыңарды билет. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Качан алар өлүмдөн кийин кайра тирилип Ага кайткан кыямат күнү аларга дүйнөдө кандай иштерди кылышкандыгынын кабарын берет. Аллах бүткүл нерсени Билүүчү. Асмандар менен жердеги эч бир нерсе Ага жашыруун эмес.
التفاسير العربية:
ترجمة معاني سورة: النور
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.